Eet eiken dag
MAANDAG 14 SEPTEMBER 1931 DERDE BLAD PAG. 7
BUITENLAND
MISDADIGE AANSLAG OP DEN
TREIN BOEDAPEST-OSTENDE
VIJF EN TWINTIG DOODEN
EEN TWEEDE AANSLAG OP DEN
ORIENT-EXPRESS VOORKOMEN
Op den internationalen D-trein Boedapest-
Weenen-Parijs-Ostende is in den nacht van
Zaterdag op Zondag een dynamietaanslag
gepleegd.
Toen de trein, die te half twaalf Zaterdag
avond uit Boedapest was vertrokken, geko
men was aan de brug over de bergkloof bij
Bia Torbagy (ongeveer 30 K.M. van Boeda-
Eest) had een hevige ontploffing plaats. Do
rug, die een lengte heeft van 60 M., stortte
in. De locomotief en de zes volgende wagons
vielen in de 24 Meter diepe kloof.
Er zijn 25 dooden geborgen. Het aantal ge
wonden bedraagt achttien. De toestand van
de meeste gewonden is ernstig.
Direct na het bekend worden van den aan
elag en de gevolgen daarvan werd hulp
naar de plaats des onheils gezonden en werd
met het opruimingswerk een aanvang ge
maakt. Tegelijkertijd werd het onderzoek
naar de daders van den aanslag geopend.
In de ochtenduren werden te Boedapest
een electro-monteur en een arbeider gear
resteerd, die van den aanslag verdacht
worden.
Bij het onderzoeken van de parallel loo-
pende rails, die over een afzonderlijke brug
loopen, kwam men tot de ontdekking, dat
ook op deze brug een hom was gelegd. De
Oriënt-express uit Weenen die korten tijd
later moest paSseeren, kon tijdig worden te
gengehouden. zoodat een tweede ramp van
grooten omvang kon worden voorkomen.
Het onderzoek duurt voort
Eon briefje bij de plaats des onheils
-Nader wordt gemeld:
BOEDAPEST, 13 Sept (V.D.) De plaats
waax dien aanslag op' den D-trein is gepleegd,
de spoorbrug bij Bia Torbagy, biedt een vree-
selijk beeld. De locomotief e*n een der omge
vallen wagons zijn diep in den grond blijven
eteken. Het is een geluk dat de trein slechts
matig was bezet. Bij het ongeluk is een der
passagiers, graaf Palffy, uit den trein ge
vallen, zonder evenwel ernstige wonden op
te loopen. Hij begaf zioh direct naar het
dichtstbijzijnde station, waar hij hulp in-
n Ijit Boecüapest werden direct eenige hulp-
treinen gezonden. Behalve de reddingsver-
eeniging uit Boedapest zijn nog talrijke po
litie- en gendarm erieafdeelingen op do
plaats des onheils aangekomen. Hier werd
een papier gevonden, waarop geschreven
stond: „Wanneer de kapitalistisohe staat
ons geen brood geeft, versohaffen wij het ons
op andere wijze. Brandstof en benzine heb
ben wij genoeg".
De beide gearresteerden hebben bij hun
verhoor niet kunnen zeggen hoe zij op de
plaats van den aanslag zijn gekomen. Tc
Boedapest vermoedt men, dat de aanslag
door communisten is gepleegd.
Behalve de locomotief zijn twee slaap
wagens, drie pullmannwagens en de bagage
wagen in de diepte gestort. Aangezien het
baanvak dubbel spoor heeft, kan het ver
keer gaande worden gehouden.
Onder de dooden zijn de machinist- en drie
andere spoorwegbeambten, voorts een be
ambte der posterijen en een Hongaar, die uit
Amerika teruggekomen, eenigen tijd in
Europa zou vertoeven.
Volgens een latere mededeel mg is de hei-
sohe machine voorzien geweest van een zak
lantaarnbatterij van Tsdhechisch fabrikaat.
Nog wordt gemeld:
De politie volgt 27 sporen die mogelijk tot
de arrestatie van de daders zouden kunnen
leiden. Do beide hedenmorgen gearresteerdo
verdachten kunnen, naar verluidt, slechts
weinig met den aanslag uitstaande hebben,
aangezien een van hen reeds 78 jaar oud is.
Het is niet uitgesloten dat de aanslag door
buitenlanders is gepleegd. Hiervoor zouden
verschillende aanwijzingen bestaan. De
juiste tekst van het in de buurt van het on
geval gevonden briefje, dat met twee steenen
was verzwaard, is als volgt:
„Arbeiders wij ontlasten U van de zorg
en zullen met geweld van de kapitalisten
eischen, wat ook U toekomt Iedere maand
zult U 'van ons hooren. Onze makkers zijn
overal. De kapitalisten zullen ons niet ont
gaan. Onze dynamiet en benzine schiet niet
te kort"
De samenstelling van de springstof is nog
niet bekend.
Volgens de laatste nasponngen is geble
ken dat de aard van de helsohe machines,
welke bij dezen aanslag zijn gebruikt, het
zelfde is als düe van de aanslag bij Jute-
politie beeft geconstateerd dat de laat
ste trein welke de plaats van de catastrophe
passeerde, om 10 uur 53 voorbijgereden is,
terwijl de ramp om 12 uur 10 plaats hail.
De daders hebben dus een uur en 17 minu
ten tijd gehad voor het voorbereiden van het
ongeluk.
Een ooggetuige dteelde het volgende van de
ramp mede:
„Ik stapte te Boedapest in de eerste wagen
van den sneltrein naar Weencn. Omdat er
evenwel geen plaats was, begaf ik mij naar
op een na de achterste wagen, waar ik
ging slapen. Slechts aan deze omstandigneul
heb ik te danken dat ik niet ben verongelukt
Ongeveer tien minuten na het vertrek van
den trein heeft het ongeluk plaats gehad.
Ik werd door een buitengewoon kabaal en
een oorverdovend gekraak uit den slaap
gewekt Op hetzelfde oogenblik gingen alle
lichten uit. De passagiers werden van hun
plaatsen geslingerd. In het eerste oogenblik
wist niemand wat precies gebeurde. Eerst
toen hulpkreten waren vernomen en de tal
rijke gewonden vreeselijk steunden werden
wij geredden ons bewust dat een catastrophe
had plaats gehad. Aangezien de duisternis
volkomen was, kon in dien beginne geens
zins aan reddingswerkzaamheden worden
gedacht. Een uur later kwam de brandweer
ter plaatse. De mannen hadden evenwel ver
geten fakkels mee te nemen. In allerijl -or
den brandstapels opgericht, bij welker f ijn
met bet reddingswerk werd aangc mn.
De wagens van den trein hingen vr liet
meerendeel tusschen hemel en aarde boven
den 24 Meter diepen afgrond, zoodat rnen nie
mand kon bereiken. Eerst later toen politie
en militairen ter plaatse verschenen konden
de bergingswerkzaamheden met vereende
krachten worden aangevangen. Zooals ge
bleken is zijn de horloges van de leden van
het treinpersoneel blijven staan op het
oogenblik dat de romp plaats had. Kort na
iniddernaoht".
HEIMWEHRPUTSCH IN
BOVEN-OQSTENRIJK
GANDHI IN ENGELAND
MISLUKT DOOR DEN TEGENSTAND
DER REGEERING
Het is reeds enkele jaren geleden, dat de
sociaal-democratische „Schu.zbund" in Oos
tenrijk met geweld naar de macht greep.
Een ernstig bloedbad te Weenen was het
gevolg, maar onder leiding van Dr. Sclio-
ber, den toenmaligen Weensc'hen politie-
president, werd dezen opstand de kop in
gedrukt.
Het bestaan van een gewapenden socia-
listenbond had reeds tevoren de vooral op
de plattelandsbevolking steunende Heim-
welir in het leven geroe>pen, die eveneens
bewapend was.
Geruimen lijd heeft het in Oostenrijk ge
spannen tossclien deze twee gewapende
bonden, doch toen niet lang geleden de j
Oostennjksche regeering krachtiger is gaan
optreden tegen hot gewapend optreden van i
burgerlijke organisaties, scheen liet gevaar
voor burgeroorlog vrijwel teruggedrongen, j
De nacnt van Zaterdag op Zondag heeft
bewezen, dat dit laatste nog niet zoo zeker j
was.
De Heimwehr, hoe goed bedoeld ook haar
oprichting is gewees;, is gaandeweg in het
fascistisch zog gekomen, onder leictmg van
den jongen Vorst Stahreniberg, die eenigen
tijd geleden zijn gezag wel heeft overgeclra-
gen aan Dr. Pfriemer, doch wiens geest
toch, althans in een deel der Heimwehr,
nog zeer levendig is gebleven, vooral in j
Stiermarken, Boven-Oos.enrijk en Salzburg.
In die streek nu is bet Zondagnacht tot
een z.g. putsch, een staatsgreep, gekomen,
die echter snel is onderdrukt.
Omstreeks half 2 in den nacht, zoo wordt
uit Weenen gemeld, hebben de Heimwehr- j
groepen in Droeck a. d. Mur, Kapfenberg,
Feldweg, Judenburg en Schladming, alle J
gelegen in Boven-Stiermarken, deze plaat-1
sen bezet.
Hetzelfde gebeurde in Kirchdorf en Grenz j
in Boven-Oostenrijk en in eenige plaatsen j
van het district Salzburg.
De Bondsleider Pfriemer richtte een ma
nifest tot de bevolking, waarin hij verklaar
de, dat de onder 'hem staande Heimwehr-
groepen bezit nemen van de maoht en waar
in hij de gendarmerie en de politie van hun
eed ontslaat.
Pfriemer publiceerde tegelijkertijd een
nieuwe grondwet, waarin hij zelf tot Staats
bestuurder wordt benoemd en het opperbe
vel over 'bet bondsleger op zich neemt.
Bij deze grondwet worden voorts de jury
rechtbanken afgeschaft en wordt het stan
den recht geproclameerd.
De Bondsregeering te Weenen vertelaar
de, dat de staat over genoeg machtsmidde
len beschikt om de „putsch"-poging te on
derdrukken.
De autoriteiten hebben opdracht gegeven
tot arrestatie van de Heimwehr-leiders Dr.
Pfriemer, Rauter en Graaf Lamberg over i
te gaan. Vorst Stahremberg heeft den dag J
voor de „putsch" getracht verschillende mi-
litaire leiders te bewegen deel te nemen
aan de putsch". Door hun weigering, zoo-
mede door het feit, dat Dr. Pfriemer to j
vroeg zou zijn begonnen, zou de „putsch"
tot mislukking gedoemd zijn geweest. j
Voor zoover uit de verschillende geruch
ten blijkt, is het nergens tot bloedvergieten
gekomen. Te Kapfenberg bij Weenen even
wel heeft een bloedige botsing plaats ge
had tusschen Heimwehr-mannen en de
plaatselijke gendarmerie. De Heimwehr-
menschen trachtten het plaatselijke arbei
dershuis te bestormen. Daarbij werd een
arbeider gedood, drie andere arbeiders en
een Heimwehnnan zwaar gewond.
Een oproep der regeering.
In een proclamatie der Oostenrijksche re
geering wordt de misdadige lichtzinnigheid
der ondernemers van den aanslag met ern
stige woorden gelaakt en het volk opgeroe
pen mede te werken tot onderdrukking van
dergelijke hoog verraderlijke avonturen, die
voor de binnen- en buitenlandsche betrek
kingen ondragelijke gevaren meebrengen.
De regeering troost zich met de trouw
van het leger en de ambtenaren, die vol
komen hun pliaht hebben gedaan en neemt
zich voor de schuldigen zonder aanzien des
persoons met alle gestrengheid van de wet
ter verantwoording te roepen.
Dr. Pfriemer gevlucht?
GEESTDRIFTIG BEGROET
TE FOLKESTONE
Gandhi is Zaterdagmorgen te Folkestone
aangekomen en vandaar onmiddellijk met
zijn vrienden per auto vertrokken naar
Londen.
Er was te Folkstone zeer groote belang
stelling. In de straten waren duizenden bij
eengekomen, die den Indischen leider en
thousiast begroetten.
Zijn aankomst te Londen viel niet op.
Luide toejuichingen en hoerageroep der In-
diers verwelkomden Gandhi in het gebouw
der Quakers, waar een groote receptie plaats
vond, toen hij met bloote beenen en bege
leid door zijn vrienden (waaronder de de
ken van Canterl-ury en de onafscheidelijke
Miss Slade) de zaal binnentrad.
In overeenstemming met de geibruiken
van de Quakers werd de bijeenkomst ge
opend met een stilzwijgen van verscheidene
minuten.
De voorzitter maakte daarop bekend, dat
begroetingstelegrammen waren binnengeko-
men van Mac Donald, Baldwin, Henderson,
en vele andere leidende persoonlijkheden,
waarna hij Gandhi hartelijk welkom heette
op Engelschen grond. Hij beëindigde zijn
redevoering mot den wensch, dat de
missie van Gandhi met succes mocht
worden bekroond. Dit zou eohter slechts
dan geschieden, wanneer de staatslieden
in het politieke leven de grondbeginselen
zouden brengen van den godsdienst der
naastenliefde.
Gandhi verontschuldigde zich in zijn
antwoordredevoering, dat hij zittend spre
ken moest, omdat hij de physieke kracht
niet had staande te spreken.
Hij zotte vervolgens uiteen hoe hij ge
durende de laatste 4Q jaar de Indische
Rationalistische beweging met (vreedzame
middelen had opgebouwd; ook heden nog
ziet hij de methode der vreedzame midde
len als de eenige, die tot succes kan voe
ren. Zijn taak is door de hem door het
Congres gegeven opdracht aan zekere
grenzen gebonden. Hij strijdt echter voor
de vrijheid van Indië.
Ingaande op de moeilijkheden van Enge
land, eeide hij, dat het Engelsche decreet
nooit eerlijk zou kunnen worden ingelost,
wanneer niet tegelijkertijd een Engelsch-
Indische verzoening geschapen werd.
Hij besloot zijn redevoering met er op
te wijzen, dat niet alleen Indië, maar ook
de geheele wereld de grootste voordee-
len ervan zou hebben, wanneer Indië zijn
vrijheid herkreeg.
Na de rede vond iweer een minutenlang
stilzwijgen plaats.
Toen Gandhi langzaam de zaal verliet
riepen zijn volgelingen „Bande Matavam!"
(Leve ons land).
Gandhi begaf zich toon per auto naar
zijn eenvoudige woning in Kingsley Hall
(Oost-Londen) en werd op het balkou
staande door een mgnschenmenigte toege
in rijn woning hield hij dadelijk een bid
stond. Hij toonde geen vermoeidheid hoe
wel hij bijna geen rust of voedsel had ge
had.
Aan het Indische volk zond hij een
boodschap, waarin hij op volkomen ge
weldloosheid aandrong en op het stipt
nakomen van het constructieve program,-
ia van het congres.
Eiken Maandag zal hij een volkomen
stilzwijgen in acht nemen, van welken
regel hij zelfs niet voor de Indische confe
rentie zal afwijken.
In zijn wooncel slaapt Gandhi op een
matras oip den vloer.
WIJZIGING
LAGER-ONDERWIJSWET
BOTSINGEN TUSSCHEN RIJKSBA' TIER
LEDEN EN COMMUNISTEN
In den nacht op Zondag heeft te Ham
burg een botsing plaatsgevonden tusschen
rijksbannierleden en communisten. Veertien
personen moesten wegens opgeloopen ver
wondingen naar het ziekenhuis worden ver
boerd:
DE RACE
OM DE SCHNEIDER-CUP
650 K.M. PER UUR.
Tengevolge van het slechte zicht op Za
terdag is de race om den Schueidercup,
voor watervliegtuigen, Zondagmiddag ge
houden.
Frankrijk en Italië namen er niet aan
deel.
Op de driehoekige haan tusschen het
eiland Wright en het vasteland is door de
Engelsche luitenants Boothman en Stain-
fortih gevlogen in nieuwe speciaal gecon
strueerde machines. Lt. Stainforth bracht
het record gemiddeld op 621.235 IC.M. per
uur, doch vloog over drie K.M. met wind
me zelfs 650 K.M. per uur. Dit record kan
nog verbeterd worden als deze week een
andere Rolls Royce-motor in het toestel is
aangebracht.
HET ..KOPPELTEEKEN"
NEERGESTORT
TWEE INZITTENDEN GEDOOD.
Aan een der beide vliegtuigen, die bezig
waren aan een race van Parijs naar Tokio,
is in Oefa, ten Westen van het Oeralge-
bergte, een ernstig ongeluk overkomen.
Het „Koppelteeken" zoo heette het
vliegtuig, is daar in noodweer gekomen
gekomen en neergestort. De vliegers Lebrix
en Mesmin werden gedood, de derde Doret,
wist zich door een parachutesprong te red-
Het andere vliegtuig, het „Vraagteeken",
had reeds in het Rijnland een noodlanding
moeten maken en geeft de reis op.
LAVAL EN BRIAND NAAR BERLIJN
Officieel uitgenoodigd.
De Duitsche zaakgelastigde Dr. Forster
beeft gistermorgen aan Laval de officieele
uit-uoodiging overhandigd voor het bezoek
van Laval en Briand aan Berlijn op 27
September. De Fransche premier heeft de
uilnoodiging aanvaard; de details zullen
later overeengekomen worden.
DE ORKAAN IN MIDDEN-AMERIKA
MEER DAN 1000 DOODEN TE BELIZE
Officieel wordt thans het aantal dooden
van den orkaan die Midden-Amerika heeft
geteisterd, voor Belize op 1000 geschat. Tot
uu toe konden 700 dooden worden geborgen,
liet meest geteisterde stadsdeel werd gister
nacht in brand gestoken, aangezien in ver
band met de verschrikkelijke hitte het ergste
werd gevreesd.
Het gebrek aan levensmiddelen heeft reeds
lot herhaalde ongeregeldheden geleid, zoo
dat de staat van beleg moest worden afge
kondigd. 2 Amerikaansche en 2 Engelsche
kiuisers zijn reeds ter assistentie onderweg,
bovendien zijn inmiddels acht vliegtuigen
niet doktoren en geneesmiddelen en ver-
bandstoffen in de stad aangekomen.
Pest uitgebroken in Belize.
NEW-YORK, 14 Sept Ondanks de strenge
maatregelen der betreffende autoriteiten ii
Honduras wordt Belize door een nieuwe ver
schrikking in den lorm van een besmette
lijke ziekte getroffen.
Een officieel bericht van den Amerikaan-
schen consul te Belize meldt daar, dat daar
ondanks de aankomst van levensmiddelen
de pest is uitgebroken.
Het gebrek aan drinkwater maakt het
voor de autoriteiten bijna onmogelijk de
normale toestand te herstellen.
Als gevolg van de orkaan is in Mesipo-
tarnia, een voorstad van Belize, een brand
uitgebroken, die zich ondanks de krachtige
pogingen tot blusschen zeer snel uitbreidde
Soldaten en burgers bestrijden het vuur.
In den nacht hebben troepen mannen een
aanval gedaan op de pakhuizen, waar alco
hol en andere dranken waren opgeslagen.
Hoewel de officieele cijfers nog steeds ont-
bi eken wordt het aantal dooden op 1200
geschat
De orkaan hoeft naar het schijnt ook in
het binnenland gewoed, evenals verder langs
de kust
Met de rivier zijn lijken meegekomen
Belize van slachtoffers in het binnenland.
Ofschoon de bevolking nog door schrik
bevangen, kan worden gemeld, dat de orde
langzamerhand terugkeert.
Zondag zijn de kerkdiensten in Belize
hervat en de geestelijkheid heeft een beroep
gedaan op de bevolking, zich te onthouden
van gewelddaden.
BINNENLAND.
TEGEN DUMPING
TER VOORKOMING VAN
PRIJSOPDRIJVING
Bij do Tweede Kamer is een wetsontwerp
ingediend tot toekenning van de bevoegd
heid tot het tijdelijk heffen van afweermid
delen tegen kunstmatige concurrentie uit
het buitenland.
Blijkens de Memorie van Toelichting
strekt het ontwerp er toe d-e Regeering de
gelegenheid te geven buiten het Parlement
om in daartoe leidende gevallen tegen be
paalde verschijnselen van dumping tijdelijk
ze..er« afweermiddelen te nemen.
DE VOORSTELLEN VAN DE
COMMISSIE GEVOLGD
BEZUINIGINGSMAATREGELEN
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
ontwerp van wet tot algeheele herziening
van de Lager-onderwijswet 1920 in verband
met 't verslag der Staatscommissie-Rutgers
De minister heeft in hoofdzaak de voor
stellen van de Commissie tot de zijne ge
maakt. In hoofdstuk I van de Algemeene
Beschouwingen van de Memorie van Toe
lichting zegt hij: Met de algemeene con
clusies, waartoe de Staatscommissie is ge
komen, heeft de ondergeteekende zich na
rijp beraad kunnen vereenigen. Wat de
principieele punten betreft, wijkt het thans
aangeboden ontwerp dus niet van het rap
port der Commissie af.
Met de minderheidsnota's kon de minister
niet meegaan.
Allereerst wordt besproken het voorstel
n de volgens art. 28 der wet thans gel
dende gedifferentieerde leerlingenschaal te
vervangen door
een uniforme 45- en 26-schaal
onderscheidenlijk voor de scholen voor ge
woon en voor uitgebreid lager onderwijs.
Deze maatregel is noodig om de steeds
meer drukkende salarislast eenigermate te
verminderen. Overigens is de minister van
oordeel, dat van de voorgestelde schaal,
welke, als zijnde een algemeen kenmerk
van het uniforme stelsel, de strekking heeft
het splitsen van scholen, waardoor een
grooter getal onderwijzers aan het Rijk in
rekening wordt gebracht, te voorkomen, niet
kan worden gezegd, dat zij de vitale belan
gen van het onderwijs zal aantasten.
De Minister meent dan ook elk ander
voorstel te moeten afwijzen.
Ten aanzien van het argument tegen de
45- en 26-schaal, dat deze te weinig rekening
houden met de redelijke behoeften van de
kleine scholen, refereert de minister zich
aan hetgeen de Commissie opmerkt, dat de
moeilijkheden voor de kleine scholen uit den
aard der zaak voortvloeien en niet mogen
leiden tot een aanvaarding van een stelsel,
dat een begunstiging van de kleine scholen
inhoudt
Andere overgenomen voorstellen.
Ook andere voorstellen, welke de Staats
commissie in het belang van de bezuiniging
in haar rapport had opgenomen al zijn zij
op zichzelf van geringer waarde heeft de
minister in beginsel overgenomen. Het zijn
o. a. de voorstellen:
a. inzake geneeskundige keuring van de
onderwijzers vóór hun eerste vaste aanstel
ling;
b. betreffende verkorting van den duur
van de aanspraak van de schoolbesturen op
gemeentelijke vergoeding voor boventallige
onderwij zeis;
c. tot het formuleeren van een begrenzing
van de kapitaalsuitgave bij aanschaffing
van schoolmeubelen, leer- en hulpmiddelen
ten behoeve van bijzondere scholen (art 72)
en van de exploitatie-uitgaven op dit stuk
(art 101), waardoor een zuiverder toepas
sing van deze artikelen wordt bereikt en
een einde komt aan de onbevredigende ju
risprudentie, welke ten aanzien van dit punt
bestaat;
d. inzake centraliseering van het onder
wijs in lichamelijke oefening.
e. Inzake vervanging van de ouderverkla
ring, bedoeld in art 73, eerste lid» onder a
dér wet door een verhooging van de waar
borgsom voor stichting van bijzondere scho
len voor gewoon lager onderwijs van een be
perkten omvang (scholen met minder dan
150 leerlingen. De minister acht dit een
betering.
Ook wat
de opleiding van de onderwijzen
betreft, zijn in het wetsontwerp, behoudens
wijziging of aanvulling op de onderdeelen
van de regeling, de -voorstellen van de
Staatscommissie, tot handhaving van het
thans geldend stelsel, belichaamd.
In twee opzichten wijkt do minister van
de voorstellen van de Commissie af, eerst
doordat hij een bepaling heeft opgenomen,
waardoor de oprichting van nieuwe bijzon
dere kweekscholen niet aan de volle vrij
heid van de vereenigingen wordt overgela
ten, omdat daaruit, ten nadeele van 's Rijks
schatkist, tal van te gewaagde proefnemin
gen zouden voortvloeien, maar, die oprich
ting afhankelijk heeft gesteld van de goed
keuring van de Kroon (art 161), in de twee
de plaats, doordat hij in afwijking van de
voorstellen van de commissie het Rijk niet
verplicht om de gebouwen der bestaande
gemeentelijke kweekscholen tegen taxatie
prijs te koopen. In dit opzicht blijkt dus
eveneens van een zeker streven naar bezui-
het buitengewoon lager onderwijs
heeft de minister zich, in beginsel met
voorstellen van de Staatscommissie ver-
eenigd, zoodat het wetsontwerp wèl ten aan
zien van het onderwijs aan zwakzinnigen,
zeer zwakzinnigen en schipperskinderen,
een algemeene wettelijke regeling bevat,
maar, wat de overige vormen van buitenge
woon onderwijs betreft, de bestaande toe
stand, gebaseerd op het particulier initiatief,
vrijwel onveranderd wordt gelaten. Van de
voorgestelde regelingl zal een verhooging
van de Rijksuitgaven, van pl.m. f 1.000.000
het gevolg zijn.
Procedures ln de L. O.-wet
Op dit punt heeft de minister, met de
staatscommissie erkennende, dat de proce
dures in het algemeen juist zijn geregeld,
slechts hier en daar een vereenvoudiging
aangebracht en voorts die wijzigingen
gesteld, tot welke de Ambtenarenwet 1929
aanleiding gaf. Tot bedoelde vereenvoudi
ging behoort mede het in art. 5, regelende
het beroep tegen een raadsbesluit inzake
6tichting enz. van bijzondere scholen in de
plaats stellen van de thans geldende twee
ledige beroepsinstantie, door een enkelvou
dig beroep op de Kroon, met uitschakeling
èn van de bemoeiing van Gedeputeerde Sta
ten èn van do bevoegdheid van ingezetenen
om in beroep te gaan.
Herstel oude m.u.l.o.-schooL
De minister schaart zich ook ten aanzien
,in deze kwestie aan de zijde van de meer
derheid der staatscommissie. Uit het feit.
DE BESTUURSWISSELING
IN INDIE
Weerbericht.
DE GOUVERNEUR-GENERAAL
GEARRIVEERD
De nieuwe gouverneur-generaal Jhr. Mr.
B. C. de Jonge reisde onder enorme be
langstelling met den be vlagden trein naar
het station Weltevreden, waar een com
missie van ohtvangst Jhr. de Jonge be
groette en een eerewacht sabel en .geweer
presenteerde. In een galakoetes reed vervol-
ins de gouverneur-generaal, begeleid door
>n ruiter-afdeeling naar 't palpis Rijswijk.
In den Volksraad.
Intusschen is de zaal van den Volksraad
reeds volgepakt met voorname belangstel
lenden. De zetels der regeerings@emachtig-
den zijn geheel bezet. Ook langs de rijen
zetels der Volksraadsl-eden zijn alle plaatsen
ingenomen.
Na een hamerslag van den voorzitter,
den heer Meyer Ranneft is de vergadering
geopend. De familie van Jhr. de Jonge
neemt plaats op de eerste rij eener speciaal
gereserveerde tribune. Alle aanwezigen ver
heffen zich van hun zetels. Buiten klinkt het
Wilhelmus.
Voor het Volksraadsgebouw is de stoet
aangekomen.
De rede van Jhr. de Graefl.
Eerst stapt Jhr. de Graeff uit en dan volgt
zijn am/btsopvolger Jhr. de Jonge. Z.Exc.
wenscht zijn opvolger geluk en richt vervol
gens woorden van huldo tot den Raad van
Ned.-Indië en tot zijn adviseurs.
Vervolgens draagt Jftir. de Graeff het be
stuur klokslag 9 uur over aan Jhr. de Jonge.
De rede van Jhr. de Jonge.
Gouverneur-generaal Jhr. Mr. B. C. de
Jonge begint zijn redevoering met woorden
van dank tot H. M. de Koningin en tot den
Minister van Koloniën in verband met zijn
benoeming. Vervolgens richt hij woorden
van hulde tot den afgetreden gouverneur-
generaal, aan wien hedenochtend het groot
kruis van de orde van Oranje Nassau is
verleend. Z.Exc. zegt dan op een toon vao
zekerheid en op nuchtere wijze dat het on
beschreven blad papier beter is dan een
dat volgeschreven is met fraaie woorden en
prachtige leuzen. Hij verklaart dat onder de
huidige omstandigheden een bedachtzame
practische politiek geboden is. De kosten
van de staatshuishouding van Ned.-Indië
zijn te groot in verhouding tot de inkomsten
Een practische politiek brengt mede. dat al
om worde bezuinigd en de gevolgen daar
van gedragen moeten worden. Het streven
moot zijn zooveel mogelijk de continuïteit
in het beleid der regeering te handhaven
Dit beginsel van continuïteit is een voor
waarde voor vooruitgang.
Na gewezen te hebben op het navolgens
waardige van de voornemens van het nieu
we Engelsche kabinet zeide Jhr. de Jonge
dat ®al worden voortgegaan met de be-
stuurshervqrming zooals deze is neergelcga
in de wet op de staatsinrichting van Ned.-
Indië. Vertraging in de doorvoering der be-
stuurshervorming moet zooveel mogelijk ver
meden worden. De staatskundige ontwikke
ling van deze gewesten, zooals de wetgever
zich die heeft gedacht, behoort binnen af-
zienbaren tijd tot stand te worden gebracht
Aan den anderen kant zal de regeering
niet toelaten dat deze verwezenlijking in
gevaar zou kunnen worden gebracht door
de fantastische en niet doordachte theorieën
van enkelen die blijkbaar van meening zijn
dat zij hun volk dienen door eischen te
stellen waarvan zij vooruit weten dat die
voor de regeering onaannemelijk zijn.
De politieke toestand geeft geen reden tot
bezorgdheid.
In toenemende mate dient een welvaarts-
politiek te worden gevoerd, welke er op uit
is de draagkracht van de Inlandsche be
volking te vergrooten.
In dit verband wees Jhr. de Jonge op de
groote beteekenis, welke voor de geheele
dat een belangrijk aantal scholen zijn inge
richt op de wijze, als in art. 27 al. 2 der wet
is toegestaan, waardoor nog maar gebrek
kig in den vorm der vroegere m.u.lo.-school
wordt voorzien, blijkt z. i., dat aan een
schooltype van dien aard behoefte bestaat.
Vervolgonderwijs.
Overeenkomstig het voorstel van de
staatscommissie heeft de minister de be
staande regeling van het vervolgonderwijs
vrijwel ongewijzigd gehandhaafd, teneinde
niet vooruit te loopen op de behandeling
van het aanhangig ontwerp der cursuswet.
Wijziging van de leerstof.
Het wetsontwerp houdt in dit opzicht geen
andere wijziging in, dan die, waartoe de
Staatscommissie had geadviseerd. Dit zijn in
de eerste plaats het onderbrengen onder het
vak algemeene geschiedenis de minister
betrekt hierin ook het vak vaderlandsche
geschiedenis, van eenige kennis van de in
richting en de werkwijze van den Volken
bond en in de tweede plaats het openen van
de mogelijkheid om in het vijfde en zesde
leerjaar eener school voor gewoon lager on
derwijs en in de daarmede overeenkomende
leerjaren van het nieuw ontworpen type
u.l.o.-school, een vreemde taal te onderwijzen
en wel in elk dier leerjaren tot een maxi
mum van drie uren per week.
Ambalantlsme van het hoofd?
Met de meerderheid van de Staatscom
missie en in afwijking van het gevoelen van
de minderheid, acht de minister het niet
wenschelijk het bestaande verbod van am-
bulantisme voor het hoofd der openbare
school te handhaven. Ten opzichte van de
vraag of aan dit hoofd het onderwijs in een
klasse moet worden opgedragen, behoort
z. i. de wetgever zich geen partij t»e stellen;
het betreft hier een zaak, die aan het be
stuur der school, c.q. aan het gemeente
bestuur moet worden overgelaten.
Overigens verklaart de minister, ten aan
zien van een ander in dezelfde minderheids
nota behandeld punt, zich geen voorstander
van de opvatting dat de bevoegdheden der
schoolvergadering behooren te worden uit
gebreid ten koste van de bevoegdheid van
het hoofd als leider van de school.
De datum van het in werking treden van
de wijzigingswet heeft de minister een half
jaar verschoven, en dus op 1 Juli 1932 ge
steld, overtuigd, dat het niet doenlijk zal
zijn de wet reeds vóór 1 Januari in het
Staatsblad te krijgen
Hoogst stand te Valencia en le Havre 772.5
Laagste stand te Isafjord 747.7.
Stand vanmorgen half twaalf 771.7.
WEERVERWACHTING.
Zwakke wind, meest uit Westelijke rich
ting, licht tot half bewolkt, weinig of geen
neerslag, 's Nachte koel. overdag iets zachter.
15 September
Zonsopgang 6.34 u. ;Zonsondergang 7.17 u.
"Maansopgang 11.14 u.; Maansonderg. 8.13 u.
Eerste kwartier 18 September 9.57 uur n&m.
Van 's avonds 7.47 u. tot 's morgens 6.05 u.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
Het gebied van hoogen druk dat sedert
Donderdag op den Oceaan was gelegen, eerst
in het Westen, daarna in het Zuidwesten,
heeft zich sedert Zaterdag tot over Frank
rijk en het Zuiden van Engeland uitgebreid,
waardoor in de weersomstandigheden over
het Z.-W. van het gebied en het grootste
deel van Midden-Europa een duidelijke ver
betering intrad.
Daar deze verplaatsing eepaard ging en
waarschijnlijk in oorzaak samenhing met
een snel N.-Oostwaarts optrkeken van een
depressie, die nu ten N.-W. van IJsland ligt,
is het zeer goed mogelijk, dat deze verbete
ring slechts enkele dagen zal duren.
De vorming eener Middel. Zee-depressie
zal er allicht -echter toe meewerken, dat de
aanvankelijk nog Westelijke luchttoevoer
voor een Oostelijke plaats maakt.
WATERSTANDEN RIVIEREN
14 September
3.78 m.
4,15 m.
8,98 m.
3 m.
Coustanz j i i
Hunlngen
Kebl
Mannheim i
Bingen
Caup
Coblenz
Keulen
Dalsburgi
Ruhrort
Maastricht
Venlo i
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
15 September
DelfrUl 1,17 13,27 Hellevo-tal, 4,59 17,
Terschelling 1 i,il 23.U7 Wli e.ns ad o,i4 18,01
Harlingeu 11.49 23.53 Brouwersh. 4,11 16.32
Helder le 6,32 y,14 Zierikzee 4,53 1",U2
Idem 2e 17,52 21,48 Wemeldlnge 5,12 l7,?7
IJ malden 4.56 17, les Vllbsingea 3,08 15,23
H. v. Holland 3,5a 16,26 Terneuzen 3.13 16,1.9
Rotterdam 6,25 18,2ó Hans weert 4,51 6,65
Indische samenleving de groote bedrijven
hebben als werkgever, belastingobject en
exporteur.
Gaat het hun slecht dan ondervindt de
staatshuishouding daarvan in de eerste
plaats de nadeelige gevolgen.
Jhr. de Jonge eindigde met een krachtig
beroep te doen op de hulp en steun van
allen ten behoeve van een vruchtbare sa
menwerking tot heil van land en volk.
Hiermede verklaarde hij het ambt van
Gouverneur-Generaal van Ned. Indië te heb
ben aanvaard.
De aftredende gouverneur-generaal Jhr.
Mr. A. O. D. de Graeff is vervolgens ver
trokken naar Tandjong Priok. Op het boven
dek van het motorschip „Baloeran" van de
Rotterdamsche Lloyd bewoog zich nog een
lange file van personen, die Jhr. de Graeff
voor het laatst de hand wilden drukken.
Hierna vertrok het schip.
DE KOMENDE BEGROOTING
BENZINEBELASTING OP KOMST
In een onderhoud heeft de Minister van
Financiën aan het Ned. Corr. Bur. meege
deeld. dat de publiceeringen in de dagbla
den omtrent de a.s. Rijkshegrooting grooten
deels onjuist of onvolledig zijn of voor zoo
ver ze juist zijn, verwarrend door de wijze,
waarop ze aan elkaar zijn gevoegd.
Het tekort is grooter dan in de pers ge
noemde bedrag van 50.000.000. Uitsluitend
rekeninghoudend met de daling van de
Rijksmiddelen en van de opbrengst der ge
meentefondsbelasting en zonder het normale
accrès der uitgaven in aanmerking to ne
men. vertoonde de begrooting een tekort van
75.000.000 De maatregelen tot overbrug
ging daarvan konden ten deele reede in
de begrootingiscljfere verwerkt worden en
zullen voor de reet aangekondigd wonen
in de mUUoenen-nota.
Het verhoogen van het percentage in het
tarief van invoerrechten vanaf 8 op 12 ia
geen oogenblik overwogen. Wel komt er
een benzinebelasting.
Indien er eenige heffing in dezen tijd in
dit land gemotiveerd is, dan is het wel deze.
zekte de minister. Indien tengevolge van de
maUme een buitengewone mUldelenvereter-
king noodig is, dan geldt het hiervoor; wijl
de prijzen zoozeer gedaald zijn. Van deze
maJaise-winet rullen, zoolang ze duurt al
thans, een 3 cent per Liter aan de midde
len ten goede moeten komen; de heffing zal
drie jaren gelden en bij eventueele vroeirer
prijsherstel worden ingetrokken.
De minister achtte het beschamend, dat
zelfs tegen deze maatregel, waarschijnlijk
de minst aanvechtbare van alle, thans reeds
geageerd wordt op de wijze zooals die ia
geschied.
