ENCI-CEMENT
MARBRITEGLAS
REKEHIN6-C0URANT DEPOSITO'S
TF KlinPaR0ZENLAAN37al.ni. 55b
H.R.LAUWAARS &Z0NEN
Nl A.
UYS Co's
BOUWMATERIAIENHAKDEL
Joha)
Glasindustrie „ROTTERDAM" - J. PIETERMAN I
nftüWnT.AT) Ka. 147 Pag.
tl A AKPAP 14 MA API IPSS
Wandtek'eecl
eeding in alie k euren
'n onze showioom v. d. Uuynstu
U hei on allerlei wijzen als mu
1 bexleeding toegepast
N.v HET ONDERLING CREDIET
Gevestigd ie Rotterdam
HOOFDoTEEG 39 h Toerqstuin
Opgericht 1865
IlSlSatjiliïiai t- AimtiMMMiMi
tlllli
Ontwrichting van de woningmarkt
Voor de. huurders en de lage huurklassen ongunstig. De Se etage-
en hooger gelegen woningen blijken weinig gewild.
4150 leegstaande wo ningen in Den Haag.
Belangrijk* cijfers heeft Bouw- en Wo
ningtoezicht van Den Haag wederom ver
zamel d.
Sinds 192-1 is het aantal leegstaande wo
ningen voortdurend toegenomen. In October
1930—October 1931 bedroeg de toeneming 428.
een belangrijk grootere dan in het voor
gaande jaar (53) Het percentage der leeg
staande woningen vertoont daardoor een
niet geringe stijging.
Een overzicht van den woningvoorraad en
liet uantal leegstaande woningen bij de hier
van in de ja i-en 1922—1931 gehouden tedljn
gen volgt hieronderi
Juni
Juni
Januari
October
October
October
October
October
1922
19*23
1924
1925
1.927
1927
1928
1929
1930
1931
84.882
86 270
92.318
95 746
100.594
103.431
106.593
199.965
113179
117.030
4150 3-55
Het/percentage der leegstaajwte woningen
was dus hij de laatste telling hooger dan
ooit sinds 19*22.
Het aantal inwoners is van October 1930
tot October 1931 toegenomen mét 8328. Bij
een gemiddelde woningbezetting van 4 (in
October 1927 t/m. 1931 onderscheidenlijk 4.12
4.09. 4 06. 4 03 en 398) zijn voor 8328 inwo
ners noodig 2082 woningen De toeneming
i an het aantal woningen in het jaar October
1930—October 1931 bedroeg evenwel 3851-
derhalve 1769 meer. Dit aantal verminderd
met de toeneming van het aantal leegstaan
de woningen (428). hebben dus 1341 wonin
gen gediend voor meer gezinsvorming, het
breken mi t samenwoning, gewijzigd gebryik
ei dergelijke doeleinden.
De gemiddelde woningbezetting, welke
sinds eenige jaren ongeveer 4 bedraagt en
liet percentage leegstaande woningen over
den geheple voorraad, dat sinds 1929 het cij-
fftF 3 heeft overschreden, wijzen op een over
het geheel genomen
ruime woningmarkt
te Den Haag.
Het aantal leegstaande Gemeente- en Ver
een iging^wvningen verminderde sinds Octo
ber 1930 ivonbelangrijk; het' bedroeg in
Octpbef 1927 t/in. 1931 achtereenvolgens 237,
258. 223. 190 en 133 of onderscheidenlijk 7 87
8-14.. 6 08. 310 po 3.25 pCt. van het totaal
aantal loegstaandestaande woningen. De
voorraad van dit soort wbitfnéen bedroeg op
liét einde van September 1931 13.718 waar
aan 135 of 6.98 pCt. onbewoond.
Van de woningen m t nering of bedrijf
waren er in October 1928 t/m. 1931 onbe
woond -onderscheidenlijk 200. 216. 270 en "255
of 3 15 pCt van het totaal aantal woningen
van dit soort
Het aantal in Ortoher 1931 leegstaande wo
ningen in de verschillende huurklassen in
pGL van den woningvoorraad loopt even
als in de beide voorafgaande jaren zeer
uiteen.
De toeneming van het aantal leegstaande
Woningen sinds October 1930 is uitsluitend
veroorzaakt door vermeerdering van het
aantal bij de huren van f 350.— per jaar en
hooger, van 1266 op 1713 resp. van 1541 op
1700, terwijl bij de daarbeneden gelegen hu
ren eén vermindering van het aantal leeg
staande woningen valt waar te nemen.
Bij de huurklassen tot f 1.per week (tot
den voorraad behooreu 65 woningen- die on
bewoonbaar zijn verklaard, doch nog niet
ontruimd) trekt de vermindering- van het
aantal leegstaande woningen vau 414 tot '242
de aandacht in verband met de omstandig
heid. dat de ten aanzien van die groepen
luj vorige onderzoekingen waargenomen op
schuiving van de bewoners naar duurdere
w-cningen ten vergr cm ng van h-.t aantal
leigstaande woningen in dl laaien* huur
r' epen dec a w -i- lit?-»
Hieromtrent valt op te merken, dat onge
twijfeld de crisisomstandigheden den om
vang van deze opschuiving eenigermate zul
len hebben doen verminderen, in de hoogere
huurgroepen mogelijk, zelfs aan beweg
in tegenovergestelde richting hebben doen
ontstaan. Daarnaast zijn in het jaar October
1930October 1931 van den geheelen woning
voorraad afgevoerd 645 woningen, 313 in de
huurgroepen van f 4 per week; 'h aantal van
deze woningen was onbewoond op het tijd
stip' van de vorige felling. Ten slotte dat bij
de jongste opneming 81 woningen van ge
npem.de huurwaarde, hoewel onbewoond-
niet als zoodanig zijn getebl. omdat zij niet
pieer vpor bewoning geschikt zijn of vo
afbraak bestemd. (Worden zij vvèl' als zoo
danig geteld in den voorraad zijn zij nog
niet opgenomen dan stijgt het percentage
der leegstaande woningen in de huurgroe
pen tot f 4.— per week, van 2.57 tot 3 43 en
het percentage over den geheelen woning
voorraad van 3.55 tot 3.61). Van de 242 leeg
staande woningen beneden f 4.per week
waren 191 hofjeswoningen (in October 19330
weren dé aantallen onderscheidenlijk 411 ea
333).
De percentages der leegstaande woningen
in de huurklassen van f208 tot f350 per
jaar blijven zeer laag. De hieronder volgen
de percentages voor 1930 jen '31 bewijzen
dit-
Huurklassen
f20£—225 per jaar
ƒ225250 ,-
1256—275
Oct. 1930. Oct '31
f 300-3.50
In vergelijking met het vorige jaar zijn
dus vier van de vijf percentages nog eeni-
germate gedaald. Daarnaast hebben de tjlrie-
maaiulelijksche onderzoekingen naar de
wijzigingen in de hu,ren van woningen mpt
een huurwaarde van f3— per week tot
f500.— per jaar z;om,ede de regelmatige
controle op de hu n bij vestiging en bij
verhuizing van gezfnnèn binnen de gemeen
te doen zien, dat in de huurgroepen van
13.— tot f7.per week tot in den laat-
sten tijd de prijzen voortdurend zijn opge-
loopen> hvtgeen niet meer een gevolg is
van de intrekking der Huurwetten, doch
moet worden toegeschreven aan de beperk
te vvópingpoductie in die huren. Einde
September 1931 bedroeg het aantal in uit
voering zijnde woningen met een huurwaar
de tot f350 per jaar 394 (3 van f250 275-
165 van f 275—300 en 226 van f 300—350 per
jaar; hiervan werden er 660 door particu
lieren gebouwd).
Hieruit blijkt dus dat de woningmarkt
voor de huurders in de lage huurklassen
ongunstig
is.
De volgende drie huurgroepen (f350, f400,
t 430 en f 450. f 500 per jaar) geven belang
rijk hoogere percentages leegstaande wo
ningen te zien. Bizonder hoog zijn de per
centages yoor de laatste twee groepen, ook
In vergelijking met de cijfers van het vo-
r.ge jaar. nl. 7-33 en 7.56 tegenover 4.67
en 4-83. Deze percentages voor October 1931
zijn na dat voor de huurwaarden van f'2000
en daarboven (7 68) de hoogste der voor
de huurklassen aangetroffene.
In alle huurklassen van f350—f400 per
taar af gaan de hooge percentages leeg
staande woningen gepaard met daling van
de huren-
Zonder overdrijving kan hier dus worden
gesproken van overuroductie en ontwrich
ting van de woningmarkt.
Aangezien eindP September 1931 het aan
tal in uitvoering ziinde woningen met een
huurwaarde van f350 per jaar en hoog°r
5626 bedroeg (alle door oarticulieren ge
bouwd) waaronder 2SS6 in de huurklas
sen van f 100 tot f500. voor welke het per
centage leegctaandie woningen in Octoher
1931 reeds 7.43 was laat het zich aan
zien. dat het overschot van duurdere wo
ningen in de naaste toekomst nog zal toe-
Van hnfjeswoningen hpneden stond 4.3?
nT.t. leeg, de id. hoven 3.39 en de heele 3.69
nCt: heneHenwoningen 2 02 pCt., bovenwo
ningen 2 37 nCt.. 1e éta gewon in gen 4-88 pCt
2e idem 5.47 pCt. heele huizen 3-75 pCt. wo
ningen niet nering of bedriif 3.15 pCL
Van de 204 3e etage- en hooger gelegen wo
njngen blijken 26 of 1*2-7 nCt leeg te staan,
terwiil van 448 'latwoningen niet minder
den 56 of 121/? pCt on verhuurd was.
De toeneming van het aantal leegstaande
woningen sinds October 1930 gaat gepaaid
met een opmerkelijke vermeerdering van
het aantal nieuw gebouwde en nog niet
bewoond geweest zijnde woningen, nl. van
1347 te* 1648, dus met 301, van 36.19 tot
40.19 pGl
In de huurklassen tot f300 per jaar wer
den in October 1931 geen nieuw gebouwde
en nog niet bewoond geweest zijnde wonin
gen aangetroffen- (Hierbij kan opgemerkt
worden, dat sinds einde September 1930 de
woningvoorraad in deze huurklassen af
nam: hij de huurwaarden tot f4 per week
verminderde de voorraad van 9735 tot 9416
en bij die van f 4 per week tot f 300 per
jaar v 1 23.761 tot 23.587)- In de overige
huurklassen waren van de 3681 leegstaande
woningen 1668 of 45-31 pCt. nieuw gebouwd
en nog niet bewoond, gf« eest.
De aandacht trekken de verhoud'ingscijfers
voor de huurklassen 100-^f 450, f450—f 500
en f700f800 en wel in het bizonrter di"
vpor 'de eerste twee in verhand met de om
standigheid dat bii die klassen niet min
der dan 7,33 en 756 pCt. van den betrok
ken woningvoorraad leegstond.
De beteekenis van deze aantallen nieuw
gebouwde en nog niet bewoond geweest
zijnde woningen komt duidelijk tot uitdruk
king wanneer zij b.v- gesteld worden tegen
over de aantallen in het tijdvak Januari/
September 1931 voltooide woningen- De wo
ningproductie in de verschillende huurgroe
pen in genoemd tijdvak gelijk 100 gesteld,
was het aantal nieuw gebouwde en nog niet
bewoond geweest zijnde woningen in Octo
ber 1931 in de huurklassen van f400f500
per jaar 72 93- in de huurklassen van f500
f800 50,85. in die van f800—f1200 69.48 en
J-Jooge loonen in het
stucadoorsbedrijf
Verkorting van den werktijd.
In het stucadoorsbedrijf zijn de onderhan
delingen begonnen in verband met de ver
nieuwing van 't collectief contract Blijkens
een artikel: Een belangrijke actie van den
heer A.(chterberg) in „De Bouwex*", 't or
gaan van den Alg. Ned. Bouwarbeidersbond
stellen de modeme arbeiders daarbij den
eisch van invoering van de 40-urige werk
week zonder verandering van het uurloon
of van de tarieven.
Het is de bedoeling den geheel vrijen Za
terdag te verkrijgen en den dagelijkschen
werktijd voor de overige dagen op acht uur
te bepalen. In deze beschouwing komt, zoo
schrijft een bekend patroon in het bouwbe
drijf aan het Vad., duidelijk naar voren.dat
de loonen vn deze categorie arbeiders wer
keüjk hoog zijn. De heer Achterberg erkent
dit, want hij zegt: De loonen in het stuca
doorsbedrijf zijn niet van de laagste. Alhoe
wel 'ook voor hen geldt dat er veel over
de hoogte der loonen wordt gefantaseerd,
zal de inkomstenvermindering, die van in
williging van hun eisch gevolg is, er niet
toe leiden, dat ze beneden het gemiddelde
loon in 't bouwbedrijf komen. Vermoedelijk
blijven ze er nog boven. Maar ieder voelt
dat het hier op dit ©ogenblik niet gaat en
dat het vraagstuk van de kortere arbeids
week er een van de tweede orde is. Voorop
staat: volgen de loonen der bouwvakarbei
ders de indexcijfers en zijn deze loonen zoo
schreeuwend laag of hoog? Men moet wel
goed in deze bedrijven zitten, alvorens men
er iets over zegt
Laten we eerst de loonen der stukadoors
in werkelijkheid eens zien. We constateeren
dan, dat deze geheele actie er toe moet lei
den om oogenschijnlijk de hooge loonen iets
te verlagen. Oogenschijnlijk. Want door den
maatregel, welke de Bouwvakarbeidersbond
wil invoeren, wordt het stucadoorswerk geen
cent goedkooper.
Immers het is toch algemeen bekend in
de bouwwereld, dat juist deze categorie een
werkweek heeft, welke nauwelijks tot de 40
uur komt Nu reeds. Heeft ooit een patroon
of leider van een bouwwerk beleefd, dat de
stucadoors gelijk (in tijd) op werkten met
de andere bouwvakarbeiders? De stucadoors
beginnen een half of bijna een heel uur
later dan de anderen (timmerlieden en met
selaars bv.): de schafttijden, welke op het
werk door een signaal worden aangegeven,
laten hen geheel koud. Bij het eindigen van
het werk zijn zij reeds vertrokken. Zelfs des
Zaterdags, zijn ze na laat gekomen te zijn
en nog een schafttijd te hebben genomen,
reeds vóór twaalf uur verdwenen. Het aan
tal uren, dat de stucadoors per week wer
ken, kan dan ook niet meer dan ongeveer
40 zijn, nu al.
Hoe dat komt? Ten eerste, doordat geen
vakgroep, mogelijk de voegers uitgesloten,
zich zóó vrij in haar doen en laten voelt als
juist de stucadoors. Ze werken namelijk in
tarief en daarover heeft de patroon dus
niets te vertellen. Aan regelen van den
patroon laten ze zich dan ook niet binden.
in die van f 1200—f *2000 71,11.
Het aantal in het tijdvak Januari/Septem
ber 1931 nieuw gebouwde Gemeente" en
Vereenigingswoningen bedroeg 5*28; in Oc
tober 1931 stonden slechts 15 dergelijke wo
ningen leeg.
De tweede reden is, dat het bedrijf min ot
meer gesloten wordt gehouden en dat er bij
het bestaande leerlingenstelsel in dit geslo
ten bedrijf niet veel vaklieden worden opge
leid. Hierin zal mogelijk mettertijd verbete
ring komen, nu de ambachtsschool ook een
cursus voor dit vak heeft Een derde reden
is, dat als de stucadoors inderdaad 48 uur
zouden werken, de hoogte der ïoonen nog
rneer in het oog zou springen. Uit de cijfers
der loonboeken van een behoorlijk stuca
doorsbedrijf bleek me, aldus deze bouwvak
patroon, dat allen, die in tarief werkten, in
1931 meer verdiend hebben dan het maxi
mum, dat de Ongevallenwet voor de premie
berekening toelaat, t.w. f8 per dag. Hieruit
lijkt dus, 'at als ve aannemen een werk
week van 40 uren, door een weekloon van
f 48 reeds een uurloon van f 1.20 gemaakt
wordt Het werkelijk verdiende loon is ech
ter niet f 1.20 per uur, doch circa f 1.50 per
uur Iedereen zal nu kunnen vatten, dat
kortere werktijd den kostprijs niet zal ver
lagen en ook er niet toe zal leiden, datmeei
arbeiders te werk- worden gesteld, gelijk De
Bouwer doet voorkomen. Het is dus alleen
een contractueel vastleggen van een bestaan
de wantoestand, of, men moet dan bv. 30
uren gaan werken.
En nu de loonen van de bouwvakarbeiders
waarover nu pas in de Tweede Kamer ge
sproken is. Zooals erkend, zullen de loonen
der stucadoors na een vermindering met
16.5 pet nog wel blijven boven die der ove
rige bouwvakarbeiders. Welnu, wanneer wij
van het contractloon in een in de hoofd
klasse ingevulde plaats uitgaan, zou het
zijn 48 x 80 cent is f 38.40. Niemand zal kun
nen beweren, dat dit zóó schreeuwend laag
is. Doch wat is de praktijk? (Het is bekend
dat in Amsterdam gestaakt werd bij een
.oon vanf 1.05 ner u- Dit contractloon
wordt meer beschouwd als een minimum
loon, waarvoor vroeger nog wel gewerkt
werd. Nadat de eischen in zake de tarieven
eijn ingewilligd, wordt er evenwel in zg.
daggeld niet veel meer gepresteerd.
Dit heeft ook tot gevolg gehad, dat op
groote aangenomen werken in daggeld (op
dat alles nu eenmaal niet in tarief kan
worden verricht) van f45 tot f47.50 per week
werd betaald.
Wanneer nu de stucadoors met hun ta-
rieflor-nen en werktijden zoo afsteken bij b-v-
timmerlieden en metselaars (hoewel het con
tractloon voor allen gelijk is) komt men er
vanzelf toe ook voor die arbeiders tarieven
te maken en wordt er bijna nooit in daggeld
meer gewerkt Indien er wel in daggeld
wordt gewerkt bedraagt dit b.v. f 48 per
week en voor niet meer arbeidsprestatie dan
aan de hand der tarieven toelaatbaar is.
Wij kregen inzicht in een loonregister over
1931. Het gemiddelde loon in de hoofdklasse
was voor een timmerman f 50.50 en voor een
metselaar f5013 welk loon ook geldt voor
den opperman-
Een onderzoek in een plaats der 3e klasse
waar het contractloon 62 ct per uur be
draagt gaf voor een grondwerker f 33.85- en
timmerman f 40.89 en een metselaar f 46.50
per week. Opperman als boven.
De opperman en metselaar deelen in den
tegel gelijk op. In feite zou, omdat de eerste
in uurloon (contract) 5 10 cent lager staat
het gemiddelde voor den opperman wat lager
en voor den metselaar wat hooger liggen-
Men vraagt van arbeiderszijde om ciife-
Hier zijn controleerbare. Het is toch moei
lijk vol te houden dat, omdat er een te veel
aan bouwvakarbeiders is en met een zekere
werkeloosheid rekening wordt gehouden, nu
de gemiddelde loonen zóó hoog zouden moe
ten worden opgedreven- dat alles wat r>
werkt verdisconteerd moet zijn in het loon
der werkers?
HANDEL MAATSCHAPPIJ N.V.
„HET BOUWBEDRIJF"
Handel in BOUWMATERIALEN
DRUFSTEtN-BETONBLOKJES
vooi BETONWERKEN
Kantoor. Magazijnen en Indnstrie:
AELBRECHTSKADE 1 - Tel. 30933
ROTTERDAM
Ot
ILIXUUI HILLEGERSBERG
PANDEN rra&ars
L. D. SUNDERMEYER
IJsc'ubstraat 68 Telefoon 13866
Ned. Bouwtentoonstelling 1932
„NEBO"
DIERENTUIN DEN HAAG
8 t.m. 17 April
Secr. Spui 1 09a. Tel. 1 1 6864. Oen Haag
Pijnackerplein 44 - Rotterdam
Magazijnen.* Schommelstr. 8-30
Waal-, IJssel-, Kalkzandsteen
Handvorm in verschil end formaat
Speciaal dunna gevelsteen
MAASTRICHT
I NEDERLANDSCH FABRIKAAT
voor R'DAM en OMSTREKEN:
AEL3RECHTSKA0E 147b
TELEFOON 30404-30233
Kunst en Letteren.
FREDERIK VAN EEDEN
'Bij Van Munster te Amsterdam versoheen
van Fredorik van F,eden: Mijn Dagboek., in
vier deelen met vele portretten en afbeel
dingen Gedeeltelijk althans is dit dagboek
afgedrukt in Opgang (r.k. weekblad).
SAGEN INDIë
Jos. Meyboom—Italiaander publiceerde in
de reeks Mythen en Legenden van Thieme:
Sagen. mythen en legenden uit den Oost-
indischen Archipel.
„ELCKERLYC"
Den Spyeghel der Salicheit van Elckerlyc
is een zéér bekende Middeleeuwsche modali
teit. Een moraliteit is een allegorisch spel,
dat de menschen wilde voorlichten over hun
geestelijke en eeuwige belangen. In Elcker-
lyr, de verpersoonlijking van de menscli,
werden de lezers en toeschouwers gewaar
schuwd voor de gevaren van een onvoorbe
reide dood: niets draagt de mensoh over de
doodsrivier uit deze stoffelijke wereld mee
dan alleen geestelijk goed.
Van dit, \ooral in onderwijskringen, alge
meen bekende stuk, is thans een nieuw hand
schrift ontdekt.
Prof. Dr. 1. W. Muller deelt aan het Han
delsblad mede, dat Mr. Leonard Willems bij'
de hear Flo ris Prins, archivaris der stad Ant
werpen een literaire tekst van Elckèrlyc heeft
ontdekt uit 1594. Dit handschrift zal van be-
lane zijn voor de kritische herstelling ren
rie in de drie oude drukken, vaak erbarme
lijk verknoeide tekst.
„In zeer vele gevallen aldus Prof. Mul
ler geeft het eene nieuwe, klaarblijkelijk
betere, prhte, oude lening van niet of nauwe
lijks verklaarbare plaatsen; 't geeft ons ver
scheidene, in alle drukken uitgevallen woor
den of heele regels terug, mist daarentegen
ettelijke, als zoodanig verdachte, zin*, rijm-
of rhythroe-storende in voegsels, verbetert,
zuivert elders rijm of rhythme enz. Daarte-
geno\*pr stnan. als meestal in zulke gevallen
ook pl-iatspn. waar het geen uitkomst geeft r
zelfs-kennelijk slechtere lezingen heeft. Ook
is de taal, schoon Brabantsch gebleven, niet
zelden, wat de vormen en woorden aangaat,
ietwat gemoderniseerd".
DEN GULDEN WINCKEL
Februari, 1932.
F. V. Toussaint van Boela-e druikt zijn
Toespraak tot J. C Bloem af, bij gelegenheid
van diens opteden voor de Vlaamsche P. E.
N. Club, van welk optreden Prosper CaJcoen
verslag geeft.
G. II. 's-Gravesande vraagt aandacht voor
Franz Hellens' autobiografisch geschrift: Do
cument-s secrets. Schwepcke handelt in zijn
Ex-Libris-reehs ditmaal meer in 't hijzonder
over Johari Melse, wiens houtsneden men in
verschillende bladen bewonderen kan- Som
mige dezer noemt Sobwencke „buitengewoon
geslaagd, krachtig van expressie, aantrekke-
lijk-opvallend voor het kind, vo! van het ge
wone leven en toch opvallend rustig om te
zien". J. C. Bloem bespreekt Socialistische Ge
dichten. Roel Houwink Elizabeth Zernicke's
laatste roman. Uitgave: Allert.de Lange, Am
sterdam.
DE GEMEENSCHAP
A J. D. van Oosten is toegetreden tot de
redactie van het modern-katholieke tijd
schrift De Gemeenschap. De Redactie van dit
maandblad zegt oa. in het Januarinr. over
haar tijdschrift:
„Ong maandblad is sinds 19*29 onderwor
pen aan de. pnaeventieve censuur. Dit betee-
kent, dat ieder nummer- alvorens te verschij
nen nagezien en soms gewijzigd wordt door
eën priester-, dien Z. H. E. de Aartsbisschop
n Utrecht d< artoe heeft aangesteld. Op een
zerrijds gedaan verzoek tot ontslag van
deze praeventieve censuur, heeft Z. H. E. in
overleg met het voltallige Nederlandsche
Episcopaat beslist geweigerd. Voor twee re
dacteuren, Chr. de Graaff en Lou Lichtveld,
werd dit een reden tot het nemen van ont
slag. Zij meenen niet langer verantwoorde
lijk te kunnen blijven voor den inhoud van
een maandschrift, herwelk, na door de re
dactie te zijn opgesteld, nog kans heeft te
worden gewijzigd
EEN MISSTAP VAN VOET
Anton van Duinkerken trad op de ver
gadering van Chr. Letterk. Kringen op met
het onderwerp Dichters der contra-Hefor-
malie. G. Voet protesteerde hiertegen in De
Protestant.
„Het is alles ongelooflijk. O, wij weten wel
dat velen ons wellicht onverdraaglijk zul
len vinden. Maar dan weten zij niet, wie
Anton van Duinkerken is".
De heer Voet weet het echter wel. „Deze
roomsche jongere ziet als ideaal een nieuw
groot-Nederland. Een Nederland, waarmede
Vlaanderen vereenigd is en waarin niet
meer het Protestantsch Noorden domineert
doch waarin de middeleeuwsche cultuur
wordt hersteld en waai van Brabant en Lim
burg het centrum zal zijn. Over dit ideaal
heeft hij een boek geschreven en dit hoek
werd van 'een voorrede voorzien door een
Prot. orthodox hoogleeraar Dr. Gerretson..."
Neen niet Van D'rnke- ken maar Knuvel"
der is de auteur van „Wingewesten".
Handelsberichten
AMERIKAANSCHE MARKTEN
NEW-YORK, 13 MAART.
ST»jt Vorig Slot
TARWE No. 1 Manitoba 82}j £5%
MAIS No. 3 Mix West 03% 53—
ROGGE No. 3 loco 65% 66—
GERST Amor. No. II 58% 58%
MEEL Sprlngclear 4.30 4.30
KOFFIE. De termUnmarkt opende prtlshou-
Rio No. 7 loco
Santos No. 4
Gemengd contract:
It Liverpool, op verkoopen door het
likvvidaties doch op dc verlaging
vonden eenige dekkingen, alsmede aankoopen
Middling Upland
Nieuw contract:
Maart
April
Suiker. Slot prijshoudend.
"el
RUBBER Slot Pri|.<i"iidend
ant 1ste latex
noked Sheets
CHICAGO, 12 MAART.
TARWE. De termUnmarkt opende prijshou
dend en cL lager en fluctueerde daarna bin
nen zeer enge grenzen zonder van een bepaalde
tendens blUk te geven; de exportvra&g was ge
ring terwtJl er geruchten gingen over een mo-
eeltike verlaging van de Duitsche invoerrech
ten met 50 pet., in het Z.W. wordt warmer weer
verwacht en de oogetberichten luidden ver
deeld. De markt sloot prtishoudend.
Heden begon de handel In een nieuw tarwe-
contrncL genaamd ..geel"; prlizen waren ver-
>t.-lev. I
62% i
stand
64%.
57%
60%
>or Juli
57%
MAIS. De termUnmarkt opende prijshoudend
n ct. lag' - - - - - - - -
elnngstellin
rlishoudend.
Tel
HAVER. Slot lustel
40—
25%
26%
ROGGE. Slot nauwelijks prUshoudond.
1» art 47%
Iel 49% 60%
PROVISIEN: De termUnmarkt opende prijs
oudend en sloot lu-telooe.
Reuzel Prima W. Steam loco 4.86 4.86
Spek Short Ribt 5.87% 6.87%
WINNIPEG.
TARWE. JTe termUnrns
peculatleve belangstellit
ROGGE per Mei
HAVER per Mei
LIJNZAAD r
BUENOR-AYRES
TARWE per April
MATS per Maart
Rivierberichten
HAN6WEERT, 12 MAART.
>outs. Hpes saiutls, Grifloen.
HANSWEEKT: Maria. De Koste
WERKENDAM: Phjllpp, van 1
DEN HAAG: Emanuel Koouenbi
DONGENPetrouella et.
MAASBKACHT: Emden, Kopp.
WEMELDLNGE: Nieuw
AMSTERDAM:
DEN HAAG: Energie. Nort
FRANKRIJK: Regulus. De Jon
DU1TSCHLAND: Maio,_v Hal; Vet
n; Naval, Rom-
»nda 2 De
Meersche, Joeeph. v d Hey-
den; Helena, van de Heyden; Willem, van Wa-
geningen; Jeanna. Lyssens; Mathilde. Smits;
Brugge, Janssen?. Actief. Dekker; Jacoba. Cor.
nelia. v d Heuvel; Elisabeth. d Veeken; Con-
fiance. Verberght. SL Antolne. Boodts; Inter
nationaal. Verberght; Rosa, v d Velde; Zee
meeuw, van Holt; Gerta, Schooto: Mav, Lin-
ckenburg; Eltanln. De Decker; Dldo. Doorns;
Suo Vadls, van Breudel; Nldeck, Stuman Artjean
Nelis. Louis, Do RUk; St Maria, Ermere. Ski.
Pauwels.
sens; Ida. de Jong; Commercial, vat, Drles«en,
Obobt, Sylvia, Boodts; A do ff van de Welj Rea.
Rensen; Vertrouwen. Schot; Jannetje, de Jong;
Azolla. De Leeuw yan Weenen; Rival. Stratlng
Eduard. v d Sande. Emerance. Costers. Clemence
Joseph. De Bakker
LOBITH, 12 Maart.
Gepasseerd voor 's middag 12 uur en bestemd
ROTTERDAM: st. Speculant; st. Andries Wil
lem; st. Rotterdam; st Lambert; st Wingi; st
Herman; st Kara- st Katha; et Bego; st
Wangard; st Seuvia; Comptoir I, Kramer; D.
A. G. 12, Kirdorf; Neeltje, Ruitenberg; Mo-
retto. Lodder; Adriana Maria, Slotje; Kornet
Zihs. Robert Agnes, Zimmerman; Schweers.
Klinge; Piombo, v. d. Geer; Eva, Hamel; Hen
drik. v. Maaren.
AMSTERDAM: Onderneming 7. v. Boven;
Nym. Kooph. 3, Wegh; Siegrune, Stolk; DOR
DRECHT: st Marie; Wyaca, Muller; 4 Gebroe
ders. Klomp. ZWOLLE: st Katerveer; Wilha.
Hendra., v. Asperen; KRIMPEN a. d. LEK: De
Vriendschap, de Puyker; CRUCGIUS: Alpha,
Kamphuizen; ASSEN DELFT: Spes, Hoefnagels;
LIESBOSCH: Rlka, Nout; DEN HAAG: Dispo
nibel, v. d. Stroom VLISSINGENHuygens,
de Jong; DEVENTER: Catha. Elisabeth, de
Jonge; LEIDEN: Klazina, Jonker- DELFT:
Adca, Rosenbrand; Canll, Faassa; 'DEEST: De
Hoop geleidt ons. v. d. PolWINSCHOTENCli
max, de Jonge; MIDDELBURG: Betuwe. Broek
huizen; TIEL: De Hoop. Maasbach; ZUTPHEN
Emma 3. Trouwborst; IJMUIDEN: Witlchis, Wil
son- VREESWIJK: Ryn en Lek 2, v. d. Haan;
VAASSEN: Flevo. Schouwstra; VLAARDINGEN
Fujisan, Knape; APELDOORN: Elisabeth. Wol-
ters; NEIJENBEEK: Goede verwachting, de
Vries; BRAKEL: Maria, Lehreuders; LEEUWEN
Nieuwe zorg, v. d. Pol; BREEZAND: Tltania,
Udmetzer; GAARKEUKEN: Libra. Klinker.
België: st Constance; st Valeria; st Rjjn-
schelde 17; st Rynschelde 11; Braunschweig l.
Schade; Ampilo, v. d. Vyvere; Susanna, Seel-
draayers; Wolga, Stoop; Gryahal, v. Hal; Trama,
v d. Bosch. James Beyhy, Beyls; Bertha, Cap;
Ktmi, v. Caiiteren; Gustave. v d. Hoeven; Celina.
Wyckmans; Fenelon, Stolzis; Boileau, Fatho;
Llso, Wanders; Vesta, BaumanAomania. Hau-
warlet; Lorette. v. d. Abbeele; Termonde,
Baayens; Leral, Mertens; Allda, Otjens; Made
leine. Behiels; Jean, Francois; Susan, Looyschel-
der: Odessa. Velenturf; Junior 13, v. Hussen;
Oom Engel. Apollius.
DUITSCHLANDst. Willem III; Energie, Nohl;
Johanna Geertje, v. Tricht
Gepasseerd na 's middags 12 uur en bestemd
V°ROTTERDAM: st Cornells; St. Jean Millot;
st K. Vaart 15; st Herta; st. Arjo; st Vauban;
st Harmonie 3; Kontinent, Reinarz; Zuid Beve
land. den Olden; Maria, Poppelier; Nihal. Vreug-
denhllConsulaata, v. Steen: Fiorina, Nout: S.
H. V. M, v. Emmerloot; Tc ja, v. Maaren; Dank-
wart v. Hammingen; Rijn. Krootjes; Rjjntrans
4 Vastree; Energie, Nohl; Elise, Bruckerscheidt;
Heta, Koppen; Scaldla 2, v. Keulen; Luzern,
Schoote.
AMSTERDAM: Liza, Avontuur; Rotte, de
Jong; Alelda, Grupper; PANHEEL: st Nelly; St.
Johanna 2. DEVENTER: Klara Maria, Poppe
lier; LIESbOSCH: Hillegonda, Kruyt; HOOG
KERK: Avant Groen; TERNEUZENSari.
Breev.oortDELFZIJL: Tletle, Roelfs; DOETIN-
CHEM: Zwerver, Meijer; VLIEREEDE: Luctor,
Bakker; Wilhelmina, Wlldamn; BREDA: St. An-
tonius. Kemperman; MIDLUM: Margaretha.
Damstra; ZWOLLERKERSPEL: Overhsel, Pad-
ding; Lastdrager, Padding; 'T VISSCHERTJE:
De Hoop. Vogel.
BELGIë: Bdane 44, Flschback; Christina, Tab-
bers; Montblanc 12, Oscbe; Sani 9, Rycquart;
Jeanne, Greete; Poitau. Schon; Clemence, de
Jonge: Lonls. Kwik; Hubert Goffin, v. d. Heij
den: Louise, de Bock; De Wulp. Verrept; Anna
Hlldegard. JBandel: Mannheim 196. Didler: Marie
Jeanne. IJzerman- Constance, wycurmansWaï-
visch. v. d. Wejjer; Judith, Tellekamp; Verras,
Sellenslagh; Raptim, v. Diem; Yves Ie Tnecquér.
Kimmen; Belfort v. Brussel; Sylve, v. Messem:
Sirlus, Rjjkon; Elise, Dooms.
DUITSCHLAND: Margaheta 2, v. Deelen; Uni
lever 8, Kregting.
EMMERIK, 12 Maart 1932.
Gepasseerd voor 's middags 12 uur en bestemd
DUITSCHLAND: Nomadisch, Veldman; Me
teor, Kruger; De Tijd zal 't Leeren, Pols; Avant
Groen; st. Trio; Johan. Nipperus; Willem.
Beek: Abberna. Smits; 3 Gebroeders, v. Dyke;
st Maria Cornelia, Alfred, Segaerts; Nieuwe
Zorg, Hagendoorn; Arbon, Verberght; Popafca-
baka. Mussche: Vigilia, Verdoorn: Maria. vai
Messem: Marguerithe. v. Oosten; Albert Achte-
gaal; Maris Stella, Hartog; 4 Gebroeders. Hou-
bers; Leopold. Backeljan; Jacoba, Wever: Cor
nelia Maria, Scbyndel; Semper Parentus. v. Driel;
Avontuur. Visser; Overyssel, Padding; st Sealto,
Assension, Jongen; Herolina, v. Bosch: Garmanie
2. de Souter; Frama, v. d. Velde; Eendracht 2,
Bryder; st Paula; Elisabeth. Buitendijk; Vlex
der, Westerlinck; Josephine, de Volder; St
tonlus. Janssens; Avenir, de Volder: st Arvlc;
Henri. Niessen; Lambertine, Marguenle; Toe
komst Meerman; Raz, v. Look; Maria. v. Perre;
Ivy 2, Koeykens; st Industrie 7; Risico, Heu
man; Frean. Mengedoth; Westfalen, Rozenberger;
Immanuel 2. Smit; st Mazarln; Les Trols Soei
Emans; Lloyd 14, Kissel: St. Joseph. Sehwippi
Linth. Willes; st Walsum I, 3 Gebroeders, de
BruynBamberg. Westbroek; st Teuna 4; Wal
sum 9. v. DieyenElse. Beckerst MagniMann
heim. BeckhausCornelia. MonthaanMaria.
Sabben; st Adriana II; Brabo 32, v. d. Heuvel:
D.A.P.G. 5. Leuthner; st Logi; Diaz, de Vries;
Antaris. Lodder; st Roelfina; Fridjof Nansen.
Küufer; Ary Quak; st DulaSallandla, Moraal:
Nervla. Hochstatter; Wellgunde, Baks: st Jen
Joma, Kamen; Viator, Oudakker; st An<
Spontaan. Volker; st. Lina; Pandora, Vlsi
Emilie, Welnmannst Leo 2; Dlbona, Deen; 3
Gebroeders. Wolthuis; st Theodorus; Cem 2,
Joele; Franklin. Mundschek; Fraternite. v.
Kreke; St. Antoine. Teunishen; Cornelia, Gl
berts; Vertrouwen. Vedhey; Alexenie, v. Lo^v;
Regent. Hansen; st. Modi; Hawart de Rover:
Frlkka, Smit; Fasolt. Hofmann; st. Rlnda: Del-
Gelderen; st Gerhard 5; Virginia. de Zeeuw;
sarto. Bennings; Solario. den Breeyen: Ella. v.
Nelly, MeeuwscnWilhelmina, v. d. Staay; Bob
4. v. d. Voorde; st Irmgard; St. Maria. Revme-rs;
Veronia, Waibel; st. Fredjo; Antonio. Abrahams;
Greta. Snellens: Successeur. Hompus: st MeurI
the; Susyma, BosmaDoor Gunst Verkregen*
Vermeulen; Masa, Bokslag; Walsum 12, Noe.
na 's middags 12 uur en bestemd
DUITSCHLAND: st Franziska Maria; St Jo
seph. v. Steen; Barbha, Padmos; Evan. Dubbel
man; Mannhe.m 168. Leyendecker; Muttersegen.
Kompel; Nenuphar. Stooter; Tranenbol. Steen:
st. Jeanne d'Arc; Rozenburg. Claeys; st. Harmo^
nle; Zeester. Brevoord; Greta. Mecklenburg; Ver
trouwen. Snlppe; Transita. Wildeboer; de Hoop,
Aukema; Entehna. Koster; Helena. Molewiik-
vl k» R?oseb°?'": Drie Gebroeders, Mory;
Vrachtzoeker. Ballegooy; st Wacht a. Rheln 5
Minister Pecker. Scholtende Ryn. SandhHvel;
Amibulant, Vellinga; Gerard Andre, de Wilde;
st. Mercator. Anna, van SteenLeopoldlna. Cor-
nellssen; Elisabeth, Goffin: Cranenburg. Beek:'
Helvetia, Schuurstrast. Spes; Gothland, de
Backer; Jose. Zenner; Wilhelm Elise. Lösken;,
Pro Deo, de Badts; Him, Srpuyt; Energie, Ver
biest; Vldele, BackerJoseph, Neleman: Maria-
de Souter: Karlsruhe. Forck; st Alpha, Graja It
v. Winssen; Naphta 7. Goob; Drachenberjt
Janssen: Pres. Grossier, v. Slooten; -
Kajiej Ryn Schelde 9, van Putten. r-twg
