DINSDAG 22 DECEMBER 1931 1 TWEEDE BLAD PAG. 5
Uit de Pers.
lm Patrimonium schrijft do heer C.
Sxneenk over den strijd in Twente ais volgt:
Zoo is het dan in Twente toch tot een
groot ccmiiiict gekomen. i>e labrikanten
nebben aanvankelijk heel verkeerd geJian
dekt. Door hun opa-enen is er groote ver
bittering onder de aroeiders geKomen.
Maar erkend moet worden, dat de on
dernemers m de conferenties met de Vak-
ceni,traies blijk gaven van toenadering. De
tweede loonsverlaging, hoezeer econo
misch door hen noodzakelijk geacht, zou
worden teruggenomen. En zij zou ook, in
dien de bewij is toes tand dit niet volstrekt
onvermijdelijk deed zijn, in het voorjaar
niet woraen ingevoerd, in ue eerste 5 jpCu
verlaging zouuen de we veis bij jamiink
miet aceicn. lien kleine categorie zou hier
,incg eenige verhoci>ng van loon ontvan
gen. Voorwaarde voor een en ander was
de opheffing van de stakingen bij Jan-
itmk en in Almelo.
De moderne en Roomsch-Katholieke
Benden hebben op deze voorwaarden den
vrede niet willen teekenen. En onze orga
nisatie Unitas kon alléén die voorwaar-
den niet vervullen.
Het algemeen bestuur van het Christe
lijk Nationaal Vakverbond heeft in
band met een en ander het volgende be-
sluit genomen:
I-Iet Algemeen Bestuur van het C.
N. V.,
besprekende het in de Twentsche
Textiel-1 ndu&trie bestaande conflict;
gehoord het verslag der bespreking
daarover door de vertegenwoordigers
der werkgevers, en der arbeidersvak-
centralen gevoerd,
kennis gancmen hebbende van het
communiqué heden door de werkge
vers in de ochtendbladen gepubli
ceerd:
Betreurt dat de aankondiging va:
tweede 5 pCt. loonsverlaging inede ge
motiveerd is als straf voor bet optre
den in een ander conflict,
erkent dat het resultaat der bespre'
kingen te Zwolle een basis had kun
nen bieden voor een accoord,
overwegende echter dat de daaraan
door de werkgevers verbonden voor
waarden niet zelfstandig door „Und-
tas" kunnen worden vervuld,
erkent dat op grond daarvan het
aan „Unitas" niet mogelijk is gemaakt
het advies tot staking op 14 December
a.s. terug te nemen.
besluit „Unitas" moreel en finan
cieel te steunen.
Deze houding begrijpen wij volkomen,
gezien ook hetgeen enkele jaren geleden
dn Twente is gebeurd.
Wij betreuren evenwel den gang van
galeen in ernstige mate.
Neen, wij denken er niet aan, om de
fabrikanten in bescherming te nemen. Zij
hebben door hun motiveering van de
tweede 5 pCt. verlaging zeer veel be-
dorver-.
Maai* aan den anderen kant kunnen
- wij hef onmogelijk juist achten, dat men
- ma de besprekingen te Zwolle in dezen
zwarert tijd toch de staking heeft door-
gezet.
Wat denkt men er mede te beneiken?
En welke ongehoord zware offers zullen
de arb iidersgfezihfliffn riiet moeten brenf
""getf!
•i~.' De pisitie van de Vakbeweging dreigt
- o.L doc r hetgeen in Twente staat te ge
beuren verzwakt te worden.
Intussohen blijkt wel uit alles, dat niet
onze Christelijke vakbeweging voor de
ramp, 'lie Twente treft, verantwoordelijk
gesteld kan worden.
God geve, dat er spoedig nog weer een
•poging tot bemiddeling worde onderno
men. Eji „Unitas" worde gesteund!
de post van „de ooievaar-
BINNENLAND.
nederland--belgie
De Belgische kabinetsraad heeft zich, zoo
Wordt uit Brussel gemeld, bezig gehouden
met het vraagstuk van de overeenkomst tus-
eohen België en Nederland, den 16en October
in De-a Haag onderteekend met betrekking
tot een gelijke behandeling van beider on
derdanen wat betreft de toepassing der in
beide landen bestaande wetgeving ten aan
zien van de invalidiiteits- en onderdomsver-
zekering.
middelbare technische
opleiding
De Minister van Ouderwijs beeft een
commissie ingesteld om te onderzoeken,
aan welke eisehèn en (normen de middel
bare technische opleiding aan dagscholen
•voor bouwkundigen, weg- en waterbouw
kundigen, werktuógbouwkundiiigen, electro-
t.echnioi en scheepsbouwkundigen behoort
te voldoen, du verband met de cuschen van
bet bedrijftele'ven, en hoe deze opleiding be
hoort te wonden genagelld, met naime wat
[betrèft; a. de voorwaarde vau toelating; b.
den duur en de ónrichtïing van het onder
wijs, samenstelling van het leerplan en de
omschrijving van de leerstof; c. de regeling
van en. de eischen voor het •ednd'examen.
Voo rait ter dezer commieie is dir. G. Hof
stede ,te Den Haag, en secretaris A. C. v.
Braam Houckgeest, te Den Haag.
amsterdam
EEN COMMUNISTISCH DREIGEMENT
De communistische leden van den Raad her
halen na het antwoord van den burgemeester
hun verzoek om een spoedvergadering van
den Raad bijeen te roepen.
De „heeren" hceten dit verzoek te doen met
het oog op den ernst der gebeurtenissen, n.b.
door de „heeren" zelf in scène gezet. Zij be
weren, dat door het brute politie-optreden,
o.a. zich kenmerkende door het ophitsen van
politiehonden tegen arbeiders, de veiligheid,
en door het gebruik van vuurwapenen, zelfs
het leven, niet alleen de werklooze, doch ook
der werkende arbeiders ernstig gevaar loopt.
Zij vragen deze vergadering aan, naar aan
leiding van boven nader omschreven ernstige
gebeurtenissen, om den Raad in de gelegen
heid te stellen zijn houding en verantwoor-
deliikheid ten deze nader vast te stellen.
Mocht de burgemeester niet bereid zijn aan
dit verzoek t° volvoert, dan komt de volle
vere"twoirdQlijkhe:d voor de gevolgen die liet
poliUe-optredc'n reeds geliad heeft en even
tueel nog hebben zal, voor zyn rekening, al
dus de sovjet-slaven.
Gistermiddag is op Schiphol aangekomen het vliegtuig „Be Valkmet de Kerstpost en
de post van het verongelukte vliegtuig „De Ooievaar." Op onze foto ziet men den heer
W. van der Poll, chef van de expeditie Posterijen de postzakken inspecteeren van het
verongelukte vliegtuig.
Kerknieuws.
EVANG. LUTH. KERK.
Bedankt: Voor Amsterdam (vac.-A. D.
Wempe), W. J. Kooiman te Deventer.
GEREF. KERKEN
Tweetal: Te Siiedrecht, G. F. Hajer te
Schoonebeek en J. W. van Tol te Dalfsen.
Beroepen: Te Amemuiden, cand. H.
Scholing te Alteveer (bij Hoogeveen). Te
Dedemsvaart, A. J. Boss te Mariënberg (O.).
Te Arum, P. Veenhuizen te Oudega (W.).
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Benschop, J. Ronge te
Hoog-Blokland. Te Zevenhuizen Gr.
(toez.), E. Broekema te Opende (Gr.). Te
Krimpen a. d. IJssel, J, van Veen te Muider-
berg.
Aangenomen: Naar Hoogmade, cand.
H. W. Waardenburg te Bruinisse. Naar
Helenaveen, cand. W. L. van den Berg te Gro
ningen.
Bedankt: Voor Est (bij Geldermalsen),
cand. H. W. Waardenburg te Bruinisse.
Voor Nigtevecht, A. Dijkstra te Losdorp
(Gr.). Voor Colijnsplaat. T. A. Raabe Jr.
te Winschoten (Evangelisatie).
CHR. GEREF. KERK
Tweetal: Te Den Helder, J. Hovius te
Nieuwe-Pekela en K. Zuidersma te Hooge-
AFSCHEID BEVESTIGING INTREDE
Ds. Mr. C. J. B a r t e 1 s, Ned. Herv.
predikant te Lathum, die het beroep aannam
naar Cplmschate, zal aan zijn voornemen, 27
Dec. a.s. afscheid te nemen van zyn tegen
woordige gemeente, wegens ernstige onge
steldheid geen gevolg kunnen geven.
Ds. D. van Enk, overgekomen van
Zwelloo (Dr.) werd Zondag tot zijn arbeid
by de Gerei Kerk te Smilde ingeleid door
zijn zwager, Ds. A. Adema van Ten Boer,
waardoor de vacature van byna twee jaar
aldaar weer werd vervuld. De bevestiger koos
tot tekst Hand. 18 5, en handelde
Paulus te Corinthe, gedrongen door den
Geest. Hy wees er op, dat evenals Paulus,
zoo ook de dienaar des Woords zijn tijden
heeft van inzinking en moedeloosheid. IMaar
de Heere wil hem op Zijn tijd door Zijn
Geest bezielen met nieuwe kracht. Des avonds
deed Ds. van Enk zijn intrede met een
preek over Joh. 3 30. Ohristus moet in het
middelpunt staan van de prediking en de
arbeid van den dienaar des Woords.
Deze trede zelf op den achtergrond, doch
Christus worde meerder. Maar de gemeente
aanvaarde dan ook een prediking, die den
zondaar afbreekt en die Christus doet meer
der worden in de harten aller geloovigen.
Namens den Kerkeraad werd het woord ge
voerd door ouderling R. Daling, die deed
toezingen Psalm 134 3.
Verder spraken nog Ds. D. Drenth, van
Zuidlaren, namens de Classis Assen, Ds. T.
Gerber, van Assen, namens de genabuurde
Kerken en burgemeester Gerrits, namens het
dagelijksch bestuur der burgerlijke gemeente.
In beide diensten was het kerkgebouw tot
in alle hoeken gevuld.
Cand. J. R. Hommes, die de Geref.
Kerk van Makkum anderhalf jaar heeft ge
diend als hulpprediker op Breezand, trad
Zendag, wegens vertrek naar Zuidwolde (G:.),
de avondgodsdienstoefening voor de laatste
maal voor haar op, bij welke gelegenheid hy
het Woord bediende uit Joh. 1 10-12, de
ontvangst van Christus en van Zijn Woord in
de wereld, waarbij hij naging: 1. hoe doze had
moeten zijn, 2. hoe deze bij de meerderheid is,
ei 3. hoe deze by de minderheid is. Verschil
lende toespraken volgden. Namens de kerke
raad sprak Ds. H. Kakes en namens de
classis Ds. C. J. de Kruijter van Wommcls.
Toegezongen werd Ps. 134 3.
Ds. W. K rem er die Zondag 17 Jan.
denkt afscheid te nemen van de Chr. Geref.
Kerk te Kornhorn om 31 Jan. d.a.v. intrede te
doen te Leeuwarden, hoopt alsdan te worden
bevestigd door Ds. M. Holtrop van Franeker.
Cand. J. Meester, van Spakenburg,
werd Zondag als predikant van de Geref. Kerk
te Brouwershaven bevestigd door Ds. P. de
Jong van Spakenburg, die bij deze gelegen
heid een predikatie hield over Jes. 52 7.
Ds. Meester deed des middags zijn intrede niet
en bediening van het Woord over Ps. 121 1
n 2, „een bede om hulp". Hij lette achterecn-
olgens op: 1. de vrees die uit deze bede
blijkt en 2. het vertrouwen dat er uit spreekt.
Toespraken werden gehouden door ouderling
van 't Hof, door Dr. J. van Lonkhuyzen van
Zierikzee namens de classis, door den beves-
en door burgemeester Gast.
Ds. E. Na w ij n, tevoren te Ooste.r-
Nijkerk, werd Zondag tot zyn arbeid bij de
Geref. Kerk te Bergum ingeleid door Ds. E.
I. F. Nawijn te Geesteren-Gelselaar, die tot
tekst had gekozen Jes. 40 3 en als thema
aangaf: de oproep van de heraut om zich voor
te bereiden op de komst van den koning, waar
bij hij naging: 1. de roepende heraut, 2. de
heteekenisvol'e boodschap en 3. het zich voor
bereidende volk. 's Middags deed Ds. E.
Nawijn zijn intrede met een preek over l Joh.
7 en Ga. Hy handelde over tweeërlei spre-
en tweeërlei hooren, en stond stil by:
1. verschil in spreken, 2. verschil in woorden
3. verschil in hoordeis. In het by ze*-. Ier
richtte hij zich na de predikatie tot gemeente, j
kerkeraad, commissie van beheer, consulent,
Ds. M. Norg van Suameer als afgevaardigd-?
van de classis Drachten, het bestuur der
gemeente Tietjerksteradeel en den bevestiger.
Namens de kerkeraad sprak ouderling Stuur-
sma en namens de classis Ds. Norg. Verder
vierden nog het woord namens het gemeente
bestuur burgemeester F. W. Steenliuisen en
de bevestiger.
Ds. W. Spliethoff, predikant bij de
Herst. Evang. Luth. Gemeente te Gorinchein,
ienkt Zondag 21 Febr. a.s. afscheid te nem^n
van zyn tegenwoordige gemeente en Zondag
6 Maart d.a.v. intrede te doen te Pekela, na
bevestigd te zyn door Ds. J. W. Brass te
Rotterdam.
Ds. M. BONS
Ds. M. Bons, Ned. Herv. predikant te
Oudenhoorn, hoopt op Oudejaarsavond voi
het eerst na een ongesteldheid van drie maa:
den weer voor zyn Gemeente op te treden.
Ds. J. J. VAN DE POL
Ds. J. J. van de Pol, Ned. Hervormd predi
kant te Oene (G.)\ herdenkt 13 Januari a.s.
den dag, dat hij 25 jaar geleden het predik
ambt aanvaardde.
Ds, van de Pol stond achtereenvolgens
Meeuwen, Oud-Vosmeer, Bergschenhoek, Krim
pen a. d. Lek, Rouveen, Ooltgensplaat, Oud-
Alblas en nu sinds 17 Juni 1928 te Oene. De
jubilaris wensoht zich ten strengste te houden
aan het recht om niet te jubileeren.
Ds. J. STEEHOUWER, f
Te Apeldoorn is, 72 jaar oud, na een lang
durige ongesteldheid overleden Ds. J. Stee
houwer, in leven emeritus-predikant in de
Ned. Herv. Kerk, laatstelijk te Wychen.
Jacob Steehouwer werd geboren in 1859. In
het jaar 1892 werd hij candidaat bij het L'rov.
Kerkbestuur van Utrecht, waarna hij 7 Aug,,
van dat jaar het predikambt aanvaardde te-
Koekange (Dr.). Van 1896 tot 1930 was Ds.
Steehouwer werkzaam in de Ned. Herv. Ge
meente te Buitenpost. In het jaar 1931 ver
wisselde hy deze Gemeente met zijn laatste
standplaats, Wychen, waar hy tot voor ruim
een jaar geleden werkzaam vas. Op velerlei
terrein heeft Ds. Steehouwer zich vooral ook
in deze laatste Gemeente bewogen. In veel
colleges en besturen had hij zitting en in rui
men kring was hy zeer geliefd. Op 1 October
1930 verkreeg Ds. Steehouwer eervol emeri
taat, waarna hy zich te Apeldoorn vestigde.
De begrafenis zal plaats hebben op Woens
dag 23 December op de nieuwe begraafplaats
te Apeldoorn,
EMERITAAT.
Ds. H. Dekker, Geref. predikant te
Venlo, heeft bij de classis 's-Hertogenbosch
met ingang van 1 Mei e.k. eervol emeritaat
KERKINSTIT UEERING.
Te Den H a a g-Z u i d zijn voor de Geref.
Kerk, die daar geïnstitueerd werd, de gekozen
10 ouderlingen en 8 diakenen Zondag j.L in
het ambt bevestigd. In een overvol gym
nastieklokaal van de Bilderdykschool had de
godsdienstoefening plaats, waarbij Ds. P.
Deddens, van 't aangrenzende Ryswijk (Z.-H.),
een predikatie hield over Num. 17 3.
VERKIEZINGEN.
In de Ned. Hervormde Kerk:
Zuidwolde (Dr.). De in November ge
houden verkiezing van vier gemachtigden in
het Kiescollege, waarbij nóch de Rechtzinni-
gen, nóch de Vrijzinnigen de volstrekte meer
derheid haalden, is door het Classicaal Bestuur
van Meppel ongeldig- verklaard. Er zal dus
binnenkort een nieuwe stemming gehouden
worden. Het beroepingswerk kan beginnen.
DIACONIE,
Diaconaal Correspondentieblad.
Verschenen is het laatste nummer van de
loopende 29e jaargang van liet diaconaal
Correspondentieblad" voor de Geref. Kerken,
uitgave van J. H. Kolt te Kampen. Een paar
vragen in verband met de huidige crisistijd
komen o.m. in bespreking, n.l. de verhouding
van de diaconie tot de crisis-comité's en de
kwestie wanneer iemand is te beschouwen als
een slachtoffer van de crisis. Een belangrijk
punt, dat verder wordt aangeroerd is net ge
bruik maken door de diaconie van het wette
lijk recht van verhaal. Dr. J. Hoek acht dit
t.o.v. niet-kerkleden als uiterste middel zeer
gewenscht, wat hy nader uiteenzet.
By leden der kerk geeft hy de voorkeur aan
het middel der kerkelijke censuur. Iets waar
diaconieën ook gedurig mee in aanraking ko
men is hoever men heeft te gaan met het
steun verleenen aan vereenigingen. Mr. van
Maare laat zien dat deze zaak dikwijls ver
schillend kan worden belicht en dat er der
halve t.z.t. wel 'plaats is voor een nadere be
schouwing.
Verder wordt in dit nummer nog gespro
ken over de betaling van geneeskundige be
handeling van een huishoudster.
We treffen tenslotte aan het verslag van
de 19e Geref. diaconale conferentie in de
clasis Deventer 10 Oct. 1.1., een orienteerend
en aanbevelend schryven van de Prot. Chr.
Reclasseerings-vereeniging, een verslag van
de jaarvergadering 29 Oct. van de vereeni-
ging tot opvoeding van idioten en achterlijke
kinderen, en enkele mededeelingen. Meest
technische kwesties komen dus ditmaal ter
sprake, maar zulke, waarmee bijna iedere
diaconie op haar tijd wel eens in aanraking
komt, zoodat dit nummer het groote belang
van dit blad meer duidelyk demonstreert. Toe
gevoegd is een inhoudsopgave van den afge
sloten jaargang.
KERKGEBOUWEN.
Te C a p e 11 e o. d. IJ s s e 1 is door eer.
groep ingezetenen, die er onder leiding van
den heer A. van Zon sinds een paar jaar
godsdienstige samenkomsten hielden in het
gebouw van het stoomgemaal „Prins Alexan
der" aan het Kralingsche Veer, vorige week
in gebruik genomen het tot kerkgebouw inge
richte vroeeere Evangelisatielokaal der Geref.
Kerk aan de Da Costastraat. Het gebouw bloot
plaats aan pl.m. 400 personen. De Burge
meester woonde deze ingebruikneming bij.
Met enkele woorden werd hem dank gebracht
voor zijn medewerking tot de verbouwing.
In het Hebrecht (gemeente Bellmg-
Vrolde, Gr.) worden, naar men ons melCt,
pogingen aangewend tot stichting van eer
kerkge bouwt je voor de Baptisten.
Verkoop beteekent afbraak.
Engeland bezit een wetsbepaling, waarhij een
kerk, die door verkoop in particuliere handen
is overgegaan, voor geen enkel wertldsc':
doeleinde mag worden verbouwd. Zij moet,
integendeel, voor het terrein aan den kooper
wordt overgegeven, volkomen zijn afgebro
ken, zoodat hij slechts de afbraak kan gebrui
ken zooals het hem goeddunkt.
HET WOORD GODS IN DE PREDIKING.
De rede, die Prof. Dr. T. Hoekstra lieeft
Uitgesproken bij de overdracht van het recto
raat aan de Theologische School te Kampen
9 December 1.1., verscheen keurig verzorgd in
druk bij den uitgever J. H. Kok te Kampen,
onder den titel: Het Woord Gods in de pre
diking, een beoordeeling van Barths Woord-
tneologie. De hoofdinhoud en gedachtengang
kan men vinden in het verslag van genoemde
plechtigheid in ons nummer van 10 December.
Het thetische gedeelte is het uitvoerigst
uitgewerkt en kenmerkt zich weer door de
rustige en glasheldere' gedachten-groepeering
ea -uiting, die we van dezen hoogleeraar gr
woon zijn. Evenals andere publicaties van zij
lio.nd vertoont ook dit geschrift de superieui
eigenschap dat èn dc wetenschappelijk g<
voimde theoloog, èn het ontwikkelde en bi
langstellende eenvoudige gemeentelid, ieder op
zyn wijze er door zullen worden geboeid. Dat
'net zijn werk kennen als rijpe vru«.,~i"
Schriftuurlijk-wetenschappelijke arbeid.
Ve'en zullen er Prof. Hoekstra dankbaar
voor zijn, dat hij zich bezonnen heeft over de
tegenwoordig belangrijke vraag, welke houding
de Gereformeerde beschouwing van de ambte
lijke bediening des Woords eischt ten opzichte
van de consequenties in dezen, van Barthr
Wuordtheologie.
ZENDING ONDER DE JODEN.
Te Den H a a g-0 o s t besloot de Kerke
raad der Geref. Kerk, gehoord een toelichting
van den missionairen predikant Ds. J. var
Nes, de eventuee'e aanstelling van een hulp
prediker voor dè Jodenzending nog eens met
deputaten te bespreken.
Schoolnieuws.
VRIJE UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
Naar de „Stand." verneemt, zullen ni
Kerstvacantie de colleges van Prof. Mr. V. H.
Rutgers, die, in verband met de Ontwape
ningsconferentie te Genève, het volgend jaar
geruimen tijd buitenslands zal zijn, worden
waargenomen door Prof. Mr. G. Zevenbergen,
van Utrecht, hoogleeraar aan de Rijksuniver
siteit aldaar, en Prof. Mr. P. A. Diepenhorst,
hoogleeraar aan de Vrije Universiteit. Prof.
Zevenbergen neemt de colleges in Romeinsch
Recht over en Prof. Diepenhorst de colleges
in Strafrecht.
Prof. Dr. G. L. FUNKE
Dr. G. L. Funke, leeraar aan het Gymna
sium te Schiedam, die benoemd werd tot hoog
leeraar in de Plantkunde aan de Vlaamsche
Universiteit te Gent (België), werd in
te Den Haag geboren. Hij studeerde in de
Plantkunde te Utrecht bij Prof. Dr. F. A. E.
C. Went. In 1922 promoveerde hij tot Doctor
in de Botanie, waarna hij zijn studieries heeft
voortgezet aan de Sorbonne te Parijs onder
leiding van wylen Gaston Bonnier, lid van
het Instituut, en te Würtzburg onder leiding
van wijlen Prof. Dr. H. Kniep. Sinds 1924 ii
hy leeraar in de Plant- en Dierkunde aan he'
gymnasium te Schiedam. In 1927 heeft hij een
studiereis naar Ned.-Indië gemaakt voor reke
ning van het Buitenzorg-Fonds van de Kon.
Academie van Wetenschappen, terwijl hij ii
1929 het college van Prof. Dr. Went in de
Algemeene Plantkunde te Utrecht heeft waar
genomen. Sinds 1925 heeft hij veel en belang
rijk onderzoekingswerk gedaan in het labora
torium van Prof. Dr. Ir. G. van Iterson voor
Technische Botanie aan de Technische Hooge-
school te Delft.
KOLONIALE VACANTIECURSUS.
Tc Amsterdam in het Koloniaal Insti
tuut zal vanwege het Comité voor Indische
Lezingen en Leergangen op 28, 29 en 89 c
de twaalfde koloniale vacantiecursus voor geo
grafen worden gehouden.
Het programma vermeldt: lezingen van
Prof. Dr. L. Mi R. Rutten, hoogleeraar te
Utrecht, over: „De Benedenwindsche eilan-
Prof. Dr. J. J. L. Duyvendak, hoog
leeraar te Leiden, over: „De Chineezen in
Ned.-Indië"; filmvertooning„Lijkverbranding
op Bali'', met toelichting door den heer H. '1'.
Damsté, oqd-resident van Bali en Lombok;
Prof. Dr. F. A. F. C. Went, hoogleeraar te
Utrecht, over: „Het Proefstationwezen
Ned.-Indië".
HOOFDBENOEMINGEN
Akkrum. De heer T. Brouwer hoofd te
Neede (Glr\) heeft bedankt voor zijn benoe
ming als hoofd te Akkrum en heeft de be
noeming naar Rotterdam aangenomen.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Alphen a. d. Rijn (school Julianastraat,
hoofd B. Smits), K. v. d. Meer te Franeker.
's-Gravenh age (1 April te openen school
der Geref. Gemeente, ben. hoofd H. v. Dck-
kuni te Rotterdam) de dames A. J. van der
Meulen te Rijssen en M. van der Meulen te
Zeist.
Scheveningen (1 April te openen
school der Geref. Gemeente, ben. hoofd M. H.
der Meu'en te Rijssen), de dames L. v. d.
Velde te Den Haag en E. Wolbers te Rotter
dam en de heer M. Kalle te Rotterdam.
ïlft (Prins Willemschool, hoofd C. Kos
ter), voor tijdelijk, mej. A. J. Roth te Den
Haag.
ieuwerkerka. d. IJssel (dorp) mej.
C. A. van Lange te Gouderak.
NIEUWE CHR SCHOLEN
Te Hengelo (O.) wordt door de Vereen,
voor Chr. Nat. Schoolonderwijs een tweede
school gesticht nabij de Jan Steenstraat
De architecbuoir viain diit schoolgebouw is
opgedragen aaai den heer \V. Elainga, al-
NIEUWE CHR. SCHOLEN.
Te Leeuwarden is gistermiddag ge
opend de tweede Hervormde School, de Maria-
Louise-school, aan het Leeuwerikplein. De
voorzitter, Dr. Yntema, herinnerde er in zijn
toespraak aan, dat acht jaren geleden aan de
Druifstreek de e.rste school der vereenring,
de Willem Lodewykschool, werd geopend. Spr. I
is van oordeel, dat elke kring haar eigen
school moet hebben. En zulk een kring zijn
ook zy, die een Orthodox Hervormde School
wenschen. Nederland is het klassieke land van i
de vrijheid, tot zegen ook van het onderwijs, i
I Dankbaarheid zij er voor Gods weldaden.
j Verder voerden het woord de burgemeester,
Jhr. Mr. J. M. van Beyma, namens het eoliege
i van B. en W., de heer L. Welling, inspecteur
j bij het l.o., de heer J. Oosterhof, inspecteur
j van de Vereen, voor Chr. Volksonderwijs,
mede namens den heer Pollema, oud-buige-
meester van Lemsterland, de heer A. de
I Wnlle, namens de Vereen, voor Chr. Nat.
I Schoolonderwijs, de heer Dijkstra, hoofd der
nieuwe school, de architect, de heer Kuiper,
I oud-hoofd eener Chr. school, en de hter
Dekker namens de ouders. Hierna was gc'e-
genheid het gebouw te bezichtigen, dat een
buitengewoon fraaien indruk maakt.
examens
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT. Gesl.
Apothekersexamen eerste gedeelte 3IeJ. E. O.
Tintelenberg en de heeren C. A_ Schnetkamp
B. J. Ockeloen, J. Th. Uges, J. N. van t Spijker;
doctoraal Nederlandsche letteren de heer J.
Smit (cam laude).
EXAMENS NEDERLANDSCHE TAAL
AMSTERDAM. 21 Dec. Akte M. O. Geëxami
neerd 4 candidaten. geslaagd de heer J. W.
van Vendeloo te Haardem.
EXAMENS ENCELSCHE TAAL
GRONINGEN. 21 Dec.. Akte M. O. (B) Ges!.:
mevr. E. FeenstraStoffer te Hilversum, mej.
W. Pretfs te Doorn en de heeren C. M. van Heel
Lelden
EXAMENS HOOGGDUITSCHE TAAL
EXAMENS STAATHUISHOUDKUNDE
T. Wöbrandus,
EXAMENS STUURMAN
Kunst en Letteren.
„GRONDBEGINSELEN VAN DE
SCHRIJFWIJZE DER NED. TAAL'
NOORD EN ZUID
Gelijk wij een vorig maal hebben aange
toond, moet men de beweringen van Prof.
van G. met de noodige reserve bezien. Van
G.'s gedachten nemen, in 't vuur van zijn
rede, al hooger en hooger vlucht, zijn mach
tige geest doorvliegt eeuwen en werelden,
zijn geweldige geleerdheid en belezenheid
past, een oppervlakkig gezien logisch en on
aantastbaar gedachtengebouw in elkaar. Van
G. is handig als geen, en het zou wonder zijn,
indien hij daarvan in het gegeven geval geen
gebruik zou hebben gemaakt.
Aan het in óns eerste artikel verstrekte
voorbeeld van het laatste moge nog een twee
de worden toegevoegd, ontleend aan het
hoofdstuk: Noord- en Zuid-Nederland vor
men mede-door onze etymologische gpelling
nog altijd één volk en één tafal.
Zooals men weet, heeft Dr. Kollewijn zijn
negende regel aldus besloten: „Eveneens
heeft natuurlijk de Zuid-Nederlander het
recht buigingsvormen, die in zijn gesproken
taal bestaan, en de kunstenaar buigingsvor
men ,die hij in zich hoort, te schrijven."
Naar aanleiding daarvan zegt Van G.
„Ja zelfs wordt aan den Z.-Nederlander
thans no.g niet het recht ontnomen, om de
buigingsvormen, die in zijn gesproken taal
bestaan, ook te schrijven; maar zij laat het
door de mindere goden der beweging afkon
digen. Deze transactie is maar „voorloopig"
en nooit duurzaam bevredigend, zoo die af
schaffing (der buigings-n) niet bekomen
wordt." Men ziet het, zonder recht of reden
worden wij, die die buigings-n nog volop als
een familiestuk onzer moedertaal voelen als
minderwaardige bestrijders van den voor
uitgang voorgesteld."
Die redeaieering doet niet sympafcheik aan.
Waarom noemt de Auteur „de mindere
goden der beweging" niet bij name? Als hij
dn hetzelfde hoofdstuk de Vlamingen opsomt,
die geprotesteerd hebben tegen spellingver
eenvoudiging, dan vergeet hij geen enkele
■naam.
Dat Van G. hier tegen de Vereenvoudigde
een dwaas praatje van „mindere goden" uit
speelt, is niet alleen een bewijs van zwak
heid, maar ook in flagrante strijd met zijn
eigen grondregel van polemiek in zijn Inlei
ding: „op den levenden vader zelf (Kollewijn)
of althans op de kernleden der heele bewe
ging mijn pijlen te richten en niet op ver
schillende schakeeringen der peripherie".
En is het ook niet merkwaardig, dat Van
G. alleen Verriest, Streuvels en Vermeylen
citeert, citaten meest van een kwart eeuw
geleden, maar over hetgeen van vereenvou-
digerszijde daarover is opgemerkt met geen
woord rept, noch ook vermeldt de uitspraak
van 't Antwerpsche filologen congres inzake
deze kwestie?
Bovendien: de genoemde Vlamingen zullen,
wanneer zij konsekwent zijn, zich met even
veel kracht verzetten tegen de regel der
sexueele n, welke Van G. verdedigt, als tegen
Kollewijn's negende. Het verzet der Vlamin
gen ging immers in het bizonder tegen de
ROFFEL-RIJMEN
D. P. D. FABIUSf
O oor de nevel van dit leven
breekt voor hem de Eeuw'ge Zon;
"jjaarlen poorten, gouden straten
voeren naar de Levensbron
q oor de strijd vindt hij de vrede,
die het Lam voor hem verwon.
"Tl abiits, de trouwe strijder,
is in vrede heengegaan;
lie letd- en .<trydproblenten
hebben voor hem afgedaan
03 lijde breekt voor hem de morgen
van de overwinning aan.
n zijn ingespannen arbeid
zocht hij niet zijn eigen eer:
C it zijn, nu gelokenoogsn
blonk de liefde voor zijn Heer;
{ff terven is hem: overwinnen!
Christus blijft; hij is niet meer.
(Nadruk verboden.) LEO LENS,
laatste, omdat 't verbuigen der naamvallen
in het gesproken Vlaamsch nog voortleeft-
Streuvels zei ervan: „geen enkele ongelet
terde bo^r zal ooi tnalaten de uitgangs-n in
den mannelijken accusatief (na 't voorzetsel)
te gebruikenD.w.z. niet alleen bij de woor
den, die in het systeem Van G. „mannelijk"
zijn gebleven (dus de namen van mannelijke
personen en dieren), maar evenzeer in hon
derden andere gevallen, waarin Van Ginne-
ken, net zoo goed als Kollewijn, de buigings-n
wil weglaten. Het eenige verschil tusschen
Koollewijn en Van Ginneken, wat deze zaak
betreft, is een verschil in graad: Kollewijn
gaat eventjes verder dan Van G.
Bij verreweg het overgroote deel der vroe
gere „mannelijke" woorden heeft Van G. oun.
óók de buiging-n laten vallen en om dat te
verdedigen is dit dikke boek over de „Grond
beginselen" geschreven. Kunnen daarmee de
Vlamingen, die de vereenvoudigde een
moord noemden, accoord gaan? Onmgelijk,
immers, omdat ook Van Ginneken's regel met
hun taalgevoel in strijd komt Zij moeten dus
konsekwentie wordt hier verondersteld
Van G.'s sexueele-n, -zooal geen drie-kwart,
dan in elk geval een halve moord noemen.
De kwestie is hiermee nog lang niet uitge
put., onze bespreking bedoelt allerminst de
geleerde schrijver op de voet te volgen en
waar noodig te weerleggen. Ons doel is al
leen: te waarschuwen tegen het voetstoots en
kritiekloos voor onfeilbare waarheid aanne
men van wat Van G. beweert en op te wek
ken tot het toetsen van zijn methodes.
In zijn vierde hoofdstuk handelt Van G.
over de regel van het gebruik. Hier speelt hij
het practische bezwaar tegen spellingvereen
voudiging uit. De visueel anders voorgestelde
taal dwingt ons, lezers, voortdurend om lang
zamer te lezen en te schrijven, nu vele woor
den, die wij in een bepaalde spelling in ons
geheugen hebben, geheel andei's worden ge
schreven.
Door deze woordgestalten te verwarren
zoo begint de schrijver weer lustig door te
draven boycotten de Vereenvoudisere de
vooruitgang van land en volk. Om dit aan
nemelijk te maken sleept de auteur weer héél
wat materiaal bij van heinde en verre. Voor
al over het stil en luid lezen, waarmee men
het eens kan zijn of ook niet eens kan rijn,
maar dat met Vereenvoudigde Spelling niets
te maken heeft. De al of niet-wensohelijtoheid
van alléén luid-lezen in de school is een pae-
dagogische kwestie, geen taalkundige. Er zijn
massa's onderwijzers en leeraars, die anti-
Kollevvijn zijn en toch hun leerlingen bijna
altijd hardop laten lezen en omgekeerd. Maar
hoe ook, het is niet juist, dat het
globale lezen, de handhaving voor altijd
eischt van een bepaalde spelling. Wie vooc
het eerst een stuk leest in Kollewijnspelling,
krijgt zeer zeker het gevoel van een damme
tje voor zijn lectuur, zooals Kloos eens uit
drukte, maar dat gevoel verdwijnt al spoedig.
Wij voor ons althans willen verklaren, met
evenveel gemak en precies deze snelheid een
vereenvoudigde tekst te kunnen lezen als een
niet-vereenvoudigde. Inderdaad is hier sprake
van een regel van het gebruik. Het gebruik
beslist over de vaardigheid. Vaardigheid ont
staat door liet. gebruik. Alles went. Wie tien
jaar niets dan Kollewijnspelling heeft gelezen
ondervindt dezelfde sensatie, wanneer hij
plots een bladzijde in De Vries voor zich
krijgt, als thans Van G. zegt te ondergaan bij
Kollewijnspelling. Hetzelfde is maar in
veel sterker mate 't geval met Afrikaansche
teksten. Moeilijk worstelt men bij de aanvang
de bladzijden door, maar na een paar boeken
is men aan de afwijkende zinsconstructe,
dubele ontkenning, werkwoordstammen enz,
gewoon en kan men vlot doorlezen.
I stond in ons blad van 12 December,
voorloopige directie
wieringermeer
VOORZITTER AANGEWEZEN
Ir. S. Smeding, te Alkmaar, is voor het
jaar 1932 aangewezen als voorzitter van de
voorloopige directie van den Wieringermeer-
polder.
zandvoort bij winterdag
Hoe dru.c kan t hier 's zomers zijn. En nu? Eenzaam en verlaten ligt daar het i
