ASPIRIN
VRIJDAG 15 JANUARI 1932
EERSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws
GEREF. KERKEN
Tweetal: Te Scheveningen (5de pred.-
pl.)P. C. de Bruyn te Apeldoorn en P. N.
Kruyswyk te Hilversum,
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Den Haag (resp. 18de en
19de pred.plaats), Jac. Poort te Beverwijk en
Dr. G. P. van Itterzon te Alblasserdam.
Te Noordlaren, J. A. Tammens te Parrega
(Fr.).
Aangenomen: Naar Godlinze, cand. A-
A. de Bruyn te Utrecht
CAN Dl DATEN TOT DEN H. DIENST
Cand. D. J. Coumou, van Middel
burg, beroepen predikant 'oij de Geref. Kerk
te Leksmond, is door de Classis Gorinchem pe
remptoir geëxamineerd en met algemeene
stemmen toegelaten tot den dienst des Woords
en der Sacramenten. De heer Coumou denkt
Zondag 24 Januari zijn intrede te doen. Als
bevestiger zal optreden de consulent, Ds. A.
P. Lanting, van SchoonrewoercL
Cand. M. W. J. Chr de KWii
door de Classis Utrecht der Geref. Kerken
met gunstig gevolg praeparatoir geëxami
neerd en beroepbaar verklaard. De heer De
Kluis zal een beroep terstond in overweging
nemen. Zijn adres is: Jutphaas, Kanaalweg 24.
Cand. E. Masselink, van Hooge-
veen, beroepen predikant van de Geref. Kerk
te Eiberg l>, is door de Classis Zutfen peremp
toir geëxamim d en met algemeene stemmen
toegelaten tot .en dienst des Woords en
Sacramenten. De heer Ma»selink is voorne
mens Zondag 31 Januari a.s. intrede te doen,
na bevestigd te zyn door Ds. G. Diemer,
Scheemda.
De heer H. Torenbeek, cand. aan de
Theol. School te Kampen, is door de Classis
Gorinchem der Geref. Kerken praeparatoir ge
examineerd en met algemeene stemmen be
roepbaar verklaard. De heer Torenbeek zal een
eventueel beroep terstond in overweging ne
men. Zijn adres is te Zuidlaren.
DIACONIE
Diaconale Conferentie. De Confe
rentie te Lunteren van de Federatie van Ned.
Herv. Diaconieën zal dit jaar weer worden ge
houden en is voor ditmaal vastgesteld op 18,
19 en 20 Juli.
TEGEN VROUWENKIESRECHT.
Gelyk we reeds meldden, circuleert in de
Ned. Hervormde Kerk een petitionnement-
adres aan de Synode, om van haar ontheffing
te verzoeken van de verplichte invoering van
het vrouwenkiesrecht. De voorloopige uitslag
van het aantal handteekeningen, dat binnenge
komen is, luidt als volgt: in de provincie Fries
land hebben 388 lidmaten hun handteekening
gepaatst; in de overige provinciën hebben 827
lidmaten hun handteekening opgezonden.
Het verzoekschrift is derhalve geteekend ge
worden door 1215 lidmaten,
Hieronder zijn 84 handteekeningen uit St.
'Annaland, waar de Kerkeraad in zijn geheel
uit het ambt ontzet is, omdat hij weigerde de
vrouwelijke lidmaten op de kiezerslijst te
plaatsen, en 151 handteekeningen uit Oude-
mirdum, waar, om eenzelfde weigering deze
zaak door het Class. Bestuur van Sneek reeds
naar het Prov. Kerkbestuur van Friesland is
verwezen, waarschijnlijk voor gelijke beslis
sing: „ontzetting uit het ambt".
Omtrent Oudemirdum wordt ons
heden nog gemeld, dat de Kerkeraad der Ned.
Herv. Gemeente aldaar zich niet neerlegde
bij de uitspraak van het Class. Bestuur van
Sneek, dat alsnog de vrouwelijke lidmaten op
de kiezerslijst moeten worden geplaatst, en
dat hü zulks aan het Class. Bestuur gemeld
heeft onder mededeeling:
le. dat in Oudemirdum nooit een vrouw aan
ide kerkelijke verkiezingen deelneemt;
2e dat het hier geen persoonlijke gevoelens
van den kerkeraad geldt, maar dat de ge
meente in haar groote meerderheid van oor
deel is, dat het recht in de reglementen neer
gelegd, indruischt tegen de goddelijke wet,
gegeven in Genesis 3 16 en 1 Cor. 14 34;
3e. dat de gemeente zich niet vereenigen
kan met de gevoelens van hen die de vrouw
met den man gelijk willen stellen in het pu
blieke leven;
4e. dat er geen zweem van grond voor in
Gods Woord te vinden is, al kan men sommige
teksten daartoe gebruiken;
5e. dat, de Gereformeerde Kerkorde zich
tegen de volksstemming in de kerk verklaar
de, omreden de groote menigte niet in staat
is te oordeelen over het wezen der kerk, maar
dit slechts aan enkelen uit genade geschon-
6e. dat de kerkeraad de gemeente heeft ge
leid In die paden, die hij op grond van Gods
Woord had te bewandelen, dat echter te kwa
der ure enkelen zich hebben opgemaakt om
de orde en de rust in de gemeente te versto
ren, dat dit wel geschiedt onder den mom der
liefde, maar dat de ernstige bedoeling die zy
veinzen in stryd is met hun gedrag, dat aan
predikant en kerkeraad den arbeid onmoge
lijk maakte;
7e. dat de kerkelijke reglementen hier ge
bruikt worden om de gemeente te verscheu-
Gevolg van dit protestsehryven was een
zoek van het classicaal bestuur om een
men6preking met den Kerkeraad. Deze
menspreking duurde meer dan drie uren, doch
bracht de zaak geen stap verder. Zoowel de
Kerkeraad als het Classicaal Bestuur bleven
hun eens ingenomen standpunt handhaven.
Een verslag van deze bespreking zoomede
al de stukken op deze zaak betrekking heb
bende zyn thans naar het Prov. Kerkbestuur
van Friesland opgezonden, hetwelk dezer da
gen in een buitengewone vergadering terzake
een beslissing hoopt te nemen.
Vermoed wordt dat het Prov. Kerkbestuur
tot schorsing c.p. afzetting van den Kerke
raad van Oudemirdum zal besluiten, evenals
dit in soortgelijke kwestie in St. Annaland
geschied is.
GEREFORMEERDEN
IN DUITSCHLANR
Hun toestand in de vorige eeuw.
In een samenkomst Maandagavond van de
Pultsch-Gereformeerden te Eerlijn, waarvoor de
Französlsche Dom was afsrestaan. sprak Ds
A_ Lancrenoh! uit Dusseldorf over de historl
sang- der Geref. beweging In Duitschland.
ciaal in de 19e eeuw. Onze Duitsehe corres
dent schrtfft er het vnlconfl.
Tegen 8 uur was de
goed bezet. Ik schat
arlichte kerk
viel mU op, dat
Z\j hadden rechts v;
men. Ook de Berliii
vogels van divert
digd e:
5 heette alle belangstellenden hnrt<
regrlln-
ïan Ds
n kan-
uw ge-
begvleldlng ..Gottes Sladt steht fes
det" in. Hierna verleende hij het woor
Langenohl, die zUn voordracht vanaf
sel hield. OpzetteltJk had spr. de 19e
r|jk tljdper
gereforme
an de teg«
en. Heel
v, tot het
in. Sedert
de Heldelbergsche Catechismus
ztin zegetocht door de Palts ond
Frederik den Vrome. Van 1
den Neder-Rön. waar ook n
eerden \an West-Dultschln
..Kerk onder het Kruis" vond w
verheid, moest vaak onder
wilde zij do H. Schrift
haven. Ook Oost-Friesland
van GalvtJn aan en bleef sec
Ie 17e eeuw beleefde
Inm. bewees de Groote Keurvo
nn de Fransche geloovlgen. Ovt
born vindt mor
1 faire reformatie. Dat i
tfld. Slechts weinig Is hien
Palts vindt men niets m
Neder-RUn
3 de groote gl.n
nkele bol
ken. bleef het Woord Gods gehandhnofd
Oost-Friesland werd bijzonder gezegend. De pro-
de Hannover is de eenigste. die nog een
oten Landesklrche" kan aanwtfzon. Hes-
is naar den naam nog slechts eereforme?rd
gebleven. Komt de beoogdi
t-Hessleche Unie tot s
z{j zijn veelal
geerbt, erwirb i
"of kent geen erfelijken ov
Reeds bU de tweede genei
begon het geloof te verslappen.
formeerden beduidde.
>r den wereldoorlog werd den gereformeer
n Duitschland de genadestoot gegeven. Cal
ivaa immers een Franschman, Zwlngll een
Zwitser, en dus hield men zich streng aan Lu
ther. den door en door Duitschen hervormer.
Door de inflatie ontstond algemeene verarming
en kon geen eigen predikanten meer bezoldt-
:n en de laatste overblijfselen verdwenen. De
-ansch-Gereformeerdon moesten hun gemw>n-
n In Stuttgart en Frankfort e
;lch hierbij vaak op Calvijn, die im
held der kerk van Christus wilde
borgsche Catechismus werd afgesc
beleefde over ganach Duitschland
.Lutheranislerung". De kei
De Heidel-
ihaft en men
behoeftlgen. Waar
leven sedert dien de gerefoi
cmeenten? In de provincie Hannover vindt men
og 180 gemeenten en de vrije stad LUbeclt
eeft zich hierbij aangesloten. Ook het over-
egend Katholieke Beieren telt nog 8 gerefor
meerde gemeenten, wier moderator professor
"uller uit Erlangen Is. Aan den Neder-Rljn, in
Hessen, Oost-Pruisen, Westfalen en Silezle moet
n ze zoeken. Mattr de verscheidenheid is
>ot geworden en het kan gebeuren, dat een
gereformeerde uit West-Duitschiand zich onder
Men is "hef'ultg!
tn. ZU spraken var
fort reformlert
ehoorzaaniheld i
rergebleven kun
..Nach Gottes
:hten volmaakte
Gods Woord. Men zou de
verdeelen in verschillende
<rlencen heeft.
i het H.
ilng van Oberkonsistoi
lat reeds Zondag tevore
verd. Als belangrijk
vorden, dat men omstr
'chUnlijk op Goeden Vrü
lil Elberfeld
In den eenvoudigen wit-
ichoppen en kerkelijke
woord1 aanmnVuwkaeurlge
Hef moet een^broeder-
Dick besproken,
ons behandeld
H.
ondm
of dei
zullen blu'vi
at ze naar de oorspronkelijk G<
erk In de Klosteretrasse verleg
•ver deze en soortgelijke aang
e „Altestenrat". zullen dus de
verleg met de gemeente hebbel
KERKELIJKE JAARBOEKJES.
Te Haarlem verscheen voor de derde
keer het officieel jaarboekje der Geref. Kerk
aldaar. Ds. A. M. Boeijinga memoreert in her
Voorbericht de komst van Ds. L. Hoorweg en
het instellen van een vierde Dienst der Woords
in het Noorden der Gemeente, in de Bavinck-
school. Na het offic. gedeelte volgt een op
gaaf van dienstdoende Kerkeraadsleden en de
•erschillende regelingen van de Dienst des
Woords. Daarna volgt de wijkindeeling met de
;n en adressen van de Gemeenteleden.
Opgenomen zijn verder: Kerkelijke instelin
gen, Commissies, Vereenigfngen, Onderwijs-
nrichtingen, Jeugdorganisaties en Vakbonden.
Dit Jaarhoekje is weer, evenals vorige jaren,
bij alle hoofden van gezinnen en inwonende
belijdende leden thuis gebracht; de onkosten
worden bestreden door een vrijwillige gift, in
een daartoe bestemd envelopje, in de collecte-
zak te werpen.
EVANGELISATIE.
Te Hoorn bestaat de actieve Herv. Evan-
gelisaticveroeniging dit jaar 70 jaar, maar te
recht wordt in het jaarverslag over 1931, dat
pas ontvingen, opgemerkt dat deze „70-
jarige ballingschap" geen reden is voor feest,
daar het bestaan der vereeniging noodig werd
doordat in de kerk een vrijzinnige prediking
wordt gebracht. Genoemd verslag is over het
algemeen opgewekt. Het aantal riden steeg
met 12 tot 185. In de 2 toegestane beurten in de
Ned. Herv. Kerk werden 13 jonge menschen
bevestigd, die te Medemblik belijdenis hadden
afgelegd, en werden 12 kinderen gedoopt. Met
waardeering wordt melding gemaakt van de
arbeid van den voorganger Ds. E. Barger, die
vijf beroepen bedankte. De samenkomsten
worden steeds meer bezocht. De opkomst
wordt zelfs schitterend genoemd. De bouwval
lige kapel wordt te klein, en daarom vraagt
liet bouwfonds om steun. Ten gerieve van de
bezoekers uit den omtrek overlegt men om
n met de Gereformeerden iederen Zondag
een autobus te doen rijden. Dit jaar deed het
gemeentebestuur aan het, op de wet van 1
Maart 1815 (Stbl. no. 21) zich beroepende,
verzoek, storende kermisdrukte in de nabij
heid van de kapel te voorkomen. De verschil
lende vereenigingen werkten ijverig en met de
bewaarschool ging het goed.
Het orgaan „De Wachter" ontvangt graag
advertenties. Financieels steun voor deze
Evangelisatie-actie is uiteraard steeds noodig.
Voor legaten is de naam: Vereeniging tot
Evangelisatie te Hoorn. Het girono. is 50629.
LICHT IN DUISTERNIS
Hoe moer getracht wordt het meeleven met
de zending te bevorderen, hoe beier! Met zal
niet alleen de zending ten goede komen,
maar ook de meelevende christen in liet zen
dende land het leven verrijken. En een van
de beste middelen is wet in te lcuien in het
dagelijkscli leven der heidenen met zijn dui
sternis en te'laten zien hoe wonderlijk heil
zaam dan hel licht van het evangelie kan
werken. Dat wil de Zeister Broedergemeente,
die zooveel zending heeft gedreven en nog
behartigt, doen door het viermaal per jaar
uitgeven van traktaten, waarin korte ver
halen worden gedaan uit de arbeid op de
zendingsterreinen, onder de Eskimo's, de In
dianen, de Hindoes in Suriname enz. Men
bedoelt deze geschriftjes zoo in te richten
dat ze sppriaal voor de jeugd geschikte lec-
De prijs is gering en men kan ze hestellen
bij het Zeister Zendingsgenootschap te Zeist
Het eerste nummer is verschenen. Het is
geschreven door den bekenden zendeling P.
M. Legéne die zelf in Suiiname heeft ge
werkt, en draagt tot titel ,Jiet zonnebloempje
in de schaduw geplant".
Aangrijpend wordt in dit ware verhaal ge
schilderd de ellende van het heidendom,
maar ook de verlossing daarvan. We achten
het boekje over het algemeen uitnemend ge
slaagd.
De heer Legêne is een vlot verteller, en
kinderen en volwassenen zullen het gaarne
Het is zeer geschikt om de liefde voor het
zendingswerk te doen ontvlammen of te vcr-
EEN WELKOME HERDRUK.
Omstreeks 1902 werd een publicatie var
Prof. Dr. Fridr. Delitzsch voor publicatie var
van Gelderen aanleiding, om het boek Job een;
te gaan bestudeeren met zoo weinig mogelijk
hulpbronnen. Uit deze arbeid groeide tenslotte
een studie van geheel eigen karakter, die
publicatie in het Tijdschrift voor Geref.
Theologie in 1905 bij Kok te Kampen als af
zonderlijke uitgave werd herdrukt onder den
titel „De hoofdpunten der zielsgeschiedenis
van Job". Dit boekje van ruim 60 bladzijden is
een juweeltje. Het is een schitterend hulpmid
del tot beter verstaan van „dit onwaardeer
bare gedeelte der Heilige Schrift", en is met
zyn sobere, waardige stijl geschreven in een
toon van stille eerbied. Geen wonder is het
dat aandrang werd uitgeoefend voor een derde
druk, waartoe schrijver en uitgever bereid
bleken. Deze herdruk is vrijwel ongewijzigd.
Op sommiger verzoek zijn de Hebreeuwsche
letters uitgelaten.
De keurige uitvoering is gelijk aan die
de „Korte Verklaring", zoodat het naast de
deelen van genoemde serie kan worden ge
bruikt.
GIFTEN EN LEGATEN
Te Steenwyk werd door de Doopsge
zinde Gemeente van wijlen den heer J. Rijk
mans een legaat van f 12.000 ontvangen.
Te Den Haa g-C entrum is voo:
Chr. Geref. Gemeente een' gift binnengekomen
van f 2000.
Schoolnieuws.
Prof. Mr. A. (M. de Jong hoopt Maandag
25 Januari a.s. des middags te half 3, met een
ihaugureele rede rijn, ambt van buitengewoon
hoogleeraar in geld-, crediet- en bankwezen
te aanvaarden aan bovengenoemde Hooge-
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN.
De 357ste verjaardag van de Leidsche Hoo-
geschool zal op Maandag 8 Februari op de ge
bruikelijke wijze worden gevierd.
Des namiddags om 2 uur zal de rector-mag-
nificus Prof. Dr. J. J. Blanksma, hoogleeraar
in de organische scheikunde, in het groot
auditorium der Leidsche Universiteit een feest
rede houden over een onderwerp op zyn vak
betrekking hebbende. Het Leidsch Studenten
muziekgezelschap „Sempre Crescendo" zal
daarby zjjn medewerking verleenen.
Na afloop dezer feestrede zal de rector re
ceptie houden in huize Bruins.
Des avonds zullen de hoogleeraren aanzit-
is een product, dat na jar<- ilange ernsti
ge navorsching ontdekt en eerst na diep
gaande klinische proefnemingen door
geleerden van naam den verbruikers
gegeven werd. Daar dit product nu
meer dan 30 jaar door zijn weldadige
werking, zijn zuiverheid en.zijn onscha
delijkheid een wereldreputatie geniet,
is het boven eiken twijfel verheven.
Daarom Is
eenig op de wereld
op don oranje band. Prijs 7J ets.
ten aan een gemeenschappelijken maaltijd,
waar hun dooi de leden van het Leidsch Stu
dentencorps een serenade zal worden gebracht.
Ook vanwege de verschillende studenten-
vereenigingen zal de 357ste verjaardag der
Hoogeschool worden gevierd.
De eerste-jaarslederi van het Leidsch Stu
dentencorps zullen des middags een gecostu-
meerde rij jool door de stad houden, waarby
versc.liillende politieke en andere belangrijke
gebeurtenissen zullen worden in beeld ge
bracht.
EEN DOOFSTOM MEISJE
GEPROMOVEERD.
Een doofstomme van de geboorte af aan, die
precies haar gedachten leert uitdrukken, is al
iets bizonders. Dat zoo'n meisje in de Sorbon-
ne te Parijs promoveert en wel met de toevoe
ging „zeei eervol" was nog nooit voorge
komen.
Suzanna Lavaud, dochter van een leeraar en
een leerares, gaf geen kamp. Opgewekt wis
selde ze met de professoren van gedachten.
Zelfs deinsde ze er volstrekt niet voor terug
hen tegen te spreken.
Over leven en werken van wylen Marie
Leneru, de doofstomme en blinde schryfster,
wie het proefschrift gold, had ze vele gege
vens vergaard. De jeugdige doctor bewoog zich
met gemak in waagstukken van psychologie,
moraal, godsdienst en wijsbegeerte en sproekt
met aangename stem, waarvan ze zelf niets
verstaat. Ze is genoodzaakt de woorden van de
lippen te lezen en als ze iets niet ver
stond, herhaalde haar moeder, naast de pro
movenda gezeten, de vraag. Colleges heeft zo
niet gevolgd zoo min als doofstommenonder
wijs. Ze ontleent haar kennis aan de boeken
en de hulp van haar moeder. Een onderscheid
met Marie Leneru was, dat deze op haar veer
tiende jaar tengevolge van mazelen het ge
hoor verloor. Mejuffrouw Lavaud is thans 2R
jaar. Haar dissertatie zal spoedig het licht
LEERAARSBENOEMINGEN.
Utrecht (Nijverheidsschool voor de tech
nische vakken, dir. P. den Breeje) voor tijd.
leeraar Smeden Handwerken R. Quint aldaar.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Zan dtan ge-Mu ssel (Gron.), (hoofd
M. Walsweer) voor vast, A. Visser te Wouds-
end en voor tijdelijk A. Bruins Slot te Hol-
landscheveld.
Gorinchem (School voor l.o. en u.1.0.,
V/esterstraat 3, hoofd J. G. v. Alkemade) W.
Beekhuizen, onderw. aan de Chr. School
Keizersgracht 41, Amsterdam.
Suameer, voor tijdelijk, P. Bouma te
Hcmelum.
Laag Zuthem (hoofd H. J. Drok) N.
G. de Vente van Harderwijk; aang.
Raamsdonk (Herv. School-dorp, hoofd
B. J. Elsman) mej. K. H. A van der Leer,
onderw. te Raamsdonksveer.
Amsterdam (Dr. J. C. de Moorschool,
IJselstraat 48, hoofd H. C. Beekman Jr.) mej.
A. J. Boelhouwer te Halfweg en mej. J. Wou
denberg te Oud-Loosdrecht.
EERSTE CHR. SCHOOL TE GENT.
Do heer J. Jansen Jr te Beekbergen, c
hoofd eener Chr. School verzoekt ons opni
ilgende:
kwa^
ichool met den Bijbel 1
en daartoe, omdat
opgevoed
richting*
scho
den o.
ïlttken of door b<
Tt EvangeUo d'
erwos te vermelden. BLds
»lUks gehi
bare onden
i b(j te
Op 'n somberen,
trokken we samen
die straten en hut;
lijden om Christus
het Evangelie der
•"biThét^on-
erd. n mar.n-
eloofsgetuigen^
niet door eiger
onderd jaar die so
;rd gehoude:
van ruim f 5000 bijeen door 'n
het vroege voorjaar van 1931
nog f 1600,
>rhanden was. he
bedrag klom tot ruim 16.000. X
stuur grond koopen. wat na veel vergeef
pogingen en tegenwerking In het najaar
1931 door Gods genade ook mocht gelukki
Na acht Jaren bezit de vereeniging te i
nu de grond, maar door de daling van
pond sterling verloren zij nogal wat. Van bou-
tarvoor het ld
irichtlng en ei._
sgeering inspecteert
subsidie. De Bclgi:
■ake. Een
'et laat niet andei
i het Evangelie? Wilt u helpen,
t gebouwd. De leder
rekochten grond
:aris. Ds. T. H. 1
poraal, pred. bij de Belgische Chr. Zendingskerk
■>- voorz.. Ds. B. W. Ganzevoort, pred. bil de
ref. Kerk. 2e pennlngm.. P. Buyse. algemeen
undes, allen te Gent. België. 2
GEREFORMEERD SCHOOLVERBAND
Nog vóór het eindigen van het vorige jaar
kwam de Commissie van Uitvoering van G.S.
V. bijeen, in hoofdzaak om werkzaamheden
van periodieken aard te verrichten.
Met belangstelling werd kennis genomen
van verschillende rapporten, w.o. die van
het examen-Geloofsleer en van de delegaten
der aangesloten Kweekscholen, die gepubli
ceerd zullen worden. Ook bleef het oog geves
tigd op contact met het buitenand.
Door Prof. Dr. J. Waterink kon worden
medegedeeld, dat tegen het einde van 1932 het
eerste Internationaal Congres voor Paedologie
in voorbereiding is.
„ONS NIEUWE LEERBOEK".
Onder dezen titel verschynt een serie van
zes flinke leesboekjes voor het 2e tot en met
het 7e leerjaar der Christelijke Lagere School,
waarvan de stof verzameld is door P. J. Ris-
seeuw en G K. de Wilde. De saamstellers ver
klaren getracht te hebben boeiende leerstof te
verzamelen. Naast fragmenten, naast reeds in
tijdschriften verschenen verhalen en artikelen,
namen zy ook van meerdere bekende auteurs
geheel oorspronkelijke bijdragen op, zoowel
proza als poëzie. Zy hebben in de eerste drie
deeltjes zorgvuldig gestreefd voor een regel
matige opklimming in moeilijkheden. In de
verdere deeltjes zijn ze in zooverre daarvan
afgeweken, dat naast „verhalen" ook leerstof
opgenomen werd, die meer de ontwikkeling
van den leerling beoogt te vergrooten.
Door J. B. Wolters' Uitgevers-Maatschappij
te Groningen werden ons de deeltjes 1, 4, 5 en
6 toegezonden. De leerstof is. naar wii njee-
nen, inderdaad geschikt voor de leerjaren,
waarvoor ze zijn bestemd Ze is voorts boeiend
en staat, belletristisch gesproken, op uitne
mend peiL De illustraties zyn gedeeltelijk van
Jaap Veenendaal, Pol Dom en Sierk Schröder;
meermaen zijn ze in frissche kleuren gedrukt.
Al-met-al: de degelijke saamstelling en de
keurig verzorgde uitvoering maken dat de leer
lingen naar deze boeken zullen grijpen.
In de hoogere klassen zullen ze den goeden
smaak ontwikkelen en de lust opwekken ook
verder goede lectuur van oudere auteurs en
jongere Christelijke dichters en schrijvers te
lezen. We mogen hier nog aan toevoegen, dat
ook aan de nieuwere Zendingslectuur een
ruime plaats is gegeven, terwy'l nog oorspron
kelijke bijdragen opgenomen zyn o.m. over de
opgravingen in Palestina, dank zy de mede
werking van Ds. D. Th. Vriezen en andere
auteurs
ADMINISTRATIEVE GIDS.
De uitgever N. Samsom, te Alphen a. d.
Rijn» heeft ook voor 1932 weer zyn admini
stratieve gids voor de bijzondere school doen
verschijnen. Dit is een zoo gerieflijk boekje,
dat het ons voor hoofden van scholen en voor
schoolbesturen eigenlijk onmisbaar lijkt Voor
wie deze gids nog niet kennen wijzen we er
op, dat hier een afdoende wegwijzer wordt
geboden door de doolhof van wettelijke bepa
lingen en wat dies meer zij, bij de aanvraag
van rijks- of gemeente-vergoeding over 1931
en over 1932, by de opening van een nieuwe
school, by benoemen van onderwijzers, bij
schoolopheffingroosterwyriging, taxatie ge
bouwen, pensioenwet 1922, enz., enz. Aange
geven wordt wat in al die gevallen moet wor
den gedaan aan uit de wet voortvloeiende ad
ministratie. Aan de kant is een breede ruimte
overgelaten om aan te tcekenen de datum
waarop men de in. de tekst genoemde werk
zaamheid heeft verricht.
Van bijzonder belang is ook de breede lyat
van belangrijke beslissingen aangaande de
toepassing der L.O.-Wet 1920, die is bijge
werkt met wat 1931 in dezen opleverde. Ver
schillende Koninklijke Besluiten die men bij
de hand moet hebben, zyn hier bijeengegaard.
ie eenmaal dit boekje heeft gebruikt, kan
cr niet meer zonder.
EXAMENS
PROMOTIES
TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE DELFT.
Bei orderd tot doctor in de technische weten-
na„v*'"a<**>ringr van een proefschrift. *e-
..Studies over h^t mechanisme vu de
reactie van Kenton" en van stelllnsen de hee-
A. T. KOofaUn. scheikundig Ingenieur Vebo-
•n te Malancr (met lof).
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Beror-
aerc is tot doctor in de geneeskunde op Droef-
schrift. getiteld: ..De historische ontwikkeling
van het triSjus-vnuigstuk" de heer J. Taan»,
iehoren te Oostxaan.
ACADEMISCHE EXAMENS
TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE DELFT.
Gosl. Bouwkundig ingenieur, propaed. ex. de
leer J. F. A. AlozeriJ. Amsterdam
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Gest-
'<•nee.skundo: do dames A. Noordhoek Hegt.
len Haag on A. M. Leenman* den Haag
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM. Ge-
tlaogd: Geneeskunde, doot. ox.. de hceren E. L»
H. TJIn, A. DJie. E. C. B. Ochsendorf. E., U
jü<,"e%"l[''"..„HPPz£ïrr' e"
RIJKSUNIVERSÏTEIT TE UTRECHT. G«*1.5
Rechtswetenschap Candldaatsexamen, de hee-
w. F" Pron,k on A- c der Spek.
li j natuurkunde, hoofdvak arteenij-be-
oldkunde, doet. ex, mej. D. Bergoma.
EXA MENS-MACHINIST
's-GRAVENHAGE. 14 Jan. Geslaagd voor ffl-
r\a» A- d%heeren P J Smit. Vlanrdlngen: G
Halfwög; H. J. Huijamans. Hillewers-
erg. D .Uonsma. Haarlem en C. H Waj
Reijera. Zuilen. 'vaJ
IN DEN STORM
Door WJERNY
XLII
Met Vitja was het tenminste nog mogelijk
hierover te spreken, zelfs haar lijdelijk ver
zet had een breedere basis. Van anderen
kreeg men echter op vragen of opmerkingen
van dien aard schuwe blikken of gemeen
plaatsen ten antwoord; men voelde terstond
dat het wantrouwen weer kwam opzetten:
„spion", las men in den angstigen glimlach
waarmoe woorden en blikken vergezeld gin
gen. Met hen was het slechts mogelijk te
converseeren over alledaagsche onderwer
pen, zooals over het huis, de straat, de tram,
over de mogelijkheid of men gedurende de
zomermaanden een buitenhuisje zou huren;
men kon de klachten aanhooren over slechte
schoenen of over lekke pannen, die men
tegen duur geld in de coöperatie kon
krijgen. Onwillekeurig vergeleek ik den hui-
digen toestand met die onder het Tsarisme.
Ondanks alle geweldige veranderingen wa
ren er nog vele punten van overeenstem
ming. Was het vroeger niet evenzoo ge
weest, dat beoordeeling van den algemee-
nen toestand iemand stempelde tot een ge
vaarlijk individu? Ook toen waren deze
Vraagstukken het monopolie der beambten
geweest. Deze karaktertrek scheen wel een
nationale te zijn, één waarop zelfs een diep
gaande revolutie afstuitte.
Ze werden echter niet met rust gelaten,
deze lijdznmen. De regeering had hen noo
dig .trachtte hen op te jagen uit hun woon-
krotten, waaraan zij zich vastklampten. Men
had plotseling een tekort aan intellektueele
en andere geschoolde krachten, in bedrij
ven en organisaties, die men in versneld
tempo wilde laten werken. Ze moesten weg,
naar de provinciestadjes, naar de op het
land verspreide fabrieken, naar de dorpen,
waar groote landbouwbedrijven gesticht
zouden worden. Taai klampte de massa
zich vast aan de overbevolkte Moskousche
woningen. De vrouwen jammerden: ginds
zou men in leemen hutten moeten wonen
of met vele anderen in gemeenschappelijke
barakken worden ondergebracht Do kinde
ren konden geen onderwijs krijgen, de win
kels waren leeg, erger nog dan in de hoofd
stad. Het was de angst voor het onbekende:
men had uit de revolutie ten slotte de arm
zalige restjes behouden aan comfort en
weelde. Men beefde voor de veranderingen
en ongemakken, die deze oorden zouden
brengen. En vooral, wanneer het ginds niet
beviel, bestond er geen mogelijkheid terug
te kunnen keeren naar de hoofdstad, daal
de leege woning direct werd opgeslokt door
de massa begeerigen, die zich als/een vloei
stof zou- uitbreiden over de ledige ruimte
haar tot den nok toe zou vullen. Weg
gaan was dus een onverbiddelijk besluit,
waar een terug onmogelijk was.
Wat helpt echter verzet tegen een regee
ring als de onze? Indien zachte en krach
tige aandrang niet helpt, als de menschen
niet zwichten voor de resoluties op verga
deringen genomen, als zelfs het demonstra
tief arresteeren en verbannen van enkelen
niet de gewenschte uitwerking heeft, dan
is er ten slotte nog het korte onverbidde
lijke bevel.
Op elk bureau, in Iedere organisatie moe
ten zooveel procent binnen twee weken
naar de provincie en het platteland afge
vloeid zijn! Dat is bevel, en verder geen
discussies.
Iloe jammerlijk klein waren de menschen,
hoe laag en valsch. Met zulk menschenma-
teriaal kon de regeering steeds haar zin
doordrijven. Toen het duidelijk was, dat aan
de uitzending van een deel der bevolking
niet te ontkomen viel, werd het een weder-
zijdsche aanbrengerij en lasterpraat op groo
te schaal. Ieder trachtte zich verdienstelijk
te maken door de besturen erop attent te
maken, welke buren of bekenden het aller
eerst in aanmerking kwamen om uitge
stuurd te worden. Men wijdde uit over de
eigen bezwaren, die aan een vertrek ver
bonden waren en voegde er liefst aan toe:
„Maar Pc trof en Iwanof kunnen veel mak
kelijker vertrekken; die hebben kleinere ge
zinnen óf die komen uit de provincie, de
man is landbouwkundige etc., terwijl ik
maar gewoon administratief werk, wat
ginds nutteloos is".
Dat is de sfeer, waarin de G. P. Oe. kan
werken. Rustig werden de verschillende me
dedeel ingen aangehoord, gesorteerd of opzij
gelegd, waarna men een aardig overzicht
kreeg van de volgorde, waarin de menschen
weggestuurd zouden worden
Men denke niet, dat Moskou nu leeger
werd. Zooals het voortdurend gaat bij ons,
maalt de administratieve molen rustig
voort. Dc regeering wil de hoofdstad ont
lasten, krachten naar de perifarie sturen,
maar tallooze tegenwerkende factoren wer
ken door, waardoor de stroom naar Moskou
blijft aanhouden. Dagelijks worden nieuwe
projcctbureaux, nieuwe centrale bureaux
gesticht. Duizenden en duizenden nieuwe
krachten worden aangenomen. Terwijl men
dus aan den eenen kant met de grootste in
spanning menschen wegstuurt naar het
Dongehied, naar den Oeral, naar de vlakten
MiddenA-zië, brengen do treinen dage
lijks drommen, die hun zielsverlangen be
vredigd zien als Moskon in zicht is, die
droomen van een carrière in dit complex
van bestuursorganisaties.
Neen, Moskou werd niet leeger, de open
plaatsjes werden onmiddellijk weer aange
vuld. Het was het oude, waanzinnige jach
ten en haasten, dat bestond sinds onze ge
6laagde revolute, waarbij de menschen zin
neloos heen en weer renden, en reisden,
zonder een stap van hun plaats te komen.
Ook wij ontkwamen niet aan doze jacht
Ik had mijn intrek genomen bij Vitja, die
haar oude woning gedeeltelijk had behou
den omdat zij die aan kennissen „ter bewa
ring" had afgestaan, toen zij die noodlot-
toge stap had gedaan, op ons voorstel naar
de fabriek te trekken. Natuurlijk konden
deze bewaarders geen andere woning krij
gen en bleven na Vitja's terugkeer. Mot
veel inschikkelijkheid kon dat, nu Vitja
als weduwe minder ruimte noodig had,
en ook haar moeder v-ort na haar terug
keer was gestorven. Deze vrienden nu brach
ten in organisatorisch opzicht waardoor zij
vaardigheid. Zij wezen op haar capacitei
ten in organisatorosch opzicht, waardoor zij
geschikt was om in een groot landbouwbe
drijf regelend op te treden. Zij hoopten op
die manier te ontkomen aan een dergelijk
lot, terwijl bovendien hun woningruimte
grwter zou worden.
Vitja's fel verzet scheen eerst geen succes
e hebben. Natuurlijk konden wij niet ver
woeden. dat onze mei' diewoners erachter
zaten; dat vernamen wij eerst op het laatst
Wij spraken dus openlijk met hen over
alles, zoodnt de autoriteiten tevoren inge
licht werden over alle stappen die zij van
jilan was te nemen. Maar zij bleef dapper
vechten voor haar kinderen, die weldra de
lagere school doorloopen zouden hebben en
order moorten leeren, wat op het platte
land natuurlijk niet mogelijk was. Ook zou
er niemand zi.ir om op hen tc letten, wan-
necr zij aan het werk zou zijn. Nu, in
Moskou hield .k vaak toezicht en ook vaak
on>c „vrienden" Ik moet toegeven dat haar
verzet niet zoo zeer gegrond was. Mis
schien zou het voor de kinderen niet zoo
erg zijn geweest om eenige jaren op het
land door te brengen in de open lucht, zon
der schoolondi i\\i,s Het was later wel
licht weer ,n u 1 Ven. Maar zoo is de mensch
nu eenmaal. Hij wil zijn eigen weg gaan,
hij vreest de gevolgen van een lot, dat hij
ze»' niet heeft g< kozen.
Onze medebewoners hadden in ieder ge
val buiten Vitja's energie en buiten hnar
relaties gerekend. Eenige malen bereikte zij,
dat het uitstel op het laatste nippertje
werd toegestaan; van den gewonnen tijd
maakte zij goed gebruik, waarhij ze 7.00
verstandig was niemand, zelfs mij niet. over
haar plannen in te lichten. Het was dus een
volkomen verrassing, toen zij plotseling
thuis kwam en ons haar paspoort liet zien.
Ze had een plaats veroverd in het Sovjet
gezantschap te Berlijn. Het was de eenige
manier om te ontsnappen aan die eeuwige
intriges, meende ze. Als over eenige jaren
de kinderen zoo ver zouden zijn, dat ze op
eigen beenen konden staan, zou ze terug-
keeren, het was dan onverschillig waarheen
ze werd gestuurd. Nu bestond tenminste de
mogelijkheid hen goed middelbaar onder
wijs te laten genieten, hetgeen bij ons we]
de zwakste schakel in het onderwijsstelsel
was. terwijl Vitja's kinderen hoogstwaar
schijnlijk niet tot de middelbare scholen
zouden worden toegelaten. Natuurlijk had
liet haar de grootste moeite gekost een der
gelijk voorrecht te bemachtigen, vooral om
dat ze geen partijlid was, maar het scheen,
dat Grislia zijn Invldhd ten haren gunste had
aangewend en min of meer voor haar had
ingestaan. Het stemde mij zachter jegens
hem. dat hij op deze wijze trachtte, zijn
misdadig optreden jegens Presnof tenminste
eenigszins goed te maken.
Er was nog een reden die Vitja er toe
dreef, de plaats in het buitenland te ver
kiezen boven een of andere functie in een
provinciaal centrum. De rant^oeneering had
opnieuw haar intrede gedaan bij ons. Nie
mand begreep het of kon het verklaren;
schijnbaar werd er toch van alle3 voort
durend meer voortgebracht. Maar ondanks
dit alles was er weer langïamerhand gebrek
ontstaan aan levensmiddelen, zoowel als
aan kleeren. iets wat wij in de jaren na de
invoering der Nep nie* meer gekend had
den. Men moest zijn rantsoen veroveren in
de leege coöperatieve winkels, daar uren
lang 1 nde rij blijven staan en op zijn beurt
wachten. Tenminste, wanneer er voorraad
was, want het kwam zeer vaak voor. dat
er neelemaal niets te krijgen was. Wel kon
men huiten de rantsoenkaarten om. zoowel
bij coöperaties als particuliere winkels en
stalletjes, zooveel koopen als men maar wil
de. maar do daarvoor verlangde prijzen wa
ren zoo fantastisch hoog. dat dergelijke bui-
tens pon gheden voor ons. gewone menschen,
practised onbereikbaar waren.
Men kon niet voorspellen waarheen dit
nieuw opgekomen gebrek zou leiden De rw-
geenne verklaarde, dat deze toestand van
fildelijken duur zou zijn en zou ophouden,
zoodra de op groote schaal gestichte collec
tieve landbouwbedrijven zouden werken
Velen vroegen zich angstig af wanneer dit
tijdstip zou komen, en of het ooit liet geval
zou zijn. V itja wilde in ieder geval haar kin-
deren niet aan dit nieuwe experiment wa-
gen. D'e hadden zon en voedsel noodig, wat
ze elders beter konden vinden.
(Wordt vervolgd)
