OP Z@EIK
LEZI
k'
r
—9 MAANDAG 7 MAART 1932
na*! B,!«^
t 1.16 1
DERDE BLAD PAG. 9
KERK EN STAAT
(Van onzen Duitschen correspondent).
N Tusschen den Pruisischen minister voor
kunsten en wetenschappen, Grimme en den
rier«wci;Evangelischen Oberkirchenrat te Berlijn is
■t 1931 een ernstig conflict ontstaan. In een uitvoe-
iHBriih schrijven aan den betrokken minister
j» 'n-, beklaagt de hoogste kerkelijke instantie
kich met ernst en nadruk over de wijze waar-
»st* Ri„0p zjj sedert geruimen tijd door den „Kul-
ri^?'1°1 hywpinister" werd behandeld. De navolgende
jen feiten gaven tot zulk eem opzienbarend pro-
tveninrtest aanleiding: de Evangelische „Oberkir-
1 e" rchenrat" had voorgeslagen, een noodzakelijk
jen rd geworden nieuwe regeling van de kerke-
letfont. Jijke controle bij het godsdienstonderwijs
ingeninlet meer zooals tot dusver gebruikelijk
\t Sru» was aan de predikanten, maar voortaan
zén r«i aan de zoogenaamde „SohuIrate" toe te ver
trouwen. Door Grimme's voorganger, minis
ter Becker, was dit voorstel als een uitne
mende maatregel principieel goedgekeurd.
Met zijn opvolger Grimme nam men in deze
n0nj:rf.ipgAnhAirt voor het eerst November 1930
voeling. Hij beloofde een spoedige regeling
2eKidezer kwestie, die reeds meerdere jaren han-
fiwjgende was.
68$ J Sedertdien wachtte de kerkelijke overheid
Jvergeefs op een gelegenheid", om de zaak te
21 «regelen. Een vaste regeling werd aan de
^llcerkelijke overheid, soms zelfs in bindenden
lijAorm, toegezegd, daar volgens een verklaring
p-JVvan den minister een spoedige oplossing van
tflW Jctot vraagstuk in het belang van 6taat en
6^;kerk zou zijn. Op herhaalde, vaak niet eens
geantwoorde, aanvrage, werd op 25 Fdbru-
JDSENkri een bespreking vastgelegd onder het
(presidium van minister Grimme. Twee dagen
gLjeonler werd deze samenkomst afgezegd en
48 «voor onbepaalden tijd uitgesteld. De minis-
«ter zou „zu gegebener Zeit" dan wel iets van
1 «ich laten hooren. Door dit optreden voor de
""zooveelste maal teleurgesteld, nam de Ober-
"kirchenrat maatregelen om aan zulk een
3 Sandelwijze van staatswege een eind te
Viake.n In een uitvoerig schrijven protesteer-
«de de Oberkirchenrat tegen zulk een wijze
van behandeling en wees op de gevolgen,
125 wjveike hierdoor kunnen ontstaan.
De onderhandelingen tusschen kerk en
fïï'gtaat aangaande een gewenschte controle bij
.Twdhet godsdienstonderwijs in de staatsscholen
65 jzijn al hangende sedert 1927. Nadat minis-
«ter dr. Becker door den sociaal-democrati-
«when minister-president van Pruisen, Otto
240 .«Braun, door partijgenoot Grimme werd ver-
'het bij beloften en vage toe
concordaat tusschen kerk en
dezen weinig verbetering aan-
Jgebracht
Een uiteenzetting van Dr. Dibelius.
2*3 Hiertoe uitgenoodigd door het genootschap
2iH der Berlijnsche rechters sprak Generalsuper-
- intóndent Dr. Dibelius dezer dagen in die
J®?,'"groote zoal van 't „Oberverwaltungsgericht"
2«ÏJjOver het thema: „De positie van de Evan-
^_?jgelische kerk in den Pruisischen staat
35 -sedert het staatsverdrag". De belangrijke
Jvraag, of de verhouding tusschen kerk en
««staat sedert de onderteekening van het con
cordaat is vooruitgegaan, zooals algemeen
eerwacht werd, moet helaas worden ontkend,
n verband hiermede noemde Dr. Dibelius
pOb Jiet feit, dat kortelings 9 uitsluitend evange
lische opvoedkundige academies uit spaar-
laamheid werden gesloten en vestigde hij de
andacht op het conflict tusschen den tegen-
,'oordigen Kultusministar en den Berlijn-
ichen Oberkirchenrat. Het voorstel, om de
verlangde controle van het godsdienstonder
wijs aan den schoolraad' in plaats van aan
de predikanten toe te vertrouwen, teekende
l ol Dr. Dibelius als een voorname en ridderlijke
J maatregel. Het plotselinge uitstel der aange-
f 0 «sfköadigde besprekingen verklaarde de spre-
2.2S ker uit. het feit, dat men van staatswege
f 0.25 {alles wil vermijden, wat bepaalde partijen
lv. 21 of machtsgroepen in den begonnen verkie-
-aringstrijd onaangenaam zou kunnen wezen f
Nu wijst de kerk weliswaar elke deelname
can den politieken strijd principieel van de
DERN.:handt maar het is toch ondraaglijk, dat men
m eenmaal op politiek gebied van haar niets
•Hf» te vreezen heeft, tot de orde van den dag
jïD overgaat in aangelegenheden, welke voor
0 haar van principieele beteekenis zijn.
Dr. Dibelius wees er ons op, dat zulk een
céx. conflict tusschen kerk en staat sedert het
korte tijdperk van Adt>lf Hoffmann en Ha-
nisch in Duitschland nog niet is voorge
komen. De kerkelijke overheid is zich bewust,
dat de groote meerderheid der oude Pruisi
sche kerk achter haar staat en dat bij alle
kerkelijke autoriteiten de vaste wil bestaat,
in dezen niet toe te geven. Wanneer thans
J de kerk de aanhangige kwestie geheel zelf-
bX TM(9tandig met de haar toegewezen macht zou
E 'regelen, dan zou alleen de Pruisische Kul-
214 jjitusminister hiervan de oorzaak zijn.
A.ND Het antwoord gekomen.
1 Klaarblijkelijk heeft Kultusminister Grim
me ingezien, dat het conflict tusschen kerk
en staat afmetingen aanneemt, welke voor
.beide partijen mineïer wenschelijk zijn, want
eerder dan men na de opgedane ervaringen
verwachtte, is zijn antwoord op het schrijven
van den Evangelischen Oberkirchenrat bin
nengekomen. In dit antwoord legt Grimme
er den nadruk op, dat het ook zijn streven is,
een regeling voor te bereiden, welke voor
6taat en kerk in gelijke wijze draaglijk zal
wezen. Speciaal op 'het gebied van gods
dienstonderwijs wenscht hij niet den indruk
te wekken, dat de staat van zijn rechten in
dezen afstand zou hebbem gedaan. Van non
chalance ten opzichte van de kerk wil de
minister niets weten. Door het publiceeren
ZEN
-
0*4103
»r -
'54 -
04 -
914 84K
3
«'4 3»
I*"}*
*4 9f>'<
5 118
'7 108
Kunst en Letteren.
JAN VAN RUUSBROEC
4 October '31 opende Prof. Qr. Willem de
reese de Antwerpsche Volksuniversiteit
Herman van der Reeck met een herdenkings
rede over Jan 1 an Ruusbroec, de Wonderbare.
Deze rede verscheen thans in druk.
Prof. de Vreese schetst eerst, op de hem
eigen levendige en serieuse wijze het leven
van de gelukzalige prior van Groenendaal,
de roem, die er van Ruusbroec uitging en de
invloed, die hij door persoon en werk uit
oefende. Voor ons land van het grootste be
lang was het contact, dat er ontstond tus
schen Ruusbroec en Geert Groote.
Vervolgens gaat de geleerde schrijver na,
welke bronnen ons omtrent Ruusbroec's le
ven ten dienste 6taan: 't boek van Pomerius,
sn voorrede van Geeraard Naghel van Delft.
De meening, dat Ruusbroec een „ongeleert
clerc" zou geweest zijn, bestrijdt de Vreese
ten sterkste:
„Ruusbroec's geschriften verraden groote
meesterschap over stof en vorm, scherpe op
merkingsgave, fijn psychologisch inzicht, die
pe, ja ongewone menschenkennis, rijke er
varing; ze verraden ook een grondige, uitge
breide geleerdheid, wat zonder kennis van
het Latijn onbegrijpelijk, wijl onmogelijk zijn
zou Ruusbroec was priester en regulier ka
nunnik; hij móét dus de theologie bestudeerd
hebben, wat uit zijn geschriften en uit de
door hem naar Latijnsch voorbeeld gevorm
de woorden trouwens genoeg blijkt. Welnu,
de theologie werd en wordt uitsluitend in 't
Latijn onderwezen... Met geschiedenis, cos-
mografie, dierkunde, geologie, Schriftverkla
ring, astronomie blijkt hij vertrouwd te
zijn .Hoe zou hij, zonder kennis van 't Latijn,
aan zoovee! andere kennis gekomen zijn?"
Vervolgens bespreekt De Vreese de ver
schillende geschriften van onze prior, wer
ken, die geen onderdeel van één gebouw uit
maken, maar gebouwen zijn op zichzelf. Uit
voerig wordt gehandeld over de drie vormen
an geestelijk leven, welke Ruusbroec in de
Brulocht onderscheidt: het werkende, het in
wendige en het schouwende leven.
Over Ruusbroec's rechtzinnigheid werd
reeds kort na zijn dood fel gestreden. Thans
staat zijn zuiverheid In de leer naar Room
se he opvatting, wel vast.
Aan het slot van deze schoone, rijke rede
noemt Prof. de Vreese Ruusbroec „een hart
verheffend voorbeeld voor c'en vaderlands-
lievenden Vlaming". Niet alleen om hetgeen
de Wonderbare heeft geschreven, maar ook
om de wijze waarop.
_,De vrucht van zijn goddelijke overpein
zingen, vaak diepzinnig tot het duistere en
onbegrijpelijke toe. heeft hij nee 'geschreven
in de taal zijns Volks èn voor zijn Volk, in
de taal van een klein gebied, een stipje op
de wereldkaart; tooh zijn ze de oude wereld
rondgegaan, en bezig de nieuwe te veroveren.
Welk een les voor den lauwen Vlaming, die
meent dat hij, om bekend en gelezen te wor
den. in een vreemde taal moet schrijven!"
Bouwbandelstraat 83, Antwerpen.
LEIDING
Voor oen jaar gestaakt
De Redactie deelt in een slotwoord van het
laatste nummer mede, dat de ontwikkeling
van de economsiche crisis haar dwingt, de
publicatie van Leiding voor een jaar te
staken.
Het laatste nr. brengt nog weer enkele
zéér belangrijke studies, die des te meer doen
•betreuren, dat deze periodiek 'het moet op-
Prof. Gerretson bejammert de triomf der
Belgische diplomatie, inzake de kanalen-
kwestie. Prof. J. de Vries hanoelt over de
oorsprong van het Nederlandsche Volk. Waar
op de meest voor de hand liggende vragen
dienaangaande de wetenschap slag voor
het antwoord schuldig blijft, wekt de Auteur
op tot een krachtig aanvatten van het onder
zoek, dat bedoelt te komen tot een duidelijke
typologie der bevolkingsgroepen. Hóóst heeft
dit werk, want er zijn een aantal typeerende
kenmeriten, die reeds bezig zijn, te verdwij
nen. „Zal dan nooit een Nederlandsche regee
ring vraagt Prof. de Vrie6 die aan
volkswelvaart en volksopvoeding millioenen
rijkelijk besteedt, het offer van enkele dui
zenden durven brengen tot het volbrengen
van een onderzoek, dat de kennis van het
eigen volkswezen beoogt?"
Dr. P. H. Ritter Jr. bespreekt onder de titel
Persoonlijkheid en demokratie Troelstra's Ge
denkschriften.
Prof. Geyl gaat na, welke prachtige kans
door bet Noorden verzuimd werd in 1632:
toen het Noorden uitging om te veroveren in
plaats van om te bevrijden.
Dr. P. N. van Eyck wijdt wijsgeerig-
doorwrochte studies, zwaar om te verstaan,
aan Jan Engelman's Sine Nomine en Ver-
wev's Figuren van de Sarkofaog.
Tot slot eenige grondige boekbesprekingen.
Wij hopen van harte, dat Leiding volgend
jaar weer haar plaats onder de Nederland
sche tijdschriften moge hernemen.
„VLEGELREVOLUTIE"
Johan W. Schotman straft in Ned, Bibl.
Forum af en in 't bizonder Dr. Menno ter
Braak )(de meest tragiese figuur dezer dertig-
jarigen, die nu tracht zich tot leider op te
werpen".
.,Van nature cerebraal en met aspiraties
die zijn krachten te boven gaan, overheerscht
bij hem het dialectics denken verre het
artistiek voelen en kunnen. Er openl.-art
zich in hem een tekort aan warmbloedig in-
oelingsvermogen, hii is koud, harteloos, en
jaagt eigen geschapen spoken en schim
van deze aangelegenheid werd algetneene
onrust veroorzaakt en de minister hoopt dat
de zaak hierdoor niet benadeeld zal worden.
Aan het slot van zijn antwoord maakt de
minister duidelijk, dat de kerk eigenlijk geen
juridische aanspraak op de door haar ver
langde controle bij het godsdienstonderwijs
kan maken.
Verontwaardiging.
Welk een diepgaande verontwaardiging
dit conflict tusschen den staat en de kerk
tot ver buiten Berlijn in Evangelische krin
gen wekt, moge uit het volgende nog blijken:
De Evangelische Arbeiders- vereenigingen
aan den Neder-Rijn hadden bij Meers hun
jaarvergadering en namen bij deze gelegen
heid het volgende besluit: „Met verontwaardi
ging namen wij kennis van de schandelijke
manieren, welke het Pruisische Kultus-minis
terie in haar optreden tegenover de groote
Evangelische landskerk zich veroorlooft In
de kwestie omtrent controle bij het gods
dienstonderwijs werd de kerkelijke overheid
door dit ministerie op onwaardige wijze be
jegend. Als leden van den Pruisischen staat
veroordeelen wij de houding der genoemde
regeeringsinstantles nadrukkelijk en belo
ven als lidmaten der kerk aan onze kerke
lijke overheid trouw In den strijd, die om
de rechten der kerk wordt gevoerd."
ERNSTIG AUTO-ONGEVAL
TE LAGE VUURSCHE
EEN DAME GEDOOD
Te Lage Vuursche bij de gTens van Baarn
heeft Zondagmiddag een ernstig ongeval met
doodelijken afloop plaats gehad.
Een auto, die uit Rotterdam op weg naar De
was, raakte vermoedelijk tengevolge van
de tonrondte van den weg en waarschijnlijk
ook doordat met een te slappe band gereden
werd, op het grondgebied van Lage Vuursche
het slingeren, met het gevolg, dat de wa
gen bij de grens van Baarn tegen een boom
reed. De botsing was zoo hevig, dat de kap
de auto, voornamelijk aan de achterzijde,
geheel versplinterd werd, terwijl alle ruiten
braken.
In de auto waren gezeten de heer en me
vrouw van V. uit Rotterdam, met hun 10-jarig
zoontje en een neef. Mevr. van V. werd op
slag gedood, terwijl de neef niet ernstige ver
wondingen aan de handen opliep. De overige
inzittenden bleven ongedeerd.
Gemengd Nieuws.
VERDRONKEN
Bij Amsterdam is het lijk opgehaald van
EEN GLAZENTIKKER
Doordat hij geen dekens kreeg, welke hij
had aangevraagd, heeft een 39-jarige glazen-
wasscher, uit protest, twee ruiten ingegooid
van het kantoor van Maatschappelijken Steun
in de Van der Pekstraat te Amsterdam. Een
agent, die het feit op heeterdaad ontdekte,
heeft den man naar het bureau gebracht.
BRANDSTICHTING DOOR WERKLOOZEN?
Te Waspik komt men volgens de N.R.Ct.
meer en meer tot de overtuiging, dat de
laatst plaats gehad hebbende brand waarbij
2 groote boerderijen zijn afgebrand en 12
koeien in de vlammen zijn omgekomen, ter
wijl cfe 16-jarige de Zeeuw zulke ernstige
brandwanden bekwam dat men voor het be
houd van zijn leven vreest, door kwaadwil
ligheid is ontstaan.
Aanhoudend hebben te Benedenkerk nadat
in vorig jaar de groote lederfabriek van
de firma Samuel is afgebrand, waarvan
men ook nimmer de oorzaak heeft kunnen
vaststellen, begin van branden plaats gehad
Het vermoeden dat de branden door kwaad
willigheid zijn ontstaan is nog toegenomen,
nu de landbouwer Buiks een brief heeft ont
vangen waarin de volgende woorden met een
speld zijn geprikt: „Nu gij aan de beurt
af te branden. Werkverschaffing."
De politie heeft de zaak in handen.
DIEVENBENDE GEARRESTEERD
Te Hilversum heeft de politie een g
vangst gedaan, toen zij op den Vaartwegdrie
mannen arresteerde die in een pakhuis in de
Havenstraat eenige flesschen drank hadden
gestolen, na zich door het verbreken van een
ruit toegang verschaft te hebben. De ledige
flesschen werden later in rioolbuizen in de
Zadelstraat en op den Ruyterweg terug ge
vonden.
Deze mannen hebben met nog 5 anderen,
eveneens ongunstig bekend staande personen,
nog 7 inbraken in Hilversum gepleegd, nl. in
de Regentesselaan, aan de Sparrelaan, op Lin-
denheuvel, aan den Utrechtschen Straatweg en
in de Blesbeklaan.
(Ook de vijf andere bandieten zijn gear
resteerd.
BRANDEN
Te Woensdrecht (N.Br.) ontstond, terwijl
de bewoners nog ter ruste lagen brand in de
woning van den landbouwer A. De bewoners
werden gewekt door het angstig geloei van
de koeien in den stal. In allerijl konden de
bewoners zich nog in veiligheid brengen.
Alleen een portefeuille met waardevolle pa
pieren kon worden meegenomen. In een half
uur tijds was de heele boerderij in de asch
gelegd en met uitzondering van een tiental
runderen ging ook het vee verloren. Met den
geheelen wintervoorraad granen alsmede
hooi en stroo. werd ook de inboedel een prooi
d?r vlammen.
De oorzaak van den brand die door ver
zekering wordt gedekt is niet bekend.
De groote stroobrand bij de stroocarton-
fabriek Erica II te Oostwolde, gemeente De
Leek (Gr.), is gebluscht Van de voorraden is
niets overgebleven.
Op de Pannenhoef te Rijsbergen (N.Br.)
brandde de landbouwschuur van F. tot den
grond af. Een luxe auto alsmede drie paar
den, werden een prooi der vlammen.
Te IJmuiden is door spelen met lucifers
door kinderen brand ontstaan in een bosch.
Met zand kon men het vuur blusschen.
EEN VISCHROOVER GESNAPT
In den Zonzeelschen polder (N.Br.) schoot
in de rietputten een jager een groofcen vlsch-
otter, die over het ijs op roof uitging.
DOOR DE TRAM GEGREPEN
EN GEDOOD
Zaterdagavond omstreeks half twaalf heeft
bij de Wateringenlaan te Voorburg een doode-
lijk ongeluk plaats gehad. Oip dat tijdstip wil
de de 52-jarige monteur E., werkzaam aan de
electrische centrale te Leidschendam, de tram
baan oversteken. Juist kwam er een tram aar
en Haag. De wielrijder dacht vermoedelijk
dat de tram zou stoppen. Dit was niet het ge
val, waardoor de man door de tram werd ge
grepen en op slag gedood. Het lijk was deer
lijk verminkt. De burgemeester en de Inspec
teur van politie Albarda waren spoedig aan
wezig.
Het was noodig de wagen op te veizelen,
welke hierdoor uit de rails geraakte. Het
tramverkeer ondervond zeer groote vertraging.
Tot laat in den nacht is men bezig geweest
wagen wederom in de rails te brengen Een
zoon van den overledene herkende zijn vader.
Hiernaast beelden wij af een
buitengewoon mooie ets van
R. J. Visscher. Zij stelt voor
een Duinlandschap achter
Wassenaar. Ingelijst, dus met
passe-partout, glas en al, kan
men ze gratis ontvangen, wan
neer men voor minstens één
jaar een kwartaal-
abonné voor ons blad aan
brengt. De ets is een sieraad
voor de kamer en een waarde
vol bezit. Het formaat is
35 b\j 44 c.M.
KIND LEVEND VERBRAND
Te Hattem (Gld.) nam mej. M. een teil
met kokend water van de kachel en zette
die even op den vloer om de kachel te slui
ten. Onmiddellijk poogde haar bijna (triejarig
zoontje op de teil te gaan zitten, waardoor
het deksel opschoof en de kleine in het ko
kende water terecht kwam. Hoewei het kind
dadelijk door de moeder werd opgenomen,
waren de brandwonden reeds zoodanig, dat
het aan de gevolgen overleed.
DOODELIJKE AUTO-ONGELUKKEN
Te Wedde (Gr.) is een knaapje van R. te
Winschoten door een auto overreden en ge-
Te Beetgum (Fr.) is een knaap van T. te
SL Anna Parochie door een auto overreden
en gedood. De jongen Het zich op de fiets
meetrekken. Toen de auto stopte raakte d<e
knaap het stuur kwijt en viel hij onder de
wielen.
DE DOODELTJKE DRAAD
Te Ilpendam (N.H.) is by de werkzaamhe
den aan het electrisch net een electricien, ter
wijl hij werkzaamheden verrichtte, aan den
stroomdraad blijven hangen. Zijn mede-arbei
ders, welke op eenigen afstand van hem
het werk waren, hebben, door in de paal te
klimmen, de draad stroomvry gemaakt. Met
veel moeite werd de man, die bewusteloos bo
ven den draad hing, naar beneden gehaald. Ny
is naar het ziekenhuis overgebracht.
INBRAKEN
Te IJsselstein is 's nachts op vijf verschil
lende plaatsen ingebroken o.a. bij de boeren
leenbank en notaris Cool. Bij de boerenleen
bank zijn de incPringere niet veel verder ge
komen dan het raam, maar bij den notaris
is de geheele benedenverdieping onderstbo
ven gehaald. Hier werd 250 meegenomen
en bovendien het bovenstuk van een schrijf
bureau, dat des morgens in een land werd
teruggevonden.
In den vroegen morgen werd dit door een
arbeider in het bouwland ontdekt, waarna
hij den nog niets vermoedenden notaris waar
schuwde.
Voorts is nog ingebroken bij een kruide
nier. in een meubelzaak en bij een schoen
maker. Bij den eerst- en laatstgenoemde
worden enkele guldens vermist, de meubel
maker mist niets.
Van de daders geen spoor.
Hierna nom de Volksraad de ontwerpen
aan tot verlenging van den opzeggingster
mijn en de terugzending van in het huiten-
land aangeworven arbeidskrach en bij ont
slag. waarbij het amendement-Kolkman, be-
oogend deze terugzending hier toepasselijk
te verklaren voor contracten voor een be
paalden tijd. werd aangenomen met 31 te
gen 17 stemmen. Daarna heef. de voor-'iU
ter de zitting gesloten en wees hierbij om.
op de beslissingen, door de» Volksraad ge
nomen. ..Hier ligt tegenwoordig een zwak
punt. a'dus Spr. In de tegenwoordige sa
menstelling velt het college vaak in 'wee
vrijwel gelijke deelen uiteen Zoo wordt het
evenwicht labiel en speelt het toeval een
rol. Zoo wordt de krach' en waarde van een
beslissing verzwakt. Men kan di» betreuren
mits men erkent, dat voor vele punten, die
verdeeldheid niet bestaAt en daarbij de
waarde der ui'spraken des te groot er is".
DE SOESOEHOENAN VAN SOERAKARTA
GEEFT EEN VOORBEELD.
SEMARANG, 5 Maart (Aneta). Naar de
.Locomotief" verneemt heeft de Soesoehoe
nan van Soerakarta een schrijven gericht
aan den Volksraad, waarin Zijne Hoogheid
mededeeline doet van het beslui* <*n in ver
band met den toestand der Rijks finoncién
maandelifksch een bedrag van f 10.000 uit
de Kratonikas te storten in de Rijkskas. Dit
besluit geldt voorioopig voor dit jaar, ter
wijl voor de toekomst nadere overwegingen
zullen gelden.
Verder deelt de Soesoehoenan mede. Jat
in veHband met de moeilijke tijden, feestrn
en bijeenkomsten zooveel mogelijk vermeden
zuillen worden, teneinliie aldus een voorbeeld
te geven.
VRIJGESPROKEN.
SOERABAYA, 5 Maart. (An©*e). De Raad
van Justitie alhier heeft den terreinchef der
Bataafsche Petróleum-Mij te Sanga-Sanga
de heer Siebenja-Mulder, die In verhand
met de ramp te Sanga-Sanga beschuldigd
was van dood door schuld, vrijgesproken
VERDUISTERING EN VALSCHHEID IN
GESCHRIFTE.
MED AN, 5 Maart De Raad van Justice
alhier heeft de adrnrinistrateur van de ge
vangenis te Laiboean, den heer Van Liei
veroordeeld tot een gevangenisstraf van
vier maanden t z. v. verduistering en
valschheid in geschrifte.
Uit Oost-lndie
BATAVIA, 5 Maart (Aneta). De Volks
raad zette de behandeling voort inzake het
on werp met betrekking tot de Inkomsten
belasting. De motie-Monod de Froideviüe
om de categorie van inkomens van f 8300
tot f 12.000 per jaar eveneens in den k-n-
deraftrek te betrekken, werd aangenomen
met 45 tegen 7 stemmen. Het on werp in
zake de inkomstenbelasting werd daarna
z.h.s. aangenomen.
De RegeeringsgemachMgde voor Finan
ciën. de heer van den Bussche, nam vervol
gens afscheid van den Volksraad. Zijn rede
werd door den voorzitter van den Volks
raad, den heer M'eyer Ranneft beantwoord.
Radio Nieuws.
DIJTSDAG 6 MAART 1933
Hulzen KRO: Morgencorv.
Hl 1 v e r
Hulzen.
H 11 v e r e u m AVRO. Gramofooumualelc
Hilversum AVRO: Orgelconcert.
Kalundborg: Strijkorkeet
AVRO: Gr&mofoonmuzlek.
Hilversum: Gramofoonmuzlelc.
Hulzen KRO: Orkest.
Lingenbeit: Ve-sperconcert,
Da ven try: Orkest.
10.80 HUT
AVRO. Japan ach bljge-
AVRO: Knipcursus
14.00 Huizen KRO Vrouwenuurtje.
15.00 Hulzen KRO: Knippen en naaien voor
begin n enden.
16.00 Hilversum
beginners.
15.80 Hullen KRO: Hoeden maken.
16.46 Hulzen KRO: Knippen cn naaien
gevorder" -
20.01 Hilversum AVRO: Modepraatje.
KlBdsruurttea, «na.
16.80 Hilversum AVRO: Klnderutrr.
AVRO: Morgenwijding.
AVRO: Persberichten.
NIEUWE AVONTUREN VAN PIEPNEUS EN BIBBERSNOET
55. Ha! de list gelukte jongens! Binnen
enkele minuten kwam de ooievaar aange
lokt door het gekwaak van meneer Lodder
oog aanvliegen. Ploemp. Meneer Lodderoog
natuurlijk weg. maar de ooievaar streek in
het water neer. en stond na enkele stappen
precies met z'n poot in de lus van het touw-
In ademlooze spanning keken wij, achter
de biezen verborgen, toe
56. Floep! Daar trokken alle kikkers, 100
hard ze konden, tegelijk aan het touw, zoo
dat de lus stijf om de pooten van den ooie
vaar knelde. Meteen draaiden ze het eind
van het touw een paar keer vlug om een
paaltje heen dat in het water stond, en
vriend ooievaar was gevangen. JaWel, dgt
denk je maar!
(Wordt Woensdag vervolgd)
I 49
0 -
24 821
iHUri
oh tos
OflOO«fl
1 12»
)U
I s*
DE VAL VAN KONSTANTINOPEL
Door LEWIS WALLACE Naar het Engelsch door ALMA
(19
Zooals gij u zult herinneren, schreef ik
u. zoon van Jahdai, dat naar ik hoopte de
verhouding tusschen mij en u zou zijn, als
dfle van vader tot zoon. nietwaar?
Ik herinner het mij heel duidelijk, ant
woordde Uël eerbiedig.
Dan zult gij u herinneren dat ik er
deze woorden bij voegde: in alle dingen een
hulp, in niets een last
Uël knikte toestemmend-
Die bijvoetring achtte Ik van groot be
lang. ging de Vorst voort, want gij moest
niet vreezen. dat ik partij wenschte te
frakken van de vruchten uwer vlijt Daarom
wil ik u reeds aanstonds mededeelen, dat
Ik volkomen In staat ben om mij in te rich
ten op hoedanigen voet ik wenschelijk
acht. Gij moet u dus niet te zeer vert>azen.
nis gij mij de irewoonten ziet volgen van ri
edelen en riiksgrooten. Binnenshuis hlijf ik
zooals gij mil nu ziet: uw vriend, eenvoudltr
van levenswijze, omdat mijn smaak werke
lijk daarmede overeenkomt: buitenshuis
echter moeten de rogen der amh'enaren van
Kerk en Staat op mif gevestigd worden
zooriflt zti gedrongen worden narichten aan
gaande mil in te winnen Als men dan in
de stad opmerkt dat gli vriendschappelijk
met mii verkeert zal de vraag naar uw
koopwaren toenemen: het zal u misschien
zelfs moeite kosten al uw klanten te be
dienen. Door zoo te spreken raken ik op
uw aangeboren scherpzinnigheid, nog ver
scherpt door het langdurig drijven van
koopmanschap.
iS. Kort daarna gaf de meester zijn wensch
te kennen van naar bed te gaan, waarop
de dienaren hem als naar gewoonte goeden
nachi' kwamen wenschen. Twee van hen
5& waren blanken. Zoodra zij Syama zagen,
snelden zij op hem toe om hem te omhel-
zen, zooals broeders in denzelfden dienst
r. be'iaamt. Een derde bleef in de deur staan.
R Syama keek eerst hem aan en vervolgens
o" den meester, want deze man was hem
pj ~Z vreemd. De Indiër begreep hem, ping naar
iS' 6TÜ de deur, vatue den"jonkman bij de hand en
84 I leidde hem tot Svama."tot wien hij op em-
iS 1*84 stigen toon zelde: Dit is Nilo. de kleinzoon
14 99* van Nilo. dien gij gekend hebt Gij hebt den
-'4ioiJij grootvader liefgehad, draag die liefde over
!?M op den kleinzoon.
Va-Ti N'ilo was even .zwart en even reusachtig
i» 9i»l van statuur als zijn grootvader. Syama om-
14 Uf *,p *,f,e I"''"*, zooals hij de anderen reeds
s 94H gedaan had.
29 Bezwaarlijk zou men in de grcx*e stad
i een gezin hebben kunnen vinden onderling
61 nauwer verbonden, dan dat van den Indiër
184
j 22 ELFDE HOOFDSTUK-
'4 39HI DE VORST TEHUIS.
1 Wanner een wijs man iemand wenscht
!4 82H te leeren kennen luistert hij aandachtig toe,
wanneer die perao-n Iets vertelt: daarom
tullen wij een gedeelte van 's Vorsten ge
sprek met Uêl op den avond van zijn aan
komst te Konstantinopcl zooveel mogelijk in
lijn eigen woorden meedeelem
Hier zweeg hij even om zijn kopje door
Syama te laten vullen.
Uël antwoordde: Ik heb uw woorden met
aandacht aangehoord en naar ik hoop, be
grepen. Maar er is iets dat mij drukt- Ik
ken uw naam niet noch uw titel-
Dat is zoo. antwoordde de Vorst, maar
brak af om het kopje thee van zijn knecht
aan te nemen, met de woorden: Mijn dank.
Syama Ik zie dat uw hand haar vlugheid
niet verloren heeft: en dat het groene blad
niet geleden heeft door de lange zeereis.
Uël zag met welke spanning Syama ziin
meiesters lippen onder het spreken bespiedde
en van hoe groote voldoening zijn gelaat
blonk over dien lof. en hij dacht: Waar
lijk. hij moet een goed man zijn. dl© zoo
bemind wordt door zijn onderhonrigen.
Ik wilde zeggen, zoon van Jahdai. dat
gij nog andere vragen had kunnen stallen,
als daar zijn: Vanwaar ik kom? En waar
om lk kom?Welnu. Ik zal u niet in
het onzekere laten. Doch laat mij u waar
schuwen. Ik verlang niet het publiek
mijn vertrouwen te nemen. Ik zag eens em
bloem schoon om aan te zien. maar kleverig
en met een lucht, die alle insecten ver
dreef- Die bloem stolt de wereld voor en wat
is de dwaasheid harer slachtoffers anders,
dan de dwaasheid van menschen. die rich te
lich'geloovlg loten meesleepen door de ver
leiding der wereld? Neen. mlin zoon zie
ik cehruik dit woord om onze onderlinge
verhouding vast te stellen, en lk stel onze
verhouding vast op het oogcriblik dat ik
een begin maak met het doen van ver
trouwelijke mededelingen die ik zeer zeker
niet geven zou znnriep de bepaling, dat zij
bestemd zijn om weggelegd te worden in het
binnenste van uw hart Zeg mij of gij mij
be„. jpt
De vraag werd vergezeld van een blik,
welks magnetische kracht Uël geheel door
trilde.
-- Ik geloof dat ik u begrijp, antwoordde
hij.
Alsof de Vorst de uitwerking kende van
zijn woorden en geen vrees meer koesterde
voor mogelijk verraad, viel hij in zijn vroe-
geren gemakkelijken toon terug: Die ver
trouwelijke mededeelingen. mijn zoon. be
helzen geen misdadendoch uw kopje is
ledig, en Syama staat er op te wachten-
Deze drank ia mij nieuw, zeide Uël
Nieuw, en zoudt gij er niet bij voegen:
Beter dan wijn? De wereld, waarvan wij
spreken, zal dit eenmaal beamen, en er te
gelukkiger om zijn. Over eenigen tijd zul
len nieuwsgierigen u met vragen lastig val
len. om te weten wie lk hen en dan moet
gij naar waarheid kunnen antwoorden: Hij
is een Indische Vorst. De groote massa zal
daarmee tevreden zijn- Anderen echter zul
len verder vragen. Verwijs dezulken naar
mij. Wat uzelf betreft, zoon van Jahdai,
noem mij. zooals gij togen de buitenwereld
van mij zult sprekennorni mij Vorst
Doch weet. dat ik op den achtsten ring na
mijn geboorte naar den tempel gebracht
ben en opgeschreven werd, als de zoon van
een zoon van Tenizatem- De titel, waarmede
ik aangesproken wil worden, verhief mil
niet in den adelstand. Het geboorterecht
van een besneden erfgenaam onder bet ver
bond met Israël is honger, dan eenige zui
ver menscbelijke waardigheid, hoe hoog
ook kan zijn.
Met andere woorden. Vorst, gij zijt
Een Jood- antwoordde de Vorst snel
Een Jood, zooals uw vader was. zooals gij
Zijt.
Do glars van ?,no*ean «m Let gelast van
den koopman ontging den Vorst niet, die
aanstonds begreep dat hij, door dit te er
kennen, den ander werkelijk door bandon
des bloeds aan zich verhonden had.
Dat is dus afgedaan, zeide hij met
zichtbare voldoening, dronk zijn kopje leeg,
gaf het Syama om het nogmaals te vullen
en vervolgde: Misschien herinnert gij u ook.
dat ik in mijn brief de noodzakelijkheid
besprak om van Indië naar Mekka over te
steken op mijn weg naar Kash"Cush. en dat
ik in weerwil van dat oponthoud u binnen
zes maanden na Svama's komst hoopte te
zullen kunnen begroeten. Hoe gaat het met
Ion tüd?
Dit is de laatste dag van de zes maan
den antwoordde Uël-
Ja, nierfmnd kan beter met den tijd
rekenen, dan ik zelf.
De Vorst zweeg alsof die woorden een
droeve herinnering opwekten- In één teug
dronk hij zijn kopje leeg als om die som
bere wolk te verdrijven.
Ik schreef dien brief terwijl ik in Ci*
pango was een eiland in d« groote ooste
lijke zee- Dertig jaren nadat ik aldaar eon
voet aan land gezet had, dat land. nog
nimmer door een blanke betreden voegde
zich een landgenoot van ons uit deze stad
afkomstig, bi f mil. Hii was de eenig over
geblevene na een schipbreuk. Van hem
vernam ik dat uw vader overleden w*a« TTi
gaf mli ook uw adres Op dat eiland
vlood mijn leven hetrakkeliik kalm daar
heen Opdat gij mij goed begrijpen zoud'.
mijn zoon. zal het 't best ziin dat ik u nu
een opheldering geef. die den sleutel ver
schaft tot vele dingen in mijn toekomstig
gedrag, zoowel als tot biizonderhedcn uit
mijn verloden, die u anders raadselachtig
zoude.- blijven. De gewichtigste studie is
die van den godsdienst- Ik heb de gehoele
wereld doorreisd, ik bedoel de bewoonde ge
deelten en ik heb bevonden, dat nergens
een volk zonder goedsdienst leeft, hoe dan ook
Vandaar mijn beweren, dat van alle dingen
godsdienst het hoogste Is boven de
schoone kunsten, boven de wetenschappen,
boven alles wat men verder noemen kan.
Hij alleen is goddelijk. De studie er van is
eeredienst. Kennis er van is kennis van
God. Kan dat van iets anders gezegd wor
den?
Uël antwoordde niet- Zijn gansche aan
dacht was in beslag genomen De Vorst zag
he\ dronk nog eens. en vervolgde: Die god
delijke studie voerde mij naar Cipango.
Vijftig jaran in zulk een land is een lange
tijd. denkt gij misschien. Toch niet. mijn
zoon Ik vond daar twee gelooven. het
eene van Sln-Riu maar dit keerde Ik den
rug toe als mythologisch ronder de poëzie
der Grieken en Romeinen: het andere
voorwaar, een teven gewijd aan de bestu*
deering van het Boeddhisme zou een goed
leven mogen heeten. Om de waarheid te
zeggen, er is zooveel overeenkomst tusschen
die leer en de leer van hem. dien wij ge
woon zijn den timmermanszoon te noemen,
dat ik. als Ik niet beter wist. gemakkelijk
gelooven kon dat blf de iaren na ziin ver-
dwiinen in een TWddh'st'erhen temnêl
doorhrneht F<m andermaal hie-ove^ nader.
Degel'de s'udie bracht mij naar Mekka Hef
i cevangennempn van menschen bun bef luk
op den nek fleggen, hen In het stof ta var
treden wordt belancriik cenoeg geacht om
I aan de vergetelheid ontrukt te \mrrim_
Imnar wat Is hef. vergeleken met het geloof
aangaande zaken, die men niet proefonder
vindelijk bewijzen kan?
(Wordt vorvoigd) j
