W. A. HOUTMAN Co's PIANO- en ORGELHANDEL Schiedam
ZIJN BELOFTE GETROUW
DONDERDAG 28 JANUARI 1932
DERDE BLAD PAG 9
ECONOMISCHE
WERELDPROBLEMEN
AUSTRALIË
li-)
De bevolking van Australië Is dun; de
loon-standaard is cr hoog en men leefde er
in betrekkelijke weelde. De hooge invoerrech
ten maakten, cHat de producten voor een
groot gedeelte voor de binnenlandsche be
hoeften dienden, waar het prijsniveau
loonend was, terwijl de export-artikelen zoo
als boter, vruchten, wol, vleesch en conser
ven in normale tijden gewaardeerd werden.
De export-handel leverde dan ook meestal
goede resultaten op. De handel met Neder
landsch-Indië breidde zich dan ook staag
uit, vooral tijdens de wereldoorlog, toen de
aanvoer uit het Westen stagneerde en
meer en meer op Australië voor de eerste
levensbehoeften was aangewezen (tarwe,
meel, boter, etc.). Vanaf dat moment dag-
teekende een groeiend handelsverkeer, zoo
dat de Koninklijke Paketvaart Maatschap
pij steeds grootere en meer comfortabele
6chepen op Australië in de vaart bracht
Door de socialistische politiek dreigden
verhoudingen echter grondig te worden ge
desorganiseerd; de on-evenwichtige loonen,
de onpersoonlijke verhoudingen tusschen
werkgevers en werknemers, de stijgende
staatsbemoeiing met het bedrijfsleven en de
groeiende tegenstellingen tusschen de arbei-
dersstaten in het Oosten en de agrariërs in
het Westen maakten den toestand geleide
lijk gespannen, terwijl de financiën in ver
warring kwamen. Het budget 1930-'31 gaf
een werkelijk tekort te zien van 11 mil-
Hoen, zoodat het totale tekort op 30 Juni
1931 was gestegen tot 21 millioen, terwijl
de schuldenlast niet minder dan 3S7 mil
lioen bedroeg. De rente kon niet meer worden
betaald, terwijl de Regeering van N. Z. Wales
de voornaamste in het gemeenebest voor een
moratorium ijverde, wanneer Engeland de
rente niet drastisch verminderde.
De bekende directeur van de Bank of
England, Sir Otto Niemeyer, de saneerder
van zoovele in de war geraakte budgetten,
maakte een reis naar Australië om de situ
atie te onderzoeken en er een rapport over
uit te brengen. Hij kwam tot de conclusie,
waartoe hij steeds in alle bezochte landen,
die vochten tegen toenemende financieele
verwording, geraakte en wel, dat men
drastisch diende te bezuinigen, alvorens men
zijn toevlucht had te nemen tot het vragen
van steun aan de crediteurennaties. Dit
rapport en dit advies verwekten krachtige
tegenkanting bij de verantwoordelijke mi
nisters van N. Z. Wales en in stede van be
zuiniging wilde men de richting van in
flatie uit De banken hebben zich daartegen
krachtig verzet, doch konden niet verhoe
den, dat het Australische Pond ernstig de-
precieerde.
Ten slotte heeft het gezond verstand ge
zegevierd; heldhaftige pogingen zijn ge
daan om de begrootingen in evenwicht te
brengen, waartoe men in alle geledingen
zich opofferingen getroostte. De loonen wer
den met niet minder dan 25 pCt. geredu
ceerd, zonder dat de arbeiders tot staking
besloten, terwijl de rente op de binncn-
lancteche schuld met 22 Vfc pCt werd ver
laagd. Nieuwe belastingen, waarvan de op
brengst op circa 10 millioen werd ge
taxeerd, werden ingevoerd en de drastische
bezuinigingen zouden met succes bekroond
zijn geworden, wanneer de crisis niet zulke
angstwekkende verhoudingen had aangeno
men. Het zijn voornamelijk de landen, die de
stapelproducten ter markt brengen, welke
het meest door de maleise zijn getroffen,
want de industrieele producten ondergingen
relatief de nadoelen der depressie in minder
hevige mate. De invreting van de economi
sche ellende blijkt duidelijk uit onder
staande cijfers:
UIT HET SOCIALE LEVEN
NIEUWE C.A.O. IN DE HAVENS
143.547.881 131.081.320 60.558.095
Uitvoer
koopwaren 140.923.932 97.378.299 75.753 044
muntmat. 3.926.520 27.748.849 13.0-40.956
144.850.452 125.127.148 88.800.000
Uitvoersaldo
1.202.571 neg. 5.954.172 28.221.905
Alhoewel de cijfers, zoowel voor den uit
voer als voor den invoer een krachtige ach
teruitgang aantoonen, zien wij, dat de ver
houding tusschen deze factoren zich in 1931
weer redresseert en het uitvoersaldo een
flink accres vertoont Dit spreekt te meer,
waar in 1930 de nadeelige handelsbalans en
hoogstwaarschijnlijk ook de betalingsbalans
slechts si ui tend kon worden gemaakt door
substantieele goud-zendingen. Bovendien
spreekt uit deze gegevens het verheugende
feit, dat de saneering der interne toestan
den flinken voortgang heeft gemaakt, an
ders was een export-saldo niet mogelijk ge
weest
Het is moeilijk na te gaan, of, Australië
werkelijk aardige kansen biedt voor emigra
tie. Wij wezen al op den exclusieven aard
der Australiërs, niet alleen ten opzichte van
de Aziatische rassen, maar ook van
Europeesche naties. Men wilde een land
hebben met schaarsche bevolking, met l.joge
loonen, opdat de '"welvaart er tot zeer groote
hoogte zou stijgen. Deze poging is mislukt
heeft niet tot het beoogde doel geleid. Een
andere politiek wordt ingeluid en het zou
niet onmogelijk zijn, dat in de toenemende
industrialisatie en in de ontwikkeling van
de andere hulpbronnen aanleiding gevon
den zou kunnen worden om een deel der
intellectueele Westersche overbevolking
naar Australië over te brengen. Verder Is
de klimatologische situatie er niet zoo gun
stig. Slechts enkele kleine streken, voorna
melijk aan de Oostkust, zijn voor vólks-plan-
EEN BERG VAN
.TONNEN
Nu de Scheveningsche haringvis-
tcherij nog stil ligt, liggen bij de
reederijen honderden tonnen
opgestapeld. Ome fotograaf
maakte een kiek van
xoo'n tonnenberg.
Zeven procent loonsverlaging tegen
8 Februari a.s.
Wat zullen de Federatie en de Centrale
Bond doen?
Zooals men weet was op 12 December
jongstleden door de Schcepvaartvereeniging
'jongstleden door de Scheepv. vereenigingen
I „Noord" en „Zuid" resp. te Amsterdam en
I Rotterdam, aan de besturen van den Ned.
j Bond van Chr. Fabricks- en Transportar
beiders, den Ned. R.K. Bond van Transport
arbeiders „St Bonifacius", en den Centr.
Bond van Transportarbeiders de vraag ge
richt, of zij bereid waren een nieuwe collec
tieve Arbeidsovereenkomst aan te gaan,
waarin tevens een loonsverlaging besloten
was. Bij het openen der onderhandelingen
bleek, dat de werkgevers organisaties een
k-orting van het loon met 12% op hun pro
gramma hadden staan. Over deze korting
zijn sindsdien langdurige besprekingen
gevoerd, met het resultaat dat thans tus
schen de Scheepvaartvereenigingen „Noord"
en, „Zuid" en de beide christelijke werkne
mersorganisaties
een compromis
tot stand Is gekomen, dat eenerzijds
loonsverlaging met 7% bevat, anderzijds een
verlenging van den duur der overeenkomst
op ten minste vier maanden. De besturen
van de organisaties hebben deze resultaten
aan hun leden voorgelegd, en aanvankelijk
viel het niet gemakkelijk, ze ook dédr aan
vaard te krijgen. Terwijl de leden der R.K.
en Chr. organisaties in Amsterdam besloten
om gezien de economische omstandigheden,
het vergelijk te aanvaarden, bleek men in
Rotterdam daartoe minder geneigd. Toch
behield men, zoo men de stemmen van heide
steden gezamenlijk beschouwde, een meer
derheid, welke voor het aanvaarden der 7%
verlaging en een contractduur van vier
maanden te vinden was, en zoo zullen dus
de leden der Christelijke en der R.K. orga
nisatie met Ingang van 8 Februari a.s. op
de nieuwe collectieve voonvaarden aan d<
arbeid gaan.
De Ned. Federatie van Transportarbeiders
tingen geschikt; het grootste gedeelte van
Australië is droog, woestijnachtig gebied. De
totale bevolkingsdichtheid is slechts 0.6 per
vierkante Kilometer; in het binnenland
zelfs 0.1, terwijl in het Oostelijk kustgebied
50 en meer menschen per K.M.2 wonen.
Ten slotte nog een korte opmerking over
de politieke verhoudingen. De controversen
tusschen de verschillende deelcn van het
Gemeenebest verscherpen zich; West-Austra-
lië bijv. voelt er weinig voor om steeds onder
den druk te blijven staan van de- groote, jrt-
dustrieele centra in het Oosten, zooals Syd
ney, Melbourne, terwijl daardoor belet wordt,
dat West-Australië zich economisch zelf
standig ontwikkelen kan. Vandaar, dat Perth
een krachtige actie voert om los van de
Commonwealth te worden en tot een zelf
standig dominion te worden uitgeroepen. On
getwijfeld zal het dan een reeks van tol
muren om zijn gebied gaan bouwen, ten
einde zich tegen Sydney en Melbourne te
beschermen en aan een eigen industrie het
aanzijn te geven. Nu New-South Wales het
roer heeft omgeworpen en op saneering en
bezuiniging aanstuurt, zullen wellicht de
tegenstellingen worden verzacht, alhoewel
men niet gemakkelijk een eenmaal gegroei
de beweging onderdrukt. Nu is het uiterst
moeilijk, de Australische federatie langs
wettelijken weg te verbreken; een zeer inge
wikkelde procedure moet daarbij worden ge
volgd, waarbij men vermoedelijk van de ge
dachte is uitgegaan, dat de tijd de grootste
factor is om do gemoederen te doen bekoe
len. Wanneer echter de economische belan
gen blijvend door die van het Oostelijk deel
worden geschat, zal deze evolutie echter niet
kunnen worden tegengehouden. Dan zullen
de bestaande spanningen ongetwijfeld de
politieke structuur ingrijpend vervormen in
welk geval de mogelijkheid blijft bestaan,
dat Australië een grootere rol zal gaan spe
len in het wereldgebeuren, dan tot nu het
geval is geweest,
I stond In ons blad van 27 Januari.
DE A.S. ONTWAPENINGSCONFERENTIE
Radio Nieuws.
Hllv
li H u 1 z
Hllv
1 K a I u
13.20 L o n d
i Hu 1 z
H u I z
Hllv
vrijdag 20 januari
en K.R.O.: Morsen
3 rs u m V.A.K.A.: G
e n K.K.O. Grumo
trium V.A.1U.:
n d bo rg: Slri.tkurl
ln opdracht van den Zwitserschen Bondsraad vervaardigde de beeldhouwer Maurice
Sarki een gedenkpenning, welke aan de gedelegeerden ter Ontwapeningsconferentie zal
worden aangeboden. Deze medaille toont te eener zijde als vredes symbolen hel gebroken
zwaard en den palmtak, te anderer zijde de zon, zinnebeeld van nieuw leven!
en de moderne organisatie, de Centrale
Bond, welke buiten deze overeenkomst
staan, zullen nu hun houding to.v. deze
nieuwe C.A.O. nog nader hebben te bepa
len. Tot op heden stond
de Federatie afwijzend tegen
loonsverlaging
en stelde zij zich op het standpunt dat een
algemeene staking in de haven daartegen
over moest worden gezet Hiervan kan van
zelf thans geen sprake meer zijn, en het is
nog zeer te bezien, of zij tot een afzonder
lijke staking, waaraan alleen de leden der
Federatie zouden deelnemen zal durven over
te gaan.
Het bestuur van de moderne, Centrale
Bond had aan de leden geadviseerd de
loonsverlaging te aanvaarden, welk voor
stel echter noch te Amsterdam, noch in de
Maasstad een meerderheid mocht behalen
Het bestuur van den Centralen Bond bevindt
zich dus nu min of meer ln een moeilijk
parket, doch vermoedelijk zal er ook uit de
kringen der moderne arbeiders wel minder
I ist tot een krachtdadig verzet tegen loons
vermindering aan den dag treden.
Intusschen is het nog geen 8 Februari en
heeft men dus nog wel even den tijd, om
den toestand goed onder de oogen te zien.
De leden van de Federatie en van den Cen
tralen Bond zullen in de a.s. vergaderingen
hunner organisaties zich opnieuw, tegen
over de gewijzigde omstandigheden, hebben
uit te spreken. Voorloopig valt nog niet te
voorspellen, welke wending de zaken in de
havens zullen nemen.
DE LOONSVER'. AGING BIJ
P. SMIT
De gister onder leiding van den Ryksbe-
'middelaar gehouden conferentie tusschen de
directie van de Machinefabriek en Scheeps
werf van P. Smit en de besturen der vakbon
den heeft geen resultaat opgeleverd. De Di
rectie houdt vast aan den eisch van 10 pCt
loonsverlaging en acht deze reeds te zijn in
gegaan op heden morgen, zulks naar aanlei
ding van de verklaring der arbeiders, indi
vidueel, dat zij daarmee genoegen nemen.
De Chr. Metaalbewerkerebond vergadert
morgenavond met zijn leden om te bespre
ken de vraag of deze loonsverlaging moet
worden aanvaard, dan wel of men actie zal
gaan voeren.
NED. VEREEN. VAN CHR. KANTOOR-
EN HANDELSBEDIENDEN
Bovenstaande Bond besron het 1*ar 1931 met
983 leden en sloot het af met 606fi leden, een
10g3 leden Qf 22 pCt
i enkele afdee.
lint: boven 1000 led.
Amsterdam en Rotterdam. Een jaar geleden wa
ren er 3 afdeelfntren met meer dan 300 loden,
nu zlin er S. n.l. behalve de gemeente Utrecht,
HET ONDERSTEUNINGSFONDS
IN HET MIJNBEDRIJF
't Bestuur van het Ondersteuningsfonds vsn
de StaatcmUnen ln Limburg nam ln hare ver-
Tuuten"8' Van 26 Jan' 0a" dö vo,8:endfl be"
s handhi
redurende datzelfde tUdvak f 8000.— be-
aar te stellen voor buitengewone onder.
L>eze regeling Is genomen In afwachting op
Igeheele pensioenherziening. *t Is echter de
raag of deze herziening In zen/n gorten tüd
aar beslag zal krllgen. gezien de vele kwes-
MEER EENHEID
IN DE ZENDINGSACTIE
CONFERENTIE TE UTRECHT
INLEIDINGEN VAN Ds. BIJNDEKS
EN Ds. RAUWS
Gisteren werd te Utrecht een bijeenkomst
gehouden van de directie der Samenwerken
de Zendingscorporaties te Oegstgeest met
vertegenwoordigers der classicale zendings-
commissies, ten einde tot intensiever samen
werking te geraken.
Nadat gezongen was Psalm 25 2 las Ds.
Crommelin 1 Cor. 3 en daarop ging hij voor
in gebed. In zijn openingswoord sprak hij
erkentelijkheid uit voor den steun, geboden
uit verschillende kringen. In de organisatie
is echter wel een en ander, dat voor verbe
tering vatbaar is en mondeling overleg moet
daartoe gewenscht geacht worden. We moe
ten trachten om tot één plan te komen om
de samenwerking vruchtbaarder te doen
zijn.
Hierop vonden de besprekingen plaats,
welke gingen over: de verhouding der cen
trale actie van „Oegstgeest" uitgaande tot
de plaatselijke acties der Classicale Zen-
Hilversum V.A.R.A.: Vara-orke«t
Hulzen K.U.O K ro-kun»tensemble
Hilversum VARA.: Vnra-orkest
Kalundborg: Flrtsche plunomuziek
Warschau: Fhtlhnrmonlsch OrkeM
Hulzen K.U.O.Oramofoonmuziek
Hulzen K R.U Kio-orkest
Da v e n t ry: Orkest
Hilversum V.I'.AU: Concert
Londen K.: Radio-.>rke«t
Huizen K.R.O.: Concert
Hilversum V.KK.i Concert
Kalundborg: Omroeporkest
Londen T.: Kwintet
XJ ft Gramof.muzlek
l K.K.tl
Ut.A.: Roem
V.A.R^C: Vo
l.U A.: Knu
Willem van Cappel
i Hilversum V.A.
Huizen K.R.O.: Land- en tuinbouw
praatje
l Hilversum V.P.H.O.: MeJ. dr. Brui-
Ding: De tijdgeest. Verzet tegen den tljd-
Ds. BUNDERS
Ds. RAUWS
dingscommissies en de lijnen langs welke
deze acties zich in de toekomst dienen te
bewegen. Dit vraagstuk werd ingeleid door
Ds. B. J. C. Rijnders, die de volgencte stel
lingen had gegeven:
1. De Classicale Zendingsactie beoogde
oorspronkelijk vermeerdering van zendings
belangstelling met de bedoeling de aan
dacht van een bepaalden kring hier te lande
te concentreercn op een zendingspost.
2. Deze gedachte is in den loop der jaren
in verschillenden vorm uitgewerkt
a. Er zijn afdeelingen van corporaties, die
begonnen te werken voor een bepaald veld of
bepaalden post
b. Er zijn classicale zendingsvereenigingen.
d.wj. vereenigingen. die binnen de grenzen
van de classis arbeltfcn.
c. Er zijn class, zendingscommissies al of
niet rechtstreeks uitgaande van de classi
cale vergaderingen.
3. Niet altijd is voldoende in het oog ge
vat. dat het ging om vermeerdering van be
langstelling en niet zoozeer om het annex-
eeren van bestaande belangstelling. Ook
heeft men niet altijd voldoende begrepen, dut
bij deze Concentratie-methoden niet het ge
heel van liet werk uit het oog mocht wor
den verloren.
4. Niet alle classicale acties hebben de vol
le kosten van hare Zendingspost opgebracht,
zoodat de betrokkene Zendingscorporatie het
overige moest bijeenbrengen.
5. Ook in die Classes die wel de kosten
voor haar Zendingspost hebben opgebracht,
moeten de Zendingscorporaties blijven col
lecteeren voor het geheel van het werk.
6. Oegstgeest aanvaardt dankbaar hetgeen
de classicale acties voor de verschillende
zendingsposten kunnen bijeenbrengen, maar
moet ten behoeve van het geheel van den
arbeid voortgaan met eigen actie. (Pinkster
collecte, Zendingsweek, busjes, kerkjes,
centrale bladen, enz.).
7. De moeilijkheid is nu hierin gelegen, dat
die verschillende cl. acties sommige van deze
bronnen van inkomsten annexeeren.
8. Hieraan zijn de volgende bezwaren ver
bonden:
a. wat vermeerdering van inkomsten ge
lijkt is meermalen verschuiving van geld en
geeft dus een onzuiver en geflatteerd beeld
van de inkomsten der classis.
b. Door dit onzuivere beeld berooven de
commissies zich van de stimulatie een
sterkere actie voor het ontbrekende in haar
classis te voeren.
c. Oegstgeest mist daardoor, over wat door
't Zendingsbureau is opgebouwd, de voldoen
de controle.
9. Hoe kunnen wij nu door gemeenschap
pelijke bespreking uit deze moeilijkheden
komen?
a. Gewenscht ls afbakening der grenzen,
d.w.z. de classicale acties, zoowel als Oegst
geest ontvangen ieder haar inkomsten, dio
voortvloeien uit eigen actie.
b. in hoeverre kan Oegstgeest de class,
commissies helpen in haar taak?
c. in hoeverre kunnen de classicale acties
Oegstgeest helpen om voor het geheel van
den arbeid te blijven zorgen?
Dr. Brouwer gaf een overzicht van den
huidigen financieclen toestand. De rekenin
gen uit Indië over 1931 moeten nog inko
men. Thans hebben wij alleen nog de raming
van behoeften en wat is ingekomen in dat
jaar. Met dankbaarheid mogen we consta-
teeren, dat f 950.000 is ontvangen. Dat is
f 25.000 meer dun in 1930. Doch dit is vooral
te danken aan de legaten, welke evenwel
een onzekere bron van inkomsten vormen.
En er is f 100.000 minder ingekomen dan de
raming was. De bezuiniging in Indië brengt
groote zorgen. Ook de vrmindering van con
tributies en jaarlijksche bijdragen. Er moet
bij alle zorgen meer zekerheid zijn omtrent
de bronnen van inkomsten.
Verschillende vragen werden vervolgens
gesteld.
Ds. Joh. Rauws leidde hierop in de ver
houding van de classicale zendingsbladen
tot de centrale zendingsbladcn. De concen
tratie-methode heeft groote voordeelen, maar
ook schaduwzijden. Men moet het wekken
van belangstelling voor een bepaalden zen
dingspost als hefboom gebruiken. Van den
zendingspost moet de aandacht op het zen
dingsterrein worden geleid, van het terrein
op geheel Indië, van Indië op China, Japan
en de volken.
Ds. Heimans Visser eindigde de conferen
tie met dankzegging.
BARON VAN WIJNBERGEN
WEER HELS TE LD
Naar de Msb. verneemt, zal mr. A. baron
van Wijnbergen Zaterdagmiddag a.».,
na daar gedurende zeventien weken te zijn
verpleegd, het Sint Antouius Gasthuis te
Utrecht mogen verlaten.
SLigel 114—111, TeleL 68871
Bekende merken ln alle prijsklassen w. o. Groot* Keoz*
Grotrian-Steinweg - Schiedmaijer - Mannborg e.a. 'iV.'.Ufl'éli'.'u!
FEUILLETON
(Naar hol Engelsch)
IIOOFDSAUK XIX.
Farenham was in zijn clement Hoe verder
te doordrongen in het binnenland, hoe. op
gewekter hij werd. Een ongewone opgeruimd
heid en luchthartigheid had zich van hem
meestier gemaakt, die echter niets had uit te
•taan met het gevoel van vrijheid, dat altijd
over hem kwam. als hij een wijde vlakte i
vóór zich zag. Neen, dat hoopvolle had hij
eerst over zich gekregen, nadat Basil Wey- j
bourne en hij in de gtudcerkamcr op de pas-
torie samen gedronken hadden op de ver-
vulling van den wensch van den ouden heer. I
Hij was nu zelfs zoo ver gekomen, dat hij
voelde, dat Hern ford zich zekor oob verheu
gen zou in zijn geluk cn dat van Beatrix.'
En die gedachte stemde hem zoo mogelijk
Oog teodarder jegens Dick.
Ze waren een leeuwenhuid rijker gewor-1
dijn, het gewei van een paar prachtige anti
lopen cn de huiden van drie luipaarden. Ze
hndden verscheidene Afriknanschc dorpjes
bezocht en er de inboorlingen gezien in hun
donkere hutten. Maar nu was de tijd aan-
gebroken, dat zij den terugtocht moesten
ondernemen.
Hot was tegen zonsondergang en binnen]
een paar minuten zou de totale omkeer zijn
van licht in duisternis. De kampvuren wa
ren reeds ontstoken en de rook moest helper» j
weghouden de zwermen muskieten.
Farenham stond met zijn geweer In do I
hand op eenigen afstand van het kamp, met
een bezorgde uitdrukking op het. gelaat
Niet lang duurde het, of Paul kwam te
genover hem zitten hij vlijde zich nu ook
neer.
„Wat denk je van dit ondernemen?" vroeg I
Paul en duidde met den blik den kant van
Dick uit, die de handen waschte in een j
emmer
„Ik weet niet," antwoordde Farenham.
„Als hij zoo'n gemelijke bui heeft, verwijt ik
mij wel eens, dat ik hem hierheen gebracht I
heb. Maar hij wilde het zelve zoo; heeft zelve j
West-Afrika verkozen."
„Het Ls nu al drie dagen, hè, dat hij zoo
prikkelhaar is en zoo lastig in den omgang?" j
„Ja, en het zal nog een weeik duren, eer wij
de kust bereiken Ik wilde wel, dat wij er al
waren. Ben je bang
„Ik weet eigenlijk zelf niet, waar ik bang
voor ben."
Rex vertelde Paul niet, dat hij al ln geen
twee nachten en twee dagen geslapen had
en dat hij steeds Hernford in heit oog hield
„Wij zijn toch talrijk en de bedienden zijn
dol op hem, als.. nu. als hij ziek mochi
worden," zei Paul langzaam.
Maar Farenham wist meer dan Philips en
ook meer van de opvattingen van de West-
Afrikanen in een dergelijk ziektegeval.
Gedurende d° laatste paar dagen had
Hernford meer dan eens over zijn hoofd ge
klaagd en bad zich dooi die pijn veront
schuldigd voor zijn prikkelbaarheid.
Nu leek Dick wat beter cn Farenham leg
de zich een paar uur te slapen. Hij had Paul
opgedragen, gedurende dien tijd dubbel
waakzaam te zijn, dan zouden ze daarna
weer verder trekken, want met iedere mijl
kwamen ze tenminste dichter hij een plaats,
waar Europeanen zouden wonen.
Farenham wist later niet, hoe lang hij
wel geslapen had. Een beweging naast hem
deed hem plotseling wakker worden. Een
van de koelies stond over hem gebogen
met verschrikte oogen en een uitdrukking
van ontzetting op het gelaat De man spral:
enkele onsamenhangende klanken; maar
woorden had Rex niet noodig; met groote
snelheid liep hij den kant uit, die hem ge-
gewezen werd.
De vloek, die op zijn familie rustte, had
ook Richard Hernford bezocht: een inboor
ling lag dood aan zijn voeten; hij had hem
met de kolf van zijn geweer neergeslagen,
eer iemand het had kunnen verhoeden.
De uren verliepen; de drie blanken waren
nu alleen en één daarvan was een waan
zinnige
De inboorlingen waren gevlucht Dit was
geen wonder. Hun bijgeloof bracht het zoo
mee, dat ze doodsbang waren voor een der-
gelijken toestand. En. om der wille van
Dick zeiven, was Farenham er haast blij
om. dat ze „den kleinen heer", zooals ze
Hernford altijd noemden, niet in zulk een
vlaag van waanzin zagen.
Uren lang stonden de vrienden telkens
over hem heengebogen, en Als ze spraken,
was dit op fluisterenden toon.
„Wat zullen wij doen, Farenham?" vroeg
Paul opeens.
„We kunnen niets meer doen, dan we al
gedaan hebben."
,,'t ls verschrikkelijk!"
„Je kunt misschien je zakdoek nogschui
ven tusschen het touw en zijn schouder."
Paul gehoorzaamde.
Het was een heldere avond en de zilveren
maan verlichtte het droevig tooneel met
meedoogenlooze duidelijkheid. Paul was bij
de laatste worsteling aan den eonen arm
gewond en zijn vriend had dien verbonden.
In den vroegen ochtend wees Farenham
op het lijk van den inboorling. Dit moest
om verschillende redenen begraven worden
en, zonder zich lang te bedenken begon Rex
met dit tragisch ondernemen.
HOOFDSTUK XX
Terwijl Farenham dit volbracht, kwam er
een groote kalmte over hem; een stilte vóór
den storm zou men kunnen zeggen, want
hij wist, dat er niet viel te ontkomen aan
een catastrophe.
Toen zag hij ineens het lieve, zachte ge
zicht van Beatrix voor zijn ge jstesoogen,
maar hij deed zijn best, om de gedachte
aan haar van zich af te zetten; «lid paste
niet nier iti deze omgeving.
M. er dar eens overlegden Paul en hij
sancn. maar er viel geen verandering waar
te nemen bij Dick en ze konden slechts
hulpeloos hij hem staan.
„!k hen hijna klaar." zei Farenham. toen
hij voor dr vierde maal naar ijn drnri
doodt." a\ orswerk terugkeerde.
Do zon was al op, maar het was nog
doodstil in de natuur.
Ineens hooide hij een doo-hangenden j
kr-v;! Hii richtte .zich op en met één oog
opslag zag hij, wat er had plaats gehad. I
Met do bovenmenschelijke kramt van den
wnanzinri'ge had Hernford zich 'osgelrol:-
ken uit .1e touwen, waarmee hij gebonden
lue Hm had zich op Paul geworpen h-m
het geweer uit de handen gerukt.... Reide
mannen worsteldenEn P»ul hud eer.
gewonden schouder. De kolf van het geweer
w< I omhoog geheven.
Rteils hnd Farenham ook zijn wapen ge
grepen. Hij zag wit tot in de lij.penHnd
hij indeitij.l niet tegen Dick gezegd: „Ik
zweer dat ik je nooit in den steek zal
laten"? Mnar nu mocht hij er Paul t.ich
niet aan wagenBovendien, hij moest
Dick tegen zichzelven beschermen.
Hij mikte op Hernfords rechterarm
Het schot knaldeEen van de .vorste
laars hief den arm op en stortte neer
Paul richtte zich op.
In oen ommezien stond Rex naast ITern-
ford. hief hem op :n ue armen en zei: .Dicky
arme kerel toch!"
Paul was nog ademloos van den strijd,
„jaar Fnrenham schonk hem nog weinig
aandacht, tot di.. zei: „Hij zal wel weer
bijkomen. Rex. Ik ga wat water halen."
Farenham maakte het flanellen heind los
en voelde naar den hartslag, mnar die hnd
opgehouden. Wel vond hij nu aan een dnn
gouden kettinkje een miniatuurtje van
Beatrix Philips.
„Hij is doodEn lkikheb
dit gedaan!"
Farenham scheen meer te spreken tegen
het portretje van de vrouw, die hij lief had
dan tegen Paul.
Hij drukte het blonde hoofd tegen zijn
borst en streek het haar wegMaar wat
baatte het al, of men trachtte, het leven
te herroepen, de verschrikkelijke nacht
merrie was voorbij!
Paul wilde iets zeggen, mnar hij bracht
het niet verder dan: „Farenham!"
„Ga wat nisten. Paul! Dat heb je noodig.
En laat mijeen oogenblik met hem
alleen.
Paul was gewoon, altijd te doen. wat zijn
vriend hem zei; dus dit deed hij ook nu.
Hij had graag wat willen zeggen, manr hij
voelde, dat dit leed tè diep ging, om met
woorden eenigen troost of verzachting aan
te brengen.
Hij pakte Al wat Hernford had toebe
hoord. bijeen en borg het weg. Voor het
eerst van zijn leven moest hij nu een* znrg
dragen voor Farenham. Ook wachtte hem
nog een andere taak: er moest een graf ge
maakt worden cn met dien ecnen gewonden
arm ging dit niet snel.
Ten slotte kwam hij er toch mee klaar
trad n>' weer naar Rex toe. Dien vond
hij nog net. zooals hij hem een vijf A zes
"ur geleden vprlaten had.
Paul tring naast hem staan en legde hem
de hand op den schouder: „Kerel, ga mee,
je moet nu komen!"
Farenham stond op.
..Ja, het ls tijd, dat wij alles ln orde
maken.
„Alles ls in orde."
Pnnl schrikte. tM teer teek per In dia
enkele nren verouderd: zulke srherpo trek
ken hadden zich afgeteekond op zijn toch
al zoo streng gelaat.
Tegen zonsondergang begroeven zii hun
vriend en keerden toen terug naar het still*
leege kamp.
Wordt- vervolgd.
