Huwelijken van Balkanvorsten
Economie en Financiën
VRIJDAG 9 OCTOBER 1931
Dezer dagen dook een reeds eerder ge
lanceerd bericht in de Pers op, dat koning
Karei van Roemenie onder de Balkanvorsten
de tweede zou zijn, die schoonzoon wenscht
je worden van het Italiaansch koningspaar.
Hij zou namelijk dingen naar de hand van
de zestienjarige prinses Marie, die al ge
doodverfd was als de toekomstige gemalin
van Aartshertog Otto van Habsburg; en
daartoe heeft de Roemeensche koning zijn
intiemen vriend Manoislescu bereids naar
Rome gezonden om de metterdaad netelige
besprekingen te houden.
Al is dit sonsationeele nieuws thans het
eerst in een der voorname Britsche bladen
.verschenen, en in andere gretig overgeno
men, zal men toch goeddoen er ter dege
rekening mede to houden, dat od een door
imij niet nader te noemen plaats in den
Balkan een Persbureau zetelt, dat niets an
ders en beters weet te doen, dan zeer ten-
clentieuse mededeelingen, meest ten nadeele
yan Bulgarije, de wereld in te zenden, welke
gewoonlijk totaal verzonnen zijn, (wat men
zelfs bij de groote dagbladen in West-
Europa niet schijnt te weten), en die slechts
pen enkele maal dienst moeten doen om
achter de eigenlijke feiten en plannen te
komen.
Afgedacht evenwel van de al of niet waar
heid 'van bovengenoemd bericht, is het wel
merkwaardig om eens na te gaan, welke
factoren bij een huwelijk van een Balkan
vorst met een Italiaansehe koningsdochter
in het spel zijn.
Over de politieke vraagstukken, welke bij
zulk'een huwelijk aan de orde zijn, en die,
wat Roemenië aangaat twee kanten hebben,
zoowel in Italië (koningspaar en Mussolini),
als in eerstgenoemd land (Balkan-politiek
en verzwagering van koning Karei met
koning Bons van Bulgarije, door diens hu
welijk met prinses Giovanna), schrijf ik
hier niet.
Wel echter over de splinterige kerkelijke
ikwësties, welke veneens een dubbele zijde
hebben.
Een dubbele, wijl hierbij niet alleen in
geding komt, dat de bruidegom
algemeene aanduiding te geven tot de
Oogtersche, de bruid tot de Westersche kerk
behoort, doch ook, en bovenal het zeer nete
lig probleem van de oorzaken, in het mid
den der negende eeuw ontstaan, der vol
slagen scheiding en thans nog scherpe
breuk tusschen Bulgarije, dat toen ook
Roemenië omvatte, en Rome (den Paus). En
in verband daarmede de nauwere kerkelijke
aaneensluiting, ook tusschen Bulgarije en
Roemenië, welk laatstgenoemd land na den
wereldoorlog de kerkelijke leiding in het
Oosten in handen kreeg, toen de Russische
kerk met het patriarchaat van Moskou, wat
het materieele en politieke gericht in de
Oost-Europeesche kerk betreft, alsook het
oecumenisch patriarchaat, in Byzantium,
wat de kanonieke en moreele macht aan
gaat, beiden op den achtergrond zijn ge-
Wat die scheiding tusschen Groot-Bul-
garijc en Rome in 870 aangaat; toen alle
onderhandelingen tusschen die beiden zijn
verbroken, is het voor den oningewijde geen
wonder te noemen, dat in de werken over
de kerkgeschiedenis, der negende eeuw en
inruwste encyclopaedieën J), er soms
met geen enkel woord over gesproken wordt
oóadat de autenthieke stukken daarover, wat
Rome betreft, nog steeds in de voor niet-
Roomschen ontoegankelijke papale archie
ven rusten, en wat Bulgarije aangaat, ge
schreven zijn in de oud-Bulgaarsche taal,
die nog wel in den liturgischen dienst ge
bruikt wordt in de kerken, maar die zelfs
de tegenwoordige Bulgaren niet meer kun
nen' lezen noch verstaan.
.Zeer in het kort wil ik het volgende er
over mededeelen.
Toen Tzar Boris I (852907) in 864 be
sloot om het heidendom te verlaten en zich
iót het Christendom te bekeeren, en in den
winter van 864—865 zich met zijn bojaren
«n andere aanzienlijke inwoners liet doopen
om zoo ook zijn volk een voorbeeld te gevi
zend Photius, de patriarch van Byzantium
een groot aantal priesters naar Bulgarije
het volk in de nieuwe leer in te wijden en
de bekeerlingen te doopen.
Weldra bleek aan Boris echter, dat zoowel
Photius, als keizer Michel, met dien over
gang ook beoogden de Bulgaren zoowel
politiek als kerkelijk van Turkije afhanke
lijk te maken. De pas bekeerde koning wilde
evep-vyel juist het tegendee1: een onaf
hankelij k vol k, een zelfstan d i g
kerk en een eigen taal. Hij zond daar
om de meeste Byzantijnsche priesters terug,
mede onder voorwendsel, dat zij de volks
taal niet kenden, en dus de volksziel niet
konden benaderen. Zijn oog was nu gericht
naar liet Westen: hij zond aanzienlijke depu
taties naar koning Lodewijk en diens broeder
Karei, naar Reims en naar Rome 2).
In laatstgenoemde stad kwam in 866 het
gezantschap van Boris bij den toenmaligen
Paus, den beroemden Nicolaas I (859—867)
c$ overhandigde hem een lijst met niet
minder dan 106 vragen, waarvan wel de
voornaamste was, of de Paus een zijner
geestelijken zou willen benoemen als geeste
lijk hoofd der Bulgaarsche kerk, met dien
verstande evenwel, dat Bulgarije een geheel
zelfstandige kerk zou hebben. Nicolaas gaf
een ontwijkend antwoord, maar zond toch
twee bisschoppen, Formosus en Paulus, naar
Bulgarije om zich van den geestelijken toe
stand op de hoogte te\ stellen. Deze komst
had tengevolge, dat de band met Byzantium
volkomen verbroken werd. Daar echter de
Paus, niettegenstaande Boris achter elkander
vier deputaties naar Rome zond, geen be
slist antwoord gaf om een' zijner kardinalen
tot zelfstandig hoofd der Bulgaarsche kerk
te benoemen, verbrak de Balkanvorst ten
slotte alle relatie met Rome, en wendde zich
in 869—870 tot een in Konstantinopel
gaderend concilie, dat na ampele besprekin
gen een der Byzantijnsche bisschoppen,
Joseph genaamd, als aartsbisschop der Bul
gaarsche kerk benoemde, die vanaf datoogen
blik geheel zelfstandig georganiseerd werd,
en dus ook onafhankelijk was van Byzan-
Vanaf den dag dier beslissing 3 Maart
870 werd elk officieel contact tusschen
Bulgarije en Rome verbroken. Wel bleven
de Pausen nog langen tijd met Boris en zijn
opvolgers corresipondeeren, maar polemiseer
den toch niet meer met hen over kerkelijke
vraagstukken: van dien tijd af ging de of-
ficiëelo strijd over Kerkelijke leerstellingen
enz. tusschen Rome en Konstantinopel.
De Roomsche kerk heeft in Bulgarije dan
öok nooit eepdgen invloed van beteekenis
gekregen, wat duidelijk is, als ik deze, mij
door (ien aartsbisschop verstrekte cijfers
geef: 83 der bevolking behoort tot de
Bulgaarsche Iandskerk; 14 zijn Moham
medanen, 1 Joden, 0.75 Roomschen,
0.60 Anmcensche Christenen, 0.40 Pro
testanten en 0.25 kleinere proepen, welk
laatste cijfer echter in de laatste jaren dooi'
de athei&Ps' he propaganda stijgt, meest ten
koste van de landkë'k.
Bij een mogelijken overgang eener
Roorosch opgevoede Koningin, tot de Oos-
tersche kerk men denke aan den over
gang van prinses Astrid van de Luthersche
naar de Roomsche kerk zou dit, naar de
feitelijke leer dier kerk, niet anders kunnen
dan door herdoop. En men begrijpt wel. dat
wanneer er werkelijk onderhandelingen zou
den gevoerd worden over een eventueel
nuwelijk van den Roemeenschen koning met
de jongste Italiaansehe koningsdochter, ook
dit voornaam geschilpunt niet zoo gemak
kelijk tot bevrediging der beide partijen zal
kunnen opgelost worden,
M. H. A. VAN DER VALK.
Hillegersberg.
Zelfs de Christ. Encycl., bij J. H. Kok
uitgegeven, had dit artikel overgeslagen;
en daarom ook dat over de met de Bulgaar
sche kerk in verband staande sekte der
Bogomilen, een der merkwaardigste en uit
gebreide sekten, die in de 9e eeuw en later
is verbreid geweest van uit Azië over Kon
stantinopel, langs Donau en Rijn, tot de
grenzen van ons land, met groote vertak
kingen in Zwitserland, Frankrijk en Duitsch
land. Nadat ik er op gewezen had, is er in
het supplementdeel iets over geschreven,
wat echter beter achterwege had kunnen
gelaten worden.
2) Lodewijk zond Hermanrich, aartsbis
schop, met aanzienlijke geestelijken en rijke
geschenken naai- Boris. Er kwam echter
werkelijk geen nauwer contact.
2) Afgedacht van genoemde geschillen
zou het sacramenteel karakter van het hu
welijk, gelijk de Roomsche kerk dat opvat,
ten opzichte van Karei een belangrijke fac-
Uit deze cijfers blijkt derhalve voldoende,
dat, wanneer men alle eigenlijk niet Bul
garen uitschakelt, de Bulgaarsche kerk meer
dan 99 der bevolking bevat wat insge
lijks voor Roemenië geldten er nog niet
eens 1 Roomschen, onder wie meest nog
buitenlanders, in Bulgarije wonen.
Een huwelijk tusschen een Balkanvorst
en een Ko..iu^ch-katholieke prinses, heeft
daarom, atgedacht nog van de hier niet be
sproken politieke factoren., tal van bezwaren
waarbij nog komt, dat de Oostersche kerk
in den loop der tijden in klimmende mate
zeer antipathiek tegenover de Roomsche
kerk stond, en zich meer aangetrokken
voelt tot de oud-Roomsche.
F,r is echter nog een tweede, niet minder
groote moeilijkheid bij een mogelijk huwe-
fiik: het vraagstuk der geldigheid V" J*~
H. Doop 3).
In de Westersche, dus in de Roomsche
kerk, werd van meet af de waarde van het
sacrament, dus ook in dat des Doops, niet
gesteld in den persoon, die het bediende,
maar enkel in den daarbij gevolgden ritus
en de doopsformule: in den naam van den
drieëenigen God. Zoo werd reeds in de eer
ste eeuwen de ketterdoop als rechtmatige
doopsbediening erkend, wat wel samenhing
met het begrip van het sacrament als „opus
ooeratum" 4). De ketters, die tot de kerk
overkwamen, werden, na afgelegde belijde
nis aangenomen, en als leden bevestigd door
„oplegging der handen", wat men hield voor tor zijn.
wn overlevering, op apostolisch gezag ge-| Door het volbrachte voldoeningswerl:
-<-•-* van Christus, is, naar de Roomsche leer, het
sacrament in zichzelf voldoende om de ge-
De nieuwe Ritsema-stof-
zuiger met roteerende bor
stel-constructie 1
Buitengewoon doordacht
Buitengewoon voordeelig in
prijs I
Zuiver Nederlandsch
fabrikaat.
grond, hoewel de ketters zeiven de tot lien
overgekomenen doopten.
Het tegenovergestelde gevoelen vond men
in de Oostersche kerk. dus in Klein-Azië
allereerst, dan in Noord-Afrika, en denkeijk
insgelijks in Egypte, terwijl Later bij de
kerstening van ons werelddeel de landen
van Oost-Europa dezelfde praktijk volgden-
ieder, die bij een der sekten had behoord,
ook de Novatianen, die men er feitelijk niet
toe rokende, en tot de kerk overging, moest
herdoopt worden 5). Zij konden niet dan
nadat zij door een waterbad driemaal
ondergedompeld, waarbij achtereenvolgens
de namen der drie Goddelijke Personen wer
den uitgesproken van hun dwaling wa
ren gereinigd, tot haar toegelaten worden.
Een voornaam punt van verschil met de
Roomsche kerk is dus bij de Oostersche, dat
de doop in driemaal herhaalde onderdom
peling bestaat, onder het uitspreken van het
doopsformulier, en den doopeling in den
oorspronkelijken paradijstoestand terug
brengt, zoodat hij zelfs het Goddelijk licht
terugkrijgt, en een geheel vrijen wil ont
vangt, zoodat voor de neiging ten kwade
een neiging tot ieder Gode welgevallig werk
de plaats komt.
nade te schenken.
5) Op de Synode te Arnhem der Gerefor-
meerde kerken rapporteerde Prof. Dr. H.
Bouwman, die aan de Theol. School te
Kampen ook kerkrecht doceert, naar aan
leiding van eerr geval, waarin men in een
dier kerken, tegen alle kei krocht in. tot her
doop was overgegaan. Met algemeene stem
men werd zijn voorstel aengenomen, dat
iedere doop moet vuldoen aan deze voor
waarden: 1. dat hij bediend is naar de In
stelling van Christus, 2. in een kerk, die de
drieëenheid Gods beliju'en 3. dat hij ver
richt is door iemand, the in die kerk .ambts
drager is. Dit is het eenig juiste standpunt.
Curiositeitshalve deel ik nog mede, dat in
186S door Ds. F. W. Smits in de Ned. Herv.
kerk te Hellevoetsluis eenzelfde kind twee
maal is gedoopt, omdat de ouders tusschen
den eersten en tweeden doop Roomsch
waren geweest; en dat In 1871 Dr. H. Oort
in de Ned. Herv. kerk te Harlingen, toen hij
acht kinderen moest doopen, slechts bij zes
er van de formule uitsprak, en bij de beide
anderen, die ook daarna als gedoopt werden
ingeschreven, met een zegenbede volstond.
Frankrijk verscheept en
Ook Spanje heelt thans e
oeten afstaan. Vol?
Bank van Spanje a
en flinke partij goud
Xe Journal" is J
het filiaal van de
Frankrijk te Mont de Marsan 30.0'
peseta's aan goud verzonden. Voorts mel>
correspondent van de „Fin. Xews" te Boi
dat de laatste 2 dagen goud ter waarde
mlllioen ropijen Is verzonden naar Lo
BINNENLAND
DE VAL VAN HET POND
Bijeenkomst van belanghebbenden
De Commissie, die 28 Sept. J.l.^
door de vergadering
n bij het vraagstuk
eft gister vergaderd
de resultaten
>t verschillende orga-
bespreking. Het pre-
erustte bij Mr. Jaap
ing besloot
mÊ/KKL. Geld*
...-loopiig af te
het initiatief, genoni
BS. der Internationale Kam
Koophandel, die tegen 22 Octobei
HHHL als zijn geda;
de Londensche Karner van Koophandel.
gevolgd door analoge uitspraken
Engf-'■»
t dat de dalin
venemeraten tot standgekomen verbintenis
•oortsprultende verplichtingen reeds bij voor
laat wordt gedlsqualiflceerd. moeten worden
etreurd als weinig bevorderlijk aan de rustige
n zakelijke jfi v
lijfch&den mc
'lost.
Met het oog op de verdere
o -deel, dat het
l van een bona-flde termljnhamdel in
een besliste noodzakelijkheid 1s en dat
-or grootor faciliteiten noodig zijn, dan
oogenblik blijkbaar in hot algemeen
q worden verkregen. Het vertrouwen
uitgesproken, dat de verschillende orga-
:s van belanghebbenden, zoowel als de
Je Bankinstelling en de Kegeerlng aan
deze kwestie hun volle aandacht onmiddellijk
LEENINGEN NOORD-HOLLAND
Voor 51/2 mlllioen
f 174.000
in nieuw
f 2.555.1
an het
f 500.000
100 kosten van ultbreldlngswerieer
Provinciaal Eleotriciteitsbedrijf;
•egens ultkeering ten behoeve vat
N.V. NATIONAAL
Fabriek van weegwerktulgen
te Voorburg
Op de gehoudei
-- Natie
KONINKLIJKE STOOMWEVERIJ
Dividend 22.50 (v. 47.50)
de Jaarvergadering vam aan deelhoud 1
dei Koninklijke Stoomweverij
itigd te Alme"
,oht. Hieraan
•rtdurende 1
aohterstand op debiteur*
In de thans
vo t hoofd te kunnen l
hebben wij ingrijpende bezuinigingen toegepast
N.V. ZUIDER HYPOTHEEKBANK
De N.V. Zuid^r Hypothe(
chit, dal -
KOLONIËN
SUMATRA-TABAK
De groote verschepingen
bestemde tabak in verband waarmede alli
dere werkzaamheden op de ondernemingen tij
delijk zijn
HANDELSVEREENIGINO „JAVA'
Verlies 1930 ƒ65.991 (v. J. winst
5524)
Het Jaarverslag over 1930 der Handelsrvereen.
va deelt het volgende mede:
De toestanden voor den export op Ned.-Indlö
irden in 1930 steeds ongunstiger. De finan
ce uitkomsten werden door een en ander na
■ellg beïnvloed, en eloot het jaar 1930 dien
ingevolge
j f 65.991,
■orden. Na af-
BUITENLAND
DISCONTO-VERHOOGING TE NEW-YORK
Verhooging van IV2 to* 2V2
Aanpassing aan de open markt
Door de Federal Reserve Bank is Donder
dag de clifccontorente vam V/% tot ~Yi vier"
hoogd.
De ernstige crisis, die zich de laatste weken
op zoo onrustbarende wijze verscherpte, heeft
ook ln de Vereenigde Sti
zijn verergerdei
den. Heit algem
de voortdurend"
hand, en de al maar dóor'kelderende beur-
•ntoverhooglng
iegelijk werd, dat
Nljverdal, ge-
het jaarverslag uitge-
nen wij het volgende:
ke daling van de katoer
de noodzakelijkheid, tot uiterst lage
-orkoopen, om aan do concurrent!
e bieden, veroorzaakten ons verlie
konden wij, dank zij een conserve
tief beheer in vroeger jaren, de bedrljfsreke-
ing kloppend maken.
Door eenlge inkomsten, die met het eigen
lijke bedrijf niet te maken hebben, konden wij
de verlies- en winstrekening afsluiten met een
batig saldo. (jat. verdeeld overeenkomstig de
bepalingen der statuten, de uitkeering toelaat
van een dividend van f 22.50 (v. j. f 47.60) per
aandeel en van f 14.16 (v. J. f 24.81) per
Lcht. Reeds,
aoh tingen
Voor alles bedoelt de wijziging ln het officieel
lisconto aanpassing aan de open markt, wijl het
liaoon to daar reeds opgeloopen
Uw veroaderden of defecten stofzuiger hinm
wijdesgewenscht repareeren. Ook willenwij Uw
oude machine van U koopen, indien 11 zich
één der moderne Ritsema's gaat aanschaffen.
déconfiture
31 Dec. 1930
BANQUE SYNDICALE DE PARIS
De loketten gesloten
Het Franache bankwezen maakt moeilijk»
dagen door. Bij de geru»
de voorafgaand'
de Paris (vh^Claude Dafontaii
kotten gesloten. Het kapitaal bedraagt fri
mlllioen. Op de la - ~-_
•r fr. 132 mlllioen. De instelling speel;
leerde zich vooral in discontozaken, vermoe
'ijk is de déconfiture van het Comptoir dV
ompte de Rheims aan deze debacle niet vree
BANKMOEILIJKHEDEN IN DE V. S.
In Augustus sloten 154 banken de
loketten
In Augustus j.l. hebben in de V. S. 154 banken
■ulm I 250 mlllio(
loketten
hierdoor zeer ge-
publlek opgepotte
5 1250 millioen aan de verschillende banken zijn
Ds onafzienbare reeks bankdéconfltures is gls-
er aangevuld niet twee banken, reap te Detroit
n Philadelphia, die tesamen 5 9i millioen aan
eposito's bezaten.
rORD AANGEKLAAGD
Schadevergoeding van 18 mlllioen
geëischt
Tegen de Ford Motor Cy of Detroit is door
.rthur Li. Banker van de Banker Windshield Cy
en aanklacht Ingediend tot schadevergoeding
Wetenschap.
werd herkozen
goedgekei
HANDELSVEREEN. HOLLAND
Nadeelig saldo 1930 ƒ77.375
(v. J. 17.479)
Het jaarverslag' der n.v. „Handelsvereenig
Jolland" deelt over 1930 het volgondo med»
Het jaar 1980 was wederom teleurstellend. De
ilgcmeene toestand in de Straits Settlemei
>!eef ongunstig, ln verband waarmede de o
:ct opnieuw laire.r was. De goederen-winst v
de onkosten
t een verlies van f 77.375
afsluit. Hierbij valt In aann
cing te nemen, dat de waardeering van go«
en en debiteuren op voorzichtige wijze is
chled. terwijl wij de voorraden geleidelijk 1
•er hebben Ingekrompen, dat uit dezen hoe
;cen verdere verliezen tc wachten zijn. Ook is
lank doen 5
Doch an dei
ïoedelljk 00
terke stijging der
:rde wissels bij de Federal Reserve
De voortdui
leede oogen
ongerustheid aangezien. De verhooging
dit opzicht ongetwijfeld geruststellend
1, wijl de kans op afvloeiing va.n hot gele
naar Europa thans iets geringer is ge-
ten het geschokte v»
oppotten van geldmiddelen. Het bedrag.
het
was onttrokker
dan is de toekomst weinig hoopvol.
plek in het Amerlkaansche b.ink-
eeh'ter voor do hand dat de wijziging
conto voorlooplg sterk negatief zal
ledclijk de invloed op de
Yorksche bei
zal zijn.
WERELD-GOUDBEWEGING
Da stroom naar Frankrijk
duurt voort
DAGBLADWEZEN EN DAGBLADSTUDIE
Openbare les aan de Universiteit te Leiden
De heer A. J. Lievegoed heeft heden
middag zyn voordrachten over dagbladwezen
aan de Leidsche Universiteit ingeleid met een
openbare les over dagbladwezen en dagblad
studie.
Spr. begon met te verklaren dat hij, de uit-
noodiging van het Leidsche Universiteitsfonds
aanvaardend, er zich bewust van was een
moeilijke en verantwoordelijke taak op zich te
Dagbladstudie in Nederlandom van dag
bladwetenschap niet te spreken zal, met
achtneming van het universeele verband van
alle menschelyk weten, een echt Nederlandsch
karakter moeten dragen, en dan in dien zin,
dat zij niet alleen de pers in Nederland, maar
ook de pers in de Nederlandsche gewesten
overzee, tot doel en uitgangspunt heeft. Waar
bij zich dan de behandeling van de pers der
voornaamste landen, waarmede Nederland in
cultureele of oeconomische betrekking staat,
vanzelf zal moeten aansluiten.
Ten einde aan te toonen dat de pers niet
alleen als studie-object aandacht vereischt,
maar dat deze aandacht een algemeeene be
hoort te zijn en dat de studie van de pers als
een afzonderlijk vak verantwoord js, itrad
Spr. in de hoofdfunctie van het dagbladwe
zen, die van in- en voorlichting omtrent het
dagelijksche wereldgebeuren, in haar vier
voornaamste werkingen (van opvoedenden,
verbindenden, ordenenden en controleerenden
aard) nader.
Vervolgens zette hij uiteen wat in Neder
land den stoot tot de studie van het dagblad
wezen heeft gegeven. Het zijn de journalis
ten, de geestelijke makers van de krant, die
het eerst de aandacht der universiteiten voor
deze studie hebben gevraagd.
Van de beschaafde landen behoort Neder
land tot de zeer weinige, waar zulk een con
tact van pers en universiteit tot dusver geen
vasten vorm verkreeg
Verder nagaande welke beteekenis' de stu
die van het dagbladwezen voor pers en maat
schappij kan hebben, toonde Spr. aan, hoe de
ontwikkeling van de moderne wereldpers, al
leen te begrijpen valt door het dagbladwezen
zijn historischen groei te zien. Dan merkt
men op, hoe de geestelijke, oeconomische
technische krachten, noodig om de funtie 1
'oorHchting naar de eischen, die 1
steeds versneld levenstempo stelt, te kunnen
vervullen, in het oeonomische stelsel waaron
der wij thans leven, noodzakelijk voeren tot de
figuur van de moderne krant. Cardinaal is
daarbij de rol die het snelheidselement speelt,
doordat het een overwicht van technische be
drijf suitrusting vergt, die de hoogste oecono
mische eischen stelt.
Spr. besloot met het aangeven van de be
teekenis, die de studie voor verschillende tak
ken van wetenschap kan hebben. De geschied
kunde vindt er haar bronnenmateriaal, d(
rechtswetenschap kan er de zich in de maat
schappij vormende rechtsbegrippen uit leeren
kennen, de sociologie kan er polsslag en hart
klop van het maatschappelijke leven in be
luisteren, de oeconomie er een mijn van mate
riaal in vinden. Zoo kan dan het dagbladwe
zen, zelf opgebouwd met de stoffen van het
stroomende leven van den dag, weer bouw
stoffen leveren aan de wetenschap. Want het
in het dagbladwezen, dat het leven in zijn
beweging zelf gespiegeld wordt.
Ten slotte richtte Spr. een woord tot de
studenten. Algemeen, zeide hij o.m., is het
verschijnsel dat de jeugd weer naar een gees
telijke verantwoording zoekt voor haar le-
;houding. Zij eischt die ook van anderen,
is echter kennis van feiten en omstandig
heden noodig om te weten waar men kan
eischen en wat men eischen kan. Op het ge
bied van het dagbladwezen hoopte Spr. iets
an die kennis te kunnen brengen.
Eer de heer Lievegoed zjjn rede aanving,
•erden toespraken gehouden door de heeren
Ir. L. J. Plemp van Duiveland,
lid van de Commissie van Advies voor deze
lezingen, en D. Hans, voorzitter van
Ned. Journalistenkring.
Een historisch gebeuren in Zee
land. Aanwinst voor de Zeeuw-
sche wetenschap.
Onze Zeeuwsche medewerker meldt ons:
Woensdag was 't voor de stad Goes en de
eilanden Zuid- en' Noord-Beveland een histo
rische dag, nu het museum voor Zuid- e
Noord-Beveland in gebruik genomen werd.
2 uur kwamen tal van autoriteiten c
genoodigden bijeen in het kerkgebouw der
Vrijz. Hervormden. Onder de aanwezigen
merkten wij op de Commissaris der Koningin
Quarles van Ufford, J. M. van
imel van Vloten, Lid van Gedep.
Staten van Zeeland, Mr. A. Meerkamp
n Embden, Rijksarchivaris van Zeeland
secretaris van het Zeeuwseh Genootschap,
Burgemeester en Wethouders van Goes, en
nagenoeg alle Burgemeesters van de Beve-
landsche dorpen.
Nadat allen aanwezig waren opende notaris
•T o h. Pilaar van Goes deze samenkomst.
Hij riep allen een hartelijk welkom toe. In
een uitvoerig betoog schetste spr. de totstand
koming van het museum. Hjj dankte het
Gemeentebestuur van Goes, dat een zoo rijke
collectie beschikbaar stelde, hetwelk thans
keurig is ondergebracht. Voorts dankte hij de
Conservntoren Dr. L. H. van Berk, J. Nieu-
wenhuizi en A. M. Wessels voor hun arbeid.
Hierna voerde de Commissaris der Koningin
Jhr. Quarles van Ufford het woord.
Spr. zeide met blijdschap naar Goes te zijn
gekomen, in dubbele kwaliteit n.l. als Com
missaris der Koningin en als Voorzitter van
het Zeeuwseh Genootschap der Wetenschap
pen. Namens het Prov. Bestuur van Zeeland
biedt spr. de Museum Vereeniging en de stad
Goes zijn hartelijke gelukwenschen aan, nu
een zoo passende betrekking voor het zoo
keurige Gothische Huis is gevonden. Nu kan
de kennis van de „Bevelandenzich door
aanschouwing ontwikkelen. Maar niet alleen
als Commissaris is hij hier. Ook als Voorzitter
het Zeeuwseh Genootschap. Wij zijn er in
Middelburg niet gevoelig over dat Goes tot
museumstichting is overgegaan. Wij staan
niet. op het standpunt van centralisatie, maar
op dat van decentralisatie. Spr. vindt het
best dat Vlissingen en Hulst en Zierikzee
reeds tot museumstichting overgingen. Dat
werkt de wetenschap ten zeerste in de hand.
Mogen niet alleen de vreemdelingen, maar ook
de inwoners der Bevelanden er tot in lengte
in jaren van genieten (daverend applaus).
Hierna sprak de heer H. A. Hajenius,
de Burgemeester van Goes. Spr. is verheugd,
dat thans een zijner wenschen vervuld
Reeds jaren geleden had de vereen. „Hendrick
de Keyzer" spr. gewaarschuwd, dat als het
Gothisch Huis te kóóp kwam hij deze vereen,
zou waarschuwen. Thans is het alles gelukt
en de Bevelanden hebben hun historisch mid
delpunt. Spr. bracht dank aan het lid van
Ged. Staten, de heer J. M. van Bommel
Vloten, die als „minister van financiën"
optrad. Namens den burgemeester
Razeilen bood hij een fraaie oude Zeeuwsche
vlag aan.
Nadat de voorzitter de talrijke genoodigden
dank had gebracht, bracht men gezamenlijk
een bezoek aan het Gothisch Huis. Voor het
Museum werd nog een foto gemaakt, terwijl
na de bezichtiging de gebruikelijke thee werd
aangeboden. Er heerscht groote voldoening in
Goes, dat men eindelijk ,r 1
Kenmerkend
uitdrukking ..Onze t«d I
irheid gedwongen
.feilen, alsof de Rege
ring heel best
nen gröpen ei
lei' ingrijpende
lad Omdat liet niet ander
r is ons volk todi al afge(
j beoordenlen ligt nic
iet blüdsc
Zeker, w
rengt mede dat we nog al ee
zinnc-n van Rijks- en mliltAi
■teeds werd ons hart verve
ver het groote verschil in w»
en het, bü de kleine salaries
toch dragen al heel
Museum heeft.
1 duizenden arbeiders, daargelat'
rkloosheid.
Irer te begrüpen is het. dat nie
leiding heeft bh het offeren, ma
uren toch begrüpe'
nzen tijd Regeering t«
self geen draad b e t
Dnn liever wat minder geld, dat *Un w
eeft.
Tenslotte, ons vertrouwen in de Regeer
30 groot, de liefde voor ons Vaderland vai
?n omvang, dat we met blbdschap ons
ffertje brengen. Ook wb ztln ln rilksdier
We brengen het Immers in ons eigen 1
en wonde^. dat dan bb die r
U zult het toch wel 1
nand met 6 tot 10 dulse:
p f 200 of f 500 kan mis-
10k recht. Of is het 1
de
hb is de man van de straat, hb beweeg
isschen het publiek) gebruikt wordt oh
de tegenvallers In 's rbks schatkist op te knap
pen. terwbl er velen die het veel beter kunnet
ïiten schot blilven
heb ultbd gebverd voor de n.r begin
die ook verdedigd waar ik kon. ct
als gemeente-ambtenaar steed:
aantal collega's omga. die ni
fel vijandig
>rdt, dat Juist de
schillende zbde verdedigt altüd wet
drukken, dai
DE GEVAREN DER INENTING.
Encephalitis ook in België.
De doctoren van Bogaert en Borremans uit
Antwerpen beschrijven in de „Bruxelles Me
dical" zeven in België sedert 1927 waargeno
men gevallen van encephalitis vaccinatoria,
waarvan twee beneden het jaar (een var c
en een van 11 maanden), een van 2 jaar en
4 van 5-7 jaar. Zes herstelden zich snel en
spontaan, een lijdt sedert dien aan toevallen
(epilepsie). ÏVee gevallen dateeren van 1927,
twee van 1929 en twee van 1930.
Vermoedelijk zal het aantal gevallen in
België wel veel grooter zijn. De N.R.C. merkt
bij dit bericht zeer terecht op: Uit dit opstel
blijkt tevens weer eens hoe weinig waarde
offieieele en officieuze ontkenningen hebben
ten aanzien van het ergens niet voorkomen
gevallen van minder gewenschte ziekten
•erwikkelingen na kunstbewerkingen als
de koepokinenting.
HET VOGELTREKSTATION TEXEL.
Het vogeltrekstation Texel nadert thans
zijn voltooiing. Sinds eenigen tijd werd de
trek te de Cocksdorp (waar het station geves
tigd is) waargenomen door de ornithologen
Bouma en van Doben, van wie eerstgenoemde
speciaal met inrichting der vanginstallatie be
last is. Dr. G. J. van Oordt heeft per vlieg
tuig een tocht over de Wadden gemaakt om
1 juist beeld te krijgen van de vogelwereld
de omgeving.
KON. NED. AARDRIJKSK. GENOOTSCHAP
Voor een goed bezette zaal hield prof. dr.
R. N. Wegner uit Frankfort gisteravond in
de groote aula van het Koloniaal Instituut de
eerste lezing voor 'tKon. Ned. Aardrijkskun
dig Genootschap. Zijn onderwerp was: „Duren
Inner-Bolivien und Hoch-Peru". Met fraaie
lichtbeelden voerde de spreker zijn toehoor
ders door dit haast onbekende land, daarby bij
zonderheden vertellende van de zeer primitie
ve Indianenstammen, die hy bezocht had.
De voorzitter van het genootschap deelde
in deze eerste bijeenkomst mede, welke ver
dere voordrachten op het programma staan,
waaruit blijkt, dat er vele belangwekkende
lezingen tegemoet gezien kunnen worden,
waarbij verschillende met films zullen worden
geïllustreerd.
I in tie Roede richting?
leggen, dat. wie weet wat ei
itl-rev. volk gist en woelt, hei
purtb toe zou willen roepen
naar de stem van uw broeders,
eenlger töd hun de moed ontzink'
aanslulte:
partliforn
b onver
:h bb andere parttic
openliik of bedekt) of tot anden
drogistzaak heeft
De heer Volkert Swler zegt o.a. „het ie tegen
het belang der volksgezondheid als de apothe-
rs het monopolie zouden verkrUgcn van den
rkoop van geneesmiddelen. In de landen waar
apothekers dit monopolie bezitten bloeit do
vakzalverb het ergste. De volksgezondheid Is
rgen^ zoo goed als ln ons land. waar Juist
apothekers het monopolie niet hebben". Uit
ivenstaande bltJkt dat de apotheken de volk--
-zondheid bederven, laat er nu een voorstel
>rnen om de apothekers af te danken en
zbn dan ook niet 1
INGEZONDEN STUKKEN
(Buiten verantwoordelijkheid der Redacbi
DE SALARISVERMINDERING
»ter de Geer. Ev»
rstukken van onzen tb'
e duidelöke en sobere u
ons blad is In dat o
[rijke
ilndjes bb elkai
Sept. '31 oml
g van de Algem. Ned. Drogist
gehouden eenige opmerking'
ioraf zb opgemerkt, dal
srschlllende
•est. nu een flinke
inbekend met den
De he<
het monopolie krUgen
de wetgever ingrbpt.
ortlkolei
omgekeerd, dus 1
der niet veel 1
1 willen, dat de apotheket
sceptet
Ik r
en motie spreekt van
Ho.- weet d<- vergti-
worden door de fa-
bij apothekers.
Isten niet worden beantwoord, want de
1st: zokils in de prajetijk blijkt.
Punt 4: „de ond-rgang van 7000 nijvere
lenstanders" In 1927 werd steeds gesproken
3000. wat ook dichter bij de waarheid zal
nt 5: „dat honderden me nee ben werkzaam
'haj-moceutlsohe fabrieken en groothandel
niet: dus de phai
lec.smlddelen ber
apotheker moet
die bedrijven w
bij een drogist
komt plaats.
t alleen elgenbelai
i dat de patier
drogist, bij et
één mensch i
bij een apothcl
.nbevocgden, zoomls ka|
i drogist of apotheker
