NEERLANDS VOLKSKRACHT
ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1931
DERDE BLAD PAG. 9
Tweede Congres te Scheveningen
r.EDE Dr. J. Th. DE VISSER
DE HEER C. J. P. ZAALBERG
OVER DE ECONOM. TOESTAND
EEN '.TINTER VAN DIEPE ELLENDE
OP KOMST
De ideeling 's-Graveinhage en omstreken
van ht Algemeen Nederlandsdh Verbond
heeft uit jaar een tweede congres georgani
seerd in zake Neerlands Volkskracht, dat
gister en vandaag in het Kurhaus te Sche
veningen is gehouden. Het eerste congres
is geweest in 1924.
Nadat mevr. Mien Bouwmeester,
aan den vleugel begeleid door Jules Wolf,
eenige liederen had gezongen en daarvoor
een bloemenhulde had ontvangen uit de
handen van kolonel K. E. Oudendijk, den
voorzitter van het Haagsche afdeelingsbe-
stuur, heette de heer O u d e n d ij k de vele
aanwezigen welkom, in het bijzonder zich
richtend tot enkele personen, o.a. den burge
meester van Den Haag, Jhr. Mr. Dr. L. H.
N. Bosch ridder van Rosenthal en Dr. J. Th.
de Visser, eerelid van het A.N.V. wien hij
geluk wensohte met zijn benoeming tot Mi
nister van Staat (langdurig applaus). Hij
sprak vervolgens een openingswoord.
Rede Dr. de Visser
Dr. J. Tih. de Visser hield daarop de
Tolgende rede:
Het is mij een voorrecht in dezen kranig
weder een woord te mogen spreken. In die
drie woorden toch: „Algemeen Nederlandsch
Verbond" ligt een wereld van rijke gedach
ten besloten. De*ze vereenigiug toch wil een
bond vormen tusschen dezelfde stamgcnoo-
ten, van welke godsdienstige of staatkun
dige richting ook, en draagt alzoo een spe
cifiek nationaal karakter. Tegenwoordig
valt èn een eenzijdig internationalisme èn
een eng opgevat nationalisme op te merken.
Beide spelen met de volksziel die echter dit
niet toelaat. Tusschen deze twee uitwassen
in staat het natuurlijke nationaliteitsgevoel.
Evenmin als de stem van het familiebloed
"de stem der menschenliefde behoeft te smo
ren, evenmin zal die van vaderlandsliefde
die der algemeene broederschap behoeven
te niet te doen.
Wat beteekent „nationaliteit" voor een
Nederlander? Bij dit woord denken wij aller
eerst aan onze natuurlijke eenheid, histo
risch ontstaan, die wij allen instinctief ge
voelen. Naar buiten openbaart zij zioh aller
eerst in die gemeenschappelijke taal, waar
op wij vooral trotsch mogen zijn, na de zuive
ring in de IC i en 17e eeiuw, waarbij aan het
vroegere mengelmoes van Duitsch en
(Waalsdh voor goed een einde werd gemaakt.
Voorts toont zich onze nationaliteit in
leigenaard ig volkskarakter.
Hoe cosmopolitisch een Nederlander ook
jzij aangelegd, hii mist de levendigheid van
'den Italiaan, de fierheid van den Spanjaard,
het vernuft van den Franschman, de ge
moedelijkheid van den Duitscher ,den prac-
tisohen zin van den Engelschman, hij is een
ander, nuchter, bezadigd, overleggend, overal
allereerst realist. Hij neemt niet gemakke
lijk initiatief, maar is wel volhardend. Zijn
vrijheidszin zit hem in het bloed. Naast een
voud en godsdienstigheid is weldadigheid
een zijner meest bekende deugden.
Het derde kenmerk onzer nationaliteit is
onze gemeenschappelijke traditie en historie.
Hebben niet de letterkunde in del7e eeuw
en de school van Hollandsohe schilders een
traditie gevormd, die ons nog leidt en op
richt? En zetten we niet allen de traditie
van ons land voort? Daarin kan gevaar
schuilen, zeker, en daarom moeten we ons
(bewegen tussohen traditie en ideaal. Onze
idealen moeten door de traditie gevoed wor
den. Dan blijven we in de zuivere lijn onzer
nationaliteit.
Nog sterker spreekt onze nationaliteit door
onze historie. Deze danken wij den nauwen
samenhang tusschen de elf provincies; aan
haar zijn wij ons zelfstandig volksbestaaan
verschuldigd; door haar werden wij bezit
ters der koloniën; door haar kregen wij die
vrijheidsgedachte, die geheel ons volk be-
heerscht.
Al de genoemde factoren vormen zoo onze
nationaliteit, onzen Nederlandschen staat
met Oranje, dat prachtig stuk historie, aan
het hoofd. Die feitelijke eenheid staat boven
godsdienstige, staatkundige, sociale en
economische verschillen.
Nationaal staat niet tegenover sociaal.
Wanneer Mac Donald en Snowden een na
tionaal kabinet vormen, blijven zij toch
sociaal.
Nationaal is ook geenszins synoniem met
neutraal, eer staan beide begrippen lijnrecht
tegen elkaar over. Wie neutraal is, onttrekt
zich aan het volle, rijke volksleven, die na
tionaal is geniet er niet alleen van, maar
tracht het tot zijn volle ontplooiing en
schoonheid te brengen.
Zoo was het in oorlogstijd zoo is het
ook in dezen crisistijd. Geheel de samen
leving is ontwricht. En midderwijl spookt
de revolutiegeest rond. Samenwerking van
allen is nu meer dan ooit noodig.
Als eenheid is een natie krachtig, niet het
minst de Nederlandsche, omdat onze volks
aard een veerkracht bezit, die letterlijk won
deren doet. Dat eigene, dat mooie trede
thans weer krachtig in deze zware tijden
naar voren. Boepen wij elkaar in heerlijk
geloofsoptimisme toe: „Ende desespereert
niet".
Op deze rede volgden langdurige bijvals
betuigingen.
De heer C. J. P. Zaalberg, directeur
generaal van den Arbeid, sprak vervolgens
over „Nederland en de economische toe-
Wait we ons thans hebben af te vragen
aldus Spr., is, hoe zal de toekomst van ons
volk zijn te midden van de vele vraagtee
kens, die ons omringen na 1914.
De economische gesteldheid van Neder
land wordt beheerscht door haar volksaard
ligging, grond en omvang. Economisch zijn
wij zeer afhankelijk van andere landen voor
den ruil van onze voortbrengselen tegen
goederen die wij noodig 'hebben. Een zeer
bijzondere beteekenis vioor onzen economi-
scben toestand heeft „het Rijk buiten Euro
pa". Onrae uitvoer naar Ned. Oost-Indië be
droeg in 't eerste halfjaar 1931 f 45 353.592,
tegen f 78.713.012 in de eerste zes maanden
van 1930; de invoer bedroeg resp. f 39.779.5-i4
en f 43.596.589. .Maar ook onze arbeidskracht
vindt drfir (plaatsing, vooral in de intellec-
tueele beroepen.
De statistiek leert, dat in de laatste de
cennia in de nijverheid een sterke toene
ming heeft plaats gehad, terwijl de land
bouw. waarin in 1900 nog meer personen
werkzaam waren dan in ce industrie, ten
opzichte van deze Jaatate er thans minder
dan te helft telt Het is trouwens onvermij
delijk, dat bij toeneming der bevolking op
eenzelfde oppervlakte die bevolkingsaanwas
zijn toestaan moet vinden buiten den land
bouw.
De netto-productie in bet bedrijfsleven in
ons land beeft Spr. op 4V4 milliard
De zuivere bodemproducJfcie ïn den land
bouw raamde Spr. op 780 millioeru Prof.
Minderhoud in 1928 op 1078,8 millioen, de
geheele landbouwproductie op 1395 millioen,
■waarvan 775,5 millioen voor binnenlandsch
verbruik en de rest voor uitvoer.
Bij een indexcijfer der werkloosheid van
10 boven het normale zooals we al ge
woon beginnen te vinden (vermindert ons
jaarlijksch inkomen, volgens Spr., met f 50
gemiddeld per persoon, welke moeten wor
den gevonden in bet elastische deel dei-
uitgaven voor gezin, gemeente en Rijk,
zoodat voor 'n jaar als 1931 een bezuiniging
van 15 pet. k 20 pet. op de elastische uitga
ven onvermijdelijk is; een groot deel van
de "totale consumptie is n.l. constant.
Over de geheele aarde aal héél veel moe
ten veranderen (waar helaas heel veel tijd
voor noodig zal zijn) .vóór weer een toestand
van evenwicht tusschen productie en con
sumptie zal zijn verkregen.
Primair is het bevorderen van de moge
lijkheid om de bedrijven weer loonend te
laten werken. Verlaging van de productie
küiten is onvermijdelijk. Door efficiency is
al veel bereikt en zal voortdurend meer be
reikt worden.
Maar daarnaast zal ook het loon getrof
fen moeten worden. Niet in alle bedrijven
zal daardoor werk ontstaan, want er zijn
waren waarvan de wereldvoorraad veel
grooter is dan de vraag (niet de behoefte;.
Maar wanneer in steeds meer bedrijven de
kostprijs de verzwakte koopkracht nadert,
dan zal daar de werkgelegenheid toch uit
breiden, wat nieuwe koopkracht verwekt.
De hoogste eischen worden thans gesteld
aan de ondernemers, eischen van kennis,
an moed, van idealisme.
De millioenen werkloozen op aarde en
de IV2 a 2 honderdduizend werkloozen in
Nederland zijn niet noemenswaard te hel
pen met. werkverschaffingen.
We gaan een winter van diepe ellende
tegemoet, aldus Spr., en meer dan ooit
noodig, dat groote eendracht heerscht in
dezen zwaren tijd. Heel veel valt er te doen
en te veranderen willen wij zoo paraat mo
gelijk blijven, om l>ij het kenteren van het
getij het Nederlandsche volk weer de gele
genheid te geven om door zijn vele goede
eigenschappen tot nieuwe welvaart en tot
hooger ontwikkeling te komen. (Teekenen
van instemming).
In de namiddagzitting van het congres
hield Prof. G. G o n g g r i j p. hoogleeraar aan
de Ned. Handelshoogeschool te Rotterdam,
economische beschouwingen over Nederl.-
Indië. Spr. wees erop, dat de inkomsten van
den inlandschen landbouwer in den laatsten
tijd sterker gedaald zijn dan de prijzen van
de producten, die door invoer in Indië moe
ten worden verkregen. Daartegenover
echter staan lichtpunten. De oogsten van
rijst ein suiker zijn over 1931 rijker dan zij
in het voorafgegane jaar waren. De kosten
van levensonderhoud zijn in Indië sterker
gedaald dan in Nederland. In het algemeen
gesproken staat de inlandsche producent
sterker tegenover wisselingen van conjunc
tuur dan de Europeesche; zijn vaste kosten
zijn n.l. veel geringer. In de rubbercultuur
is niet alleen van overproductie, maar ook
van overkapitalisatie sprake.
Wait, de financieele positie van Indië be
treft. schetste Spr. dat hoewel bezuinigingen
noodzakelijk moeten worden gpacht, de In
dische perspectieven toch niet zoo donker
zijn. Gebleken is. dat er minstens 4 pot. te
veel ambtenaren zijn en dat vele werkzaam
heden in sneller tempo kunnen geschieden.
De vermogensbalans van Indië toonde op 1
Jan. 1930 een saldo tegoed.
Spr. koesterde ook vr-or Iaclië coede ver
wachtingen.
Ir. E. van K o n ij n e n b u r g, hoof d-inge"
nieur van Waterstaat, sprak tenslotte over:
.Nederland op het gebied van den Water
staat". Spr. schetste hoe onze strijd om het
bestaan een voortdurende strijd tegen het
water is, doch anderzijds is het water een
vriend voor het vervoer. Spr. gaf hiervan
een historisch overzicht.
In de 19e eeuw ontstond nieuwe welvaart
door de invoering "van stoommachines, den
aanleg van spoorwegen, enz. Vervolgens heb
ben vele Nederlandsche ondernemingen in
het, buitenland gewerkt en enorm is de hoe
veelheid materiaal, welke ook in HolQamd is
gebouwd'. Aan de hand van de Europeesche
kaant ging Spr. tenslotte na welke invloed
de ontginning der kolenbekkens, de staal
industrie en de spoorwegen nog hebben.
Correspondentie.
In dank ontvangen voor de slachtoffers
de overstrooming in China: van H. V. te H.
f 25 en van S. O. te S. f 2.50.
Ook ontvingen wij voor de getroffenen door
de hagelramp te 's-Gravemoer: f 10 va
V. te H.
Deze bedragen zijn door ons toegezonden
aan de desbetreffende comité's tot hulpver-
lcening.
Foto tijdens de rede van Z.ExcMinister va n Staat Dr. 3. Th. de Visser
BINNENLAND.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
TWEE ROTTERDAMMERS GEWOND
Vrijdagmiddag heeft op den Meerndijk te
De Meern een ernstig auto-ongeluk plaats
gehad.
Een auto, komende uit de richting Rotter
dam, en bestuurd door den heer C. H. Blok,
uit Rotterdam, reed in de bocht bij den
Meerndijk, doordat hy wilde uitwijken voor
hooiwagen tegen den berm van den weg,
tengevolge van het feit dat by het plotseling
omhalen van het stuur de stuurinrichting
brak. De inzittenden waren de twee gebroe
ders Blok. De oudste, de heer C. H. Blok
verd vry" ernstig gewond en vertoeft thans
r.og in de Rijksklinieken te Utrecht. De jong
man de broers kon, na verbonden te zijn,
het ziekenhuis weer verlaten en wordt thans
thuis verpleegd. Beiden maakten het van
morgen vrij goed. De auto, die totaal ver
nield werd, is door een kraanwagen wegge
sleept
VRAGEN VAN KAMERLEDEN
DE BRUG OVER HET HOLLANDSCH DIEP-
Voorkeur voor Moerdijk boven Willemstad-
Het Tweede Kamerlid de heer Van der
Waerden had den Minister van Waterstaat
de vraag gesteld of Minister Reymer van
oordeel was dat. naast de verkeersverbete-
ring der drie doorgaande wegen met over
bruggingen over de groote rivieren via Nij
megen, 's-Hertogenbosch en Keizersveer,
welke eerlang tot stand komen, reeds on
middellijk een vierde overbrugging ter hand
genomen dient te worden.
De Minister geeft hierop thans het vol
gende antwoord, dat de vraag, welke bij ver
dere uitwerking van het hruggenprogram-
ma allereerst aan de orde komt. niet is, of
het noodig is, onmiddellijk een vierde over
brugging ter hand te nemen, maar of als
derde overbrugging die over de Merwedc
den voorrang moet hebben boven die over
het HolQandsch Diep of omgekeerd.
Aanvankelijk is de Minister geneigd om
aan de overbrugging van het Hollandse li
Diep (met die over de Oude Maas) eenigen
voorrang te geven boven die over de Mer-
wede bij Gorinchem.
Omtrent de geschiktste plaats eener over
brugging van het Hollandsch Diep is het
technisch onderzoek nog niet voltooid. Een
overbrugging nabij Moerdijk schijnt do
voorkeur te verdienen boven die te Wil
lemstad, vooreerst met het oog op de toch
reeds noodige wegenverbetering van Rot
terdam naar Dordrecht en naar het Oosten
en voorts omdat een brug te Willemstad
bijna tweemaal zoo lang zou zijn als een
brug te Moerdijk en de kosten dus even
redig hooger zouden worden. Bovendien
zou een brug te Willemstad den bouw van
de nieuiwe brug over de Oude Maas ten
oosten van Barendrecht noodig maken,
terwijl hij de keuze der richting over
Moerdijk' de ten behoeve van den Dordt-
schen Waterweg in verbouwing aijnde
brug te Barendrecht voldoende is voor
het daar te verwachten verkeer.
Bij het onderzoek naai* de geschiktste
plaats wordt tevens nagegaan, welke
functie de bestaande spoorwegbrug kan
blijven vervullen. De Tweede Kamer zal
ruimschoots gelegenheid krijgen voor het
uitspreken van haar oordeel, omdat in de
zen niets zal kunnen geschieden zonder
dat de jaarlijksche beigTootingen van het
Wegenfonds daarbij betrokken zijm.
De kwestie met de gemeente Nijmegen
Op de schriftelijke vragen van het Twee
de Kamerlid den heer Kuiper betreffende
het afhankelijk stellen van de uitkeering
van het Rijkssubsidie in de aardegkosten
van toegangswegen en opritten voor de
overbrugging van den Rijn bij Arnhem en
van de Waal bij Nijmegen van bij die wer
ken geldende arbeidsvoorwaarden, antwoordt
Minister Reijmer, dat het onlangs door de
gemeente Nijmegen genomen besluit de
verdeeling der kosten slechts onder voor
waarden wordt aanvaard. Hiertegen heeft
de regeering bezwaar niet om de inhoud
der voorwaarden, maar omdat het Rijk in
beginsel nimmer eenige voorwaarde bij
dergelijke suhsidieverleening aanvaardt,
zoodat op het aanbod van den gemeente
raad in den zijnerzijds gekozen vorm niet
verder kon worden ingegaan.
Uit een en ander mag dus worden afge
leid, dat de dezerzijdeclie houding geen
grond geeft voor het maken van de gevolg
trekking als in de vlagen tot uiting is ge
komen.
CHAUFFEUR LEVEND VERBRAND
BIJ AUTO-BOTSING TE PUTTE
Gisteravond heeft te Putte (N-B.) een vree
selijk ongeval plaats gehad. De 40-jarige
autobestuurder J. Leyten uit Ossendrecht
reed te ongeveer kwart voor zeven uur met
vrachtauto met biervaten, van den bier
handelaar A. Rommens uit Putte (N.-Br.)
den Putschenstraatweg. By het café
Halfweg raakte een voorwiel van de wagen
waardoor L. de macht over zijn stuur ver
loor. De auto botste met een vaart van 3035
K.M. tegen een boom, waarop de benzinetank
brand vloog. Terstond stond alles in lichte
laaie, waardoor men niet by het slachtoffer
kon komen om dit te bevrijden. De heer L.
bovendien waarschijnlijk een moment versuft
geraakt, en voor hy zich kon bevrijden kwam
hij in de vlammen om. Het duurde vry lang
>or men het vuud kon dooven.
Het stoffelijk overschot van den ongeluk
kige, die vader is van twee kinderen, is naar
Ossendrecht vervoerd.
Gemengd Nieuws.
KIND VERDRONKEN
Donderdagmiddag is te Löbith het vijfjarig
zoontje van den caféhouder Th. Gerritsen
onder het spelen te water geraakt en
dronken.
ERNSTIGE AANVARING
Naar wy vernemen is de Hooge Waddinx-
veensche Brug ernstig beschadigd door een
aanvaring. De schade moet ongeveer f 1000
bedragen.
Radio Nieuws.
ZONDAG 6 SEPTEMBER
ilgen-
burg, harmonium. 1 Zingen. 2 Schriftlezing:
Deut. 32 1—12. 3 Gebed. 4 Zingen. 5 Eerste ge
deelte der toespraak over het onderwerp: ..Ge
ïnd zijn nest opwekt" (Deut 32 11)
Wt-r Tweede gedeelte der toespraak. 8
Dankgebed. 9 Zingen. 10 Zegen.
55.20 Gewijd emuziek.
5.20. Kerkdienst vanuit de Geref. Kerk te
Gorinchem. Kerkstraat 2. Voorganger: Ds. 11.
K. M. Hummelen. Geref. Predikant aldaar. Or
ganist do heer Jo Schelling, te Gorinchem. 1
Orgelspel. 2 Votum en Zegengroet. 3 Zingen:
ijdenis des geloofs. waarna ge-
's. 138 1- 5 Voorlezing tekst:
Lucas 6 1213. 6 Voorlezing van de Heilige
Schrift: Lucas 11 1—13. 7 Gebed. 8 Zin
27 57. 9 Eerste gedeelte
Zingen: Ps. 105 3. 11 Tweed
dikatie, 12 Dankzegging. 13 Zingen: Ps. 65 1.
Zegen. 15 Orgelspel,
la beëindiging van den dienst t<
I. Gewijde muziek. Zang door de
MAANDAG 7 SEPTEMBER
HUIZEN (298 M.). N.C.R.V. 8.— Tijdsein. 8.15
—9.45 Concert. 10.30 Tijdsein. 10.3011 Korte
Ziekendienst, te leiden door den hee.r J. Valk,
oud-Godsdlensbonderwljzer der Ned. Herv. Kerk
te Hilversum. 11—12.30 Gramofoomplaten. 12—
12.15 Politieberichten. 12.30 Tijdsein. 12.30—1.4»
Orgelconcert vanuit de Herst. Evang. Lutk.
Kerk aan den Kloveniersburgwal, te Amster
dam. te geven door den heer Jan Zwart, orgelist
dier kerk. L45—2 Gramofoonm. 2— Tijdsein.
22.30 Uitzending voor Scholen. Spreker d*
P. M. Legène. te Zeist. Onderwerp: „Klein.
bruin-
Causerie
rakkers
and".
35 Uitzendii
der 15e Maranatha-Conferer
wordt in hotel „Boschlust".
2.30—S
kamerplanten van dez»
A. J. Herwig. te Busaura.
Ha"' n een gedeelte
■elke gehouden
„Het Zoeklicht-,
met medewerking van Pred. B.
sahau, arbeidende onder de Russen ln Polen:
Ds. C. J. Hoekendijk, te Bussum. en Ds. A. VV.
F. Waardenburg. te Wezep. belden predikant
der Vrije Evang. Gei
5.— Tijdsein. 5—
j Hartvelt. viool; Plet Lentz.
Guust Seljler. piano. 6.307 VerteluurUe
Jongeren. Spreker de heer H. Gordeau te
Vriendentrouw". 7.— Tijd
•en gedeei-
Zeist. 8.30
—8.45 Politieberichten. 8.45—10.15 Kunstavoi
Gelyk men weet zyn de vermiste geeste
lijken, pastoor Loomans en kapelaan Jong te
Hoek van Holland weer terecht.
Hoe de beide geestelijken op de zandplaat
terecht gekomen waren, heldert de „Maasb."
op, die een gesprek met pastoor Loomans
heeft gehad en daarbij het volgende vernam:
Men was Dinsdag naar den overkant ge
trokken om Rozenburg, dat voor een deel tot
de parochie van den Hoek behoort, maar door
slechts enkele gezinnen wordt bewoond, eens
te gaan verkennen.
Langs het Zuiderstrand waren de beide
geestelijken met den wind in den rug een heel
eind gefietst, tot ze na eenige uren door het
opkomende water vast raakten. Van het ge
vaar, dat ons daarby bedreigde, was ik mij
zoo vertelde de pastoor eerst niet bewust,
doch toen het water al hooger en hooger
kwam, begrepen wij, dat wy, hier, geheel van
de bewoonde wereld afgesloten, in een hache
lijke positie waren geraakt.
Wy hebben in de verte nog teekenen gege
ven om hulp, maar deze zijn waarschijnlijk
niet begrepen of opgemerkt.
Door den vloed gedwongen, gingen wy de
eindelooze rietvelden in, om daar doorheen
een uitweg te zoeken, maar dit pogen bleek
ijdel. i
De avond overviel ons in deze absolute een
zaamheid en het werd ons duidelijk, dat er op
dezen dag zeker aan geen terugkomen meer
viel te denken.
Toen de dag aanbrak is het hun gelukt een
uitweg te vinden.
Toen ze tot aller verbazing aan den over
kant terug kwamen, begrepen ze eerst goed,
aan welk groot levensgevaar zy waren ont-
TWEE MEISJES VERMIST
Sinds Maandag worden te Reeuwyk ver
mist een tweetal meisjes, n.1. de 17-jarige
T. de K. en de 15-jarige A- O. Hoewel het
niet onmogelijk is, dat de meisjes een ongeluk
is overkomen, wordt daaraan niet onmiddel
lijk gedacht, daar zij verschillende kleeding-
stukken hebben medegenomen.
DOODELIJK MOTORONGELUK
TE RIJSWIJK
In de Oranjelaan te Ryswyk had eergis
teren een ernstig motor-ongeluk plaats, dat
aan den 22-jarigen J. E. R., werkzaam aan
een der garages aan het Leeuwendaalkwar-
tier, het leven heeft gekost.
Blijkbaar is hy aan het oefenen geweest,
daar hy nog niet in het bezit was van een
rijbewijs.
Ter hoogte van het Gebouw voor Chr. Be
langen, waar hij met zeer groote snelheid
reed, raakte hy het beheer over zyn motor
kwijt, vloog/het trottoir op en daarna tegen
een boom, waarbij het met ernstige inwen
dige kneuzingen bleef liggen. Dr. Greup
verleende eerste hulp, waarna R. naar het
R. K. ziekenhuis te 's-Gravenhage is ver
voerd, alwaar hij des avonds overleed. R. was
woonachtig in de Deimanstrat te 's-Gra
venhage.
DOODELIJKE VAL
Vrouw C., te Bwijk, by Nijmegen, is Woens
dag in haar huis van de trap gevallen. Zy is
aan de gevolgen overleden.
.307.45 Gymnastiek. 8.Tijdsein. 8.01 Gra-
mofoon. V.P.R.O. 10.Morgenwijding. V.A.R.A.
10,15 Voordracht. 10.30 Voor de zieken. 11.3')
Gramofoon. 12.Tijdsein. 12.01 Concert 1.45
Verzorging zender. 2.15 Voorleden. 3.Zang ei
ïuslek. 3.30 Vegetarische keuken. 4.Tijdsein
01 Zang en muziek. 4.30 Voorlezen. 5.15 Con-
»rt. 6.45 Gramofoon. 6.55 Concert. 7.30 Muziek.
S.Toespraak. 8.25 Gramofoon. 8.30 Tooneel.
10.10 Persberichten. 10.20 Concert. 12.Tijdsein
ARME KLEINE
Donderdagmiddag is het tweejarig zoontje
van den heer Wynand, in de Sumatrastragt
te Lindenheuvel by Heerlen, onder een met
twee paarden bespannen vrachtwagen van
den vrachtrijder N. uit Lutterade geraakt. De
kleine was op slag dood.
Op Lombok, het laad- en losterrein van de
Ned. Spoorwegen te Gouda is Donderdag
avond pl.m. 7 uur een rangeerende locomo
tief tegen een met 2 paarden bespannen
wagen opgereden waardoor de wagen werd
vernield, terwyl het ééne paard beide voor-
pooten werden afgereden en het andere een
groote wond bekwam. De voerman kreeg een
armfractuur.
Uit het Sociale Leven*
HET ONTSLAG BIJ PHILIPS
Vergadering der organisaties
toorbedlendenpersoneel der N.V. Philips' Gloei
lampenfabrieken.
Door den bondssecretarls van den Katholie
ken Bond .den heer A. Boersma en c.e
gesproken
saties: dat het personeel echter nog steeds" eiet
is overtuigd, dat bij het geven van ontslag de
strikte rechtvaardigheid ln acht wordt geno-
dat het
ider
lm
tocht
ivenredlgheid zal
Hoofd-
i der Katholieke en ChristelUke bedien-
len zich op een dezer dagen te houdea
mat opnieuw beraden over de verdaS
VER. GLASFABRIEKEN TE SCHIEDAM
Aan de Ver. Glasfabrieken te Schiedam zullen
weer twee glasovens gedoofd worden. Door
deze inkrimping van het bedrijf, welke het z.g.
h&ndbedrijf betreft, komen ongeveer 130 man
voor ontslag in aanmerking.
HET CONFLICT BLI DE KON. VER.
TAPIJTFABRIEKEN
Na gehouden bespreking met hun hoofd- en
de Kon. Ve
i loons
Dec. i
Sept. en nogmaals 5 met ingang
aanvaard. ZIJ zullen op deze vooi-
a gewone werkzaamheden olijven
mn. arbeid welke echter onder normale
idigheden aan de in staking zijnde ar-
i zou worden opgedragen, zal door de
oasen niet verricht worden. Dit besluit Is ter
kennis gebracht aan de directie en het stakers-
wan rden
beidei
FEUILLETON
DE STER VAN HALALAT
Een verhaal uit den tijd der Babylonische
ballingschap
(56
Met een spottendien grijnslach om die ïip-
|pen ging Nitoknis voor haar 6taam.
„Uw schoonheid, wellbje Natounahiid Ibe-
tooverdie, aail nianmieraneer gevaarlijk wor
den voor eenig maai!"
En zich tot een der bedde mannen wen
dende, sprak zij: „Regain!"
De scherprechter haalde een mes te voor
schijn; hij hoog die knie, greep met de lin
kerhand het hoofd der angstige Odaliske,
en maakte met d'e punt ven het me6 een
inkerving boven de oogen .Als een geoefend
chirurgijn 6troopte bij daarna het vel af,
eoodat binnen enkele seconden het voor
heen zoo blanke voorhoofd een bloedroode
vlek vertoonde.
Nitolcris zag met leedvermaak d.ie mis-
handeJing aan.
Ta vat had niet geschreid, zelfs geen
eucht geölaaikt tijdens dieze marteling. Ni-
tokris vergiste zich, wijil zij verwacht had,
een luid gejammer te hoeren.
Det verbitterde haar nog meer.
„Nalbunahiids Jiippen zouden dit voorhoofd
etellig niet meer aanraken", 6prak zij op
epottenden toon, „daartoe is het te veel
ontsierd. Verwacht binnenkort andermaal
bezoek! Voor vandaag kan het zóó wel!"
Even trots, als zij gekomen was, v
o ween de koningin. Tavat-Hasina bleef in
toffe wanhoop den ddvan liggen.
Veile dagen verdiepen en nog aJtijd word
Nitoknis' tweede komst in angst en spon
ning verwacht De pijn werd dragelijker
dioor de hendzaime werking der zadf, waar
mede Lisdima het hoofd bestreek.
Maar op zekeren oniddag stond die gevrees
de koningsdochter andermaal op den drem
pel van Tavat6 vertrek. De twee helpers bij
die wraakoefening stonden achter haar. Ont
zetting greep de ongelukkige Sipperanerin
aan, toen zij bemerkte, hoe de vijandin met
de oogen van een slang, d'ie een prood fixeert
'haar aanstaarde. Toen sprak het schrik
wekkende monst r:
„Heerlijk zijt gij getooid met den rooden
hoofdband, doen ik u zond. Gij zijt nimmer
zóó schoon geweest Doch vandaag zult ge
Nitokrie' kunst nog meer roemen. Verder!"
En zij gaf den beul een wenk.
Evenals de vorige maal, werd ook thans
het offer op de divan uitgestrekt
„Haar bloedroode, flu wielen lippen noo-
ddgden Nahunahid tot kussen uit Zij zende
deze sieraden thans den koning in de be
neden werefld! Neem ze weg!"
Weer blonk het mes boven Tavaits ge
laat. Een hand greep de bovenlip en sneed
ze in-oen enkefle haal af. De onderlip vólg le
en in een bloedige omlijsting blonken de
witte tanden in den misvormden mond.
„Ik neem vooi eerst weer afscheid van u,
Tavat. Spoedig zult gij bet onwaardeerbaar
genot smaken mij wederom bij u te zien.
Stuk voor stuk zed ik uw lichaam vermin
ken. Leef gelukkig!"
HOOFDSTUK XXXIV
De Koningsburg verloren
yj,auen ds bewoners paai Babylon aanvan
kelijk verschikt, geworden, toen de Perzi
sche krijgers de stad omringden, langzamer
hand verdween de angst bij de overtuiging,
dat het den vijand nimmer zou gelukken
•die muren te beklimmen of te ondergraven.
Ja, de Bahyiloniërs bespotten op den bui
tenten, 200 ellen hoogen stadsmuur de vijan
den, die tevergeefs beproefden over de mu
ren de stad binnen te dringen. De belege
ringswerktuigen, welke zij moesten oprich
ten, om dde hoogten te bertiken, werden
telkens vernietigd en de dikke muren waren
niet te verbreken. Het ecbeen dus wel een
zinneloos weik, de stad te belegeren. En
haar uit te hongeren zou machtig veel tijd
kosten; want groote hoeveelheden koren en
andere levensmiddelen lagen in de groote
magazijnen opgehoopt En om de verbazend
groote uitgebreidheid der stad, echt mijlen
in den motrek, was eindelijk geen leger
talrijk genoeg om het zoo te verdoelen, dat
bij de honderd poorten elke heimelijke toe
voer van levensmid deden afgesneden kon
worden. In het slimste geval was het nog
voldoende, bij nacht over doh muur den
transport weg te kiezen om de belegeraars
te bedriegen.
Zoo hier het genie van een Cyrus ndet
i-ets buitengewoons bedacht, was Babylon
oniinneembaar.
In trage rust eoheen eindelijk het leger
der Perzen toekomstige dingen ai te wach
ten, want ten laatste was er van een hekhm-
ming of de oprichting van bolegerlngs-
wergtuigen geen sprake meer.
Maar meen- naar het Noorden, in de
vlakte, wa6 het levendiger. En de Baby-lo
mere zouden stellig minder gerust zijn,
wanneer zij diie duizenden arbeiders kon
den zien, dde daar groote bergen zand op-
i hoopten om ze op eeu gegeven tfwken in
den stroom te werpen.
Een donkere nacht breidde zijn zwarte
schaduw over de reusachtige 6tad uit. De
schildwachten op de hooge muren liepen
-Langizaam, slaperig op en af, weinig bezorgd
voor een overrompeling der sterke stad.
En toch, het onheil naderde! Wdie aan den
Eu-plhraat gestaan had, zou kunnen bemer
ken, dat het water van minuut tot miinuut
zakte. De oevers wenden hooger en hooger.
Dat duurde drie h vier uren en voortdurend
verminderde de hoeveelheid water in het
rivierbed. Reeds werd op verschillende
plaatsen geen water van beteekeni6 meer
gevonden. De wachtens op de hooge muren
bemerkten echter mets. Wie zou bij zoo'n
dikke duisternis ook den stroom kunnen
zien?
Nu werd het levendig op den bodem dor
rivier. Ais mieren kropen duizenden man
nen onder de reusachtige steenen bogen
dooi* en klauterden, binnen de muren ge
komen, tegen den hoogen oever op. Heele
troepen Perzische \krijgere stonden reeds
in de straat, die langs den hoogen kaaimuur
naar het koninklijk paleis voerde. Geen
hunner sprak een woord. En onhoorbaar
liepen zij verder.
Daar steeg voor hun oogen in h-t don
kere van don nacht een nog donkerder ge
drocht omhoog tot boven in den sterren
hemel. Het was de reusaohtige berg der
hangende tuinen.
Men plaatste ladders tegen de muren. M in
aan man klauterden zij omhoog en daalden
aan de andere zijde neder. De .vegen in de
tuinen wemelden van donkere gestalten, die,
langzaam doorloopencle, den ringmuur oni
den koningsburg naderden. Zij moesteq
vertrouwde leidsmannen hebban, om den
juist'u weg in ddt (labyrinth ya*1 p-v^n en
dwerspaden te vinden naar de poort, welke
toegang tot liet paleis gaf Zij was gesloten.
Naast de poort werden weer ladders opge
richt en spoedig waren de Perzen ook in
den koningsbuirg. De bedienden w rden
overvallen en in verzekerde bewaring g -
nomen. En toen de morgen aanbrak, dacht
geen enkele BabylonaëT er aan, dat het
voornaamste bolwerk der stad reed6 d or
den vijand veroverd was. De Euphireat be
vatte weer evenveeel water als den vorigen
dag en bedekte dus het pad, dat le Perzi
sche krijgers gevolgd waren.
Wijl de koningsburg in een geheel afge
sloten gedeelte der stad lag en er vooral
na den dood van Nabunahid weinig bedrij
vigheid heerschte, kon de aanwezigheid van
een vijandelijke legenafdeeling lang ver
borgen blijven.
Gybaru, de gouverneur van Gutium, be
velhebber van de troepen, thans in den
koningsburg verblijvende, had in last niets
te ondernemen, voor de koning van Asan
gekomen was. Cyru6 had echter dagen en
dagen in Erech vertoefd om Babylons ko
ning te zoeken.
Eerst gentianen tijd na diens geheimzin
nige verdwijning meldde een Perzisch offi
cier Cyrus het volgende: In zijn regiment
was een man, die hem, onder belofte, niet
gestraft te worden, verraden had, dat hij,
enkele dagen geleden, een man. die bepaald
krankzinnig was, ongehinderd voorbij de
wachtposten had gebracht Die waanzinnige
vertelde det Nabunahid nog in Erech was;
maar men moest hem onder de dooden z e-
ken; hij zelf, de waanzinnige, had hem een
koninklijk graf bereid.
Cyrus dacht oogenblikkelijk aan den Sip-
Daranar, die eenmaal Nabunahid in zijn
- har J y'Jde Lr-vmeu', hij alleen kon de ge-1
heiimzinnige persoon zijn, die door zijn
krankzinnig handelen 's kondngs plannen
nu eens tegenwerkte, dan weer bevorderde.
Zou dit zijn leatete werk geweest zijn?
Cyrus begireap eerst niet, welk konink
lijk graf bedoeld werd, tot een der officie
ren zich toevallig herinnerde, gehoord te
hebben, dat bet dooden-paleis der Aesyrische
vorsten te ETeoh gevonden werd. Daar werd
een onderzoek ingesteld en het ontzielde
lichaam des koniings gevonden.
Adhinamu, 6teeds onrustig en opgewon
den, had in alle haast de stad Erech ver
laten. Zijn doel was den koningsburg te
bereiken om daar naar het Jood6Che meisje
een onderzoek in te stellen.
Evenals m?er krankzinnigen, wiélr be
neveld verstand hea tot de dolste onderne
mingen aanspoort, aanwakkert en
aurend drijft, zoodat het mogelijke en schijn
baar onmogelijke beproefd wordt om het
vastgestelde te bereiken, had Achiremu
Baby Ion tegelijk met de Perzische krijgers
weten te bereiken. Hij was een der eersten,
die- het paleis binnentrad. En gekleed in do
uniform van een Perzisch lansknecht begaf
hij zich naar dat gedeelte, waar hij ver-
ïnderT' d<n in8iang tot htrt bidruti te
Angstig vloden de beide eunuchen, die
daar de wacht hielden, door een der open
staande deuren, toen zii den Panzischen krij
ger racen. De Sippananer volgde hen op den
v«Arecllr,kt ?°°r het ongewoo# i*ven.
vluchtten de odalisken als opgejaagde
reeén in den hof. Een oorverdoovend ge-
klonk Cn g0W<Wn on Sëjammer weer
j(Word> vervolgtl] J
