VRIJDAG 13 NOVEMBER 1931 DERDE BLAD PAG. 9
BINNENLAND.
TWEEDE KAMER
DE WERKZAAMHEDEN.
De Tweede Kamer zal Dinsdagavond be
handelen de conclusie naar aanleiding van
het verslag der commissie, in wier handen
zijn gesteld de stukken, door den Minister
van Arbeid, Handel en Nijverheid aan de
Kamer overgelegd inzake kasvoorschotten
aan de Kon. Holl. Lloydt Het is de bedoeling
dat na deze conclusie een aanvang zal wor
den gemaakt met' de' behandeling der Be
grooting van Buitenlandsche Zaken. De be
grooting van Justitie zal verder in dagver
gaderingen worden behandeld. Na de begroo
ting van Justitie is het de bedoeling te be
handelen de Waterstaatsbegrooting.
HAARLEM'S BRUGGENBOUW
Ged. Staten van Noord-Holland hebben,
naar het „Handelsblad" verneemt, het be
sluit van den gemeenteraad van Haarlem
tot het doen bouwen van. een brug over het
Donkere Spaarne niet goed ge! jurd. Ged.
Staten achten met het oog op tien finan-
cieelen toestand der gemeente een uitgaaf,
als noodig voor de brug, die door het ver
keer niet dringend vereischt wordt, niet
verantwoord.
INVOERRECHTEN IN NED.-INDIE
HEFFING VAN OPCENTEN.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot tijdelijke heffing van op
centen op de invoerrechten in Ned.-lndiê
In de Memorie van' Toelichting deelt de
Minister mede, dat de geldelijke vooruit
zichten van dien aard zijn, dat een ver
sterking van verschillende middelen, ook
dat der invoerrechten niet achterwege kan
worden gelaten. De uit diit middel te ver
wachten inkomsten zouden, indien geen bij
zondere maatregelen worden getroffen, in
zoodanige mate den invloed oyderv inden
van den verminderden goedereninvoer en
vooral ook van de waardedaling der inge
voerde goederen, dat zulks in het algemeen
verband der beschikbare LandsmMdelon
bezwaarlijk te aanvaarden zou zijn.
Teneinde zoo mogelijk te voorkomen, dat
de opbrengst der invoerrechten daalt bene
den het bedrag, hetwelk in normale jaren
uit dat middel van inkomst verkregen
wordt, ziet de Minister zioh genoodzaakt,
niet alleen de bestendiging van de opcen-
tenheffing voor te stellen, maar ook daar
aan een verhooging van het bedrag te ver
binden, door dit van tien op twintig te
brengen. In stede van de met inbegrip van
10 opcenten, thans geldende waarderech-
ten van 6,6, 11 en 13.2 pet., zullen die rech
ten dan onderscheidenlijk 7.2, 12 en 14.4
pet van de invoerwaarde toedragen.
In overeenstemming met het advies van
den Volksraad is, in afwijking van het aan
den Volksraad voorgelegd wetsontwerp,
waarin heffing van de opcenten gedurende
twee jaren was voorgesteld, in dit wetsvoor
stel de heffing tot het jaar 1932 beperkt
VER. VAN HUISVADERS IN
MIL. TEHUIZEN
JAARVERGADERING TE UTRECHT.
De Ver. van Huisvaders in Tehuizen vooi
Militairen heeft te Utrecht, onder presidium
van den heer W. Mekenlcamp, van
Harderwijk, haar jaarvergadering gehouden.
De voorzitter herdacht in zijn openings
woord den overleden huisvader van het Te
huis te Schoonhoven. J. V i v e e n, en den
heengeganen Legerpredikant Ds. R u ij s c h
van Dugteren. Aan den heer De Wal.
dde uit het bestuur moest treden, werd
dank gebracht voor zijn werk. Voorts
schetste de voorzitter den tehuisarbeid als
eenig, en door niemand anders voor onze
militairen verlicht, maar de arbeiders
ja, zelfs zij die den arbeid hebben verlaten
- hebben behoefte om elk jaar een paar
maal samen te komen, tot opscherping van
de liefde, tot verlevendiging hunner ijver
en toewijding, en tot versterking van den
broederband. Zij hebben dit temeer noodig,
omdat ook zij staan in de kracht van Gi
deon, welke was. zwakheid in zichzelven,
en sterkte in God. Spr. bad dlit van harte
toe aan allen die in de Tehuizen arbeiden,
opdat het werk een gezagenden voortgang
moge hebben.
Nadat de notulen en de ingekomen stuk
ken den hamer waren giepasseerd. deelde
Ds. Bootsma een en ander mede over
het verloop der ziekte van den Huisvader
te Deventer, aan wien een hartelijk schrij
ven van meeleven werd gezonden.
Het jaarverslag, dat door den secretaris,
den heer G. MuIdler, van. Gorinchem,
voorzien was van een aanhangsel, waarin
hij de wenschen der vereeniging inzake de
positie der Huisvader had getracht te for
muieeren, lokte een breede bespreking uit
Zijn wenschen werden aan het bestuur ge-
renvoyeerd, om het volgende jaar, na rijp
te zijn bezonnen, weer ter tafel te kunnen
worden gebracht.
De rekening van den penningmeester
werd nagezien en accoord bevonden. Zij
sloot met een batig saldo van f 36,16.
TROUWPLECHTIGHEID
Gisteren is te Hilversum het huwelijk vol
trokken van den heer C. W. Luyendijk,
Burgemeester van Ameide en Tienhoven met
mejuffrouw Cornelia A. Kok. Een foto van
het bruidspaar bij het nieuwe Stadhuis te
Hilversum.
De heer Smallegange, van Amers
foort, werd met bijna algeméene stemmen
als bestuurslid herkozen.
In de pauze werd, dank zij de goede zor
gen der Huisouders te Utrecht, een voor
treffelijke koffiemaaltijd gebruikt.
In de middagvergadering, welke werd
gepresideerd door den heer K a 1 d e w a y,
van Ede, hield de voorzitter een inleiding
over „Tehuisarbeid gedurende de herha
lingsoefeningen", waarin hij de wijze waar
op gedurende dien tijd het tehuisleven moet
worden geleid, breed besprak Er volgde
en levendige discussie.
DE AMBTENAARS-SALARISSEN
DE KORTING GAAT 1 MAART IN!
Naar de Minister van Financiën in de
Tweede Kamer heeft medegedeeld, zal de
5 pet salariskorting der rijksambtenaren
liingaan eind Maart a.s. Een wijziging van
de salarissen zal worden in overweging
genomen zoo in den loop der eerstvolgende
jaren het indexcijfer daartoe aanleiding
Nadat de motie-Albarda (bezuiniging met
25 pet op de militaire uitgaven) en -Mer
chant (geen salarisverlaging) waren ver
worpen, is hoofdstuk I der Rijksbegrooting
met drie stemmen tegen aangenomen.
VERMOGENSBELASTING IN
INDIE
PER 1 JAN. A.S.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot goedkeuring van de beslui
ten van den gouv.-generaal van Ned.-Indiö
tot nadere wijziging en aanvulling van de
afdeelingen III, IV en V der begrooting van
Nederl.-Indië voor het dienstjaar 1931.
Het ligt in de bedoeling voor de nieuwe
belasting de sinds 1892 in Nederland gel
dende wet op de vermogensbelasting, zoo
als die sindsdien gewijzigd is, met haar ge
vestigde jurisprudentie, tot leidraad te ne
men. Aanpassing van de belasting aan de
Indische toestanden zal evenwel noodzake
lijk eenigo afwijking van de Nedurland-
sche regeling met zich brengen. Zoo bestaat
het voornemen in de aan den Volksraad
voor te leggen ontwerp-ordonnantie de
grens, waarbij het vermof door de hef
fing wordt getroffen, op f 25.000 en het ta
rief op ongeveer het dubbele van het hier
te lande geldende grenstarief te stellen.
De inwerkingtreding der wet met ingang
van 1 Januari 1932 is gewenscht.
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN.
Beroepen: Te Eibergen, cand. E. Mas-
selink te Hoogeveen.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Benschop, P. Kuylman te
Doornspijk. Te Randwijk, W. L. Mulder te
Voorthuizen. Te Roodeschool (toez.), IJ.
Alkerna te Lemelerveld.
i dan kt: Voor Ouderkerk a. d. IJssel, J.
H. Koster te Montfoort. Voor Ooltgens-
plaat, S. Goverts Jr. te Gameren.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST.
Do heer K. M e i m a, Cand. aan de Theo!.
School te Kampen, is door de Classis Gronin
gen der Geref. Kerken praeparatoir geexaml
neerd en met algemeene stemmen beroepbaar
verklaard. De heer Meima zal eventuoole
beroepen onmiddellijk in overweging nemen.
Zijn adres is H. W. Mesdagstraat 7a, Gro
ningen.
De heeren J. J. P. Val et on te 's-Gra
venhage (van Oldenbameveldlaan 89) en P.
van Wijnen te Gouda (Wachtelstraat 4/
Theol. Cand., resp. aar. de Rijksuniversiteiten
te Utrecht en te Leiden, zijn door het Pvov.
Kerkbestuur van Overijssel toegelaten tot de
Evangeliebediening in de Ned. Herv. Kerk.
De heer C. Lugtigheid, Theol. Cand.
aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, heeft
gisteren met goed gevolg praeparatoir examen
afgelegd voor de Classis Den Haag der Geref.
Kerken en is met algemeene stemmen beroep
baar verklaard. De heer Lugtigheid zal een
eventueel beroep terstond in overweging
nemen. Zyn adres is: Riouwstraat 134, JJen
Haag.
HULPPREDIKERS.
Cand. L. Batelaan, hulpprediker bij dc
Geref. Kerk te Hoorn, voor het. Evangelisatie
werk, verzoekt ons te melden, dat zijn adres
is: Koepoortsweg 72a, Hoorn.
Te Overschie heeft de Kerkeraad der
Ned. Hervormde Gemeente, met het oog op
de steeds toenemende bevolking, besloten zoo
mogelijk 1 Januari a.s. over te gaan tot het
benoemen van een hulpprediker.
JUBILEA
Ds. J. C. B a 1 h u i z e n, em.-pred. van
de Geref. Kerk te Sexbierum, thans wonende
te Buitenpost, zal 20 November a-s. den dag
kunnen herdenken, waarop hij voor 50 jaren
zijn ambtelijke loopbaan aanving. Ds. Bal
huizen werd geboren 28 Maart 1854 en ont
ving zijn opleiding aan de Theol. School te
Kampen, waar hij 9 Nov. 4881 zijn studie
beëindigde. Den 20sten Nov. d.a.v. deed hij
zijn intrede, te Schamegoutum, vanwaar hij
16 Juni 1895 vertrok naar Sexbierum, welke
gemeente, hij diende tot 1 Nov. 1922, toen hij
met eervol emeritaat na een veertigjarigen
diensttijd den actieven dienst verliet. Ds.
Balhuizen wil geen officieele feestviering,
maar hoopt zijn jubileum in intiemen huise-
lijken kring te gedenken.
emeritaat
d s. j. de Bruin, predikant bij de Chr.
Geref. Kerk te Baam, heeft, naar wij verne
men emeritaat aangevraagd, en wel vanwege
zyn gezondheidstoestand, die hem niet meer
toelaat zijn arbeid naar behooren te verrich
ten. Reeds eenige malen was hij genoodzaakt,
in zittende houding de godsdienstoefeningen
te leiden. Ds. de Bruin werd geboren in 1862
en legde in 1904 zijn candidaatsexamen af in
de Theologie. Zijn eerste Gemeente was die te
Woerden, waar hy 1905 zjjn arbeid aanving.
Vervolgens diende hij de Gemeenten te Zwolle
(1909), Broek op Langendijk (1913), Maas
sluis (1922) en Vlaardmgen (1926). In zijn te
genwoordige Gemeente is hij werkzaam sinds
21 Juli 1929.
Ds. H. H. Y n z o n i d e s H.Yzn., Ned. Herv.
predikant te Eemnes-Binnen, heeft wegens
zijn gezondheidstoestand met ingang van 1
Jan. a.s. emeritaat aangevraagd. Reeds eeni-
gen tijd woonde hij niet meer in zijn ge
meente, maar had hij zich gevestigd te
Baarn. Den 18en Nov. e.k. zal het 25 jaar ge
leden zijn dat hij door zijn vader, destijds
predikant, te Stedura, te Eemnes-Binnen
werd bevestigd. Tevoren diende hij de Ned.
Herv, Gemeente te Obergum vanaf 1 Mei
1898, nadat hij in 1897 door het prov. kerk
bestuur van Z.-Holland tot den Evangelie
dienst was toegelaten. Ds. Ynzonides werd
geboren in 1871.
bededag
De Classis Den Haag der Geref. Kerken
heeft gisteren besloten tot 't uitschrijven van
een bededag tegen Zondag 29 November a.s.
evangelisch-luthersche
kerkeraden.
Te Haarlem werd een vergadering ge
houden van afgevaardigden van Kerkeraden
van verschillende Evang.-Luth. Gemeenten in
Noord-Holland. De bedoeling was te komen
tot de oprichting van een Bond van Evang.-
Luth. Kerkeraden in Nederland. Er werd een
bestuur gekozen, bestaande uit de heeren: H.
M. E. van Dobben te Haarlem (voorz.), W.
Tymann, te Haarlem (secr.), Jürgens te Pur-
merend, H. P. Jaanus te Bussum en Swanten
te Beverwyk. Beoogd wordt door samenwer
king o.a. meer uniformiteit en regel in de ker
kelijke administratie te verkrijgen. Een volgen
de vergadering wordt te Bussum gehouden.
Vóór dien tyd zal voeling met Kerkeraden
buiten Noord-Holland gezocht worden.
verkiezingen
Almelo. Voor het Kiescollege. Gekozen
zyn de rechtzinnige candidaten. De Vrijzinni
gen namen niet aan de stemming deel. De
opkomst was gering.
Zuidwolde (Dr.). Werden by de stem
mingen voor gemachtigden, in het Kiescollege
de laatste vijf jaren onafgebroken de cancii-
daten der Rechtzinnige kiesvereen. „De Vacler-
landsche Kerk" verkozen, zij het ook soms met
een zeer geringe meerderheid, bij de gisteren
gehouden verkiezing wist, in afwijking hier
van, geen van beide partijen de volstrekte
meerderheid te bereiken. Deze bedroeg n.l. 329
stemmen; de aftredende orthodoxen wisten
echter slechts gemiddeld 30S stemmen op zich
te vereenigen, en de linkschen, slechts 300.
Alzoo zal binnenkort een herstemming moeten 1
plaats hebben. Er werd vrij druk gestemd:
er kwamen bijna 100 lidmaten meer op dan
verleden jaar, doch minder dan in 1928.
De Vrijzinnigen hadden tevoren een propa-
ganda-samenkomst georganiseerd in de kerk,
rret als sprekers Ds. H. van Lunzen, uit
Hoorn, en Ds. J. J. Homan, van IJhorst c.a-,
en met medewerking van een zangkoor.
De verhouding in het Kiescollege is momen
teel 18 rechts, 2 links. Door de predikanis-
\acature houden de laatste beide Vrijzinnige
Kerkeraadsleden voorloopig hun zetel.
KERK EN VREDESBEWEGING.
Te Deventer heeft in de Doopsgezinde
Kerk, volgens de „N. R. Ct.", een bijeenkomst
plaats gehad van vertegenwoordigers van Pro-
testantsche Kerkgenootschappen aldaar, waar
in besloten werd om gezamenlijk als Kerkera
den liet petitionnement voor ontwapening van
den wereldbond der Kerken te onderteekenen
en ook in de Gemeenten deze onderteekening
zooveel mogelijk te bevorderen. Verder werd
de wensch geuit om in alle Gemeenten op den
eersten Advent-Zondag den dienst te wijden
aan de vredesgedachte en besloten werd ter in
leiding daarvan binnenkort een gemeenschap
pelijke samenkomst te houden.
VERSPREIDING DER h. SCHRIFT.
Aan het verslag, uitgebracht op de leden
vergadering van de Vr-reeniging tot versprei
ding der Heilige Schrift, gehouden j.l.
Woensdag, ontleenen wy het volgende:
Ondanks de algemeene heerschende crisis,
worden wij behoed voor achteruitgang. Door
milde bijdragen van vrienden van onzen
arbeid, kon de verspreiding van het Woord
Gods weder op ruime wijze geschieden. Ook
mocht onze arbeid velen ten zegen zijn, ge
zien de vele brieven, die wy daarover ook dit
jaar ontvingen.
Het probleem „hoe in onze groote steden"
het Woord Gods te brengen, heeft bij zone. er
onze aandacht gehad. De „Evangelie-versprei
ding" is dan ook in de steden in 't bijzonder
geschied en zal D.V. in 't komende jaar in nog
grootere mate geschieden. Onze uitgaven
worden algemeen gaarne door de menscben
aangenomen en gelezen.
Ds. J. H. F. Remme, aan de beurt van
aftreden, werd weder herkozen, terwijl de
heer J. F. Stroom, wegens hoogen ouderdom,
zich niet meer herkiesbaar gesteld had.
Over het afgeloopen jaar werden verstrekt:
3649 Bijbels, 628 Nieuwe Testamenten, 95274
Evangeliën, 10355 Boeken met uitgekozen
Schriftgedeelten, 74034 Evangelisatieboekjes,
101873 Kalenders, 7173 Psalmboekjes, 766275
Wandteksten, 698101 Bijbelbladen en Beloo-
ningskaartjes, waarvan by na 80 geheel
gratis werd gegeven.
WIJLEN A. JONKMAN
Het weekblad „De School met den Bijbel" is
ditmaal byna geheel gewijd a an wylen den
heer A. Jonkman, die vroeger ook van dit or
gaan redacteur is geweest.
Na een treffende meditatie van A. Janse
over Rom. 7 24 en 25 en 1 Cor. 15 26, vol
gen enkele kernwoorden van den verscheidene.
Redactie en uitgevers wijden dan een „in me-
moriam'' aan hem. De heer J. Lens verhaalt,
hoe ter begrafenis Ds. J. D. Boerkoel de Ge
loofsbelijdenis uitsprak en meedeelde, dat op
uitdrukkelijk verzoek van den overledene al
leen de huisvriend van deze, de heer K. van
den Berg. een woord zou spreken, wat een
woord van troost en prediking is geworden, ge
volgd door den zang van Psalm 89 8. Prof.
Dr. J. Waterink gedenkt .Jonkman en de
Geref. Paedagogiek"verder schrijven over
Jonkman de heeren J. A. Drewes en H. J.
Emous; de heer K. Branta herdenkt hem „als
vriend"; de heer H. J. van Wylen „als strij
der"; de heer A. Oostenrijk „als hoofdbestuur
der" van de Vereen, van Chr. Onderwijzers;
en de heei A. de Jong Ezn. „als organisator".
Dit is een waardevol nummer dat tot dank
en verootmoediging stemt.
VERKEERSONDERWIJS OP DE SCHOLEN
Gratis leermiddelen van den A.N.W.B.
Schoolnieuws.
TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE DELFT.
Prof. Ir. H. H e s s e 1 i n k, benoemd tot
buitengewoon hoogleeraar in de afdeeling der
Werktuigbouwkunde en Scheepsbouwkunde, on
onderwijs te geven in de Mechanische Techno
logie, zal op Vrijdag 20 November a.s., des
nam. te 3 ure, in een openbare senaatsverga-
doring in de vergaderzaal van den Senaat der
Technische Hoogeschool, Oude Delft no. 118,
zyn ambt aanvaarden met een rede.
DIETSCH STUDENTEN-VERBOND.
Ds. J. Ryks, uit Roubaix (Noord-Frankrijk),
predikant van de eenigste Protestantsche-
Hollandsche Gemeente in Noord-Frankrijk,
zal D.V. 16 Nov. a.s., des avonds te 8 uur, in
de Burgerwacht Singel 548 te Amsterdam
spreken voor de afdeeling Vrije Universiteit
van het Dietsch Studenten-Verbond.
Zijn onderwerp zal zijn: „Het ontstaan der
Noord-Fransche Protestantsche Hollandsche
Gemeente". Belangstellenden zyn welkom.
NAAR INDIE.
De heer T. Dyksterhuis van Groningen, die
de benoeming aanvaardde tot leeraar aan het
Chr. lyceum te Bandoeng en mevr. Dykster-
huis-Schouten hopen 4 Dec. a.s. met de
„Johan van Oldenbamevelt" van Genua naar
Lndië te vertrekken.
HOOFDBENOEMINGEN
Dwingelo, K. Brandsma, onderw. te Zuid
wolde.
Bareneveld (nieuw te openen school)
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Waddinxveen (school Oranjclaan,
hoofd H. Hoek), H. J. Boekamp te Nunspeet.
Barneveld (nieuw te openen school,
ben. hoofd W. Harmei) Blom, thans werkzaam
aan de school der Geref. Gemeente o. h. kruis
en der Geref. Gemeente, aan de Banisweg te
Klissen.
S 1 e e u w ij k (N.-Br.) (Ulokopschool, hoofd
I. IC. Gaasterland), voorloopig voor tydelyk.
G. M. Kortenhoeven te Den Haag.
CHR. B. L. O.
Te Haarlem heeft de gemeenteraad on
langs geweigerd medewerking te verleunen
tot stichting van een Chr. School voor zwak
zinnige en achterlijke kinderen, wegens den
minder goeden toestand der gemeentefinan-
Het bestuur der Vereeniging bestaande
uit de heeren: Ds. M. G. Blauw, Ned. Herv.
pred., voorzitter; W. F. Jansen, secretaris; e»
J. J. Alta, penningmeester is echter var.
oordeel, dat de gemeente de gevraagde mede
werking niet mag weigeren en heeft nu
besloten by de Kroon in beroep te gaan.
Het bestuur is van plan dit jaar nog de
school te openen en ziet, in afwachting van
de beslissing van de Kroon, reeds uit naar
een geschikte lokaliteit.'
Dp Inspecteur van het Buitengewoon Lager
Onderwijs heeft reeds vastgesteld, dat het 'oy
In^verband met het reeds vermelde voor
nemen van den Minister van Onderwijs om
de aandacht te doen vestigen op de wensche-
lykbeid van een behandeling der verkeers
regels op de lagere scholen, heeft de A.N.W.B.
Toeristenbond voor Nederland zich dezer
dagen gewend lot alle gemeentebesturen van
ons land met een aanbod tot het kosteloos
beschikbaar stellen van leermiddelen ten
dienste van dit verkeersonderwys.
De A.N.W.B. deelt n.l. in dit schrijven aan
de gemeentebesturen mede, een serie van 18
gekleurde zegels te hebben doen aanmakt-n,
(meer dan 3 millioen stuks), welke in den
trant van de schoolplaten van den A.N.W.B.,
naast elkander afbeelden een verkeersfout en
de overeenkomstige goede opvolging der ver
keersregels. Alle afbeeldingen hebben betrek
king op verkeersfouten van kinderen, te voet
of per fiets; een onderschrift verduidelijkt de
afbeelding.
De A.N.W.B. heeft deze zegels bestemd
voor de hoogste klasse der lagere scholen en
verklaart zich bereid, aan alle gemeentebe
sturen zóóveel series van 18 zegels toe te
zenden als noodig zullen zyn om aan alle
leerlingen der hoogste klasse van alle open
bare en bijzondere scholen zulk een serie
zogels uit te reiken. Aan de gemeentebesturen
wordt opgave verzocht van het daartoe be-
noodigde aantal, waarna kostelooze toezen
ding volgt.
Bovendien stelt de A.N.W.B. ten behoeve
van de onderwijzers gratis een boekje beschik
baar, waarin de afbeeldingen dezer zegels
voorkomen, voorzien van een aantal wenken,
vragen en opmerkingen over de afgebeelde
verkeersfout. Aldus heeft de onderwijzer stof
om over elk zegel een les te geven en ten
overvloede zijn in het boekje ook opgenomen
de indertijd door den A.N.W.B. opgesteldo en
thans nog aangevulde „Regels voor den weg",
waaruit zoo noodig ook gegevens kunnen
werden geput voor de verkeerslessen. Ook
deze boekjes worden kosteloos door den
A.N.W.B. verstrekt.
Het geheel is bedoeld als een middel om in
een lS-tal korte lessen de kinderen de begin
selen der verkeersvoorschriften by te brengen,
terwijl de raad gegeven wordt, de zegels te
doen inplakken in een schrift, zóó dat by elk
zegel plaats is voor een bijschrift of opstel
letje. De leerlingen kunnen dan als 't ware
zelf een boekje met verkeerswenken samen
stellen, dat hun eigendom blijft.
OPLEIDERS GEMEENTE-ADMINISTRATIE
In de Woensdag te Utrecht gehouden
vergadering der Vereeniging van Opleiders
in de Gemeente-administratie is herbe
noemd als bestuurslid de heer K. Nieland,
referendaris ter Provinciale Griffie te Gro
ningen en in de vacature van den heer H.
van Boeijen, lid van Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland, die niet voor herbenoe
ming in aanmerking vvenschte te komen, is
gekozen de heer P. Sikkes, secretaris van
Sneek.
In de op 11 dezer te Utrecht ge
houden vergadering van de Nederlandsche
Vereeniging voor Gemeentebelangen is een
nieuw reglement voor het examen Gemeen
te-administratie vastgesteld.
GESCHIEDENISONDERWIJS
De Nederlandöche Enquête Commissie
voor het Geschiedenisonderwijs, die een
onderzoek instelt naar de Volkmbonds- en
Vredesgedachte in de geechiedenis-edv-ol-
boeken hier te lande, heeft deeer dagen
onder voorz'tterschnp van Dr. J. ter rJeu-
len opnieuw een vergadering geho'-clen.
Mededeeling werd ge<daan, dat op verz-iek
van het Bestuur vrijwel alle vereeni-
gingen van het Lager-, Middelbaar
en Gymnasiaal onderwijs in de Com
missie vertegenwoordigd zijn en dat de
Nederlandsche commissie vcor Intellec-
tueele Samenwerking, die voor het onder
zoek warme belangstelling heeft, de en
quête commissie met kracht zal steunen.
Besloten werd de meer omvangrijke enquête
die betrekking heeft op de geheele geèates
richting van de geschiedenis-schoolboeken,
voort te zetten, maar daarnaast een moer
eenvoudig onderzoek in te stellen, door na
te gaan of de Volkenbond in de ocnoolboe-
ken wordt genoemd en op welke wijze dit
geschiedt.
Aangezien publicatie van de resultaten
Radio Nieuws.
HUIZEN (1875 M.) KRO. 8—9.15 Gramofoon.
1011.30 Concert. 11.30—12 Godsdienstig half
uurtje. 12 Tlidsein. 12—12.15 Politieberichten.
12.151.45 Lunchconcert. 1.45'2.15 Gramofoon.
2.16—2.30 Verzorging van den zender 2,30
Kinderuurtje. 4—4 30 Gramofoon. 4.30—6.40
Concert. 5.156.30 Sportpraatje. 66.20 Journa
listiek Weekoverzicht. 6.40—7 10 Cursue Espe
ranto door P Heilker (VII). 7.10—7.30 Spreker.
7.30—7,45 Politieberichten. 7.45—8 Accordeon-
Muzlek. 811 Concert. 1112 Concert.
S.15 Kwar
tiertje voor het Instituut voor Arbeidersont
wikkeling. 2.30 Gramofoon, 2.60 Lozing. 3.10
Muziek. 4.30 Lezing. 4.50 Muziek. 5.40 Lezing.
nofoon. 12 TUdset
van het werk der Commissie te verwachten
is, zullen de H.H. Uitgevers goed doen al
hun geschiedenisboeken aan de Enquête-
Commissie toe te zenden, waarvan het Se
cretariaat in de Bibliotheek van het Vredes
paleis gevestigd is.
LEERLINGEN-MACHINISTEN.
KWEEKSCHOOL
Te A m sterdam is opgericht de Ver
eeniging van Oud-Leerlingen en Leerlingen
der Kweekschool voor Machinisten aldaar.
Een voorloopig bestuur werd gekozen, ter
wijl de Kon. goedkeuring op de statuten
zal worden aangevraagd. Secretaris is de
heer J. G. Wulfers, Jac. Marisstraat 86,
Amsterdam.
DRIE EN VIJFTIGSTE JAARCOLLECTE
VOOR DE SCHOLEN MET DEN BIJBEL
LIJST 15
Transport van lijdt 14 1 52.264.28
Boer (Ten) 124.85
Haarlo (Gld.)
Totaal van 375 Locale comlté's f57.121.92
Broek o. Akkerwoudo heeft dit jaar. na een
langen tijd van rust, zijn plaats als werkzaam
Locaal comité der Unlo weer Ingenomen. Te
Borseele is de opbrengst dor oollcete verdubbeld
Mr J. J. HANGKLBKOEK,
adj.-secretoris van de Unie
.Een School met den Bijbel".
PROMOTIES
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Bevor
derd is tot doctor In de geneeskunde op proef,
schrift getiteld ..Schünzwangerschap" mej. M.
Sprey. geboren te Alphon aan den Rijn.
ACADEMISCHE EXAMENS
Cand.-ex., de heeren S. v. d. Bergh, J. j.
Hoogendorp, A. Thomas en J. Ulttenbogaart.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Geslaagfl
Indologie, econ.-doct.-ex., de heer Th. H. San
ders, Den Haag.
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM. Ge
slaagd: de dames J. J. M. Geulcess te Haar
lem en P. H. M. van der Eerden te Rotterdam
en de heer J. H. Doets te Amsterdam.
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT. Gesl.J
Wis- en Natuurkunde, cand.-ex., de heer W. J.
van Wagtendonk.
Rechtswetenschap, doct.-ex., de heer D. van
den Hemel.
RIJKSUNIVERSITEIT TB GRONINGEN. Ge.
slaagd: Apothekers-assistent de dames M. Das
en J. Ferwerda. belden te Leeuwarden.
Germaansche Taal- en Letterkunde, cand.-ex..
mej. H. T. Wlpstra.
Geneeskunde, arts-ex., de heeren J. B. H.
Wachters en B. J. Drewes, belden geboren te
Groningen, en W. BInnerts, geb. te Knüpe.
Eerste deel arts.ex., de dames E. A. Hylkema
EXAMENS-GESCHIEDENIS
AMSTERDAM. Akte M.O. Geöx. 2 candidaten,
geslaagd mej. N. Damsto te Arnhem.
EXAMENS-DELFSTOFKUNDE
UTRECHT, Akte K 4 (delfstof-, aard-, plant
en dierkunde). Opgeroepen 2, opgekomen en zich
teruggetrokken 2 candidaten.
DEN HAAG, 12 Nov. Akte L.O. Opgeroei
n opgekomen 3 candldaton. Geslaagd de heer
W. Hendrlx te Hoenabroek,
EXAMENS STUURMAN
DEN HAAG. 12 November. GeslaAgd voor
tuurman groote stoomvaart de heer F.
FEUILLETON
DE CITADEL VAN ANTWERPEN
Verhaal van een Oud-Strijder
Naverteld door R. BOON
(22
In den namiddag werden de 6lapenden
wakker geroepen om hun kameraden bij
deze werkzaamheden terzijde te staan. Het
werk ./as voor dit kleine aantal te veel. Tel
kens wanneer zij meenden diep genoeg ge
graven te hebben, kwam er een bom, die
de geheele grond omwoelde en alle ver
richte arbeid weder in duigen wierp.
Met moed zetten zij echter den arbeid
voort en juist waren alle dooden er in neer
gelegd, of een viertal soldaten, allen Ter-
schellingers, werden door een bom getrof
fen en gedood, zoodat zij mede in het door
hen zelf gegraven graf, werden neder-
gelegd.
Deze dagen, van den lOden tot den 2ü6ten
December waren voor cle soldaten zeer ver
moeiend. Nauwelijks waren zij met het be
graven gereed of aanstonds kwam er een
bevel, dat de gewonden en gekwetsten uit
het fort St Laurent moesten worden ge
haald en in do kasemattcn nedergelegd.
Naar het scheen koesterden de Franschen
het plan om dit buitenfortje te veroveren,
teneinde vandaar de Citadel gemakkelijker
te kunnen naderen. Werkelijk gaven zij
's avonds met goed succes aan hun voorne
men gevolg, doch de Citadel lag daarom
niet te beter onder hun bereik. De valbrug
werd opgehaald en tenslotte onder een
kogelregen geheel weggeruimd, zoodat de
toegang naar de Citadel hen ook weldra
aan deze zijde totaal onmogelijk was ge
maakt.
Gedurende den nacht gaven de Franschen
aan hun voornemen gevolg, zonder dat de
Hollanders, die toch van dit voornemen,
gelijk wij weten, alles afwisten, de minste
pogingen tot verhindering aanwendden.
Het bezit van dit onbewapende fortje be-
teekende voor beide partijen niemendal. Ge
neraal Chassé liet het hun dan ook ongehin
derd nemen, terwijl de twintig manschappen
die zich op het fort bevonden en zich eens
klaps overrompeld zagen, niet do minste
tegenstand boden.
De bevelhebbende officier reikte zijn de
gen aan dsn Franschen aanvoerder over en
zeide, op zijn manschappen wijzende, die
op het binnenpleintje in gelid waren opge
steld: „Doe met mij wat go wilt, maar spaar
deze manschappen".
De Franschen gaven aan dit vriendelijk
verzoek even vriendelijk gehoor cn behan
delden hun gevangenen op een wijze, die
ieders goedkeuring afdwong.
Inmiddels werden de belegeringswerk
zaamheden aan de eene zijde met on verflauw
den ijver voortgezet, terwijl men aan de
andere zijde nog aan geen overgave dacht
Niettegenstaancro deze handelingen haak
ten aan beide zijden, èn officieren èn man
schappen naar esn ontknooping van dit
drama, dat reeds vele offers had gekost.
Intusschen kon deze ontknooping niet
lang meer uitblijven. De Citadel was als het
ware reeds in een puinhoop herschapen, ter
wijl bijna geen enkele plek meer beschut
ting bood tegen de kogels. Uit den aard der
zaak konden de Franschen het nog wel
eenigen tijd langer volhouden, maar toch,
hun gelederen waren zeer gedund en de nog
aanwezige soldaten waren door d"en veel-
vuldigen en zwaren arbeid, zeer verzwakt.
Aan beide zijden hadden vele soldaten 24
uren achtereen dienst gedaan. Voeding, hoe
wel in genoegzame voorraad aanwezig, kon
niet meer worden bei-eid, temeer daar de
troepen niet genoegzaam waren beschut en
te weinig plaats vonden om dezen arbeid te
verrichten.
Kortom, alles verlangde naar de overgave
en niemand wist dit beter uit te drukken
dan Peters, toen hij hielp bij het afvuren
eener granaat: „Jongen ga aan de Fransche
„mosjeu" zeggen, dat ik hem met open ar
men verwacht".
HOOFDSTUK VIII
De Overgave
Drie dagen later is het op het binnenplein
bijzonder druk. Het vuren wordt nog gesta
dig voortgezet, doch met zeer verflauwden
ijver. Het schijnt alsof alles een naderend
einde der beweging voorspelt.
Vermeulen zit, achter eenige brokstukken
van een omgevallen muur verscholen, met
een groot Brabantsch mes in de hand, bezig
met het villen van een kalf. Dezen morgen
was hem opgedragen de ge-voren te poetsen
doch hij was aan dezen arbeid ontkomen,
door eenvoudig d'e vraag te stellen: „Voor de
Franschen? Die geven er niet om of zij onze
geweren glad of ongepoetst vinden!"
In deze opmerking lag tevens duidelijk
de voorspelling opgesloten, dat de vesting
spoedig capituleeren zou. bat kon niet an
ders. Menige bevelhebber zou hiertoe reeds
veel vroeger hebben besloten.
Aan beide zijden had men de uiterste
krachten ingespannen en het beste bewijs
hiervoor was wel, d'at gedurende het beleg
aan beide zijden ruim 64000 schoten werden
ged.
Vermeulen was nog aan zijn arbeid bezig,
toen Peters bij hem kwam en hem toeriep:
„Schei maar uit, wij zullen vanmiddag mis
schien in het Fransche kamp moeten eten."'
„Capituleeren we dan?" vroeg Vermeulen
verrast.
„Ja" antwoordde Peters, „de generaal
denkt, ofschoon hij zelf temidden der puin
hoopen zit te schrijven, nrg niet genoeg voor
de eer to hebben gedaan, doch majoor Voet
heeft hem er vriendelijk toe overgehaald. De
majoor is met. een kapitein naar het kamp
vertrokken om te onderhandelen en een
Fransch officier is de ontvangst der parle
mentairs bekend komen maken aan den
generaal!"
„En ze schieten nog?" zeide Vermeulen
verbaasd.
„Ja maar dat zal spoedig geëindigd zijn!"
In werkelijkheid had de generaal, die zich
gedurende de laatste dagen, tengevolge van
een breuk, niet op de wallen had gewaagd,
daar het loopen hem te moeilijk viel, zich
nedergezet tot het schrijven van den vol
genden brief:
Citadel van Antwerpen, 23 Dec. 183?
Mijnheer de Maarschalk!
Vermeenende aan de militaire eer in de
verdediging van de plaats, welker bevel mij
toevertrouwd is, to hebben voldaan, wensch
ik verder bloedvergieten te doen ophouden.
Het is dientengevolge, mijnheer de maar
schalk! dat ik de eer heb u te verwittigen,
dat ik gereed ben. de citadel, met de magt
onder mijne bevelen, te ontruimen, en met
u te onderhandelen over de overgave der
Citadel, alsmede over de positie van het
Vlaamsche Hoofd en de onderhoorige sterk
ten.
Om tot dit doel te geraken, stel ik u voor,
mijnheer de maarschalk, het vuur van weers
zijden, gedurende den loop dezer onderhan
delingen te doen ophouden.
Ik heb twee hoofdofficieren belast, Uwe
Excellentie dezen brief te overhandigen. Zij
zijn voorzien van de noodige instruction, om
over bovengemelde ontruiming te onderhan
delen.
Ontvang, mijnheer de maarschalk! de ver
zekering mijnor bijzondere hoogachting.
De generaal der Infanterie,
(Get) Baron CHASSE
De onderhandelingen gelukten uitstekend.
Het vuren werd gestaakt en de Hollandsche
soldaten legden de wapens neder
Nu ontstond er o i tooneel, dat eenig is
in de krijgsgeschiedenis.
Dc soldaten der beide natiën, die elkan
der zoo langen tijd bloedig hadden bevoch
ten. stormden onder luide vreugdekreten op
elkander toe en omarmden elkander. In het
oog van menige soldaat glinsterde oen traan
van vreugde, terwijl de Fransche soldaten,
naar landsgebruik hun Hollandsche wapen
broeders, de handen kusten. Allerlei vreugde
bewijzen werden geuit, wel een bewijs dat
aan beide zijden het uiterste was volbracht.
Do Fransche bevelhebber bood aan. de
Hollandsche soldaten dadelijk naar dc gren
zen te rij
wapenen niet weer tegen België op te vatten
De generaal kon deze beslissing voor zich
en zijn manschappen niet geven en zeide, dat
hij, zoodra hij in vrijheid was gesteld, op
nieuw de wapenen weder zou opvatten. Ten
gevolge van deze daad, die zeker voor de
ridderlijkheid van den generaal pleitte, ont
ving de maarschalk van zijn minister bevel
om de.nog overige 4000 soldaten als krijgs
gevangenen naar St Omer, een vesting in
Frankrijk te geleiden en alle goede zorgen
voor deze soldaten zoo ruim mogelijk in
acht te nemen.
Den volgenden morgen werd een prachtig
militair schouwspel vertoond. Duizend
Fransche soldaten stonden in de mooiste
uniform met bfinkende wapens en wappe
rende vaandels in twee gelederen geschaard.
Door de open ruimten die zij in hun midden
overlieten, zou de bezetting met krijgsmans
eer uit trekken, waarna de troepen zich bij
elkander zouden aansluiten en voor de ge
vangen Hollanders ctefileeren.
Toen de maarschalk op het fort kwam om
den generaal persoonliik de hand te drukken
kon hij niet nalaten zijn verbazing er over
uiten, dat deze zoo lang had stand gehou
den. In werkelijken zin was er geen enkele
steen op den andere gebleven.
Ook in een brief aan den Franschen mi
nister van oorlog roemde maarschalk Gerard
cfe dappere houding der Hollancische troe
pen.
Inmiddels werden de verschillende onder
handelingen en de daaruit voortspruitende
handelingen voortgezet en door dc Fransche
officieren op hartelijke wijze volbracht.
Wordt vervolgd.
