lliciuiir gdtiksdjr (Courant N.Ï. HOUTHANDEL VA J. VAN SCH1JNDEL C» ABONNEMENT: por kwartaal 3-25 (B<*schikkingskosten 015.) Per weck n 0.25 5.- Bij dagchjksche zending Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 cent met Zondagsblad iVz cent Zondaesblnd niet Wonderlijk verkrijgbar.!1 Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreker Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 ZATERDAG 21 NOVEMBER 1931 No. 3514 ADVERTENTIEN Van 1 tot 5 regels Flke resel meer 0.22% Ir.gez, Medeileelingen van 1—5 regpl9 a 2.30 Elke regel meere 0.45 Bij contract belangrijke korting. Voor het bevragen aan "t bureau wordt berekend 0.10 12e Jaargang DE NIEUWE ROQPÜSGHE KATECHiSMUSVERKLARING Het pas verscheren zesde deel I Reeds eerder bespraken we in ons blad vijf deelen van de door de profes soren Koen raadt, Mulders en van Raamsdonk herziene en b\jg<averkte verklaring van den Katechisnras der Nederlandsche Bisdommen van Mgr. P. Potters. Aanvankelijk lag 't niet in onze bedoeling op dit groote werk terug te komen. Bij de lezing bemerkten we echter, dat dit zesde deel zóóveel be langrijks behandelt, dat een korte be spreking voor onze lezers van groot nut kan wezen. Na een beknopte uiteenzetting over de goddelijke genade worden de zeven socramenten aan de orde gesteld. In dit deel vinden we derhalve ook een nadere verklaring van de beteekenis der H. Mis, en de mis is in de Roomsche Kerk het middelpunt van de cultus ge worden, zoodat 't de moeite waard is aan dit voor den Roomsche zoo uiterst belangrijk deel van den eeredienst aan dacht te schenken. We hopen-ook nu ons van goedkoope kritiek te onthouden, het goede, dat we vonden, te waardeeren, en de verschil punten rustig onder de oogen te zien. 't Is ons een voldoening, dat van Roomsche zij de waardeering werd be tuigd over de wijze, waarop we de vori ge deelen in dit blad hebben besproken, en aan kritiek hebben onderworpen. Waarom zou het kennis nemen van elkanders overtuiging ook steeds in een scheldpartij moeten eindigen? Doch ter zake. Reeds vroeger zeider. we, dat steeds meer in de Roomsche Kerk de vereering van Maria op den voorgrond komt. Nauwelijks zijn-we dit deel begonnen, of we hooren 't weer (bl. 8), dat Maria de uitdeelster-is van alle genadeschatten, welke Christus door zijn dood en bloed gekocht heeft. Een vereerder van Maria, dié haar trouw dient en zich aan haar aanbe veelt, gaaf nimmer verloren (bl. 9). Maria is de moeder der goddelijke ge nade, de deur des hemels (bl: 15). De Roomsche Kerk leert, dat God aan alle menschen minstens zooveel genade geeft, dat zij zalig kunnen worden. Christus, zegt zij, is niet alleen voor de uitverkorenen, maar voor alle' men schen gestorven. Hieruit volgt, dat God aan alle menschen het noodzakelijk middel ter zaligheid d.i. genade geeft, want anders zou God de zaligheid van alle menschen niet ernstig willen, en zou de kruisdood van den kant van Christus een mislukt werk zijn. Om echter zalig te worden is de genade al leen niet voldoende, doch moeten wij met de genade medewerken. De Gereformeerde leer var. uitverkie zing en verwerping, de leer dat Chris tus alleen voor de uitverkorenen is ge storven en Zijn leven alleen voor Zijn schapen gegeven heeft, wordt „schrik wekkend" genoemd. Wat leert dan Rome aangaande deze dingen? Alle werken Gods, die zich buiten Hem ih den tijd openbaren, zijn het werk van een eeuwig en onveranderlijk raadsbesluit. Van eeuwigheid bereidde God voor elk mensch minstens de nood zakelijke genade ter zaligheid. Deze voorbeschikking tot de genade is geheel onafhankelijk van de voor kennis van toekomstige menschel ij ke verdiensten, maar is het werk enkel en alleen van Gods liefdevolle vrijgevig heid en barmhartigheid. Wat nu verkiezing en verwerping aangaat, daarover wordt het volgende gezegd (bl. 13): „God voorzag van eeuwigheid welke menschen aan de ge nade beantwoorden en in Zijn liefde sterven zouden; welke menschen daar entegen aan de genade weerstaan en ir Zijn vijandschap dit leven verlaten zou den. Den eersten heeft Hij van eeuwig heid de eeuwige glorie, den laatsten de eeuwige verwerping voorbeschikt. Dit is de voorbeschikking tot de glorie en tot de verwerping". Kunnen we nu van onze voorbeschik king tot de glorie zeker zijn? Neen, zegt Rome, tenzij dan door een bijzondere openbaring. Wel T aan er eenige teekenen, waal-uit mei ^t meer of minder zekerheid tot zijn ..verkie zing mag besluiten. In de eerste plaats wordt dan genoemdeen oprecht chris- fai balen kaars el bril, als den uil niel zien en wil Dat heeft Jan Steen gezegd, En als is 'n „huishouden van Jan Steen" nu niet bepaald een bewonderenswaardige idylle, toch heeft Jan Steen hier een wijs woord gesproken. Ge ontmoet ze op Uw propaganda-tochten ook, die menschen, die ge met klem van redenen bewijst, dat ze verplicht zijn het neutrale blad ter deure te wijzen, dat ze tegenover zich zelf en hun gezin verplicht zijn het Christelijk dagblad de plaats der eere te geven dat, zeen die toch ten slotte star en stug blijven volharden bij het kwaad. Waarom? Nou ja, daarom! Daarmee is heel hun logica uitgeput: Daarom! Wat baten kaars en bril, als den uil niet zien en wil? Gelukkig zijn zulke „uilen" uitzonderingen, groote uitzon deringen. En voor het grooter deel van Uw mooie werk moogt ge van rijken zegen gewagen. Gaat daarom voort en werft immer nieuwe lezers, ons blad beveelt zich zelf aan. Nieuwe abonné's opgeven aan onze administratie. Zet ze op de bon! Uw premie volgt. DE DIRECTIE telijk leven, dat zich in goede werken openbaart. Het grootste stuk van dit zesde deel wordt gewijd aan een bespreking van de zeven sacramenten. Reeds het concilie van Trente kondigde als ge loofsleer af, dat de Sacramenten van de Nieuwe Wet de genade mededeelen krachtens eigen werkdadigheid (ex opere operato), welke zij aan de ver diensten van Christus ontleenen. Prof. van Raamsdonk noemt de Sacramenten werktuiglijke oorzaken, waarmede God de zielen hervormt en heiligt, gelijk de kunstenaar met zijn beitel het ruw marmer ómvormt in een kunstge wrocht. Deze werktuiglijke oorzakelijkheid der Sacramenten is niet afhankelijk van de zedelijke gesteltenis van den per soon, die het Sacrament toedient of ontvangt. Evenwel de zedelijke ge steltenis van hem, die het Sacrament ontvangt, kan een beletsel (obex) zijn tegen de werking der genadekracht, gelijk doornat hout weerstand biedt aan de werking van het vuur, en een kamer met gesloten vensterluiken donker blijft, ondanks het gloeien der middag zon. Het aantal sacramenten, dat Christus zou ingesteld hebben, is zeven. De noodzakelijkheid van dit zevental wordt op alle mogelijke wijze berede neerd o.a. door te wijzen op de „tref fende" overeenkomst tusschen het na tuurlijk en het bovennatuurlijk leven. Het natuurlijk leven treedt bij de geboorte in 't licht en ontwikkelt zich in den loop der jaren tot vollen ivas- dom. Door dagelijksch voedsel moeten de levenskrachten worden aangevuld en door krachtige geneesmiddelen de verzwakte gezondheid worden hersteld, de ziekte worden overwonnen. Breng dit nu over op het „bovennatuurlijk" leven. Het bovennatuurlijk leven wordt den mensch ingestort door het Doopsel (1). Dit leven der genade, door het doopsel begonnen, wordt door het Vormsel (2) ontwikkeld en heeft krachtig voedsel noodig om niet te sterven, maar vindt ook die spiize in het Vleesch en Bloed van Jezus Christus (3). De Christen strijder ontvangt in den langen en zwaren levensstrijd niet zelden wond op wond. Het Sacrament der Boetvaar digheid (4) heelt die wonden. Eindelijk begint da laatste worsteling tusschen den dood en het leven. De ziel wordt met de Olie (5) der blijdschap gezalfd, waardoor de litteekenen der zonden verdwijnen. De mensch staat niet als éénling in de wereld. In het huisgezin geboren, is hij door het huisgezin lid der burgerlijke gemeenschap (6) en door zijn wedergeboorte bij het Doop sel wordt hij ook lid der Kerk (7). Zoo staat aldus jubelt de schrijver de Kerk met de Sacramenten, die zij van haar Bruidegom ontving, haar kinderen op te wachten bij den drem pel des levens, versterkt Zij hen bij den langen levensstrijd, leidt Zij hen binnen in de zalige eeuwigheid; maar vindt ook in het Priesterschap en het Huwe lijk de onuitsprekelijke bronnen voor eigen leven, voortbestaan en ontwikke len. Zijn wij, Protestanten, nu werkelijk zoo arm met onze twee Sacramenten j tegenover het zevental der Roomschen? I Moeten we jaloersch zijn op Rome, zooals sommige Protestanten (zooals j^b.v. Bilderdijk) zjjn geweest? Met Prof. Bavinck, die hier van schijnbare rijkdom maar feitelijke- armoede spreekt, zijn wij 't meer eens. 't Is toch immers waar, dat bij Rome telkens slechts een klein gedeelte der zon j ni en straffen vergeven wordt en vergeven kan worden, en dat er telkens een nieuw sacrament van noode is, om genade mede te deelen en van straffen te ontslaan. Ja, al heeft men doop en avondmaal, boete en laatste oliesel ge noten, dan blijft toch nog na dit leven een boetedoening in het vagevuur noo dig. Zonden en straffen worden door Rome zóó eindeloos verdeeld en splitst, dat alle sacramenten saam met de aflaten erbij daarvan nog niet vol komen bevrijden kunnen. (Geref. Dog matiek IV ,bl. 541). Kan Rome nu bewijzen, wat ze leert, dat deze zeven Sacramenten door Christus zijn ingesteld? Natuurlijk tracht ze dit, maar, in dien ergens, dan is hier de Roomsche Kerk zeer zwak in haar redeneering. Ronduit wordt erkend, dat de waar heid van het zevental niet met evenveel •.voorden in de H. Schrift wordt ver meld: ook dat de heilige Vaders niet uitdrukkelijk leeren, dat er niet meer en niet minder dan zeven sacramenten zijn. Toch meent de schrijver afdoende te kunnen bewijzen, dat de leer der zeven sacramenten een door God geopenbaar de waarheid is. Zoo deze leer niet door de Apostelen werd overgeleverd zou door bedrog in de eerste eeuwen moe ten zijn ingevoerd. Maar dan zou de ge schiedenis toch moeten vermelden door wien, waar, wanneer en hoe dit bedrog gepleegd werd. Dit nu staat in de ge schiedenis niet opgeteekend. Bovendien wordt met instemming hier aangehaald het woord van Tertul- lianus„Wat bij velen eenparig beleden wordt, is niet gedwaald, maar overge leverd". Ook hier treffen we weer de stelling aan, waartegen van Protestantsche zij de niet te redeneeren valtDe Kerk kan in de geloofs- en zedenleer niet dwalen. De zaak is beslist, wanneer de Kerk heèft gesproken! De algemeene en eenstemmige bel ij denis is eer. zeker bewijs (ik cursiveer) dat deze leer door God geopenbaard en door Apostelen is overgeleverd. Maar heeft nu Christus in eigen per soon dit zevental ingesteld? Daar zijn Roomsche godgeleerden, die meenen. dat Christus zijn macht om Sacramen ten in te stellen heeft overgedragen aan de Apostelen of aan Zijn Kerk. Zoo blijft toch Christus de insteller, zij 't dan slechts de middellijke. Anderen oordeelen, dat de Apostelen, na de he melvaart van Christus, krachtens een openbaring van den Heiligen Geest, het vormsel en het oliesel hebben ingesteld. De schrijver van 't door ons nu be sproken werk, poneert echter als de eenig ware opvatting, dat Christus alle Sacramenten onmiddellijk helf heeft in gesteld vóór Zijn hemelvaart. We lezen immers, dat Christus na Zijn verrijze nis aan Zijn Apostelen datgene leert, wat tot het Koninkrijk Gods behoort. Welnu, daaronder moet dan ook gere kend worden de instelling van die sacramenten, waarvan we niet uitdruk kelijk in de H. Schrift melding zien ge maakt. De Kerkelijke overlevering stelt alle sacramenten gelijk. Uit die overeen komst moeten wij besluiten, dat ook de andere sacramenten, waarover in de Schrift niet gesproken wordt, onmiddel lijk door Christus zijn ingesteld. Men vergunne ons de opmerking, dat deze gansche bewijsvoering niet zeer steekhoudend is. Waarom heeft Chris tus, wanneer ook de andere sacramen ten van zoo groot gewicht zijn, daar van geen uitdrukkelijke instelling ge geven? Hoe kon Hij daarover zwijgen, wanneer 't toch gelden dingen, die voot Zijn Kerk van zulke ingrijpende betee kenis zouden zijn? Van de sacramenten belijdt Rome, dat het Doopsel, het Vormsel en het Priesterschap maar eéns kunnen ont vangen worden, omdat zij een eeuwig durend merkteeken in de ziel drukken. Dit geldt dus ook van het Priester schap. Wij, Protestanten, kunnen 't ons nau welijks indenken, met welk een zeldza- men eerbied de Katholiek tegen den priester opziet. Door het priesterschap Schrijft Prof. v. R. wordt de mensch plaats vervanger van den Godmensch, Zijn bedienaar bij de H. Sacramenten, voor al bij het H. Misoffer; door het Priesterschap ontvangt hij een waar digheid, waarmede geen andere op aar de in vergelijking komt. Een gewezen priester vertelde mij eens, dat zijn moeder, toen hij tot priester gewiid was, op de knieën neer zonk. Toen hij met de Roomsche Kerk brak, had ze hem verstooten, en hoorde hij eerst van haar sterven geruimen tijd, nadat dit had plaatsgevonden. Ge heel in overeenstemming met hetgeen we hier (bl. 44) lezen: „Duizendwerf rampzalig de priester, die zijn verheven roeping vergeet, zijn bovenaardsche waardigheid vertrapt! Het priesterlijk karakter, voor den gelukzaligen pries ter in eeuwigheid de hoogste glorie, zal voor den verworpeling de schandelijkste schande zijn." Z. K. NATIONAAL CRISISCOMITE DE SAMENSTELLING Gaard, het penningmeesterschap op zich te De ultnoodlglng tot deelname Is voorts aan- ;enomen door: Dr. C. J. K. van Aalst, president der .Ved. jsse'l. 'oidenzanlt F.°!u Werkge* VV. B. Bosch van Uud-A rechU°K*SBruk? lid va Aten van Drenilie. te jrz. R.K. Werklieoenve r. voorz. Ned. Vakcel nhorst, Vraag niet Sricsche Heerenbaai 'maar Voornaamste Nieuws. Havelaar—V; Staten van'zufd-tic Vrouwenbond, Dei in Heemstra, o 'os ter beek; Th. Het .lid. Hol :d. Bond Bilthoven; L. Hoejenbos, directeur van den i Dienst veor Maai-ch. Hulpbetoon. Den H mevr. J. 11. 's Jacob—Doder, voorzitster ha bestuur van de Alg, Ned. Vereen. Teasels de-, Rotterdam; mr. C. H. T. A. Jansser Dimpens, lid van de Prov. Staten van Dimt Wijlre; mr. A. C. Josephus Jitta. secr. van BINNENLAND. OFFICIEELE BERICHTEN NEDERLANDSCH GEZANT TE MADRID. Bij Kon. besluit is benoemd tot Hr. Ms. gezant te Madrid de heer R. C. T. Roosmalc Nepveu, thans in gelijke hoedanigheid to Mexico-City. VREEMD EERETEEKEN. Bij Kon. besluit is aan F. Stokvis, presi dent commissaris van de N. V. Handelmaat schappij R. S. Stokvis Zonen, te Rottei- dam, verlof verleend tot het aannemen van zijn benoeming tot ridder in de Orde van het Legioen van Eer van Frankrijk. VADERLAND" KONINKLIJKE GIFTEN H. H. M. M. de Koningin er. de Ko ningin-Moeder, alsmede H. H. K. K. H. H. den Prins en de Prinses der Nederlanden schonken wederom dit jaar ••en bijdrage aan de Vereeniging „Vaderland", welke een reeks van jaren de belangen der protestantsche landgenooten in Duitschland behartigt. VERDRAG NEDERLAND-ROEMENIE Don 19en November heeft op het Ministe rie van Buitenlandsehe Zaken te 's-Graven- hage plaats gevonden de onderteekening van het vestigings-, handels- en scheepvaartver drag tusschen Nederland en Roemenië. RESERVE-ONDEROFFICIEREN VLIEGER De Vereeniging van Reserve-Onderoffi cieren-Vlieger komt er tegen op, dat do minister van Waterstaat f 30.000 heelt aan gevraagd, om aan de Zeevaartschool te Amsterdam gelegenheid te geven tot oplei ding van candidaat-piloten. De vereeni ging wijst er op, dat thans reeds werk loosheid onder de piloten heerscht en dat het bovendien, zoowel uit hoofde van zui nigheid als van veiligheid gewenscht is. om voor de burgerluchtvaart gebruik te maken van oud-militaire vliegers. Zik> kan op de Defensie-begrooting aanmerkelijk worden bezuinigd en de betrouwbaarheid van het viiegwezen wordt verhoogd. .rbeid. -Klu] i Ingevolge de Tai adeel: dr. vi té. De Wijk tij Alg. Ned. Zulvelbond (F. de. luit.- M. J. Ri Vere >lfra IJsselt, lid De commissie van de Bank voor Interna tionale Betalingen zal vermoedelijk 1 Decern ber bijeenkomen. De tekst van het Duitschc verzoek aan De anti-dumpingswet in werking getreden. Het textielconflict in Twente. (bldz. 3). (blz. 5) Vergadering der Tweede Kamer. Water- (blz. 9) In dienst van het Vreemdelingen Legioen L Ernstig verkeersongeluk op de Haarlem- Wolfrath (D); Jhr. mr A. F. O. v Sasse - de Eerst. Kamer der Staten- tgenbosch; W. G. Scheeree, Vereen, van den Handeldrij- bond, Rotterdam; R. Siemons, voorz. Ned. Chr. Dandarbeidersbond, Utrecht; Smoenge. voorz. Vereen. Schuttevaer. B -aad, Naarden; J. R. Snoeck Henkemans, voor*. -o.rle; mavr^F. Steonb^ergheEnghering. voor- uyeken. den Kath. Nod. Int. Unie van R K. V. C. J. G. Stniycken. voorz. Ned. R.K. ndebond. den Haag; J. Th. Verheg- Mlddei sen. Vi dersbond, Bugg« J. A. van Zutphei i Nederland. Hilv- SPAANSCHE INVOER CONTROLE De afdeeling Handel en Nijverheid van het Departement van Arbeid maakt bekend, dat blijkens van H. Ms. Gezant te Madrid ontvangen telegrafisch b-richt, van 23 Nov. a.s. af, de importeurs, alvorens hun goede ren in Spanje in te klaren, allen invoer moeten doen registreeren bij het van dien datum af te openen Bureau voor Registree- ring van den Invoer, „Registro de Import- aclones" Madrid, op straffe van vervolging wegens invoer van contrabande. Nederlandsche exporteurs zullen ter ver mijding van moeilijkheden goed doen hun Spaanse he relaties aan deze nieuwe forma liteit te doen herinneren. DE BELGISCHE KROONPRINS OP REIS De Kroonprins van België ls voornemens in het voorjaar wederom een reis te maken naar Nederlandsch-Indië. na eerst een be zoek aan Japan te hebben gebracht. Hij zou van plan zijn de reis te doen per motor schip Christiaan Huygens, dat den 12den Februari van Genua vertrekt. ZIEKENZORG IN ZEEUWSCH-VLAANDEREN PROTESTANTSCHE ZIEKENHUIZEN In West- en Oost-Zeeuwech-Vla anderen worden pogingen aangewend door een co-1 mité om tot de oprichting van twee protes tantsche ziekenhuizen te komen, een in West- en een in Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen. Per circulaire worden giften of een jaar- lijksche contributie gevraagd. De kosten va.n oprichting van de beide ziekenhuizen i worden begroot op ongeveer ƒ200.000 A NORMAALBLADEN De Hoofdcommissie voor de Normalisatie in Nederland maakt bekend, dat wederom verschillende normaalbladen definitief vastgesteld zijn. Van de publicatie van cntwerp-normaal- bladen en ontwerp-normaal voorschriften wordt kennis gegeven in „Mededelingen van de Hoofdcommissie voor de Normali satie in Nederland". Van de verschillende nummers dezer „Mededeelingen" is op aanvraag gratis één exemplaar verkrijgbaar hij het Centraal Normalisatie Bureau (C.N.B.), Kon'ngs- kade 23, 's Gravenhage; meerdere exempla ren voor 10 cent het stuk LUCHTDIENST ROTTERDAM-HAAMSTEDE DE PROEF-EXPLOITATIE Va.n de Kon. Luchtvaart Mij. ontvingen v.ij een uitvoerig verslag over de proef ex ploitatie van het luchtlijntje Rotterdam- Haamstede, dat zooa.ls men zich zal herin neren op 4 Juli j.l. werd in bedrijf gesteld. Het verslag loopt tot de 28ste Sept. Het aantal reizigers van Rotterdam uit wee 225 (aantal vluchten 47) in omgekeerde richting 184. Kwantum vracht reep. 1184 en 80 K.G. Gemiddelde vluchtduur reep. 27 en 25 minuten. De uitvoering, van den dienst had in bei dt richtingen met 100 pcL regelmatigheid plaats; was het weer beter geweest, dan zou de belangstelling zeker nog grooter zijn geweest De exploitatie kon zonder eenig verlies worden afgesloten. Thans zullen besprekingen worden ge opend, om deze eerste binnenlandsche lucht lijn tot Vlissinwn te verlengen, terwijl bet niet onmogelijk is, dat men zelfs in de t >e- komsf don dienst tot Zeeuwsch-Vleanderen zal ubs(rekken. AMSTERDAM DE HO "DSTEDELIJKE BEGROOTING Rede van den Burgemeester Weinig nienws in tweede termijn .VrJi^Fmlddap brarlit ons^het eind van de r?HJk ind bezuinl- van pollMe- i de Brand n de twee dat b() da AANBESTEDING Door den hoofdiingenieur-directeur van den Rijkswaterstaat te Haarlem is aanbe steed het verleggen van den kanaaldijk langs de Noordzijde van het Noordzeeka naal onder de gemeenten Amsterdam en Zaandam niet bijhehoorende werken. Laagste inschrijfster is fa. J. de Vries te Heemstede voor I 124.400. voorstallen werden udngehuuden i de week. Wij hridden nu één zitting Ing hoofdstuk Armeuzo'rg'1 et werki' hield noodzakellll held of althans een HOOFDKANTOOR OPSLACPLAATSPN 00ST7RR0IJK No ?28. R'DAM ZAGERIJ EN SLBAVERU NASSAUHAVEN EQERENGAl

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1