Economie en Financiën
DINSDAG 1 DECEMBER 1931 EERSTE BLAD PAG. 3
Gemengd Nieuws.
HET DOODELIJK ONGELUK
OP DE MIJN HENDRIK
Zaterdagavond is in de ondergrondsche
werken der staatsmijn Hendrik in d"en eer
sten Z.O. ingang, op de 401 M. verdieping,
de locomotief van een door den schacht
rijdenden trein ontspoord. De machinist E.
Saris en de opzichter Körling die mede-
reed geraakten daarbij zoodanig bekneld,
cfat zij onmiddellijk overleden. K. was van
Duitsche nationaliteit, 43 jaar oud, gehuwd
en vader van 4 kinderen; Saris was Neder
lander, 29 jaar, eveneens gehuwd, doch kin
derloos.
Het bericht, dat dit ongeval veroorzaakt
werd door het springen van een cylinder,
Is niet juist.
Omtrent dit ongeval wordt ons vian an
dere zijde nog gemeld:
Een ondergrondsche trein, geladen met
materiaal, verloor onderweg een groote
luchtkoker, die tusschen de rails kwam te
liggen.
Dit werd door niemand opgemerkt, ook
niet door den machinist van een volgendon
trein, daar hem op dat oogenblik alle uit
zicht benomen werd door een dichten ne-
.vel van steenstof in den mijngang.
De luchtkoker werd dan ook door de lo
comotief voortgeschoven en geraakte in de
klem tusschen een pijler en de machine.
Daardoor werd een zoodanige tegendruk
uitgeoefend op de locomotief, dat aeze
kantelde.
De machinist en de opzichter, die mee
reed, werden op den grond geworpen en
door de volgende kolenwagens verpletterd.
De ongelukkigen zijn op slag gedood.
ROOFOVERVAL
BIJ WOUDRICHEM
BLAUWBAARD-METHODEN
Te Oudendijk bij Woudrichem heeft
Maandagmorgen te omstreeks half tien
een overval plaats gehad ten huize van
den heer H. Pelikaan, gepensioneerd brug
wachter aldaar, wonende aan de Zandsteeg.
Tijdens zijn afwezigheid is een onbekend
pensoon het huis binnengedrongen en heeft
aan mevrouw Kamerman, die met haar
echtgenoot bij de familie P. inwoont en op
dat oogenblik alleen thuis was, gevraagd,
waar het geld opgeborgen was. Toen zij
aan het verzoek niet voldeed heeft de man
haar vastgepakt en het hoofdhaar van de
vrouw afgesneden. Zij volhardde echter in
haar weigering. De man heeft haar toen
bij de keel gegrepen en haar aldus ge
dwongen de plaats van het geld aan te
wijzen. Nadat hij het geldkistje gevonden
had heeft die man nog een kast opengebro
ken, doch geen geld meer gevonden. In
het kistje bevond zich slechts f25.—. De
vrouw wist inmiddels te ontkomen en is
naar haar vader, die op geruimen afstand
woont, geloopen, waarna de politie van
het geval in kennis is gesteld. De man is
er vandoor gegaan. Tot dusver ontbreekt
ieder spoor. De Opperwachtmeester der
Marechaussee en de gemeenteveldwach
ter leiden het onderzoek.
D OODELIJKE VAL
Te Middelburg had de Duitsche uitvoerder
Van den bouw van een nieuwe loods voor
den Zeeuwschen voeder- en kunstmesthandel
aan de Loskade, het ongeluk van ongeveer
8 M. hoogte te vallen en terecht te komen
op een betonnen vloer. De man is aan de
gevolgen overleden.
DOODELIJKE BEKNELLING
Te Vlissingen is in de Vrouwestraat de
timmerman J. uit Souburg tusschen een kar
en een muur bekneld geraakt J. is niet
meer tot bewustzijn gekomen en aan de ge
volgen overleden.
EEN TWEEJARIG KIND IN SPOELING
GESTIKT
Te Bergh (Gld.) is een tweejarig kindje
van Bosman in een kuip met spoeling voor
de varkens verdronken.
VERDUISTERING EN OPLICHTING
Zekere J. v. P. uit Moercapelle,
ëenigen tijd geleden te Krabbendijke een
rijwiel huurde, doch dit niet bij den eigenaar
terugbracht, maar het verkocht, en de op
brengst voor zichzelf gebruikte, terwijl hij
bovendien een winkelier te Ierseke onder
bedriegelijke voorwendsels een partij win
kelgoederen wist afhandig te maken, is aan
gehouden en ter beschikking van de justitie
gesteld.
Rechtzaken
DE RELLETJES TE GELDERMALSEN.
de Chamottefabrleker
H. van S.. en S.
r het gerechtshof t
S. in Hooger beroep
Arnhem veroordeeld en
iaanden_ en de belde
maanden gevangenla-
De Hooge Raad heeft de c
HET PONDENBEZIT DER
NEDERL. BANK
Pers-commentaren
Begrijpelijkerwijs heeft de jongste medc-
deekng van de Nederlandsch Bank betref
fende de transactie van het pondenbezit
heel wat pennen in beweging gebracht. De
N. R. Ct. van hedenmorgen bespreekt de
transactie in bet licht van het communiqué
van den nieuwen president der Ned. Bank
van Zondagmorgen j.l. en schrijft, dat deze
als zijn oordeel te kennen geeft, dat er bij
zondere betrekking tusschen de Nederl.
Bank en de Bank of England bestond, v
uit men zoo al geen juridisch dan toch in
elk geval een moreel recht op tegemoetko
ming mocht putten.
Daarbij moet den president laat hst zijn
op grond van correspondentie en schriftelijk
vastgelegde gesprekken, het doet er niet toe
gebleken zijn, dat men zich te Londen
moreel gebonden had en dat er daarom
voor verwijten aan het adre6 van de Nedqj-
landsche Bank geen sprake zou zijn.
Nu is het achteraf natuurlijk gemakkelijk,
te zeggen, dat de directie van de Nederlani-
sche Bank toch had kunnen voorzien, das
Engeland den gouden standaard niet kon
handhaven, maar deze redeneering gaat, al
dus werd genoemd blad medegedeeld in eei»
gesprek, dat zij had met iemand, die als
gezaghebbend kan worden beschouwd, niol
op.
Vermoedelijk juist, aldus genoemde zegs
man, omdat de leiding van de Nederland-
6Che Bank zich zoo goed ekenschap had
gegeven van het gevaar van den toestand,
zal zij zich met de directie van de Bank
van Engeland in verbinding hebben gesteld.
Men achtte zich daartoe wellicht te meer
verplicht, omdat de heer Montagu Norman
tooh feitelijk de man is van de internationa
le samenwerking der circulatiebanken. Als
zusterinstelling kon de Nederlandsche Bank
moeilijk in een tijdsgewricht, waarin samer
werking meer dan ooit noodig was, tot pon
denrealisatie overgaan, een transactie, wel
ke men haar naderhand zeer ten kwade had
kunnen duiden, wellicht zelfs in Nederland
zelf, indien men in Engeland naderhand hel
1<-slaton van den gouden standaard aan
Nederlandsche pondenrealdsaties zou heb
ben toegeschreven. Men achtte voorafgaand
overleg dus noodi, vooral ook uit moreel
oogpunt. Daarbij is het communiqué van
mr. Trip laat daaromtrent geen twijfel over
van Engelsche zijde blijkbaar eenige toe
zegging gedaan waaruit de Nederlandsche
Bank mocht concludeeren dat zij geen
le op haar pondenbezit behoefde te
duchten.
Nu moet er, volgens de zegsman van ge
noemd blad, van een vergissing omtrent
»en er te Londen tusschen de directies
werd afgesproken, geen sprake zijn. De toe
stand blijft dus, dat de Bank of England
zich eenvoudig aan haar gegeven belofto
onttrekt
Wie had zulk6 kunnen en durven ver
wachten? Verklaarde niet Montagu Norman
uog onlangs, bij he onderzoek in het be
kende rapport-MacMillian, dat bij 6edert
1924 steeds voor twee dingen op de bres had
gestaan, te weten: ten eerste het herste.
van den gouden standaard in landen waar
dit nog niet was geschied en ten tweede
imenwerking tusschen de circulatiebanken
De eerste echter die zich aan alle interna
tionale samenwerking onttrekt, erger, d;e
zelfs een gegeven, woord niet nakomt, zou
dus de Bank van Engeland zelf zijn.
Op de beurs.
Op de beurs Is gistermiddag het officieelo
bericht van de Nederlandsche Bank leven
dig besproken. Het groote verlies gaf aan
leiding er toe daardoor zich eenigermate te
laten intimideeren. In ieder geval waren
velen teleurgesteld, temeer omdat het com
muniqué van 27 September de indruk had
gevestigd, dat men voor verliezen zou blij
ven gevrijwaard. Vanzelf trok de hoek, waar
de aandeelen Nederlanud6che Bank worden
verhandeld, meer belangstelIng dan andere.
Fr waren echter maatregelen getroffen en
men had zch dan ook tevreden te stellen
met een advie6-koere. Het koersverlies was
'Chter zeer groot. Tegen het 6lot werd de
noteering vastgesteld op 105, hetgeen een
koersval van 25 punten beteekent (vor. not.
130).
DE NED.-1NDISCHE PONDEN-
LEENING
„Sauveering ten koste van Indië"
Het Comité Pondenleening Ned.-Indiö
meldt aan Aneta-Holland:
Vooropstellend, dat aan het Comité geener
lei door de Regeering ten bate van Ned.-
Indië gemaakte reserve bekend is, en zich
dus stellend op de verklaring door de N»
derlandsche Bank wenscht het Comité als
ziin meening het volgende ter kennis te
mrengen:
ln. Zelfs al ware de kans op geldend-
making va.n de verplichting van Ned.-Indië
tot betaling van volwaardige Ponden nog
ioo gering en zulks is zij, naar de
overtuiging van het Comité, hetwelk de vol
strekte integriteit der Ned. Rechterlijk'1
Macht zonder eenig voorbehoud aanvaardt,
allerminst dan is een overdracht
van de risico uit pondenbezit van de N6d.
Bank od Indië (hetwelk krachtens de Wet
tot uitgifte der Pondenobligaties alléén ge
machtigd werd tot verkrijging van gul
dens) een maatregel tot sauveering der
Ned. Circulatiebank ten koste van
Koloniaal Rijk in Insulinde, welke hoog6t
desastere consequenties kan medebrengen
bij verdere daling van het en voor het
geval de regeering verplicht wordt hia
schuld in guldens te betalen. Het wil ons
overigens toeschijnen, dat voor het effectief
worden van de overeenkomst tusschen d
Nederlandsche Bank en de regeering ie
goedkeuring der volksvertegenwoordiging
althans hoogst gewenecht is-
2o. Mochten de betreffende autoriteiten
t.a.v. het risico van Ned.-Indië voldoende
reserves hebben gemaakt, dan is de voor
lichting door de Ned. Bank absoluut onvol
ledig, immers kan er geen sprake zijn van
een lixeering reeds thans van het volledig
verlie6, geleden en te lijden op het ponden
bezit, gevolg van het geloof hechten aan
woorden, In steê van het vorderen van
verklaringen.
3o. Meer dan ooit is het plicht thans het
Comité te 6teunen in zijn actie welke niet
alleen gericht is op de behartiging van de
interessen der obligatiehouders doch even
zeer zich dienstbaar stelt aan het welbegre
pen belang van Ned.-Indië.
PROVINCIE GELDERLAND
De Amsterdam
a.s. de Inschrijvltif
lossing worden de
Gelderland verbonder
De aflossing k pai
.flossing
jk.
•dt uitgegeven ten behoevi
Inschrijvingsprijs moet
1936
De leening wc
de electricltelts'
De storting o—
plaats hebben op Dinsdag 22 December 1931.
stel
i W. tot het a
NG ARNHEM
i Arnhem heeft het i
i gemeente-ontvanger I
geldleening, groot f 4 millii
koers van uitgifte zal 98i bedraden.
ng zal ln haar geheel of bij gedeelten
bij openbare lnsohrljvlng of ondershands
uitgegeven. De stukken zullen
iven door den gemeente-
Bank
L Dec. 1936
5 LEENING DELFT
De gemeenteraad van Delft heeft besloten een
6 geldleening groot f 2.000..000 aan te gaan
tegen een nog nader vast te stellen koers.
LEENING OVERSCHIE
Overteekend
le 5 obllgatieleenlng
groot f 100.000, welke
i. is overteekend.
De inschrijving op
der gemeente Overschh
k pari Vordt üitgegevl
6 LINDE FEVES STOKVIS
Per 1 Dec. geheel aflosbaar
Per 1 December 1931 is het nog uitstaande
edeelte, groot f 268.000 der 6 geldleening
..115 in zijn geheel aflosbaar gesteld. De ob'l-
gattes zijn bij de Kasvereeni-glng
Handel-Mij. m
KOLONIËN
J A V A-SUIKER OOGST 1932
Met 17 V2 Ingekrompen.
Vermoedelijk 2.400.000 ton
Uit Java wordt telegrafisch aan de Tel. ge
meld, dat de suikerproductie van dit land ir
1931 als 28.378.306 qulntalen kristal wordt op
gegeven, tegen 29.158.660 ln 1930.
^Laatstgenoemd cijfer kwam overeen mei
tel quel en aangezien
29.692.690 qulntalen f
wijzlgd is, zal de oogst op 29.000.0
voor 1932 Is 165.
0.587 ln 1931; zij Is duj
1932 2.400.000 ton groot, doch i
BUITENLAND
NIEUW LAAGTERECORD VAN HET POND
Het Zaterdag ingetreden herstel van het pond
sterling heeft zloh giste- *-
len handhaven. Een i
iet gevolg. Volgens de I
Dultschland
aag naar bultenlondsche devle-
zekerheid over de positie van
van het uitblijven van eenige
«mg over-de fiducialre circu-
aamste centrum van den aanval
"--r een bekend deviezenhandelaar
verklaarde, dat practisch elk bultenlandsch
trum in ponden speculeert Hot pond zakte
iber. Het slot kwam op S 3.41. Fransche
tot 3.385, het laagste punt sedert 21 Sep-
rrancs fluctueerden tusschen 861 en 87ï (Zater
dag 90%). Nederl. guldens trokken aan tot 8a
Nabij het Macedonische front
Door IVANKA
Het begon reeds te schemeren. Af en toe
echoot een auto bliksemsnel langs ons heen;
ook uit de richting van Monastir passeerden
er ons enkele, w.o. eenige vrachtauto's. Een
der chauffeurs stopte en deelde ons med"e,
dat verder op, de weg reeds beschoten was,
en gaf ons den goeden raad1 voorzichtig te
zijn. Een der bestuurders, achter ons aan
komend, l :heen zijn gang te vertragen; na
derbij gekomen, bemerkten wij, dat de in
zittenden van dien auto Fransche officieren
waren. De chauffeur hield stil. Een hunner
vroeg ons belangstellend, waarheen ons doel
leidde en na onze mededeeling stelde men
ons voor hun plaatsen met ons te deelen,
aangezien wij dan eerder op de plek van be
stemming zouden zijn. Niettegenstaande dit
beleefde aanbod prefereerden wij het toch
in ons eigen voertuig te blijven zitten. We
waren nu eenmaal op deze wijze vertrokken
cn gaven er de voorkeur aan zoo voort te
gaan. totdat we de stad zoudem hebben be
reikt. We dankten hen echter voor dit spon
taan aanbod en ieder vervolgde weer zijn
eigen weg. Nadat wij eenige uren hadden
doorgereden, drongen de onheilspellende
geluiden steeds duidelijker tot ons door. Hier
on daar zag men een bliksemlicht uit de ber
gen opstijgen, gevolgd door een hevigen
knal. Men kon het aan <Je paarden reeds
bemerken: ze werden onrustig, snoven on
ophoudelijk en ook was hun gang niet zoo
zeker meer. Af en toe steigerden ze zelfs!
Hoe dichter we de stad naderden, des te
h.ftiger het donderen hoorbaar werd. Er
kwam geen einde aan het gesuis en gerom
mel in de lucht Bevreesd waren we echter
niet; we waren jong en sterk. Elk onzer was
ovenwei met eigen gedachten vervuld.
Voor ons was dit alles zoo vreemd en in
drukwekkend. Men gevoelde nu zoo duide
lijk de nabijheid en de bittere ellende van
het front We waren nu dicht bij ons eind
doel genaderd. Hetgeen men hoorde en van
uit de verte waarnam, was nog maar een
heel klein gedeelte van den grooten oorlog.
We hadden reedö zes uur rijden achter
ons. Nu nog ruim één uur had de koetsier
gezegd. Een groote, donkere ma6ea zagen
we opeens vóór ons. Het bleek een lange
troep, waarin beweging te bemerken was.
Wat zou dat kunnen zijn, vroegen we ons af
De koetsier lichtte ons echter spoedig in,
„Dat zijn soldaten en paardenvolk" zei
hii, „en evenals wij op weg naar Monastir."
Hij gaf ons den goeden raad, wanneer
we dien troep zouden hebben ingehaald, er
achteraan te blijven rijden, hetgeen beter
en zeker prettigeT zou zijn, vond hij.
Daarmee stemden wij volkomen in. Wij
gevoelden ons nu ook niet meer zoo geheel
alleen.
Spoedig hadden wij dien troep ingehaald
langzaam bewogen zich de vaag zichtbare
gestalten voort. Overal heerechte <ü*pe
duisternis. Van alle kanten doemden de
bergen grillig en spookachtig grijnzend op,
nu en dan verlicht door het granaatvuur.
Een onbekend geluid drong steeds duidelij
ker tot ons door. waarop de koetsier ons
meedeelde, dat dit nu het getak deT mitrail
leurs was. Later zouden wij echter ervaren,
dat de uitwerking van deze oorlogswerk
tuigen vreeselijker is dan het eentonig ge
luid.
N-og weinige oogenblikken, dan zouden
we op de plaats van bestemming zijn.
Vóór we het echter wisten, doemde de
stad opeens voor ons op. Door de dupe
duisternis hadden we van verre niets kun
nen onderscheiden.
Tot Monastir reden we achter de troepen
aan, doch sloegen daarna een anderen weg
in. Het ieek echter, alsof de paarden liever
wilden terugkeeren. Instinctmatig gevoelden
ze, dat er gevaar dreigde. Door het geluid
der granaten en vooral door het suizende
fluiten, waren ze zeer nerveus geworden.
De koetsier was dan ook, evenals wij, blij
dat we er eindelijk waren.
De troostelooze, lugubere aanblik, dien
wij nu van Monastir kregen, zal mij altijd
bijblijven. Het was, alsof wij in een zeer
geheimzinnigen droom leefden. Alle huizen
waren met de blinden gesloten; geen lichtje
zelfs geen kaarevlammetje zag men bran
den. Op onzen Jangen tocht door de shid
ontmoetten wij geen enkel menschelijk we
zen en de uitgehongerde honden, welke
langs de muren slopen, maakten het aan
zien der stad nog eenzamer, dan het reeds
,wa6. Het geleek, een doodenetad Overa' op
den weg waren groote gaten zichtbaar, we'-
ke door de granaten in den grond geslagen
waren, en waarin de wagenwielen telkens
bleven 6teken. Ontelbare huizen waren met
den grond gelijk gemaakt; vaak gehee'.e
rijen naast elkander.
Eindelijk waren wij bij ons einddoel ge
naderd. De koetsier 6prong van den wagen
en belde voorzichtig aan. Het scheen, alsof
TELEURSTELLEND VERLOOP
VAN ZAKEN
Duitsch schuldenvraagstuk primair
■zicht van de Na-
verbeterde toe-
bankbedrljf toe
de omgekeerde
le bankbiljettenoirculatie, die te con&tateeren
'lel. Hoewel de toeneming van den goudvoor-
aad in de Vereenigde Staten ln de maand No-
'ember met f 93.500.000 niet met genoegdoe-
ilng kan worden gadegeslagen, daar dit erop
:elbe>tallngen, dc
- -dieten
en goi
t o.iaer
groot-
i prioriteit kan in werkelijkheid
deel uitmakei
bedragen, die
toerusting
n. De bedra
i stellen, kui
iwend ln deze
korten termijn.
teuren van Dultschland.
Het zHvervraagstuk
Betreffende het zllvervraagstuk wordt in het
overzicht opgemerkt, dat China en Indië op de
In de jaren 1924—1929 namen deze landen
bflna 200 millioen ounces zilver per jaar op of
ongeveer vier vijfde gedeelte van de wereld-
opbrengst. Beide landen verkeeren op het oogen
blik. zoowel op politiek, als economisch gebied
in een gedesorganiseerden toestand. China is
ten prooi aan binnenlandsche oorlogen en ban
ditisme. waardoor de vraag naar zilver Is ge
remd en waardoor zich In de havenplaatsen ge
weldige hoeveelheden hebben opgehoopt. Even
eens hebben de belemmeringen voor den handel
ln Indië en do prijsdaling der Indische produc
ten de vraag naar zilver doen afnemen. De toe
komst van de zilvermarkt is volgens de mee
ning van de bank voornamelijk afhankelijk van
Indië en China. Voor dergelijke landen is het
zilver ln hooge mate geëigend, in verband met
de oppot-instinoten van de bevolkingen en net
feit dat het meerendeel der handelstransacties
te klein is voor goudgeld. Het potentieele opne
mlngsvermogen van di
op handels- en Industrieel gebied'ii
Het overzicht merkt voorts op, dat het alge
een verloop van zaken ln November teleur
stellend was. in aanmerking genomen de hoop
volle verwachtingen, gewekt door de stijging
der graanprijzen ln het begin van de maand.
Evenwel wordt er op gewezen, dat, ondanks
de plaats gehad hebbende daling der graan
prijzen volgende op een rijzing van 20 cents
per bushel het geruststellende bewijs geleverd
is, dat het graan in prijs zal stijgen bij leder
zullen* slfnkd€ voorraden tot matISe afmetingen
nde de laatste dagen op de
~*inprijzen en het feit, dat
J'e houding
elzen vol-
DE STILLHALTE-OVEREENKOMST
Veel leemten. Dnitschlands goede
wil om te betalen. Een onder
houd met Dr. Lather, de Rijks-
bankpresident Sedert den laat-
sten herfst bijna 5 milliard Mark
aan het buitenland terugbetaald
De Berlijnsohe vertegenwoordiger van de
Associated Press heeft een onderhoud gehad
iet den president van de Rijksbank, Dr. Lu
ier. Deze zeide o.m., dat de z.g. Stillhalte-over-
snkomst zooveel leemten bevat, dat daardoor
3 ongunstige ontwikkeling van het goud- en
deviezenbezit van de Duitsche Rijksbank voor
in groot deel te verklaren is.
In den tijd van 1 Sept. tot 16 Nov. kwamen
an de 1.92 milliard R.M. deviezen-afglften dor
Rijksbank slechts 900 millioen op rekening van
het goederenverkeer en 1.02 milliard op reke
ning van het kapitaalverkeer. Van dit laatst*
bedrag waren 720 millioen Mark voor terugDo-
tallng van credleten. Zonder deze betalingen zou
0e Ryksbank in plaats van een devlezenverlles
van 510 millioen een toename hebben van 210
millioen.
Hieruit blijkt Dultschlands goede wil om
;ljn verplichtingen na te komen, doch hiermede
can men niet het probleem oplossen.
Als tusschen de genoemde tijdstippen het utt-
'oeroverschot met een gelijk bedrag zou kun-
len worden omgezet in devlezenontvangst
ets wat practisch onmogelijk is dan zelfs
,'ou er een tekort zijn van 100 millioen om de
betalingen uit het kapitaalverkeer van 1.02 mil
liard Mark te dekken. De veronderstelling, .1at
"en ultvoeroverschot dadelijk in deviezen kan
•orden omgezet, is natuurlijk onjuist. De op
lossing van het probleem ligt echter nlot hier.
Veel meer spiegelen zich ln de zeer hooge
oredletbetalingen, die de oorzaak zijn van do
•tdurende devlezenverliezen, de politieke
ontwikkeling en de algemeene economische toe
stand af, ln verband waarmede nog altijd, zij
het ln verminderde mate, de run der crediteu
ren op Dultschland wordit voortgezet, welke be
gin Juni ls aangevangen. Een oplossing te vin
den, die werkelijk zou helpen, zou nog eerder
mogelijk zijn, wanneer men bedenkt, dat
Dultschland sedert den laatsten herfst bijna
5 milliard Mark aan het buitenland terugbetaald
CHADBOURNE-PLAN
Verdere restrictie wordt aanbevolen
Uit New-York wordt gemeld, dat Chadbou.-ne
verklaard heeft, dat hij een verdere restrictie
der suikerproductie zal aanbevelen op do con
ferentie van de Internationale sulkercommlss'e,
die den 14den December plaats vindt.
«koopen. In zijn verklarln;
schijnlijk moeilijk door
Vraag en Antwoord.
vrij gehouden worden, ontwikkelt zich heel
snel lul3. Maakt u maar een sopje van groene
zeep, waarin u een scheut spiritus doet en
vooral niet vóór deze bewerking alle puntjes
(dopluls) met een bot mes of half scherp voor.
werp af te krabben. Daarna pas zeepsoppen.
Dit laatste kunt u gerust een tijdje vol houden,
om te voorkomen dat de luis weer terugkomt.
1679. Ph. K. te R. WIJ hebben nier
lectuur met mooie foto's van het Vredespaleis
voor u klaar liggen, maar o verzulmdo uw
adres op te geven. Kunt u ons dit nog oven
meedeelen of Iaat u het even aan ons Bureau
lank bevreesd t
helpen. Vraagt i
Rivierberichten
LOBITH, 29 November.
Gepasseerd vóór 12 uur en bestemd voor 1
ROTTERDAM: stoomschepen: Taurls 1 en 3,
Modi, Diana, Sambre. Hennv, Buffon, Wlladcor,
Adjo, Charitas. Richelieu, Walsum II, Cor, Ly-
dia, Attlla, Gerard, Sully. Moano, Greta, Pro-
grcssus, Fretta, Fulla, Kibo, Dirkje, Embla,
Noord, Walsum I, Johanna, Flora, Jordaens,
Helena, Adrlana I, Teuna III, Rhln; Asteroth
7, Schucker; Terschelling. Koelink; Catharlna 2,
Biltjes; Iffamuth, de Jong; Rosa, Bel; Waltr~
Wilhelmlna, Weustenfeld; Walsum 26,
Schreuder; Id. 24, v. d. WlelEsmeralda, Wem-
mers; Ludwlg, Paulls; Alsterland, Erxleben;
Caca, Oomens; Hupé, Verméeren; Emanuel 7,
Hompus; Gretel, Bakker; Hollandia, Jansen;
Richard 7, v. Dam; Robert Agnes, Zimmerman;
Slamat, Hlrschman; Teutonla, Staal; Trlnltas 3,
KumpfRhelnfahrt 96, Muller; Muttersegen 2,
Klmpel; AUda Cornelia, Lorens; Elisabeth. Klein;
Yknejo, v. Driel; AMSTERDAM: Mannheim.
Deckhaus; Obo, Onstwedder; Chardln, Wester
hout: Ortwln, Oerduin; Totila, v. Voorden; HAS
SELT: Volstreven, Gort; DEN HAAG: Emanuel,
Credo, TonlssenHeraa, v. Megen
T(jd leert alles, Furman; MAAS-
BRACHT: Rhelnfahrt 124, Blum; HELMOND:
Anna, LooyschelderSLUISKIL: Donatella,
Brouwer; DÖRDT: Hellou, Rleser; EEMBRUG:
Verandering, Meinen; LEEUWARDEN: Elisa
beth Jacoba, Zwletlnk.
BELGIë: Meralt, Vissers; Julia, Verstraten;
Framar, v. d. Velde; Neptun 45, Musslg; Heimat,
Kunske; Henri, Durink; Eendracht, Wanders;
4 Gezusters, Broer; Constant, Henz; Arbeid,
Knocaert; Hibernia, Leunls; Willem, Adrichem;
Baden 20, v. Dyk; Catharlna, Hellings; Constant,
Ackelja; Besiam, Strydonk; Jaros, Griep; Vis-
scher 1, Pauwels; Fransave, v. Barel; Eugenia,
Matthys; St. Antonlus, Jansen; Vredenburg 1,
Claeys; Henriette. v. Dongen; Cornelia, Vos;
Internationaal. Verbergh; Ntphta 3, Spanz; Ryn
en Binnenvaart 4, SJabben: Leda. Madert; Anna
5, Ferwerda; Bretange, Wltzer; Trio, Saasloos;
Sallda 6, de ClerqStadium, Govaert; Willem
Johan, Bezemer; Cor, Zuidema.
HANSWEERT, 29 NOVEMBER.
Gepasseerd en bestemd naar:
ROTTERDAM: Ideaal, st; Telegraaf 11. st;
Telegraaf 17, Bout; Hard!, Söbrands; Vertrou-
DONGEN: Pietei
WEMELDINGE: Vertrouwen, van Donden.
Z1ERIKZEE: Jannetje Adriana, v d Vliet.
AMSTERDAM: Stad Amsterdam 1 en 3, st.
Amstel 4. sL
DUITSCHLAND: Schiebrug, st.; Merwede, St.:
Badenla 19, et Corma, Sneier; Adriana, de
Looy; Ellsa, Maas; Achille, v d VUver; Elodio,
Roebach; Lapland, van Herkam; RUn. Lebret:
Bernard, v d Elshout; Sahara, Landa; Java, v.
d Abeele; Anna Hildegard, B&udel; Willem Al
bertlna. Plomp; Cornelia, Duan.
BELGIE: de st. Maasbrug, Teuegraaf 6, Oom
Hein. Broedertrouw 10, Trio; Phenlx 8, van 't
Hof; Zoomland. Steegmans; La Place, v d Boseh
Henca. Akkermans; Taunus, Kriessels; En
nt; Cornelissen; Martha. d Kroon; Jose
phine, van Ouwerkerk; Fortuna. Bevelander;
Albatros, Molenaar; Cornelia, v d Jagt; Ambu
lant. Vellingn: 5 Gebroeders, Oomens: Louise,
Lockefeer; Elodle, Lockefeer; Aramis, Bolleau;
Wllma, Jiskoot; Vreedenburg, Pauwels: Marie
Louise. Fink; Gonda. v d Graaf; Elisabeth, van
Se: Gutenfels, Fauchs; Wango. v Oeveren; Ga-
lang. Keyzer; Comptolr 1. Kraemer; Maja, Vor
neeren; Anna, Bu|jke; Neutraal, Rennings,
NOVEMBER
ROTTERDAM: Neptunus. de Rondo; Dipping
DORDRECHT: Spes Mea. Touw.
GOES: En avant. van Baelen.
DUITSCHLAND: Boma. Kets; Rünlust, Kets;
Jeziena, Haamstra: Gambia, Francois: De Lelle.
e; Regularité, Palfliet; 3
Klooster; Glatt. Odenwald: Charles. Die-
penbosch; Dobo, van Kulik; Stephanie Const
>,_KooUmaji; Thysstad, Soi
Johanna, van Moerkerken; Johanna, Fernhont;
Aljo, van Messem: Marie, Saeyer: Geertruldn. de
Haver; Vertrouwen, Schot; Sursum Corda. Dr(1f
EMMERICH, 29 November.
Gepasseerd en bestemd voor:
DUITSCHLAND: sL Frlgga; Theodorlcb,
HuysenAdelboden, Gerbes: Trevlsia, Rusku;
Amice, v. CapelleveenSpes, Ruitenberg: Sul
phur, Duut; Aeolus. Biermans; st. Poelwyk; st.
Leda; Tim, Schepers: Adoma, Nevejans; Uri,
Schmitt- Elisabeth. Wonssbecker; Ida Antonla,
Boekmeiilen; st. Willem; Korl, Houk; Mark-
nymph, Jiskoot; Bertha, Clooster
ria, de Vrl "- "T-
Hendrina, Lisc
Souter; Nleuw
Edmond Philoi
Hanlël 9. Soblrich. 1
op Zegen, Kllnkist;
:n Otter; st. Theo; Maria, Ca-
dne, de Souter; Cesarino, de
Zorg, Byl; Ambulant, Grlnvis;
Wallest Adriana;
Eersel; Hoop
nPhilippe, Dy-
Wyckmans; st. Johan: Deux Frèrcs, Que
Donan, Claessens; Preference, v. Nieuwen-
burgh; Ganrisanka, Senner; Le Phare. Struvf;
Amelberga. de Roeck; st Ophlr; Dlna. Wieg
man; Hollandia. Goris Onderneming. Veldman
Avontuur, Rondewei; örace de Dieu, de Bock;
de Hoou geleidt Ons, Broekhulsen: st. Escaut 1;
Helios, Engelaar; Treatdi, Meyer; st. Nanny;
Leo 13. Kaufer; R.S.G. 16. Schneider; Monteo-
gineu, Helnselman; st. Maria; Nico. Slegcrsma;
Hertha, Zens: Frans, Boeymeer; Wykdtenst 11.
de Gier: st Katla; W.T.A.G. 87, Busch; Johana
Josef, Becker; st. Anna; Jacoba Anna, Bos;
Anna, Klrchetsch; Antila, v. Oosten; Adma,
Vervoort: st. Credo; Henriette, Rensen: Junior
13, v. Hussen; Mannheim 217, Schmidt; Abberne,
Smits; st Cuvler; Sanl 7, Struyck; Pasteur,
Joode; Adriana, J
hardt; st. Llmb
Antonlus, v. Hooft; st. Verandering; Drusus.
Winter, st. Zurich; Wil jo, Avontuur: Mascotte.
Meyer;' st. Ajax; Spessart Ott; D.A.P.G. 8,
Weber; st. Irmgard; St Therese, Akkermans;
Schie, Vasteburg; Rhelnfahrt 91, Dlnkelacher;
st Cresendo 3: EUse. Dooms; M. Stinnes 15.
RatzM. Stinnes 79, Kahlst. EendrachtCor
nelia, Fromm; Binnenvaart 98, Vergeer; Johan,
Antharis, Pad-
is; Flasshll'de, de Jong; st ObernaiComptolr
25, nther; st. Stromboli; Henriette, den Boden:
RantJ, Blettner; Baloeran, Oess; Jlsco,. Ster
ling; Wotan, de Bot- st Badenla 21; Tilburg.
Hartigh; Willem Josephine. Sparling; Burg
Driel 53, Broer; at. Karls
ruhe 8; at Teuna 4; Hema, v. Duinen; Johanna,
Pakaart; St. Antonlus, Nyenhuizen; Angelika.
Keil; Theodora, v. Meegen; Hema, v. Meegen
Risico, Jager. Stella Matutlna, Kerkhof; Multra,
Mulder; Alle'mannia, Pruyn; at Rynland; at
Borussia.
EMMERICH. 30 November.
Gepasseerd voor 12 uur en bestemd voor:
DUITSCSHDANDHecopile, v. MaarenRyn
Schelde 16, v. Camp; Nelly, v. Zwol; Sormoran.
GerthWestbrug, Schulzf Anna, Gort; st Jo
hanna; Schelde, Been; st Arjo; Charitas, de
Ronde; Madeleine, Mysbergen; Kon. Wilhelmlna,
de Jong; Albert, Achtergel; Willlbrordua, de
Jong; Sancta Maria, Romeynders; Maria. Ste
vens; Gerta, Schoots; st. "Harmonie 3; LJena,
Huissen; St. Antonius, Bonink; Karl. Fuchs;
Oso 13, Zadow; Regent Hansen; st Hela; Cour
bet, Biltjes; Slndolt, de Jong; Schouwenbank,
Kommers; Tolstoi, Martens: st. Engelbert; Celi-
na, Slootmansde Kevser, BoshuizenPetronella,
v. ElchenCornelia Adriana. v. Oosten: st Pe-
fra; Leophil, de Mimtes; Orjan, Nells; Matbllde,
GoedegezelschapHuma, Hartmans; Horizont
v. Gouer; st Lena; Vriendschap 2, Bons; Louisa,
v. Belt; Amandus, Schoenmakers; Tryntje. Kroe
zen; Erica, Hooites; st Tbeodorus; Phenlx 6,
v. Hel voort; W. v. Driel 45, Broekhoven; st.
Beta; Franz, de Die; Nova Cura, Breevoord;
Tryntje, de Boom; lie de France. Heylen; Sud,
Heylen; st St John: Spes
v. Weenen; Eensgezindheid,
d. Wyngaard
Joffi
Nostra, de Leei
Brlëre; Speculant, v. d. Wyngaard; st. Eldor
Leonidas, Quernhorst; Phenlx XI, Dekkers; st
Gonda; M. Stinnes 73, Kiesendahl; st. Vatna;
Titania, Urmetza; Anna, Verhagen; st Colbert;
Elise, Hartmans: Tourist v. Vugt; Astarte, Rle-
senacker; st Alpha; Reve, v. Heek; La Reu
nion, Friedman; Sanl 16. Beckenbach; Joseph
Lies, v. d. Linden; st. Willem Marinus; Nautilus
4, v. d. Zande; Clarocco, Schimmel; Nautilus 6.
Landa; st. Gelria 2; Anthejama, v. Holt; Bella,
Doodewaard: Jero, v. d. Laan: Helena, Molep-
wyk; Johannes, Lukassen: st Bertha: Maria,
Butefur: Utrecht, Abblng; Catharlna, Thounls;
Volo, Sterlin; Dranaco 10, Trimborn; st Seine;
Vlctorine, v. d. Lee; Anna Maria. v. d. Mels
Gema. Boontjes; Wotan. Frenz; Bertha, KI are-
naar: st Idiaal: Adagio. Fleck: Spes, Mooren:
Mathllde, Kwik; Armand, Sandke; Door Gunst
Verkregen, Haas; st. Rhelntrles 10; Derunapht
2, Schelde; Wipl, Jiskoot; St Antolne. Dinteren:
Pax, Veenma; Wilhelm, Schepers; Janna Cor
nelia, Schouten; Hollandia, Veiling»; Ella Her
mann, Hermann; Loge, Donselaar; Lindavla,
Witte; st Rlnda: st. Newa: Math. Stinnes XL
Werner; Johann Godfried, Kruger; st Paula 2;
Wilhelm, Sta&lhonst
Gepasseerd na 12 uur en bestemd voor:
DUITSCHLAND: Mannheim 173, Dietz: Mer
wede. Waltenberger; st. Ebon Haezer; Johanna,
Stegers; Stella Maris, de Jong; Willy, Hulsman;
Lambertha Wilhelmlna, MensinkTwee Gebroe
ders, Drost; Anna, Stegers; st. Wach am Rhein;
Hoofzoon I. Smita; Johanna, v. Bon; Josephine,
Arends; Hendrina Maria, Roelofs; Leo, v. Zan
ten; Ou ra, Caudakker; Gerard, Lou wagestv
Hekka: Pinang, Fuchs; Wajang. Melsen; Ophlr.
Kalkman; st Grimnir; Margaretha, Jansen: Ex
celsior, v. d. Wygaardt; Zola, de Wit; Neldtcor,
Schuilenberg; Keulschevaart 4, Wildschut; Grip-
pa, Kieboom; Walsum 5, Koks; st Llna; Lohen
grin, Wlrtz; Andrew Carnegie, Wolf; Maria, Kn-
ders; st Barba; Urania, Carlebur; Wachis, Ry-
kersKronos I, v. d. WensBurgklopp. Rau f
Mannheim 207, Hutt; Mannheim 202. W»1
Ddlle, Louwage.
hij bang was, dat de vijand zelfs dit ge
luid zou kunnen hooren. Een bediende (Ser
viër) verscheen, die ons als 't ware toefluis
terde: „Dobro wetcher". („Goeden avond",
In een oogwenk stonden de dokter en de
zusters vóór ons. Alles kwam ons echter
zeer geheimzinnig voor. Het was zeker geen
gewoon huis, waarin wij ons bevonden. We
gingen dadelijk mee naar het verblijf, iat
door de zuötere voor ons allen in gereed
heid was gebracht. Daarop volgde al spoe
dig het verhaal van haar wedervaren. Wij
bevonden ons hier in het hospitaal, dat
eenige dagen geleden door de Fransche nou
netjes verlaten was. Door een gelukkig t.
val wa6 dit gebouw ons dus tijdelijk in han
den gespeeld.
Na haar vertrek waren het de Franschen
geweest, die onmiddellijk moeite hadden
gedaan, on6 daar onderdak te brengen. Daar
op had onze dokter de noodige besprekingen
gehouden en schikkingen getroffen met den
Prefect en spoedig was de zaak in orde. De
uokter werd als directeur aangesteld en
nam tevens de leiding op zich van de poli
kliniek, waar eiken dag een kleine twee
honderd licht gewonden door hem zouden
ivoren behandeld, geassisteerd door een ol
twee zusters. Twee Fransche doktere zou
den de noodzakelijke operaties verrichten.
Het waren de doktoren Hartmann en Vilie-
niaux, beiden zeer sympathieke menschen,
waarvan de laatste ons reeds eenigszins
bekend wa6, aangezien hij de reis op het
h06pitealschip „La Bretagne" met on6 had
edegemaakt
Vol moed konden wij nu ons werk be
ginnen. Alle kamers en zalen, uitgezonderd
Ier nonnetjes zelf, waren reeds in ge
bruik genomen en alle bedden door de ge
wonden en zieken be^et. In welken 'toestand
dezen zich bevonden, zouden we den vol
genden dag ervaren. Bij ons binnentreden
hadden we die verpestende lucht reeds
waargenomen. Hier moest de toestand ver
schrikkelijk zijn!
We waren echter zeer vermoeid door dien
langen, vreemden tocht en zouden eerst
traohten wat te gaan slapen. Den volgendon
dag zouden we met vollen moed aan den
wachtenden arbeid gaan.
Slapen is echter een woord, dat vlug ge
noeg is uitgesproken, doch dien eereten
nacht reeds ervoeren we, dat slapen een
bezigheid zou zijn, waaraan men zich dier
niet vaak zou kunnen bezondigen. Hoe ver
moeid we ook waren, werden we ieder
oogenblik opgeschrikt door de geweldige
knallen en het suizen der aankomende gra
naten. En deze toestand zou zeker zoo blij
ven; dag en nacht zouden we dit moeten
aanhooren.
In den beginne bad ik het gevoel, alsof
iedere komende granaat geheel alleen voor
mij bestemd was en zeker en gewis op mijn
hoofd zou neerkomen. Iedereen schijnt
echter zoo'n tijd door te maken, doch spoe
diger dan men verwacht, raakt men aan dit
allee gewoon.
Na een zoo goed al6 slapeloozen nacht
gingen we eerst eens op inspectie uit Wat
we echter te aanschouwen kregen, is moei
lijk te beschrijven. Wij, die aan zooveel ge
woon waren, moesten nu werkelijk even
onzen neus dichtknijpen! Alle patiënten
lagen met hun dagkleeren aan te bed; de
bedden waren doorweekt van etter en vuil,
waartu66chcn de schimmel welig tierde.
Bovendien wemelde bet overal van wand
luizen. De stakkerds zelf zaten geheel on
der bet ongedierte. Bij iederen patieirt be
vonden zich eenige familieleden, gehurkt
op den grond zittend, voorzien van potjes
en pannetjes, gevuld met etenswaren, die
zij voor het gewonde of zieke familielid
meebrachten. Ofschoon deze in-zielige tafe-
reelen op zichzelf zeer aandoenlijk waren,
was het voor ons toch moeilijk, ja zelfs on
mogelijk. om in dezen chao6 iets te kunnen
aanvangen. Daarbij kwam nog de ellendige
gewaarwording, dat er niets, hoegenaamd
niets geen materiaal aanwezig was.
Verbandmiddelen konden we in een zeer
kleine hoeveelheid van de Franschen krij
gen, doch kleeren, bedlinnen, medicamenten,
voedingswaren, enz., daarvan was niets te
bekennen.
Dadelijk werd door den dokter overleg
gepleegd met den Prefect. Ook hij zac in,
dat men op deze wijze weinig zou kunnen
bereiken.
Goede raad was duur! Servië wee arm
een geld, doch bleek nog armer aan mate
riaal.
Eindelijk werd een kloek besluit genomen
De dokter zou terugkeeren naar Saloniki
°n de zaak bespreken met ia Comtesee de
Reinach De Foussemagne en la comtesso
de Chabanne, welke beiden het beheer had
don over de Amerikaansche zendingen v-or
•le Geallieerden. Van haar zou hij trachU n
materiaal, kleeren, dekens en voedingswa
ren te krijgen. Wanneer hij daarmede suc
ces had, zouden we de zaak zeker goed kun
nen aanpakken. Zoo spoedig mogelijk aan
vaardde hij den terugtocht naar Saloniki:
ln dien tueschentijd zouden we doon, wat
we konden. (Wordt vervolgd.)
