SCHOOL-EN KERKMEUBELEN FIRMA J. ROTHUIZEN EN ZONEN
MEUBELEN
CEH&HËX
BE 3HERMT ALLE GEBOUWEN TEGEN
H I !E - KOUDE - VOCHT - LAWAAI
GRATIS DESKUNDIG ADVIES
N.V Producten- Grondstoffen HmlJ.
AM iEROAM: Sarphatikade I -Tel.34824-36824
ROT i'ERDAMStationsweg 37b - Telef. 11690
BOOWBLAD No. 131 (Verschijnt eiken Maandag
MAANDAG 30 NOVEMBER 1931
1 Picus is „Waterproof"
TRIPLEX!
He. streekplan voor het Z.-O. deel
van Noord-Brabant
De r .'deeding Noordi-Brabant van de Ver-
eenigii g van Nederlandsche Gemeenten
heelt t'ö Den Bosch een buitengewone alge-
meene vergadering gehouden. De heer Ir.
dr. Cas se res, hoofd der afdeelimg Stads
uitbreiding en Streekplan, Gemeentewerken
Eindhoven, hield een inleiding over: „Het
streekplan voor het Z.O. deel van Noord-Bra
bant", waaraan we het volgende ontleenen:
Tot voor enkele jaren, ja tot op onzen dag,
Stelde men zich tevreden met het „te hooi
en te gras" opstellen van partieele plan
netjes, zonder dat men er zich van vergewis
te, of deze wel aaneensloten. Men leert ech
ter inzien, dat deze werkwijze tot chaotische
toestanden leidt, en ontzaglijke offers aan
geld en grond meebrengt Het algemeene
uitbreidingsplan moet daarom vóór de par
tieele plannen worden opgesteld-
Do willekeurige gemeentegrenzen beletten
veelal de opstelling van een redelijk plan.
De chaotische behandeling van zaken, waar
centrale leiding en centrale regeling onont
beerlijk is, heeft tot groote wantoestanden
geleid. Men leert schoorvoetend begrijpen,
dat onderlinge samenwerking moet komen
in de plaats van onderlinge tegenwerking.
Als een fraaie vorm van gemeentelijke
Samenwerking is het streekplan te beschou
wen. Hoofdtaak is hier: om orde te brengen
in den chaos der ruimtelijke manifestaties
der samenleving.
De voornaamste opgaven zijn: de bestem
ming van gronden voor volkshuisvesting,
voor land en veelteelt, voor industrie, voor
recreatie. Daarnaast behoort de opstelling
en doorvoering van het wegennet tot de voor
naamste opgaven van het streekplan.
In het geval van het streekplan voor het
Z.O. deel van Noord-Brabant wordt een vol
komen andere procedure gevolgd als bij de
opstelling van 'het Rijkswegen plan. Voor
spreker is het verkeer geen oorzaak, maar
slechts een gevolg. De verkeersoongesties en
de andere gevolgen van het moderne ver
keer, zijn geen op zich zelf staande zaken.
Hun oplossing kan in vele gevallen niet. door
verkeers-technische verbeteringen worden
bereikt. De juiste plaatsing van fabrieken
en huizencomplexen zal in vele gevallen
meer doen om een dragel ijken verkeerstoe-
stand in het leven te roepen, dan kostbare
wegverbeteringen en nieuwbouw van wegen
Den planoloog worden hier relaties geopen
baard, die den eenzijdig georiënteerden we
genbouwer tien koste van vele mitlioenen
ontgaan.
Het. streekplan moet de plaatselijke uit
breidingsplannen voorafgaan. Toch bestaat
er wisselwerking. De ontwikkeling van het
maatschappelijke leven en de snelle veran
dering van toestonden eischt soepelheid in
de planopstelling. Het is niet de taak van
het streekplan en het uitbreidingsplan om
door scherpe en starre regels de samenle
ving in een ruimtelijk keurslijf te steken.
De plannen moeten zoodanig worden op
gesteld, dat wijziging mogelijk blijft, zonder
het geheel te vernietigen. Toch mag niet
lichtvaardig tot verandering worden over»
g Ir. De Casseres behandelt vervolgens de
moeilijkheden, bij het streekplanwenk ont
staan, doordat geen dwingende bevoegdheid
bestaat ten aanzien van verschillende amb
telijke instanties,,
Zoolang deze instanties heli streekplan-
werk kunnen saboteereai, valt er weinig po
sitiefs te bereiken. Streekplangemeenten
gaan veelal uit van de veronderstelling, dat
het si: eekplan voor alle instanties maatge
vend is. Spreker geeft voorbeelden uit de
practijk, waaruit blijkt, dat deze opvatting
helaa: onjuist is.
In dit verband merkt de heer De Casseres
op, det het papieiren plan niets waard ls,
wanneer het niet gedragen wordt door den
wil het streekplan ook als basis voor werke
lijke maatregelen te gebruiken.
Spieker hoopt, dat de tegenstand tegen
het planologische werk wordt overwonnen,
want vooral in onzen tijd moeten vooroor
deel? :i worden op zij gezet, ooi positieve re
sultaten te verkrijgen.
Naast deze moeilijkheden ondervindt het
streek planwerk nadeel van de, in strijd met
alle redelijkheid getrokken gemeentegren
zen. De gemeentegrenzen blijven ook voor
het streekplan de zwakke plek bij uitne
mendheid. De wettelijke bepalingen kennen
echter slechts gemeentegrenzen als streek-
plangrenzen, hetgeeiu van staatsrechtelijk
standpunt gezien ook moeilijk anders kan.
Het geringe territorium van ons land leidt
lot de kleine streekplangebieden. Spreker
waarschuwt tegen de „streekplanmode" en
■tegen de indeeling van. ons land in tallooze
streek plangebied j es.
Gedeputeerde Staten der provincies moe
ien tegen deze nieuwe onderverdieeling van
het land met kracht optreden. Laat men lie
ver de provincies als streekplan beschou
wen, of altihams de gebieden niet te klein
maken.
Het streekplaniwerk kan de samenwerken
de gemeentebesturen de oogen openen voor
de noodzakelijkheid van de opstelling van
uitbreidingsplannen voor hun gebied. Niet
alleen of in de eerste plaats uit aesthetische,
maar uit maatschappelijke en economische
overwegingen. Spreker licht de noodzake
lijkheid van het uitbreidingsplan voor plat
telandsgemeente en dorp nader toe,
Het streekplan voor het Z.O. deel
van Noord-Brabant.
Dit streekplan omvat 37 gemeenten met
een totaaloppervlak van 127000 H.A., d.i.
ongeveer zoo groot als de geheele provincie
,UtreCht.
De bevolking van het gebied stieeg van
157000 in 1921 tot 237000 in 1931, een stijging
van meer dan 50 pet. in tien jaren.
Eindhoven, het centrum van het streek
plan, nam in dit tijdvak toe van 48000 tot
95000, een stijging ven bijna acht en negen
tig procent. De bevolkingstoename is een
gevolg van de uitbreiding der industrie, en
in het bijzonder der Philipsbedrijven. In
verband met de 'beweringen, die men in de
couranten leest, merkt Spr. op, dat in dit
bedrijf nog 12000 menschen rechtstreeks
werkzaam zijn. Nog steeds is het Philips-
bedrijf een geweldig groote welvaartsfactor
voor stad, streek en land. Het heeft momen-
worden, dat vele duizenden indirect een
belangrijk deel van hun bestaan door Phi
lips hebben.
De snelle uitbreiding der industrie bracht
snelle uitbreiding der bouwnijverheid. Cha
otische bebouwing van de streek was het
gevolg. Dorpen, tot voor enkele jaren in
landelijke rust verzonken, werden opge
schrikt door snelle uitbreiding van bevol
king en bebouwing. Zoo de gemeente Aalst
nam in 10 jaren van 2200 tot 4300 inwoners
toe, louter en alleen als gevolg der 'indus-
trieele ontwikkeling.
Om orde in den chaos te 'brengen nam
de commissaris Mr. Dr. van Rijckevorsel
het initiatief tot het streekplan. De vaststel
ling der grenzen daarvan was een moei
lijke opgave. Globaal beslaat het streekplan
een gebied met een radius van 20 K.M. van
uit Eindhovens marktplein, dus met een
middellijn naar alle zijden van 40 K.M,
Hoofdazak is van het streekplan tot een
welgeordende bebouwing van het gebied te
geraken voor zoover dit nog mogelijk is.
Voorts de vernietiging van het natuurschoon
en de defiguratie van het landschap tegen
te gaan. Daarnaast de opstelling en door
voering van een wegennet, voor doorgaand
verkeer en hetgeen in het zuidelijk deel
van het gebied noodig is tot een betere
verbinding der dorpen met de hoofdwegen
te geraken. In dit verband vragen de ont
ginningen de bijzondere aandacht, hetgeen
Spr. aan de hand van voorbeelden toelicht.
De opvatting wordt hier gehuldigd, dat
't onderzoekingswerk, dat geschieden moet.
geen belemmering mag zijn voor het nemen
van directe positieve maatregelen. Dit kan
worden bereikt omdat de streekplan-instan
tie tegelijk de opsteller van de uitbreidings
plannen van de meeste streekplangemeenten
ia Gestreefd wordt naar een geregeld en
goed contact met de gemeentebesturen. Dit
heeft reeds vele goede resultaten afgewor
pen.
Naast de bebouwing wordt die aandacht
gewijd aan de inventarisatie van het
natuurschoon. Spr. waarschuwt tegen de
misvatting, alsof alleen opgaand geboomte
natuurschoon is. Er zijn uitgestrekte gebie
den, waar de combinatie van geboomte,
land- en veeteelt en boerenhuizingen te
zamen het sohoone landschapsbeeld bepa-
HET ARTUSHOF TE DANTZIG
Het Artushof te Dantzig, eertijds een verzamelplaats van den adel, en sinds de 18de
eeuw ingericht tot graanbeurs, bestaat 2 December a.s. 450 jaar. Het intérieur, in laat-
golischen Hanze-stijl, is een waardevol staal van neder-Duitsche bouwkunst.
kwaardig is,
bebouwing veelal eer nadieelig dan voordee-
lig voor den bouwondernemer is.
Aam de defiguratie van het landschap
door chaotische en leelijke bebouwing wordt
aandacht gewijd. Aan de hand van voor
beelden toont Spr. aan, hoezeer de oude
gezonde bouwtradiitie verloren is gegaan en
willekeur de plaats daarvan ingenomen
heeft Het gevoel voor goede verhoudingen
de zin tot eenvoud is zoo goed als geheel
verdwenen. Protserigheid in de details ver
vangt goede hoofdverhoudingen. Toch kun
nen met tact en hulpvaardigheid goede
resultaten worden bereikt, hetgeen Spr. .aan
de hand van lantaarnplaatjes toelicht,
Resumeerend merkt de heer De Casseres
op, dat wij ook hier slechts aan een begin
staan. Het fundament is echter gelegd, het
streekplantontwerp is gereed. Het streven
moet er nu op gericht zijn het door te
voeren.
De woninghuren te Haarlem
Te huur
aan een woning stond. Er was toen een
belangrijk tekort aan huizen, zoowel voor
den arbeider als voor den niet handeldrij- j Tuinwijk-Zuid exploiteeren de midden-
venden middenstander. Groote complexen
arbeiders en middenstandswoningen verre
zen door het ingrijpen van de gemeentebe
sturen en het optreden van vvoningbouw-
vereenigingen en hoewel de huren stevig
waren, was er geen behoefte aan huurders.
In de laatste jaren is in dit alles een
groote verandering gekomen en het is voor
al Haarlem en dit kan vrijwel als een
maatstaf voor alle steden gelden waar
honderden en nog eens honderden nieuwe
huizen zijn gebouwd. Overal waar bouw
grond beschikbaar was, is geibouwd.
De woningvoorraad te Haarlem was:
Huren:
0 Juni 1928
30 Juni 1931
350-/ 450
3433
4092
450—600
2736
3534
600800
2273
2819
8001000
1215
1281
9657
11.726
In drie Jaar tijds is dus alleen te Haar
lem het aantal middenstandswoningen met
'169 toegenomen, of bijna met 25 pCt
Dit is meer dan de behoefte was. Er heb
ben zich in dien. tijd! wel veel Amsterdam
mers te Haarlem gevestigd, maar die ves
tiging en de normale uitbreiding van het
inwoners-aantal, zijn niet voldoende ge
weest om alle nieuw-gebouwde huizen aan
bewoners te helpen.
Het gevolg is, dat er nu zooveel huizen
leeg staan, dat gegadigden al de eerste drie
maanden gratis kunnen wonen. Zoo iets
heeft natuurlijk een terugslag op de huren
van d'e huizen.
Het Haarlemsch Dagblad heeft in dit
verband een onderhoud gehad met de Haar
lemsche makelaars, waaraan we het vol
gende ontleenen:
De kans is groot, dat verschillende mid-
denstandsvereenigingen op den duur met
een aantal onverhuurde huizen zullen blij
ven zitten. Vooral d'e minst-aardige huizen
zullen het moeilijkst huurders krijgen en
behouden. Zet de concurrentie door, dan zal
het eenige zijn, dat de huren verlaagd wor
den. Van sommige complexen is de huur in
de laatste jaren al iedis gezakt, maar dan
zal de medewerking van de overheid d'ie
indertijd als geldschieter optrad, noodig zijn
om de huren nog meer te verlagen, opdat
geconcurreerd kan worden met de particu
liere huizen op de woningmarkt De veree-
nigingen te Haarlem hebben totaal onge
veer 500 huizen, zoodat met een huurverla-
ging van 100 per jaar een bedrag van
50.000 gemoeid zou zijn.
Een dezer makelaars had vernomen, dat
nog verschillende bewoners van midden-
standsvereenigingen hun huur hadden op
gezegd. Zou het zoo vroeg hij gelukken
daarvopr and'ere huurders te vinden, als er
goedkoopere huizen beschikbaar zijn, waar
men kan intrekken zonder een waarborg
som te 6torten, zooals de vereenigingen
eischen?
Iemand die den toestand op de woning-
len. De kaarten kunnen echter slechts de I „bindend advies"
bebossching aangeven. Ij a j
Voorts wordt de strijd tegen de lintbe- hetwelk juist in het bouwbedrijf en in de
bouwing gevoerd, die in dit gebied bezig 1 daaraan verwante bedrijven veelvuldig
was 't geheel te overwoekeren. De metho-voorkomt Hier verklaren beide partijen voor
den, daarbij gebruikt, worden door Spr. af het uit te brengen advies als bindend te
uiteengezet. Merkwaardig is, dat de lint- ?Plleb beschouwen, zoodat dit in tegenstel
hng met het zoo juist gemelde wél is de
beslissing van een geschil. Toch is het geen
arbitrage, omdat het niet wordt gege
ven in den vorm van een vonnis.
Met dit vereischte roeren wij een belang
rijke karakteristiek van arbitrage aan, nl
dat de beslissing gegeven wordt in den
vorm van een vonnis, hetwelk evenals een
rechterlijk vonnis kan worden ten uitvoer
gelegd, d.w.z. dat de verliezende partij tot
nakoming eener rechterlijke uitspraak,
door dezelfde machtsmiddelen als de Wet
ter beschikking stelt tot het afdwingen van
nakoming eener rechtelijke uitspraak.
Een arbitraal vonnis, gedeponeerd ter
Griffie der Rechtbank in het Arrondisse
ment, waarbinnen de uitspraak werd ge
daan, wordt ten verzoeke van de eischen de
partij door den President d'ier Rechtbank
uitvoerbaar verklaard een zuivere forma
liteit, waarbij de President den inhoud van
het vonnis in geenen deele beoordeelt
jaarna met dat vonnis geheel kan worden
gehandeld als met een vonnis van den
overheidürechter: beteekening per deurwaar
der, beslaglegging en verhaal op de aldus
verbonden goederen.
Geen wonder dat de Wet, aan een arbi
traal vonnis aldus gelijke kracht toekennen
de als aan een vonnis door de rechterlijke
macht gewezen, anderzijds aan die arbi
trage in het algemeen en aan haar vonnis
sen in het bizoncfer, bepaalde in de Wet
omschreven eischen stelt.
Een bindend advies voldoet aan die
eischen niet, kan dus niet als arbitraal
vonnis worden uitvoerbaar verklaard en
executeerd. Toch zijn de partijen verplicht
om zich er naar te gedragen, omdat ze zich
hiertoe verbonden hadden. Geschiedt zulks
niet vrijwillig, dan zal de eischende partij
haar wederpartij moeten dagvaarden voor
den overheidsrechter teneinde van hem in
zijn vonnis te verkrijgen veroordeeling tot
voldoening van datgene, waarvan de ver
schuldigdheid in het bindend advies werd
teld. Volgens onze rechtspraak
de rechter die veroordeeling uit zonder de
kwestie zelve opnieuw te onderzoeken en
zonder de al of niet juistheid van het bin
dend advies te beoordeelen. Slechts dan zou
hii hierop een uitzondering moeten maken
althans volgens onze rechtspraak wan
neer het bindend-advies gegevep. werd iD
strijd met die
markt te Haarlem uitstekend beoordeelen
kan, verklaarde ons: Men kan er verzekerd
van zijn, dat deze dingen de aandacht van
de autoriteiten hebben. Tot nu toe zijn de
omstandigheden evenwel nog niet zoo ern
stig dat een ingrijpen noodig is. Buiten
6tandsbouwvereenigingen nog zonder ver
lies. Het is dus nog voord'eeliger om des
noods eenige huizen leeg te hebben staan,
dan alle huren te verlagen. Het is evenwel
noodig om de verdere ontwikkeling nauw
keurig gade te slaan.
Er komt bij één woningbouwvereeniging,
die dure arbeiderswoningen exploiteert, ook
reeds een vrij belangrijk aantal huizen leeg
te staan. De andere vereenigingen, dus zij
die niet zulke hooge huren voor de arbeiders
woningen behoeven te vragen, hebben nog
geen leege hulzen. Wel komen er „te huur"-
bordjes aan arbeiderswoningen van parti
culiere exploitanten in Haarlem-Noord, om
dat vele arbeiders huren van 7 gulden niet
meer kunnen betalen. Willen die exploitan
ten op den duur hun huurders houden, dan
zullen zij met de huren naar omlaag moe
ten. Alleen als de exploitanten arbeiders
woningen kunnen bouwen die niet meer
dan 5, hoogstens 5.50 huur doen, zullen
zij in de toekomst op bewoners kunnen re
kenen. Ook voor de gemeente zal het noo
dig zijn zióh in de toekomst meer dan ooit
toe te leggen op het bouwen van arbeiders
woningen die verhuurd kunnen worden
voor 5 of minder.
A rbitrage en
bindend advies
Belangrijk ls de taak van den arbiter om
dat hij geroepen is tot Recht-doen over zijn
medenaensohen, hetgeen altijd terecht is
beschouwd als een eervolle en verantwoor
delijke roeping. Moeilijk is die taak in het
bijzonder voor den arbiter nlet-jurist, omdat
hij bij de vervulling daarvan steeds gevoelt
in aanraking te komen met d'e Wet, terwijl
hij tooh eigenlijk niét weet, in welke op
zichten dat contact plaats heeft en hij
daarvoor op zijn hoede moet zijn.
Wat moeten wij nu onder arbitrage ver
staan.
Arbitrage is de beslissing van een geschil
in den vorm van een vonnis, welke beslis
sing, inplaats van aan den Rechter, door
partijen aan derden wordt opgedragen.
De beslissing van een geschil Wanneer
partijen een deskundig oordeel vragen om
trent zekere feitelijke vraag (bijv. of een ge
leverde machine goed functioneert) dan is
het door die deskundigen uit te brengen
rapport geen arbitrage, omdat daarmede
niet wordt gegeven de beslissing van een
geschil. Het is niet meer dan een meenings
uiting, een advies, hetwelk partijen vrij zijn
al dan niet op te volgen. Wenscht een hun
ner zich aan het uitgebaohte rapport niet
te houden, dan heeft de ander geen middel
om hem daartoe te noodzaken.
Intussohen kunnen partijen een dergelijk
advies wel voor hen bindend maken door
dit te voren uitdrukkelijk overeen te komen
Wij komen hiermede tot het z.g.n.
goede trouw
(d.w.z. met eischen van redelijkheid).
Als regel kunnen we rustig aanvaarden,
dat de rechter zonder meer een bindend-
advies door een vonnis bekrachtigt. Het be
hoeft evenwel geen betoog, dat deze weg
tot het beoogde doel verhaal cp een de
biteur veel langer en kostbaarder is dan
de weg van arbitrage. Op de dagvaarding
toch, waarbij veroordeeling wordt gevorderd
tot datgene, waartoe het bincfend-advies be
sloot, kan tegenspraak volgen en daarover
kan dan in drie instanties geprocedeerd
moeten worden, terwijl een arbitraal vc
gelijk wij zagen, regelrecht kan worden ten
uitvoer gelegd. Wel kan men tegen zoodanig
vonnis op bepaalde gronden bij de Recht
bank in verzet komen, doch intusschen kan
dan toch reeds beslag zijn gelegd, hetwelk
door de verzetprocedure wordt geschorst,
maar niet opgeheven.
Thans dienen we nog te rekenen met de
mogelijkheid, dat partijen, de beslissing van
een geschil niet opdragen aan den rechter
en ook niet aan derden, doch aan één hun
ner. Het klinkt zonderling, maar komt niet
temin voor. Speciaal in overeenkomsten met
gemeenten of met verzekeringsmaatschap
pijen vindt men soms de clausule, dat in
geval van geschil de wederpartij zich aan
de beslissing van het gemeentebestuur, resp.
van den raad van commissarissen, zal on
derwerpen. Er is ook reed" geprocedeerd
over de vraag, of dit een geoorloofd1 beding
is, welke vraag bij herhaling zegt Mr. W.
N o 1 e n. door ons hoogste rechtscollege in
bevestigenden zin is beantwoord (ook weer
onder voorbehoud van goede trouw). Daar
bij is echter tevens uitdrukkelijk vastgesteld
dat een zoodanigo opdracht van beslissing
n i e t is te beschouwen als arbitrage.
Een goed zonweermiddel
Het is een eigenaardig.geval met d'e zon
weermiddelen aan onze woningen, winkels,
kantoren en openbare gebouwen; hoewel
de toepassing hand over hand toeneemt,
wordt er bij nieuwbouw zelden of nooit re
kening mede gehouden. De distributie van
licht, warmte, kracht,- de details van ge
bruik en zooveel meer het gaat ons alles
zeer ter harte. Voor uiteenloopende d'ingen,
die lang niet altijd voor de hand liggen,
hebben wij een open oog.
Zonweermiddelen echter hebben part noch
deel in die belangstelling. Het zijn dingen,
die niet gezocht behoeven te worden, ze
dringen zich op. En wat zich opdringt, is nu
oenmaal onsympathiek en alleen goed' om
u eens fijn te negeeren.
Inderdaad is dit de feitelijke toestand;
hoewel ook weer waar is, dat niemand, die
eenige belangstelling voor de bouwkunst
heeft, daar vrede mee heeft Het is dan ook
een onpractisch negatief standpunt, dat op
den duur toch niet valt te handhaven.
In de „Neue Baukunst" van Taut komen
negerwoningen in New York voor, waar
aan zonweermiddelen niet ontbreken.
Dichter bij huis valt iets dergelijks vast
te stellen. Voor woningen met een bedui
dend grooter raamoppervlak dan het nor
male. wordt de zonwering een op d"e spits
gedreven probleem, al wordt dit nog niet
als zoodanig erkend.
Er is geen land, waar zoo tegen gebrek
aan zon gefoeterd wordt als Holland; tege
lijkertijd, en dit is merkwaardig, is er waar
schijnlijk geen land', waar tegen dit mini
mum zon zoo'n voortdurende strijd onder
houden wordt.
In de heele zonweergeschiedenis heerscht
weinig orde, voortkomende uit den onge*
motiveerde tegenzin, het, als een, zij het
ook bescheiden, probleem te zien.
Het moet derhalve mogelijk. word>en een
goed zonneweermiddel te vinden, dat zoo
veel mogelijk ingebouwd kan worden.
Architect J. Boterenbrood bespreekt
in Architectura eenige technische mogelijk
heden en concludeert dat in samenwerking
van architecten en industrie alle mogelijk
heden tot ontwikkeling kunnen ko
men. tot verhoogen van de cultureele har
monie, wat nu eenmaal strekking en lot
van elke vinding is.
600 miljoen schuld
voor Volkshuisvesting
De Gemeentebesturen zullen moeten be
zuinigen. Hoezeer dit dringend noodig is
wil blijken uit een artikel van de Thesau
rier-Generaal aan het Departement van Fi
nanciën, nir. v. Doorninck in de Eco
nomische Statistische Berichten van 28 Oct.
in welk verband wordt opgemerkt, dat deze
autoriteit reeds eenige jaren geleden heeft
getoond een open oog te hebben voor ver
keerdheden in het Gemeentelijk Beheer.
De heer van Doorninck memoreert aan
de hand der officieele' gegevens de volgende
merkwaardige cijfers betreffende de Be
grootingen en de Werkelijke Uitgaven van
alle Nederlandsche Gemeenten sedert 1924
Zij wijzen op een zeer zorgelijke stijging der
uitgaven. Zijn cijfers worden duidelijkheids
halve op millioenen gulden afgerond, naar
boven of naar beneden, naar gelang het
half miljoen overschreden of niet bereikt
Begrooting Uitgaven
v. uitgaven Werkelijke Overschrijding
1924 550.000.000 557.000.000 7.000.000
1925 552.000.000 579.000.000 27.000.000
1926 552.000.000 584.000.000 32.000.000
1927 572.000.000 584.000.000 12.000.000
1928 580.000.000 595.000.000 15.000.000
1929 603.000.000 646.000.000 43.000.000
1930 620.000.000
1931 657.000.000 1
De stijging van het totaal der begrooting
met 100.000.000 in 7 jaar tijds en wel ook de
stijging der werkelijke uitgaven met een
vermoedelijk nog zeer veel 'hooger bedrag,
verontrust den schrijver.
De heer van Doorninck klaagt verder over
het oploopen der gemeentelijke schulden.
Hij geeft de volgende cijfers:
BINNENHUIS-INRICHTINGEN
A. VISSERS ZONEN nSï
WoonhuisLAUBERTUSST. lül Vfcrkplaatj: SCHOIITENSTI. 131
HANDEL MAATSCHAPPIJ N.V.
„HET BOUWBEDRIJF"
Handel in BOUWMATERIALEN
DR1JFSTEEN-SET0NBL0KJES
voor BE0NWERKEN
Kantoor, Magazijnen en Industrie:
AELBRECHTSKADE 1 - Tel. 30933
ROTTERDAM
Onderwijs:
1 Jan. 1924 kapitaalschuld
31 Dec. 1924 verlies of winst
1 Jan. 1929 kapitaalschuld
31 Dec. 1929 verlies of winst
1 Jan. 1931 kapitaalschuld
31 Dec. Verlies of winst
Bedrijven:
1 Jan. 1924 kapitaalschuld
31 Dec. 1924 verlies of winst
1 Jan. 1929 kapitaalschuld
31 Dec. 1929 verlies of winst
1 Jan. 1931 kapitaalschuld
31 Dec. Verlies of winst
107.000.000
61.000.000
170.000.000
75.000.000
222.000.000
571.000.000
24.000.000
758.000.000
38.000 000
789.000.000
Y^erslag examens
bouwkundig opzichter
Voor „Volkshuisvesting" was op
1 Jan. 1931 bijna precies f 600.000.000 schuld
gemaakt, waarvan de schrijver terecht een
flink deel slecht acht.
Het totaal van de Gemeentelijke schulden,
buiten die, welke voor de Bedrijven werden
gecontracteerd, is van 1 Jan. 1924 tot 1
Jan. 1931 gestegen van f960.000.000 tot
f 1512.000.000.
Van het groot totaal der gemeentelijke
schulden per 1 Jan. 1931 f 2301.000.000 heb
ben de Rijksfondsen (voor Pensioenen etc)
f488.000.000 gefourneerd.
I-Jet hoogste torenhuis
ter wereld
hooge MPH
ding in New-York zal binnenkort niet meer
het hoogste bouwwerk zijn. Ter gelegenheid
van de wereldtentoonstelling te Chicago zal
een gebouw voor vergaderingen c.a. worden
opgericht, waarvan een 480 m. hooge toren
deel zal uitmaken.
HISTORISCH GEBOUW
De Gouverneur van Rome heeft den
wensch te kennen gegeven, dat er zorg wordt
gedragen voor het opknappen, zoowel van
buiten als van binnen, van alle huizen in
de stad, dooh vooral van de historisch» ge
bouwen in de oude vrij ken, Deze werkzaam
heden, d?i© uit hygiënisch en aesthetisch
oogpunt noodig zijn, moeten op zijn laatst
vóór einde October 1932 klaar zijn, wanneer j
uit alle deelen der. wereld menschen wor
ra. HEELSUM BIJ ARNHEM,TEL .399 den verwacht om den lOden verjaardag van I'
füY,- i ,amr-- r Mia r "wv- f---.-[den opmarsch naar Rome te sieren* 1
Mooie HEERENHUIZEN
TE KOOP, Belegen Francis Hovorsohm dtlaan
No. o 2 lot 48 te SCHIEO M, i
It en Steirebosch
ren, Zijkamer, (rl
Je verdieplne 2 Slaapkamer
Badkamer, vlif Kasten, oveideki Balcon, Zolder
mei Slaapkamer, groote Voor- en Achtertuin.
Kooporijs: Hoekpand I 15.500, Tusschenpanden
Inlichtingen:
H. v. d. KRAAN
Vondellaan 50 - SCHIEDAM
Dagelijks te bezichtigen behalve s Zondags.
H.R.LAUWAARS &Z0NEN
Pijnackerplein 44 Rotterdam
Magazijnen: Schommeistr. 8-30
Waai-, IJssel-, Kalkzandsteen
Handvorm inverschil'end formaat
Speciaal dunne gevelsteen
N.V. FABRIEKEN „WADDINXVEEN"
v/H. a. KEMPKcS Co.
TEL.17 WADDINXVEEN
VOOR DE
TEGENWOORDIGE WONING
LEVERING DOOR OEN
HANDEL. - TOONKAMERS
CRABET H5TRAAT57
GOU DA T.O. HET STATION
betreffende
Hinderwets-aangelegenheden
Bureau van Ingen
Vlietstraat 8 b - Telefoon 11748
ROTTERDAM
TC 1/fiflD a.d. R0ZENLAAN,
I L IxUUl HILLEQERSBERG
PANDEN ï'HïSsiiE
Indeeling resp. '6 kamers. 2 slaapkamers,
keuken, badkamer, gioote voor en achter
tuin. Bovenhuizen 2 kamers en suite.
3 slaapkamers, badkamer, zolder over het
geheele huis.
Te bevragen.
L. D. SUNDERMEYER
IJsclubstraat 68, Telefoon 13866
TE HUUR:
Benedenhuis 7an Cittersstraat 38 75.— pan.
Benedenhuis Van Cittersstraat 24 65.p.m.
Vrije 2e Etage Van Cittersstr. 18 45.— p.m.
Bovenhuis Rojhussenstraat 229 70.— pan.
TE BEVRAGEN:
Makelaarskantoor J. GR0ENEVELD Jr
Voorschoterlaan 50 - Rotterdam
TELEFOON 53451
Firma VALCKX VAN KOUTEREN
Kerk- en Concertorgel fabriek
ROTTERDAM
Aelbrechtskade 90 a, 91, 92
TELEFOON 32722
