J\ *<r?7
NATIONAAL CRISIS COMITÉ
Pesiratten aan boord van de „Arantza Mendi
Nog een dreigbrief
DONDERDAG Z8 JANUARI 1932
TWEEDE BLAD PAG.
Ui. U.--1
t'.-
2L <3 :i"" *•-"■' >£.-
&"y JL1 ei-*1'5"tt;e'
JL~~4
z
/'«.- -,-/e -y^-pc^.
&.--4A
.404. i.
WAT HET DOET EN HOE HET WERKT
BEDELEN IN HET OPENBAAR
EN WELDOEN IN DE STILTE
Ten Paleize Kneuterdijk 20 zijn we een
dezer dagen op een avond op hezoek geweest
bij het Nationaal Crisis-comité. De bedoeling
was nader te worden ingelicht over den
arbeid en de werking van het Comité, waar
over nog zoo menigmaal onjuist geoordeeld
wordt.
De voorzitter van het Comité, het lid der
Eerste Kamer, Jhr. S. v. Citters. ontving de
pers-gasten, terwijl voorts verschillende
andere leden van het comité aanwezig wa
ren.
De heer v. Citters verheugde zich over
zijn talrijke gasten en heeft een exposé ge
geven van hetgeen het Nat. Crisiscomité doet
en over de wijze van werken. Dit laatste be
treft dus den ondersteuningsarbeid, die vrij
wel in stilte geschiedt, terwijl juist het gif
ten vragen in het openbaar plaats heeft.
Het Comité draagt een nationaal karakter;
alle richtingen van ons volk zijn er in ver
tegenwoordigd en werken voor het nationale
doel samen.
Met groote waardeering sprak <ïe Comité-
voorzitter van de prestaties zijner mede-
comitéleden. de heeren Baron v. Heemstra,
onder-voorzitter, en Frederiks, secretaris
generaal van Binnenlandsche Zaken, die
als algemeen secretaris optrad.
Er is een bureau gevormd en een staf van
ambtenaren verkregen, die in volkomen sa
menwerking en vriendschap den dagelijk
schen arbeid verrichten. Als secretarissen
fungeeren voorts de heeren Dr. J. E. Baron
de Vos v. Steenwijk en Mr. P. A. L. v. Og-
trop, terwijl de financien beheerd worden
door Mr. E. E. Menten.
Prinses Juliana toont voor den arbeid van
het comité zeer actieve belangstelling. Haar
eere voorzitterschap is meer dan vorm. Zij
woont zooveel mogelijk de vergaderingen
van het dagelijksch bestuur van het werk
comité bij en helpt ook meermalen aan de
dagelijksche werkzaamheden, welke door de
dames op het bureau worden verricht
Het Comité acht zijn vertrouwen in de
tot nu toe verkregen uitkomsten niet be
schaamd. Er wordt behoorlijk gegeven. Wel
stroomen geen zeer groote bedragen toe,
maar dat werd ook niet verwacht; het
groote aantal kleinere giften is echter zeer
verheugend. Want ditmaal moet De menigte
het doen. Vele kleinen zullen een groote heb
ben te maken.
In 't bijzonder verheugen de belangrijke
giften in natura. Op dit gebied kan echter
nog veel gedaan worden om den arbeid van
het comité te steunen en te kunnen doen uit
breiden. Niets zal aangenamer zijn, dan dat
steeds meer fabrikanten met hun producten
het comité willen steunen.
Gaarne ondersteunen we dit verzoek van
den Comité-voorzitter.
Over de financieele resultaten van den
arbeid van het Comité h eft vervolgens Mr
Menten belangrijke mededeelingen ge
daan.
De werkzaamheden zijn.op 24 Nov. 1930
begonnen. Sinds mocht de thesaurie de vol
gende bedragen ontvangen:
Totaal f 425.905.58
Men ziet. in deze r"fers een tendens tot
dalen. Deze is verklaarbaar uit het optreden
der plaatselijke Crisis-comité's, die nu een
niet onbelangrijk deel der giften tot zich
gaan trekken. Intusschen men vergete
toch vooral het Nationale Comité niet. Op
het gironummer 186.000 worde druk over
geschreven.
Ook Mr. Menten wees op de waarde der
giften in natura. die menigmaal in staat
stellen op de beste wijze nood te lenigen,
waar die bestaat
We willen het lijstje der giften in natura
eens vermelden, opdat degenen, wien hel
kan aangaan, zullen opmerken, dat nog vele
maatschappijen en industrieën levensmidde
len. brandstoffen, kleeren en schoeisel kun
nen toezenden. Hier is dan het eere-lijstje van
Giiten in Natara.
100.000 bonnen a f 1 De Gruyter, 50 pond
roomboter, 100 pond vet, 100 dekens, 50.000
pakken cichorei en peekoffie, 10.000 pakken
Nutricia kindermeel, 1.200 porties erwten
soep, 200 flesschen wijn, 1.000 bons a f 0.00
levensmiddelen. 1.000 blikken erwtensoep,
15.000 van Zijst sigaren, 100.000 stuks pers-
turven, 12 x 800 paketten levensmiddelen.
1.00Ó K.G. huishoudzeep, 1.000 K.G. cacao,
700 paar schoenen. 300 manshemden, klom
pen, 200 wollen shawls, 50.000 pakjes tabak
van 1 ons, 1.700 pakken thee en 1.000 pakken
koffie, 1.000 bons a f 0.55 voor y2 pond koffie.
1.000 bons a f 0.25 voor y2 pond thee, 100
mud kolen, 500 pond witte boonen, 500 pond
preskop. 4 kisten peccothee, 1000 kilo witte-
boonen, kleeding en bonnetterie voor
f 10 000, kleeding voor f 7.500, 4000 literbus
sen spinazie, 1000 blikjes leverpastei, 10.000
reliefzegels 1000 kilo varkenspootjes per
week tot nader order, 100 pond cacao en 30
pond thee, 1500 klllo witte boonen en 100
kilo bruine boonen en 1000 ton eierkolen.
Het Comité zint nog voortdurend op mid
delen om de inkomsten op te voeren. Door
de bereidwillige, belangelooze medewer
king van den postcheque- en girodienst
zullen einde dezer maand de ongeveer 185000
rekeninghouders een biljet ontvangen, waar
aan gehecht is een oproep tot steun. Ge
noemd biljet bevat een verklaring van den
rekeninghouder, dat hij den directeur van
den P. en G. dienst machtigt een zeker be
drag periodiek over te schrijven op de reke
ning van het N. C. C
De verkoop van de propaganda-
zegels,
de bekende rood-blauw-witte zegels, bereik
te reeds na 3 weken arbeid ongeveer 3 mil-
lioen stuks. Deze zegels worden verkocht
tegen den zeer lagen prijs van f 10 de 10.000
stuks aan de verschillende industrien en
handelmijen. Ook verschillende dag- en
weekbladen verzochten zegels te mogen ont
vangen. Zij worden veelal bevestigd onder
aan de brieven van de afnemers der zegels
en op deze wijze komt een herinnering tot
een groot deel van het Nederlandsche volk.
Verschillende ondernemingen gaven zelfs
meer dan den vastgestelden prijs van f 10.
Collectebussen.
De verkoop in de bioscopen met de spon
tane medewerking van de Ned. Padvinders
Organisatie, van de briefkaarten, voorstellen
de H. K. H. Prinses Juliana, haar rede uit
sprekende bij de installatie van het N. C C.
bracht ook eenige duizenden gulden binnen.
Voorts is een bestelling van een groot aan
tal collectebussen geplaatst, ten einde in
staat te zijn de gemeenten, die slechts enkele
bussen noodig hebben, ook tegen een zeer
lagen inkoopsprijs een goede collectebus te
kunnen afstaan.
Met lof werd gesproken van den
steon der Nederlandsche Dag
bladpers
in verschillenden vorm.
De pers bracht tot Maandag 25 Januari
een bedrag van f 136.011 bijeen of 30 pCt
van de geheele opbrengst Mr. Menten noem
de dat
een buitengewoon succes.
Met zorg wordt de besteding der gelden
overwogen. Reeds zijn aan bijna 40 gemeen
ten, waar erkende Crisis-comité's bestaan,
grootere of kleinere steunbedragen uitge
reikt. Van de grootere uitkeeringen noemen
we Amsterdam f 20.000, Den Haag f 10.000.
Hilversum en Dordrecht ieder f 1500. Ook
zijn aan deze gemeenten giften in natura
verstrekt
Belangrijke mededeelingen omtrent
de organisatie van het N. C. C.
deed de secretaris, Dr. de Vos v. Steen-
w ij k. De organisatie is opgebouwd volgens
een gedecentraliseerd systeem, waarbij de
individueele steunverleening voornamelijk
is gelegd in de handen van de plaatselijke
comité's, welke thans reeds in 530 gemeen
ten zijn opgericht
Een uitzondering op dit beginsel vormt de
steun aan beeldende kunstenaars, welke in
overleg met het Nederlandsch Steuncomité
voor beeldende Kunstenaars te Dordrecht ge
heel in handen van dit Comité is gelegd. Het
N. C. C. heeft zich in pricipe bereid ver
klaard bovengemeld Comité financiëelen
steun te verleenen, wanneer de eigen midde
len daartoe niet voldoende mochten blijken
In 250 andere gemeenten wordt de oprich
ting van steuncomité's voorbereid clan wel
overwogen. Uit 210 meest zeer kleine
gemeenten, met een i.iwonerstal van onge
veer 600.000, kwam bericht, dat het vormen
van een crisis-comité vooralsnog niet nood
zakelijk geacht werd. Dit wil echter geens
zins zeggen, dat in deze gemeenten geen
nood zou heerschen, maar in dezen nood
kan, hetzij door plaatse ke middelen, het
zij langs anderen weg (bij voorbeeld door
de Zuiderzee-steunwet) worden voorzien
Als beginsel is aangenomen dat de plaat
selijke comité's een afspiegeling moeten zijn
van het Nationaal Crisis Comité d.w.z. dat
zij samengesteld moeten zijn uit vertegen
woordigers van Land- en Tuinbouw, Handel
en Nijverheid, organisaties van werkgevers
en werknemers en vereenigingen van ar
menzorg en weldadigheid.
Een plaatselijk comité wordt bovendien
slechts als zoodanig erkend, vanneer het
zich verbindt 10 pCt. van de beschikbare
middelen aan het N. C. C. af te dragen. Dit
beginsel, waarvan de bedoeling is het saam-
hoorigheidsgevoel van het geheele land tot
uitdrukking te brengen, sluit geenszins uit
cfat aan de plaatselijke comité's van noodlij
dende streken een grooter bedrag uit de kas
van het N. C. C. kan worden uitgekeerd.
De gevolgde methode van steunverleening
is, dat op aanvraag van 'de plaatselijke
comités bijdragen, hetzij in geld of in natura.
uit de kas van het N. C. C. worden beschik
baar gesteld. Deze bijdragen in natura zijn
grootendeels jiften van Nederlandsche in
dustrieelen, doch daarnaast heeft het N.C.C.
bij enkele Nederlandsche Dekenfabriek°n
voor hetzelfde doel een bestelling van 5000
dekens geplaatst. Overwogen wordt aan dit
systeem verdere uitbreiding te geven.
Ook aan den landbouw wordt gedacht, met
name wat betreft de
vervaardiging van Kunstmest.
Overwogen wordt nl. om bii de Nederl.
Staatsmijnen, voor een belangrijk bedrag aan
zwavelzure ammoniak aan te koopen, ten
einde deze tegen zeer verlaagden prijs ter
beschikking te stellen van de kleine land
bouwers en tuinders. Voor de distributie zal
de medewerking van de landbouw-organisa
ties noodig zijn. Waar het na rijkelijke over
weging gebleken is dat het voor het N.C C.
nog niet mogelijk is in den nood der „kleine
zelfstandigen" door credietsteun te voorzien
wordt althans op deze wijze aan deze cate
gorie eveneens eenige verlichting gebracht.
Verder kan het comité op 't oogenblik niet
gaan,hoewel t' ingewikkelde vraagstuk van
den credietsteun voor kleine zelfstandigen
voortdurend de aandacht heeft. Gebleken is
reeds dat met dezen steun op eenigszins be-
teekenenden voet verleend, naar schattingen,
1 k 5 millioen zou gemoeid zijn. De banken
willen wel als apparaat er bij dienst doen.
maar kunnen zich niet verbinden tot deel
name in anderen vorm. Nagegaan wordt of
op dit gebied met hulp van de onderschei
den overheidslichamen iets zou kunnen wor
den bereikt. Buiten het comité om is, o.a
in Noord Holland en Limburg, reeds eenige
hulp van dezen aard verleend.
Behalve de reeds genoemde propaganda
middelen stelt het N.C.C. zich voor, meer dan
tot nu toe, onder gebruikmaking van syste
matische methodes, op ruime schaal pro
paganda te voeren.
Het is de bedoeling dat deze propaganda,
waarhij belanglooze deskundige voorlichting
is verkregen, zooveel mogelijk gelijktijdig ten
I bate van het N.C.C en van de plaatselijke
comité's zou geschieden.
Naast de hierboven geschetste werkzaam
heden en geheel los daarvan staat de steun
verleening voor de
welke gefinancierd wordt uit de Regeerings-
bijdrage groot 750.000 en volgens de rege
len door den Minister van Binnenlandsche
Zaken vastgesteld. Voor steun krachtens deze
regeling kunnen slechts i» aanmerking ko
men die gemeenten, welke een door het rijk
goedgekeurde en gesubsidieerde steunrege
ling hehben. Met nadruk wordt de aandacht
erop gevestigd, dat de steun welke het
N.C.C. uit eigen middelen verleent, algemeen
is en niemand, die daar voor in aanmerking
komt uitsluit Immers, de doelstelling van
het N.C.C. welke het in zijn circulaire van
1 December 1931 aan alle burgemeesters be
kend maakt is: aanvullende en opheffende
steun aan hen, die ten gevolge van crisis
verschijnselen in moeilijkheden verkeeren en
in wier nood door instellingen van Weldadig
heid of andere in de gemeente werkende
organisaties niet of niet in voldoende mate
kan worden voorzien.
Na de gegeven uiteenzettingen werd een
bezoek gebracht aan de werklokaiiteiten. De
sobere inrichting ervan viel op, maar ver
baasde ons niet meer, nadat we vernomen
hadden, dat de installatiekosten in totaal
hadden bedragen de som van 1100.
Op allerlei wijzen worden de bureaukosten
zoo laag mogelijk gehouden. Van de weelde
in de bureaux van het N.C.C. hebben we
niets kunnen ontdekken;wel zagen we kale
vloeren en allereenvoudigste karpetten. In
„het winkeltje" om de aanduiding van
Prinses Juliana over te nemen onderzoch
ten we de voorraden deksel, kleeding en
ROFFELRIJMEN.
DE ADI OMA Al
(Historisch.}
Er staat in een studentenstad
Een roode automaat,
Die zijn gesmeerde inhoud dl
Den volke kijken laat:
De broodjes-ham, en -kaas, en -ros,
En slaatjes, die er staan,
Zien, achter helder spiegelglas
Je vol verleiding aan.
Een heer, die na het sluitingsuur
De automaat passeert,
Grijpt automatisch naar zijn vest
Waar klein geld bivakkeert,
Hij vischt een zuiver kwartje op,
Keert resoluut terug
En stopt het muntje in de gleuf
Hij trekt een laatje vlug
Naar buiten, grijpt het broodje-ros
Begeerigwat is dat!
Het lijkt -wel, of een ander het
Heeft in zin mond gehad.
Hij werpt opnieuw een kwartje in;
Nu zal 't een slaatje zijn!
Ook dat blijkt voor de grootste helft
Al afgeknaagd te zijn.
Dan rukt hij nijdig aan de bel,
En, met een rood gezicht,
Bijt hij den automaat-gerant
Boosaardig toe: flier ligt
Het afval van je tafels, man,
In deze automaat!
Ik denk, dat j' uit die vuünisbak
Een aardig slaatje slaat!"
De man hoort naar het kwaad verhaal
Hij schaamt zich diep, dat spreekt;
Hij ziet, dat van elke portie wel
De grootste helft ontbreekt
Aha! een lichtje gaat hem op:
De kwartjes zijn present,
Het zijn dus de restanten van
De mop van een student.
(Nadruk verboden.)
LEO LENS.
schoeisel. Het was uitstekende waar; wie ze
ontvangen moet door de omstandigheden, zal
er zeer mee gebaat zijn.
We hopen, dat de hierboven gegeven uit
eenzetting ten goede zal komen aan de actie
ten behoeve van het N.C.C, d.w.z. aan de
genen, die lijdend onder der tijden druk. er
door geholpen dienen te worden.
De ruïne der afgebrande gevangenis van Dartmoor, nadat het
oproer had uitgeraasd.
Rotterdam staat wel in het teeken van bruagenboxiw. Hierboven een overzicht van den hoogen Noordelijken oprit van de brua aan den Pieter de Hooghweg.
De hierboven gereproduce erde brief werd door de Directie der Ned. Spoor
wegen ontvangen, kort na de bekende treinaanslagen. Het Politiebureau Adm.
de Ruyterweg 266 te Amsterdam verzoekt inlichtingen omtrent afzender en
herkomst.
Het Spaansche schip „Arantza Mendi", in Quarantaine op de Engelsche boeien in het IJ,
nadat aan boord de aanwezigheid van pestratten was geconstateerd.
Een nieuwe zeilwagen, ontworpen door den Ber-
lijnschen ingenieur Wolfgang von Bolton. Bij een
tocht met vrij sterken wind haalde de wagen een
snelheid van 110 KM.
In de Paleisstraat te Amsterdam is men zoo men ziet onder groote belangstellingdruk bezig
met de fundeeringswerken voor het nieuwe gebouw der IncassobanK.
