JH? tuur gntectfe (ïourant
Dagelijks verschijnend Nieuws blad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
T
FEISOBMI
Land- en Tuinbouw.
Engeland verwacht,
dat ieder zijn plicht doet!
3.21
0.25
ABONNEMENT:
Per kwartaal
(Bfischikklngskosten 015.)
Per week
Voor het Buitenland bij YVeke-
lijksche zcnd.ng 6.—
Bij dagelijksclie zending 7.—
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7V2 cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
No. 3541 WOENSDAG 23 DECEMBER 1931
ADVERTENTIEN
Van 1 tot 5 regels.................... S L17VÏ
Elke regel meer0.22VJ
Ir.gez. Medeüeelingen
van t—5 regels 2.30
Elke regel meer0-45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 't bureau j
wordt berekend 0.10 IJ/
J
12e Jaargang
Git nummer beslaat uit DRIE bladen
ONS KERSTNUMMER
Alle post-abonné's vinden heden bij
hun dag courant ons Kerstnummer in-
De abonné's, die hun blad door middel
van een agent of een bezorger ontvan
gen, zullen dit Kerstnummer eerst
morgen bezorgd krijgen.
DE ADMINISTRATIE.
,v SCHOLEN EN KLASSEN
Een merkwaardig overzicht gaf het Cen
traal Bureau voor de Statistiek dezer dagen
in het licht. Van belang juist thans, nu de
vragen naar de schoolgrootte bij het Lager
Onderwijs en het getal leerlingen per on
derwijzer aan de orde van den dag zijn.
Het bureau geeft van alle Europeesche
landen de absolute cijfers betreffende het
aantal inwoners, het aantal lagere scholen,
het aantal onderwijzers, nader onderschei
den in mannen en vrouwen en het aantal
leprlingen, eveneens naar de sexe onder
scheiden.
Daarnevens zijn de bevolkingsdichtheid en
de uit de absolute cijfers berekende gemid
delden vermeld, n.l.: het gemiddeld aantal
onderwijzers per school, het gemiddeld aan
tal leerlingen per school en het gemiddeld
aantal leerlingen per onderwijzer. De beide
eerstgenoemde gemiddelde cijfers geven een
indruk omtrent de schoolgrootte, het laatst
genoemde cijfer omtrent de lclassegroott®.
Dit laatste cijfer mag niet verward worden
met het getal, dat in de onderscheiden lan
den geldt als norm voor de oprichting of
splitsing van klassen.
Een merkwaardige .statistiek dus. Die nu
zoo eenvoudig voor ons ligt, doch die geba
seerd is op de verwerking van ontzaglijk
veel cijfer-niateriaal en die bovendien ook
bij is. Immers, enkele gegevens gaan niet
verder terpg dan 1926; maar in verreweg de
meeste gevallen zijn het cijfers van 1929/
1930. Dus' Van recente datum.
Wat leert deze statistiek nu. over twee
zich opdringende vragen, nl. die over school
grootte en, klassebezetting? Natuurlijk met
gemiddelden gerekend, want de bevol
kingsdichtheid is hierbij een belangrijkp
factor. Waarbij het echter een wonderlijke
indruk maakt, dat het dichtbevolkte België
nagenoeg de kleinste schoolbezetting heeft,
nl. 99 leerlingen per school.
Gaan we de voornaamste landen na, d.w.z.
ae landen, waar het beste voor het onder-
vijs gezorgd wordt, dan krijgen we wat
schoolgrootte betreft, dit lijstje:
België 99; Denemarken 110; Duitschland
125; Engeland 267; Frankrijk 53; Neder
land 160; Noorwegen 67; Zweden 42 en
Zwitserland 108.
Wat blijkt hieruit nu? Dat Nederland, wat
schoolgrootte aangaat, bijna aan de spits
staat. Alleen Engeland gaat er, door zijn
dichtbevolkte industrie-districten boven uit
en ook enkele Duitsche Staten, welke we
niet afzonderlijk genoemd hebben en waar
gemiddelden zijn van 350 en zelfs 399.
Nederland heeft er gemiddeld 160 en dat
ondanks de „sectarische versplintering" en
endanks de openbare „paedagogische jam-
mergestalten".
Letten we nu op het aantal leerlingen per
onderwijzer. Dan krijgen we: België 26, De
nemarken 35, Duitschland 36, Engeland 36,
Frankrijk onbekend, Nederland 33, Noor
wegen 36, Zweden 49, Zwitserland 29.
Weer neemt Nederland dus een goede
plaats in. België is van alle landen de on
betwiste recordhouder; maar het ten onzent
veelgeprezen Zwitserland is ons niet zoo
heel veel voor. Over 't geheel zijn de cijfers
waarlijk niet ongunstig. Zweden maakt een
slecht figuur; maar de anderen mogen met
35 en 36 gerust voor den dag komen. Eu
Nederland heeft met zijn 33 leerlingen per
klasse zeker niet te klagen.
V MANNEN EN VROUWEN
Thans nog een korte opmerking over het
aantal mannen en vrouwen, dat voor de
klas staat en dat ook wel eenig licht ver
spreidt over de bovenstaande gegevens.
Van dezelfde landen geven we weer de
aantallen onderwijzers en onderwijzeressen.
België 13709 en 18257; Denemarken 9339 en
6630; Duitschland 139365 en 46465; Engeland
41585 en 114397; Nederland 18557 en
16321; Noorwegen 6339 en 4736; Zweder.
8077 en 6943. Van Frankrijk ontbreken de
cijfers; van Zwitserland is alleen bekend,
dat er 16484 leerkrachten zijn.
Opvallend is direct, dat in België de vrou
wen verre de overhand hebben. Doch er
valt ook op te letten, dat daar in totaal
3000 onderwijzers minder zijn dan in ons
land, hoewel er 100.000 inwoners meer zijn
dan hier. Hier gaan dan ook ruim 300.000
kinderen meer op de lagere school.
Zeer groot is ook de tegenstelling Duitsch
land—Engeland. In 't eerste land drie keer
zooveel onderwijzers als onderwijzeressen;
op de Britsche eilanden bijna drie keer zoo
veel vrouwen als mannen. Maar het bureau
geeft hierbij de volgende veelzeggende toe
lichting: In het totale aantal zijn begrepen
1.967 mannelijke en 29.-1-18 vrouwelijke, d.i.
samen 31.3S5 „uncertificated teachers", dat
zijn zij, die slechts een voorbereidend onder
wijzersexamen met goed gevolg hebben af
gelegd, doch geen volledig diploma bezitten.
Z.g.n. „supplementary teachers", clat zijn on
bevoegde assistenten, zijn niet medegeteid.
Dit werpt een eigenaardig licht op het
aantal van 36 leerlingen per klas, en za!
zeker van groote beteekenis zijn voor de
totale kosten van het onderwijs.
Wij gelooven, dat wanneer men hier met
zoodanige bezuinigingsmaatregelen zou ko
men, er nog heviger storm van heftige ver
ontwaardiging zouden opsteken dan nu te
gen de uniforme 45 leerlingeri3chaal.
Wie lust heeft, kan op bovenstaande cij
fers nog wel voortborduren. Wij voegen er
slechts aan toe, dat ook in Zwitserland het
aantal schoolgaande kinderen naar even
redigheid veel lager is dan hier; het heeft
ruim half zooveel inwoners als ons land,
doch er zijn daar 472.000 leerlingen en hier
1.161.000. En dat het aantal leerlingen per
klas daar iets lager is dan hier, zal ook
wel in verband staan met de veel geringer
bevolkingsdichtheid: hier 243 inwoners per
K.M.2 en daar slechts 98
En zoo blijkt al weer, dat statistieken met
oordeel des onderscheids gelezen moeten
worden.
OFFICIEELE BERICHTEN
BENOEMINGEN.
Bevorderd met 1 Januari 1932 tot admini
strateur bij het departemenc van Binnen-
landsche Zaken en Landbouw Mr. D. G. W.
Spitzen, thans referendaris;
benoemd tot lid Centrale Commissie Sta
tistiek als vertegenwoordiger van departement
Justitie Mr. J. G. van liiom, secretaris-gene
raal van dat departement;
benoemd met 1 Februari 1932 tot burge
rester van Bergambacht en Ammerscol, J.
Kooiman, met gelijktijdig eervol ontslag als
burgemeester van Vledder;
np verzoek eervol ontslagen met dank U. P-
Cavaljé als lid tevens voorzitter van Voogdij
raad Zwolle;
herbenoemd tot secretaris Voogdijraad Am
sterdam J. D. J. Idenburg;
op alphabetische aanbeveling voor rechter
rechtbank 's-Gravenhage zijn geplaatst
Mrs. A. J. Paulus, rechter rechtbank Dor
drecht, J. M. Pleyte, rechter rechtbank Assen
au J. L. L. Wery, commies-griffier bij Tweede
VOOGDIJRADEN.
Bij Kon. besluit is aan U. P. Cavalie, op
zijn verzoek, eervol ontslag verleend uit zijn
betrekking van lid, tevens voorzitter van
den Voogdijraad te Zwolle, onder dankbetui
ging voor de als zoodanig bewezen diensten;
is herbenoemd tot secretaris van den Voogdij
raad .Amsterdam I: J. D. J. Idenburg.
BURGEMEESTERSBENOEMING.
Bij K011. besluit is benoemd tot burgemees
ter van Bergambacht en Ammerstol J. Kooi
man, met toekenning van gelijktijdig eervol
ontslag als burgemeester van Vledder.
DEPARTEMENTEN.
Bij Kon. besluit is bevorderd tot admini
strateur bij het Departement van Binnen-
ïandsche Zaken en Landbouw mr. D. G. W.
Spitzen, thans referendaris bij genoemd De
partement.
CENTRALE COMMISSIE VOOR DE
STATISTIEK.
Bij Kon. besluit is benoemd tot lid van de
Centrale Commissie voor de Statistiek, als
vertegenwoordiger van het Departement van
Justitie, mr. J. G. van Blom, secretaris-gene
raai van dat Departement.
VREEMD EERETEEKEN.
Bij Kon. besluit is aan Jhr. mr. H. M. van
Haersma de With, buitengewoon gezant en
gevolmachtigd minister in disponibiliteit,
verlof verleend tot het aannemen van het
grootkruis der orde van Menelik II van
Ethiopië.
ANTWOORDEN VAN MINISTERS
HET BIERTJE VAN DEN BURGEMEESTER
Op vragen van den heer Hermans in
zake de bierfuif, welke de burgemeester van
Berkel-Enschot en Heukelom onlangs, ter ge
legenheid van zijn huwelijk, aan zijn ge
meentenaren heeft gegeven, is door den Mi
nister van Binnenlandsche Zaken geant
woord, dat, hoewel volgens verkregen ambto
lijke inlichtingen drank in zóó beperkte
mate is beschikbaar gesteld, dat van een
„gelegenheid zich te gaan bedrinken" niet
kan worden gesproken, de minister dezi
tractatie van den burgemeester toch minder
gelukkig acht, waarom het in zijn voorne
men ligt, den burgemeester met zijn mee
ning in kennis te stellen.
EEN GEMEENTERAADS-KWESTIE
Men meldt ons uit Medemblik: De heeren
J. v. d. L e e (vveth) en P. J. Koomen
(raadslid) zijn door de R.-K. Kiesvcreen.
als lid geroyeerd, omdat zij behulpzaam zijn
geweest, om met de beide v.-b. en s.d.a.p-
leden de aftredende wethouders Bos (a.-r.)
en Snel (r.k.) te wippen.
Een tweetal vergaderingen zijn hieraan
voorafgegaan; thans werd bovengenoemd be
sluit met overgroote meerderheid genomen;
beide heeren moeten worden geacht in den
Raad dezer gemeente te hebben opgehouden
de R.K. partij te vertegenwoordigen.
Of zij zullen heengaan? Er is bijkans
niei anders te verwachten.
NATIONAAL CRISIS COMITÉ
Het secretariaat van het Nationaal Crisis
comité deelt mee:
De commandant van het veldleger heeft
een omzendbrief gericht tot alle korpsen en
eenheden onder zijn bevelen, teneinde de
zich in werkelijken dienst bevindende mili
tairen op te wekken het Nationaal Crisis-
comité door maandelijksche bijdragen te
steunen.
De militaire administratieve organen heb
ben daarbij opdracht gekregen, tot het innen
van deze bijdragen mee te werken.
Deze spontane actie van den commandant
van het veldleger wordt dcor het Nat. Crisis-
comité zeer op prijs gesteld.
DE BAKSTEEN-INDUSTRIE IN
NOOD
ADRES AAN DEN MINISTERRAAD
De Kamer van Koophandel voor het Land
van Maas en Waal heeft een adres gericht
aan den Minister-raad, waarin gewezen
wordt op den slechten toestand in de bak
steen-industrie. Naar het zich laat aanzien
zullen in 1932 duizenden arbeiders werk
loos worden.
Als oorzaken van dezen noodtoestand
noemt de Kamer o.a. de stopzetting van
de financiering van den woningbouw, uit
stelling van openbare werken, bouw van
waterwerken van beton en aanleg van we
gen van beton, asfaltbeton of bitumen.
Verzocht wordt die maatregelen te ne
men, die deze oorzaken wegnemen of ver
minderen.
OVEREENKOMST NEDERLAND
LETLAND
Het ministerie van Buitenlandsche Zaken
maakt bekend, dat op 15 December 1931 te
Berlijn de onderteekening heeft plaats gehad
van een overeenkomst tusschen Nederland
en Letland inzake de weder/..ïdsolie erken
ning van meetbrieven van zeescnopcm
EEN BURGEMEESTER-ALLEEN
LAATSTE RAADSLID VERDWENEN
Wij lezen in de Maasbode:
De op één na kleinste gemeente in Lim
burg, n.l. Mesch, heeft sinds 1 September
een raad, welke bestaat uit één raadslid,
die tevens wethouder is. Naar wij vernamen
zal dit eenige raadslid en tevens wethouder
met 1 Maart a.s. de gemeente metterwoon
verlaten.
Volgens de ingezetenen zullen er voor een
eventueele verkiezing geen candidaten meer
beschikbaar zijn, daar allen voor het lid
maatschap van den Raad zullen bedanken.
Medio September heeft een 35-tal personen
een verzoekschrift aan H. M. de Koningin
gezonden, waarin verzocht wordt, de ge
meente Mesch in te lijven bij de gemeente
Eysden.
NEDERLANDSCH VERBOND VAN
VAKVEREENIGINGEN
ANDERE SAMENSTELLING RADEN
VAN BEROEP.
Door het Verbond van Nederlandsche
Werkgevers, de Algemeene Roomsch-Katho-
lieke Werkgeversvereeniging, d-e Christelijke
Werkgeversvereeniging, het Nederlandsch
Verbond van Vakvereenigingen, het
Roomsch-Katholiek Werkliedenverbond in
Nederland en het Christelijk Nationaal Vak
verbond in Nederland is een adres gericht
tot Ged. SU-ten der provinciën Limburg,
Noord Brabant, Zuid-Holland, Noord'-Holland
Gelderland en Groningen, waarin wordt ver
zocht, wel ingelicht te mogen worden om
trent tusschentijdsche vacatures, welke in
de Raden van Beroep mochten ontstaan.
Daardoor zullen genoemde centrale orga
nisaties gelegenheid krijgen, aan Gedepu
teerde Staten een aanbeveling te doen toe
komen van d<e personen geschikt zijn voor
bedoelde functie, daarbij uiteraard rekening
houdende met de wettelijke eischen voor be
noembaarheid.
VERBOND VAN NATIONALISTEN
GEEN KONINKLIJKE GOEDKEURING.
De Koninklijke goedkeuring op de sta
tuten van het Verbond van Nationalisten is
dezer dagen geweigerd.
In een adres aan de Koningin doet de
centrale raad thans nogmaals een dringend
beroep op H.M., „om alsnog te verleenen
eene goedkeuring op de Statuten van
vereeniging van Vaderlanders, welke
Uwe Majesteit de meest oprechte dienaren
zijn".
NEDERLAND-CHILI
DE HANDELSBETREKKINGEN.
Op 17 December 1931 zijn door den tijdelijk
zaakgelastigde der Nederlanden te Santiago
en den Cjjileenschen minister van buiten
landsche zaken nota's gewisseld, waarbij de
handelsbetrekkingen tusschen Nederland en
Chili, in afwachting van het sluiten van een
definitief handels- en scheepvaartverdrag,
voorloopig worden geregeld. De voorloopige
overeenkomst, welke terstond in werking is
getreden, stipuleert de vvederzijdsche, onvoor
waardelijke en algemeene meestbegunsti
ging zoowel ten aanzien van douanerechten
en andere heffingen ais ook ten opzichte
van invoervergunningen, invoerbeperkingen
en douaneformaliteiten.
Aan de meestbegunstiging ten voordeele
van Nederland is terugwerkende kracht ver
leend in verband met het feit, dat Franschc
goederen krachtens den Fransch-Chileeen-
?chen modus vivendi van 22 Mei 1931 sinds
dien onder een lager tarief van invoerrech
ten in Chili werden toegelaten. De voorloo
pige overeenkomst zal gelden zoo lang als
het bovengenoemde Fransch-Chileensche ar
rangement van kracht zal zijn, ongeacht de
mogelijkheid voor elk der beide verdrags
partijen om de overeenkomst, met inachtne
ming van een opzeggingstermijn van veer
tien dagen te doen eindigen.
Geel 30ct.
Groen 35cf.
Rood 40<±
per Vz pond
%>ede
jen tfveMcvepe Üaba/t
DE KONINKLIJKE KERSTGROET
Een Joodsche medewerker aan het Vader
land spreekt op de volgende wijze zijn waar
deering uit voor de attentie der Koningin
om haar radio-rede te vervroegen:
Het is eigenlijk zoo weinig en toch ook
weer zoo onnoemelijk veel. wat H.M. de
Koningin gedaan heeft, door, mede op ver
zoek van Joodsche zijde tot Haar gericht,
Haar radiorede eenige uren eerder te willen
uitspreken.
Hierdoor toch heeft Zij Haar Joodsche
landgenooten, die nog aan de traditie vast
houden, in de gelegenheid gesteld, ook mede
te luisteren. Want tusschen 4 en 5 uur
zouden zij juist ter synagoge zijn, om den
Sabbath te begroeten en ook buitendien is 't
inschakelen van electriciteit een ongeoor
loofde handeling op den Sabbath.
Het spreekt welhaast vanzelf, dat de
Koninklijke Kerstrede in de allereerste
plaats gericht zal zijn tot di"i landgenooten
die met H.M. op dit Christelijke feest aan
hun godsdienstige gevoelens op de een of
andere wijze willen uiting geven, maar zeker
zullen niet minder graag de Joodsche land
genooten naar de Koninklijke stem van de
Oranjevorstin luisteren, die toch zeker op
dit feest het motief van den Vrede zal laten
hooren. De Vrede, het heerlijkste dat de
rpwischheid hebben kan en welk woord bij
de Kerstgedachte der Christenen niet uit
geschakeld kan worden, is het, die Joden en
Christenen en alle anderen véreenigen en
binden kan. Want wèl is de gedachte aan
Vrede bij de Kerstmisviering oud, maar
ouder is neg het gebed der Joden, die
dagelijks bidden: De Eeuwige geve zijn volk
kracht, de Eeuwige zegene zijn volk met
Vrede."
Met dit Koninklijke gebaar heeft onze
Vorstin, evenals zoovelen Harer voor
vaderen, weer willen onderstrepen, dat de
band die Oranje en Israël meer dan drie
eeuwen heeft verbonden, nog even sterk is
als die Oranje en Nederland te samen houdt.
Wij zijn overtuigd, dat tal van Joden in
Nederland de portée van deze Koninklijke
vriendelijkheid niet alleen zullen begrijpen,
maar ook zullen doorvoelen als een daad
die juist in dezen voor het wereldjodendom
zoo moeilijken tijd niet hoog genoeg kan
worden aangeslagen. Terwijl in vele landen
aan de Joden veelal groot onrecht wordt
aangedaan en hun leven en eigendom niet
meer veilig is, houdt Nederlands Koningin
rekening met een wensch van Joodsche
zijde, opdat Haar stem ook in Joodsche
huizen moge klinken. En door den ether
kan zij ook buiten onze" landsgrenzen ge
hoord worden, en zal, zoo hopen wij, weer
klank vinden in alle harten.
POSTWET
Verschenen is het Voorloopig Verslag der
Eerste Kamer over het wetsontwerp tot wij
ziging van de Postwet en van de Pakket-
postwet. Daaraan wordt ontleend, dat enkele
leden de toevoeging aan art. 11, 2e lid, niet
zonder bedenking achtten, wijl hierdoor
groote vrijheid wordt gegeven met betrek
king tot de afgifte aan huis van aangetee-
kende brieven aan anderen dan aen geadres
seerde. Zij vroegen, of de minister \Viide toe
zeggen, dat de afgifte aan anderen dan ge
adresseerden in geen geval zal worden toe
gelaten, indien de geadresseerde uitdrukke
lijk heeft verklaard, zulks ni-et te wcnschen.
DE STRIJD TEGEN HET VALSCHE
GELD
BATAVIA STRATEGISCH CENTRUM
Dezer dagen is uit Indië teruggekeerd de
'hoofdinspecteur van politie K. H. Broekhoff,
commissaris van de Rijkspolitie en chef van
de Nederlandsche centrale in zake falsificaten
en van de Nederandsche centrale in zake
internationale misdadigers. Naar men «eet
heeft de heer Broekhoff in Indië de regeering
van advies gediend nopens de bestrijding
valsch geld .en de internationale samenwer
king ten deze.
Zooals algemeen bekend mag worden
ondersteld, bestaat er geen conventie
Genève ter bestrijding van de internationale
valsche munterij, welke conventie juridische
politioneele maatregelen voorschrijft. Deze
laatste zijn het geesteskind van den heer
Broekhoff.
De besprekingen in Indië hebben geleid tot
bet besluit om, onder den procureur-generaal
in Batavia, een Centraal Bureau te stichten.
Een belangrijke factor bij de oprichting
een Centraal Bureau is, dat alle mogelijke
gegevens gecentraliseerd en in één hand ge
bracht worden. Toen dit in Indië geschied
was, had men een goed overzicht van het
geheel.
Een eigenaardig verschijnsel is, dat, sedert
de georganiseerde bestrijding in Indië een
feit is geworden, de eene na de andere werk
plaats van valscb geld is ontdekt.
Het middel van bestrijding der Indische
autoriteiten van in China geslagen munt be
staat hierin, dat alles wat in Ned.-Indië den
invoer controleert, aan 't werk is gezet om
den Chineezen te beletten dat er valsche
munten in Indië worden binnengebracht.
De heer Broekhoff heeft medegedeeld, dat
c-venals wat Weenen thans voor Euroupa en
Washington voor de Vereenigde Staten is
Batavia zeer zeker de Centrale worden zal
het geheele Oosten; de grondslagen
daarvoor worden thans reeds schriftelijk
Voornaamste Nieuws.
KERSTGESCHENKEN VAN DE
KONINGIN
VOOR DE WERKLOOZEN TE MARKELO.
De Koningin had het voornemen te ken
nen gegeven om Dinsdagmiddag te 5 uur
een bezoek te brengen aan het werkloozen-
kamp te Hoogehrug aan den weg Markelo-
Laren, dat bewoond wordt door ongeveer
100 werklooze Nederlanders uit Duitschland,
voornamelijk afkomstig uit het Ruhrgebied.
Ter opluistering had de Markeiosche Zang-
vereeniging haar medewerking toegezegd.
Op het laatste moment was H.M. echter ver
hind-erd aan het voorgenomen bezoek ge
volg te geven. De Kerstgeschenken, door de
Koningin ter beschikking van de werkloozen
gesteld, waaronder krentebrood, worst en
sigaren, in keurige pakjes verzorgd, werden
echter uitgedeeld. Voorts worden uitgedeeld
Kerstkransen, oliebollen en chocolade. De
recreatiezaal was keurig versierd door vier
Kerstboomen.
KERSTFEEST TEN PALEIZE
HET LOO
Gisteravond vierden H.M. de Koningin met
Hare ondergeschikten van het Loo het kerst
feest ten Paleize.
Kwart voor vijven hadden de 189 genoo-
digden in de groote eetzaal hun plaatsen in
genomen. Hier prijkte een prachtige kerst
boom, terwijl andere versieringen, als kerst
kransen waren aangebracht
Om vijf uur verscheen de Koningin met
Prins Hendrik en zette een dameszangkoor
een der ingestudeerde kerstliederen in. Ln
dit koor zongen mede Prinses Juliana, de
hofdames, de dames van het office, service,
de garderobe enz. in het geheel 22 dames,
terwijl de Leer Corn. Wijers, oorganist in de
groote kerk. de zang op het orgel begeleidde
Aan verschillende tractaties ontbrak het niet
en d*e avond had een zeer gezellig verloop,
waarbij orgelspel en zang een aangename
afwisseling vormden. Aan het slot gingen
alle genoodigden met een blijvend aanden
ken huiswaarts.
Het was negen jaar geleden, dut een der
gelijk kerstfeest ten Paleize Het Loo ge
vierd werd.
NEDERL. GEMEENTEN
DE POSITIE VAN DEN BOSCH
„Bij vergelijking van de positie dezer ge
meente met die van het vorig jaar —aldus
antwoordde de burgemeester van 's-Her-
togenbosch mr. F. J. van Lanschot op de
vraag hoe in het algemeen de positie
van zijn gemeente in vergelijking met het
vorige jaar was valt het op, dat deze
gemeente, welke vooral een winkelstad is,
vrij flink de crisis doorstaat. Het schijnt
dat de winkelstand over 't algemeen min
der dan de industrie den druk der tijden
ondervindt. De schoen-, metaal- en textiel
industrie te Den Bosch gaven over het af-
geloopen jaar een ongunstig beeld."
Burgemeester van Lanschot wees erop,
dat de werkloosheid in vergelijking met
1930 vrij aanzienlijk is toegenomen. Op 30
Nov. 1930 stonden bij de gemeentelijke
arbeidsbeurs 668 werkzoekenden inge
schreven, op 30 Nov. 1931 bedroeg dit aan
tal 1043, hetgeen een vermeerdering van
ruim 50 procent beteekent.
Door de werkloozenkassen werd ln 1930
aan ondersteuning uitgekeerd f47.467.91 en
door de Godshuizen 130-813.60.
In 1931 stegen die cijfers respectievelijk
tot f 109.839.30 en f 67.162.41, een vermeerde
ring dus met 125 pet.
Niet alleen de winkels, maar ook de
markten in deze gemeente houden zich
echter goed. Onze nieuwe veemarkt heeft
de gestelde verwachtingen niet beschaamd.
„Wij houden moed!" besloot burgemees
ter van Lanschot,
DE POSITIE VAN BREDA
De meening van den burgemeester
De burgemeester van Breda, mr. dr. W.
G. A. van Sonsbeeck, verklaarde, dat over
(bïz. 2)
Moeilijkheden in de redactiecommissie
van de Commissie te Bazel.
De onafhankelijkheid van Mandsjoerije
geproclameerd.
Een deel van de Vaticaansche bibliotheek
ingestort. Vermoedelijk vijf dooden.
(blz. 3)
De weekstaat van de Nederlandsche Bank;
de goudvoorraad gedaald.
(blz. 5)
Economische Wereldproblemen. Zuid-
Afrika 11.
De wegen, die uw brieven gaan.
Vergiftigingsgeval te Terneuzen.
De strijd in de textielindustrie.
(blz. 9)
Do Eerste Kamer heeft het wetsontwerp
tot beperking van de invoer aangenomen-
Verschenen is het advies van de desbetref
fende afdeeling van den Onderwijsraad aan
den minister van Ond., K. en W. inzake
onderwijs in Friesch op de lagere school.
Haar eerste Kerstfeest I.
het algemeen de positie der gemeente
Breda, in vergelijking met het vorige jaar
ongunstiger is. Aangezien de industrie hier
nogal veelzijdig is en niet van alles kan
gezegd worden, dat de toestand ongunstig
zijn er lichtpunten.
De werkloosheid is in 1931 tweemaal zoo
groot als in 1930, toen zij ook al zeer on
gunstig afstak bij vroeger. Het aantal
werkloozen bedroeg eind November 1930
462 en einde November van dit jaar 922. In
1930 werd aan werkloozen steun uitgegeven
114.331.95, terwijl in 1931 vermoedelijk
f72.000 benoodigd zal zijn.
Burgemeester van Sonsbeeck achtte een
goedgeleide werkverschaffing met voorzich
tige loon bepaling het meest geschikt voor
de bestrijding der werkloosheid.
Ten opzichte van de toekomst is er geen
reden den toestand naar verhouding bij
zonder ongunstig voor te stellen, al zijn do
moeilijkheden niet te onderschatten.
DE POSITIE VAN TILBURG
Nog niet ongunstig
De positie dezer gemeente aldus deelde
de burgemeester van Tilburg, mr. dr. F. L
G. Z. M. Vonk de Both ons mede is als
gevolg van de tijdsomstandigheden minder
gunstig dan verleden jaar. De crisis heeft
op de in deze gemeente gevestigde indus
trie, zooals blijkt uit de cijfers der werk
loosheid, een ongunstigen invloed gehad.
Sedert 1930 is de werkloosheid belangrijk
toegenomen. Op 17 December 1930 bedroeg
het aantal geheel werkloozen te Tilburg
803 en het aantal gedeeltelijk werkloozen
871. Op 15 December 1931 waren deze cij
fers resp. 1394 en 1615.
Aan werkloozensteun niet inbegrepen
de uitkeering uit de werkloozenkassen, de
kosten der werkverschaffing en de onder
steuning door het Burgerlijk Armbestuur
werd in 1930 uitgegeven f 11.021.10 en in
1931 tot en met 12 December reeds f35.378.16
Het meest geschikte middel ter bestrijding
der werkloosheid is werkverruiming.
De financieele toestand is niet ongunstig.
De wet op de financieele verhouding tus
schen rijk en gemeente heeft voor Tilburg
gunstig gewerkt.
PROV. STATEN VAN FRIESLAND
Doordat de heer Tj. Hettinga, die rlen heer
M. visser (R.K.) zou opvolgen :n Je Prov.
Staten van Friesland, zijn geloofsbrief niet
tijdig heeft ingezonden, is thans tot Staten
lid benoemd verklaard de heer T. van der
Zee te Bolsward.
STEUN AAN DE VLAS CULTUUR
Oprichting eener telersvereeniging.
-er HoU MIj van
bouw. de Ch:
Tulndersbond
Land-
de vIaste'er? l""Noo"rd-"enCZuid-
tTlItü .en verSaderlng op te roepen. Deze
vergadering Is vastgesteld op Dinsdag 29 Dec.
Voorhout "s t^Den Haa&P ta
Op deze bijeenkomst zal getracht worden een
telersvereeniging te stichten. Deze is noodlg
y.an ,de steunregeling welke voor de vlas
cultuur in uitzicht is gesteld, te kunnen pro-
^raïl^TnTsM® da?°rder T00r den Sla® b«
E11 dat woord sloeg in, het bezielde de matrozen, het Vader
land rekende op hen! Welnu, zij zouden toonen, dat niet
tevergeefs op hun moed een beroep werd gedaan.
Het werd Nelsons laatste overwinning, 'n kogel doodde hem
maar t was n geweldige overwinning!
Ons blad verwacht, dat ieder zyn plicht doet!
Moge die verwachting ook bij U weerklank vinden. En moge
het ook niet Uw laatste overwinning zijn, als gij, dank z-i
Uw actie, weer een nieuwen abonné aan onze Administratie
moogt opgeven!
DE DIRECTIE
