oiiclio
ZATERDAG 15 AUGUSTUS 1931
EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLAND
OPROEP VAN MAC DONALD
AAN HET ENGELSCHE VOLK
VOLHOUDEN.
NIET ZENUWACHTIG WORDEN
DE LASTEN ZULLEN ZOO GERING
MOGELIJK ZIJN
LONDEN, 15 Aug. Vanuit Lossiemouth,
waar hij het week-end doorbrengt, heeft
Mac Donald door middel van de pers een
oproep aan het Engelsche volk gericht,
waarin hij het volk oproept om in de hui
dige crisis de ibeheersching over de zenu
wen niet te verliezen.
In dezen oproep zegt Mac Donald o.a.:
Wij moeten volhouden. Luister niet naai
de alarmberichten. In den grond genomen
is ons land gezond. Onze moeilijkheden zijn
geen gevolg van slechte financieele metho
den, doch een gevolg van den slechten eeo-
nomischen toestand van de wereld en het
betreft niet dat juist alleen Engeland zich
in een moeilijke positie bevindt. De geruch
ten, dat niets gebeurt om de moeilijkheden
meester te worden, zijn onwaar. De regee
ring is met alle middelen aan het werk.
Mei het verminderde volksinkomen moeten
echter verminderde uitgaven hand in hand
gaan. Noodmaatregelen zijn noodig om met
de middelen van het land economisch om
te gaan. Door deze maatregelen zal echter
niei één laag der bevolking getroffen wor
den, doch ieder zal het eijne moeten bij
dragen om het land over de ongunstige
economische positie heen te helpen. De ver
mindering der uitgaven zal aangevuld moe
ten worden door bijzondere lasten van die
genen, die ze dragen kunnen, doch deze
laatste zullen zoo gering worden gehouden
als de toestand veroorlooft.
Met een verwijzing naar de moeilijke taak
van den kanselier van de Schatkist, Snow-
den, die na zijn ernstige ziek'te de voor
naamste last van het werk te dragen heeft,
zegt Mac Donald: Men moet hem het no>
dige vertrouwen schenken, dait hij bij zijn
moeilijke taak verdient. Iedereen moet do
hand aan de ploeg slaan en dan zal alies
in orde eijn.
DE BEZUIN1GINGSN00DZAAK
IN ENGELAND
VOORSTELLEN
DER LONDENSCHE BANKIERS
De „Daily Herald" weet mede te deelen,
dat de beffiuinigingsvoorstellen, die de Lon-
densche, banken hebben uitgewerkt, ten
einde fle Engelsclhe begrooting in even
wicht te brengen, en (wélke voorstellen ter
hand zijn gesteld aan de bezuinigingscom-
missie ivan het Britsche Kabinet, op het
.volgende neerkomen:
1. Een speciaile uniforme belasting te hef
fen van alle inkomens ui>t .stukken met vaste
rente, omvattende niet alleen regeerings-
stukken, maar ook industrieele obligaties.
2. Bezuiniging op de begrooting zelf voor
ongeveer een even groot bedrag als onder 1.
genoemde belasting oplevert.
3. Conversie van de Engelsche oorlogslee-
hingen na invoering van de onder 1. genoem
de belasting.
Mac Donald's reis naar Lossiemouth
Reuter meldt nog: Het feit, dat Mac Do
nald de verre reis naar Lossiemouth onder
nam voor een kortverblijf slechts, geeft
aanleiding tot vele commentaren. De aan
wezigheid van Stimson in Schotland en de
besprekingen, onlangs van beide staatslie
den over financieele kwesties worden als
niet vreemd beschouwd aan de reis van Mac
Donald. .T
BEHOORDE TOT EEN GEHEIM
VERBOND
Op 17 Augustus a.s. zal Prof. Woldema-
ras de vroegere dictator van Lithauen, te
zamen met 23 aanhangers voor den Krijgs
raad terecht staan wegens hoogverraad.
In de aanklacht worden Woldemaras en
zijn medebeklaagden ervan beschuldigd te
hebben behoord tot een geheim verbond, dat
ten doel had door een gewapenden opstand
de regeering ten val te brengen.
De revolutie zou midden Juli 1930 door
het garnizoen van Kowno worden aange
vangen. Tegelijkertijd' zou de Staatspresi
dent Smetona op een feest in de Lithau-
sche badplaats aan de Oostzee Polangen door
officieren van het garnizoen uit Memel wor
den gevangen genomen. Aan dó officieren
van het garnizoen te Schaulen was de taak
toegedacht Woldemaras uit zijn verbannings
oord Platellen, waar hij na den val van zijn
regeering, door de nieuwe regeering gevan
gen gehouden werd, te bevrijden, en naar
Polangen te brengen. Hier zou de staatspre
sident met geweld gedwongen worden Wol
demaras de vorming van een nieuwe regee
ring op te dragen.
Deze plannen kwamen ter kennis van de
geheime Lithausche politie, die den Staats
president waarschuwde, zoodat deze zijn
deelneming aan de feestelijkheden te Po
langen afzegdie. Tegelijkertijd greep de re
geering in en nam de helpers van Wolde
maras gevangen.
Verder wordt Woldemaras beschuldigd
organisator te zijn van verschillende aansla
gen, in het hijzonder den aanslag op den
chef der geheime politie Rusteika, waarbij
deze zwaar gewond) werd.
Het proces, dat eenige weken zal duren,
zal met gesloten deuren plaats hebben.
Prof. Woldemaras kwam, zooals bekend,
na de militaire putsch in December 1926 aan
het hoofd der Lithausche regeering. In Sep
tember 1929 werd hij toen, nadat er onover
komelijke moeilijkheden in zijn Kabinet wa
ren gerezen, door zijn eigen partij ten val
gebracht.
Daar Woldemaras na zijn val een leven
dige propaganda tegen de nieuwe regeering
ontwikkelde, werd hij in Juli 1930 ggearres-
teerd, en [naar het landgoed Platellen in de
nabijheid van de Lithausch-Memelsche grens
verbannen. Hier heeft hij de plannen voor
een omwenteling uitgewerkt. Volgens het
straf rechtboek van Lithaueji kan aan Wol
demaras en zijn medebeklaagden in dit
proces de doodstraf wórden opgelegd.
GANDHI EN DE
RONDE TAFELCONFERENTIE
Uit Simla wordt gemeld: De tekst van de
briefwisseling tusschen den onderkoning en
Gandhi is gepubliceerd.
Gandhi heeft in het bijzonder gezegd: gij
óf uw ondergeschikten hebben niet slechts
dwangmaatregelen genomen, doch ook hebt
gij daden van onderdrukking jegens de arme
dorpelingen verricht, die gij aldus op hard
vochtige wijze tot betaling hebt gedwongen.
Voordat Gandhi gisteravond naar Ahme-
dabad vertrok, heeft hij nog aan den onder
koning een brief gezonden, waarin hy dezen
de verzekering geeft, dat het Congres de be
palingen der overeenkomst van Delhi zal
blijven naleven en voorts de vraag stelt,
welke houding de regeering te dien aanzien
zal aannemen.
In antwoord op een vraag van Reuters
correspondent verklaarde Gandhi, dat de
minimumvoorwaarden voor zyn reis naar
Londen bestonden in voldoende verzekeringen
aan het Congres, dat de bepalingen der
overeenkomst van Delhi door alle provinciale
regeeringen zouden worden nagekomen.
MERKWAARDIG DORP IN ENGELAND.
De 580 bewoners van het Engelsche dorp
Melle, in Somerset gelegen, zyn merkwaardige
mensohen.
Terwijl andere dorpelingen en stedelingen
reikhalzend uitzien naar het oogenblik, dat
ook zij de zegeningen van de moderne tech
niek deelachtig zulen worden, hebben de Mel-
leanen, wars van alle modernisme, een adres
aan Engelands premier, Ramsay MacDonald-
gezonden, waarin zy protesteeren tegen het
plan om het dorp te voorzien van telefoons.
Zij hebben tevens van deze gelegenheid ge
bruik gemaakt, den premier eens duidelijk te
maken, wat zy over al die moderne uitvindin
gen dachten. Niets moeten zij hebben van
electrisch licht, noch van spoorwegen, noch
van autobussen. „"Wij willen rust en vrede",
beet het in 't zonderlinge verzoekschrift, „wy
willen al die moderne uitvindingen verre van
ons houden. Wy wenschen ons leven niet ver
haast en opgejaagd te zien door nieuwighe
den, welke ons in geen enkel opzicht meer
geluk kunnen bezorgen."
MELLON NAAR AMERIKA TERUG.
PRIJS, 15 Aug. De Amerikaansche öecre
taris van dó schatkist Mellon heeft zijn
vacantieverblijf aan de Fransche Riviem
beëindigd en heeft zich te Villefranche
ingescheept aan boord van een Italiaansch
schip, om naar de y. 5. terug te keeren.
H00GVERRAADPR0CES
TEGEN WOLDEMARAS
DE VROEGERE DICTATOR
STAAT TERECHT
HET FRANSCHE BEZOEK AAN
DUITSCHLAND UITGESTELD
DE D-TREIN BAZEL-BERLIJN
BESCHOTEN
Het persbureau van de directie der Ryks-
spoorwegen, district Erfurt, deelt mede:
De D-trein Bazel-Berlijn is Vrijdag bij kilo-
meterpaal 117 op het traject Neudietendorf-1
Bischleben aan de linkerzijde van de ryrich-
tir.g door een onbekenden man. beschoten.
Het laatste venster in den doorgang van de
eerste personenwagen toonde twee kogelgaten
Een uitgebreid onderzoek wordt door de j
politie ingesteld. De beschoten wagen is
ai reet na aankomst te Berlijn verzegeld naar
Erfurt teruggezonden voor nauwkeurig
derzoek door de recherche aldaar.
De kogels, die na doorboring van een
.•enster in den wand van den doorgang zijn i
blijven steken, zijn nog niet verwijderd. Ge-1
lukkig is door de schoten geen schade aan ge- j
richt. In den beschadigden wagon bevond
zich Ryksbahnraad Carius uit Dresden, die
getuige was van het voorval. Hoewel de j
politie direct een onderzoek heeft ingesteld,
bleef dit tot nu toe zonder resultaat. Ver-
moedelijk zijn de schoten gelost uit een
boschje, dat zich langs den spoordijk bevindt.
DE TOESTAND IN SPANJE
SYNDICALISTEN TEGEN SOCIALISTEN
Uit Maidirid wondt gemeld:
Onld'ain'ks die omvemgrijke politiemaatre
gelen neemt die opwinding der bevolking iin
verband met de commumiistieche en synidiica-
ilostische actie iin Cordoba en Samagoeso,
waar venscheidiene botsingen tueeohen poli-
miil'itaiiiren en onruststokers plaats
hebben, toe. De syndtoallisten bedreigen de
soeioiliistisdhe arbeiders diie van hun zijde
krachtig bij idle megeering protesteeren en
beeotoermiimg eindden, daar de sooiialistiedhe
ipairtij amdiens haar üiadien zeO bewapenen.
Onidanlks het feut, -dat de megeerimig dn ge-
reell Spanje ernstig naar wapenen laat zoe
ken, overvalleen dn Amdalkisië steeds weer
geweren gewapende lemidan-beidenTS, die
en steken zij den oogst
groote lair
in brand,
overste Maoia het statuut dn-
izaike die autonomie van Catalonië aan de
Nationale Veuigademiing overlhaindöigen.
NIET VOOR GENEVE
NAAR BERLIJN
LAVAL BELT BRÜNING OP
Van officieóle Fransche zijde wordt mede
gedeeld:
„In verband met den gezondheidstoestand
van den Franschen minister van Buitenland
sche Zaken, jBriand, wien zijn dokters voor-
loopig de vermoeienissen van een reis héb
ben verboden, heeft de minister-president
Laval besloten het bezoek aan Berlijn uit te
stellen tot September. De ministerbij een-
komst zal plaats hebben in aansluiting op
de Conferentie te Genève."
Nog vóór het bekend maken van dit com
muniqué bracht het „Journal des Débats"
naar voren, dat de ziekte van Briand in dit
geval vermoedelijk als „diplomatiek" moet
worden opgevat. De minister van Buiten-
landsche Zaken is niet tevreden geweest met
een bespoediging der reis, aangezien hij er
op gesteld is, zijn tijdens de laatste onder
handelingen geschokt prestige voor het be
zoek aan Berlijn te Genève te herstellen.
De Fransche minister-president heeft Vrij
dagavond om zeven uur het volgend offi-
cieele communiqué verstrekt:
De minister-president heeft Vrijdagmiddag
den Duitschen ambassadeur von Hoesch ont-
angen en hem er van op de hoogte gesteld,
dat de doktoren aangaande den gezondheids
toestand van den Franschen minister van
Buitenlandsche Zaken wel is waar een ver
betering kunnen constateeren, doch dat zij
het niettemin noodzakelijk achten hem er
opmerkzaam op te maken dat hij zijn rust
kuur op zijn buitenverblijf welke hem voor
een maand werd voorgeschreven, niet mag
onderbreken.
Onder deze omstandigheden zijn de pre
mier en de Duitsche ambassadeur von
Hoesch het er ovej- eens geworden, dat de
aanwezigheid van den Franschen minister
an Buitenlandsche Zaken ter gelegenheid
van de besprekingen te Berlijn noodzakelijk
is en dat om deze reden de reis tot zoo spoe
dig mogelijk na het beëindigen van de bij
eenkomst van den Raad vpn den Volken
bond te Genève moet worden uitgesteld.
Laval telefoneert met Dr. Brüning.
De Fransche minister-president heeft gis
teravond tégen zeven uur den Duitschen
Rijkskan»elier Dr. Brüning opgebeld en zich
gedurende ongeveer 20 minuten telefonisch
met hem onderhouden.
Het verluidt, dat Laval Brüning uitvoerig
van de motieven, die hebben geleid tot het
uitstel van het Fransche bezoek aan Berlijn,
op de hoogte heeft gesteld. Nadere bijzonder
heden betreffende het gesprek zijn tot nu toe
niet v.eTstrekt.
Dultsch commentaar.
De „Germania" betreurt het uitstel van
het bezoek en schrijft: Dat Laval besloten
heeft met Brüning te telefoneeren is omdat
hij terecht heeft gevoeld, dat een officieel
communiqué geen voldoende politieke geste
voor het oogenblik zou zijn geweest.
De „Berliner Börsen Zeitung" schrijft, dat
het den leidenden mannen der Fransche po
litiek zekerlijk niet ongelegen komt, dat door
het oordeel der doctoren de Berlijnsche reis
eerst later kan worden uitgevoerd.
„Der Tag" is van meening, dat het uit
stellen van het bezoek klaarblijkelijk te wij
ten is aan politieke motieven.
De ,D- A. Z." meent, dat het wel geen be-
leediging zal zijn, wanneer men veronder
stelt, dat meer dan de toestand van Briand,
politieke overwegingen den doorslag hebben
gegeven bij het uitstellen van de reis. Begin
September begint de Volkenbondsvergade
ring in Genève. In de drie of vier weken van
de groote internationale beurs hoopt de
Fransche minister van buitenlandsche zaken
waarschijnlijk met behulp van de stemmings
theorie, die te zijnen opzichte nooit slecht
gewerkt heeft, de Duitsche vesting stormvrij
te maken.
Het „Berliner Tageblatt" is van meening,
dat het van weinig essentieel belang is, of
het bezoek eind Augustus of in September
zal plaats vinden.
Wolff meldt nog: In politieke kringen is
men van meening, dat de Fransche minister
president met den rijkskanselier getelefo
neerd heeft om ook in het openbaar het be
wijs te leveren, dat het uitstel van de reis
naar Berlijn, niets met eenige politieke over
weging te maken heeft.
Een telefoongesprek tusschen een Fransch
en een Duitsch nunister-puesident is niet be
paald een dagelijks voorkomende gebeurte
nis. Het is de eerste maal, dat tusschen hen
deze ongedwongen en in vergelijking tot het
gewone diplomatieke verkeer wat vertrouwe
lijker vorm van verstandhouding is toege-
«.HU-L-MTA
\5Ten bizondere vullingen^
hieruit blijkt, dat het verkeerd zou zijn ach
ter het uitstel van het bezoek andere rede
nen te zoeken dan de in Frankrijk en in
Duitschland in gelijke mate betreurde toe
stand van Briand.
In ieder geval heeft men in politieke krin
gen te Berlijn volkomen begrepen, wat de
Fransche minister-president met dit telefo
nisch gesprek tot uitdrukking heeft willen
brengen en men heeft dit vriendelijk gebaar
met voldoening ontvangen.
HET EVENWICHT VAN DE BRITSCHE BEGROOTING
DE „NAUTILUS".
De duikboot „Nautilus" is de Bereneilanden
met vry groote snelheid in Noordelijke rich
ting gepasseerd. De Berenei'anden liggen
lialfweg tusschen Tromsö en Spitsbergen.
Uit Washington wordt gemeld, dat de
Joego-Slavische regeering het Amerikaansche
Staatsdepartement heeft medegedeeld, dat zy
het Hooverplan definitief afwijst. Joego
Slavië protesteert er tegen, dat het door het
stopzetten der Duitsche betalingen schade
lydt. De waarnemende staatssecretaris Castle
heet verklaard, dat het protest der Joego
slavische regeering geen invloed op de uit
werking van het moratorium zal hebben.
TELEGRAMMEN
RONDVLUCHT BOVEN DUITSCHLAND.
BERLIJN, 15 Aug. Op het vliegveld Ber
lijn— Staaken heeft hedenmorgen de start
plaats gehad voor de rondvlucht boven
Duitschland. Het eerste vliegtuig, de A 3,
bestuurd door Poss, startte om halfvijf. De
C. 3, met bestuurder Wolf Hirth, startte te
4.41 uur. waarna achtereenvolgens de ver
schillende vliegtuigen vertrokken. Poss
kwam te kwart voor 6 op de eerste tus-
schenlandinigsplaats Travemunde aan, spoe
dig gevolgd door Hirth en de overige vlie
gers. Het weer is kdól en er staat een lich
te zeewind.
AANSLAG OP 'N SPAARBANKDIRECTEUR
BERLIJN, 15 Aug. Vrijdagmiddag werd,
volgens een bericht uit Lahr, in Baden, op
den 40-jarigen directeur van een spaarbank,
Dr. Meister, een revolveraanslag gepleegd.
De handelaar Emil Kohier, uit Friesenheim,
hij Lahr, verscheen voor het loket der bank
en wilde den directeur spreken. Tijdens het
gesprek trok Kohier plotseling een revolver
en schoot op Meister, die levensgevaarlijk ge
wond iwerd. Köhler werd gearresteerd. De da
der had des morgens den directeur van de
spaailbanik eenige malen opgeheld en gezegd,
dat hij hem wilde spreken om hem te kun
nen doodschieten.
BEGROOTINGSTEKORT IN PRUISEN.
BERLIJN. 15 Aug. Volgens de Börsenku-
rier verwacht men voor Pruisen, voor het
jaar 1931 op de gewone begrooting een tekort
van ongeveer 350 millioen mark. In het Prui
sische ministerie van financiën is men in
verband hiermede bezig voorstellen tot be
zuiniging uit te werken.
Uit Oost-lndie
VERDACHTE PLEEGT EEN AANSLAG
OP ZICHZELF
SOERABAYA, 14 Aug. (Aneta). Heden
morgen werd voor den chef der recherche
een Europeaan geleid, die werd verdacht
van een kleine diefstal. Bij fouilleering be
tastte een politieopziener zijn borstzak,
waaruit de man plotseling een revolver haal
de, waarmede hij zich voor het hoofd
schoot Hij werd onmiddellijk in deernis
wekkende toestand naar de Centrale Burger
lijke Ziekenverpleging vervoerd, waar hij
werd geopereerd.
BELASTINGONTDUIKING
MED AN, 14 Augustus (Aneta). De officier
van Justitie bij de Raad v. Justitie te Medan
eischte tegen den arts A. L. Huber, die voor
de inkomstenbelasting zijn inkomsten 40.000
te laag had opgegeven, een gevangenisstraf
voor den tijd van twee maanden.
ONTEVREDENEN OP CURACAO
WILLEMSTAD (Curasao), 14 Augustus,
(Aneta). Een groep behoorende tot de lagere
klasse van de bevolking, ontevreden over de
prijzen van het licht, hield een betooging,
die een vredelievend verloop had. De gouver
neur zegde hen toe een onderzoek te zullen
laten instellen.
Land- en Tuinbouw.
DE ZWARE REGENVAL.
'Abnormale regenval blijkt wel hieruit, dat
in de eerste twaalf dagen van deze maand,
volgens waarneming van de te Gorinchem
geplaatsten regenmeter van het Kon. Ned.
Meteorol. Instituut te de Bilt, reeds 42.5 mM.
regen is gevallen tegen 19 mM. in hetzelfde
tijdvak van vorig jaar.
EXAMEN BLOEMSCHIKKEN EN -BINDEN
By het te Aalsmeer gehouden examen
bloemschikken en -binden, ingesteld door de
Kon. Ned. My. voor tuinbouw en plantkunde
en de vereeniging van bloemenwinkeliers,
slaagden: A. Visch te Zaandam en G. J.
Hegehuis te Enschedé. Afgewezen 4.
De 130ste algemeene vergadering van bo
vengenoemde organisatie wordt Woensdag
9 Sept. te Hoorn gehouden, aanvangende
11 uur des morgens.
ALG. NED. ZUIVELBOND-
De algemeene zomervergadering van bo-
vengenoemden Bond wordt Woensdag 26
Aug. a.s. te Utrecht gehouden.
's Middags hoopt de heer C. Zwagerman,
Rijkszuivel- en veeteeltconsulent voor Zee-
tand te spreken over: „Wat valt uit de wijze,
waarop het veehoudersbedrijf in Denemar
ken gedreven wordt, voor ons land te
leeren?"
H. C. JUBILEUM-PIANO"™""
Bestudeert in Uw Vacantie
onze nieuwe catalogus,
waarin U de beste merken
y~.w van nieuwe en bespeelde
|L__J 1 Piano's, Vleugels, Kunst-
1 Bl spelpiano's, Orgels en
Kunstspelorgeis tegen de
laagste prijzen vermeld
vindt. Het bcteekent een belangrijke
besparing op Uw uitgaven. Ook door
eenvoudig huren kunt U in 3 jaar
eigenaar zijn van zulk een pracht
instrument. Wij leveren met garantie
franco huis en waarborgen tevreden
cliënten, hetwelk onze beste reclame
is. Vraagt Catalogus No. 56.
N.V. HEES Co. DELFT
GEVESTIGD 1900
Kunst en Letteren.
ONTHULLING HUGO DE GROOT-RAAM
IN DE NIEUWE KERK TE DELFT
Wij vernemen, dat op 25 Augustus a.
namiddags baflf djne, itn de Nieuwe Kerk te
Delft liet gedenkraam ter eer-e vaai Hugo de
Groot zall worden onthuld. Men heeft deze
onthulling op 25 Augustus vastgesteld, om
dat het op dien dag juist 300 jaren geleden
is, dat De Groot zijn onsterfelijk werk pu
bliceerde over „Het recht va<n oorlog en
vrede".
Bij deze gelegenheid zaïl een rede gehou
den worden door den Ameriikaansóhen oud-
mindeter Kellogg, wiens naam verbonden is
aan het Ke.llogg-Pa.ct, waarbij de aegeerim.-
gen zich verplicht hebben, da.t „het uitma
ken of oploseen wam geschillen of conflic
ten diie tusschen hen zouden kummen rijzen,
nooit, wat dien aard of oonsproing ook moge
zijin, door iets amdeirs dan door vreedzame
middelen zall worden verwezenlijkt",
HANDELSWOORDENBOEK
Bij de firma J. B. Wolters te Groningen
is verschenen de eerste druk van het Zesta-
lig Handelswoordenboek. Het Nederlandsch
en het Engelsch is verzorgd door Dr. H. G.
de Maar, het Fransch door S. E. van Praag,
het Duitsch door N. C. Stalling, het
Zweedsch door N. C. Stalling en A. Zeth-
raeus en het Spaansch door Mr. Dr. J. A.
van Praag.
De firma Wolters is bekend om de woor
denboeken die zij in den handel brengt en
die een uitstekende reputatie genieten. Dit
aantal is met een degelijk werk uitgebreid.
Volgens het voorbericht bevat deze nieuwe
uitgave in 2614 kolommen ruim 100.000
hoofdwoorden met ongeveer 500.000 hieron
der gerangschikte genummerde woorden,
uitdrukkingen, samenstellingen en zinnen.
De hoofdzaak is in dit boek natuurlijk de
algemeene handelstaal. Echter zijn, om het
werk zoo volledig mogelijk te maken, g
ne woorden van de algemeen beschaafde
taal eveneens opgenomen. De zeer speciale
vaktermen zijn niet opgenomen, omdat dan
een omvang zou zijn verkregen, die een
eenigszins behoorlijk debiet onmogelijk zou
hebben gemaakt. Het is algemeen bekend,
dat elk vak zooveel van deze woorden en
uitdrukkingen bevat, dat men van „vakta
len" 6preekt. De Nederlandsche geneeskunde
bijv. bevat bijna 20.000 „uitheemsche" ge
neeskundige hoofdtermen, zonder nog de na
men der geneesmiddelen en de „inheem-
sche" namen der ziekten te rekenen. Men
kan dit naslaan in Dr. Pinkhof's Woorden
boek van Uitheemsche Geneeskundige Ter
men.
De indeeling van het 871 bladzijden tel
lende boek is zoo practisch mogelijk ge
maakt, Op elke linksche en rechtsche pa
gina te samen vindt men naast elkaar liet
Nederlandsch, Engelsch, Fransch, Duitsch,
Zweedsch en Spaansch. Dit bracht het typo
grafisch bezwaar mee, dat men op een link
sche bladzijde moest beginnen, maar dit is
op uitstekende wijze ondervangen, door van
het voorbericht een oneven aantal bladzij
den te maken. Behalve de verticale lijnen
die de kolommen van elkaar afscheiden,
zijn, om het overzicht gemtikkelijk te
ken, alle bladzijden door zes dunne -horizon
tale lijnen in zeven vakken verdeeld, zoodal
het hoegenaamd geen moeilijkheid opleverl
in de laatste kolom het equivalent te vinden
van liet Nederlandsch dat in de eerste ko
lom staat. Verder is door het gebruik ma
ken van vette letters en van cijfers het op
zoeken nog verder vergemakkelijkt.
We hebben hier te doen met een ernstige
poging om aan de handel en aan studeeren
den een „naolischlagewerk" aan te bieden,
dat meteen op peil is. Als bij al het onder-
maansche zal ook hier nog wel verandering
en verbetering zijn aan te brengen. De schrij
vers stemmen dit in hun voorbericht zelf
toe. Nieuwe tijden izullen ook weer nieuwe
woorden doen vormen of nieuwe samenstel
lingen het licht doen zien. Een woorden
boek grijpt het levende op een bepaald
oogenblik; maar dat leven zelf gaat door.
Tien jaren hebben de redacteuren aan dit
werk gearbeid, en het mag gezegd worden
dat het werk de meesters looft. Vooral wat
Dr. H. G. de Maar ook hier weer gepresteerd
heeft, moet bewondering afdwingen. In
kele jaren heeft hij naast zijn omvangrijken
docenten-arbeid kans -gezien ettelijke bruik
bare leerboeken uit te geven en verder een
werk in, als we ons niet vergissen, drie
deelen over de geschiedenis van de Engel
sche Romantiek, dat hem zijn doctorstitel
bezorgde. En nu komt hij ons weer verras
sen met dit Woordenboek, Want we zullen
er wel niet ver naast zijn, als wc vermoeden,
dat het leidende werk door hem is gedaan.
Moge het boek in veler boekenkast een plaats
vinden, maar bovenal, moge het dagelijks in
veler handen een nuttige gids blijken te zijn.
PATER POIRTERS HERDRUKT.
In dó Verslagen en Mededeelingen der
Kon. Vlaamsche Academie deelt pater J.
Salsman S. J. een en ander mee O v v» r
oude Poirters' drukken. Dit artikel
is bedoeld als een voorbereiding tot een
nieuwe uitgave van Poirters' werk.
BERNARD SHAW.
Dc werken van Bernard Shaw, die binnen
kort een nieuw tooneelstuk doet verschijnen,
zullen in een volledige uitgave worden uit
gegeven.
Weerbericht.
Het dunne pijltje geeft don vorlgen stand aaa
Hoogste stand te Janmayen 765.4.
Laagste stand te Valencia 73S.8.
Stand vanmorgen halftwaalf 751.0.
WEERVERWACHTING.
(Medeged. door 't Kon. Ned. Meteorologisch
Instituut te De Bilt).
Meest matige, Z. tot Z.W. wind, betrokken
tot zwaar bewolkt, waarschijnlijk regen
buien, weinig verandering in temperatuur,
TEMPERATUUR.
Stand vanmorgen halftwaalf 17.6 C.
16 Augustus
Zonsopgang 5.44 u.; Zonsondergang 8.24 u,
Maansopgang 9.88 u.; Maansonderg. 9.27 u,
17 Augustus
Zonsopgang 5.45 u.; Zonsondergang 8.21 U,
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
16 Augustus
Van 's avonds S.54 u. tot 's morgens 5.15 u.
17 Augustus
Van 's avonds 8.51 u. tot 's morgens 5.17 O,
WATERSTANDEN RIVIEREN
Ruhrort 4
Maastricht t i f
Venlo t t 1 1 1
11.00 m, O.Jl m,
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
(Uudo Amsterdamaclio tt]d).
Delfzfll 111 1.0
8.62 1616
Terschelling 10.24 22.53 Willemstad 6.29 17.47
Harlingen 11.24 23.40 Brouwersb.
Helder le 5.19 8.53 Zierlkzee 1
Idem 2e 17.35 21.36 Wemelelnge
IJmulden 1 4 33 17.02 Vllssingen
EL v. Holland 3.40 16.13 Ternouzen
Rotterdam 6.05 18.08 Hansweert
17 AUGUSTUS.
Ter&cheUlng
Korllngen
Den Helder le gettf
Den Helder\ 2c getij
IJmuiden
Hoek van Holland
Ilellevoetslula
V.' illematad
Brouwershaven
leldlnge
3.48 16.15
4.31 16.43
4.50 17.09
2.49 15.03
3.23 15.4
4.25 16.34
DE NIEUWE TAALGIDS.
Vierde Aflevering.
Dr. Jos. Gielen schrijft over de weerspiege
ling der historie in de taal van Hulst en
Hulsterambacht, R. van Sint-Jan over de
twee dialecten van G. Gezelle, Simons be
sluit zijn grillig opstel Anatomie, Blan-
quaert ijvert voor een fonetiese beschrijving
van het modern Nederlands. Jansma gaat
na de beteekenis van „braam" in spreek
woorden. S. M. Noach maakt eenige aantee-
keningen op ministerieele antwoorden inzakè
de buigings-n. J. F. Buisman bespreekt
Hertspiegel, prof. de Vooys Lindemans'
Toponymie van Opwijk, Kenis' O v e 1'
zicht Vlaamsche Lett, en Van dec
Goes' Lit. Herinneringen. Tot slot;
tijdschriftenschouw,
DE LITERAIRE GIDS.
24 Juli 1931.
1-Iet hoofdartikel handelt over de midd'ei-
eeuwsche literatuur van de dood. Voor wat
Nederland betreft, herinnert het aan Antho-
nis de Roovere, Andries van der Meulen en
Jan van den Dale. Besproken worden;
Ehrenburg's Die heiligsten Güter,
Joh. R. Becker's Der grosse Plan (dat
op romantische wijze, met veel pathos het
Russische vijfjaarsplan bezingt), Reger's
Die Union der festen Hand, Joo
Lederer's Drei Tage Liebe, nieuwd
Fransche romans, enz.
Het laatste art. vangt aan:
„Dat er in Frankrijk hoe langer hoe meei!
romans worden uitgegeven, en dat het ge
middelde gehalte steeds minder wordt, weet
langzamerhand iedereen. Niet ieder echter
heeft „Het Vaderland" van 15 dezer gelezen,
waarin met enkele getallen den omvang van
het kwaad staat aangegeven. Een Parijsch
correspondent deelt ze mee: in 1913 maak
ten de romans het vijftiende deel van de
boekproductie uit, in 1915 het negende deel,
en verleden jaar het vierde van alle uit
gaven. In 1930 exporteerde het land 14 mil
lioen stuks van deze leesboeken, maar in
datzelfde jaar' schatte men het getal onver
koopbare exemplaren in de magazijnen 7
maal zoo groot, op 90 millioen. Twee maan
den geleden hebben een achthonderd Parij-
sche hoekverkoopers door twee dagen-van-
het-boek beproefd daarvan iets te spuien,
doch de omstandigheden hebben niet mee
gewerkt. Desondanks en den uitroep van
den roman-uitgever Grasset ten spijt: „Laten
ij den roman den nek omdraaien!" houdt
de stroom proza die van de persen vloeit
aan".
Verbroeck bespreekt Marsman's Kort
Geding, Meurter Braak's Afscheid
Domineesland, Du Perron's
Voor kleine Parochie en Nijhoffa
T w e e M e i s j e s en ik, een roman „waar
mee men bij het huidige verval van de soort
tevreden mag zijn".
De kroniek is welvoorzien en gedocumen
teerd.
