INDISCHE BEGROOTING VOOR 1932 Radio Nieuws. DINSDAG 9 FEBRUARI 1932 DERDE BLAD PAG. 9 ECONOMISCHE WERELDPROBLEMEN DE HERSTELBETALINGEN, HET YOUNGPLAN EN DE OORLOGS SCHULDEN n. In ons vorig artikel hebben wij in het licht ssteld, dat de Dawes-regeling niet aan de verwachtingen had be-antwoord. Duitsch- land wist niet, voor welken tijd het gebon den was; bovendien was de jaarlijksche an nuïteit té hoog, terwijl de ex-geallieerden geen raad wisten met de transfer. Wij heb- Den toen gezegd, dat wij deze laatste factor nog even onder de loupe zouden nemen. Betaling in marken en het inwisselen van die marken in buitenlandsche valuta zijn twee verschillende transacties. In Duit3ch- land zelf kan men te allen tijde Marken krijgen, wanneer men over crediet beschikt of wanneer men goederen verkoopt dan wel diensten verricht. Het crediet kan worden bemoeilijkt of de rente, welke men er voor vraagt, kan hoog zijn, zoodat mcri ecnigszins [beperkt wordt, maar, zeer bijzondere mo menten daargelaten, is elke credietbevoegde in staat zich in het binnenland Marken aan te schaffen. Dit is niet het geval ten opzichte van dp buitenlandsche valuta. Men kan alleen over buitenlandsche deviezen beschikken, wan neer men goederen zendt, die geaccepteerd worden; diensten bewijst, welke men in het buitenland waardeert, credieten verkrijgt, die men wil verleenen, dan wel goud remit teert, dat altijd wordt aangenomen, zoolang het land van ontvangst den gouden stan daard handhaaft Weigert een land goederen hetzij door een absoluut invoerverbod, hetzij loor contingenteering of door het heffen van hooge rechten, gaat het met alle kracht verleenen van diensten tegen door bijv. eigen vrachtvaart met hooge subsidies te steunen, kortom door allerlei kunstmatige ljj middelen, dan blijft er zoo goed als alleen bet goud over om remiscn te maken. Dnch goud bezit een land over het algemeen niet voldoende om er de ontzaglijke herstelbeta lingen mee te kunnen voldoen; de gouden standaard is slechts ingesteld op het nivel- leeren van incidenteele nadeelige verschillen op de betalingsbalans. Zoodra goud in nor male tijden in te groote kwanti over de gren zen gaat, dan is de economische stormbal uitgehangen, dan dient men speciale maat regelen te nemen als rente-verhoogmg etc. den uitvoer van het gele metaal tegen te gaan. Nu wisten de ex-geallieerden, dat zij niet gesteld waren op de overstrooming van hun ïarkten met goedkoope Duitsche goederen; zij wisten, dat Duitschland anders niet zou ;kunnen betalen, terwijl Frankrijk juist daar in zijn greep zag om den hals van zijn Tijand. Indien de geallieerden zelf voor de transfer hadden te zorgen, dan zouden zij l liimmer Iets anders gezien hebben dan een geleidelijke ophooping van markensaldi in Duitschland zelf; het zou Duitschland onver- schillig zijn geweest, hoe Frankrijk c.s. voor het bemachtigen van deviezen zouden Hliebben moeten ploeteren. Wie een kuil graaft voor een ander, valt er meestal zelf in; nu de reparatie-ontvangers het genoegen van het transfereeren aan Duitschland heb- ben overgelaten om Duitschland de kastan jes uit het vuur te laten halen, nu bemer ken zij tot hun schade en schande, dat zij in de naaste toekomst in het geheel geen betalingen meer zullen ontvangen. Wij heb ben ons deze uitlating veroorloofd om op de moeilijkheden te wijzen, die er bestaan 5 Marken-betalingen in vreemde valuta om te zetten. Het Young-plan. Het Young-plan voorziet in het betalen Van annuïteiten tot en met 1987/8; tot 1956/6 betalingen voor het herstel van verwoeste en gebieden, terwijl de beta- i-ftilingen né dien datum dienen om de inter- ..'geallieerden-schulden te vereffenen. De - j eerste annuïteit beroeg Mk. 1.707,9 millioen te voldoen over 1980/1, deze zou stijgen tot Wil Mk. 2.428,8 over 1965/6 om over het jaar I slechts Mk. 897,8 millioen als eind- betaling Ie doen bewerkstelligen. De gemid delde annuïteit van 1929/65, berekend bij een I rentevoet van 5Vfe pet. was Mk. 1.9S8.8 mil lioen en daarmede willen de geallieerden be I stond in ons blad van 4 Febr. wijzen, dat het stelsel heel wat billijker was dan 't Dawos-plan, vooral omdat daar nug van een welvaart-index sprake was. Maar zij vergaten de transfer-moeilijkheid, die nu geheel op Duitschland rustte, terwijl de goud-nivellatie ontbrak. Indien het Dawes- plan nog zou bestaan, zouden de jaarlijksche s'andaard-annuiteiten met circa 40 pet. zijn verminderd en zou de jaarlijksche betaling- termijn tot ongeveer Mk. 1 yz milliard zijn ingekrompen. De annuïteit werd in twee gedeelten ver deeld; de voorwaardelijke en de onvoor waardelijke betalingen. De onvoorwaarde lijke betalingen moeten onder elk beding worden betaald in vreemde valuta. Deze annuiteiten werden op Mk. 612 millioen ge steld, waarbij de dienst op de Dawes-leening moet worden bijgevoegd, groot Mk. 48 mil lioen. De voorwaardelijke annuiteiten mo gen voor hoogstens twee jaar worden uitge steld, tenminste wat het transfereeren be treft; de Marken-saldi kunnen dan op spe ciale wijze worden belegd in overleg tus- schen de Duitsche Rijksbank en de ^ader te noemen Bank voor Internationale Betalin gen. Duitschland mag bovendien de gehcele betaling uitstellen voorzoover het de halve annuiteit betreft en dan ook voor niet langer dan één jaar. Nu Duitschland de zorg voor het over maken in vreemde valuta heeft, vervielen de controle-maatregelen, bij het Dawes-plan ingesteld, t.w. het toezicht van een agent generaal (Mr. Parker Gilbert) met de onder hem gestaan hebbende controleurs op de Rijksbank en op de spoorwegen. Bovendien werd de Roer ontruimd en werden voorzie ningen getroffen om het Rijk geleidelijk te verlaten. De B. L B. Om toezicTit uit te oefenen op het ordelijk binnenkomen der herstel-betalingen, op het juiste verdoelen ervan en op het regelma tig functionneeren van het geheele systeem, werd de Bank voor Internationale Betalin gen opgericht, die in Bazel werd gevestigd. De Bank kreeg geleidelijk nog meer func ties, o.a. het benoemen der experts, die het Duitsche betalingsvermogen zouden hebben te ^onderzoeken, voor het geval Duitschland gebruik zou willen maken van haar mora torium-recht... tevens zou de Bank het contact tusschen de versohillende circulatie banken bevorderen ter wille van de mone taire problemen, welke uit de transfer zou den kunnen ontstaan, terwijl de kapitaals voorziening aan in economisch moeilijke omstandigheden verkeerende Staten via de B. I. B. zou gaan. Bovendien zou de B. I. B. zorg dragen voor het mobielmakcn van de onvoorwaardelijke annuiteiten door het emitteeren van obligation. Gedeeltelijk is dit gelukt; slechts 300V& pCt. Young-obli- gatiën konden op de verschillende geld markten plaatsing vinden; 100-millioen kwam uit Duitschland ten goede, terwijl de rest naar de crediteuren-staten ging. Men had op deze wijze een klein deel der herstelbetalingen gecommercialiseerd, op de schouders van het publiek geheveld. Dat men er niet toe overging een grooter bedrag onder het publiek te brengen, vond zijn oorzaak in het feit. dat het puhliek dit niet wilde en daarin had het groot gelijk. Wij zullen in dit verhand den waren koe handel niet vermelden, welke gevoerd werd bij de beraadslagingen over het Young- plan in den Haag, waar Snowden zich krampachtig vasthield aan de Spa-coëffi- cienten en ten slotte grootendeels zijn zin kreeg. Telkens werden toen de koffers ge pakt als dreigement om de conferentie af te hreken, doch even dikwijls werden zij weder ontpakt als nieuwe concessies ter sprake werden gebracht, net als bij markt koop lieden. Wat de reparaties betreft willen wij niet eindigen, alvorens nog even te memorecren. dat Amerika, wat zijn herstel-vorderingen op Duitschland betreft, een aparte regeling heeft gemaakt, die geheel buiten het Young- plan staat. In deze heeft Jonathan na het verdrag van Berlijn in 1921 e<en geheel eigen lijn gevolgd; de aan hem te betalen annuï teiten waren weliswaar in de Dawes-regeling ingevoegd en later ook in de Young-annui- teiten verrekend, doch de betaling gaat rechtstreeks van Berlijn naar New-York zonder de Bank voor Internationale Beta lingen te passeeren. Vanaf 31 Maart 1930 tot en met 19S0/1 moet jaarlijks 40,8 mil lioen. goudmarken worden betaald als ver goeding voor verschillende schade-posten en een jaarlijksch surplus van Mk. 25,1 slagplaats kan worden gevonden, millioen stijgende tot Mk. 35.3 millioen in 1985/"6 en welke post na 1966 zou vervallen. richt, zoo eensgezind mogelrjik in 1934 we derom tot een sluitende begrooting te ko men De omstandigheid, dat de Staten-Generaa' eerst gelegenheid hebben gekregen zi"b over de salariskorting uit te spreken, na- j dat zij in werking was getreden, kon be- i zwaarlijk worden ontgaan, waar 's Lands financieele toestand geen ui'stel van dr Verschenen is de Memorie van Antwoord invoering tot een later tijdstip dan 1 Jan. aan de Tweede Kamer inzake de bcgroo- ting van Ned-Indië voor 1932. waaraan wij g °6ue> EN PENSIOENEN RUBBER-RESTRICTIE Voor 1934 een sluitende begrooting? i de bezuinigingen merkt de minister op, dat he' zeer wel ver klaarbaar is, dat de bezuinigingsmaalrege len. welke getroffen moeten worden om deze hoogst ernstige moeili kheden het Naar het gevoelen van den minister zal alleen in geval van volstrekte noodzaak mogen worden overgegaan tot een zoo ernsiigen maatregel als een korting langs rechtstreekschen of indirecten weg op de toegekende pensioenen. Ten aanzien van de door verscheider.i hoofd te kunnen hieden. in de kringen der j l«"»i ter spreke gebrachte overeenkoms: betrokkenen ot misnoegen en to' on'stem- Nederlandsche Bank inzake dei. ming leiden. Nochtans ligt het evenzeer li de rede. dat er met het oog op het alge- belang van land en vo'k geen sprake van kan zijn. krachtige bezuiniging ach er-, wege te laten. Bij de doorvoering dez-'r maa' regelen zal uiteraard tegen onnoodigo hardheid of onhillijkheid worden gewaakt Ten aaneden van de wereldmalaise zegt de minister, dat deze 2ich zeer zeker ooik in Ned.-Indië in ernstige mate doe' ge voelen, zoodat men in vole kringen terecht met bezorgdheid is vervuld. De eronomisehe productiefac'o-en In In- dië zijn intusschen van e?n dusdanige he- teekenis en veerkracht, dat een goed ver (rouwen in een komend herstel bij afneming van de crisis gerechtvaardig:! mag heeten. Inzake de eventueele restrictie van do rnhherruruur kon tot du«ver nog geen de finitieve beslissing worden go/iomen. Ir. December j-1. ziin te Londen, onder de nus niciën van de Nederlandsche en de Rritsche regeering. eenlge besprekingen over h'-t nibhervraa.g®'uk gevoerd, welke epn nader overleg van den minister met de Indische regeering tengevolge hadden. Naar dem^e ning van den minister ligt he» niet ondpn weg der regeering. het initiatief te nemen to' productiebeperking van verschillende andpre voortbrengselen. Wat de in'andsche nijverheid aangaat vestigt do minister er de aandacht op, dat on de nijverheids voorlichting in dezen "ijd zoomin mogelijk wordt bezuinigd, waar he1 inzonderheid thans zoozeer wenschélijk is, de inheemsche nijverheid ernstig ter zijde te staan. Wat de inlandsche hevolking aanefni ziet de minis'er ook 'hans geen aanleiding to-' vrees voor hongersnood. De vereischte waakzaamheid wordt be'rarht, teneinde zoo noodig 'ot ingrijpen gereed te zijn. Een overzicht van de financieele toestand over 1931 wijst uit, da» het nadeelig saldo op don gehpplen dien«t zal bedragen f 183.057.006. Wat den dienst 1032 betreft, moee «orden verwezen na°r da door de Tndische regeering medio Januari j.l bij den Vo'ksraad ingediende nota. Indien geen verbetering in de a.gemee.-ie crisis zou in treden, zul'er. d' ontvnngs'cn ech'er \o»- mopdelijk nis: meet verengen 3"O f 305 millioen legsnover cc» raming van rond f 418 mill <vn. Ter gedeeltelijke overbrug ging van het verschil tusschen gewone ud- gaven en ontvangsten ad f 153.5 millioen zullpn, naast een als blijvend gednehVm tabaksaccijns nog eeniee crisisheffingen eers'daags bii den Volksraad aanhangig worden gemaakt. Het schijnt den minister niet verant woord om. steunend alleen on het gunstiv verlnon van 's lands schuldpositie in de onmiddellijk aan de crisis voorafgaande npriode van Indie's financieele zelfstan digheid. zich epn rooskleurig beeld van de toekomst te ?ehe.p.pen en met zeker zelf hedTOg den blik af te wenden van de har de noodzaak, om door onvprwiild krachtig ingrijnen de landshuishouding zoo spoedig mogelijk zich te doen aannassen aan een geheel veranderde coniunc'uur. die stellig geniimpn tijd nog haar invloed zal doen gevoelen. F.en systematische verlichting van den last der ncrsoneele ui'gnven, s'elt de Re geering zich voor te bereiken, behalve dooi een algemeene herziening van de hecoldi- gings- en pensioenrege'ineen door vermin dering van het aantal Inndsdienaren. ge- koop en verkoop van hei ponden-sterling bezit van die instelling, zij in de eerste pluats medegedeeld, dat een soortgelijke overeen komst ook is aangegaan met de Javascbe Bank Aungezien de koop van de ponden o m. gesohied is met het doel zich van de noo- dige betaalmiddelen te verzekeren voor h«t voldoen van leeningsverplichtingen, aange gaan krachtens bij de wet verleende marn- tiging, neemt de regeering het sandpunt in, dat voor dien aankoop op zichzelf de medewerking van de we gevende inacht niet vcreischt was. De medewerking zal daarentegen niet kunnen worden ontbeerd voor het verkrijgen van de middelen, noo dig voor een niet verplichte versterkte of voortijdige algeheele aflossing der ponden- leeningen Te dier zake is dan ook het noodige voor behoud in de koopcontracten opgenomen, terwijl een wetsontwerp, s rekkende tn' het openen voor dit doel van een afzon derlijk crediet eerstdaags om advies nan den Volksraad zal worden gezonden, zoo dat de indiening bij de Staten-Generunl naar alle waarschijnlijkheid nog in den loop van dit zittingsjaar lcuu worden tege moet gezen. Alsdan zal de Kamer tevens kennis kun nen nemen van den tekst der met de Ne derlandsche Bank en de Javasche Bank g-> stoten overeenkomsten, «elke in afdruk aar» de memorie van toelichting bij bedoeld wetson werp zullen worden toegevoegd. De minister deelt liet gevoelen der leden, die met eenige verbazing kennis hadden ge nomen van de actie van het comité Ier be hartiging van de belangen van houders d?r Nedertandsch-Indische ponden-obligaties Gaarne geeft hij de verzekering, dal aan dat comité of aan de houders der bedoel de obligaties geenerlei toezeggingen zijn u' zullen worden gedaan. Wat het vraagstuk aangaat van nauwere (economische samenwerking tusschen de verschillende gehieclsdoele" ;wn het rijk ren—in het bijzonder, het vraag stuk der differcnticeLe rech'en, merkt ar minister -,p. dat'dë Vrri&g'rivenvpging zou verdienen, of een tariefspolitiok, die Neder land ten npzich'o van andere landen in J*n bevoorrechte positie zou plaatsen bij den handel met Indië al dan niet in overeen stemming zou ziin met de richting, waarin de huidige in'ernationale eronnmisohe po- li'ïek vnn Nederland zich heweegt. Zonder omtrent dit laats'e punt een oor deel uit te spreken, merkt de minister reeds aanstonds op, da' noch het verdrag van Oslo, noch de overwogen economische toe nadering tot België op zich zelf een irl gangspunt kunnen vormen tot invoering van voorkeurstarieven in het handelsver keer tusschen Nederland en Indië. Da' tusschen Nederland en Indië niet eer overeenkomst bestaat, die met het verdrag van Oslo te vergelijken is. beaamt de nu nister; zulk een overeenkomst zou eclvr tusschen twee declen van den s'nat on denkbaar en bovendien onnoodig zijn, wijl éénzelfde wetgever de tarieven van Neder land en van Nederlandsch-Indië hepaalt. Evenmin bestaat grond voor de opvn'tin -, dat tengevolge van het on breken van "en meestbegiinstig'ngsclausu'e tusschen Ne derland cn Indië het geval zich zou kun nen voordoen, dat een dezer gebiedsdeeien zien van zijn handelsverhouding tot opend met den gouverneur-generaal wiens oordeel hij thans in de eers'.e plaats wenscat af te wachten. Wat de politieke toestand in Indië betreft, meent de minister, dat van de totstandkoming van ee.n ordonnan tie tot bescherming van de openbare orde tegen ongewensch e periodiek verschijnen de drukwerken een heilzame, vooi-al preven tieve, werking mag worden verwacht. Met betrekking tot de van verschillende zijden gcm9akte opmerkingen en gevraagde inlichtingen betreffende het internering.*- oord in Boven-Dipoel, moge de minis ei vols'aan met vermelding van de volgende recente gegevens, welke hem langs te!e- grafischen weg door den landvoogd zijn verstrekt en waaruit blijkt, da; de gezond heidstoestand in bedoeld etablissement gun- ig is. Onderwijs en eeredienst. Sedert de opstelling der begrooting is het aspect van 's Lands financiën dermate on gunstiger geworden, dat de regeering zeer tot haar leedwezen thans genoopt word'. ook van de aanvankelijk nog voorge nomen uitbreiding van het Inlandsch la ger onderwijs af te zien. Voorts beoogen de bezuinigihgsmaa'rège- len op onderwijsgebied een versobering van de inrichting van het geheele apparaat, zonder dat de func ioneering in gevaar wordt gebracht. Voorstellen in zake de reorgani.:aiic vnn de Indische kerk waardoor tevens hel vraagstuk van de scheiding vim kerk en s'aat een belangrijke stap nader tot zijn oplossing zal kimner, wor'on gebraeh' ziin door de Imfische regeering aan het oordeel van den minister onderworpen. Wat het vraagstuk der vestiging in InJië van een textiel-lndustrie betreft, kan eenerzijds gedacht worden nan ves ig:ng op dit gebied van Westersch groot bedrijf, waarop de regeering evenwel gpen rechtstreeksche invloed kan ui oefenen. A'i- derzijdsch verdient de bevordering der in heemsche weefnijverheid aandacht, die daaraan van rogepringszijde dan ook 'en volle wordt verleend. Van veel belang is het. dat bereids is gebleken, dat bet pro duct der gemoderniseerde inheemsche weefnijverheid geschikt is om in sommige gevallen tegen importgoederen met go-n gevolg te coneurreeren. Verdere Inkrimping van den Europee schen suikeraannlant zal vooral in sommier streken, waar de welvaart der bevolking >n sterke mate afhankelijk is van de inkom sten. door dp suikerindustrie verschaft, groote moeilijkheden kunnen leiden, in bet bijzonder voor de niet-grondbezitters, we.lke moeilijkheden uiteraard op de geheele in heemsche 3nmonleving in die streken haar invloed zullen doeti gcVoolen. Naar het den minister voorkomt, vind' het oordeel, dal op he' departement van oorlog veel te weinig 7/ru zijn bezuinigd, geen steun in de feiten. De zuivere gewone uitgaven zullen voor het loopende jaar nog me! on geveer 5 millioen gulden kunnen worden verminderd. Op de ondenverpelijke hegrooting Is vo»r moderniseering van het leger, waaronder begrepen de aanschaffing van nieuw n:a- 'erieel slechts f 150.000 uitgetrokken; voor dit faar zullen de meerdaagsche oefeningen, welke in het belang van de geoefendIHd der troepen niet geheel achterwege kunnen worden gela'en, belangrijk worden beperkt De zuivere gewone uitgaven voor de por Jogsmarine (met inbegrip vnn~dè~pCTisIne nehvoor do Inlandsche schepelingen) weike volgens de uitkomsten oVer_j929 hebbm bedragen f 30.2 millioen en voor 1082 zijr geraamd on f 27,7 millioen, zullen doo_r 'en deele incidenteele maatregelen voor het loopend jaar nog met f 4 millioen kunnen worden verminderd. Dat in Indië de in het voorloopig verslag bedoelde maatregelen vnn mili'airen aard zouden zijn getroffen In verhand met hei conflict tusschen China en Japan is den minister niet bekend. Naar aanleiding van het becoek van den minister van defensie aan Indië deelt rtc minister mede. da' het doel van dit bezoek waarvan de kos'en ten laste van de Rijkshegrooting zullen worden gebracht betref' zoowel het bezichtigen van de vloot en van de marine-instellingen aan den wal als wisseling van gedachten ter zake me' de Indische regeevng in verband met dou financiëelen toestand. ROFFELR1JMEN. Vaccinedrama In het LUbecksche proces over h voltrekken van entstof die veror relnigd was, is Pror. Deycke veroc deeld tot 2 Jaur. en Dr. Altst&dt t Het droevige drama van Lübeck, Het tuberculoseproce8, Ia voor de beproefde geneeskunst Een wrange, gevoelige les; Er waren zeer knappe doctoren Die, met een onzuiver vaccin, Hun proeven op kinderen namen; Ze hoopten genezing te zien; Ze hoopten verlichting te brengen In 't leed van het lijdende kind; Maar voor het gevaar van mislukking En tegenslag waren ze blind. Veel kinderen zijn er gestorven Veel lijden en leed is ontstaan, Doordat de beproefde doctoren Te ver met hun proef zijn gegaan. Wij weten wel, dat de geneeskunst Studeert in een huisje van glas; Wij weten, dat, dank zij de studie, Nu kan, wat onmogelijk ivas; Wij weten, dat groote geleerden Vaak wondere wonderen doen; En dat ze het lijden bestrijden Met blank, onbezoedeld blazoen;... Maar 't grillige serunimysterie Blijft steeds als een vraagteeken staan Het end van de ent-exprimenten Blijft zelfs de geleerdsten ontgaan. Er is met vaccinebestrijders Te pas en te onpas gespot; Het Liibecksch proces komt bewijzen: Ook daar was de dood in de pot. (Nadruk verboden.) LEO LENS. WOENSDAG, 10 FEBRUARI ar.a.Gramof.muzlelc i'.r.a.: Trio Drukker paard zopvael momlHk met horordani. ,n„ „,JU van diensten en onderdeelen van diens en. J het andere, zou «orden arh'ergestcld rij een vreemde mogendheid. Bij de huidige Defensie. Voor eèn principieele herziening van ie tot dusver geldende verdeeling der kosten vnn de vloot in Nederlandsch-Tnd-ië over da Rijks- en de Indische begrootingen. ach' de regeering het huidig abnormaal tijds gewricht allerminst geschikt. Verwezenl'i king van het denkbeeld, de Rijksbcgroo'ing te belasten met de hier te larwie hetaalde. en alhier verkeerende Indische militaire pnn- siopnen zou zich niet verdragen met de be staande staatsrechterlijke en financieele he trekkingen tusschen Nederland en Indië structuur van de Nederlandsche en de 1 dische Tariefwet zouden tariefreducties aan een ander land toegestaan, autonia 'isoh ook voor het verkeer tusschen Neder land en Nederlandsch-Indië gelden Moch' die structuur in dit opzicht wijzi ging ondergaan, dan zal het tiidstip daar zijn om te overwegen, of zulks speciale naatregelen ten aanzien van de vorhou ding 'usschen Nederland en Indië op he' gebied der tariefwetgeving noodig ninakt Doordrongen van he' groote belang van de ze aangelegenheid heeft de minister dan ook reeds over dit vraagsiok overleg ge VRAGEN VAN KAMERLEDEN DE KWESTIE TE EEFDE. De heer Wijnkoop heeft aan de Mi nisters van Binnenlandsche Zaken en vin Justitie o.m. gevraagd, of het aan de Re geering bekend is. dat bij den aannemer K. Bleeke-r, te F.efde, «erkende aan he' Twen e-Rijn-Kanoal, voLgens de mededee- l'ingen der gezamenlijke arbeiders, geen enkele van de geldende sociale bopalin gen wordt nageleefd, en dat werklooze arbeiders uit Barchcm en Heesch door de betreffende burgemeesters naar Eefde wor den gezonden orp het werk der stakerv over te nemen en dat dere Barchemors be let wordt zelfs om met Chr. en R. K. sta kers te spreken. Hij wenscht te vernemen, wat de reg^e ring van plan is te doen om aan deze handelwijze van burgemeesters en polit e dienaren een einde 'e maken. Orgelconcert i V.A.R.A.: Vara-klnder- j N.C.R.V.: Concert sum VARA; Planostukjee deren hau: Omroep-orkeat s w u s te r ha u se n: „Sclni- lans Oppenhelm en medewerken- sum VA.R.A.: Vara-septet n R.Octet L: Con< Fragmenten uit Bach'g ?rg: Symfonie-orkest Ü.C.R.V.; Zaandamsch Chr. Ian* s J3 I ff e_lSymphonie-orkeet e n_t r Kooi Vara-orkest sum V.a.r.A.: Moderne wonlqg- sum v.a.r.a.: Onxe keuken i N.C.R.V.: Chr. i N.C.R.V.: Mai iziekleven Wereldfederatie ligingen. 16.45 I 17.00 1 i N.C.R.V.: Zlekendie i V.a.R.a.: Vraaghalfuui .R.V.: Klnderuurtjea REORGANISATIE VAN DEPARTEMENTEN Bij de Tweede Knmer is een wetsontwerp ingediend ter wettelijke voorziening van den overgang van den landbouw, do Vis- schorijcn cn do statistiek van het Dept. van Binnonl. Zaken naar het Dept. van Arbeid, Handel pn Nijverheid en van dc volksge zondheid. do werkloosheidsverzekering en de arbeidsbemiddelinc van het Dept van Arbeid nnnr eerstgenoemd departement. DE VAL VAN KONSTANTINOPEL Door LEWIS WALLACE Naar het Engelsch door ALMA ri f" Met den voet tastende ging de leidsman 2 Vooruit, en toen zijn volgers vlak bij hem J tvnron haalde hii een doosje uit zijn zak, 5 i welks inhoud, een fijn poeder, hij vó6r mi zich op den grond s'rooide. Vervolgens nam hij staal en vuursteen, en sloeg ze 1 tpeen elkander. Een paar vonken vielen op het poeder, dat terstond vuur vatte cn de plaats in rossen gloed zeti'e. Met behulp [X van deze vlam werden de lamnen ontsf >- - k°n, en nu kon men rondom zich zien. mi Wat men zag deed de slaven verbaasd l staan Zij bevonden zich in een gewelf, een be- graafplaafs van zeer ouden datum. Men had ze met beitels moeten ui'hollen De 11/ muren waren vol nissen, en boven iedere nis w-as een opschrift geweest in haut L relief, nu grootendeels afgesleten. De vloer ,,4, was herijkt met stukken sTeen. afgeslag-n v'i van de sarkonhagen, die, hoe zwaar ze o>.k waren, omirekeerd, opengemaakt, gedeel4" lijk s'uk geslagen, en beroofd waren. Vïr- jeefsche moeite om te onderzoeken wie m HU vandalisme genleegd hadden. Mia- 1 sriven Chnldeërs uit den gr;!zen voortijd of Grieksrhp soldaden van Alexander den Oroote. of Egvptenaren. die niet zooveel eerbied hadden voor de looden der door hen overwonnen volken, als voor hun *f |F«tnrverièTv misschien Sarecenen, drie 1 maal overwinnaars langs de Syrische kust 1%) Dl wel Christenen. Weinig kruisvaarders toch geleken op den heiligen Lodewiik. De reiziger lette editor niet op 'leze bij zonderheden. Hem was het genoeg dat de grafspelonk er uitzag als een ruïne. On- •sr.hillig voor inscrip'ics en beeldhouw werk hij zijn oog snel gaan langs den noordelijken muur, totdat het bleef rusten op een sarkophaag van groen marmer. Daarheen wendde hij zich. Hij logde zijn hand on hot half geopende deksel, en be merkende dat het achtergedeelte 'ogen den muur leunde, zeide hij weder: Niemand is hier geweest sedert Ook ditmaal bleef de zinsnede onvoltooid Thans werd hii geheel en al leven cn ibeweging. De neper nam het breekijzer ter hand, en plaatste het volgens zijn aan wijzing onder de sarkophaag die hij e*n weinig oplichtte, zoodat de meester er een stuk steen onder kon schuiven. Nog een zet. en een ernoter steen volgde. Zoo<lra men goed houvast had werd een urn ge plaatst tot steun, waarna de zware kist bij elke drukking van hot iizer een wein'g naar linke ronddraaide. Met inspanning van alle krachten werd het werk voort ze* totdat de ruimte achter de kist vrij lcwam. Met oen lamp in de hand bukte de me°s ter en beschouwde den hloo'gelopden muur Onwillekeurig buk'en de slaven nok om te kijken, maar zij zagen niets bijzon ders. De meester wenkte den neger en wees op een steen, ongeveer drie vingers breed, roodachtig van lint, en bij een op pervlakkige beschouwing op een scheur in het metselwerk gelijkende. Tegen dien steen moest de neger met zijn ijzer slaan. Bij den eersten en tweeden slag bleef oo steen onbewegelijk, bij den derden week hij achteruit, om na een vierden geheel te \erdwijnen. Men fur. hem hooren valhn. Nu werd een tot hiertoe verborgen spleet zichtbaar, breed genoeg om er een hand in te steken. De lezer herinnere zich, dat in oude tij-den sommige me's-Maars er vermaak ir schepten zich van dergelijke raadselachtig heden te bedienen. In dit geval was le bedoeling goweest den ingang tot een aan grenzend vertrek te verbergen en den sleu tel van het probleem was de roode s'een, dien de neger naar binnen had moeten stooten. Na een korte poos arbeidens met hand en breekijzer kon de neger het eerste groote steenblok uit de voegen nemen. De meester merk'e het met een stuk krijt, en liet het door een der slaven od zij zetten. F.en tweede blok werd uitgenomen, op merkt en bij de andere gelegd, en zoo ging het voort, to'dat alles opgeruimd en de doorgang vrij was. DERDE HOOFDSTUK. De verborgen scha*. De ïtavcn keken ecnigszins angstig naar de duistere opening, die er niet zcar uitlokkend uitzag. De meester evenwel vat'a de plooien van zijn kleed dichter samen, hukte, en trad binnen, de lamp in de hand. Toen velgelen zii. Eerst kwamen zij in een gang, laag van verdieping, maar flink breed. Deze ook was in de rots uitgehouwen. Nog zag men in den bodem de wagensporen der karren, die hij het werk gebruikt waren. De muren waren kaal maar effen. Het gelaat des meesters s'ond ernstig. De weg was gemakkelijk. Vijfentwintig of der ig stappen brachten hen aan het einde van de gang. Nu kwamen zij in een ruim vertrek, rond en met een koepeldak. Het licht der lampen was niet voldoende om do zoldering te bestralen, toch ging d" meester zonder dralen naar een sarkop haag die in het midden, onder den koeDel stond. Deze sarkophaag was uit de ro's gehou wen. en van bui'cngewone afmeting, na melijk van manshootrte en tweemaal zoo lang als hoog. Uitwending was zij zoo g'a.l ge-polijst, als hot materiaal toeliet, maar overigens was zij zeei eenvoudig en ni-v ongelijk aan een donkerbruine doos. fle deksel was vervaardigd van hef zuiverste wit'e marmer en stel 'e Sa lomo's tempel voor. Toen demees'er dit deksel beschouwde ontroerde hij zich'ibaar. Afwisselend 'ia' hij het licht vallen in de hoven van hef heroemde gebouw dan weder in de gan gen; en terwijl hii da' deed trilden /'in lippen en werden ziin oogen vochtig Hij wandelde verscheidene mnlpn rondom Ie uitmuntend geslaagde voors'elTng nu ?n dan sti'staande om hier of daar ho' s'of weg fp Mazen Hij bezag het e'fmt van he4 door7jrh ig wit'e marmer i*1 d^ze omgeving en dacht aan den onrspronkeMj'fen temnal die te 7vrer 'ijd de wereld verlicht had Geen twijfel of het model greep hem mmh'ig aan. Hij gp' er echter niet lang aan toe en begaf zich weder aan den aroeid. Hij ee- last'e den neger de punt van de ijzeren staaf onder het deksel ie «erken, om bel zachfkens op te heffen. Een van de stu* ken steen die hij tot dit doel ui! de eerste grafkamer had medegebracht, plaa'ste n.j in de gemankte opening. Door dit beurte ling op beide uiteinden too 'e passen slang de hij er eindelijk in den kolossalen steen dwars te doen liggen. Daar viel de eerste lichtstraal in de kis!.... langzaam en mei weerzin gaf zij haar geheimen prijs. In sterke tegenstelling me.' den eenvoud van het uitwendige, was het inwendige der sark whang met goud belegd, waarop schepen gegraveerd waren cn hooge hoo rnen. ongetwijfeld ceders van den Libanon, ook rr.etse'aars. druk nan den arbeid, oi. t«ee mannen in koninklijke wapenrusting die elkander met een handdruk begroetten In het midden van deze sarkophaag 'at op een steenen stoel de mummie van n man. een kroon op het hoofd en gehuld in een gewaad van gouds'of. De handen rust 'en in den school; de eene hield een schep ter omvat, de andere een gegraveerd /il veren tafeltje. De vingers waren bedekt met gouden en juweelcn ringen; de ooren. de enkels, ja zelfs de groote teenen waren op ge ijke wijzg versierd. Voor zijn voc cn lag een zwaard. De schede schitterde vari edelges'eeuten, op he' gevest flonkerde een I kostbare robijn. De draagband was omzet met naarlen en briljanten. Onder 't zwaard j lagen de vverk'uigon, sedert eeuwen h--i lig in de ongen der leden van het Midde laars Gild: een vierhoek een hamer, een schietlood een standpnsser. De mummie was die eens kon'ngs, dat zag men dadelijk. 1-Iel verderf had ook hier, evenals in de vors'elijke graven aan dea NüL de zege behaald over Üen baise- mer. De wangen waron geheel gerimpeld, de huid was strak over het voorhoofd ve trokken, dc slapen waren ingevallen de oogknssen gedeeltelijk gevuld met verdroog den balsem, de baard en het hoofdhaar stijf geplakt tegen schedel, wangen en kin. De neus was alleen natuurlijk gebleven, dun en gebogen als de snavel eens areuds. Op ho! zien van de aldus uitgedoste mummie, die daar waardig en rustig op haar zetel zat, weken do slaven verschrikt achteruit. De neger liet zijn ijzeren staaf me» een dreunenden slag op don grond vollen. Rondom de mummie s'ondon netjes g<s rangschikt urnen en vazen, vol munten, paarlen, en kos hare gesneden steenen. De vier hoeken waren gedrapeerd met goud laken en borduursels, zoo dicht met paar len bezet, dat sommige gedeelten door hun eigen gowichl in s'ukken vielen De meester deed ziin sandalen uit en stapte met behuln van een der slaven in Ie sarkophaag Men reik e hem eon lamp aan bij wier sehiinsol hij den sehat over zag. Daar het hem onmogellik zou zjjn. al !|ad hii het verlangd de geheele verzama- I ng mee te nemen, bezae hij de verschil lende vaten om een keus te doen. We»en. de dat hii nie's te vreezen had. aMe-minst van den vroegeren eigenaar ging hü daar- *'ii lar-gzanm en beredeneerd 'e werk T"en 'iet hij zich eenfge grof linnen zakken ngeven benevens een breed wi' laken. Dit laats'e srrrid<V hij. na de noo^tre ruimte eemnnk* te hebben on den hod^rn uit keerde er den inhoud van een der ur nen op om. en begon te sorteeren. Wordt vervolgd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1932 | | pagina 9