SCHOOL- EN KERKMEUBELEN
FIRMA I. ROTHUIZEN EN ZONEN
N.V. FABRIEKEN „WADDINXVEEN"
TE KOOPad-roz-enlaan'
H.R.LAUWAARS&ZONEN
N.V. d'Agnolo&Co.
H.D.VANOSNABRUGGE-
Aannemer en Ovenhw
Specialiteit in Heeteluchtovens
BOUWBLAD No. US (Verschijnt eiken Maandag)
BESCHERMT ALLE GEBOUWEN TEGEN
HITTE - KOUDE - VOCHT - LAWAAI
GRATIS DESKUNDIG ADVIES
N.V. Producten- Grondstoffen Hmij.
AMSTERDAMSarphatikade i - Tal. 34824 - 36824
ROTTERDAM: Stationsweg 37b - Telef. 11690
(Christelijke School te Hardenberg
Toen de bij liet Bestuur van de Vereeni-
ging voor Christelijk Nationaal Schoolonder
wijs te Hardenberg aanhangige plannen om
te geraken tot het oprichten van een school
voor lager onderwijs vastere vorm begonnen
aan te nemen, werd aan het Architectuur-
bureau „Buvani" te Arnhem, met name aan
den heer E. J;-Rothuizen, opgedragen om
een schoolplan voor dit geval te ontwerpen.
De vele voorbereidende werkzaamheden
terreinbreedte beslaat.
In verband met de ligging van het terrein,
ten opzicht van .de windstreken, zijn de lo
kalen aan de achterzijde en de gangruim
ten, W.C.'s enz., aan de voorzijde van het
gebouw geplaatst. De lokalen liggen dus
vlak op het Zuiden en de gangen komen
alzoo aan den voorgevel. Het hoofdgebouw
heeft 2 verdiepingen en bevat de navolgen
de ruimten:
De school te Hardenberg.
alsmede de terreinkeuze en de Inrichting
van het schoolgebouw zelve werden in onder
ling overleg opgemaakt en met bekwamen
spoed de bestekteekeningen voor het plan
gereed gemaakt, zoodat reeds op IS Juli
'30 de aanbesteding van het schoolgebouw
plaats had.
Aan de laagste der inschrijvers, de heer
G. Schippers te Almelo, werd het werk ge
gund.
In het volgende zullen wij in het kort na
gaan, hoe in het algemeen deze school,
zoowel in constructief als aesthetdsdh. op-
zioht, is uitgevoerd.
Het terrein, waarop het schoolgebouw is
verrezen, is gelegen aan en ten Zuiden van
de Laage Doelen, heel gunstig gelegen ten
opzichte van de aansluitende gebouwen en
de weg, die ter plaatse ook voldoende
breed is.
Een op het achterredn aanwezige sloot
moest worden gedempt. Verder moest de
grondslag gemiddeld plm. 1.25 M. worden
opgehoogd. De afmetingen van het terrein
zijn ongeveer 53 M. breed en 50 M. diep.
De voor- en achtergrens van het terrein
loopen ongeveer evenwijdig aan de richting
Oost-West
Om een mistige ligging van het school
gebouw te waarborgen, is het gebouw plm.
8*4 M. van den weg teruggeplaatst, met den
langen gevel evenwijdig aan den weg en
tevens bijna de geheele terreinbreedte in
beslag nemende, echter zoodanig, dat naai
rechts uitbreiding met 2 lokalen mogelijk is,
alsook het eventueel op het aohterrein aan
bouwen van een flink gymnastieklokaal.
Verder is achter de school een ruime speel
plaats, die plm. 30 M. diep is en de geheele
Allereerst een kelder. Verder op eten.be
gan en grond 4 leslokalen, kamer hoofd, gar
derobe personeel, entree, hall, gang, W.C.'s,
bergplaats kleeren, enz.
Op de verdieping 3 leslokalen, 1 overblijf
lokaal, 1 kamer leermiddelen, kleerenber-
ging, W.C.'s en verder een ruime zolder.
We hebhen hier dus een zevenklassige
school, die later kan worden uitgebreid met
2 lokalen en een gymnastieklokaal.
Vanwege de bestaande hooge grondwater
stand en het reeds gedane grondonderzoek
was het maken van een bijzondere fundee
ring noodzakelijk.
Deze bestaat dan ook uit gewapend beton
palen 40 X 40 en plm. 4 5 M. lang. De
goede bouwgrond bevond zich op gemiddeld
4 M. diepte. Op deze gewapend betonpalen
een samenstel van gewapend betonbalken
den vorm van een raam neergelegd. Van
gewapend beton zijn verder de waterdichte
kelder en die vloeren in de gebouwen, aie
door een steenen bovenvloer worden afge
dekt
De muren van het hoofdgebouw zijn ge
vormd uit baksteen in spouwmuren, 1 steens
binnen- en *4 Steens buitenmuur. De overige
muren 2 X */2 steens spouw. Het ver
band uitwendig is kettingverband. De ge
vels zijn opgetrokken van beste gevelklin-
kers. Het dak is bedekt met roode verbeter
de Hollandsche pannen -
Verder zijn de ramen in de lokalen van
ijzer en geplaatst in houten kozijnen. De
vloeren in de lokalen zijn alle van houten
balklagen, waarbij op de verdiepingsvloeren
stroken celotex voor isolatie zijn aange
bracht. De plafonds zijn van steengaas en
gestucadoord.
Verder is de rioleering op een septietank
aangesloten, die op het gemeenteriooi loost.
Voor waterleiding, bevindt zich in den kel
der een vleugelpomp en op den zolder een
reservoir, vanwaar het water door vertind
koperen buizen naar de aftapinrichtingen
wordt vervoerd.
In het gebouw is centrale verwarming,
waarvoor in den kelder de noodige ruimte
is afgescheiden. Verder électrisch licht.
De bouwkosten hebben in ronde cijfers
bedragen voor den hoofdaannemer f 55.600,
waarbij nog voor electrische installatie, cen
trale verwarming, betonfundeering. Archi
tectuur en toezicht een som van f 23.300
kwam, zoodat de kosten in totaal rond
f 78.900 hebben bedragen.
De ingebruikneming der school heeft
plaats gehad op 2 September 1.L
Betreffende buiten-architectuur kan het
volgende opgemerkt worden:
Aangezien het gebouw met de lange ge
vels evenwijdig aan den weg staat is er een
mooie afsluiting van den weg ontstaan en
een beschermende wand voor de speelplaats
op het achterrein.
Het hoofdgebouw, dat de leslokalen plus
de gangen omvat, is 2 verdiepingen hoog,
het geeft den indruk van een kloek gebouw
en is afgedekt met een eenvoudig schilddak
Vóórgebouwd zijn alleen het trappenhuis,
entree, garderobe personeel en kamer hoofd.
Deze beide laatste zijn daarbij laag afge
dekt, terwijl het trappenhuis hooger opgaat
als dominant in de gevelpartij.
Verder zijn vanaf de straat naar de entree
alsook rechts van het gebouw, aansluitend
op de lange gang, lage z.g. dakluifels aan
gebracht.
Deze aanbouwen geven schaal en contrast
aan het hoofdgebouw, verlevendigen tevens
de geheele massa en door hun lage afdek
king vormen zij tevens goede overgangs
motieven met het terrein.
Plattegrond der School te Hardenberg
Hoilth. v/h N.V. J. VAN SCHIJNDEL Co. OoaMdmiralltollskad. 47 - Rotterdam
Opslagplaatsen, Zagerij en Schaverii:
1 1 A.NNO 1853 u a
- NassauhavenBoerentag
He. nieuwe Leidsche Raadhuis
Een Polemiek in Putlieke Werken tegen een aanval van Henri Polak.
Indertijd hebben wij aandacht geschon
ken aan een artikel van den heer Henri
Polak tegen Du dole's ontwerp van het
nieuwe Leidsche Raadhuis.
De schrijver keerde zich toen tegen de
stapeling van groote en kleine kubussen en
eindigde zijn artikel aldus:
,De Leidsche Raad moge bij het nemen
„van zijn onherroepelijk besluit bedenken-
„dat aan zijn zorgen is toevertrouwd een van
„onze schoone oude steden en dat het zijn
„plicht is. deze niet te laten schenden, ze-
„ker er niet zelf de schennende hand aan
te slaan.
„Hij moge bedenken, dat een Stadhuis
^een eigen bijzonder karakter moet bezitten
„en niet behoort van gelijke arohitectuur te
„zijn, als een „warenhuis", een fabriek of
„een bioscoop. Hij moge bedenken, dat de
„bewering, als zou kubussenstapeling de
„moderne bouwkunst zijn, de eenig moge
lijke, de eenig passende - bij den tegen-
„woordigen tijd, onzin is.
„Hij moge bedenken, dat het mogelijk is
„een in het oude stadsbeeld passend Raad
huis te maken, zonder dat vervallen wordt
„in nabootsing van oude stijlvormen..
„Hij moge een besluit nemen, dat Leiden
„en Nederland zal verrijken met een schoon,
„het te gronde gegane waardiglijk vervan
gend tehuis voor het bestuur zijner histo
rische stad".
Naar aanleiding van dit beroep op den
Leidschen Raad, schrijft Dixi in „Publieke
Werken", hét officieele orgaan van de Ver.
yan Directeuren van Gemeentewerken, het
„Is het te verwondei-en, dat men even
beduusd staat. Een viji en dertig jaar ge
leden stond het in het hart van Oud Am
sterdam te gebeuren, dat een handelsbeurs
zou worden gebouwd.
Een euvele modernist, een zekere Ber-
Iage, had het onderstaan da schennende
hand te slaan aan dit schoone oude stads
gedeelte en had een ontwerp samengesteld,
dat vierkant tegen dit stedeschoon inging.
Verbeeld u, een volkomen rechten, langen
ononderbroken gevel aan het Damrak en
daarbij een vierkanten toren, e e n-v ier
kanten-toren, vlak bij den pittigen en
ranken Oudekerks-toren. Er ging een storm
van verontwaardiging door al de harten en
pennen van de schoonheidsminnaars van
1895. Nog hoort u, niet waar, de jammer
klachten „waarheen zullen ons deze recht
hoekige constructies voeren", enz. enz. (zie
het artikel van Henri Polak.)
Maar Berlage werd gedragen door de
jeugd door het levend enthousiasme van
een jonge generatie, die het wist, dat zij
het recht aan haar zijde had. Door wie
werd hij gesteund? Door den jeugdigen
Henri Polak, door al die jongeren uit de
80er jaren, die zich nu, dertig jaren later,
keeren tegen den bouwmeester van thans,
die het nu aandurft een modern gebouw in
een oud stadsgedeelte te bouwen. De Beurs
staat nu dertig jaren.
Aan wiens zijde was het gelijk?
Stelt u eens voor, Henri Polak, dat de
scherpe tegenkanting van toen tot gevolg
zou hebben gehad, dat het Beursontwerp
van Berlage van de baan zou zijn geraakt.
Welk een onherstelbare schade zou zijn toe
gebracht aan ons land en niet het minst
aan zijn geestelijke kracht?
Gelooft u, lezer, dat Dudoks Raadhuis
plan meer revolutionnair tegen het oude
stadsbeeld ingaat dan Berlage's beurs?
Ik ontken dit ten sterkste.
Het Amsterdamsche stadsbeeld, waarin
Berlage's beurs staat., is van onschatbaar
meer waarde, zoowel historisch als aesthe-
tisch, dan het Leidsche stadsbeeld, waar
Dudoks Raadhuis zou komen te verrijzen.
Doch bovendien: Dudoks Raadhuis past
meer in het Hollandsche stadsbeeld, dan
Berlages beurs; zooals Dudoks persoon in
1930 van meer conventioneelen aard is, dan
Berlages figuur in 1895.
Wat mij echter ten sterkste treft, is de
wijze, waarop Henri Polak tracht om de
architectuur van Dudok uit te stooten.
Moest het voorbeeld van de beurs hem
niet tot leering strekken? Moet steeds de
voorgaande generatie zich keeren tegen de
volgende? Fiat, wanneer het dan een strijd
moet zijn op het terrein van de architec
tuur, dan kan dit versterkend zijn. Doch
Polak wendt zich in een dagblad tot de bur
gerij, tot de Gemeenteraadsleden, om op
deze wijze Dudoks plan ten onder te bren
gen. Dit acht ik in dezen ouden strijder te
veroordeelen. Het Leidsche publiek, dat in
meerderheid de aesthetischo en cultuur
waarden niet vermag te beoordeelen, richt
zich uiteraard naar vóórmannen.
Daarom rust op deze mannen een zware
verantwoordelijkheid, want zij zullen moe
ten bedenken, dat hun steun voor de "toe
komstige ontwikkeling van de Hollandsche
cultuur (zie de Beurs) van niet te onder
schatten beteekenis is. Daarom dienen zij
met de uiterste voorzichtigheid te werk te
gaan, wanneer zij zich niet op eigen ter
rein bewegen.
Dat deed Polak niet
Zijn artikel is ontstellend van oppervlak
kigheid. Hij zegt maar wat hem voor den
mond komt, een persoonlijke meening op
een gebied, dat het zijne niet is, waardoor
hij onnoemelijk vee] kwaad kan stichten.
Is Henri Polak beter dan de beursbestor-
mers van vóór dertig jaren?"'
De entree bevindt zich links van het ge
bouw. Het feit dat zich de gangen en de
W. C.'s aan den voorgevel bevinden is oor
zaak, dat deze voorgevel vrij gesloten kon
blijven. Deze geslotenheid is echter voor de
begane grond opgeheven door een reeks
zeer smalle ramen, die overwegend verti
caal zijn ingericht. Alle ramen zijn daarbij
gescheiden door breede muurdammen.
Voor de verdieping is vlak onder de goot-
lijst een doorgaande ramenreeks toegepast,
zoodat door deze afwisseling een aardig ge
heel is ontstaan en tevens voldoende duide
lijk is aangegeven wat zich achter dezen ge
vel bevindt. Die doorgaande ramenreeks is
ook toegepast voor de garderobe en de ka
mer Hoofd op de begane grond. Voor het
hoofdgebouw wordt deze reeks alleen onder
broken door den uitbouw van het trappen
huis en door de hoog opgaande ramen van
de leslokalen die zich aan den achtergevel
bevinden.
De ramenreeks van de leslokalen aan den
achtergevel zijn opgesloten door 2 uitge
bouwde gemetselde verticale kokers. Dit
was noodzakelijk om een goede overgang en
afsluiting te verkrijgen vAn de lokaalramen
der verdieping, die hooger opgaan dan de
gootlijst van het dak.
Het metselwerk is uitgevoerd als volgt:
Een zeer laag basement van zwarte steen,
het opgaand werk is gemaakt van geel
roode baksteen terwijl de voegen grijs zijn.
De pannen zijn, zooals reeds vermeld, roode
verbeterde Hollandsche.
Al het houtwerk van de kozijnen enz., is
in een crème toon gehouden, terwijl de ra
men daarbij staalblauw zijn geverfd.
Door deze kleurencombinatie verkrijgt het
gébouw een aangenaam en vroolijk cachet,
wat vooral met de latere beplanting, aan de
eigenaardige bekoring van een lagere onder
wijs school kan geven.
Wat betreft het inwendige kunnen wij het
volgende medeieelen:
Vanaf de straat bereikt men door de reeds
genoemde luifelafdekking de entree,
links van het hoofdgebouw is gelegen. Links
van de entree bevindt zich de garderobe
van het personeel en de kamer Hoofd, die
vanuit de hall toegankelijk zijn. Ook ls
hierin de trap naar de kelder geprojecteerd.
Rechts van de entree bevinden zich
hoofdtrappen naar de verdieping. Door de
entree komen we in de hall, waarop 2
gen aansluiting hebben. Het is n.l. zoo, dai
recht voor de entree een leslokaal ligt,
terwijl zich rechts van de hall de 3 andere
leslokalen bevinden. Alle leslokalen zijn be
grensd door de beide gangen. Deze gangen
dienen dU9 ook weer later om bij de uit
breiding dienst te doen. De afmeting der
leslokalen zijn gemiddeld 7 x 7.30. m.
kasten zijn zooveel mogelijk in de muren
ingebouwd. De lokalen maken met het vele
licht en de opgewekte kleuren een zeer aan
genamen indruk. Z'e zijn alle verschillend
geschilderd in de combinaties: groen, grijs
eh zwart
Het sauswerk, Wat voor de plafonds en
'bovengedeelten van de wanden ia aange
bracht, is ook verschillend van tint VgLder
zijn de gangen afgewerkt als volgt: Voor
het ondergedeelte electro-glazuur in geel
oranje toon, blauwe beschildering en ver
der, boven de lambrizeering en de plafonds
is alles wit gehouden.
Glas in lood is hier en daar spaarzaam
aangebracht In de hall vinden we daarvan
een aardige symbolische voorstelling „Jezus
zegent de kinderen".
Een zeer gezelligen indruk maakt die ka
mer van het Hoofd, waarbij veel licht, ruim
uitzicht en het donkere behang met de vroo
lijke kleuren een aangenaam effect geeft
Ook het overblijf lokaal ls van een gunsti
ge verhouding en zeer geschikt om ook voor
andere doeleinden te worden gebruikt
Waar in dit schoolgebouw zoo'n geluk
kige harmonie tusschen het nuttige en het
schoone is bereikt zal, nadat de school in
gebruik ls genomen en na eenigen tijd de
beplanting er omheen het geheel wat zal
hebben verlevendigd, het een goed geheel
opleveren en kan reeds thans het School
bestuur met dit gebouw van harte worden
geluk gewenscht
A rnhem en de
Volkshuisvesting
Onder de steden die steeds werkzaam zijn
in het belang der volkshuisvesting mag
Arnhem zeker niet in de laatste piiaats ge
noemd worden.
De Centrale Woningstichting aldaar, heeft
indertijd er de aandacht op gevestigd, dat
het middelste gedeelte van een terrein, be
grensd door den Klarendalschenweg, de
Vijverlaan, de Rosendaalschestraat en het
Dragonderspad, zich bij uitstek Jeenen zou
om het geschikt te maken voor den bouw
van goedkoope woningen, teneinde deze
.dienstbaar te maken aan de toepassing yan
het z.g. opschuivingssysteem.
Tevens zou van verwezenlijking van dat
denkbeeld het gevolg zijn, dat willekeuri:
over dat terrein verspreid liggende wou;:!
gen, welke in verre van goeden staat ver-
keeren, afgebroken zouden kunnen worden.
Met betrekkelijk geringe kosten zou bouw
terrein kunnen worden geformeerd, dat
vooral wegens z'n ligging in de onmiddel
lijke nabijheid van de stad bijzonder ge
schikt zou zijn voor den bouw van eenvou
dige woningen, terwijl uitvoering van het
plan bovendien ten goede zou komen aan
de afbraak van feitelijk ontoelaatbare
woningen.
In principe heeft de Raad van Gelre's
hoofdstad reeds herhaaldelijk blijk gegeven,
dat hij zich met dit deels saneerings-, deels
opschuivingssysteem-plan kon vereenigen;
want alle perceelen, die deel uitmaken van
dit middenterrein, zijn van lieverlede reeds
door de gemeente aangekocht.
De saneeringskosten zullen de waarde,
welke het te scheppen bouwterrein> zal ver
tegenwoordigen, overtreffen.
„Volkshuisvesting" helpt mee
De Vereemging „Volkshuisvesting" heef
HEELSUM BIJ ARNHEM,TEL 339
zich bereid verklaard de helft van de an
nuïteit van een kapitaal, dat uitmaakt liet
verschil tusschen de werkelijke kosten; die
aan het terrein besteed zullen worden om
het bouwterrein te formeeren en de geschat
te waarde van dat bouwterrein, voor haar
rekening te nemen. Desgevraagd heeft de
Minister van Arbeid, na overleg met zijn
ambtgenoot van Financiën medegedeeld
voor het plan steun te zullen verleenen, o.m.
in den vorm van het voor rekening van het
Rijk nemen van der annuïteit, mits tegen
het tijdstip van het gereedkomen van de
94 te bouwen woningen een gelijk aantal
krotten blijvend zullen zijn of worden opge
ruimd. Het resteerende deel van de an
nuïteit zal de gemeente te haren laste
nemen.
Aangezien het hier woningen betreft, die
voor de minst draagkrachtigen zijn bestemd
zal een bijslag op de huren worden geg<
van welken bijslag het Rijk de helft voor
zijn rekening neemt, terwijl de andere hell't
ten laste komt van de gemeente. Deze bij
slag bedraagt ongeveer f 50.per woning
per jaar.
In verband met de omstandigheid dat de
woningen huisvesting zullen moeten geven
aan gezinnen, welke rechtstreeks, dan wel
zijdelings bij de opruiming van slechte
woningtoestanden in de binnenstad betrok
ken zijn en bij welke gezinnen, naar de
ervaring leert, doorgaans veel kinderrijke
gezinnen zijn, zijn woningen van behoor
lijke afmetingen ontworpen, waarin zelfs
een 14-tal woningen voor de grootste gezin
nen zijn opgenomen. Deze woningen heb
ben 4 slaapvertrekken en bieden plaats
ruimte voor 12 14 volwassen personen. De
overige woningen verkrijgen 3 slaapver
trekken, slaapruimte biedend voor 10 vol
wassenen.
Door het optrekken van de geve'.s en het
toepassen van flauw hellende daken zijn
ruimere slaapvertrekken geprojecteerd, dan
in de gebruikelijke korvm'deiruimtea mat
toepassing van dakkapellen mogelijk i:
Alle woningen zullen worden vouzicn
van gas- en waterleiding en electrisch licht,
terwijl de huurprijs hoogstens f 4.— pei
week zal bedragen.
„Gezondheidswoningen.'
Het ligt verder in de bedoeling een 4-tal
woningen in te richten als „gezondheids
woningen voor gezinnen in wier woningen
het geboden is meer dan in andere, te zor
gen voor extra toetreding van lucht en zon
licht en voor een gelegenheid om thuis te
kunnen baden. Met het oog op dit laatste
zal in deze 4 woningen een eenvoudige
douche-gelegenheid worden aangebracht.
Ook de terreinen aan de oostzijde van
den Hommelschen weg zullen een verande
ring ondergaan. Daar bevindt zich nog een
rij van oude huisjes, die geen behoorlijke
woongelegenheid meer bieden en die ook
niet meer passen in het stadsbeeld, dat zich
daar in latere jaran heeft ontwikkeld.
Het betreft hier een terrein van plm.
4287, M2 oppervlakte, dat zich over een
lengte vaii. plm. 193 M, langs den Hommel -
schen weg uitsteekt
Het nieuwe terrein ls bestemd voor den
bouw yan hoven- en benedenwoningen
van winkelhuizen.
Zonderlinge restauratie
Volendam in glorie.
In „Heemschut" trof ons de Volgende
boutade van A. K.
„Over behoud van oude bouwwerken heeft
men toch nog vreemde begrippen. Bij de
geveltjes in 't Groot Heiligland te Haarlem,
het onovertroffen pittoresque straatje, kan
men dit leeren. Eenige jaren geleden dreig
den deze te vallen voor uitbreiding van het
aangrenzend: ziekenhuis, de oude stichting
waartoe die huisjes behoorden. Toen wer
den ze gered, de toppen hersteld. Onlangs
kwam het plan weer naar voren. Toen
bleek dat de achtergelegen gebouwen reeds
zoover gereed waren dat daarmede het
bouwproject vast lag en de achtergevels en
het interieur der huisjes moeten vallen. De
Haarlemsche Schoonheidscommissie en de
Vereenigingen deden wat ze konden, doch
het mocht niet baten. De vrij gave rij ach
tergevels, een serie tuitgevels, werd ge
sloopt, de huisjes leeggebroken. Nu wor
den ook die gevels gerestaureerd. Men
moet dat gaan zien. Door 't smalle straatjo
zijn het niet alleen de geveltjes doch het
geheele silhouet dat do schoonheid vormt,
of liever vormde. De dakpannen, de fraaie
oude roode pannen worden eraf gehaald
en hej-roode pannen neergelegd, van die
beste; dat heet Hollandsche pan, verbeterd
model. Daarmede is de kleur der dakvlak-
ken bedorven. Voor verbetering der water
afvoer zijn zinken vergaarbakken ea af
voerbuizen aangebracht, elk huisje één
zoodat het lang uitgerekte gevelsilhouet nu
gearceerd is. De zitbanken zijn nieuw ge
metseld van machinale waalsteen met
blauw-grijze cementvoegcn. Hoe zijn zulko
dwaasheden mogelijk; zijn er nu nog geen
voorbeelden en is er nog geen leiding ge
noeg om dergelijke fraaie objecten beter te
doen behandelen, 't Is onbegrijpelijk.
Een Zondagmiddag voerde ons onver
hoeds naar Volendam. Daar was in een
der schaarsche regenlooze dagen Volendam
in glorie. Wat aan schoonheid van kleeder
dracht en folklore bestond was uitgepakt.
Een week te voren hadden we den Elsas
doorkruist en daar geconstateerd, dat het
eenig Elsasser kostuum, behalve op de Ko
loniale Parijsche tentoonstelling, in het mu
seum te Straatsburg te vinden was en voor
de rest Kreymborg en C. A. Dan Volen
dam! Welk een schoonheid; 't was gewel
dig! En dat gaat nu straks alles weg. Te
Edam, waaronder Volendam als één Ge
meente behoort, is een ambachtsschool in
aanbouw om die aardige Volcndammer pot-
broekjes iets anders te leeren als straks de
vrije zee weg is; dan worden ze óf fabrieks
arbeider óf ze gaan weg. En toen de andere
dag de „Hilversum Holland, Algemeene
Vereeniging Radio Omroep, voordracht
vaneen lezing gaf over de golvende
graanvelden van de Zuiderzeepolders en er
in de krant gestaan had dat in Zeeland de
graanoogst van het vorig jaar nog in de
schuur lag, toen trokken we nijdig de stop
uit dat radioding en hoopten op een Nc-
emberstorm. Als moeder natuur, die het
aeer Flevo maakte, zich eens schrap zet, 1
misschien maakt de schoonheid van de boor
den der Zuiderzee men leze er Henri I
Havard ee-ns op na nog een kans," I
v/h A. KEMPKES Co.
Meubelen
voor de
tegenwoordige woning
Toonkamers te GOUDA
Crabethstraat 57
t/o het Station
HANDEL MAATSCHAPPIJ N.V.
„HET BOUWBEDRIJF"
Handel in BOUWMATERIALEN
DRIJFSTEEN-BETONBLOKJES
voor BETONWERKEN
Kantoor, Magazijnen en Industrie:
AELBRECHTSKADE I Tel. 30933
ROTTERDAM
HILLEGERSBERG
van 10 M. breedte, be-
PANDEN X
huis en 2 Bovcnauizcn.
Indeeling resp. 3 kamers, 2 slaapkamers.
uit 1 Beneden-
lndeeling resp.
keuken^badkam
3 slaapkamers, badkamer, zolder over hef
geheele huis.
Te bevragen:
L. D. SUNDERMEYER,
IJsclubstraat 68, Telefoon 13866
Pijnackerplein 44 - Rotterdam
Magazijnen: Schommelstr. 8-30
Waal-, IJssel-, Kalkzandsteen
Handvorm In verschillend formaat
Speciaal dunne gevelsteen
Ia Schlebrock.
groote zijkamer en badkamer. Bal-
geheele buis een vliering:.
geregelde r er-
serre. late Verdiep. 2 flinke frli
kon. Over
kage belasting. Vlugge
binding met Rotterdam,
Maatschappij tot Exploitatie van On
roerende Goederen „Scheepenwijck" N.V.
Piaslaan 58 HUlegersberg.
TERRAZZO - MOZATK KUNST.
STEEN- EN BETONWERKEN
1 Scholen, Zieken-
a kurkestrlch-
Van der Doesstraat 14
LEIDERDORP
Tel. 2232 (Leiden)
Bureau van Ingen
Vlietstraal Sb - Telefoon 11748
ROTTERDAM
APELD00RNSCHE LAAN
DEN HAAG
WI] HEBBEN TE HUUR:
Groote winkels, 70 M' met kelders
onder den geheelen winkel, en achter
uitgang.
Winkels met woning, ook met achter
uitgang.
Alles gelegen op het mooiste gedeelte
der Apeldoornsche laan, bij brug
Regentesselaan en aansluitend aan liet
ie bouwen Kleedingmagazijn der Firma
LIJNKAMP.
Inlichtingen op het werk en bij de
Fa. J. MEULDIJK ZONEN
Loosduinscheweg 681 - DEN HAAG
Telefoon 334SII
