IN DEN STORM
PONDERDAG 18 FEBRUARI 1932
DERDE BLAD PAG. 9
Kerknieuws.
j- NED. HERV. KERK
Bedankt: Voor Oosterbeek, A. Hij mans
le Njjverdal.
GEREF. KERKEN
I Beroepen: Te Arnhem (als hulppred.),
lean'.. A. C. van Nood te Vorden.
NIEUWE PREDEKANTSPLAATSEN
Te ltotterda m-D elfshaven heeft,
naar wy vernemen, de Kerkeraad der Geref.
Kerk besloten zoo spoedig mogelijk over te
gaan tot het beroepen van een vyiden pre-
pikant-
GEEN VROUWEN OP DEN KANSEL.
Te Leeuwarden heeft de Kerkeraad
der Geref. Kerk een verzoek van de afdee-
ling Leeuwarden van den Ned. Christen-Vrou
wenbond om <je Koepelkerk een avond te
mogen gebruiken voor een gebedsure in ver
band met den Wereldgebedsdag der Chris
telijke vrouwen, afgewezen om principieele
bezwaren daartegen. De Kerkeraad sprak uit,
dat het in de Geref. Kerken geen gewoonte
|b, dat vrouwen in publieke godsdienstige
samenkomsten optreden.
JUBILEA
Ds. J. Nauta, Ned. Herv. predikant te
Eexbierum, heeft naar aanleiding van zijn zil
veren ainbtsfeest gisteren een gedachtenisrede
gehouden over Genesis 30 20 en gesproken
over: 1. een dankbaar gedenken, en 2. een
standvastig hopen. Vooraf gaf' hij persoonlijke
Jjerineringen uit zijn ambtelijk verleden.
De jubilaris werd vervolgens toegesproken
Idoor. ouderling J. Postma, namens de Kerke
raad: Ds. D. M. Vernet, namens den Ring
Harlingen, waarvan de jubilaris praetor is;
evang. S. Terpstra namens de Evangelisatie le
Franeker; Ds. J. Douwes, van Minnertsga, na
mens het Ned. Herv. Verbond tot Kerkherstel;
Ds. J. Hoekstra, van Ternaard, namens de
Confess. Vereeniging in Friesland. Laatstge
noemde liet Ps. 134 3 toezingen.
Vervolgens had in het lokaal voor Chr. Be
langen een receptie plaats onder leiding van
Ds. D. M. Vermet. Hier spraken verder de
heeren: Van der Veen, van Parrega, namens
Kerkeraad en Kerkvoogdij te Parrega; Ir. C.
Rodenburg, directeur der Chr. H. B. School te
Leeuwarden, namens bestuur en leeraren van
deze inrichting; Ds. G. D. A. Oskamp, van
Harlingen, namens den Kericeraad aldaar; S.
Terpstra. van Franeker, namens de Evangeli
satie aldaar; Burgemeester W Elgersma, van
Franekeradeel, als gemeentelid en vriend; J.
Wytsma, van Deinum, namens de Class. Zen-
'dingscomimissieJ. Molenkamp namens ds
Evangelisatie te Tzummarum; Ds. H. A.
Leen-mans, em.-pred. te Harlingen, als vriend;
Ds. J. P. E. C Eerhard, namens de Gemeente
van Workum: en A Cuperus, namens de Keric-
voogdij van Parrega, en als vriend. Mede wa
ren nog aanwezig de burgemeesters Ku'ners,
van Hennaarderadeel, en Annema, van Bara-
fleel. Er werden vele geschenken aangeboden.
Des avonds werd bet feest in de smaakvol
versierde kerk voortgezet, waar nog verscha
lende personen het wcord voerden. Ook hier
werden vele geschenken gepresenteerd.
T)s. J. O z i n g a, Geref. ored:knnt te
BonncVom. heeft ei stèren ter gelegenheid van
jiiTi "S-iarige ambtsbed'»ning e»n cpdach^nis-
piedikatie over Je."aia 4? 2 P-ehonden. Spre
kend» over de lankmoedigheid Gods over een
e1Te»dvïr volk. wees hij er op: le. met welk een
lankmoedigheid en teederhe'd de Ferder Zijn
Volk leidt: en 2. dat dat volk in z'chze'f arm
en ellendi" is. /?n het s'ot vertelde sur. vrn
zijn ople-'ding tot het ambt. Hoewel gedoopt in
de Ned. Herv. Kerk. had hij later veel nmgang
gehad nvt de Oud-Gereformeerden. Sommi
gen had hij met groote dankbaarheid ontmoet.
Steeds had hy achting gehad voor hen die
|God vreezen.
Het was hem een behoefte te belijden, dat
God hem zeer had gesterkt tot het werk, want
uit zichzelf was hij niet meer geweest dan
een rookende vla»,viek en een gekrookt riet.
Na de beëindiging van den dienst werd het
Woord gevoerd door verschillende personen.
De heer M. Bouw, nestor der ouderlingen,
bood namens de Gemeente een huiskamer
ameublement aan. Voorts spraken de heeren:
J. Douwes, namens de Geref. Jeugdcentrale;
J. de Nooy, namens de Geref. Schoolvereen.;
en Ds. J. Kremer, namens de Classis Arnhem,
naburige Kerken en de Kerk van Ede. Nadat
Psalm 134 3 was toegezongen, ging de heer
K. J. Zomer in dankgebed voor.
Ds. C. DE HOOGH. t
Dinsdag jl. is op byna 83-jarigen leeftyd
te Amsterdam overleden Ds. C. de Hoogh.
em.-predikant der Ned. Herv. Kerk, laatste
lijk gestaan hebbende te Vihkeveen.
Ds. de Hoogh werd 4 Maart 1S49 geboren.
Op 40-jarigen leeftijd kwam hij tot de
Evangeliebediening, toen hy 3 Maart 1889 te
Nflehaske als predikant bij de Ned. Herv.
Gemeente bevestigd werd. In 1893 deed hij in
trede te Uithuizermeeden en in 1897 te Vinke-
veen, waar hij op 10 Febr. 1907, dus na bijna
18-jarigen ambtelijken arbeid, eervol emeri
taat vekreeg. Sindsdien heeft hy te Water
graafsmeer (AmsterdamOost) nog allerlei
arbe:d verricht, o.a. door huisbezoek en cate-
thisaties. De herrrafenis heeft a.8. Zaterdag
te Nyehaske plaats.
KERKHERSTEL.
Van de brochure „Kerkherstel" verschenen
van de hand van Ds. G. van derZee, zal
DE BEHEERS-MOEILIJKHEDEN IN DE
NED. HERV. KERK
Meer samenwerking noodig.
Algemeen is het bekend, dat vele moeilijk
heden en kwesties in de Ned. Herv. Kerk
samenhangen met strubbelingen inzake het
beheer der goederen en inkomsten. Do prac-
üyk wees hier'oy echter dikwijls uit, dat aller
lei onaangenaairiieden konoen worden voor
komen, wanneer er door samenspreking een
wederzij osch begrijpen van de verschillende
college's kon worden bereikt. Ieders rechten
worden dan erkend, maar by de toepassing
daarvan tracht men elkaar in de hand te
werken. Hierby kwam men soms tot verras
sende resultaten.
Zoo zyn de verhoudingen echter meestal
niet en daarom is niet overbodig, dat het
Maandblad voor de Vereen, van Kerkvoog
dijen in de Ned. Herv. Kerk o.m. het volgen
de onder de aandacht van zijn lezers brengt:
„Er moet eerst iets anders komen. Dat
andere is, dat kerkvoogden, predikanten en
diakenen mepten beginnen met het beheerder
kerkelijke goederen in hun onderling verband
te zien, of m.a.w. die drie groepen beheerders
in onze kerk moeten in hun beheer eerst be
ginnen met Nederlandsch Hervormd te den
ken. Het zou voor een buitenstaander, uit de
wereld, haast ongelooflijk zijn, wanneer hem
verteld werd, dat die drie groepen beheerders
van kerkelijke goederen nooit met elkaar
praten, althans niet als regel en niet geor-
ganisesrd met elkaar praten. Mannen als
wylen Mortier en thans Bakker, hebben ge
tracht en trachten onze vereeniging steels
den weg op te leiden van Nederlandsch Her
vormd demlcen. Onder de predikanten hebben
mannen als prof. Wagenaar en dr. Kromeigt
daarvan te vorigen jara uitstekend bewijzen
geleverd. Van den nieuwen secretaris der fede
ratie van diaconieën mogen wij op dat runt
cok goede verwachtingen hebben".
kerkgebouwen
Te Abcoude zijn de werkzaamheden aan
de Ncd. Herv. Kerk aan het eind de#r vorige
week stopgezet. Vo'tooid is het werk nog
leng niet. dcch om financieele redenen wordt
voorloopig niet doorgegaan.
De kerkruimte waarin des Zondags dienst
gehouden pleegt te worden, d.i. het schip der
kerk, is voltooid. Alleen wacht nog een aantal
vensters op vervanging door glas-in-lood in
steenen tracceringen.
Het koor der kerk, d. i. de afgesloten ruim
te achter koorhek en orgel, behoeft ook zeer
armgend herstel. Voorloopig zijn de allernood
zakelijkste gebreken verholpen, in afwachting
van latere gebeurtenissen.
De buitenmuur van het gansche gebouw is
op verschillende plaatsen van de grauwe port-
landlaag ontdaan en in zijn oorspronkelyken
middeleeuwschen teestand teruggebracht. Hier
en daar was de dikkel r.-.uur tot puin vergaan;
deze plaatsen zijn uitgehakt en met precies
aenze'fden handvormsteen dichtgemetseld
cn bygevoegd. Deze vakken doen zien hoe
fraai het geheele gebouw vroeger moet ge
weest zyn en hoe het weer zal worden als
de geheple buitenmuur op deze wyze bewerkt
zal zijn.
Aan den Noordelijken dwarsgevel, die ge
heel gerestaureerd is, kan men dit het beste
zien. Deze hooge gevel met zijn forsche lynen
en afmetingen en geweldige vaart len hemel,
is een schitterend bewys van de diep-psycho
logische bouworde onzer middelecuwsche voor
vaderen. Daar zit stemming en bedoeling in,
daar spreekt geloof en vertrouwen, eerbied en
ontzag voor Gods verheven Majesteit uit.
Bij de voltooiing van het gansche restaura
tiewerk behoort dan ook nog de verwijdering
van de lompe 17de ceuwsche houten portieken
in den Zuider- en Westergevel. Hiervoor zul
len steenen gothische togen en eiken deuren
voor in de plaats moeten komen.
Met de partieele restauratie is reeds een
flink stuk v/erlc verricht, dat het kerkbestuur
tot voldoening zal strekken. De voltooiing van
hot overige is een kwestie van tyd.
TeKatwykaanZee zal Vry'dag 4
Maart a.s. het nieuwe kerkgebouw dér Geref.
Gemeente in gebruik genomen worden. Als
voorganger zal optreden Ds. W. C. Lamain,
van Leiden.
kerkorgels.
Te Boskoop is gisteravond in het kerk
gebouw der Chr. Geref. Kerk aan da Nteuw-
straat het geheel gerestaureerde er. uitgebrei
de kerkorgel in gebruik genomen.
Schoolnieuws
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN
Dr. J. Munk, kinderarts te Leiden, toegela
ten als privaat-docent in de Kinderhygicne
aan'de Leiotche Universiteit, heelt hedenmid
dag zyn colleges geopend met het houden
van een openbare les in de groote collegezaal
van het academisch ziekenhuis over; „De
Immuniteit van Zuigelingen".
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT
Ir. D. J. W. K reu len heeft met een
rede over; „Eenige algemeene beschouwin
gen over de chemie en technologie der vasce
brandstoffen" zijn onderwijs aangevangen
als privaat-docent in de chemie en technologie
der brandstoffen in de faculteit der Wis- en
Natuurkunde aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht.
HOOFDBENOEMINGEN
Heerjansdam (Chr. Nat. School), C.
van Loenen, hoofd te Mydrecht-De Hoef.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Leiden (Oosterstraat 16, hoofd W. A.
Bodewes), mej. W. S. L. Wasterval te Hil
versum. Benoeming wegens uitbreiding.
Dordrecht (hoofd J. A. Kortcweg), mej.
C. S. van de Weg te Sliedrecht.
Dedemsvaart Geref. U.L O.-School,
hoofd P. Foklcinga), J. Stap te Hilversum.
Glimmen (Gr.), mej. J. J. de Wit te
Zuidlaren.
Hoogeveen (te openen Herv. School
voor Schuinesloot)mej. A. Goedman te Loos
duinen.
OPGEHEVEN
Te Oud-Ootmarsnm zal ingevolge .net
algemeene stemmen genomen besluit om
den Gemeenteraad van Denekamp de Openbare
School met ingang van 1 April a.s. worden op
geheven. In velband hiermede werd eervol ont
slag verleend aan het hoofd der schoo', een
onderwijzer en een onderwijzeres. Het school
gebouw wordt ingaande 1 April verhuurd
aan de Herv. School vereeniging
EXAMENS
1 Doctor l-i de Wis- e..
op proefschrift: ..Over de hydrolysse-
id van eenige polypeptlden en dilketopipe-
i", mej. C. G. Molster, gob. te Amsterdam
cand.ex., de heor C. Vree-de te
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
les!.: Geneeskunde: nrtsex.. dr> heer K. Itt-nnnn
rob. te Axel. en A. M. C. Lindner gob. te Water
rraafsmeer: semi-arUex.. de heer J. Mendels te
kunde: doet.ex.. de heer J. V. le Gruyter
mej. A. M. Le ossen.
EXAMENS-STUURMAN
DEN HAAG, 17 Febr. Gesl. voor 2den stuur
man gr. stoom v.. de heeren F. D. 0;tt, A. J.
EINDEXAMENS-H. B. SCHOLEN
BIJ Kon. Besluit Is bepaald, dat de wljzlg-lnjr
UIT HET SOCIALE LEVEN
HET TEXTIELARBEIDERSCONFLICT.
Te Amsterdam kwamen de besturen van
de Enschedésche en Twentsoh-Geltlersche
Textielfabrikantenvereenigingen met de be
sturen van de drie texticlarbeidersbonden de
„Eendracht", „St. Lambertus" en „Unitas"
en het N.V.V., het R -K. Werkliedenverbond
en het Christelijk Nationaal Vakverbond
gisteren opnieuw bijeen, onder leiding van
den burgemeester van Enschedé, ter bespre
king van het tex ielconflict.
Er werden enkele voorstellen gedaan, wil
kc partijen met haar leden zullen bespreken,
waarna zij opnieuw bij elkaar zullen komen
Kunst en Letteren
VONDELKRONIEK
3e Jaargang No. 1
Deze aardige periodiek zet z'n derde
jaargang in met een breede s'udie van de
redacteur B. H. Molkcnboer O.P.. lector in
de Vondelstudie aan de Keiler Karei Uni-
B. H. MOLKENBOER O. P.
Hiernaast beelden wij af een
buitengewoon mooie ets van
E. J. Visscher. Zij stelt voor
een Duinlandschap achter
Wassenaar. Ingelast,- dus met
glas en al, kan men ze gratis
ontvangen, wanneer men voor
minstens één jaar een kwar
taal- abonné voor ons blad
aanbrengt. De ets is een
sieraad voor de kamer en een
waardevol bezit. Het formaat
is 35 by 44 c.M.
versiteit te Nijmegen over de vraag: W a n-
neer werd Vondel katholiek?
Het jaar 1641 wordt tegenwoordig vrij
algemeen genoemd als jaar van Vondel s
toe reding tot de Rooomsche kerk.
Aan Pater Molkcnboer schijnt het toe.
dat dit om \erschillende redenen al miu-
der houdbaar wordt
Van het meeste belang voor de besfu-
deering van 's dichters overgang, zijn *Jo
drie iTeurspelen uit zijn crisisjaren: Gys
breght, Maeghden en Gebroe
ders.
Uit het eerste valt alleen de conclusie
te trekken, dat Vondel „waggelde". De
Gysbreght is nog niet „zoo rooms als
een altasr". gelijk Gerard Brom beweerde,
ook al, omdat de ac ie der predikanten alle
zinspelingen op de Eucharistie heeft uit
gedreven.
Van de meeste invloed op VondeI's bekee
ring is geweest de omgang met pastoor
Mar;us (komt meer voor: Van Eedcn werd
bijv. geleid door pa er De Groot!) Marius had
lange jaren gewerkt in Keulen, de s'ari
van VondeI's jeugd en liefde en toonde
de dichter oude kronieken dier stck-
katholieke, kunstminnende 6tad. De om
gang met den pastoor heeft in Vondel de
lust- gewekt en ti plan doen rijpen. Keulen
♦e verheer ijken op een wijze, als hij he'
Amsterdam had gedaan. Zoo ontstond
M a e g Vi e n. Dit stuk is o® en top
katholiek.
Keurig zet pater Molkcnboer uiteen, dal
men me Vondels uitlatingen in zijn spelen
zeer voorzichting moet zijn. omdat in wat
zijn figuren zeggen objectiviteit en subjec
tiviteit niet altijd te onderkennen zijn:
„De cene helft van een zjnsnede, van
een versregel zal zijn eigen omstandig
heden gelden en de tweede helft, al dat
eigene loslatend, betrek: zich alleen op do
dramatis persona. Ook gaat de dichter
niet konstant achter één zelfden persoon
schuil, maar het komt voor, dat zijn die
pere s cm dan uit den éénen dan uit der
anderen mond klinkt"
In M a e g h d e n verdedigt Vondel ge
hoorzaamheid aan de overheid „alwaar
't een dwingeland"; verdedigt hij de
kerk tegen verdachtmakingen; belijdt hij
voor de 1ste maal (achter 't masker van één
zijner tooneelpersonages dan) openlijk
en rechtstreeks zijn geloof in 't
Sakrament des Altaars:
Ons Priesters luisteren naer geen
verzierden vond,
Maer na d' onfeilbre stem, 't Orakel
van Gods mond,
Naer Jesus. 'g hemels tolk,
d' almachtige en alwijze.
Die onder schijn van wijte. en
wijndruif, tot ccn spijee.
En dranck, zijn lijf en bloed, des
nach s gaf, acn den disch,
Zijn jong'ren.
„De Vondel van het treurspel Maegh-
den aldus pater Molkcnboer moet
dus katholiek heeten op grond vooral van
deze verzen, waarvan de dogmatische
weerklank in Gysbreght te vergeefs
gezocht wordt Wij zien diu'elijk, dat ex
een groo'e, een essontiëele verandering in
's dichters binnenste heeft plaats gehad «n
die verandering moot oirx-ireck? het mid
den van 1639 haar beslag hebben gekregen:
JDe Au'eur hoort Vondel dan ook In
Maeghden zijn geloofsbroeders over
de Keulsche hoofden heen toespreken
woorden van bemoediging en vertrouwen
op een betere toekomst: „Men triom
feerde nolt dan na den bangeu
s t r ij d".
Dr. J. F. M. Sterck drukt af Vondels
brief aan Vollenhove, Huugsch preuikant.
Verder vinden we opgenomen een onbe
kend vers van Perk aan Vondel.
Mej. C. Catharina van de Graft gaat Dij
de studie der bronnen van Vondels Maria
Stuart ui: van wat tot nog toe bekend is.
dat de schrijver met ui zondering van Cam-
Radio Nieuws.
VUIJDAG IB 1
Hilversum VARA: Gramofoortmuzlek
Hullen NCRV: Gr&mofoonmuilelc
Hilversum VARA: Septet
en R.: Orgelbespeling
ua ven try: Orgelconcert
I Hilversum AVRO: Oirroeporkest
J Könlgswusterhauseen: Concert
Hilversum AVRO: On roeporkost
Hilversum VARA: Orkest
Hulien NCRV: Gramofoonmuslek
Hilversum VARA: Concert
i Langenberg: Concert
Da ven try: BBC-orkest
i Hilversum VPRO: Plano-recltel
i Hilversum VPRO: Plano-recital
Hullen: Concert
l Londen R.: BBC-orkest
Hulien NCRV: Gramofoonmuzlek
I Hilversum VPRO: Gramofoonmunlek
I Hilversum VARA: Roemeensch orkeet
Lesingen. Cursussen, ens.
I Hilversum VARA: Voordracht Mlnny
Erfmano
i Hullen NCRV: „Borstvoeding".
Huls
1 Hulien NCRV:
Duits chland"
Hulien NCRV: Wal
lichaam denkei
Goethe-Jaer In
H 11 v
1 Hllv
1730e eeuw
VPRO: Cu re us verhalen
i NCRV: Zleken<Uenst door Ds.
14.00 H 11 v e
scholen: Klndergebrulken In de lente.
16.30 Rllveralum VARA: Knutselwerk vc
i NCRV: Handenarbeid 1
19.30 Hulien NCRV: Pollttebeilchten
22.00 Hulsen NCRV: Persberichten
richten
VPRO: reraberlchtei
Ged. 8taten van Noord-Brabant hebben
e gemeentebesturen In "dat gewe-i
lDe
elte-MIJ. bericht
Aangezien ln verschillende gemeenten
Prov. Noord-Brabantsche Electrlcl-
den, in hoofdzaak alleen Roomsehe schrij
vers raadpleegde. Camden, ofschoon Pro
testant en officieel geschiedschrijver van
Elizabeth, heeft de laffe en onwaardige
hapdelvvijze van deze tegenover Maria
S uapt uit de geheinie stokken en beschei
den vastgesteld, echter dece verklaard
uit die jalousie „die tosschen regeereudo
vorstinnen nooit zal ults erven".
Vondel gebruikte als hoofdbron het bonk
van. Nicolas Causin, die de fei en van Cam
den overnam, doch gewijzigd. Dr. v. tl.
Graft toont dit met eenige voorbeelden aan.
De eers'e aflevering der Vondelkro
niek III, uitgegeven door de Wereldbiblio
theek wordt als immer besloten met een
reeks aan eekeningen van wetenschappo
lijke en bibliografische aard.
ROFFELRIJMEN.
Vredepreekers
Midden in de volste vrede
Vecht Japan met den Chinees;
Elke dag stijgt m'n verwondring
Als ik in de bladen leest
Dat, trots 't donderend gedaver
Dat door onze wereld vaart,
Trots de weder zij clsche bommen.
Nog geen oorlog is verklaard.
Duizenden zijn ai gevallen
Op het moordend veld van eer.
En gestadig druipen bommen
Uit de vliegmachines neer.
En de keel van de kanonnen
Braakt brisantgranaten u:t.
En de kogels van den eene
Blazen andrer lampjes uit.
En de ketsende kartetsen
Slaan een schoone. stad in puin.
En de oorlogsmakelaren
Maken vlug en vroom fortuin
En de Volkenbond vergedert,
En de Volkenbond doet góédl
Maar de hoogste hooge oomes
Weten óók niet, hoe dit moet.
„Anli-mtlitaire" kranten.
Geven helderder geluid:
Waarom maakt de Volkenbond niet
Eventjes die oorlog uit
Vragen ze. Ze protesteeren
Met een snorkend manifest,
En de domme roode schare
Denkt: wat doen wij weer ons bestl
Ja, ik las in één dier bladen
Deze mooie, rooie zin:
„Waarom grijpen nu, krachtdadig,
Niet de mogendheden in.'Y"
'k Ben er hevig van geschrokken:
'k Hèb het niet erg op „de daad";
Als z' ingrijpend in gaan grijpen
Is Jan-de-Soldaat„soldaat".
(Nadruk verboden.)
LEO LENS.
stlchtini
ln studL
den lautsten tijd ook reoda eenige
voor den aanleg van ueleldlns
distributie ln gemet
vangen, meenen wij goed te doon het navolgen
de te uwer kennis tt brengen:
Door Philips" Radio te Eindhoven ls een
systeem ontworpen om radio-dlstributle te doen
freach leden over de beetaande hoogspannlags-
eidlngen van de electrlclteitsbedrljven. welke
vinding volgens mededeellng van genoemde
firma in een soo ver gevorderd 6tadlum Is, dat
deie reeds binnen enkele maanden zal kunnen
worden toegepast, waardoor dan de oprichting
n afzonderlijke nel— maaj
radic
Beha'
•vallen,
dat dit voor de t
:en belangrijke
de distributie
-effende ge-
HPook het groote voordoet
aan verbonden, dat het stads- cn dorpsbeeld niet
zal worden ontsierd door de vele geleidingen,
terwijl het verder voor onze N.V. van belang
zal kunnen zijn. aangezien ook onze hoogspan-
ningsleldingcn voor het beoogde doel zuUen
kunnen worden gebezigd.
Naar wij meenen te weten zijn I
ting van radlo-distrtbutle in gemeen
onder beding, dat deze te al'.en tijde kunn<
stlch-
■okken. Het
gew
bepaling ook bij volgende aai
vragen zal worden gehundhaafd.
Ged. Staten veraocken de gemeentebesture
tan het vo-renstaande de noodlge aandacht
schenken.
NEDERLANDSCH RADIO GENOOTSCHAP
Storingen van de rad' -ontvangst
Zaterdagmi
Club te Amsi
dagmiddag J.l. vond In de Industrleete
Ing van het Ne-
p plaats, onder
de de ..Commissie, dour P.T.T. Ingesteld tot het
onderzoeken van maatiegelen teuen storingen
In de cmroep-ontvangst". De voorzitter deeide
mede. dat In deze ou
het Ned. Radio
wourdigd. De voorzitter lichtte uitvoerig de
wenschelükheid van dexe vertegenwoordiging
toe en gaf ale xtJn opinie te kennen. dAt wet
telijke regelingen nopens hei etui ingsvi aac.-tuk
in de eerste plaats op technische basis zoud n
moeten berusten, terwdl P.T.T. ten onrechte de
le kwestie ais zuiver administratief beschouwt.
Te meer baarde deze denkwijze van P.T.T.
verwondering, waar net bekend Is. dat ln an
dere landen, als Denemarken Frankrtlk en Bel-
gie. terecht wordt Inuezien. zooals blijkt uit
de samenstelling van soort-geUtke niaatscummls-
-. dat een wetenschappelijke radlo-
•chnini-he
irllchtlni
Isrwlll het ce Ncderlundsche P.T.T eveneens
bukend ls. dat In Denema-ken an BelglR getrof-
i voor een deel cebaseerd *Un
•zoekingen
igellnget
op verschillend
Nederland i
ln Nederland reei
had Ingesteld tor bestudering v.
en den omvang der storingen van
de rede van den voorzitter bleek
rlchte arbeiu -n net buitenland op de Juiste
waarde wordt geschut, In het eigen land daar
van door het betrokken regeerlngsllchaam ge»n
profyt wordt getrokken, zeer ten nadeete van
het publiek, voor wie een snelle en afdoende r«-
belang Is en dat beter
sf. Indien een ver tegen-
Radio Gen. In de com-
door WJERNY
XLVII.
Het spannencJa oogenblik breekt aan. Wc
Btoomen vérdor, de laatste controle is ach
ter den rug. Maar onze soldaten hebben den
trein nog niet verlaten. Bij ieder portier
6taan er eenige, rustig, onverbiddelijk, met
geweren en revolvers. Niemand mag in de
grensstreek den trein verlaten, die hier
langzaam voortschrijdt. De afstand tot het
Poolsche grensstation bedraagt meer dan 20
kilometer. Middenin stopt de trein; de poort!
Bij de poort een paar blokhuisjes. De roode
soldaten verlaten den trein om te worden
vervangen door Poolsche militairen. Met
deze bewaking rijden we verder naar het
Poolsche grensstation Stolbtsy. Er heerscht
een andere stemming bij deze grens, dan
in andere landen. Hier ligt een grers tus-
schen twee werelden, die men overschrijdt,
niet meer die tusschen twee naties.
In Stolbtsy, dit onbeteekenende plaatsje
aan de Poolsch-P.ussische grens, voelde ik
- sterker misschien nog dan later in de
groote steden het hcmelshreede verschil
tusschen ons cn de buitenwereld. Het was
de eerste indruk die me zoo aangreep; het
haast ongelooflijk schijncndo feit, dat alles
goo anders was, nu een denkbeeldige lijn
was overschreden, een lijn door menschen
bepaald, die zich daardoor in twee kampen
verdeelden. Stolbtsy is een helder vroolijk
station, met groote ramen, veel licht, iets
Aai wij niet kenden in eaze yervuüde en
taï»,n
overvolle stations. Maar bovenal trof me de
ervloed, de tergende overvloed van aller
lei heerlijkheden in de buffetten cn daar
naast d»3 voorkomendheid van het personeel.
Hier werd mon bediend, niet geduld als een
lastpost, die iets verlangt, hetgeen bij ons
ondanks alle reorganisaties nog steeds
bijna overal het geval is. Stolbtsy is voor
ons de vooruitgeschoven post der aAdcre
wereld, vlak voor onze poort, waar wij niet
worden geïmponeerd door leuzen en op
schriften, maar door de orde en do kracht
van de buitenwereld, die ons hier uit elke
handeling blijkt en waaraan wij geheel
ontwend zijn.
Een andere kleinigheid demonstreert de
eenheid der buitenwereld tegenover ons.
Polen heeft na zijn onafhankelijkheid, do
Europeescho spoorwijdte ingevoerd. Ons
spoor is 5 centimeter breedtr. Hier stapt men
over, niet in den Poolschen trein, maar in
den Eunopceschen, in den trein Stolbtsy-
Parijs.
Deze indrukken van orde, van innerlijke
kracht, verlieten mij niet gedurende de reis,
werden sterker nog in Duitschland. Ook als
leek op spoo.wegRobied zag ik den uitste
kenden toestand der spoorwegen in Duitsch
land, het goed onderhouden, nieuwe mate
riaal. do spoorbaan zonder onkruid, de vol
maakte signaal in richtingen, de stations die
mij na mijn revolutiejaren pijnlijk
troffen door hun. voor ons ongekende, zin
(lelijkheid. Toen ik in Berlijn aankwam was
mijn geloof In onze kracht aan het wankelen
gebracht en moest ik erkennen, dat onze
voorstelling van j buitenwereld, gebaseerd
op tendentleuse berichtgeving, onjuist is.
Afgaande op de indrukkon zou men zeggen,
idaA Hier kracHt besuart, een rustig, van
zelfsprekende kracht, terwijl bij ons alles
wankel is en beschermd moet worden door
een stelsel van controle en dwang, dat in
het buitenland oogenschijnlijk tenminste
ontbreekt.
Toch dwong Berlijn mij, door zijn onmee-
doogendheid, tot nauwe aansluiting bij mijn
landgenooten. Hoe hopeloos verlaten voelde
ik mij in deze vreemde stad, hoe nutteloos
temidden van dezen stroom van menschen,
die allen een bepaald doel schonen te heb
ben. Hot grijze, somber uitziende gebouw
Unter den Linden, de zetel onzer handels
vertegenwoordiging, scheen mij een centrum
van warmte in deze kilheid, Hier kon ik een
radertje worden in het mechanisme, hier
vond ik steun, hier beschouwde men mijn
persoon als nuttig, daarbuiten was ik een
nietig atoom, op mijzelf aangewezen, dat
zonder verband in de ruimte voortbewoog
en toevallig tegen een ander aanbotste.
Ik werd, als elke nieuw-aangekomene, be
stormd met vragen over den toestand thuis.
Was het mogelijk ginds te leven? Werd men
vaak gearresteerd? Heerschte er gebrek?
Haast allen, die in Berlijn werkten, verkeer
den in angst om t>cn een of anderen dag hot
bevel tot terugkeer te krijgen. Ook al had
den zij zich niets te verwijten, vreesden zij
met onbeheersebte angst voor wmaknrming
der G.P.Oe., alleen om het feit, aat zij eenigi-
jaren buitenslands waren geweest Ik lachte
hen uit, trachtte hen gerust te stellen. E.-n
deel der menschen was zichtbaar opgelucht,
een ander deel keek me wantrouwend aan
en brak het gesprek af.
Spoedig evenwel was ix Ingewerkt en
ging het leven zijn regelmailgen gang. veel
regelmatiger en zonder kans op plotselinge
eebeurt&olaaea daa in ons land, naar Ik
meende. Ik vergiste me echter, want nadat
ik nog maar enkele weken gewerkt had,
werd ik bij den chef van de afdeeling Per
soneel ontboden, die me uiterst vriendelijk
ontving. Hij had opgemerkt, dat ik erg
uitbundig was in mijn oordcel over ons
land; dat begreep hij natuurlijk volkomen
en waardeerde hij ook, maar ik moest toch
voorzichtiger zijn in mijn uitingen, anders
zou ik spoedig den naam hobbcn van een
verkapt partijlid te zijn en de menschen
zouden me niet meer vertrouwen.
Toen ik mijn verwondering daarover
uitte, zei de man lakoniek: „wij behoeven
geen verstoppertje te spelen tegenover el
kaar, kameraad Janofskaia, tegenover par
tijleden zwijgen de anderen, of erger, zo
zeggen dingen, die ze niet meenen. Daarom
heeft men u hierheen gestuurd als volkomen
betrouwbaar persoon, die door een misver
stand uit de partij gestooten is. We hopen
op u te kunnen rekenen en u kunt er van
verzekerd zijn weer tot de partij te worden
toegelaten, wanneer uw toewijding tot de
zaak hier blijkt"
„Over mijn toewijding zult u geen reden
tot klagen hebben", gaf ik ten antwoord,
mij dwingend tot kalmte. „Maar ik begrijp
niet, waarom ik veinzen on niet openlijk
mag zeggen wat ik denk over de toestanden
in ons land, wanneer mij dat gevraagd
wordt". Ik was ijskoud geworden -.an angst,
teen ik don afgrond rag. w-aarvoor ik stond.
De chef werd scherper In rijn opmerkln
gen en keek me strak aan. „U weet toch
wel, kameraad Janofskaia, dat de beoordee
ling van de toewijding niet bij u berust
Wij geven u een taak en over de wijze,
waarop u die volbrengt zal ons oordeel af-
bAr^se,
„Mijn taak is mijn werk zou Ik zeggen",
kaatste ik koel terug. „In dat opzicht is mij
niets te veel, dat kan ik u verzekeren."
„Buiten uw bureauwerk hebt u nog een
maatschappelijke taak te vervullen, vergeet
dat niet" Plotseling werd hij vertrouwelijk
en ging voort: „We hebben menschen als u
noodig om ons op de hoogte te houden van
de stemming onder het partijlooze perso
neel. U bent geheel vrij. U bent niet aange
sloten bij de partij, u behoeft onze bijeen
komsten niet te bezoeken, wij verlangen niets
andurs van u dan dat u ons mededeelt wat
u verneemt in uw gesprekken en in de ge
sprekken van anderen over dingen, die ons
interesseeren."
„U zult van mij niets vernemen", snoed
ik het gesprek af, „ook toen ik in de partij
was, heb ik me nooit er aan bezondigd, als
verklikker te fungeeren, en deze overbren-
gingstaktiek te volgen. De partij moet daar
boven staan; laat de menschen praten cn
denken wat ze willen. Als wij ons werk
goed verrichten krijgen we daardoor de
menschen op onze hand."
..Dusu weigert uw taak te aanvaar
den?"
„Deze taak. Ja! Indien u ander maatschap
pelijk werk voor mij hebt. dan graag."
„U weet wat die weigering boteekent
Voor ander werk hebben we u niet noodle,
u bent speciaal V0v,r dit doel naar Berlijn
gezonden. Maar ik wil het u gemakkeliikrr
maken en de taak minder algemeen stellen.
Misschien schrikt ze u dan minder af."
Hij keek me aan, naar ik meende spot
tand, maar dat kwam misschien omdat hij
een oog dichtkneep voor de rook vau zijn
Citaret „U kent de wedm< p PrcsnowB, ge
boren Dubinina.*" vroeg bij.
Sorakeloos knikte ik bevestigend, mijn
hart klopte in mijn keel. „Het was ons be
kend, dat u zeer vertrouwd met haar bent
Daarom hebben wij haar hierheen laten
komen uit Parijs, voor dienstzaken. Zij
heeft vroeger ln Parijs gestudeerd en schijnt
verbindingen te hebben met burgerlijke,
buitenlandsche kringen .Tijdens haar afwe
zigheid uit Parijs, wordt daarnaar een nauw
keurig onderzoek ingesteld cn tevens dra
gen wij u op van haar te vernemen, welke
connecties zij heeft."
„Ik Vitja bespionneeron?" barstte ik uit
„Ik zou den man hebben kunnen vermoor
den. Dat is laaghartig en gemeen! Al zou ze
me iets vertellen, ik zal het niemand over
brengen. Maar nu kan ik al verklaren dat
zij volmaakt onschuldig is cn zich lot niets
laat overhalen, dat ons zou kunnen bcna-
deelen. Wanneer u daarop prijs stelt", be
sloot ik hoonend, „wil Ik u daaromtrent
wel zekerheid geven, desnoods met feiten-
Alles wat tegen haar wordt ingebracht is
laster."
„Welk een vertrouwen, wat een vriend
schap", klonk het sarcastisch van achter
hot rookgordijn „Ik de:l u dan mede. ka
meraad Janofskaia, dal het hier gaat om
spionnage door een buitenlandsche mogend
heid en wij vermoeden zeer sterk, dat uw
vriendin", hij legde den nadruk op dat
woord „daarb i betrokken is. U hebt :ot
morgen den tijd, hierover na te denken.
Weigert u deze taak te aanvaarden, dan
verzoeken wij u ten spoedigste naar Mos
kou terug te keeren."
Toen ik de kamer verliet, griefde mij het
mce6t nutteloos ta z(jn, als ik me niet voor
spion nag.? werk wild* leen on.
Wordt vervolgd, 4
