HET PARLEMENT IN 1931
DE EFFECTEN MARKT IN 1931
DE
PRODUCTEN-MARKTEN
IN 1931
WOENSDAG 30 DECEMBER 1931 VIERDE BLAD PAG. 14
Hot land in crisisnood.
Hot extra-parlementaire rechts-geox-iëuteea-
do Kabinet-Kuys is in den loop van het jaar
1031 geworden tot crisiskabiiiet. Meer offi
cieel is dit het geval sinds den aanvang
vun het parlementaire jaar, dat op den
derden Dinsdag van September jl. intrad,
maar feitelijk vertoonde het kabinet reeds
eerder do teekenen van een crisis-bewind,
Luchtharligen,om niet te zeggen licht-1
zinnigen, in net wereldje der Neuextandsche
parlementariërs knepen in het begin dis
jaars nog wel eens de oogen dicht Ze wil
den blijkbaar niet zien, wat anderen reeds
lang opgemerkt hadden.
In lnuië vlogen 's lands inkomsten ach
teruit eri ook ten onzent waien ze op den
terugmarsch- Maar de soc.-dem. wilden
voor lndië het geld maar met vele tientallen
millioenen blijven uitgeven; een „vlotte lee-
ningspolitiek zou er ons verder wel door
helpen".
Onnoodig te zeggen, dat een land met zulk
slag regeerders in minder dan geen tijd aan
den rand van den fins elen afgrond zou
staan. Gelijk ook Ausu. :te, waar men ook
zoo'n vlotte leeningspolitiek in toepassing
hoeft gebracht, ten duidelijkste heeft be
wezen.
Ook voor het binnenland ging de finan
cieel© wijsheid der soc.-dem. niet veel ver
der. Als we ons maar weerloos maken en
dun de belastingen der z.g. kapitalisten
flink verhoogen, welnu dan zijn we uit de
misère. Zoo ongeveer is veler gedachtengang
Gelukkig is er een kabinet en een parle
mentaire meerderheid, die den moed hebben
te doen wat noodig is om cms volk door
den gixioten nood der tijden heen te helpen.
Beiden durven offers van ons volk vragen,
al schromen ze ook niet te steunen met vele
millioenen daar, waar het behoud der volks
kracht zulks eiscbk
Zoo moet hek Zoo eischt het de volks-
eodictariteit.
Het verrichte werk.
We zeiden het reeds: eerst sinds Sep
tember is het crisis-karakter van het kabi
net in het bijzonder op den voorgrond ge
komen. De aard van het verrichte parle
mentaire werk draagt er sinds dien tijd
sterk het stempel van, ook al waren er
reeds eerder aanwijzingen, dat we 'n zeer
moeilijken tijd tegemoet gingen.
We behoeven er slechts aan te herinneren
dat nadat de Tweede Kamer in Januari
één dag was teruggekomen om z. h. s. de
Geneefsche Handelsconventie (de conventle-
Colijn) af te doen haar eerste werk in
Februari was het toekennen van steun
aan den veenkolonialen landbouw, waar
voor 4x/2 millioen beschikbaar werd gesteld
met. op "twee na algemeene stemmen. On
middellijk daarop volgden interpellaties
over de werkloosheid, die een week later
eindigden met verwerping van niet minder
dan vijf ipoties, waarin het beleid der ver-
antwooi'delijke Regeerdng werd aangetast.
Van 18 Februari tot 10 Maart hield de
Kamer zich bezig met de Surinaamsche en
Indische begrootingen.Op 10 Maart werd de
eerste termijn goedgekeurd voor den derden
kruiser voor Lndië, ondanks het heftig ver
zet dergenen, die ons koloniale Rijk onbe
schermd willen laten midden in een we
reld, die vol gevaren is.
Een wijziging der Nijverheidsonderwijs-
iwet (waarbij o.a. het z.g. stop-artikel werd
opgeheven) kwam op 18 Maart z. h. b. tot
Stand. Een dag later werd met 57 tegen 17
stemmen besloten tot verhooging der siga
retten-belasting
Tot, een wijziging der wet op het Notaris
ambt (om de belangen van cliënten van
notarissen te beschermen) werd op 19 Maart
z. h. s. besloten.
Ongeveer een week (2027 Maart) weid
[besteed aan een omvangrijke wijziging der
Woningwet Op 29 April hechtte de Kamer
er met 64 tegen 30 stemmen definitief haar
goedkeuring aan.
Omstreeks dienzelfden tijd (24 Maart)
werd besloten tot conversie van 300 millioen
aan crisisleeningen in leeningen van lager
rente. Op 26 Maart werd de ten behoeve van
«den bieten bouw voorgestelde steun (de crisis
woelde steeds verwoestender in ons na
tionaal bestaan) aanvaard met op 1 na alge
meene stemmen.
In den aanvang van Mei werd een Indi
sche leening van 200 millioen goedgekeurd.
Overigens werd deze maand besteed aan het
afdoen van het reeds lang aanhangige voor
stel tot herziening der Drankwet Het was
een moeilijk werk van geven en nemen bij
ingewikkelde wetstechniek. Minister Ver
schuur, die de „plaatselijke keuze" bij deze
gelegenheid de deur wees, kwam er door
heen, maar met een wet die naar veler oor-
doel allerminst uitmunt door duidelijke re
dactie .Op 10 Juni verliet dit product van
wetgeving de Tweede Kamer met 58—10
stommen.
Vlotter ging het met het imJtiatief-voorsteü
|V. d. Bertgh in zake de woekerbestrijding.
Met vereende krachten is daarin iets gebo
den, dat technisch algemeen weid geroemd.
iZ. h. e. aanvaardde de Kamer dit voorstel.
Eer het zomerreces begon werd voorts nog
afgedaan een wijziging der Stuwadoorswet
en de interpellatie van communistische zijde
betreffende het verwijderen van het commu
nistisch dagblad uit de openbare leeszalen.
Om den godslasterlijke^ inhoud ervan acht
te de minister den maatregel noodzakelijk.
Het nieuwe parlementaire jaar.
Het nieuwe parlementaire jaar deed zijn
Intrede, nadat de wereldcrisis bijzonder was
verscherpt De Regeering zag zich genoopt
'tot sterk-ingrijpende maatregelen, om de
Staatsbegroóting voor 1932 zoo ongeveer slui
tende te kunnen maken. Voor de soc.-dem.
was dat een pracht-gelegenheid voor min of
meer roerige agitatie, politiek en econo
misch.
Hun crisis-interpellatie, welke reeds in de
eerste zitting der Kamer werd aangevraagd,
kwam allerminst onverwacht. Heimelijk
hadden ze gehoopt er waren daartoe
aanvankelijk misschien enkele verschijnse
len aanwezig om met behulp van een
deel der Roomsch-Katholleken het kabinet
ten val te brengen. Maar deze hulptroepen
Weken ten slotte de verantwoordelijkheid
voor een kabinetscrisis niet te duiven aan
vaarden en schaarden zich trouw achter de
ïegeorirhg. Dat was een misrekening voor de
revolutionaire heeren, die echter ook overi
gens zeer slecht uit diit debat te voorschijn
zijn gekomen. Zij hadden wel gemakkelijke
critiek, maar aan opbouwende denkbeelden
Woken ze arm. In overgroot© meerderheid
plaatste de Kamer zich achter het kabinet
en wees de soc.-dem. moties af.
Eer op 3 Nov. de Rijksbegroot.Iimg in ba
handeling werd genomen, verwierven de
goedkeuring der Kamer de re cell ng van de
nitkeering aan z,g. Mobilisatie-slachtoffers
de reorganisatie van den Economischer
Voorlichtingsdienst, het tnactaat van Oslo en
de regeling van den rechtstoestand der mili
taire ambtenaren.
In zeven wéken tijds (van 3 Nov.18 Dec.)
is, met groote krachtsinspanning, het be-
grootingswei'k afgedaan. Verschillende crisis
maatregelen verkregen in die periode parle
mentaire sanctie: We noemen:
de verlenging van den duur der crisis-
uitkeeringen voor de landarbeiders met 6
weken;
de korting op de salarissen der rijksamb
tenaren (met ingang van 1 Maart 1932);
verhooging der bènzinebelasting;
verhooging van het tarief van invoerrech
ten (gedurende drie jaar);
de contingenteeringswet;
de voorziening in de kasbehoeften der ge
meenten;
de regeling van den uitvoer van goederen
de verhooging der Indische invoerrechten;
het toekennen van steun aam de vLasin-
dustrie (f 960.000);
idem voor den tuinbouw in de Streek
(f 700.000, terwijl de gemeenten 3 ton moeten
geven) en vermindering van de stortingen
in het Invaiiditeitsfonds met 6^ millioen.
Voorts werd nog een geldleening goedge
keurd groot 300 rnilliooen en een Indische
leening van 150 millioen.
Op 27 Nov. boekte minister Verschuur een
echecje, toen de Kamer weigerde hem te voi-
in zake kasvoorschotten aan den Kon.
Hall. Lloyd.
soc.-dem. zorgden voor een eenigszins
grotesk besluit van het jaar 1931: ze dienden
niet minder in dan een voorstel tot wijziging
van een artikel der Grondwet- De bedoeling
de Staten-Generaal te betrekken in het
eventueel gelasten van mobilisatie.
Met hun vastgeloopen ontwapenmgspropa-
mda onze soc.-dem. nemen daarmee in
hun eigen internationale beweging een uit
zonderlijke positie in zijn zij dus opnieuw
beland hij een station, waarvan ze zeer goed
weten, dat het, niet naar het beoogde doel
voert.
Mutaties.
Aan de Tweede Kaïher ontviel op 27 Aug.
door den dood de algemeen geëerde en in
vloedrijke staatsman Dr. W. H. Nolens, lei
der der R.K. Kamerfractie. Zijn verscheiden
is voor het parlement een waarlijk groot
verlies.
Om andere oorzaken verdwenen voorts uit
haar midden de soc.-dem. A. B. Kleerekoo-
per, J Brautigam en A. H. Gerhard, de anti-
rev. Dr. J. Severijn en de liberaal C. J. v.
Kempen.
Als opvolgers deden hun intrede de hee
ren J. H. Maenen, Ds. J. L. Fa her, J. ter
Laan, mej. A. de Jong, H. Amelink en Prof.
Dr. B. D. Eerdmans.
EERSTE KAMER
De Eerste Kamer gaat er in kortheid van
vergaderen niet op vooruit. Haar arbeid
maakt soms den indruk niet van contróle,
maar van overdoen van hetgeen aan de over
zijde van het Binnenhof werd verricht
In haar eerste zitting, op 27 Januari, had
i Kamer haar oud-voorzitter J. J. G. Baron
in Voorst tot Voorst, te herdenken, die 10
dagen te voren haar door den dood was ont
vallen. Van 19141929 heeft de heer van
Voorst tot Voorst ons Hoogerhuis gepresi
deerd.
Een van de eerste daden van den Senaat
in 1931 is geweest het verhoogen van den
gedistilleerd accijns van 180 tot 200 opcenten
Voorts werden in de Januarimaand goed
gekeurd de wijziging der Gemeentewet 25
11 stemmen) en de saneering der spoorweg
pensioenfondsen (1511 stemmen).
De Geneéfsche handelsconventie ontmoette
in Februari niet het minste bezwaar. Moei
lijker ging het op 19. Februari met de Tarwe-
wet. Deze bereikte slechts met 2320 stem
men de eindstreep, nadat met 2419 stem
men een motie-Wibaait was verworpen om
tot invoering van een teeltpiemie over te
gaan.
De behandeling der Rijksbegrooting, die
op 4 Maart aanving, leverde niets bijzonders
op. Z. h. s. ging op 10 Maart de steun voor
de aaixiappeimeelindustrie er door, evenals
op 25 Maart de wijziging der Indische Ta-
riefwet, het crediet voor den bouw van een
brug over de Waal bij Nijmegen en de wijzi
ging der Zuiderzeesteumvet en op 26 Maart
de aanleg van het Amsterdam.Rijnkanaal.
In Mei viel de behandeling der Indische
begrooting, waarbij een niet zeer gelukkig
debat plaats had over het niet-benoenien van
Dr. Colijn tot gouverneur-generaal van lndië.
In diezelfde maand vielen de verhooging
der sigaxettenbeiasting en het steun wetje
voor de suikerbietenteelt; in Juli werd de
wijziging van de Woningwet afgedaan.
Na de zomervaeantie bracht op 14 Oct.
een interpellatie-Lobman ineens midden in
de Belgische kwestie. Een bepaald gunstige
pers- had de interpellatie niet, al verheelde
men zich hier en daar niet zonder zekere
ongerustheid, dat er iets aan het veranderen
was in de oplossing der kanaal-kwestie in
een niet onduidelijk door den minister van
Buitenlondscihe Zaken aangegeven richting.
Z. h. s. gang op 15 October ook in de Eer
ste Kamer de Geldschieterswet (wet-v. d,
Bcrgher door, op 25 Nov. de Drankwet-
hei-ziening, op 2 Dec. de steunregeling vooi
de zg. Mobildsatieslachtoffers, op 16 Dcc. het
Oslo-tra ctaat, de Economische Voorlichting»
dienst, de leeningsontwerpen en op 17 Dec.
de verhooging der benzinebelasting. Op dien
zelfden dag werd voorts de verhooging dai
invoerrechten goedgekeurd met 2413 stem
men, terwijl ten slotte op den voorlaatsten
dag des jaars nog werden afgedaan de
steun voorstellen voor den landbouw (vlas en
tuinbouw), de verminderde storting in het
Invaiiditeitsfonds, de tijdelijke heffing van
opcenten op de Indische invoerrechten en
een Indische geldleening.
Tot de onafgedane wetsontwei*pen behoort
o.a. de Pachtwet. Daarover moet de Kamer
nog ernstig studeeren. naar de vooi"zitter op
2 Dec. deed weten in een zeer opvallende-
redevoering, waarin hij er op wees dat de
betrokken minister ongeveer zeven maanden
noodig had gehad om het Verslag der Ka
mer te beantwoorden.
Aan de Kamer ontvielen door den dood
de leden v. Voorst, tot Voorst en J. N. Hen-
drix. Hun opvolgers waren de Rotterdam-
sche wethouder Nivard en de Friesche vak-
vereenigingsman Visser.
Ten slotte zij nog vermeld, dat op 17 Mea
het overleden oud-lid der Kamer, de oud
minister J. H. de Waal Malefijt werd her
dacht
Slotwoord.
Het vorenstaande zal volloende zijn om te
overtuigen, dat ons Parlement in 1931 niet
heeft stilgezeten. Over de parlementaire
werkwijze spreken we ditmaal maar niet.
Als we zwijgen over veelpraterij en nacht-
vergaderingen of over overbodige avondver
gaderingen, leide echter niemand daaruit af,
dat daarover niets te zeggen zou zijn.
We wenschen 1931 te sluiten in de meest
vredelievende stemming en met waardee
ring voor het vele goede, dat in het belang
Van land' en -volk werd verricht,
NOG EEN DAG
FIN A NCIEEL-ECONOMISCH JAAROVERZICHT
SUIKER. RUBBER EN THEE
IN DEN NEVEL
Vooruitzichten voor 1932
De suiker werd in het afgeloopen jaar be
roerd door Chadbourne; men weet nog niet
zeker of deze Amerikaansche advocaat, die
vroeger van suiker geen ander verstand had
dan de normale intellectueel, ten opzichte
van de algemeene suiker-situatie zuivere
bedoelingen had of dat hij aan het voetlicht
trad om de Amerikaansche hank-belangen te
dienen, die zwaar bij Cuba geïnteresseerd
waren. Van velschillende zijden, die men
niet voor bevooroordeeld kan beschuldigen,
werd' met waardeerbare eerlijkheid de na-
deelen van een suikerrestrictie, op die wijze
ge-ensceneerd, in het licht gesteld. Het heeft
niet mogen baten, de suikerlords gaven er
hun sanctie aan, terwijl ook de Indische re
geering middels een licentie-besluit het hare
er toe bijdroeg om de regeling effectief te
maken.
gesloten overeenkomst óf met het niet be
staan eener dergelijke regeling. Chadbourne
verdedigde destijds het feit, dat zulke belang
rijke regelingen niet op schrift gesteld waren
door te wijzen op de anti-trustwetten welke
in Amerika streng worden nagekomen en
die een dergelijke politiek niet zouden kun
nen tolereeren. Trouwens het excedent, dat
Cuba naar Amerika mocht spuien is steeds
een ondoorzichtige geschiedenis geweest, Tij
dens de eerste onderhandelingen met de ver
schillende suiker-belanghebbenden, bedroeg
deze hoeveelheid 2.800.000 ton, later werd het
quantum tot 2.657.235 ton teruggebracht, ter
wijl binnenkort nog wel andere cijfers zul
len worden gepubliceerd. Hoe meer Cuba uit
Amerika wordt teruggedrongen, hoe grooter
de hoeveelheid zal zijn, die Cuba op andere
markten zal hebben af te zetten, tenzij ver
dere restrictie wordt toegepast. Nu zijn de
belanghebbenden opnieuw in Parijs bijeen
om tot verdere beperking te besluiten, ter
wijl naar verluidt getracht zal worden om
Java speciaal „te nemen". Cuba heeft al aan
den voorzitter der conferentie geseind, dat
men er aldaar niet aan dacht om beneden
de 3.000.000 ton te gaan, een houding, welke
j de aanwezige Cubanen niet kunnen begrij-
OM". i cumwc^igo ^uutuien mei Kunnen Degm-
Wat het Chadbourne-plan beoogde werd pen, omdat zij volmachten hebben om voor
tot op heden niet bereikt; de restrictie
was niet voldoende om de gedaalde con
sumptie te nivelleeren, teiavijl de geschiede
nis eerst zal kunnen uitmaken, In hoeverre
Rusland, dat geen betrouwbare statistieken
publiceert, een roet in het eten gooier is ge
weest. Hoe het ook ziJt er zijn vele duistere
punten in de Chadbourne-regeling, speciaal
de kwestie van de befaamde Amerikaansche
gentleman 's agreement, die volgens ver
bolgen Cuba-planters niet bestaat en ook
nimmer bestaan heeft Immers Chadbourne
trachtte destijds de Amerikanen voor zijn
restrictie-plan te winnen; er is een groote
strijd in Amerika tusschen do inheemsche
planters van suiker-bleten en suikerriet, die
de Amerikaansche koopkracht voor henzel-
ven opeisc-hen en die de import uit niet-
Amerikaansche landen door stijgende tarie
ven willen beperken. Nu behoort Cuba tot
de landen waarmede Amerika een preferente
overeenkomst heeft gesloten, zoodat het
20 pCt reductie geniet op alle douane-rechten
De Amerikaansche buitenposten als de Phi-
lippijnen, Hawai, Porto-Rico, St, Crolx zijn
van invoerrechten vrijgesteld; het resultaat
van een en ander is, dat Amerika zelf zijn
suikerproductie opvoert, daarna komen de
gebieden, welke vrij mogen invoeren en die
hun suiker-productie niet onbeduidend' heb
ben vergroot, terwijl het excedent door Cuba
wordt geleverd, aangezien de landen, welke
de volle rechten hebben te betalen, natuur
lijk hoe langer hoe meer worden buitenge
sloten.
De gentleman's agreement ten opzichte
van Cuba behelsde natuurlijk, dat dit
eiland niiet verder zou worden terug
gedrongen en dat de Amerikanen zelf ook
hun productie zouden stabiliseeren. De prac-
tijk heeft echter uitgewezen, dat Cuba meer
en meer werd teruggesteld, zoodat men óf te
maken heeft mot een niet nakomen van eon
Cuba op te treden
De houding van Java
Opnieuw een mystificatie en Java zal nu
wel zoo verstandig zijn om niet een tweede
maal In de fuik te loopen. Ontleenen de Cu-
baansche vertegenwoordigers hun mandaat
aan president Machado, die steeds meer vij
anden schijnt te verkrijgen en waartegen her
haaldelijk. tenminste volgens de berichten,
wordt geconspireerd? Staan wij aan het be
gin van de opzegging van het Chadbourne-
plan of kan er voldoende cement worden bij
gebracht om het brooze gebouw op te kale
fateren? Vragen, die in 1932 wel zullen wor
den beantwoord. In allen gevalle zal Java
moeten inkrimpen, gedwongen door finan-
cieele redenen, want men kan niet ongelimi-
teei'd doorgaan met het opschuren van on
verkoopbare voori-aden. Ook de Visp. is be
zig haar houding te wijzigen, zoowel ten op
zichte van haar algemeene verkoops-politiek
als van de wijze, waarop de afnemers worden
tegemoet gekomen in hun speciale elschen,
een mentaliteits-verandering, welke wij toe
juichen. De prijs, waarop momenteel de
Ja va-suiker wordt verkocht, wordt geheim
gehouden, doch naar men vermoedt wordt
niet veel meer gemaakt dan 6 per quintaal
Superieure Hoofdsuiker, een prijs welke be
droevend laag en verliesgevend moet worden
genoemd.
De jongste ramingen voor het komende
oogstjaar wijzen op een beduidende verbete
ring in de statistische positie want de we
reld-suikerproductie wordt op" 25.925.219 ton
geraamd tegen 28.659.639 ton over het vorige.
Het blijft nu de vraag, welke richting de
consumptie zal inslaan, welke houding
Rusland zal aannemen en hoe de onderhan
delingen in Parijs zullen loopen. Er is vol
doende aanleiding om nerveuze markten in
1932 te mogen verwachten, al verrueenen wij,
Drastische koersdalingen over de
geheele linie
MILLIARDEN VERLOREN
EN DE OUDEJAARSKLOKKEN LUIDEN
De slechte gang in het bedrijfsleven, de
stagneering in den handel, de talrijke hin
derpalen, welke het richtig functionneeren
van het economische apparaat hebben tegen
gehouden, zijn natuurlijk van invloed ge
weest op het koersniveau der waarde
papieren. Eei-st hebben de aandeelen' de tol
aan de misère moeten betalen en latec ook
de vaste-rentegevende papieren, vooral toen
de gouden standaard in gevaar gebracht
wei'd. De koersdaling in 1929 en 1930 al
niet voor de poes. is in 1931 crescendo ge
gaan en met eenige galgenhumor zou men
kunnen concludeeren. dat 1932 niet zooveel
ellende op dit gebied kan bieden, omdat per
saldo er weinig meer af kan. Helaas nog
genoeg om verdere verliezen te bei-okkenen
aan hen, die zelfs nü nog niet de noodige
voorzichtigheid betrachten.
De koers-afbraak blijkt uit onderstaande
beurs-indexcijfers der voornaamste finan-
cieele centra:
dat er een goede kans besaat, dat 1932 voor
suiker niet zooveel onzekerheid1 zal bieden
als wij in het afgeloopen jaar hebben moeten
ondervinden,
De Rubbersituatie
Rubber heeft een buitengewoon onfortuin
lijk jaar achter den rug en bij deze cultuur
kunnen wij echter geen enkel lichtpunt
vinden, welke ons zou kunnen nopen, het
nieuwe jaar met eenige hoop tegemoet te
gaan. De Londensche prijs per lb. was aan
het begin van 1931 in de buurt van 8V4 d per
lb. en is geleidelijk drastisch gedaald om
tegen 3 d het jaar te verlaten, waarbij opge
merkt moet worden, dat in het begin vol
waardige pence werden genoteerd, terwijl de
huidige met circa 25 pCt. zijn gedeprecieerd.
Restrictiepogingen zijn het geheele jaar niet
van de lucht geweest, doch tastbare resul
taten werden niet verkregen tengevolge der
groote belangen-tegenstellingen.
Wij hebben drie partijen: die dër grootere
en kapitaalkrachtige concerns, de kleinere
die geleidelijk aan het einde vap hun finan-
cieelen adem zijn gekomen en de „natives".
De grooteren zien alleen heil in het terug
drukken van jiun kostpi"ijs in de buurt van
dien der inlanders; bij een dergelijk doel
past geen restrictie, integendeel, hoe méér
product per eenheid kan worden verkregen,
hoe méér hun streven woi'dt benaderd. De
productie en dus momenteel de over-prodnxc-
tie wordt er door vergroot, de concurrentie
mogelijkheid echter ondergaat voor hen even
eens een stijging. De kleinere lichamen zul
len den strijd om het bestaan moeten opge
ven, terwijl de inlanders minder zullen tap
pen, doch onmiddellijk weer in de markt te
rugkomen, zoodra de prijzen een stijgende
richting inslaan. Geleidelijk zullen dus twee
partijen overblijven. Wat er daarna zal ge
beuren, is natuurlijk niet te voorspellen, het
hangt voornamelijk af van de verhoudingen
tusschen de twee groote productie-centra en
tusschen de groot-ondernemingen en de nati
ves. Het zou dus niet tot de onmogelijkheden
behooren, dat na het proces van de „survival
of the fittest" er toch een overeenkomst tot
stand zou komen, die tot eenige restidctie
leidt. Immers de productie is in verhouding
tot de huidige consumptie té groot om op
den duur een loonend prijsniveau te mogen
verwachten. De Amerikaansche consumptie
over December 1931 wordt niet hooger dan
op 19.000 ton geschat, een sinds jaren onge
kend laagte-record, terwijl de voorraden
bijna een jaar consumptie bedragen. De
rubber-cultuur zal dus nog door een zeer
moeilijke periode moeten heen manoeuvree
ren, terwijl talrijke slacht offers, ook onder
de grootere zullen moeten vallen. Zooals ge
zegd. heeft het in 1931 niet ontbroken aan
saneerings-maatregelen; de Verubo werd op
gericht, de vereeniging van rubber-produ
centen ter beperking der productie: de Mi
nister van Koloniën benoemde een comité,
dat het rubber-vraagstuk zou onderzoeken en
dat een rapport inund, waaraan de Minis
ter weinig houvast heeft, omdat de strijd
tusschen de voor» en tegenstanders der re
strictie er niet in uitgestreden werd, doordat
elk der partijen zijn eigen denkbeelden ont
vouwde. Ten slotte deed de depreciatie van
het Engelsche pond de deur dicht, terwijl de
mogendheden, die in haar eigen koloniën
rubber voortbrengen, over invoerrechten pie
keren.
Thee-situatie minder hoopvol
Voor thee is de situatie evenmin hoopvol,
alhoewel, de strijd outrance er niet zoo
heftig gestreden werd als bij rubber en sui
ker het geval geweest is. De thee-restrictie,
welke in 1930 bestond, is voor 1931 niet ge
continueerd als gevolg van het feit, dat ook
hier de nadeelen van restrictie, t.w. het ne
men van maatregelen, waarvan ten slotte
derden profiteeren, duidelijk naar voren
waren gekomen. De inlanders maakten van
de betrekkelijk hooge prijzen gebruik om 't
kampongblad, dat door de Europeesche fa
brieken niet meer in die mate werd gekocht
als vroeger, aan de Chineesche incidenteele
fabrikanten te slijten met gevolg, dat de Ne-
derlandsch-Indische thee-productie in stede
van verminderde, toenam. De beide produ
centen-groepen. t.w. de Brltsche en de Ned.-
Indische hernamen hun vrijheid met
het logisch gevolg, dat de prijzen gingen
dalen. Daarbij kwam ook hier de daling van
het Engelsche betaalmiddelde afname
van het verbruikde verplaatsing der
consumptie in de richting der goedkoopere
soorten, een tendanz, die men jarenlang niet
had bespeurd, integendeel, de smaak had
zich juist ingesteld op de betere kwaliteiten
en de Russische mncurrentie. Rusland legt
zich meer en meer op de thee-productie toe
en koestert vergaande plannen. Talrijke ge
bieden, o.a. in de Kaukasus bleken voor thee
ge-eigend te zijn. In dit verband mag niet
vergeten worden dat Engeland hoe langer
hoe meer afdrijft In de richting van protectie
terwijl de leus „Buy British goods" krach
tig wordt gepropageerd. Waar Engeland
gaarne een economisch verbond met zijn
dominions wil sluiten, is het niet uitgesloten
dat de rechten, ook op thee weder worden
ingevoerd. Dan zouden onze thee-onderne
mingen een dubbelen strijd te voeren heb
ben, voortvloeiende uit de depreciatie van
het Pond en de genoemde douane-tarieven.
Andere producten
Er is geen product, of wij kunnen een
analoge beschrijving over den loop in 1931
geven; koper daalde tot zeer lage prijzen,
niettegenstaande het koper-kartel en de voort
durende productie-beperking, die werd inge
voerd. De tijd begint geleideliik te naderen
dat de Rhodesia-velden in exploitatie kun
nen worden gebracht en dan verplaatst de
hegemonie zich naar Europa. De Rhodesia
ertsen zijn groot, terwijl het koper gehalte be
Wij leven in een zoo snel overloopenden
tijd, dat wellicht bij het afdrukken van
deze regelen al nieuwe verwikkelingen zijn
ontstaan. Natuurlijk zal op het einde van
het jaar. dat ditmaal geen vreugde-zangen
zal te hooren geven, het effoctenlijstje aan
menig belegger voor den geest komen; hij
zal zich afvragen: „hoe komt het, dat de
niet-speculatief aangelegde, zulke zware ver
liezen moeten ondergaan?" en dan zal hij
het antwoord schuldig blijven. Want zelfs
de meest serieuze fondsen hebben zich niet
aan de daling weten te onttrekkenook
de prima obligation zijn in vele gevrjten
sterk gedaald. Speciaal memoreeren wij de
Ponden-leeningen vooral de Nederlnndsch-
Indië, die in vele portefeuilles voorkomen.
Hier zijn het factoren, die voor den gewo
nen belegger onvoorzien waren, al zullen
vele economen, wier taak het was do inter
nationale economische verhoudingen te be-
studeeren zich verwonderd hebben afge
vraagd, waardoor Engeland het nog zoo
lang heeft kunnen volhouden. Het blijft een
eigenaardige transactie, die tusschen de
Nederlandsche Bank en de Indische Regee
ring is afgesloten; wij hebben hierover in
ander verband reeds het noodige gezegd,
zoodat wij er niet op behoeven terug te
komen.
Londen102.6
Brussel
Amsterdam
Stockholm
Zurich
Weenen
156.8
133.8
104.5
109.5
101.0
91.4
109.2
108.3
124.0
137.3
1930
94.8
94.2
115.6
1931
Nov. '31 12 Dec. '31
26.5
25.8
27.1
gemiddeld
116
8S.5
43.8
41.5
106-449
75—282
375-462
105—279
113—389
180-236
64— f
Zooals gezegd, hebben onze houdei-s van
te Amsterdam genoteerde waarden een koers
verlies gedurende de crisis van ettelijke
milliarden guldens ondergaait en nog steeda
.is het laagte-punt nog niet gekomen.. De
'drastische daling blijkt wel uit de onder
volgende koersen van enkele onzer hoofd
fondsen:
Unilever
Philips
Aku
Kuchenmeister
Koninklijke Olie
Algemeene Exploratie
Boeton
Ned. Scheepvaart Unie
H. V. A
Poerworedjo
Deli Spoor
Deli Maatschappij
Amsterdamsche Rubber
Atchison Topeca
Anaconda
Wij kunnen deze trieste lijst voortzetten
maar het blijft helaas steeds hetzelfde:
drastische koersdaling over de geheele linie
zonder dat er sprake van is. dat er eenige
verbetering merkbaar is. De depreciatie van
het- Pond heeft tot nu toe voor Engeland
nog geen voordeel opgeleverd, maar aan
den anderen kant de wereldprijzen vërd-cr
naar beneden beïnvloed; het verlaten van
het goud door Japan, dat half December
j.l. is afgekomen als betrekkelijk eerste
maatregel van het nieuwe chauvinistische
en conservatief gerichte kabinet zal de on
derlinge concurrentie verscherpen en spe
ciaal de situatie in ons lndië bemoeilijken.
Groote Nederlandsche industriën, zooals
bijv. Philips hebben de nadeelige gevolgen
ondergaan van een ongezonde expansie; de
crisis immers nivelleert uitwassen en daar
mede doet zij een natie geen ondienst, al
hebben aandeelhouders zware koersverliezen
te lijden. Doch men wordt er, zij het ook
hardhandig, aan herinnerd, dat ten slotte
1930 begin '31 14 Dec. '31
165-378 180 90
445—471 179 79
44—135 46 36
64—150 82 10
277-421 287 112
85-207 85 52
56—200 60 32
116-191 119 60
310—586 316 168
15— 70 23 7
322-479
143—297
196-295
142-344
198-385 223 150
80—192 100 40 1
169—245 170 85
53-161 62 20
het normale rendement niet kan worden
uitgeschakeld, een factor, die in de boom
jaren, welke achter ons liggen, dikwijls
vergeten werd. Momenteel zijn de koersen
té laag gewaardeerd en ovei'drijft men aan
den anderen kant.
Bovendien blijft het voor vele onderne
mingen een open vraag, of de crisis niet
té diep ingevreten heeft om bij verandering
der conjunctuur, in de naaste toekomst een
terugkeer van de vroegere winstmarge te
mogen verwachten. Men kan o.i. niet vol
staan met het overbrengen van het verle
den op het heden, een mentaliteit, welkQ
in de lijn der menschelijke natuur ligt.
duidend hooger is dan in de bestaande Ame
rikaansche mijnen het geval is. De koper-
vraag is door de crisis geluwd, omdat de
electrificatie in een sleepend tempo wordt
gehouden. De zink, lood en tinconsumptie
bevindt zich eveneens in gedeprimeerden
toestand en zelfs het krachtige tin-kartel,
waarin ook onze Regeering vertegenwoor
digd is, bleek niet in staat de prijsdaling
binnen perken te houden. Graanp*ijzen heb
ben een flinke duikeling gemaakt, doch
konden onlangs aantrekken door de betere
statistische positie van tarwe en de grootere
vraag, welke gedeeltelijk toegeschreven
wordt aan oorlogs-toebereidselen. Zoowel
China, Japan als Rusland zijn voor belang
rijke kwantiteiten in de markt geweest,
hetgeen voor Rusland een bijzondere factor
genoemd mag worden, omdat dit land de
laatste jaren haar plaats als exporteerend
graan-land heeft teruggenomen. Het conflict
in het Oosten, dat onder Oostersche hoffelijk
heid (getuige de meer optimistische toon,
welke in de Volkenbond-vergadering ge-
heerscht heeft, toen enkele voorstellen door
de betrokken mogendheden werden aange
nomen) niet zoo alarmeerend lijkt, is in we
zen een zeer ernstige factor, omdat nimmer
te voren kan worden voorspeld, welke uit
breiding dergelijke strubbelingen kunnen
ondergaan.
Vooruitzichten voor 1932.
Wij bevinden ons in een neveï en onze
blik wordt door de gecompliceerde verhou
dingen verduistei'd. Toch is er eenige hou
vast, al laat hij nog slechts geringe ruimte
om te grijpen. Wij zien, dat tariefmuren hoe
langer hoe hooger worden opgebouwd, dat
hoe langer hoe meer represaille-maatregelen
genomen worden om op die wijze de econo
mische oorlog te winnen, want anders dan
een heftige economische oorlog kan de hui
dige situatie niet worden genoemd. Doch
als een draad, zij het nog een zwakke, loopt
door al die gebeurtenissen de wensch heen
naar het vormen van groepen-eenheden van
staten, die zich tot elkander aangetrokken
voelen en die vermeenen en hopen om door
elkanders steun de moeilijkheden te boven
te kunnen komen. Engeland zoekt economi
sche toenadering tot zijn dominions, terwijl
het tevens de landen, die ook het goud heb
ben afgezworen, in de gelegenheid wil stel
Het zou niet te verwonderen zijn, wanneer
vele landen, die het van den exporthandel
moeten hebben, affiniteit tot Engeland be
zitten; nog steeds domineeren de Angelsak
sische eigenschappen, die Engeland gevormd
hebben tot internationaal financieel cen
trum. Frankrijk, dat door de omstandighe
den hoe langer hoe meer geïsoleerd wordt en
dit weet e' voelt, doet zijn best om ervan
te maken wat er van te maken valt, zoodat
rekening moet worden gehouden met een
Fransche belangensfeer, gesteund door het
Fransche kapitaal en bedwongen door de
Fransche wapenen, hetzij militaire- dan
wel economische. Amerika vormt zich een
eigen kring richt zich tot het ideaal om
zooveel mogelijk „selfsupporting" te wor
den, terwijl tenslotte Rusland als sfinx zijn
eigen politiek zal trachten door te zetten. D©
verschillende belangen-gemeenschappen zul
len vermoedelijk intern werken aan verla
ging der tol-müren, al zal angstvallig de
hand worden gehouden aan hooge muren
om het geheele tol-gebiecL
Ren oplossing.
Er moet natuurlijk een oplossing voor d©
crisis komen; een dergelijke oplossing komt
natuurlijk niet uit de lucht vallen, maar
openbaart zich geleidelijk in verschillend©
symptomen. Deze symptomen worden niet
door een ieder bemerkt, zelfs is het moge
lijk, dat deze al vér zijn voortgeschreden
zelfs voor de leidende economen zich ervan
rekenschap hebben kunnen geven. Een uit
weg uit de huidige impasse volgens den ge
wonen weg, dus door sterke inkrimping van
de productie, vermindering der voorradent
etc., lijkt onmogelijk, omdat de crisis door
weven is van politieke factoren, die hun bij
zondere werking doen. De politieke harts
tochten laaien hoe langer hoe feller op; met
eenigen angst worden de herstel-onderhan
delingen. de oorlogsscliul den-regeling, de
nieuwe Stillhalte-overéenkomsten en de ont
wapeningsconferentie tegemoet gezien en er
is niets te bemerken, waardoor een milder©
internationale verhouding mogelijk zou
worden. Het eenige houvas wat wij ver
meenen te zien, ïs onderlinge croepeering;
daaruit zou geleidelijk internationale samen
werking kunnen ontstaan, a! zullen de belan
gen der verschillende groepen, vooral in
den beginne sterk divergeeren. Men zal dan
ook de uiterst moeilijke vraag onder d©
oogen hebben te zien: „waarbij moeten wij
ons aansluiten?" een vraag, die slechts na
ernstige bestudeering zal kunnen worden be
naderd. Pogingen worden gedaan om een
saamhoorigheidsgevoel met België aan te
kweeken. Een econr—'sche band met Bel
gië zou echter, afgezien van andere dan
economische factoren, nimmer kunnen lei
den tot iets fundamenteels, omdat én België
èn Nederland, hoe belangiijk op zichzelf in
relatieven zin, nimmer een zelfstandige
plaats zullen kunnen innemen tusschen
groepen van groot-machten. Wij zullen ge
dwongen worden mede te gaan met de we-
reld-tendenz. dus ons hebben aan te sluiten
bij die eenheden, die het dichtst bij ons
volks-karakter, bij onze traditie en bij onzen
bedrijfslijn komen. Daarin ligt de kiem voof
een nieuwe conjunctuur en wij zouden fou
tief handelen door het zwakke licht, dat op
komt dagen niet te willen zien.
Naar versobering.
Wanneer wij bij het scheiden van het oud©
jaar de sombere herinnering aan hetgeen
aan ons voorbijging, trachten uit te vlakken,
dan mogen wij het pasgehor-n 1932 verwel
komen met de hoop, dat wij gelijk hebben en
dat er onder de oppervlakte constructief
werk wordt verricht, waarvan wij, hopelijk,
spoedig de vruchten mogen plukken, opdat
de schrijnende werkeloosheid moge worden
tegengegaan en de wereld moge worden te
ruggevoerd in banen, die ons allen een be
hoorlijk bestaan waarborgen, a! zullen wij
geen van allen aan een versobering kunnen
ontkomen. Doch dat is het ergste nietl
