Economie en Financiën
WOENSDAG 25 NOVEMBER 1931
Kerknieuws.
HERST. EVANG. LUTH. KERK
Drietal: Te Zwolle, P. H. Borgers te
Den Helder, cand. W. F. ten Rouwelaar te
Amsterdam en V. W. F. B. Schmidt te Schie
dam.
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Sneek (vac.-H. M. Deth-
mers), H. Steenhuis te Krommenie. Te
Bolsward, F. Guillaume te Oosterend (Fr.).
Aangenomen: Naar Eibergen, cand. E.
Masselink te Hoogeveen.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te 's-Gravemoer (toez.), J.
C. van der Roest, Amerikaansch predikant,
met verlof hier te lande. Te Zevenbergen,
J. van Woerden te Zwammerdam. Te
Noordlaren (toez.), J. van Kuiken te Exmorra.
Te 's-Grevelduin-Capelle, W. L. Mulder te
Voorthuizen.
Bedankt: Voor Noordwolde (Fr.), J. C.
Fischer te Jukwerd.
JUBILEA
Ds. C. J. van Paassen, Ned. Herv. pred
te Haarlem, kan 6 Dec. a.s. zijn veertigjarig
ambtsjubileum vieren. Ds. van Paassen werd
geboren in 1868. Hij bezocht het gymnasium
te Doetinchem en volgde daarna de theologi
sche college's aan de Gemeentelijke Universi
teit te Amsterdam. Na voortgezette studie
legde hij in 1891 met lof het doctoraal examen
af. In datzelfde jaar werd hij door het pro
vinciaal kerkbestuur van Groningen toegela
ten tot de Evangeliebediening in de Ned.
Herv. Kerk. Er waren toen meer dan 859
vacante plaatsen. Ds. van Paassen ontving
vele beroepen, waarvan hij dat naar Lang
weer (Fr.) aannam. Den 6den December
1891 deed hij aldaar zijn intrede. Hier was hij
werkzaam tot 1894, toen hij vertrok naar
Meppel. Vandaar ging hij 7 Juli 1901 naar
Haarlem, welke gemeente hij thans dus reeds
ruim 30 jaren dienen.
Hij heeft zich met toewijding gegeven aan
het vele werk, dat hij hier te doen kreeg.
Onder zijn leiding kwam tot stand het Tehuis
voor militairen aan den Jansweg. Ook spant
hij nog steeds zyn krachten in ten bate der
zending, zoowel in- als uitwendige.
De zendingsvereeniging „De liefde van
Christus dringt ons'' heeft van zijn leiding als
voorzitter gedurende vele jaren dankbaar
mogen profiteered Hij heeft verder b.v. zit
ting in het hoofdbestuur der Utrechtsclie
Zendingsvereeniging en van het Nederland-
sche Zendelinggenootschap.
De Chr. vereeniging voor di "ypleging
van lijders aan vallende ziekten he*«^ aan zijn
arbeid als voorzitter veel te danken, evenals
de vereeniging tot stichting en instandhou
ding van Scholen met den Bijbel te Haarlem
en omstreken.
Gedurende het voorzitterschap van Ds. van
Paassen zijn op „Meer en Bosch" te Heem
stede en op „Bethesda-Sarepta" te Haarlem
vier gebouwen voor patiënten gebouwd en zijn
te Haarlem twee nieuwe Chr. scholen verrezen
Ook voor sociale actie toonde Ds. v. Paassen
rijn belangstelling. En dat deze werd gewaar
deerd, kan blijken uit zijn benoeming tot
eere-voorzitter van de afdeeling Haarlem van
de Chr. Nat. Werkmansbond.
Vermelden we tenslotte, dat de jubilaris
Teeds jaren praetor is van den ring Haarlem
en fungeert als secretaris van het provinciaal
kerkbestuur van Noord-Holland.
BOETE- EN BEDEDAG
Het Tweede-Kamerlid Duymaer van
Twist heeft aan den (Minister van Binnen-
landsche Zaken gevraagd, of hij het niet wen-
«ihelyk acht, dat in verband met den boete
en bededag op Zondag 29 November a,s. open
bare vermakelijkheden en dergelijke niet zul
len plaats hebben-
Het Hoofdbestuur van den Geref. Bond
in de Ned. Herv. Kerk (Voorzitter Ds. M. van
Grieken, te Rotterdam, Secretaris Ds. J. J.
Thmpers, te Ermelo), heeft aan H. M. de
Koningin telegrafisch verzocht, naar aanlei
ding van het voornemen der Kerken van ons
Vaderland, om Zondag 29 November a.s. een
algemeenen boete- en bededag te houden, het
daarheen te willen leiden, dat mede door de
sluiting van publieke vermakelijkheden, die
dag een gewijd karakter moge dragen.
KERKGEBOUWEN
Te Hillegersberg Terbregge
werd gisteravond het nieuwe kerkgebouw der
Geref. Kerk, dat is gebouwd op de plaats van
het oude, ongeveer 500 zitplaatsen bevat en
voorzien is van een mooi nieuw orgel, op
plechtige wijze in gebruik genomen-
Bij deze gelegenheid werd door de pastor
loci, Ds. L. J. Allaart, nadat de voorzitter van
de bouwcommissie, de heer H. van Ieperen,
het gebouw aan den Kerkeraad had overge
dragen, een predikatie gehouden over 1 Kon.
8 29, waarbij hij naging, hoe Salomo hier
een beroep doet op den Naam des Heeren en
hoe hij smeekt om de verhooring van zijn ge
bed.
Namens de Kerkeraad van Hillegersberg
Straatweg en namens de Classis sprak Ds. D.
J. Couvée. Verder voerde nog het woord Ds.
(M. Rooseboom, van Voorbitg, em.-pred. van
de Geref. Kerk te Hillegersberg-Terbregge.
Te Meeuwen (N-B.) is het nieuwe kerk
gebouw der Geref. Kerk in gebruik genomen.
Voorganger was Ds. J. M. Spier, van 's-Gra
vendeel, voorheen predikant van Meeuwen.
Voor een stampvolle kerk sprak hij over den
tekst Efeze 2 22: „Op welken ook gy mede-
gebouwd wordt tot een woonstede Gods in den
Geest''. Dit woord staat ingebeiteld in den
gevel. Hij had tot thema: 4e geloovigen
worden medegebouwd tot Gods woning" en
sprak ever: 1. het gebouw, 2. de steenen, 3.
het fundament, en 4. de Bouwmeester.
Na deze eerste predikatie in de nieuwe kerk
feliciteerde de predikant zijn vorige Gemeen
te met deze nieuwe kerk en memoreerde nog
verschillende feiten uit de geschiedenis der
Gemeente, die reeds meer dan 90 jaren oud is
en die in de vorige eeuw heel wat heeft door
gemaakt. Daarna dankte hij: 1. die vele ker
ken en particulieren uit ons land en ver daar
buiten, die door giften hadden meegeholpen;
2. den architect, de heer H. Gassenaar, die
zoo'n schitterend bouwwerk voor weinig geld
had weten te construeeren; 3. de aannemer,
épzichtcr en werklieden, die alles keurig had
den uitgevoerd, 4. Ds. H. de Bruyn, van Nieu-
wendyk, aanwezig als afgevaardigde der Clas
sis Almkerk, 5. den heer D. A. van der Schans,
secretaris der burgerlijke gemeente, die geko
men was als vertegenwoordiger van den bur-
Toespraken werden nog gehouden door Ds.
de Bruyn, den heer Gassenaar, den heer Van
der Schans en ouderling Van Rysbergen, welke
laatste nog in het bijzonder bedankte den heer
H. C. J. Spier, uit Den Haag, vader van Ds.
Spier, die ook veel voor de kerkbouw had ge-
Meeuwen kreeg een stijlvol en gezellig
EEN BATAKSCHE KERK
Naar Aneta uit Batavia seint, is Maandag
j.l. de eerste steen gelegd voor de eerste In-
landsche Bataksche kerk in tegenwoordigheid
van het bestuur, predikanten en de Christe
lijke Volksraadsfractie.
Binnenkort zal ook te Tandjong-Priok een
inheemsche kerk worden gebouwd.
„KORTE VERKLARING".
De bekende „Korte Verklaring der Heilige
Schrift met Nieuwe Vertaling", verschijnend
bü den uitgever J. H. Kok te Kampen, zal bin
nenkort weer met enkele belangrijke deelen
worden uitgebreid. Van de hand van Prof. Dr.
A. NoordtzU komt de be
UI de Brief aan de Romeinen, die
eeds ter perse is. tot hoofdstuk 9 bewerkt ls
door wijlen Prof.
JAVA-COMITE
76e JAARVERGADERING.
Heden is te Amsterdam in American
Hotel de 76ste jaarvergadering gehouden
van hot Java Comité. Des middags sprak
ziendeling H. J. E g g i n k, vian Tadang Si-
dimpoean (Sumatra's Westkust), met ver
lof fJhans wonende te Oegstigeest, over zijn
jongste ervaringen in Angkola,
Om zich een goed beeld te kunnen vor
men, aldus Spr., van de veranderingen,
die op het oude Zendingsveld Angkola van
het Java-Comité hebben plaats gegrepen,
moeten we teruggaan tot het begin van het
jaar 1927. De aansluiting der Bataksche
Christengemeenten op dat terrein was een
gevolg van den zoo gansc-h anderen loop,
dien de arbeid door de uit3»verminig van
Tobaneesche Christenen had genomen.
In vroeger jaren lag het zwaartepunt van
dien arbeid geheel op het Noordelijk deel
van Angkola., ook wel Boven-Angkola «e-
heeten. Naast den gemeentelijken arfbeid
stond de ahberid onder de Mohammedaan-
sche bevolking en aan dit werk kon toen
ter tijde volle aandacht geschonken wor
den. Van Beneden-Angkola, dat later van
zoo groot gewicht is geworden voor den
uitbouw van het Zendingswerk, werd nog
niet veel geweten. Het ontbrak toen aan
deed spreker een reis naar
dit gebied en sinds dlit jaar werd doorhem
steeds voeling gehouden met dit nog zoo
ombekende gedeelte van Angkola
In 1915 vestigden zicih op den linkeroever
der Angkola-rivier eenige Christenen, die
afkomstig waren van het plateau van Si-
pirok en die behoorden tot het ressort van
den Rijnschen Zendeling te Boengaborwiar.
Aan spreker werd toen verzocht de zorg
voor deze mensehen cp zich te nemen.
Het werk breidde zich daar uit en nu be
vinden zich daar 8 grootere en kleinere ne
derzettingen, die zich gegroepeerd hebben
tot 3 belangrijke gemeenten, elk met een
eigen goeroe, een eigen kerkgebouw, een
eigen kerkeraad, terwijl een geordende
pandita Ba tak (inlandsche leeraar), het
toezicht op en de leiding vaauafl den aiibeid
in dat deel heeft.
In 1923 vestigden zich geheel in het Zui
den, midden in de oehbosschen, nieuwe ko
lonisten uit Toba. Spreker bezocht hen te
zamen met dép Evangelistgoeroe Korne-
lius kort. na hun vestiging aldaar. Van
groot gewicht is het, dat zulke eerste groe
pen voor het. Ghristendam behouden blij
ven, omdat de na hen komenden zich om
hen heen groepeeren en in hen een hou
vast en steunpunt hebben, ook voor 't blij
ven belijden van hun Christelijk geloof en
er aOliaht aanleiding gevonden wordt te
komen tot den ouden stelregel: wiens ge
bied, diens godsdienst.
Gedurende het verlof van spreker in de
jaren *25 en *26 groeide dit oorspronkelijk
kleine groepje aan tot een massa van 3 a
4000 edelen.
Breeder werd nagegaan met welke moei
lijkheden men te doen heeft om van deze
in den aanvang zoo chaotische massa een
sluitend geheel te maken. Deze mas9a is
bij (haar intrek in het nieuwe gebied nog
maar niet zoo dadelijk tot stilstand geko
men; er heerseht nog zooveel (bewegelijk
heid, onrust, rivaliteit, het zoeken naar een
„haradjaan" of „Koninkrijk". Het is niet
doenlijk het aillen naar den zin to maken,
daar iedere groep, die zich meestal vormt
uit het stamverband, een eigen streven
heeft. Bij den strijd om het economisch be
staan, komt de zorg voor de hygiène, dp
zorg voor de huishoudelijke inrichting der
dorpsgemeenschapppen en zoovele andere
zaken meer.
Toch as het dwars door de moeilijkheden
heen voorwaarts gegaan. Gemeenten zijn
gesticht; kerken gebouwd, scholen opge
richt. Maar het is nog alles in gestadige»
groei.
Ten slotte kwam de vraag over die ver-
houding tot de Bataksche Volkskerk. Spr.
is steeds een principieel voorstander ge
weest voor aansluiting bij die Kerkgemeen
schap. Het bestuur van het Java-Comité
heeft mede besloten tot aansluiting hij do
B. V. K. en aan spreker opgedragen dit
voor te bereiden. Deze aansluiting is nu
een feit geworden. Wel zijn er nog eenigen
die bezwaren hebben, en spreker kan tot
otp zekere hoogte voor die bezwaren voe
len. Wellicht, dat in dezen twee-jarigen
proeftijd besprokingen kunnen plaats heb
ben met deze partij en dat men dan el
kander met wederzijdsch vertrouwen tege
moet trede.
Spr. hoopt dat dit alles moge medewer
ken tot het beginsel dier eenheid en dat
deze nieuwe periode met alle medewerking
en onder de leiding Gods ons brenge ook
voor deze streken een zelfstandig op
bloeien en een zich krachtig ontwikkelen
der Bataksche Volkskeik.
Het Java-Gamité heeft zoo tol van jaren
vanaf 1862 tot 1931 met groote ernst
den arbeid gedaan en heeft nu met ver
trouwen dien arbcidi gelegd in handen der
Rijnsche Zending.
Zeister Zending. Om meer bekend
heid te geven aan den veelzijdigen Zendings-
arbeid der Broedergemeente zullen voortaan
onder den titel „Licht in Duisternis" Zeister
tractaten worden uitgegeven, die, vooral ook
voor jeugdige lezers, verhalen en schetsen
geven.
Onderwerpen zullen behandeld worden uit
het leven van de Eskimo's en hun kinderen,
de Hindoes, .de Indianen, de menscheneters
van Noord Queensland, de Kaffers, de Bosch
negers, enz. Zoodoende hoopt men de jeugd
in nauwe aanraking met de Zending te doen
komen, haar liefde tot andere volken en
rassen in te boezemen, en haar op te voeden
tot strijders voor de heroïstische taak der
Zending: Licht in duisternis!
vragen om busjes, knikkertjes, boeken uit de
Zendingsbibliotheek, voortaan niet meer aan
zyn adres te Rijsoord gericht worden, doch
aan: Zendingsbureau der Gereformeerde Ker
ken, Fahrenheitstraat 709, Den Haag.
Op weg met de tweede helft-
Het Zendingsbureau te Oegstgeest verzoekt
ons plaats voor het volgende:
Zelden wordt ons bericht over den stand der
financiën uit zóó diepe dankbaarheid geboren
als dezen keer. De afgeloopen week bracht
wonderlijke ervaringen. Stonden wij zes dagen
geleden op de hoogte van f 106.000, nu, zes
dagen later, zijn wij f 60.000 verder! Daarmee
is dus niet de eerste helft van de f 260.000, die
er deze maand moeten inkomen, bereikt, maar
wij zijn zelfs goed op weg met de tweede helft.
Want men ziet, dat er gemiddeld per dag
f 10.000 is binnengekomen. Wij kunnen deze
maand nog negen dagen ontvangsten boeken.
Als deze per dag op dit peil blijven is het voor
deze maand noodige om en bij bereikt.
De mogelijkheid, dat dit gebeurt, komt zeer
sterk binnen den horizon. Wij wachten in stij
gende spanning af. Hoezeer de Zending leeft
by een steeds stijgend aantal gemeenten en ge
meenteleden, wordt ons iederen dag meer dui
delijk uit de bijna overal aanmerkelijk geste
gen opbrengst. Hoezeer dat juist in dezen tijd
bemoedigt en tot dankbaarheid stemt, behoeft
niet nader te worden gezegd.
ZENDINGSWEEK 1931
Achttiende vea-ajitwoording van ontvangsten
naar aanleiding van de Zendingeweek:
Transport (131.234.89: N. N., Aerdenhout (20:
J, d. B.. Chovremont (7: Ch. S., Oldebroek (10;
N, H. G., Appingedam f 156.65; id. L/ougerhouw
1501.67: id.
Al f 84.95; ld. Nieuw
.5.24: id. Driel 46;
6.30id. Middel bi
inrit id. Oud-Schooneb. 83.25; id. J.V.. Aalten
(15 Herv. Sch) f 495.17; id. Wllhelminud.
nz. f6.50; id. Lydla, Z.-B.land f9.90; d.
Heino f6.23: d. da. F.. Maurlk f20; N. N. fS;
iethesda Sarepta. Haarlem f 129.70; Mee
B.. d. Haag f2.50;
Heeg f 87.80; Z.Sah. Tlm<
B.. ld. f2.50; H. E. Het Visohnet. id. f 14.70;
G. M„ ld. f5; nagek. id. f5: d. ds. B. v. d. t?..
td. f 676.12: d. D.. Bibergen f 435; d. ds. G.. Nieai-
werke-rk Z. f 82.75. Totaal f 140.423.09. Ree. 11e
veramtw. d. H., d. Helder, moet zijn: „Zendlmgs-
Uit het Sociale Leven
HET CONFLICT IN DE
TEXTIEL-INDUSTRIE
GAAT DE „TWENTE" WEER WERKEN?
De directie der Stoomspinnerij „Twente" te
Almelo heeft bekend gemaakt dat de machi-
roorgen a,s. niet het werk hervatten, worden
al* ontslagen beschouwd. Wat de houding der
vakorganisaties betreft, de textielarbeiders-
bond „De Eendracht" adviseert heden den
arbeid bij genoemde spinnerij te hervatten, ter
wijl de neutrale organisaties de staking on
verzettelijk willen handhaven.
Nader meldt men ons:
De. Rijksbemiddelaar, de heer H. A. van
IJsselsteijn, heeft partijen, betrokken bij het
arbeidsconflict in de textielindustrie in
Twente opgeroepen tot de bespreking op Don
derdagmiddag 3 uur in het dep. van Aiibeid
te Den Haag.
DE STAKING
BIJ DE FIRMA JANNINK EN ZN.
In de vergadering van de Fabrikantenver-
eeniging en de Twentsch-Geldersche Fabrikan-
tenvereeniging is besloten het voorstel van
den rijksbemiddelaar om een nieuw onderzoek
in te stellen naar de loonen van de werkne
mers bij de firma Jannink en Zn. aangenomen.
Vóór Vrijdag wenschen de werkgevers van den
Rijksbemiddelaar antwoord te ontvangen.
De organisaties gaan ook accoord met het
instellen van een ondersoek, echter niet op
de voorwaarden, dat, waaneer mocht blijken,
dat de loonen inderdaad niet lager zijn dan
vóór de rationalisatie het werk wordt hervat.
Over dit laatste bestaat «enig verschil van
meening, aangezien, nadat de werknemers
waren vertrokken van de conferentie met den
rijksbemiddelaar, een nieuwe alinea aan het
bemiddelingsvoorstel was toegevoegd.
DE STAKING AAN DE KON. VER.
TAPIJTFABRIEKEN
Te i Deventer vergaderde het personeel der
Kon. Ver. Tapijtfabrieken.
Behandeld werd het voorstel der werkge
vers, inhoudende het opheffen der staking, het
direct aanvaarden van 5 pet. loonsverlaging en
het na 2'/& maand voeren van besprekingen
over de tweede loonsverlaging van 5 pet.
Algemeen stelde het personeel zich op het
standpunt, dat deze voorwaarden onaanvaard
baar zijn en de 10 pet. loonsverlaging dienen
te worden geannuleerd. De staking duurt voort.
BEDRIJFSSLAPTE
Men meldt ons uit Almelo:
De Almelosche Ververij en Chemische
Wasscherij v.h. Gebr. Palthe is van deze week
af genoodzaakt de fabriek des Zaterdags stop
te zetten wegens gebrek aan werk. Aan een
15-tal arbeiders is ontslag aangezegd.
Men meldt aan „De Zeeuw":
In den laatsten tijd zijn weer een groot aan
tal werklieden by de N.V. Kon. Mij. de
Schelde te Vlissingen ontslagen, voorname
lijk wegens vermindering van werk in de
machinefabriek. Het totale aantal werklieden
is thans 800 minder dan normaal. Bovendien
werkt nog een gedeelte van degenen, die in
dienst der maatschappij zijn gebleven, om
de andere maand.
DE NED. ROND VAN CHR. FABRIEKS-
EN TRANSPORTARBEIDERS.
De Ned. Bond van Chr. fabrieks- en trans
portarbeiders heeft thans meer dan 17.000
leden. De leden van den Bondsraad worden
nu niet meer door de industrieën, maar door
de districten aangewezen.
Uit Oost-lndie
HET VERGAAN VAN DE OPHELIA
De 21 omgeü imenen.
DJAMBI, 24 Nov. (Aneta). Aangaande de
ramp van de „Ophelia" wordt nader gemeld:
Bij het vertrek hedenmorgen om zeven uui
van de Ophelia" van Saroelangoen voer dit
schip tegen de kabel van de veerpont, welke
boven de kali hing. Door den sterken bandjir
sloeg het schip om. Aan boord bevonden zich
de assistent-resident ter beschikking Blok met
zfin echtgenoote cn twee zoons, benevens een
gast en verder de landbouwkundig ambtenaar
eerste klasse E. H. Stuut, verder een militaire
patrouille onder bevel van den kapitein der
infanterie T. P. Fikenscher.
Bij de ramp zyn omgekomen mevrouw
Blok, de ambtenaar Stuut, de Europeesche
sergeant der infanterie van Bochem, een
Javaansche sergeant, een Soendaneesch korpo
raal, 11 Javaansche fuseliers, 3 gestraften en
5 opvarenden. De bi-igade-kapitein werd gered
Ook de andere aan boord aanwezige personen
werden gered, doch deze zijn min of meer
Protestvergaderingen
BATAVIA. 25 Nov. (Aneto). Een gouver
nementsbesluit. waarbij bijna 900 inheem
solu» ambtenaren van een pan lbui.'dit nst
werden ontslagen, heeft een aanta: protest
vergaderingen ten gevolge gehad. Dit ma-
sa-omslag is een rechtstreeksch gevolg van
het feit. dat de inkomsten van d?;j ilieust
in 1931 met f30.000.000 zijn afgenomen.
DE DOODSLAG TE AMBARAWA
Zes jaar gevangenisstraf
SEMARANG, 25 Nov. (Aneta). De Raad
van Justitie alhier heeft A. C. de Rille
wegens doodslag op zijn echtgenoote, gepleegd
te Ambarawa, veroordeeld tot zes jaar ge
vangenisstraf, onder aftrek van preventief.
De verdediger en de Officier van Justitie
hebben beiden revisie aangeteekend.
Gemengd Nieuws.
ONTZETTEND ONGELUK
TE OUDERKERK A. D. IJSSEL
TWEE MANNEN LEVEND BEGRAVEN
(Men meldt ons uit Ouderkerk a. d. IJssel:
Gisteravond 10 uur werden door het instor
ten van een der wanden van een put, welke
gegraven werd voor een benzinetank bij de
graanmaleryeii van Gebr. Baars alhier, twee
werklieden onder den neerstortenden grond
bedolven. Toen zy van onder den grond te
voorschijn werden gebracht, waren de levens
geesten geweken- Het zijn de 39-jarige werk
man L. Krijgsman en de omstreeks 37-jarige
timmerman Aart Bos, beiden alhier. Zy zijn
gehuwd en laten beiden een vrouw en 3 kin
deren achter.
deren achtey. De 46-jarige G. Spek kon men
nog levend te voorschijn brengen.
KIND LEVEND VERBRAND
Te Zundert <N.jBr.) geraakte een kind in
een onbewaakt oogenblik in een tobbe met
kokend water. Het kind is aan de gevolgen
bezweken.
GOEDKOOP REIZEN!
Bezoekers van de a.s. Leipziger Voorjaars-
beurs kunnen terugbetaling van reiskosten
verkrijgen, wanneer ze maar honderd keer
zooveel koopen als de reis kost. Het bestuur
verklaart met een ernstig gezicht, dat dit
niet tot prijsverhooging zal leiden, want voor
die terugbetaling wordt een extra fonds ge
vormd.
DURE VERGEETACHTIGHEID.
Te Amsterdam deed iemand aangifte, dat
hij in den trein, komende van Haarlem, een
city-bag, inhoudende een étui met zilveren
lepels en vorken en eenige kleeding, had laten
staan. Later bleek, dat een en ander door on
bevoegden was weggehaald.
Een dame deed aangifte, dat zij een rieten
koffer met dameskleeding, ter waarde van
f 300, is kwijt geraakt, welke zy in het net
van een spoorcoupé van eon trein, bestemd
voor Haarlem, had geplaatst.
Een andere reiziger is tijdens een reis van
het Centraal Station naar Nijmegen twee por
tefeuilles kwijtgeraakt, inhoudende 10, een
bankbiljet van f 25 en een van f 10.
VERDRONKEN.
Tusschen Wormerveer en Wast-Knollendam
is uit een slot langs den openbaren weg het
lijk opgehaald van een in de omgeving onbe
kend manspersoon. Blijkens op het lijk gevon
den papieren is vermoedelijk zijn naam J. P.
P. Soms, leeftijd 68 jaar, van beroep bakker.
OUDE VROUW AANGEREDEN,
Te Amsterdam is op de Weesperzyde by de
Gijsbrecht van Amstelstraat een 77-jarige
dame door een luxe auto aangereden. Per
auto van den G. G. en G. D. is zy naar het
Centraal Israëlietisch Ziekenhuis vervoerd.
Het bleek, dat zij een ernstige hoofdwonde en
een beenbreuk had bekomen, terwijl zij ver
moedelijk ook nog een gebroken rib had. In
verband met den ernstigen toestand kon het
slachtoffer nog niet gehoord worden, zoodat
nog niet kon worden vastgesteld of den be
stuurder van de auto schuld treft. De auto is
na onderzoek door de politie terug gegeven.
DOODELIJK AUTO-ONGELUK.
Onder Helvoirt bij Tilburg heeft op den
Rijksstraatweg een ongeluk plaats gehad,
doordat een voetganger door een passcerende,
in de richting Den Bosch rildende auto werd
aangereden. De automobilist heeft zich niets
van zijn slachtoffer aangetrokken en is door
gereden. Voorbijgangers zagen het ongeluk
gebeuren en telefoneerden onmiddellijk naar
een verderop gelegen café waar men het num
mer van de auto kon opnemen. Het slachtoffer
is de ongeveer 50-jarige landbouwer B. K.
Onmiddelyk werd geneeskundige hulp inge
roepen. Het slachtoffer had een onder- en
bovenkaak-fractuur en een diepe snede aan
de hals, waardoor hij groot bloedverlies leed.
In zorgwekkenden toestand is hij naar zyn
woning vervoerd, waar hij is overleden.
BRANDEN
Te Amsterdam brak 's middags brand uit
in een beletage aan de kleine Kattenburger
straat. Het vuur kan met één straal op de
standpijp worden gebluscht. Gebleken is, dat
de achterkamer van de belétage geheel, en
de voorkamer, gang en keuken, gedeeltelijk
zyn uitgebrand. De brand is ontstaan in de
achterkamer, waar een pan met vet op de
kachel stond. De bewoner, P. van Delft, was
in de voorkamer bezig met schilderwerk, toen
de brand ontdekt werd. Hij wist zich bytyds
in veiligheid te brengen. In het souterrain,
waar Van D. een kleine brandstoffenzaak
heeft, was een hoeveelheid petroleum opge
slagen. Dit gedeelte kreeg alleen waterschade.
Verzekering, tot een totaal bedrag van vijf
tienhonderd gulden, dekt de schade. Met het
na-blus8chingsvverk ging geruimen tijd heen,
daar smeulend beddegoed en verder huisraad
op straat gebracht moest worden, om daar
te worden gedoofd.
Te Venlo brak door tot nog toe onbekende
oorzaak brand uit in het magazyn van het
Tapijthuis op den Stalbergweg. Het magazijn
waarin een groote hoeveelheid tapijten was
opgestapeld, brandde geheel uit. De aange
richte schade, die door verzekering wordt
gedekt, schat men op eenige duizenden gul-
Te Zwagerveen (Fr.) is het huis, bewoond
door D. de Vries tot den grond toe afge
brand. De bewoners, die reeds te bed lagen,
wisten zich te redden. De auto-spuit van
Kolluro verleende assistentie, zoodat de be
lendende perceelen bewaard bleven.
Oorzaak van den brand is kortsluiting. Ver
zekering dekt de schade.
BINNENLAND
INTERNATIONAAL TIN-COMITE
Het restrictleplan
ationaal Tincomité
af. dan wel in i
John Campbell.
en datum der ontbinding,
bij heit restrlctl&schema
1023 millioi
(v. j. f 812). Het
De alge vaardigden van d-e bij heit reetrictle-
plan betrokken laaiden, besloten met algemeene
stemmen dat zij bij hun re-geeTingen een voor
stel sullen aanbevelen tot vermindering van do
totale hoeveelheid van de thans geldende (voor
wijziging vatbare) quota der deelnemende lan
den met een hoeveelheid van 15.000 ton per Jaar.
zulks met ingang van 1 Januari 1932.
De aldus aanbevolen quota zijn als volgt:
Ned. Oost-Indië 21609 ton, Nigeria. 5780
Bofttv:
10.000 t
SiM
trd. Alle betrokken regeeringen hebben
md om hert research-plan met Ingang
1932 tn werking te doen treden:
roffen regeling nol
i per Jaar beachJk-
PHILIPS GLOEILAMPEN
Nleuwo lampen met bijzonder
hoog rendement. Bevredigende
uitkomsten verwacht
Naar aanleiding van berichten ln de buiten-
landache pers over nieuwe lampen met bijzon
der hoog rendement, «keelt men het volgende
mede:
Inderdaad ia in de laatste Jaren op het ge
bied der lichtbronnen met hoog nuttig effect
vooruitgang bereikt.
een groote vooruitgang bereikt. Gebleken I
dat in een omtlacUngsbuts met edelgas en een
weinig Natnium gevuld, licht met een zeer hoog
nuttig effect kan worden verkregen, wanneer
deze buis op een temperatuur van ca. 300 gr. C.
wordit gehouden. Het hoogste rendement, dat bij
deze proeven ln het Philips laboratorium werd
waargenomen, heeft daarbij 30 intern. Kaarsen
per Watt bedragen, terwijl volgens de theorie
ten hoogste 37,4 intern Kaarsen per Watt kan
worden verkregen.
Wanneer de ontladingabula door den stroom
zelf op de Juiste temperatuur moet worden ge
houden. neemt de benoodigde eJeetrische ener
gie toe, maar toch komt men op deze wijze tot
rendementen, welke die der hedendaagsche
gloeilampen vele malen overtreffen.
Nadere mededeelingen over de eigenschappen
dezer lampen (vorm, afmetingen enz.) kunnen
u1tfebPeid worden^vers trekt, wanneer dew door
aan de elsoben der practijk te voldoen. De voor
lcoplge resultaten geven echter aanleiding er
toe. bevredigende uitkomsten te verwanten;
vooralsnog valt edhter niet te bepalen wanneer
ze voor hudsverlichting leverbaar zouden zijn.
Op deze nieuwe lampen zijn reeds vele oc
trooien door de N.V. Philips' Gloeilampen aan-
szzs&jsiï*
reeds op dit gebied werkzaam zijn en over wel-
ïerv,<ïïtr2S!?,9 ï°°r. bestaande overeenkomsten
de N.V. Philips Gloeilampen fabrieken desre-
wenacht kan beschikken.
DE NEDERLANDSCHE BANK
VERKORTE BALANS
23 Nov. 1981
in dlscoi
Hoofdbank
Bijbank
Agentschappen
Totaal
Papter op het Buiten
land
In disconto
ld. eigen portefeuille
Totaal
Totaal
Totaal
Totaal
Belegging van 1/5 ka-
Reservefonds
Bijzondere reser\
Van anderen
Totaal
Diverse rekeningen
Totaal
•Waarvan in 't Buit.l
Beschikbaar Metaal
saldo K. B. v. 4 Jan.
'29 (Stbt. No. 3)
Jchatkl8tpapler recht
streeks bij de Bank
ondergobracht
1.023.132.330 I
103.353
28.045.311
197.602.425
225.547.737
6.578.271
1.397.421.485
150.445.524
216.612.712
5.283.582
1.302.630.923
157.215.078
405.495.904 398.384.358
De i
weekstaat
de Nederland sch e
Bank demonstreert duidelijk
ruimte op de geldmarkt. De ontspanning, one
die laatste weken in dit opaioht ls ingetreden,
was overigens reeds tot uiting gekomen ln de
overweldigende suacessen van de emlaeles Noord
Holland. 's-Hertogenbosoh. cn nu laatstelijk
weer van de echatklst-emlssla, waarop voor niet
nder dan f147 mlliiioen werd ingesch
slechts f55
irden
tankt komt r
rlgens heel sterk tot uitdrukking
ïing-courant-ealdi, die opnieuw toenamen met
T9 milUoen -tot f 225| millloen (v. j. (42). Deze
cereterking van het tegoed komt louter voor
rekening „van amderen", welk tegoed nu weer
bot f 197» milMoen is opgeloopen (verl. weck
ri88. verl. jaar f22J mlllloen).
Ook op de particuliere geldmarkt kwam de
geldrudmite tot uitdrukking In dalende koersen
voor wisseldisconto en prolongatie. Het open ee-
rend kapitaal^bleef verder dolen: de discontee-
- beleeningen met
De boleenlngen, die thans
f109 mlllloen beloopien. zijn nog altijd f22 mll
lloen hooger dan een Jaar geloden.
De bultenlandsohe wl&selportefeullle daalde
ó3i^m1Lll0f.n t£>t fT5 Blijkbaar ls
het Ponden bezit voor genoemd bedrag vendor
ld._ De saldi In het buitenland stegen
i in 't bud'tcnii
>t totsIe goudbezlt der Ba-il
beteekent. Gevolg hiervan is, dat de dekking
opnieuw gestegen ls. De dekking dar biljetten
beloopt thans 85.7 <v. w. 84.1) voor goud en
88.5 «Tc (v. w. 87.8) voor goud en zilver. Voor
de direct opeisohbare verplichtingen bedragen
daze 70.2 (v. w. 69.5) voor goud en 73.5
(v. w. 71.8) voor zilver.
O.H.IM.
\ité besloten heeft aa.n obllgatiehoudeirs in
rweging te geven het verzoek om surséance
i betaling te steunen.
BUITENLAND
JAPANSCHE GOUDBEWEGING
Sterke daling der reserva
>oor de Yokohama Specie-Bank werd gister
bedrag aan goud van 22.5 mlllloen yen na-ix
de V. S. verscheept. In totaal is thans sedert
1 October 244 mlllloen yen verscheept. De goud-
de Bank van Japan is thans ge-
DIVIDENDEN A ME RIK. MIJEN
2T% S'deTc
De Me Keesport Tinplote declareert het r
gelmatig kwamtaaledividend van 3 1.
Wetenschap.
HET VITAMINE D
In vasten toestand gemaakt
Prof. Adolf Windaus te Göttingen ia het
gelukt, het vitamine D, het anti-rachiticum,
in zuiveren gekristalliseerden vorm te ver
krijgen.
Prof. Windaus, die in 1928 den Nobelprijs
voor scheikunde verwierf, heeft reeds eerder
het ergosterine door ultra-violette bestraling
in vitamine D weten om te zetten. Windaus
en Pohl hadden n.l. ontdekt, dat de kleine
verandering, welke het absorbtiespectrum van
cholesterine bij activeering door ultra-violette
stralen ondergaat, berustte op de aanwezig
heid van een bijmengsel van een aan het
cholesterine verwante stof, het ergosterine
of D-provitamine.
Uit die D-provitamine is door ultraviolette
bestraling het vitamine D verkregen, 't Aldus
verkregen praeparaat (geactiveerd ergoste
rine of vitamine D) heeft men den naam van
vigantol gegeven.
Dit was de eerste maal dat een vitamine
langs kunstmatigen weg werd verkregen,
maar intusschen was liet nog niet gelukt,
het in zuiveren vasten toestand te brengen;
Thans heeft, blijkens het bovenstaande
Wolff-bericht, Windaus het vitamine D in
dien zuiveren, vasten toestand weten te
brengen.
Wellcht zal Windaus resultaat er toe kun
nen bijdragen, het verdere onderzoek naar het
chemische karakter van het vitamine te be
vorderen.
INGEZONDEN STUKKEN
KEDEHLAXDSCHK ZEEMAN 9CE VTRALBt
Onderseteekenden doen hlerbü een dringend
op_ d.? ^^vaardigheid van het Neder-
werk het openstellen van
lieden (momenteel in Rotter-
Genua) is vrtj oud ('t da-
noodzakelijk.
landsche
im, Hambui
■ert van 1893), Het is i
et wordt ook door de zeelledei
krijgen daarvan telkens opnieuw "blij
ken. Vraag OU hei
Echter. i.._
kelUken nood. Onze penningmeester moeet ons
melden, dat blzondere middelen moeten worden
Iers de verantwoordelljk-
>rkregen, wijl hfl i
we vlucht „bedankjes" binnen.
Hierbij nu voegen zich twee feiten. Het Ham-
burgsche huls heeft thans blzondere, geldelHka
moelliikheden. die vóör 31 December a.s moe
ten zUn opgelost Het gaat om oen bedrig ven
f 9000, hetwelk wH vóór dien datum moeten
hebben ontvangen of hebben kunnen leenon. En
dan dit: Vele zeevarenden komen zelf ook tn
het nauw, door werkloosheid of anderszins. Moa
ten wU nu in ons Rotterdamsehe hul*, koud-
zakeltJk handelen? Of. hebben w(i ons te herin
neren. dat er een philnntroplsehe ader door
ons werkt loopt? WU hebben dit laatste ge
daan en besloten, om de kostgelden te ver'a-
gen. Dit kan eigenlijk niet. Het schijnt onver-
antwoordeltik. Maar: Het moet.
Er blUve ook ruimte in ons werk voor ga-
loofsoptimlsme!
Nu hebben wU met elkaar dit afgesproken:
leder onzer zal. binnen korten termijn, 'n eigen
omgeving, pogen hulp te vinden, maar ook zul
len we onzen noodstand met de medewerking
der pers bekend maken. Het zou vreeseiljk »lln
voor het werk (om van de nationale schande
nog niet eens te spreken, tegenover de andera
naties, die. ook de kleine, haar zeemanshulzen
openhouden) als wU moesten sluiten.
Wie weet, of niet iemand of wellicht velen
't in het hart schiet: „Hier moet ik helpen'"
We hebben 't U open gezegd. Heel onze ad
ministratie ligt ook voor ieder belangstellende
open. Nu wachten we af: ln spanning. WJJ ho
pen dat OtJ ons. die dit werk ook In Uw naam
doen. niet aan ons lot overlaten
Prof. Dr. J. R, Slotemaker de Bruine, voors.
Dr. B A. Knoppers. 2e voorzitter.
Jonkv'r. J. W. Ortt. a!g. Inspectrlce.
Ds. L. D. Poot. seer Palestrlnastr. 9. A'dam
Jhr. Ir. J. A. Qunrlés van Vfford. pennlng-
Gorlnchem, datum postmerk,
hte Redactie.
?n klein plaatsje ln Uw blad mogen
BU voorbaat mtJn dank.
/of lezeressen van dit
ze soldaten een coed
i een orgel
d. die
f Het f
Radio
dat t
blijft at H
En het Militair Tehuis heeft een orgel zoo
hrood- en broodnoodig Het aanschaffen ervan
Vost echter veel te veel. Vandaar mün vraag
naar een goedhartig Iemand, die ons aan zoe'n
overcompleet orgel kan helpen. OtJ verwerft
ermee niet alleen den dank van het Tehuis-
bestuur. maar vooral van talloos vele soldaten
die genieten van het bespelen zelf of van b«t
luisteren naor bekende klanken die herlnnerirg
aan thuis wakker roepen.
Is daar zoo iemand In Nederland?
Een enkele briefkaart aan mlln adres zal het
bestuur in actie brengen om te zorgen dat bet
Instrument zoo spoedig mogelUk van eige-
na(a)r(es) verwisselt.
In hoopvolle afwachting.
VV Spllethoff.
Ev Luth. Pred Secretaris van het
