IN DEN STORM
WOENSDAG 30 DECEMBER 1931
DERDE BLAD PAG. 9
Kerknieuws-
GEREF. KERKEN
Bedankt: Voor Burum, G. Smeenk te
Blokzijl.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Waarder (by Woerden),
E. V. J. Japchen te Maartensdijk (U.). Te
Veenendaal (vac.-wijlen M. Jongebreur), W.
L. Mulder te Voorthuizen. Te Oldenzyl,
J. C. P. vail Erkel te Wetsinge-Sauwerd.
Aangenomen: Naar Roodeschool, M.
van der Voet te Lemmer.
CANDIDATEN TOT DEN H. D.
De heer J. H. M u 1 d er, Theol. cand. te
Leeuwarden, Westersingel 38, zal na 1 Febr.
e.k. gaarne een beroep in overweging nemen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Ds. J. B. Vanhaelen te Hoek (Z.) is
Voornemens op 10 Januari a.s. afscheid te
nemen van de Geref. Kerk aldaar en 24
Januari zijn intrede te doen te Gerkesklooster
Stroobos, na vooraf bevestigd te zijn door
zijn ambtsvoorganger aldaar Ds. W. Doorn
bos te Urk.
JUBILEA
De. J Y. Tismersma, predSikant bij de
Geref. Kerk te Bfeiewijk, hoopt Woe rus dog
6 Jamian s. 6. den dag te herdenken, waar
op hij vóór 25 jaar in het ambt werd be
vestigd.
De jubilaris werd 23 Aug. 1879 te Arum
(Fr) geboren. Na het gymnasium te Zetten
en de Vrije Universiteit bezocht te hebben,
werd Ds. Tiemensma 9 Aug 1906 candlïdaat,
cm 6 Jan. 1907 zijn intrede te doen bij de
Geref. Kerk van Marken, met ais imtree-
teket 2 C.or. 45. Na deze Kerk bijna 3 jaar
gediend te hebben, nam de jubilaris het be
roep aan naar de Geref. Kerk van Pnoge-
Jiara, waarna hij iin 1915 naar Tzummarum
g ng, om van daar in 1924 naar zijn tegen-
w lordiga standplaats, B'leiewijk, te gaan,
waar Ds. J. A. Taeelaar, van Rotterdam,
(hem bevestigde. Zijn imtreetekst allhier was
2Cor. 5 19 en 20.
In de provincie Friesland was De. Tie-
ttuensma hertiaaldeliijk kerkvisitator, efven-
ele in de classis Rotterdam. Voorts Ie hij
in de classis Dracfhten en Eramaker deputaat
ad examina in ex eg. N. T. en in kennis, van
den inlhcud der H. S. geweest
Ook op het terrein van het vereenlgings-
Heven heeft Ds. Tiemersma zijn werkkracht
getoond, door opridhtinrg van een af deeling
der Bond van Meisjeevereen. te Tzumnm-
xuin en te BI eis wijk, en een ouder vareoni-
g.ing voor cie knapenvergadteriaig te Tzum
marum.
Dat de arbeid van den jubilaris zich uit
strekte over ailile terrein van het Christelijk
jeven, moge getuigen de plaats, die hij in
nam als voorzitter van het Schoolbestuur
te Harkema-Opeimde, als lid van de plaat
selijke öohooloopimieei e iin de gem. Barra-
deel, als eeire-voorzitter der Jongeldingever-
eeniging te Tzummarum en de Jongelimgs-
en Meisjfsvereenagingen te Bledswijik, en ails
üd van de iandetormcommissie te Bla'ewijk.
Als bijzonderheid zij voorts vermeld, dat
te Drogeham, Tzummarum en Bledewijk, in
alle drie gemeenten, onder Ds. Tiemei-sma's
leiding besloten werd tot uitvoering vain
kerkbouw.
In verband met de tijdsomstandigheden
fwónecht de jubilaris offioieele feesteldjkhe-
flen achterwege te laten.
KERKGEBOUWEN
Te Slikkerveer is gisteravond onder
zeer groote belangstelling het mooie nieuwe
kerkgebouw van de Ned. Herv. Gemeente te
Ridderkerk in gebruik genomen, gebouwd ten
dienste van de vele leden te Slikkerveer en
omgeving.
De consulent, D s. B. N. J. Roskott, van
H.-I.-Ambacht, opende de bijeenkomst door
te laten zingen Psalm 122 1, waarna D s. R.
Steenbeek. van Zetten-Andelst, tot
kort te Ridderkerk, als Voorzitter van de
Bouwcommissie, het woord voerde. Hij herin
nerde eraan, hoe bij zyn komst te Ridderkerk
en te Slikkerveer geregeld weeksamenkomsten
DE EERSTE SNEEUW
N. Samson, bij de geneeskunde; Dr. I. Boe-
rema, bij de heelkunde; R. van Akkeren,
bij de 'verloski de; Dr. W. Hemmes, bij de
psychiatrie; H. C. Coebcrgh, bij de embry
ologie; Dr. K. Beintema, bij de dermatolo-
li-eDr. K. Bos, bij de oogheelkunde; Dr.
E. Rosembohm, bij de anorganische chemie;
A. E. Beute, bij de organische chemie; De.
J. A. Prins, bij de natuurkunde; Dr. J. P.
Otto, bij de zoölogie; Dr. E. Huizinga, bij dc
neus-, keel- en oorheelkunde, en Dr. P.
Tilma, bij de kinderziekten.
Dr. N. J. SINGELS t
Te Zeist is Maandag j.l. op 74-jarigen
leeftijd overleden Dr. N. -J. Singels, oud
rector van het Stedelijk Gymnasium te
Utrecht.
Na gepromoveerd te zijn to' Doctor in de
Klassieke Letteren, was hij leeraar
Sneek en te Utrecht en vai
rector te Utrecht.
Indertijd heeft hij veel var
spreken door een artikel.
ling vereenigden al de aanwezigen zich met
de uit deze bespreking getrokken conclusies en
werd in beginsel opgericht een landelijke Ver-
eeniging, die geheel zal overzien, op velerlei
terrein de belangen van het Chr. Onderwijs
aan Schipperskinderen hoopt te bevorderen,
zoo noodig bij de Regeermg zal optreden en
waar het noodzakelijk blijkt steun bij school
stichting kan verleer.en.
Op een in de maand Januari te houden ver
gadering zullen worden behandeld de statuten
en het werkplan van den Bond, Een ontwerp
hiervoor zal worden ineengezet door een com
missie, bestaande uit de heeren Ds. Schouten,
van Amsterdam; H. Booy, secr. van de N.C.
O.V.; en S. Dijkstra, hoofd der J. van Nassau-
school te Sneek.
Aan een tweede Commissie, o.m. bestaande
uit de heeren Laansma, te Zwartsluis, De
1902—1918 Boer, te Rotterdam en Scholten, te Gronin-
gen, werd opgedragen op deze vergadering een I
zich doen i praeadvies uit te brengen over het binnenkort i
■in hij wees door de Tweede Kamer te behandelen Wets-
Radio Nieuws-
12.15 H u I z
12.2U Davt
12.25 Lans
rit DAG, 31 DECEMBER
Concerten ent.
K.R.O. Morgenconcert.
b u ra A.V.R.O.: Orgelconcert Fr.
I b o r g Strijkorkest,
sum A.V.R.O.: Lunchmuadek
K.R.O.: K.H.O.-Orkest
r yOrgelconcert
i A.V.R.O.: Om
Cell o-recital
op de grove onkunde bij vele gestudeerden ontwerp voorzoover dit het onderwij
deb Bijbel. schipperskinderen betreft, opdat te bevoegder
plaats de belangen van de Chr. Schippers-
scholen kunnen worden behartigd.
Men meldt ons, dat de Chr. Gymnasiasten-
Bond van 2 tot Januari a.s. zijn jaarlijksche j GENEESKUNDIG SCHOOLTOEZICHT.
CHR. GYMNASIASTEN-BOND.
In verschillende plaatsen van ons land heeft het gisteren flink gesneeuwd. Bovenstaande
foto werd genomen in Tilburg, dat ook ruimschoots zijn deel van de unite wade ontving
in het wjjkgebouw werden gehouden. Vanaf
October 1929 geschiedde dit op Zondag, tot
het gebouw te klein werd en tenslotte 16 Mei
1931 de eerste steen werd gelegd voor deze
kerk. Hij bracht dank aan den architect en
zijn zoon en aan allen die bij de bouw betrok
ken waren en droeg het gebouw over aan
Kerkvoogden en Notabelen, die bij monde van
den heer J. Ooms, pres.-kerkvoogd, het aan
vaardden en op hun beurt aan den Kerkeraad
overdroegen voor de bediening des Woords.
Nadat Ds. Roskott, als tijdelijk Voorzitter
van den Kerkeraad, deze overdracht had aan
vaard, besteeg Ds. Steenbeek de kansel, ter
wijl werd gezongen Psalm 84 1 en 2. Terwijl
hij de Bijbel opende met de woorden uit Psalm
119 105, wijdde hij het kerkgebouw aan den
dienst des Woords en der Sacramenten. De
Gemeente zong daarop Psalm 119 53, waarna
de eigenlijke godsdienstoefening werd aange
vangen met votum en zegen. Na het lezen van
Psalm 84 ging Ds. Steenbeek voor in gebed,
waarna werd gezongen Psalm 138 1.
Ds. Steenbeek hield vervolgens een predika
tie over Psalm 4 1. Hij wees op het eenig
goede, nl. Jezus Christus, als het licht van
Gods aanschijn. Na de predikatie voerden ver
schillende afgevaardigden van kerkelijke col
lege's het woord. Ds. P. Bokma, van Schie
dam, sprak voor het Prov. Kerkbestuur; Ds.
J. A. ten Bokkel Huinink, van Numansdorp,
namens de Classis; en Ds. C. M. Krijger, van
Rysoórd, als afgevaardigde van den Ring.
Tevens spraken nog Ds. G. Mulder, Geref.
predikant te Slikkerveer; Burgemeester J. W.
Klein; Ds. J. de Brum, van Rotterdam; en de
heer P. A. Joen, godsdienstonderwijzer te
Bolnes. Aanwezig waren verder o.m.: Ds. J.
H. Huygens, van Heerjansdam en de heer
Dekker, godsdienstonderwijzer te Oudshoorn.
Na een kort slotwoord sloot Ds. Roskott de voor "en
Toch hebben de verschillende Zondagsschool
besturen alles gedaan om de kinderen te ont
vangen en te onthalen, zoodat ook een groot
deel in de gelegenheid was, hier of daar de
Kerstfeestviering bij te wonen.
Voor de volwassenen heeft G.E.O.S. op
andere wijze getracht te zorgen.
Als meer de gewoonte is, is „de Adelaar"
Tweeden Kerstdag er op uitgegaan; aan
boord Ds. J. Versteegt en Ds. D. P. Kalkman
en de heer H. A. Verschoor, van 's-Graven-
zande, een Chr onderwijzer, die belang stelt
in het werk onder de schippers.
|Met prachtig helder weder trok men er op
uit en in een druilenden regen keerde men
terug. Maar de stemming aan boord was
goed.
Er is weer werk gedaan. 1
Ds. Versteegt, de leider van het werk, was
er in geslaagd in het bezit te komen van een
100-tal Kerstnummers van „De Rotterdam
mer", „De Standaard" en de „Goede Tyding"
Dit samen met een deel van de erewone
Evangelisatie-lectuur, was een pracht-aan-
bieding voor de talryke schippers, die bezocht
werden.
Met graagte is dit alles ontvangen. De
voormiddag ging heen aan het uitdeelen van
lectuur.
Een geweldige klauterpartij om al die pak
jes lectuur aan boord te brengen, maar ook
een ryke voldoening, als men' zag hoe aange
naam verrast de menschen waren.
Een Roomsche vrouw kreeg ook zulk een
pakje en tegelijk de uitnoodiging den kerk
dienst by te wonen, die gehouden zou worden
des namiddags om 3 uur aan boord van „de
Adelaar". Aan den kerkdienst kon ze niet
deelnemen, was haar antwoord, maar het
pakje heel graag, want zei ze, ik lees dat
daar kwaan de portemonnaii
samenkomst met dankgebed, waarna werd ge
ëindigd met het zingen van Psalm 150 1.
Schriftelijke felicitaties waren o.a. ingeko
men van Ds. D. J. van der Graaf, te Ede
(vroeger te Ridderkerk) 'en Ds. J. D. van
Hoff, van Delfshaven (tevoren te Oud-Beijer-
land).
KERKTELEFOON
Te De Lemmer werd by de Geref. Kerk,
ten behoeve van zieke en huiszittende Ge
meenteleden, zoomede voor dooven, een kerk
telefoon-installatie in gebruik genomen. Op de
zieker,telefoon zijn 13 woningen aangesloten
met 2500 Meter Rykstelefoon dubbeldraads
geleiding.
In de kerk bevinden zich 8 telefonen voor
dooven.
Ds. B. G. de Bruijn heeft de installatie met
een toepasselijk woord in gebruik genomen.
Zij voldoet uitstekend.
AVONDMAALSVIERING EN ALCOHOL
VRIJE WIJN.
Te Zwolle is bij den Kerkeraad der
Ned. Hei-vormde Gemeente, 'die besloten
heeft voortaan bij de Avondmaalsviering
slechts alcoholvrijen wijn te verstrekken,
hiertegen een bezwaarschrift ingediend.
Als be aware n tegen dit besluit worden
aangevoerd, dat het is; le onbijbelsch; 2e
ontaalkundig; 3e onhistorisch; 4e niet eer
lijk (volgens de Warenwet); 5e strijdig met
het Vrijzinnig beginsel omdat het aan hat
overgroote deel der avondmaalgaugers in
hun consciëntie geweld aandoet.
G.E.O.S.
KERSTFEEST ONDER DE SCHIPPERS.
Men schryft ons:
Het plan een Kerstfeest met de schippers
kinderen te houden, bleek door allerlei om
standigheden niet uitvoerbaar. Een van de
oorzaken was een danig tekort aan contanten
i kwartje voor het werk
moest de brenger medenemen. Het was een
goed werk, dat we deden, meende het Room
sche vrouwtje.
Des namiddags was er dan dienst op „de
Adelaar". Voorganger was Ds. J. Versteegt.
Aanwezig waren 13 volwassenen en 6 kinde
ren, dus nog «en aardig bezette „kerk".
Kostelijk was de aandacht van de men
schen; zij luisterden gespannen naar de al
oude tyding van vrede door het bloed van 't
kruis en zaligheid door het Kindeke in de
kribbe.
In het duister van den natten 26en Decem
ber keerde „de Adelaar" naar de Schiemond
terug. Over de rivier was het donker gewor
den, maar in de harten was het licht.
We hadden weer iets mogen doen in Gods
Konihkryk.
Giften voor dit werk worden gaarne inge
wacht giro 16698, Ds. J. Versteegt, Nieuwer-
kerk a. d. IJssel.
GIFTEN EN LEGATEN
Te A1 phen a d. Rijn ontving de Kerk
voogdij der Ned. Herv. Gemeente van wijlen
den heer G. Verluyn een legaat van f 500.
Te Leeuwarden werd door Dr. W.
A. van Es, predikant der Geref. Kerk, van
een onbekenden gever ten gebruike voor de
Noorder- en Pelikaankerk een zilveren avond-
maalstel ten geschenke ontvangen.
Kerstréunie houdt op Kasteel Har don broek
I bij Driebergen. Aldaar zullen spreken do
hoeren T. Sleumer, leeraar aan het Geref.
G mnasium te Amsterdam, en Ds. P. van der
Stuay, Ned. Herv. predikant te Tricht.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
n Haag (Bilderdijkschool, Pasteur
straat, hoofd A. Hartzema), C. J. Griffioen,
te Voorthuizen en A. Boerma, te Zaandam.
Voorburg (Julianaschool, Van Seven-
bergestraat 43, hoofd D. J. Minkhorst), voor
tydelyk, mej. L. Kuiper, te Voorburg.
erd am (Vreewykschool, Groene
Zoom 156, hoofd C. de Greef), P. J. Franken
te Moordrecht.
i k z e e (hoofd U. Gorter) K. de
Oude te Mussel (Gr.).
i i n g e n (Nassauschool Nassau'aan,
hoofd E. K. Pols) voor tydelyk, m- mg. van
1 Jan. e.k., F. Broersma, aldaar.
Hoofddorp, mej. W. J. Ph. v. d. Wart,
v. m. akte aan de school Westwal te Goes.
A. VAN DER KOOI. f
Op 50-jarigen leeftijd is overleden de heer
van der Kooi, hoofd der Graai Willem
Lcdewijkschool, uitgaande van de Vereen,
voor Geref. Schoolonderwijs te Buiksloot en
Nicuwendam (Amsterdam-Noord). Het school
bestuur noemde hem een bekwaam hoofd, een
wakker strijder voor het Ohr. onderwijs, en
-en getrouw getuige van zijn Heiland. Met
■fJe gaven van hoofd en hart heeft hy de
school gediend.
Ruim 31 jaar heeft hy het Chr. Onderwijs
mogen dienen: als onderwijzer achtereenvol
gens te Hardenberg, Oosterbierum, Naaldwijk,
Tzummarum- en Leerdam; daarna als hocld te
Nocrd-Scharwoude en sinds 1922 te Amster
dam-Noord.
GEHUWDE ONDERWIJZERESSEN
Te Amsterdam is in de vergadering
van den Kerkeraad 'der Ned. Israëlitische
Gemeente met 19 tegen 9 stemmen aange
nomen een voordracht van de Commissie
voor het Onderwijs tot niet-handihaving
van gehuwde onderwijzeressen in den
idienst der Gemeente (Joodsche Scholen).
Een amendement om te bepalen, dat het
ontslag aan onderwijzeressen, die in het
huwelijk zullen treden, niet zal gelden ten
aanzien van haar die op 1 Januari 1932
in dienst van de Hoofdsynagoge zijn, werd
verworpen met 18 tegen 10 sternen.
GEHANDHAAFD ONTSLAG.
De Commissie van Beroep, waarby de heer
H. Rypkema, die tegen 1 Januari 1932
ontslagen was als onderwijzer aan de Herv.
U.L.O.-School te Meppel, in beroep ging, heeft
het ontslag gehandhaafd.
NIEUWE CHR SCHOLEN
Schoolnieuws.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN
Voor 1932 zijn benoemd tot hoofdassis
tent aan de Rijksuniversiteit te Groningen:
De Medische Sectie van de Chr. Vereen, van
Natuur- en Geneeskundigen biedt ons haar
conclusie inzake de kwestie van het Genees
kundig Schooltoezicht ter publicatie aan.
Zij heeft deze zaak eerst in eigen kring
•ehandeld. Daarna is deze aangelegenheid
door een commissie uit de Sectie besproken
met afgevaardigden van de Hoofdbesturen uer
'rie groote Christelijke Schoolvereenigingc-n,
.1.: de Vereeniging voor Chr. Nationaal On
derwijs, de Vereeniging voor Chr. Volksonder
wijs, en het Gereformeerd Schoolverband.
de besprekingen met deze Besturen
heeft voornoemde Vereeniging, waarvan de
ste geneesheeren van Christelijke belyde-
in Nederland lid zijn, nog eens, d.d. 19
December 1931, over deze zaak vergaderd cu
daarna als haar meening uitgesproken:
lo. Invoering van geneeskundig schooltoe-
;iclit over de lagere scholen is in het alge
meen gesproken gewenscht.
2o. Dit geneeskundig schooltoezicht worde
uitgeoefend door geneeskundigen.
i. By de uitoefening van dit toezicht z\jn
deze functionarissen gehouden zich naar eene
schriftelyke instructie te gedragen.
4o. In deze instructie worde in het bijzonder
uitgelegd, dat degene, die dit toezicht uit-
•fent, zich onthoude van elke behandeling
der kinderen, maar geneeskundig toezicht
houdt op de leerlingen, het onderwijzend per-
oneel en verder cp alle die zaken en omstan
digheden, waaruit nadeelen voor de gezond
heid van het kind in de school kunnen ont
staan; ook kan het tot de competentie van
leze functionarissen behooren hygiënische
venken te geven of voorstellen te doen, welke
in verband met den minder gunstigen gezond
heidstoestand van sommige kinderen een meer
regelmatige leergang kunnen bevorderen.
5o. De aanstelling en instrueering van d<
genen, die dit schooltoezicht uitoefenen, ge
schiede door hen, van wie de school uitgaat:
door den Gemeenteraad voor de openbare
Scholen, door de Schoolbesturen voor de bij
zondere scholen. Samenwerking tusschen de
■schillende corporatiën (van gemeenten zoo
wel als van besturen) is niet buitengesloten,
mits dit toezicht uitgeoefend worde overeen
komstig de instructies, zooals deze telkens is
SCHOOLSPLITSING.
Te Leeuwarden is, naar „Friesch Dbl."
meldt, door het Bestuur der Chr. Kweek
school, Margaretha de Heerstraat 2, besloten,
de leerschool der Kweekschool en de daaraan
verbonden school van U.L.O., te splitsen en
tot reorganisatie der U.L.O. school over te
gaan.
Met het oog hierop is met ingang van 1 Jan.
benoemd tot hoofd der U.L.O. school de heer
II. Hoogenhuis, le onderwijzer aan genoemde
school, in 't bezit van de acte Engelsch M.O.
Voor hoofd aan de leerschool zal een oproep
van sollicitanten plaats hebben.
CHR. ONDERWIJS AAN SCHIPPERS
KINDEREN.
In „Terminus" te Utrecht is een vergade
ring gehouden, uitgeschreven door de Na-
tional-Christelljke Onderwijs-Vereeniging van
den Ned. Prot.-Chr. Schippersbond, om te ko
men tot de oprichting van een bond van alle
Prot.-Chr. Vereenigingen, die de belangei
het Christelijk Onderwijs aan Schipperskinde
ren trachten te bevorderen.
Door den voorzitter, Ds. J. L. Schouten,
Amsterdam, werd in zijn openingswoord het
doel en de noodzakelijkheid van deze organisa
tie uiteengezet. Na breede gedachtenwisse-
16.00 Huize
Sikkel
1.50 Huize
Ned. Hel
i N.C.R.V.: G
i N.C.R.V.: Ure
i x'&kv.: Kor
[ebr. 13:8: ,.Je-2
P. J. Molei
196 „Der Herr dei
150 ,.Nach dir.
>rija den Onbegonnen"; b. Ge
n 2 „Kom laat ons samen ne-
n V.P.R.O.: Kerk uitzending
Beverwijk. Spreker: Dr. W.
emeentezane: Gez. 250:1 en
iel Lied 199); 2 Voorles
10 30 Hilversum A.V.R.O.: Voordracht Mei
De Vries—Kellersmann
14.00 Huizen N.C.R.V.: Cursus Fraaie Han<
y.R.O.: Nieuwjaars*
.alen
RIJKSPRESIDENT HINDEN-
naker de Bruine:
23.52 H u i z
23.55 H i 1 v
24 05 H u i
uitzien ui liet Nieuwe jaa
V.: Jaar si uiting door M
sum A.V.R.O:
NC.R/V. :6IN.Ieu
i N.C.R.V.: Hamdet
Polltlebe
6o. Om te komen tot een goede landelijke
regeling dezer zaak, waardoor eensdeels uit
wassen worden voorkomen, anderdeels maat
regelen kunnen worden getroffen, die doze
aangelegenheid voldoende tot haar recht laten
»men, wordt de wenschelykheid uitgesproken,
it 's lands Overheid algemeene regelen stelle.
De Geneeskundige Sectie van bovengenoem-
algemeene vereeniging stelt zich voor,
indien eenigszins mogelijk, in samenwerking
een of meerdere der bovengenoemde
Schoolbonden, binnen zeer afzienbaren tijd
te gaan tot het publiceeren eener con
cept-instructie, als in punt 3 van hare wen-
schen geuit is.
CURSUSSEN-PLUIMVEETEELT.
Voor de vierde maal heeft de Algemeene
Nederlandsche Pluimveefokkers-Vereeniging
(A.N.P.V.) een cursus georganiseerd in
pluimveeteelt, welke op zes achtereenvolgende
Zaterdagen in de maanden December en Janu
ari gehouden wordt in de collegezaal van "net
Instituut voor Parasitaire en Infectieziekten
te Utrecht. Als docenten treden op de heeren
Dr. E. A. F. Baudet, Dr. G. van dor Plank,
D. J. Holsteyn en F. A. de Zeeuw.
EXAMENS
EXAMENS-WATERSTAAT.
In afwüklng van het gebruik om de twee
Jaren een vergelijkend onderzoek te houden van
a, de heer C. J. Kei
EXAMENS HANDENARBEID
EXAMENS HEILGYMNASTIEK
a r 1 f n>. 29 Dec. Geëx. 13. gesl. 9 e
e dames P. van Stede van Houwelir
Haag: E. Preyde. Haarlem: A. C.
NA DEN BRAND
dit jaar U gewe
)4 vr. Candida ten,
nagden.
581 opgeko:
gekomen adspira
lastrlcht, Dev«
Door WJEP.NY
XL
Ik vroeg me af, wat Swlntsof van plan
was te doen; zijn vaarwel in plaats van het
gewone „tot weerziens" 1) had dreigend ge
klonken. Grisha scheen het luchthartig op
te vatten, bleef tenminste doorpraten, zonder
op Swintsof's uitingen terug te komen.
Den volgenden morgen wilde ik me, zij
het ook zijdelings, op de hoogte stellen. Na
'het ongeval met Presnof wilde ik waar
om wist ik zelf niet in geen enkel opzicht
den indruk wekken, in te willen gaan op de
vage voorstellen, die Swintsof mij eenige
Wieken geleden gedaan had.
Terwijl ik stond te denken op welke
manier ik het best op de hoogte van Swin
tsof's plannen kon komen, kwam plotseling
de dochter van Swintsof kinnen, bleek en
met roodgehuilde oogen. Een panische
eohrik sloeg me om het hart; zou hij iets
onherroepelijks gedaan hebben, was dat de
beteekenis van zijn „vaarwel"?
„Helpt U, Tatjana Nicolaefna, om Gods
wil,, helpt U ons", jammerde het meisje op
nieuw in snikken uitbarstend.
„Maar waarmee dan, kind ik weet van
niets," zei ik, beangst voor hetgeen ik to
hooren zou krijgen. Alhoewel ik meende op
alles voorbereid te zijn, was ik toch ver-
wordt in Rusland gebruikt in plaats
,Van ons „goedendag" bij het weggaan.
„Prosntshanje gebruikt men alleen als men
elkaar voorgoed verlaat en beteekent eigen-
Mik
lamd van ontzetting, toen ik de vreeselijke
woorden vernam: „Vader is vannacht
earresteerd". Gearresteerdl
I)at had ik niet kunnen vermoeden. Zóó
had Grisha dus geantwoord op de eerlijke
bezwaren van dezen man, tegen het stelsel
van verdachtmaking, opdrijving tegen beter
weten in, dat naar allerlei ellende moest
voeren. Swintsof wist blijkbaar te goed, hoe
Grisha de proef met de ketels had doorge
dreven, hem moest nu het zwijgen opgelegd
worden. Natuurlijk was ik geheel hulpeloos,
evenals Swintsof's dochter, tegen de G.P.OE.
in wier handen wij slechts stukken speel
goed zijn wanneer die handen naar ons
worden uitgestrekt.
Helaas, kou ik het snikkende kind slechts
met algemeenheden troosten, terwijl mijzelf
het hart ineenkromp.
Ik wist te goed, hoe de G.P.OE. sarkastl-
scht opmerkingen, ontkenningen van schuld
en een gevoel van eigenwaarde opvatte aan
welke „misdrijven" Swintsof zich ongetwij
feld schuldig had gemaakt.
En matelooze woede en afkeer maakte zioh
van mij meester. Nog denzelfden middag
had ik mijn kleeren en andere kleinigheden
op een wagen geladen, vertrok met achter
lating van een klein briefje, dat de verkla
ring van onze scheiding me wel nagestuurd
kon worden. Bitter schaamde ik me erover,
dat ik aan dit alles niet reeds eerder een
einde had gemaakt Misschien was het on
heil, gedeeltelijk tenminste, voorkomen kun
nen worden.
In Moskou bij Vitja aangekomen toonde
deze me de krant, waarin de mededeeling
stond, dat kameraad Wedrin, de man mei
de groote revolutionaire verdiensten, die ge
toond had een schitterend organisator te zijn
en de energie had om de door de partij op
gelegde taak in de productie werkelijk ten
uitvoer te brengen, benoemd was tot lid van
den Zuidelijken Staaltrust te Charkof. De
breede weg naar de hoogste leidende func
ties lag voor hem open, terwijl mijn weg
voerde naar ontberingen, het lot, waaraan
de volksmassa onderworpen is.
HOOFDSTUK XII
Een onderdeel der massa.
Wat weten wij eigenlijk van ons groote
land en van het sombere, strijdende, wor
stelende volk? Wat weten onze regeerders
van de verlangens, van de gedadhten, die
in de harten en hersens der millioenen
onderdanen leven?
Hoe ontzaglijk ver staan zij af van hen,
in wier naam zij verklaren te spreken en
te besturen; welk een diepe afgrond hebben
zij gegraven tusschen zichzelf en de massa,
die zij in woorden verheerlijken. Wat als
r.ontra-revolutie wordt aangeduid en ver
volgd, wordt verdoemd van bovenaf, maar
waarvoor openbare personen worden aange
klaagd en beschimpt als afvalligen, wordt
iuist eedacht en uitgesproken door millioe
nen, wordt door hen als vanzelfsprekend be
schouwd. vaak wordt daarnaar gehandeld.
Slechts de alomverspreide, steeds aanwezige
angst voor de gehate en gevreesde spionnen
dienst der regeering vermag de openlijke
uitirwr naar buiten van dien afvalligen geest
te beletten.
De eerste maanden van mijn nieuw be
staan waren voor mij maanden van open
baring: Ik leerde mijn volk kennen van een
zijde, die ik vroeger nooit voor mogelijk zou
hebben gehouden. Ik leerde, wat het zeggen
wilde, stelselmatig te worden verongelijkt,
zonder do mogelijkheid te hebben om te
protesteeren en herstel van onrecht te krij
gen. Ik ging beseffen, welke schrijnende
afgunst het moet kweeken, wanneer men
ziet hoe een mede-arbeider, een collega,
beter loon ontvangt, voordeelen geniet, in
den vorm van een ruimere woning enz. en
dat alles omdat hij of zij de kunst verstaat
een chef naar den mond te praten. Ik leerde
ook den bitteren, bijtenden humor kennen
van de massa, vooral ook van de arbeiders,
die alles bespotten, wat door de regeering
als hooge wijsheid werd verkondigd. Er is
geen sprake van, dat men alles voor juist
aanneemt, wat de bladen schrijven, of de
leiders spreken; de doorsnee-arbeider weet
daarop heel raak te antwoorden met hoon
en grove schimpscheutenin het verbom
gene, in den kring zijner makkers soms, als
hij het risico niet vreest, om door zijns
gelijke, die omhoog streeft, te worden aan
gebracht. In het openbaar echter, zwijgt hij,
is daartoe gedwongen, anders loopt hij de
kans verbannen te worden. Dit waagt de
doorsnee-mensoh niet Het mag soms in hem
zieden van verontwaardiging, hij mag som»
zijn tong voelen jeuken onder den drang,
een heerlijke schimpscheut er af te laten
glijden, maar. neen! Hij perst zijn lippen op
elkaar, dat ééue oogenblik van vreugde en
spot kan te ernstige gevolgen hebben!
Ik had vroeger vaak gescholden op ons
lomp bureaucratisch apparaat, dat mij groo-
tendeels overbodig toescheen. Maar nu ik
dit apparaat meer van buiten, in zijn geheel,
kon bezien, begreep ik beter, waarom de
partij den strijd ertegen niet kon aanbin
den. Immers, als geheel is het volstrekt niet
overbodig, maar integendeel een noodzake
lijkheid voor onze regeering. Slechts door
dit leger van ambtenaren is het in staat
de groote massa geestelijk zoo te onderdruk
ken, dat geen enkele harer gedachten naar
huiten merkbaar wordt Dit leger van hon
derdduizenden, misschien wel millioenen,
grootendeels uit arbeiders gerecruteerd, is
het lokmiddel, waardoor een aantal zich
ertoe leenen de regeering en de leiding, in
alles ten dienste te zijn, de massa te drijven,
te verklikken en te verraden, alles op zijn
beurt.
De groote tegenstellingen in welstand zijn
bij ons afgeschaft; ophooping van rijkdom
in de handen van enkelingen wordt tegen
gegaan. Maar de geest van omkooperij is
daardoor niet minder erg dan in andere
landen. Alleen, men koopt niet meer om niet
duizenden en honderdduizenden, men koopt
om met een partij-maximum, het hoogste
salaris, dat een communist kan verdienen.
Dit is niet het middel om slechts een paar
personen te bereiken, maar heele groepen,
voor wie dit maximum een vijftig of hon
derd roebel per maand extra beteekent en
daarnaastde portefeuille, het verlaten
van den tredmolen der fabriek, het genot
om te mogen praten en beslissen, om ande
ren te mogen voorschrijven en zelf geen op-
draohten meer te moeten uitvoeren, het ver
laten van de sfeer, waarbij men gecontro
leerd kon worden, de Intrede in groepen, die
anderen beloeren en becritiseeren en waarbij
men met de noodige spreektalenten en
een zekere handigheid het ver kan
brengen in het ambtelijke leven.
Ik was niet meer een deel van die lei
dende groep, behoorde niet meer tot de hoog
ste lagen er van, gelijk tot dusver het geval
was geweest, ook na mijn uitsluiting uit de
partij, als vrouw van een vooraanstaand
communist, nu leerde ik die machine be
grijpen en aanvoelen, zooals allen het doen,
die niet het ideaal koesteren daarin een
maal te worden opgenomen.
De menschen, wier dagelijkscli lot ik nu
deelde, wekten in mij gemengde gevoelens
op; medelijden overheerschte, maar toch
kon ik een gevoel van afkeer en minach
ting niet onderdrukken. Het was ongeloof
lijk, hoezeer de tegenwoordige verhoudingen
die menschen van elk gevoel van eigenwaar
de hadden beroofd, hoe blinde angst hun
leven beheerschte en ze vaak deed vreezen,
datgene te doen, waartoe ze alle recht had
den. De huisvesting was een van de ergstd
bronnen van angst en bezorgdheid. Herhaal
delijk kwamen er communisten om de wo
ningen op te nemen. De voorzitter van hei
huiscomité liet dan alles zien, van de boven
verdieping tot den kelder toe, van het ge-
heele hujzenblok, dat onder zijn toezicht
stond. Van iedere woning werd nagegaan,
hoeveel menschen er opgepakt bij elkaar
woonden, en of er soms nog opgerold kon
worden, „oprollen" was een uitdrukking,
die men voortdurend hoorde uit den mond
der inspecteurs, waarmee dan nog nauwer
opeenpakken der bewoners werd bedoeld.
Verder werden de „vreemde elementen" na
gegaan personen, die niet in dienst waren
van een sovjet-organisatie Soms waren er
woningen noodig voor nieuwe autoriteiten,
die naar Moskou werden overgeplaatst,
soms ook voor arbeiders, die het zelf te be
nauwd gehad hadden en nu meer ruimte
eischten. Steeds werd zulk een inspectie ge
volgd door een zenuwachtig geren en
gepraat der bewoners onder elkaar. De ver
schillende echtgenooten, die niet. thuis
waren, werden op hun kantoor opgebeld en
op de hoogte gesteld te worden van het drel
gende gevaar en voordat er nog iets gebeurd
was, klonk er al gejammer van alle kanten,
verklaarde men, dat men gebruik zou maken
van zijn „connecties" om aan die onlx»-
schaamdheden een einde te maken.
(Wordt vervolgd.)
