NIEUWE LEIDSCHE COURANT
VRIJDAG 15 JANUARI 1932
TWEEDE BLAD PAG. 7
hoeftc naar omstandigheden? Als we die
ui dit tijdelijk leven hebben, zijn we dan
gelukkig? Neen, zegt spr., omdat we dit
elk oogenblik weer kwijt kunnen raken, en
daarmede ook het geluk weer wog is. Zoo
kunnen we het ook op een verkeerde
manier in het geestelijke zoeken 'omdat we
steeds ons zelve zoeken. Zoo vinden we God
niet en kunnen we nooit recht gelukkig
zijn. Het gaat in den godsdienst alleen om
God. Wie God heeft, heeft alles en zoo
moet Hij aan Zijn eer komen, ook in het
hart van den zondaar. Dan maakt God een
zondaar gelukkig, dikwijls zoo dat hij op
hetzelfde oogenblik diep ongelukkig is, wat
spr. aantoonde met voorbeelden uit Gods
woord, o.a. uit het leven van Jacob en Pau-
lus. God heeft niet ons maar wij hebben
God noodig. Het gaat in den godsdienst
aJleen om God.
EIERVEILING
Aanvoer 1800 eieren. Prijs kipeieren f 4.00
f 5.20 per 100 stuks. Boter f 1.00f 1.14
per K.G. Handel levendig.
ZOETERWOUDE
ONTVREEMDING.
In den nacht is alhier ten na deel e van
den aannemer der in aanbouw zijnde nieu
we brug a. d. Rijndijk over de Meerbur-
geiweteaing een partij nieuw hout ont
vreemd ter waarde van circa f 30.
De politrie is er mede in kennis gesteld
en stelt een onderzoek in.
INGEZONDEN STUKKEN
t lot der Bllndei
ens te vesiigci
vriendelijk de aandacht nog ee
op het bestaan der vereenipinp.
De vereeniginp Is sinds twee Jaar bezig de
Leidsche Blinden door productief werk eenigs-
zins in hun onderhoud te laten voorzien.
De gemeente Leiden heeft, voor bijna geen
huur drie mooie schoollokalen daarvoor be
schikbaar gesteld In het perceel Pieterskerk-
gracht no. 9. In dit lokaal zitten 7 blinden be
zems. borstels, stoffers, vaat- en kopjeskwasten
billard-, kleerenboretels enz. enz. te maken, ja
alle artikelen op bezem en borstelgebied.
In het tweede lokaal zit i garag
alle s
stoelenmaker gevlocht
'chman'd e'
manden. Voc
i zit
ostoelzittingen.
verder ander vlechtwerk, fijn en
grof. te herstellen.
Het derde lokaal is ingericht voor magazijn
der eemaakte goederen e grondstoffen en ver-
dS voor de administratie van het bedrlit. lo-
kalen zijn ln bedrijf van 9 tot 12 en van 2 tot
zich het géval geregeld voor dat andere koop
lieden in borstelwerk, enz hot publiek bezoeken
en de artikelen aanprijzen als bllndenwerk en
daardoor artikelen verkoopen, niet door Leid
sche blinden gemaakt, maar^ t^°°verantwoor-
ding is geroepen over de slechte kwaliteit.
jchrijvi
.o in hoofdzaak het doel
h,t publish ter konnia t. briiura. dat er «dn
Leidsche bllndenwerkverschaffing is in de loka
len Pieterskerkgracht
van 9 tot 13 en van 2 tor o uur.
één man loopt te venten met hot
■waarop staat Leidsch Bllndenwerk. Sku
alles kan bestellen en medegeven, als
wanden en stoelen enz. om te herstellen.
WD doen al oi
Eev»
die geopend ie
iedeg<
fce-l
de blinden werk t«
mmmm
ueotuuiDidutin. hebben hun telefoon beschikbaar
gesteld om boodschappen of bestellingen In ont
vangst te nemen voor de blindenwerkverscliaf-
fi!Hopende dat dit schrijven er toe moge bijdra
gen, dat het geachte publiek van Leiden en om
streken ons moge steunen.
Hoogachtend,
Het Bestuur van do Ver. t. verb. v. h. lot
der Blinden
l Kol. Afd. Leidei
ANTIREV. KIESVEREENIGING ZWOLLE
Gisteravond werd in „Eigen Gebouw"
feen vergadering gehouden van de Kies
kringcentrale „Zwolle", onder leiding van
den vooratter den heer J. van Westen-
brugge.
In verband met de reorganisatae van „de
Vecht- en IJsselbode" iwerdi een perscom-
missie benoemd.
Door Ds. S. Oegema van Langeslag werd
ee® inleiding gehouden over „Overheid en
Communisme", waarop een prettige ge-
daohtenwisseling volgde.
ROTTERDAM
DE GEMEENTEBEGROOTING
De heer D i e m e r had gewezen op de
moeilijke positie van vrijgestelden van ge
meen te- en overheidspersoneel, die tevens
raadslid zijn. Hoe moeten zij staan tegen
over loonsverlaging.
Dat trok de heer Lüh rs, die in zoodanige
positie verkeert, zich sterk aan. Hij deed ten
minste zeer verontwaardigd, hoewel eerst
niemand begreep tegen w i e hij zoo bitter
was. Doch later bleek het. Want niet zonder
pathos beweerde hij, dat hij in de raad geen
groepsbelangen dient, doch daar raadslid
is, niets meer en niets minder.
Opdat men echter geen verkeerde conclu
sies uit deze verklaring zou trekken, voegde
hij er onmiddellijk aan toe, dat hij zich ab
soluut niet met de verklaring van B. en W.
kan vereenigen: hij is en blijft tegen elke
loonsverlaging van het gemeentcpcrsoneel;
niet omdat hij vrijgestelde van dit personeel,
maaromdat hij raadslid is.
Precies zóó denk ik er ook over, zei de
heer van W e e r d t, die vrijgestelde van
het trampersoneel is, en mijn vriend Bode-
gom, die vrijgestelde der rijksambtenaren is,
sluit zich hierbij aan.
Hieruit volgt dus, dat de rest van de frac
tie der S.D.A.P. met B. en W. voor 3 pet.
loonsverlaging is. Alleen de drie vrijgestel
den zijn ondanks hun functie bij de
vakverecniginge.., er tegen.
De zaak zal nu wel duidelijk zijn, den-
Bchalve dan, dat wij voor ons nog niet
weten, wat de S.D-A.P. eigenlijk wil in deze
aangelegenheid.
De sfinx Braatigam
heeft ten spijt van zijn vermaarde oprecht
heid zich in een mysterie gehuld.
Wethouder Nivard had zoo één en an
der verteld van de verhoudingen in 't col
lege. Het belangrijkste daarvan was, dat
men op 29 Dec. 1931 nog niet wim met welke
voorstellen men lij de raad ~ou komen. De
maanden ven Mei tot December waren dus
voorbijgegaan, zonder dat B. en W. iets ge
vorderd waren op den weg der bezuiniging.
Alleen wethouder Nivard schijnt tusschen
26 Nov. en 11 Dec. tot de overtuiging te
zijn gekomen, dat de loonen van het ge-
meentepersoneel nie<t onaangetast konden
blijven.
Dat was wel erg laat!
Maar op 29 Dec. dan was er nog geen
eenstemmigheid. Toen zag men geen enkele
andere uitweg dan aan den raad mee to
deelen, dat or in het college drie meenin
gen leefden: de eerste, dat men alleen, met
belastingvoorstellen moest komen; de ai>-
dere, dat bovenuiten pensioenkorting noodig
was; en -de derde, dat er geen meerderheids-
voorstel moest zijn, doch een eenstommig
advies inzake belastingverhooging en loons
verlaging.
Eenstemmigheid noodig.
Dat laatste, zoo vertelde wethouder Brau-
t i g a m nu, onderschreven we in zooverre,
dat elk minderheidsvoonstel door de raad
verworpen zou worden. Daarin had Mr. de
Jong volkomen gelijk. Ook de S.D.A.P.
voelde dat slechts een complex van
voorstellen kans zou maken. En hierdoor,
zoo betoogde hij, kwamen wij in een dwang
positie te staan. We konden vooruit noch
achteruit
Immers kwamen er alleen belasting
voorstellen, dan werden die ongetwijfe-.d
verworpen en de gemeente zou deze m;J-
lioenen moeten missen.
Kwam de loonsverlaging apart in stem
ming, dan zou deze óók verworpen worden
of de mode wethouders zouden verplicht
zijn heen te gaan. Dan kregen we in deze
tijd een wethouderscrisis, groote financieele
schade voor do gemeente en straks wellicht
nog grooter loonsverlaging.
Gij voelt, dat de sociaal-democraat hier
gekomen was waar hij wezen wilde. ITij
is tegen loonsverlaging, maar als hij en
De Zeeuw weggaan, dan maakt de rcac
tie het nog erger. Slim bedacht, niet waar.
Goed, de mensohen hebben het tegen
woordig naar genoeg, gun ze die uitkomst.
Ze zijn al genoeg gehoond door hun eigen
volgelingen.
Doch. nu komt het ergerlijke. Een groote
fout was reeds, dat de heer B r a u t i ga m
zin voor zin voorlas uit de vertrouwelijke
notulen van het college van B. en W.
Maar veel erger is, dat hij op grond van
formaliteiten aich wil onttrekken aan het
gesloten compromis. Immers, hij vertelde
verder:
In de mist.
Toen wij overtuigd waren, dat er een
eenstemmig voorstel naar den raad moest,
heb ik de idee aan de hand gedaan, dat
de arbeidsvoorwaarden van het go
meente-personeel zoodanig zouden worden
herzien, dat op het geldbedrag 3 pet. zou
bezuinigd worden. In het voorstel is er
toen van gemaakt: 3 pet korting op de
loonen en salarissen, en hoewel dit fou'ief
was heb ik mij lalen overhalen het aldus
(e formuleeren. Maar men moet goed be
denken, dat arbeidsvoorwaarden iets
geheel anders is dan loon on salaris!
Ieder begrijpt, dat de sfinx-achtige ver
klaring, welke hoezeer men er op aan
drong niet nader toegelicht werd, groote
beroering in den raad wekte. Want nu we
ten we nog niets.
Dit werd nog erger, toen de heer Brau-
t i g a m zich onbehoorlijk scherp tegen
den heer Hanemaayer uitliet en hem ver
weet, dat hij het georganiseerd overleg tol
een aanfluiting maakt.
Want. de wethouder wil als onder
handelaar naar het G. O. gaan en daar
vragen, wat men van een wijziging der
arbeidsvoorwaarden, welke 3 pet. op de
uitgaven bespaart, denkt! Vooraf weet men
daar nu al, dat de wethouder eigenlijk
geen loonkorting wil, doch als het G. O. et
op gesteld is, nu, dan zal hij zich wellicht
niet meer verzetten.
Wat beteekent dit spelen met woorden?
Willen de roode heeren, onder de zweep
van de oppositie in eigen kring, zich aan
het compromis onttrekken? Ondanks hel
feit, dat zij er aan meededen, en belasting-
verhooging en loonkorting als een com
plex van maatregelen bij den raad
brachten.
Niemand is er tegen, de heer Diemer
heeft het nog eens uit drukkelijk gezeed,
dat het' G. O. zooveel mogelijk ih deze zaak
gekend wordt; maar als men Brautigam er
heen stuurt met de vraag of men altemet
op loonkorting gesteld is, dan weet men
wel met welk antwoord hij terugkomt. En
dan beteekent heel deze manoeuvre, dat de.
S.D.A.P. zich op slinksche wijze aan de
verantwoordelijkheid onttrekt en toch deel
blijft uitmaken van het college.
Alleen schiet er dan nog over, dat de Be
geering het straks met het „scheerwelje"
eischt en nu. reeds hebben de heeren Brau
tigam.en De Zeeuw zich flapper achter de
Regeering verscholen. Ja. als die dwingt,
dan zal men het doen. We leven nu een
maal nog in deze kapitalistische maat
schappij; maar de heeren zouden het we)
anders doen; als zij maar de macht in
handen hadden!
Gij leeft van de critiek;
wij voelen verantwoordelijkheid; zoo ver
weet de heer Brau ti gain aan revolutio
nairen en communisten. En daarin had
hij volkomen gelijk. Alleen vergat hij er
bij te zeggen, dat de hoonende critiek van
Van Burink, diie horzel der S.D.A.P. zoo
ongenadig aankomt, omdat hij precies de
zelfde taktiok volgt als deS.D.A.P
vroeger.
Op de eerste rij dezer groep zat daarvan
het klaarste bewijs: de heer .T. ter Laan
Weggedoken in zijn stoel heft hij zelfs hei
hoofd niet op. Geen woord komt over zijn
lippen. Vroeger was hij de gevierde leider.
Waarom? Omdat hij zoo geweldig critisee
ren kon, volgens zijn eigen pers.
Nu heeft hij afgedaan, wanth ij 1 e e f-
de van critiek.
En van f 13.000: herhaalt Van Burink hon
derd keer, zoo vaak hij er gelegenheid voor
heeft Ze is minderwaardig, deze persoon
lijke bestrijding, maarheeft de S.D.A P
het er neet naar gemaakt? Nóg steeds wekt
men afgunst op; nog steeds kweekt men
haat tegen de menschen met weelde-inko-
mens. Doch behooren daar dan vele soc-
demooraten met wachtgeld, pensioen en
traktement niet bij?
Hun plaag- en kwelgeest houdt hen tel
kens deze dingen voor; maar, hebbei^ zij net
er niet naar gemaakt?
Het is, zooals de heer Diemer in een
rede met inhoud "des middags wel gedo
cumenteerd heeft aangetoond: de S.D.A P.
meent dat zij
als politieke verkeersagent
kan optreden, doch ze wordt, thans onder
de voet geloopen. Mert een naïviteit, welke
aandoenlijk is, heeft Mr. Donker de kapita
listische maatschappij van alles d/e schuld
gegeven, maar daarbij vergeten, dat zulks
ten aanzien van deze crisis toch zeker nicl
waar is.
Ook vergetend, dat deze maatschappij,
met alle haar aanklevende gebreken, toch
een kunststuk is van den al wijzen God,
die langs evolutionaire weg de wereld leidt
en niet overgeeft aan de chaos, welke we
reldhervormers, die een nieuwe wereldorde
in elkaar willen timmeren, alsof het een
houten loods is, zouden veroorzaken.
In verband met de haventarieven maakte
de heer Diemer enkele belangrijke op-
merkingeh over de verhouding
Nederland—België.
Omdat het hierbij gewenscht is elk woord
te wegen, laten we dat gedeelte van des
heeren Diemer's rede hier letterlijk volger,.
In de hoop, dat B. en W. er de noódige aan
dacht aan zullen besteden:
Een kanaal, dat het open Scheldevak ver
mijdt, is onaanvaardbaar voor ons land. Dit
zou! een tweede editie worden van het Moer
dijkkanaal, hetwelk op zooveel tegenstand is
gestuit en door de Eerste Kamer is afgewe
zen. De huidige Minister van Buitenlandsche
Zaken heeft Mei 1929 in aansluiting hierop
verklaard, dat de oplossing slechts gevonden
kan worden „binnen het kader der water
wegen, om het even of deze heden ten dage
bevaarbaar zijn of niet, deze thans bestaan
of die ten tijde van de scheiding bestaan
hebben".
Ten zuiden van deze verbinding, waarschijn
lijk bij Dintelsas, wil de Regeering thans
blijkbaar toestaan, dat binnen de Schelde-
oe\ers een werk wordt aangelegd, om bin
nenvaart en zeevaart te scheiden. Dit zou
dan gemaakt worden op Nedcrl. gebied.
Van het zuidelijk deel van deze open
ruimte, welke voor de binnenvaart zou moe
ten dienen, schijnt België dan een lateraal
kanaal te willen doen graven naar de Ant-
werpsche dokken.
Dit zou een geweldige tegemoetkoming be-
teekenen aan België, waar tegenover naai
onze meening zeker meerdere compensatie's
dienen te staan.
Een kanaal, als Ir. van Konijnenburg op
papier heeft gezet, en hetwelk zou loopen
door de slikken van Hinkelenoord, en dus
de open Schelde zou vermijden, is absoluut
verwerpelijk, wijl het een kunstmatigen Rijn
mond te Antwerpen zou scheppen.
Indien Nederland genegen zou zijn over
liet eerste plan, dat met den strekdam, met
België te gaan onderhandelen, zou dit wel
het uiterste zijn, waartoe ons land zou kun
nen gaan, en dat alleen omdat ieder hiet
prijs stelt op goede economische verhoudin
gen met onzen zuidelijken buurstaat.
Voor dit plan zou een nieuwe regeling noo
dig zijn. Waar hierbij ontegenzeggelijk aan
België meer geboden wordt, dan van ons ge
vraagd kan worden op grond der scheidings-
acte van 1819, is het niet meer dan billijk,
dat compensaties worden verleend aan Rot
terdam. Antwerpen zal dan immers van
Rijn vaar tv erkeer grooter deel kunnen
wachten, dan het thans tot zich trekt De
nieuwe weg zal den schipper er gemakkelij
ker toe brengen Antwerpen inplaats van
Rotterdam te kiezen. De natuurlijke econo
noinische positie van Rotterdam verliest
hierdoor veel van haar voorsprong.
Wijl het Rotterdamsche belang, hiérbij ge
noemd, Nederlandsch belang is, precies
gólijk in België Antwerpens belang Belgisch
belang wordt geacht te zijn, mogen wij ver
wachten, dat onze Regeering compensaties
wenscht te verwerven. En dan geen compen
saties door het Nederlandsclie achterland
beter te doen aansluiten bij Rotterdam, of
door de spoorwegverbindingen meer te doen
stekken tot voeding van Rotterdams haven
dit is altijd door de plicht der Regeering
doch door compensaties van Belgische
zijde te verwerven. Hierbij denk ik aai
goedkoope loodsgelden op de Schelde, de
entrepot faciliteiten, het gratis sleepen van
Rijn naar Schelde enz.
'Nu heeft onze Regeering toegezegd over
leg te zullen plegen met het Provinciaal
Bestuur van Noord-Brabant inzake het wa
terloozingsvraapstuk. Van overleg met Rot
terdam las ik niets.
Gaarne zou ik nu vernemen, of B. en W.
bjj de RegeerAig er op willen aandringen
gekend te worden in. de besprekingen en of
zij daarbij het hier aangevoerde zouden
willen voorleggen.
De Belgische Regeering schijnt den Burge
meester van Antwerpen, den heer v. Cauwe-
laert te hebben benoemd tot lid der onder
handelingscommissie, wat ik van haar zijde
een gelukkige greep acht te zijn. Wij mogen
verwachten, dat Rotterdam insgelijks volle
gelegenheid krijgt van haar meening te
doen hooren vóór de onderhandelingen zich
in een te ver gevorderd stadium bevinden.
Rechtzaken.
DE MOORD OP NOT. COURRECH-STAAL
Voor de rechtbank te Dordrecht stond
hedenmorgen terecht de 28-jarige fabrieks
arbeider C. S., die zich had te verantwoor
den voor het feit dat hij op 5 Nov. j.l. te Go-
rinchem de notaris K. J. Courrech-Staal
zoodanig lichamelijk letsel had toegebracht,
dat hij daaraan overleed. Tevens had hij
In den ochtend van 6 November werd door
de dienstbode de ontdekking gedaan van
den moord en werd de politie gewaar
schuwd. Het onderzoek dat geleid werd door
den commissaris van politie te Gorinchem,
den heer W. v. d. Merel bracht uit de pa
pieren die op liet schrijfbureau van den no
taris werden gevonden, aan 't licht, dat een
zekere C. S. te Woerden geld schuldig was
en aan zijn verplichtingen niet voldeed.
Toen nadere aanwijzigingen volgden werd
tot arrestatie van S. overgegaan, die aan
vankelijk ontkende iets van den moord te
weten, doch toen de bewijzen tegen hem zich
ophoopten, legde hij een volledige bekentenis
af. Evenwel beweerde hij. dat hij het weg
genomen geld in de Lek geworpen had. doch
een onderzoek in zijn huis te Woerden en
een verhoor van de vrouw van verdachte
leidde tot arrestatie, terwijl ook het geld
later werd gevonden. De vrouw stond inmid
dels reeds te Utrecht voor de Rechtbank
terecht, terwijl heden de dader zich te ver
antwoorden had.
De Rechthank was samengesteld uit: Mr.
J. II. van Welsen, waarn. president; Mr. M.
van Aken en Mr. A. J. Paulus, rechtprs; Mr.
G. A. Schreuder. subst. griffier en Mr. A. J.
Kronenburg, subst. officier van justitie.
In deze zaak waren 16 getuigen gedag-
ALs eerste getuige werd gehoord Dr.
Hu let uit Leiden, dóe de lijkschouwing
heeft verricht. Hij persisteerde bij de ver
klaringen, die hij destijds in zijn rapport
heeft neergelegd. Op de vraag von den pre
sident, of het mogelijk is dat de dool door
hartverlamming zou kunnen zijn veroor
zaakt, meende Dr. Hust ontkennend te moe
ten antwoorden. Nadat eenige andere ge
tuigen waren gehoord was het woord aan
den officier van Justitie, Mr. Kronen
berg, voor het houden van z'jn requisi-
Vijftien Jaar geëischt.
In deze zaak eischte de officier van
Justitie Mr. Kronenberg wegens doodslag
vijftien Jaar gevangenisstraf.
f «—95 (f 0 8'
veren: 16 vette kalveren
i per kï schoon)94 :iu"h-
432 vette schapen 15
i J 13—15. traas: 268 mest
f S—23. (Lnndensche 18—24 CE zou-
-n f 2—S: 6 paarden j 210240; 4 bokken en
K a"as. Aangevoerd' 59 partijen, Gondsche <1
•n 11 Leidsche parttten. Priizen: le srt Goud-
Fcliiknas f 27—30; 2e srt f 24—28: le srt I.eld-
»ohe f 28—27: 2e srt 22—24 alles per 60 kg
VAItDKS, 15 Jar
f 100300: 2S5
—25 (per ke 2429 et): 45
Laatste Nieuws.
de heer A J. Kcttlor, den Haag.
HANDELSBERICHTEN
ROTTERDAM, 15 JANUARI
MARKTBERICHTEN
ALKMAAR. 15 Jan. Kaas. Aangevoerd. 35
stapels, zijnde 580.000 kg. Prijzen: fabriekskms
met merk f 2J5.50: boerenkaas met merk f 28;
fabrlekseommissie 24. Handel vlug.
LEIDEN. 15 Jan. Vee. Aanvoeren en prtlzen:
532 runderen 110 kalveren; 607 schapen: 16
stieren 200—320; 127 kalf - en melkkoeien
f 160—290: 148 varekoeien f 135250, matig;
229 vette ossen f 170—300 (37—72 ct per kp.
15—33 ct
ct: Edai
33paarden. Totaal 2126
■a 38.798 kg. Pr«x«
reik ai
Goudacheka-
9/16
r kg.
Eerste Leeuwarder Botermtjn. Afd. A (M«n>
Hr.ogFte prils f 1 "8" middenprü» f 1: laagste
prü-s 93 ct per kg.
Afd B (Veiling) Wei- en nfwtlkende boter.
Hoogste prtjs 76 ct.. laagste prtJs 73 ct per kt
Noteerinp van de I.eeuwarder commissie voor
Nederlandsclie boter f 1.10 per kg.
klpe
35000 kjr.
Pluimvee. Aanvoeren en prtjxen: 16 slacht
hanen 0.60—1: 50 slachtkippen f 60—140: 73
Jonge hanen f 0.50—1.25: 10 Jonge duiven: 25
piepkuikens 25—40 ct; 60 eenden; ganzen 80—
Kaas. (Noteering V.V.Z.M.) Prtjzen: Goud-
srhe 20 plus 'f 14—H.50: idem 40 plus 23—-
23 50; Idem volvet f 28—28.50; Edammer 20 plus
f 1415: idem 4" plus f 23.5024: broodkaas
40 plus f 23.5024. Stemming goed.
T TnECHT. 15 Jan. Kaas. Aangevoerd 18 par
tUen. wegen Je 4950 kg Prljzc
le kw f 28-28: 2e kw f f
rTRECïTT, 14 Juli. Goudrelnetten f 11—37:
bellefleuren f6—18; c.impntmezoet f 8—14: arm-
gtiord f613;
f7—16: Brederodei
DE WERKVERSCHAFFINGEN IN
GRONINGEN
De burgemeester va® Groningen as met
den rijksinspecteur voor de werkverschaf
fing overeengekomen, dat zal worden ge
tracht de geschorste arbeiders uit de ge
meente Groningen voorzoover zij een vn
klaring teekenen waarin zij hun ,1 uit
drukken, dat zij aan de staking hcL .-n deel
genomen en heioven, dat zij zich voortaan
van dergelijke handelingen zullen onthou
den, Maandag 18 Jan. weer tot de werk
verschaffing toegelaten te krijgen.
VERDUISTERING VAN 40A00.—
De politie te Zutphen heeft aangehouden
de 30-jarige F. L., administrateur bij de
spaarbank aklaar, als verdacht van
duietering van een belangrijk bedrag ten
nadeel e van die spaarbank, alsmede
een bedrag ten nadeele van de afdeehng
Zutphen van den Volksbond tegen Drank
misbruik, waarvan hij penningmeester was
De man is dooi' de rechtercommissaris ver
hoord en in het huis van bewaring op.ee
sloten. Het zou gaan om een bedrag van
ongeveer -40.000 gulden totaaL
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Gesl.: Ge-
Schiedam 'on de hec-r J. J- Jungèrhans. R'dnm'.
f»—14: win! j
p 100 leg.
ZWOLLE. 15 Jan. Boter. Aangevoerd 255 kï
waarvan 6/8 en 4'16 vaten en 190 stukken van
V. kp. Prtizer: f (1.40—1.50 per kp.: per 1/8 vet
van 20 ke: prima f 24.50: afwijkende f 21: per
1/16 vat van 10 kp f 11—12.50. Handel vluir.
Kleren, f 3.50—5 per 100 stuks. Aanpevoerd
45000 stuks.
Huid en. Pinkenvelen 10 ct: stlerenrelden 6
ct.. belde per ktr. Handel slecht.
Vee. Aanerevoerd: S36 runderen, 361 praskal
veren: 1S7 nuchtere kalveren: 18 schapen: 17
n OTTER DAM,
IJ mi
diep
oerd.
15 Jan. Heden werden
eede, Schevenlngen Nleut
ilders 270 manden en kisten ctsch i
PrUzen: proote t'onp f 6876; middel tarbot
26—40: kleine f 14—22; proote priet f 15—18:
pi note schol f 18—24; kleine 8—15: kabel lauw
15—25: middel schelvlsch 18—28: kleine f 6
—16: proote pullen f 10—14: kleine f 6—9; wp
tlnc 4—7: kuit f 15—28; rlvlervlsch f 5—'4
alles per mand; Schotzalm f 1—3 per stuk;
sprot 34 per kistje.
I.IMODEN, 16 Jan. Heden kwamen aan dep
rUksafslap 1 stoomtrawler: 6 loppers. 3 atoom
beupers, 8 kustvissche»
71—; Mei 70—;
KATOEN. (Vereen. O. Katoenhandel) An
Catoen. Loco middling universal standard 1.
n.m. staplt f 0.2Hj ,(vor. not f 0.21-H) p kg
•chol f 28—26: zetschol f 28—26; kleine schol
f31—25; schar f 16—9.50; bot f.18 50; kl scheW
f 36—24: pr pullen f30: kl pullen f22—17: wfl-
tinp f 12 5010 per 60 kp.; kabeljauw f 8066
BeiMTvisch. Prijzen: pr. lev schelv f41—10, por.
15 stria: middel lev schelvlsch f 42—41 per 26
stuks: kl middel schelv f 4232 per 40 stuks:
kl lev schelv f 2826 per 60 stuks: pr doode
schelv. f 55—49; middel doode schelv. f 57—54
kl mldd schelv. f 47—42; kl doode schelv f48.
doode pr pullen f 26—25: wtitinp f 16—12 50: rr
cv kabeljauw f 11—2-80: lev lenp f8.50; doode
lenp f4: per stuk: lev tarbot fl.70 pw kp.
Do besommingen der stoomtrawlers waren-
YM 50 Ges. Catharlnn (50 manden) f 2209.
De besommingen der^stoombeupers VL 197 en
KW b159 "f^CUpKW *47 "f p'sL^ffw' 172 f 590.
- -781; scH 3 f801.
:al f l
rsk V vi
KW 69 f Sli
puste koeien voor de vetweldo en
280: dito vaarzen f 110170: voor),
de koieen f 120190: l^-Jaripe sprlnpstleren
f 80—120: 1 li-jarige pinken f 80160: Jonge
fokkalveren f 28—75: nuchter kalveren f 5—14;
per stuk: vette koelen cn ossen aan bou-
48—65 ct; dito stieren 56—64 ct: dito kal-
n 0.501.10 alles per kp; dito schapen
—22: 6-keeksche blppen f 2—3.30: 14-week
blppen f 4—5.50; drachtlpe varkens f 38—
nagere varkens f 25—38 alles per stuk:
varkens 25—28 ct per kp. Handel ln var-
ONDERWIJS IN 1931
KLAAGLIEDEREN
Werd ons overzicht van het Kerkelijk le
ven in mineurtoon ingezet, we meenen dat
als we het Onderwijs in 1931 trachten te
overzien, ook hier de majeur niet past
't Is allerminst voor het eerst, dat in ons
land klachten over het onderwijs worden
geuit en gehoord. Ze mogen wel eens on
billijk en overdreven zijn geweest, de toe
standen schijnen toch in geen geval zóó te
zijn, dat we er lichtelijk door tot zelfge
noegzaamheid zouden vervallen.
Klachten hier, klachten daar.
Nu is het gansch niet moeilijk in alge
meens termen zekere onvoldaanheid te ven-
tileeren, maar nauwkeurig en precies aan
te wijzen waaraan hot ons onderwijs man
gelt,De „geleerden" dat zijn de on
derwijzers. leeraren en hoogleeraren, in dit
geval dus de „leerenden", zoowel als de
„ongeleerdon" dat zijn de rijpere scholie
ren en de studenten, die blokken en puz-
zeren om mettertijd in do klasse der. „ge
leerden" opgenomen te worden, en de
ouders, Inspecteurs, autoriteiten en maat
schappelijke organisaties vertegenwoordigen
zulke onderscheiden elementen en zijn het
zóó weinig eens, dat zij onmogelijk unisone
en helder hun klaagliederen kunnen uit
zingen. En zoodoende wordt het nóg moei
lijker gemeenschappelijk tot een bevredi
gende oplossing te komen. Hieruit is dan
ook te verklaren, dat schier elk voorstel, tot
verbetering gedaan, door een verwarde cri
tiek gevolgd wordt.
Reeds het behoorlijk onderzoek naar de
bestaande toestanden is niet wel mogelijk,
omdat daarvoor de noodige apparaten ont
breken; wat weer tot gevolg heeft., dat de
voorbereiding tot hervormingen moeilijk op
die toestanden zelf „passend" te maken is.
Met name ten aanzien van het Hooger
Onderwijs hebben we toch vorig jaar uit een
rapport van een Commissie uit den Onder
wijsraad niets minder vernomen, dan dat
de outillage om de noodige gegevens te ver
krijgen, vrijwel nog alles te wenschen over
laat. Naar de meening dezer deskundigen
IWerdcn allereerst urgent geacht een centraal
informatiebureau en een federatief verband
van door de Overheid in het leven geroepen
of gesteunde instituten, die zich het eigen
lijke paedagogische onderzoek tot taak stel
len. Op grond van gehouden besprekingen
met het Rijksschooltoezicht, waarin deze in
drukken werden bevestigd, kon de Onder
wijsraad zich met de deskundigen verecni
gen. Een herziening van de organisatie der
Rijksinspectie werd noodig geacht, alsmede
versnelde voorbereiding van een bibliotheek
aan het Departement van Onderwijs en reor
ganisatie van het regeeringsverslag.
De klachten over het onderwijs groepceren
zich in hoofdzaak om zijn inrichting, en als
gevolg daarvan over zijn resutaten.
In heel het gebouw van ons Onderwijs, op
él zijn verdiépingen, wordt onvoldaanheid
vernomen. Zelfs op de hoogste verdieping
met haar verre universeele uitzichten, wordt
overluid geklaagd.
Op den daktuin.
Voor wat het Hooger Onderwijs betreft,
meende Dr. H. C o 1 ij n in e'en interview met
de „Maasbode" wel te mogen zeggen, dat de
Universiteit als school van wetenschap niet
te kort schiet. Met mannen als Lorentz, Iva-
merlingh Onnes, Keesom, Kem, Snouck I-Iur-
gronje on anderen, neemt zij haar plaats on
der de universiteiten der wereld met eere in.
Maar als opleidingsinrichting voor hoogere
beroepen, is het minder gemakkelijk een over
de geheele linie bevredigend antwoord te
geven. Zoo oordeelde hij, dat de Theologi
sche Faculteit aan de Rijksuniversiteiten
volstrekt niet aan haar bedoeling beant
woordt, omdat ze eigenlijk geen theologische,
maar een godsdienstig-wetenschappelijke
faculteit geworden is. Waarbij dan nog komt,
dat zij dienstbaar zou moeten zijn aan het
geheele volk, terwijl zij thans dient tot op
leiding van dienaren des Woords voor be
paalde kerkelijke gemeenschappen.
Prof. Dr. Hugo Visscher heeft bij zijn
afscheidscollege te Utrecht meegedeeld, dat
hij voor zijn „politieke schrede" ook een per
soonlijk motief had, namelijk dat het Acade
misch Statuut desorganisatie in zake univer
sitair werk bracht. Hij bleek de toestanden
weer van uit een anderen gezichtshoek to
beschouwen. Immers constateerde hij pae
dagogische hypertrophic, die er op uit is niet
meer de gaven van kind of jongeling te ont
wikkelen, maar om de jeugd af te richten.
Tn de Theologische Faculteit zag hij een
premature specialisatie, met grenzeloos
dilettantisme als gevolg. „Men krijgt
philosophische, gespecialiseerde juridi
sche, sociale ja waarlijk zelfs
psychiatrische theologen, die van alles wei
nig, maar van het wezenlijk theologische
het allerminst wetenDit alles wordt een
gevaar voor de toekomstige ontwikkeling
van de wetenschap. Er heerscht onder dit
statuut een anarchie, die reeds nu, afgezien
van sociaal-ethische gevaren, ons bedreigen
mot een absoluut gebrek aan wetenschappe
lijke theologen".
Ook Prof. Jhr. Mr. B. Cde Savornin
Lohman heeft in zijn rectorale rede te
l trecht de z. i. veel te ver gaande speciali
seering bij het Hooger Onderwijs gegispt.
Een docent bij het Hooger Onderwijs, in
het „Vad." klagende over de vruchten, die
in toenemende mate te wenschen overlaten,
meende dat bij de Litterarische Faculteit de
nood het hoogst is. De ontevredenheid bij de
leeraren in de levende talen is wel uitermate
groot. Reeds eerder schreef Dr. G. Opstel-
t e n in de „Opbouw", dat „de Letterkundige
Faculteit in het geheel niet in staat is, en in
afzienbaren tijd uiet in staat zal zijn, om
leeraren op te leiden op een bevredigende
wijze, zooals de Geneeskundige Faculteit
dokters opleidt".
Prof. K. R. Gallas verklaarde op een
gadering van leeraren in de levende talen,
„dat een directeur eener H. B. School meer
vertrouwen heeft in de vakbehecrsching van
een man met middelbare akte dan met de
akte van doctorandus".
In den laatsten jaargang van „Vragen des
Tijds" werden de docenten van de Litterari
sche Faculteit uitgeuoodigd te beamen, dat
er van een werkelijke leeraarsopleiding in
hun kring geen sprake was, tenzij ze bereid
waren het tegengestelde te betoogen. Dat
tegenbetoog is niet beproefd.
„De tegenwoordige toestand, dat hoog
leeraren, die van het onderwijs aan een mid
delbare school of gymnasium niets afweten,
maar onbezorgd om de gevolgen hun diplo
ma's distribuecrcn, is onhoudbaar", oordeel
de in het „Vad." bovenbedoelde docent. „Het
is hoog tijd, dat aan deze klasse bevoorrecn-
ting een einde komt, en allen, die bevoegd
heid als leeraar vragen, eenzelfde staatsexa
men afleggen". Om deze zaak te "sproken
werd een in het begin van 1932 e houden
vergadering der Vereeniging van Leeraren
in Levende Talen uitgeschreven. „Een verbe
tering van ons middelbaar en gymnasiaal
onderwijs in de eerste plaats is te verwach
ten van voor hun vak werkelijk opgeleide
leeraren, niet van menschen, die na een
meer of minder wetenschappelijke studie be
voegd verklaard worden in vakken, die ze
zelfs niet bestudeerd hebben".
Op de tnsschenverdieping.
Waar we hier reeds bezig zijn van de
„hoogte" van het Hooger Onderwijs „een
trapje te dalen", moge hier gememoreerd
worden, dat op den Oudejaarsdag van het
voorbijgegane jaar nog een voorloopig comité
gevormd werd met het doel een vereeniging
te stichten tot hervorming van het Middel
baar Onderwijs. Ons schoolsysteem veel
nutteloos werk, niet overeenkomend met
aanleg en gaven der leerlingen: b.v. het pla
gen vijf of zes jaren lang van leerlingen die
talen willen studceren, met wiskunde, zeer
ten nadeele van de litteraire ontwikkeling,
werd noet in overeenstemming geacht
met de dringendste behoeften van onze op
groeiende jeugd en men wil konion tot een
systeem van kem- en keuzevakken als een
eisch des tijds.
Pref. Visscher heeft in December nog
een Kamer-rede gehouden, waarin hij ten
aanzien van de middelbare-ondervijspolitiek
sprak uls van een „chaos", v 'ortkomende uit
de „overschrijding van de grenzen der Staats
taak". „Er is een kunstmatige aandrang
naar middelbaar onderwijs gekweekt, waar
van een ordelopze vermeerdering vaat soorten
van scholen het gevolg is". En verder. „Onze
«■xamcnjacht dwingt velen veel te lecren, dat
n.et hun werkelijke gaven niet oiereeiikomi
en dus voor hun persoonlijkheid geoo waar-
ee heeft". Aan die schijnkennis hebben de
menschen in hun leven niets. „Zoo worden
er duizenden volgepropt niet een kennis, die
hun gezond verstand onderdrukt. Daar wordt
domheid niet geboren, maar gemuakt door
onderdrukking der natuurlijke gaven' De
gevolgen van deze „verlichtingsmaoie*' en
opgeblazen makende kennis sthcts.e de re
denaar als met een zwarte kool aldus: „Onze
chaos van middelbaar onderwijs declasseert
\flen. Wij hebben ze allen ontmoet, die dc
harde plichten beneden hun waardigheid
achten, wier ontevredenheid arbeidsvreugde
en levensgeluk vergalt".
Dit woord van Prof. Visscher herinnert
v,*3 aan het feit, dat vorig jaar dc Hongaar-
sche Minister van Onderwijs te kennen gaf,
dat in verband met de tegenwoordige moei
lijke tijden „het intellectueele proletariaat
zooveel mogelijk beperkt en de jeugd zoo
veel mogelijk voor practische beroepen
moest worden opgeleid".
Nog verder „een trapje dalend", valt te
herinneren, dat kortgeleden een publicist de
vraag stelde: „Zou het wellicht mogelijk
zijn, dat de slechte resultaten van middel
baar en voorbereidend liooger onderwijs hun
bron vinden bij de wortels van den booin
der ontwikkeling, waarvan toch ook de leer
lingen der hoogere scholen gespijzigd wor
den en waaruit zij hun kracht moeten pu-
ten?" Deze vraag, rhetorisch gesteld, werd
aldus positief beantwoord: „De fouten die
ons onderwijsstelsel aankleven, zijn zeker in
de eerste plaats bij de methoden e* de man
nen van het lager onderwijs hoeveel be
kwame daaronder ook zijn mogen, te
zoeken, cn men bewijst ons onderwijs een
slechten dienst door verbloeming van dit feit
en door afwenteling van de schuld od een
categorie van leeraren, die zoodanig verwijt
in zijn algemeenheid zeer zeker niet verdie-
Gclijkvlocrs.
Al dalende gelijkvloers gekomen, we
zullon maar niet onderzoeken of we voor be
antwoording van de schuldvraag noc van
de parterre naar het souterrain van d? be
waarschool of fröbelklasse moeten „afzak
ken"! is het niet ondienstig hiei in de be
nedenvertrekken te zoeken naerde :>l?k waar
waar dan het kwaad gesticht heet ie wor
den.
Om maar weer naar de Kamer-rede van
Prof. V isscher te luisteren, vernemen we
van hem, dat de schoolpolitiek niet met de
verscheidenheid van het leven heeft l ke
ning gehouden. „De opvoeding van ons
volkskind is oer te breed en te ondiep„De
elementaire kundigheden worden den kinde
ren uiet genoegzaam bijgebracht. Daaraan
hapert het niet weinig". Verder gaan le, be
toogde de hoogleeraar-politicus: „Het is vol
strekt geen wonder, dat de resultaten van
ons onderwijs slechter zijn geworden. Als de
basis verbreed en het aantal lesuren vermin
derd wordt, hoe kan dit dan anders* Aan
den onderwijzer komt een billijk honorarium
toe, dank zij het ideëcle karakter zijner laok,
maar liij behoort er voldoende voor te wer
ken".
Als we Prof. Visscher over die te broede
basis van de gewone volksschool hooren
spreken, herinneren we, dat reeds Mr. I. da
C o s t a in zijn tijd heeft geklaagd over: een
„misbruik waarop ik hier de aandacht in-
roepe, is de menigvuldigheid van óf onnutte
óf onvolmaakte kennissen, waarmede men
de vermogens der knderen bij liet lager on
derwijs overstelpt, verdooft of onvruchtbaar
maakt".
De Ned. Maatschappij voor Nijverheid en
Handel, die door een commissie een enquête
instelde in verband met wenschen voor doel
matiger organisatie van het ondcrwijs-appa-
ruat tcneonde verbetering in do resultaten te
verkrijgen, deed vorig jaar in een brochure
het uitgebrachte rapport publiceeren, waar
in, bij wijze van opbouwende critiek, ook
nog gewezen werd op de noodzakelijkheid
..zich tijdens de schooluren zeer te beperken
op het terrein der bijkomstigheden (bezoek
aan bioscoop en tentoonstellingen, boora-
plantdagen en schoolbad), die de rustige af
werking van het leerplan storen".
De Nat creen. voor Handelsonderwijs en
het Nat Bureau voor Onderwijs op Econo-
mischen grondslag hebben naar aanleiding
van dit rapport een speciale vergadering ge
houden, waarin na een inleiding \an Mr. A.
U r u c h een motie is aangenomen, o. no. pro-
testeerende „tegen de lichtvaardige wijze
waarop het rapport is tot stand gekomen"
(in hoofdzaak werd hier gedoeld op het han
delsonderwijs), maar er i3 toch geen verzet
uangeteekend tegen den hierboven uit het
rapport geciteerden wensch en evenmin te
gen het daarin gevoerde pleit voor betere
verzorging \aa de practische opleiding van
den ouderwijzer en voor meerdere ruimte
aan de leiding van de school.
Aan klaagliederen is er vorig jaar ook op
het terrein van het Onderwijs alzoo geen ge
brek geweest: „Ondoelmatige inrichting,
slechte resultaten!" (da capo ad Infinitum).
De schuld)raag is voortdurend o.i op allerlei
wijzen, soms min of meer uan-wijzend, ge
steld. Maar van een eenstemmige wijze van
oplossing en van haar uitvoering is men
zeer verre.
Hoe lange nog
