re
VRIJDAG 27 NOVEMBER 1931 DERDE BLAD PAG. 9
TWEEDE KAMER
WATERSTAAT Z. H. ST. GOEDGEKEURD,
KOLONIËN,SURINAME EN CURACAO
DEFENSIE
Vergadering v&n 26 Nov. 1931
OVERZICHT
De begrooting van Waterstaat is z. h. s.
goedgekeurd, nadat de motie-Knottenbelt
verworpen was met'gröote meerderheid.
Koloniën nam het verdere deel van den
middag in beslag en. werd tot aan de eind
stemming gebracht Bijzondere beschouwin
gen schijnen ons niet noodig; het debat was
weinig diep en groótè verschilpunten waren
er niet Bovendien zorgt minister de Graaff
wel zich niet te branden. In veie opzichten
waren sprekers en hoorders aan het eind
der discussie nog net zoo wijs als te voren.
In de avondvergadering kwam Defensie
aan de orde. Van revolutionaire en vrijz.
dem. zijde werd een luidruchtige aanval ge
daan op deze reeds zoo sterk besnoeide be-
urooting. Minister Deckers wachtte rustig
zijn aanvallers af. Hij zal hun het antwoord
stellig niet schuldig blijven.
VERSLAG
het bestaande systeem van subsldteeringr van
tramweKmaatschnppüen, met 56 tegen 10 stem
men was verworpen, werd de begrootlng
i daarna de begrooting 1
De heer JOEKES (v.d.) besprak den brand te
Parijs. Z.l. ztln de voorzorgsmaatregelen onvol-
d0Tegen8;het!ezo'eken van contact ln Frankrük
voort, do,
ten.kwestie en de vraag of vo doende zorg ls
besteed aan de Indische Intending, ^«hoopte
dat in de eerste zaak spoedig volledig recht
zal geschieden. Wat het tweede punt aangaat
■taat vast. dat men in Indlë zeer ontstemd ls
8ls°verzorgdW Heeft men zich
aangeschaft, die voldoende
"rid werd van niet De minister stelle
!BDe"heer'CRAMER (s.d.) sloot zich ten volle
ian bü den heer Joekes ten aanzien van de
Fransch-Hollandsche toenadering ln ?*TUa-
Ieder officieel cachet moet daaraan onthouden
WHUemeende. dat zU een uitdagende^houding
beteekende ten opzichte
■taat vast. aai men in
Indische fnzendfngSls vei
ln Parijs een safe aang
i maar het heeft
de schuldvraag ln
Indisch Comité gaat niet
architecten-kwestie j
De heer WIJNKOOP (c.p.) was van meening
dat de tentoonstelling ten doel had de impe
riale belangen van Nederland naar voren te
rBÜEde' bezoeken van Indië gaat het, beweerde
h«. om een front te vormen tegen het com
munisme. Voorts betoogde hü. dat ln vele
standpunt der regeering
deze begrooting. Moet nu dit hoofdstuk
eenlge zjjn, waarop niet bezuinigd wordt? T
ls de huishouding van het Dept. van Kolor
wel voor oezuinlglng vatbaar.
Wat de tentoonstellng betreft, deze heef
de eerste plaats een beeld gegeven van
Indische volk zelf. Hü had grooten eerl
voor de houwers dezer tentoonstelling en t
van de architecten-kwestie en de
i van den brand. De architect van het
paviljoen ls op den achtergrond
meenoCrieidlng
aanzien van de bewaring der
rerd gevragd: Heeft de Ige-
1 op de hoogte gesteld of
aren opgevolgd?
Minister DE GRAAFF bepleitte het nut van
een waarnemer te Genève. Hü sloot zich aan
bü de waardeering. die geuit ls ten opzichte
tv-vn de bouwers der Kol. tentoonstellng. Wat
i ook niet beho<
het Fransch.Nederlandsch Studiecomité betreft
dit is noch officieel, noch offcleus. Het 1«
particuliere Instelling. Het bezoek van
Franschen minister" aan Indië ls niets ar
geweest dan een beleefdheidsbezoek. De
Wünkoop heeft zich door z'n vermeende s<
zinnigheid op een dwaalspoor laten brengen.
Do architecten-kwestie is voor den minister
grootsten lof hec-ft gebracht aan den heer
Zweed Ijk. Meer zorg had besteed kunnen Wor
den aan de Indische voorwerpen. De kluis is
aanwezig geweest Men heert er echter geen
gebruik van gemaakt Aangezien de regeering
niet verantwoordelük was, bestaat geen reden
tot genoegdoening. De assurantlegelden znn
eenige dagen geleden uitbetaald. Ook In Indlë
heeft men niet voldoende rekening gehouden
met de mogelükheid van brand.
Ieder Jaar doen zich ln Indië hier en daar
moellükheden ln de voedselvoorziening voor
tegen den tlld vn den nieuwen oogst Het
Indische bestuur ls echter waakzaam. Van
hongersnood is geen sprake.
De heer WIJNKOOP (comm.) repliceerde en
diende een motie in. waarin de regeering
genoodlgd wordt, oogenblikkelük maatreL
te nemen ln verband met den hongersnood ln
Indonesië. Deze motie werd niet vold(
De algemeens beschouwingen werden
De MINISTER zegde
af tC Baan °P COU"
zeide nog geen offi
cieel rapport te hebben ontvangen uit Suri
name. HU acht het niet verantwoord af te gaan
op courantenberichten. Hü heeft niet den in
druk, dat het gezag te slap ls geweest. Men
niet bevredigen, zal hü
e heer WIJNKOOP (comm.) repliceerde en
besloot met Indiening van een motie, waarin
•erd. dat de Regeering onmld-
ïemcn om ln den
MINISTER DE
^amlrTb^geTn11
•oor hü daaromt
De kleine landbouwers kunnen al Jaren lang
grond krijgen, maar ze maken van de be
staande gelegenheid geen gebruik.
i de petr
KrteS:
ging. Voorts werd de verhouding tusschen
en Koloniale Raad besproken. De
treedt te autocratisch, op bü de
ïsteding der budgetgelden.
Ten slotte werden maatregelen tegen het
Drankmisbruik bepleit.
er v. BOETZELAER (oh.) achtte den
jchen toestand wel niet gunstig, maar
rdreven pessimisme was z.l. geen aan
leiding. De petroleum kan de moeilüke Jaren
door komen. Toch ls soberheid geboden,
ïtwüfeld werd of ln 1933 een millioen van
de Kasvoorschotten zal kunnen worden terug
betaald; dat zal een kunststuk zün op een
igrooting van 7% millioen
Er is op de West-Indische eilanden toene.
end drankmisbruik. De Regeering zal goed
doen er rechtstreelcsche maatregelen tegen te
Ultalre politie zou de het
zelaer de voorkeur geven.
Over de verhouding tusschen gom
Koloniale Raad kon niet worden ge..
De heer FEBER (rk) was van meenlng, dat
de groote vraag voor CuraQao is op welk lager
niveau het economisch leven zal worden gesta
biliseerd. Economische
eiland zal slechts
matige drankgebi
streden wordt.
Van de ln uitzicht gestelde aflossing be.
greep de heer Feber niets nu de gouverneut
zelf verklaard heeft den financleelen toestand
Opmerkingen als door voorgaande sprekers
reeds waren gemaakt, kwamen ook van de züdc
I (v.d.'
fïS;
ide, dat blnnei
adviezen over het nieuw.
Begeerlngsreglement zullon worden ontvan
e zaak, die al loopt van 1922 af,
laatste hand worden gelegd.
.-jnomlsche toestand van Curasao ls t.
op zekere hoogte precair. Nieuwe bronnen va
welvaart zün moeilük te vinden.
Koloniale Raad en gouverneur hebben enk.
Ie verschillen van meenlng gehad. De wü:
aarop de gouverneur enkele malen is opgetr.
•n bü de besteding der beschikbare gelde
.heen ook de minister niet goed te keure
Financleele steun ter bestrüding van h.
•ankmisbruik zal worden overwogen.
De terugbetaling van kasvoorschotten zal
moeten geschieden door aanwüzlng van büzon-
dere middelen.
Met die voorschotten zün belangrüke werken
jitgevoerd, die anders jaren lang hadden moe
ien wachten.
Dé politloneele en militaire uitgaven zün be-
.angrük, maar de omstandigheden hebben er toe
geleld. Zoolang de toestand in de omringende
landen blijft gelUk die is. zal de weermaeh'
moeten blüven wat zü is.
De politie bestaat uit militaire en burger-
politie; het hoofd der militaire politie Is he
hoofd van de geheele politiemacht.
De begrooting werd afgehandeld. Heden stem.
ming op verzoek van den heer WUnltoop.
AVONDVERGADERING
In de Avondvergadering was de begrootlng
De heer v. RAPPARD (lib.) opende het debat
Opruiende geschriften behooren uit kazernes
en van schepen geweerd te worden, maar gaat
het niet te ver als de minister censuur oefent
op voordrachten, büv over den Tlendaagschen
Veldtocht, In de Vereen. v<
De penslenen voo
werden te laag geacht.
Na een aa
sproken, wa
Krijgswet
oud-gepensioneerden
aandacht werd geschon
te bevorderingskansen de:
onderofficieren - waarbü voor gedupeerden eei
extra verhooging werd gevraagd kwam d.
heer v Rappard op meer algemeen terrein.
Gewaarschuwd werd tegen elkaar te snel op
volgende reorganisaties van het leger en de
mobillsatievoorbereidlng.
Bestreden werd de bewering, dat de reeds
sterk besnoeide begrooting Ingaat tegen
bcwapeningsvacantie. Crltisch werd de befaam
de 25 bezuinïgingsmotle dor soc-dem. be
sproken: de bekende argumenten werden er
"■srï'
Iets langer in de
heer DUYS (sd;
z'n tuinbouw
De heer DUTS
■JM
de heer Duys niet
(Hilariteit).
'ilS,
keuring werd volstaan. Sinds 1922 ls op d>
militaire uitgaven 32 bezuingd. Verkeerd b
het ook nu nog weer op de oefeningen te be
zuinigen. Het leger kan de herhallngsoefenlngei
niet missen, niet ln het minst ter wille vai
de opleiding der reserve-officieren.
Ook op de zeemacht ging den heer van Rap
pard de bezuiniging te ver. De bouw Van dei
nieuwen kruiser mag niet worden uitgesteld
We krügen nu achterstand op de vervnnglni
van oud materieel, die bü gunster economisch,
omstandigheden weer behoort te worden ln
BeVernftndoring van bewapening ls noodig,
maar eenzijdige nationale ontwapening ware ln
dezen tijd vol
daad.
Om een goede sfeer voor de ontwapenings
conferentie te scheppen, heeft Nederland
plicht vervuld.
- "ST (a-r.) maak-
van bezuiniging
Itgaven die ln 10 Jaar met 3'
illloen zün verlaagd. Daarbü moet ln het ooi
gehouden, dat in die Jaren pensioenen en der
gelüke 7 millioen moer zün gaan vragen. Elgen-
lük ls er dus een daling van 37 millioen. dat ls
op de defensle-
Ook wordt bezuinigd op vliegtuigen en
Ie herhalingsoefeningen. Deze laatste bezi
ring treft een vitaal belang der weerma
rooroefenlngslnstltuut en opleiding van resi
fflcier
Bedi
Eiïffi
-onde de heer D. v. Twist zich te-
ïlnisters reorganisatieplannen wat
te en geoefendheid,
van onzo weermacht is beneden
restaan zou zUn bü algemeens vrr-
er op heeft gewezen, dat geen
ilallstlsche partij ln het buitenland
ntwapening voorstaat en
i Sft te'
I de heer D. v. Twist, dat i
.1 bü
fllükheden
g°Erkentelük
degenen, dlc
Zondag, eens
des Maandagsmorgens terug te komen,
voortbestaan der dubbelrangen geeft vooral
de onder.oflcleren nog veel moellükheden.
zal de minister doen om deze ir
op te lossen? Büv. door plaatsin.,
waardige hurgerbetrekkingen. De promotie gaat
uiterst langzaam. Wil de minister niet «<^1^-
tegemoetate "ómen
De opleiding van het kader bü het voor-
oefenlngslnstltuut is ondergebracht bü de land.
stormverbanden, maar hoort daar niet thuis.
Ook het schletonderrlcht bü de vooroefening
Is onvoldoende; het kan niet geregeld plaats
Tenslotte werden enkele speciale punten be
handeld.
Het ingestelde onderzoek naar de drempel in
de Schevenlngsche visschershaven geeft hoop
op een beslissing ln de goede richting.
Tegen opheffing der muziekkorpsen werd be-
zwaaY gemaakt; steun werd gevraagd voor de
vrüwlliige muziekkorpsen bü artillerie en genie.
vlsscherUtoezicht door de ,,'Vulcanus" wei
keerd genoemd.
Gevraagd werd hoe het staat met de o
handelingen tusschen B. en W. van den
en Defensie over den afstand der milltairi
reinen en gebouwen. Zou de mlnist
handelingen
Noodig
i redelük'
onze weermacht, vooral ook ln Indlë, rekening
moet houden met elschen, welke door de vei
ligheid van den staat worden gesteld
Diensten op Zondag moeten zooveel mogelük
rlne-etabllsse
'erder werde
le opheffing van
Amsterdam gezien.
:n aantal detailopm
Do heer K. TER LAAN (sd.) hield natuurlük
een daverende bezulnigingsspeech. Met tien
tallen procenten wilde hü de uitgaven omlaag
gebracht zien We hebben nog veel te veel be-
roepspersoneelhet Zwitsersche stelsel is in
dit opzicht veel beter.
De soc-dem. motie bedoelde op alle onder
deden *4 te bezuinigen.
Volgens den heer Ter Laan kon .1/3 van óns
leger vervallen, op den nieuwbouw voor de
vloot kon 6 millioen vervallen, de aanschaf
fing van geschut kon met 4 millioen vermin
derd. de polltletroepen en de landstorm konden
verdwnnen en ook kan nog een divisie worden
afgeschaft. Beweerd werd. dat niemand dan
behoefde te worden ontslagen en geen enkel
salaris verminde
En do NRCt.
(De NRCt. wil
jri).
Na
diende
iwen ki
we dus óók it
eel duurder
hebben toegelicht
grapjes nader te
lieer Ter Laan een uiulib ui om
de lichting voor 1932 tot 13.000
man to verlagen.
Ten slotte besprak de heer Ter Laan de in-
dustr.eele en economische oorlogsvoorbereiding
Daar moest hü ook niets van hebben. We moe
ten in elk opzicht den weg van Denemarken op
De B.V.L was den heer Ter Laan ook een
doorn in het oog. Het zün al 70.000 man; er
zün wapenen voor beschikbaar en ze kunnen
er allen mee omgaan. Voor het overgroote deel
zün ze r.k en chrlstelük. Het ls een echt
klasse-instituut, dat wettelüken grondslag mist
De heer v d. HOUVEN (s.d) besprak de
rechtspositie van het loodsenpersoneel.
Mevr. BAKKER-NORT (vd) ging zich te
bulten aan een lofrede op de dienstweigeraars
Op stoppzettlng van den bouw van den der
den kruiser voor Indlë drong de heer CRAMER
(sd) aan; onze veiligheid zal er niet fleer
het gedrang komen. We moeten toch steun
op anderen.
Verder sprak de heer Cramer over e
andere verdeeling van de kosten van aanbot
tusschen Nederland en Indlë. Ieder betaalt i
de helft. Die helft zou geheel door Nederlai
moeten worden fedragen. omdat de vloot die
ter bescherming van imperiale belangen.
Gevraagd werd een commissie van onderzoek
voor ongevallen als aan de Sumatra over!
Te kwart over 12 begon de he*r MARC:
(vd.) zijn zooveelste ontwapeningsrede.
De heer MARCHANT (V.D.) betoogt, da
traliteit niet bestaanbaar Is als men deeLnccmt
aan den economdschen boycot. Schending
neutraliteit behoeft niet steeds te bestas
gewapend optreden.
Daarna behandelde hij met allerlei beschim
melde. onwaarachtig voorgestelde argumenten
de bezudiri
d/le hi
UD°
iglmer, lieve.-
enaeiht, en verklaart dat bcschei
luchtaanvallen niet mogelijk ls.
ie er TILANUS (C.H.) spreekt vo
ederopneanlng van de oude bepaling van 1815
>n aanzien van den godsdienst in het Regie-
ent op de Krijgstucht zijn dank uit.
Hij behandelt verder de verspreiding va.n ge
schriften, welke de krijgstucht ondermijnen
het catechisatie-onderwijs voor adelborsten ii
Den Helder, het gebruiken van rijksfakkels bi.
een antl-vlootwetdemonstratle; het bestaan var
een communistische cel onder de arbeiders aar
de Hembrug; de danspartij te Kampen op Zou-
punten van geestelijk belang be-h,
de-l't hij er eenlge van materieel belang; politie
toezicht op de Noordzeevisscherij; de commi
damt van het schip leeft niet genoeg mee r
de vlsschers; de drempel in de Visscheraha'
te Scheveningen moet weg.
eenzijdige ontwapening zal spir. i
u.r thans niet sprak
veel bezuinigen
en rood.
De^ bezuinigingen op den vlootbouw keurt
De heer VAN DIJK' ,(A.R.) bestrijdt de op-
EEN' ZWAAR VRACHTJE
GEBOUW VOOR CHR. VEREENIGINGSLEVEN
RIJKSBEGROOTING 1932
BEGROOTING VAN ARBEID
MEMORIE VAN ANTWOORD
Aan de Memorie van Antwoord op het voor
loopig verslag over het hoofdstuk Arbeid,
Handel en Nijverheid van de Rijksbegrooting
1932 ontleenen wij het volgende:
De reorganisatie van het departement zal,
indien bij de wet de noodige gelden worden
beschikbaar gesteld, binnen enkele maanden
kunnen volgen.
Arbeidstijden.
Ook de minister betreurt het, dat nog voor
:nige groepen van arbeiders de Arbeidswet
niet is ingevoerd. Zijn voornemen, om die wet
dit jaar nog voor den arbeid voor volwasse-
in kantoren in werking te doen treden,
kon helaas niet ih vervulling gaan door den
ongunstigen toestand van het bedrijfsleven.
Een voorontwerp van een werktijdenbesluit
voor apotheken is thans in behandeling bij
den Hoogen' Raad van Arbeid.
Een vervroeging van de tijdstippen, waarop
versch brood mag worden vervoerd en afge
leverd acht de minister niet gewenscht.
Bedrijfsradcn.
Het ongunstig oordeel van den Hoogen
Raad van Arbeid over het voorontwerp-be-
drijfsradenwet heeft den minister niet tot
overtuiging gebracht, dat het wenschelijk zou
zijn, deze materie voorloopig te laten rusten.
Het bezwaar van den druk der tijden, dat
tegen de verbindendverklaring bestaat, geldt
naar de meening van den minister niet voor
een wettelijke regeling der bedrijfsorgani
satie.
Nota van wijzigingen.
In een Nota van wijzigingen betoogt de
minister, dat wegens de noodzakelijkheid om
waar eerdgszins mogelijk de uitgaven te be
perken het na een nauwkeurig onderzoek is
'gelukt, de oorspronkeliike raming nog te
verminderen met 812.600 gulden. Indien het
wetsontwerp tot toekenning van de bevoegd
heid tot het tijdelijk treffen van maatregelen
ter beperking van den invoer van goederen
wet wordt, zullen voor de uitvoering er van
uitgaven moeten worden gedaan. Het ligt
echter in de bedoeling, den opzet en inrich
ting ven het in het leven te roepen orgaan
zoo sober mogelijk te houden, terwijl de
kosten geheel zullen worden goedgemaakt
door heffing eener matige vergoeding voor
de uit te reiken consenten.
Hoogeboom en H. de Liefde, en wegens voor
ziening in de vacatures ds. P. A. Binsbergen
en N. de Bruijn.
Ook zal de begrooting voor 1932 worden
NEDERLANDSCH-INDIE
ADMINISTRATIEVE EN ADATRECHTE-
LIJKE INDEELING.
Van het Kantoor voor de Volkstelling te
Batavia ontvingen wij het eerste deel van
het Alphabetische Register van da Admini
stratieve- en Adatrechtelijke Indeeling van
Nederlandsch-Indië. Dit eerste deel, dat de
eilanden Java en jMadoera omvat, en samen
gesteld werd door de heer W. F. Schoei,
hoofd van de afdeeling Codeering en Verifi
catie bij het Kantoor voor de Volkstelling
1930, verschaft een alphabetisch overzicht
van de gewesten, regentschappen, districten,
onderdistricten en dessa's.
Het vertegenwoordigt, met zijn 450 pagi
..a's compact gedrukt, een respectabel stuk
arbeid, en zal ongetwijfeld in een bestaande
behoefte
HE^VORMHF STICHTINGEN
VOOR GEESTESZIEKEN
DE ALGEMEENE LEDENVERGADERING
De algemeene ledenvergadering van de
Ned. Herv. Stichtingen voor zenuw- en gees
teszieken zal worden gehouden Donderdag
17 Dec. a.s. des middags om 2 uur, op do
stichting „Zon en Schild" te Amersfoort. De
agenda vermeldt o.m. bestuursverkiezing we
gens periodiekp aftreding van de lieeren
prof. dr. Th. L. Haitjema, ds. J. Hoekstra, S.
self zegt vol kom et
urlleat hij zich
aa/ngebrachte bezuinig
De bezuinigingen op do
hebben vrijwel niets opgeleverd.
>p Hoofdstuk IX ge«
i op Hoofdstuk VIII zijn t
ntaris ervan maakt een droevig figuur.
De heer Marchant gaf een volmaakt onjuii
lorstelllng van het betoog van den heer Col
1922 ten aanzien van de beveiliging teg
oh taan vallen en ten aanzien van ons lei
s operatief orgaan. Behoorlijke bescherming
r WIJNKOOP (com
De heer KNOTTENBETL v.b.)(
inderzoek noodig 1
merkte op.
)n. Indien de.
toestand der
renomen wor-
dat invloed
3 op het feit.
verscheen. Men meende, dat er comn
aan boord waren. Toen het oproer wa;
broken, ls de schoener verdwenen.
De heer VAN BOETZELAER (ch.)
dat men deze aangelegenheid beter 1
handelen bü de Surinaamsche b°srroot'i
wel mogelijk In MUnchen zijn proeven gen;
die gunstig zijn geslaagd.
Als de sociaal-democraten en de vrijzinnig-
democraten spreken over bezuiniging, bedoelen
zij afbraak. De heele opsomming van dep 1»
Ter Laan was als die van een koopman op
markt, die alles opnoemt, wat voor een kwartje
Spr. waarschuwt den Minister tegen een v
dere vermindering van het beroepspersoneel
opheffing van een divisie. Staat het nu nog r
vast, hoeveel operatie-eenheden er moeten zijn?
Ten slotte bepleit spr. mede namens den
heer Suning de belangen der oud-gepen
r 15 krijgt de het
VAN ZADELHOPF
^n^tot8 de volgen!
VOORZITTER r
niet kan w
heer Van Zadelhoff zijn rede
De heem VAN ZADELHOFF is bereid dit
doen, maar moet er toch op. wijzen, dat het tot
wel bezwaarlijk ls, ook omdat anderen daardoor
gedwonigien zijn te blijven, o.a. de stenograf,
en de pers, terwijl er geen noodzaak ls zoove
haast te maken.
De VOORZITTER moei den heer Van Zadel
hoff verzoeken zijn rede aan te vangen.
De heer VAN ZADALHOFF (S.D.) spreekt
dan over ontwapening en de particuliere oor-
logafab rieken.
Te 3 uur 5 ls het woord aan den heer
SCHAEPMAN (R.K.), die betoogt, dat ons laud
er een weermacht op na moet houden en dat
bezuiniging daarop hoogst bezwarend Is.
BIJ de algemeene bezuiniging mag Hoofdstuk
VIII daarop geen uitzondering maken. Zeer
uitvoerig behandell hij het voorgeoefend-n-
Instltuut dat een bolwerk ls tegen défaitisme
en valsche pacifistische beschouwingen,
ls tegen
NATIONAAL CRISIS-COMITE
De leerlingen van de Rijks Hoogere Bur
gerschool te Bergen-op-Zoom zullen ieder
per week twee centen afdragen ten behoeve
van het- crisiscomité.
Land- en Tuinbouw.
De bo'eekenis voor onze export.
Bloembollen voorloopig vrij.
Zooals gemeld werd, zullen dezer dagen
het Engelsche Lagerhuis voorstellen berei
ken, waarbij verschillende z.g. „luxe" land
bouwproducten zullen belast worden met
een invoerrecht.
Hoe groot deze invoerrechten zullen zijn
werd niet vermeld. Wel werden de produc
ten die belast zullen worden genoemd. En
gezien de tarieven, die de vorige week
werden vastgesteld van andere producten,
welke liepen van 50 tot resp. 100 pet. van
de waarde, kunnen we wel met eenige grond
vermoeden, dat het niet zoo weinig zal zijn
dat opgelegd wordt. Waarschijnlijk loopt
het hier ook practisch uit op sluiting der
grenzen.
Wat dit bet eekent voor onze export mag
iblijken uit de volgende cijfers, welke de
uitvoer van ons land naar Engeland over
1930 weergeven van die artikelen, die vol
gens het ontvangen telegram belast zullen
worden.
Aan vruchten (kersen, druiven, aard
beien en bessen, enz.) voerden wij naar
Engeland voor totaal f 3.483.000, aan toma
ten (we weten niet of ze deze onder vruch
ten of onder groenten of onder geen van
beiden zullen rekenen) voor f 8.657.722,
aan versche groenten f 15.572.000, aan room
f 597.694 uit.
Uit deze cijfers kan men eenigszins na
gaan welk een rigoureuse invloed dit in
voerrecht op onze tuinbouw zal hebben.
Bloembollen zullen vermoedelijk nog wel
vrij blijven. Althans de Minister van Land
bouw heeft, naar bericht wordt, op een
desbetreffende vraag geantwoord: Ik ben
mij er niet van bewust, dat de recente ver
meerdering van het aantal bollen, in Groot-
Brittannië ingevoerd, den verkoop van in
het land zelf gekweekte hollen nadeel'g
heeft beïnvloed. Integendeel verneem ik,
dat de Engelsche kweekers dit seizoen een
bevredigende vraag naar bollen hebben ge
had. In het algemeen echter wijd ik zorg
vuldig aandacht aan de positie van de
bloemfor-Ni-industrie in verhand met de
landbouwpolitiek der regeering.
ZR S. G. HEIDEMA
EEN VROUW MET ONGEWONE
KWALITEITEN
Een enkel woord moet me uit de pen over
haar, die na lang en zwaar lijden zoo heer
lijk van ons ging. Ge hebt haar dankbetui
ging, geschreven op haar sterfbed, gelezen.
Het bizondere daarvan heeft u gefrappeerd
en het ontroerende bewoog u tot tranen.
Misschien 'heeft deze of gene er wel vreemd
van opgekeken.
Geheel ten onrechte. Voor Zr. Heidema,
wier wandel in den hemel was, en die, ge
hoorzaam aan de Schrift, alles voor haar
afreis naar de Hemelstad regelde, schuilt er
niets bizonders in. Elke onbijbelsche schei
ding tusschen natuur- en genadelet en was
haar, in zuivere oprechtheid, volkomen
vreemd. Zoo als zij afscheid nam, zoo was
zij: ongekunsteld, niets verbergend, echt aLs
Meermalen heb ik dat ervaren; bij twee
ontmoetingen is het me c?uidelijker dan ooit
geworden. De eerste had plaats naar aan
leiding van haar benoeming als directrice
van het Leidsche Academische Ziekenhuis.
Ik zocht haar op in de Geref. Ziekenverple
ging in Den Haag.
Op een gang boven hoorde zij mijn stem
en met een: Zoo, al te Kamerad, sprong ze
vier treden tegelijk naar beneden, waarna
een hartelijke begroeting volgde, zonder
„meneer" of andere deftigheid'. Eerst wat
oude herinneringen ophalen en toen begon
ik over de zaak: haar benoeming.
Niet veel over schrijven, zei ze. Doch voor
al dit niet vergeten: er loopt een praatje,
dat het een partijbenoeming is van Minister
de Visser, die een geestverwante naar voren
wilde schuiven; doch niets is minder waar,
dan dat Mijn richting moge den minister
aangenaam zijn; van invloed op de benoe
ming was ze absoluut niet
Bij die gelegenheid sprak ze ook reeds van
de moeilijkheden welke ze verwachtte; ik
zou een zeer slecht journalist geweest zijn,
als ik daarop later ook maar gezinspeeld
had. Maar toen ze na anderhalf jaar Leiden
weer verliet, niet weinig teleurgesteld, toen
begreep iik het misschien beter dan anderen.
Niet over schrijven; was ook toen weer
haar verzoek. Het bereemdde mij eenisszins
hoewel niet in bizondere mate
Het vreemde was, dat zij ,die een grenze
loos rechtvaardigheidsgevoel bezat en die
nu zelf onrecht leed, er thans over wilde
zwijgen .En 't was toch weer een veel voor
komend verschijnsel. Men treft het meer aan,
dat personen, die geen onrecht kunnen dul
den, als het anderen geldt en die voor een
rechtvaardige zaak hun welzijn en toekomst
opofferen, plotseling zwijgen en geen argu
menten schijnen te hebben, als het... hen
zelf betreft. Dan lijden en dulden ze liever.
Wie zal dit zielkundig raadsel oplossen?
Of is het misschien geen probleem? Ik zwijg
er over, althans nu. Maar een kort woord
van eerbiedige nagedachtenis aan een vrouw
mét zoo bizondere kwaliteiten als Zr. Heide
ma moest mij uit het hart.
Zij streed den goeden strijd en God gaf
haar genade om het in de volle wapenrus
ting des geloofs te doen. En daarom kon zij
afscheid nemen op een wijze, als niet gebrui
kelijk is. Want haar lamp brandde, helder
en klaar, tot het einde toe. En verlichtte den
stervensweg, den weg naar de Hemelstad.
Omdat de olie des geloofs en der genade van
Christus haar deel was.
Daarom spreekt zij tot ons, ook nadat zij
gestorven is.
Gemengd Nieuws.
Laan cn Marchai
'e' 3.50 krijgt d«
VTJNKOOP (C.P.) ha
de hec
Dezer dagen werd ln het s.s. Kota Radja'1 van den RotteM. Lloyd een spoorwagen in
geladen, bestemd voor Tandjong Priok. Op onze foto ziet men hoe dit vrachtje
34.500 K.O. op de meest vlotte wijze wordt ingescheept.
Te Duivendrecht vonden' voorbijgangers op
den onbewaakten overweg bij het z.g. Zwarte
Wegje een ongeveer 17-jarigen jongen deer
lijk verminkt op de rails liggen. Vermoedelijk
is hjj door den trein welke uit de richting
Amsterdam komt en 's avonds kwart voor
negen Duivendrecht passeert, gegrepen. De
jongen die blykens op hem gevonden papie
ren waarschü'nlü'k te Jutphaas woonde, had
zyn fiets tegen een hek langs de spoorlyn
gezet.
Het stoffelyk overschot is naar het lijken
huis te Ouderkerk a. d. Amstel overgebracht.
INBREKER OP HEETERDAAD BETRAPT
Een ongewenschte gast was Di
avond tusschen half negen en negen uur in
het prirékantoor der directie van de bakkery
L. Lindcnboom, gevestigd aan de Hattem-
straat te Zwolle, binnengedrongen. Juist toen
de man probeerde de brandkast te forceeren
trad een der directeuren binnen, zoodat de
inbreker spoedig was ingerekend. Waarschijn
lyk heeft hy een medeplichtige gehad, die op
den uitkyk staande het gevaar had zien aan
komen en het veiliger vond het hazenpad te
kiezen dan zyn maat te waarschuwen.
DOOR EEN STRUIKROOVER AANGERAND
Een20-jarige koopman is, terwyl hy op
zyn rijwiel reed, op den Amstelveenscheweg
te Amsterdam, vermoedelyk door een onbe
kende aangevallen en op het hoofd geslagen,
waardoor hij kwam te vallen en in een ver
doofden toestand geraakte, zoodat hij zich
niets kan herinneren. Hy bleek later f 3—,
"elke hy in zyn zak had, kwyt te zyn.
HET SLIPGEVAAR
Drie personen te water
Te Amsterdam kwam Donderdagavond een
auto, waarin behalve de chauffeur nog twee
andere personen zaten, uit de richting van
het Spui. Op een gegeven oogenblik slipte
de wagen en schoot voor de Universiteits-
Bibliotheek over het trottoir, brak de langs
den wal loopende yzeren leuning en verdween
in het water van het Singel.
Een Surinamer, zekere Dubois, die daar
met zyn vrouw liep, bedacht zich geen oogen
blik en sprong van den hoogen wal in de
gracht. Hy rukte de deur van de gesloten
auto open en kon de inzittenden stuk voor
stuk uit den wagen trekken. Met toegestoken
handen van anderen werden zij op een schuit
getrokken die daar lag. De drenkelingen wer
den evenals de redder binnengebracht in de
Universiteits-Bibliotheék en door den G.G. en
G.D. naar het Binnengasthuis gebracht.
Inmiddels was de reddingswagen van de
brandweer gearriveerd. Toen de brandweer
zekerheid had gekregen, dat geen menschen
meer in de auto waren, besloot zy den wagen
die geheel onder water lag, te laten liggen
tot de tramdienst zou zyn geëindigd.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
is te Amsterdam een Geelband-taxi die uit de
Lange Leidsche dwarsstraat de Leidschestrant
in reed, tijdens het nemen van den bocht op
de tramrails geraakt en geslipt. Door de glad
heid van den straatweg vloog de auto verder
door de etalageruit van het reisbureau „M«-
tropa". De ruit is geheel vernield, de auto
werd zwaar beschadigd. Persoonlyke ongeval
len hadden niet plaats.
POGING TOT BROEDERMOORD
Men meldt ons uit Sliedrecht:
Woensdagavond kregen de gebroeders G.
in een café twist. Een hunner werd tenslotte
de deur uitgewerkt. Hy ging naar huis en
haalde een groot mes. Een juist passeerende
politie-agent vernam dat het in zyn bedoe
ling lag om zyn broer „in zyn handen te doen
sterven." Even later kwam zijn broer en G.
trok het mes. De politie wist met de getrok
ken sabel dit plan te verijdelen en G. gooide
tenslotte het mes weg. De politie arresteerde
hem daarna. Hy zal heden naar Dordrecht
worden overgebracht, alwaar hij zich t.z.t.
wegens poging tot moord zal hebben te ver
antwoorden.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
Een doode cn een gewonde
Te Hoornaar is een luxe-auto tegen een
boom gereden en in elkaar gedrukt. De inzit
tenden waren de drie gebroeders Van Dyk uit
Leksmond. De 27-jarige G. van Dyk, die ach
terin zat, was op slag dood. De bestuurder,
de 30-jarige P. van Dyk, werd aan het hoofd
gewond. De oudste broer bleef ongedeerd.
Inmiddels was medische hulp ingeroepen, die
slechtB de dood van S. van Dyk kon vaststel
len. Het slachtoffer was gehuwd en had één
kind. De auto was van een kennis geleend
en zij hadden zonder voorkennis van de familie
een bezoek gebracht aan een muziekuitvoering
te Hoog-Blokland.
DOOR DEN TREIN VERMORZELD
Men meldt ons uit Hengelo (O.)
Toen hedenmorgen pl.m. 7 uur de spoor
wegarbeider Elout zich naar ziin werk wilde
begeven, en daartoe van de spoorbon ge
bruik maakte, werd hij door den van Zutphen
komenden nassagierstrein aangereden en op
slag gedood.
Men meldt ons uit Duivendrecht:
Het on den onbewaakten overweg bij bet
Zwarte Wegie gevonden lijk is van den ol.m.
20-jarigen O. v. d. Vet uit de Soendustraat
i te Amsterdam.
