BINNENLAND.
nn /ernaa
A^m\4ncl
WOENSDAG 29 JULI 1931 TWEEDE BLAD PAG. 5
OPVOEDING TOT DE GEZINSTAAK
krijgt men de indruk, dat het gezin en het j
gezinsleven althans bij velen nog hoog staat
aangeschreven.
Het kostelijke boek van Dr. H. Bavinck:
„Het Christelijk Huisgezin'' werd pas nog
weer herdrukt. Ook de brochure „Antirevo
lutionair, ook in uw huisgezin" van Dr. A.
Ivuyper wordt nog al eens genoemd
zonder behoorlike leiding praten over de art.
van onze belijdenis en komen dan soms tot
een conclusie, waarbij Bogerman zich in zijn
graf zou omkeren, als hij ze horen kon. Daar
worden ze duchtig knap in de antirevolutio-
beginselen en in de verkiezingsdagen
ze by u aan huis om u te zeggen,
vrouw ook naar de stembus moet en
dat ze anders Gods ordinantiën overtreedt,
hoewel het nog maar enkele jaren geleden
is, dat ons geleerd werd, dat het vrouwen
kiesrecht met Gods ordinantiën in strijd is!
Maar over zuigelingenzorg, over koken,
bakken, inmaken en allerlei andere huiselike
BEZOEK AAN KOPENHAGEN
mag niet gerept worden op de
preien; volkomen" terecht. En to juist heb van~een G"erefirmeerde meisjes-
daar zijn immers de dienst-
ik de lezing volbracht van een nieuw werk,
j dat ik ook gaarne aanbeveel, n.l. „Het Gere
formeerde Zondagschoolwerk" door J. P.
Tazelaar, een jubileum-uitgaAre van Jachin.
Ook daarin wordt herhaalde malen gewezen
I op de grote betekenis van ons gezinsleven.
Dat is alles heel mooi en 't is goed, dat er
1 over geschreven wordt; maar nu komt de
f vraag: „En wat doen we nu om dat gezin
I te bewaren en in goede stand te houden? De
communisten doen him uiterste best om het
gezin te verwoesten en van liberale zijde
wordt heel wat gedaan en voorgesteld, waar
door het gezin zijn betekenis verliest. Im
mers, niet alleen de verstandelike opvoeding,
I ook de lichamelike wil men stukje voor
beetje uit het gezin naar de school over
brengen. Daarom nog eens: Wat d o
vereenigmg;
meisjes voor t
zondering lid i
die worden slechts bij uit-
i de vereniging!!
wij voort met het schrijven
van mooie boeken en roerende artikelen over
de grote betekenis van het gezin; over het
heilige gezinsleven en dan eindigen we met
te zeggen of te denken: doe naar mijn
woorden en niet naar mijn daden.
Een der wijzen van Griekenland wikkelde
zich in zyn mantel en maakte zich gereed
om van honger te sterven. Toen kwam de
machthebber tot hem en zei: „Niet sterven,
wij kunnen u niet missen". De wijsgeer
antwoordde: „Als men een lamp nodig heeft,
moet men zorgen voor voldoende olie". Dit
zcu ik ook willen toeschreeuwen aan allen,
innig kunnen praten en schryven
het tegengestelde te bereiken? En het jz®
wnovd luidt:. mnpt. n Items luiden? Niets 11 et Chnstellk huisgezin,
dan ongeveer ii
deze woorden: „Als u het huisgezin ii
stand wil houden, voedt dan de meisjes op
tot de gezinstaak, want een gezin zonder een
/echlte huisvrouw, zonder een echte moeder
is ondenkbaar."
J. C. WIRTZ Cz,
antwoord luidt, moet al tans luiden: Niets
dan praten; woorden, woorden, woorden,
maar geen daden.
In „De vrouw en haar huis", April 1931,
kan men een artikel vinden van mevr.
Wynaendts Francken-Dyserink, waar boven
staat: „De opvoeding tot de gezinstaak". Zij
vertelt daarin o.a. over scholen in Scandi
navië, waar koókonderricht gegeven wordt
en ook van scholen in Zwitserland, waar
onderricht in zuigelingenzorg in de rooster
voor het zevende leerjaar is opgenomen. Zy
is ook geweest in België en in Antwerpen
bezocht zij een school voor gewoon lager
onderwijs. Daar vond ze meisjes van 13 jaar
bezig in een keuken met het bereiden vaneeremedaiLLE oranje-nassau-orde.
een middagmaal. Anderen kregen onderricht
in tafelmanieren van Belgen en Engelsen. B') K°nj,beïlul' 15 T "a
Zö woonde een les bij, wafrin nertienjarigen I eeremedaille tler Oranje-Nassau-orde aan M.
werden voorbereid voor zuigelingenzorg. Ja, d™ Bra*. wonentle te Neder-
rü vond ook een paar meisjes bezig met het i ueeE', edelsmid bij de Koninklijke Kunst-
dweilen van de vloer in een zaaltje!
OFFICIEELE BERICHTEN
j werkplaatsen te Weert,
Wy hebben nu ook het zevende leerjaar en
wat leren wy onze meisjes? Dat ze moeten
schrijven: „in den haard" en daarnaast „in
kachel". Zelfs in 1931 zitten meisjes
L3 en 14 jaar 's avonds thuis te blokken
;e tobben over sommen, waarin twee
fietsrijders elkaar moeten ontmoeten. Ze
leren op een uloschool zoveel wiskunde als
gevraagd wordt voor de akte wiskunde l.o.,
maar als er in school een ongelukje gebeurt DIJKGRAAF.
inktfles of met wat anders, dan Bij Kon. besluit is aan mr. A. v. d. De\r
wordt de concierge gebeld om met dweil, te Bennekom, gemeente Ede, eervol ontslag
spons en zeem de zaak weer in orde te bren- I verleend als dijkgraaf van het polderdistrict
gen: voor schoolmeisjes is dat bij ons geen W'ageningen en Bennekom.
werk.
consulaire dienst.
De consul-generaal der Nederlanden te
Boekarest, de heer Ch. M. Dozy, is met ver
lof van zijn post vertrokken.
De vice-consul aldaar, de heer B. Lange-
veld, is belast met de waarneming van het
consulaat.
En de gevolgen? Nog kort geleden werd
in de eerste koopstad van ons land een
fabriek stil gezet, waar veel meisjes werk
vonden en die nu op straat kwamen te staan.
Velen zoeken een dienst als dagmeisje,
maar och arme: de handen stonden verkeerd!
Huishoudelike zaken kenden ze niet; met
kinderen omgaan hadden ze nooit geleerd.
Do school bemoeit zich niet met zulke nie
tigheden: de Buiten-A, de Mussel-A en der
gelijke wateren in Nederland, waar je met
_ecn polsstok overheen kunt springen: dat
zijn belangrijke zaken voor een dertienjarig
meisje in de steden van Holland; die moeten
H ze weten, maar dat zorgen voor een nietig
.rezentje als een zuigeling! daai-boven zyn
ze lang verheven! Komen die tyden, dan
komen die plagen!
Maar in de vakantie kunnen ze moeder
toch helpen? 't Mocht wat: in de pinkster
vakantie van het jaar 1931 moesten heel wat
jongens en ook meisjes op de uloscholen
iedere morgen op school komen om nog eens
duchtig gedrild te worden voor het naderend
ulo-examen! En als ze dan zenuwpatiënten
worden? Geen nood: ze gebruiken de zenuw-
ibletten van Mynhardt, zorgen dat die
vennootschap een hoog dividend kan uit-
keien en komen thuis met een mooi papier
tje, waar je een lijstje om kan maken en
an de meisjeskamer kan versieren!
Zo kweken wij huismoeders; zo zorgen wy
oor het huisgezin, ook voor het Christelik
huisgezin.
Maar we hebben toch onze meisjesveree-
ïigingen, waar we onze jongedochters op
leiden tot de gezinstaak! Inderdaad meent
u dat? Daar komen ze met elkaar, heel vaak
zeedienst.
Bij beschikking van den Minister van De
fensie is de luitenant ter zee der le klasse P.
J. Feteris belast met het bevel voor Hr. Ms.
Medusa en de luitenant ter zee der le klasse
W. II. C. Hoog, eervol van dat bevel ont
heven en geplaatst te Rotterdam.
De hoofdofficier van den marine-stoom
vaartdienst der 2e klasse W. J. Mantz, chef
der afdeeling Werktuigbouw bij de Rijkswerf
te Willemsoord, is ter beschikking gesteld
en de officier van den marine-stoomvaart
dienst der le klasse J. H. Klingen met ge
noemde betrekking belast; de officier van
den marine-stoomvaartdienst der le klasse
K. J. Metz wordt te 's-Gravenhage geplaatst
bij het Departement van Defensie.
NAT. STEUNCOMITÉ PARIJS
nieuwe leden.
Men deelt ons mede, dat de volgende hee-
ren zich alsnog bereid verklaard hebben in
bovengenoemd comité zitting te nemen: W.
de Vlugt, burgemeester van Amsterdam,
jhr. J. O. de Jong van Beek en Donk, oud-
gouverneur van Curasao; W. H. van Ter-
wisga, luit.-generaal b. d., voorzitter van den
Nationalen Bond „Het Mobilisatiekruis" en
ir. J. E. F. de Kok, directeur der Kon. Pe
troleum Maatschappij.
Giften kunnen worden afgedragen aan de
Vereeniging „Oost en West": Korte Voorhout
6, Giro 14574.
BEGRAFENIS GENERAAL
W. F. POP
Onder zeer groote belangstelling is gister
middag op Oud Eik en Duinen ter aarde
besteld liet stoffelijk overschot van den Oud-
Minister van Oorlog luit. generaal W. F. Pop
voorzitter van dc Bczuinigingscommissie.
Op de begraafplaats waren o.a. aam
zig o.m. de minister-presid<ent jhr. mr.
Ruys de Beerenbrouck, dr. L. N. Deckers,
minister van defensie; de oud-minister dr.
Colijn, J. J. C. van Dijk, H. A. van IJssel-
steijn, dr. J. Th. de Visser en E. P. Wester-
veld.
Verder waren tegenwoordig: een deputa
tie van den generalen staf, d'eputaties van
de Hoogere Krijgsschool, van de le artille
riebrigade en het 2e regiment Veld artillerie,
verder de commandant Veldleger, de com
mandant van de le devisie, en voorts tal van
militaire autoriteiten, actieve en gepension-
neerde officieren, ambtenaren en andere be
langstellenden.
I(n d'e rouwkapel voerde fret eerst het
'oord de kolonel Winkelman, namens
den chef van den Generalen Staf, die in het
'buitenland vertoeft.
Spr. gedacht den belangrijken arbeid door
generaal Pop, in tal van hooge ambten yer-
•ioht en getuigde van den grooten eerbied,
die allen voor generaal Pop koesterden, die
ondier zijn bevelen hadden gestaan.
Spr. bracht in herinnering den moeilijken
tijd van het najaar 1918.
Vervolgens trad als Spr. naar voren mr.
dr. Snij der van Wissekerke, die de
'diensten schetste van den thans ont
slapene, als bestuurslid van den Volksbond
tegen Drankmisbruik.
De volgende spr. Prof. de V o o y s wees
op d'e vele cn moeilijke werkzaamheden, die
de heer Pop verrichtte als voorzitter van de
bezuinigingscommissie.
In de kapel speelde de heer J. C. Littooy
op het orgel de Marche funèbre van Ghopin
liet. koraal Wiènn ioh einmal soil schei
dein uit de Mattheus Passion. Onder de to
nen van het Oude Wilhelmus werd dc baar
uitgedragen.
Aan de groeve werd; namens de familie
dank gezegd voor de groote belangstelling.
NEDERLANDSCHE STEENKOOL
DE UITVOER NAAR FRANKRIJK.
Naar de Limb. Koorier uit betrouwbare
bron verneemt, schijnt het gevaar, dat ook
België beperking van den koleninvoer zal
plaats hebben, iets waarop in verband met
de Fransche invoerbperking herhaaldelijk
is gewezen, zoo goed als verdwenen te zijn.
De Limburgsche mijnen zijn intusschen-
begonnen met het wegsturen van wagons
kolen naar Frankrijk onder de nieuwe be
palingen, geschapen door de Fransche in-
oerbeporkingsmaatregelen; aan de Limburg
sclie mijnen zijn licenties voor den invoer
erleeni
DRANKBESTRIJDING
Jaarvergadering der Geref. Vereeniging.
Het agendum van de 31e Jaarvergadering
der Geref. Vereen, voor Drankbestrijding,
te houden 26 Augustus 1931 te Utrecht, in
het Gebouw voor Kunsten en Wetenschan-
pen, Mariaplaats, luidt als volgt: Aanvang
10*4 uur. Opening door den Voorzitter, Ds.
W. H. Gispen. Ingekomen stukken. Verkie
zing van een lid van het Moderamen. Be
spreking Jaarverslag van den Admin.-Pen-
ningmecster. Behandeling van Voorstellen
en Vraagpunten.
En op die van de afd. Bussum: a. Het
Hoofdbestuur richte een circulaire met een
korte vragenlijst aan de Kerkeraden der
Gereformeerde Kerken in Nederland, der
Christel. Geref. Gemeenten en der Geref.
Kerken (H.V.) waarvan de bedoeling en de
strekking is. dat de Kerkeraden zich zullen
afvragen of de kerk aan de bestrijding der
drankzonde niet meer dan tot dusver steun
heeft te bieden.
De jaarrekening over 1930 geeft een eind
cijfer van f 6930— met een nadeelig saldo
van bijna f 5.
De 123 afdeelingen tellen te samen 3937
leden, terwijl er 768 verspreide leden zijn,
totaal Oj705.
SPOOR. TRAM EN BUS
De Nederlandsche Spoorwegen willen met
ingang van 1 September de exploitatie van
den tramjvveg NunspeetHattemenbroek,
met zijtak Wezepde Zande, staken.
De Algemeene Transport-Onderneming
zal van 1 September af auto-diensten vooi
reizigers- en goederenvervoer gaan onder
houden op genoemde lijnen.
De dienst Purmerend-Alkmaar
De directie der Tweede Noord-Holland-
sohe Tramweg-Maatschappij deelt ons
mede, dat met ingang van Zondag 6 Sep
tember a.s. de tramdienst op de lijn Pur-
merend—Alkmaar zal gestaakt worden en
dat op denzelfden dag de Noord-Zuid-Hol-
landsche Tramweg Maatschappij haar
autobusdienst Purmerend-MiddentBeemstei
Rijp-Graft zal openen.
Autobusdiensten.
Gedep. Staten van Noord-Holland hebben
p verzoek van de N.V. De Veluwsclie
Auto-Dienst, te Ermelo, om vergunning
voor een autobusdienst van Amsterdam
Ermelo en terug, voor zooveel het tra
ject in de proiincie Noord-Holland is ge
legen afwijzend beschikt; en de aan de fir
ma Spreeuw en Middelbeek, te Edam, de
ergunning, voor zooveel deze betreft een
autobusdienst van Edam over Purmerend
naar Alkmaar en terug (op Vrijdag), inge
trokken.
-yn\ Eich wat W1I5.
Jossie heette eigenlijk Ad'rianus. doch de
volksmond had dezen naam verbasterd tot
Jos, en omdat Jos klein van gestalte was,
moest Jos Jossie zijn.
Jossie dan won zijn dagelijksch brood
door 's morgens vroeg reeds met kar en
paard naar de stad te trekken om daar
aardappels aan den man te brengen.
En daar had hij slag van. Tintelende hu
mor wist hij te plaatsen als geen ander,
doch ontmoette hij smartelijke omstandig
heden, dan wist hij op zeer innemende wij
ze zijn deelneming te betuigen, en (hij was
ouderling) ontbrak het ook niet aan troos
tende woorden. Hij nam er- dan den tijd
voor om ook bij het uitoefenen van zijn be
roep te toonen, d'at hij ernst maakte met
zijn Christendom.
Hoewel gewoonlijk blijmoedig gestemd,
stond dezen morgen zijn oog strak. Hij was
in gepeins en had het hitje niet zelf bijster
goed den weg geweten, dan was zijn vrachtje
nooit in de stad gekomen.
Wat was er aan de hand?
Bij een bejaarde (tame, waar hij reeds tal
van jaren winterprovisie leverde, had hij
uit den mond laten vallen, dat hij op dien
en dien datum zijn 25-jarige bruiloft zou
Deze gedenkwaardige dag was nu achter
den rug. Den d'ag echter vóór het feest had
de bode voor zijn woning gestopt en een
groote ronde doos afgegeven, afkomstig van
een bekende banketbakkerij.
Bij opening van dezelve had het echtpaar
een ware ruïne gevonden van gebak, slag
room, suiker, kortom alle ingrediënten,
waaruit een fijne taart met toepasselijk op
schrift had bestaan.
Uit dien chaos stak de punt van een
kaartje, dat na reiniging als schenkster van
het gebak de bewuste mevrouw aanwees.
Jossie had met het mengelmoes raad ge
weten. Heel opeten ging toch niet, dus was
er niets verloren dan het schoone gezicht.
Ieder bezoeker kreeg een flinke schep uit
de doos en er werd hartelijk om gelachen.
Doch vandaag was de oplossing moeilijker
Mevrouw zou heslist vragen hoe de taart
bevallen was. Liegen wilde hij niet en de
ronde waarheid zeggen was wel wat hard,
vandaar dat hij in gepeins ves om deze te
genstrijdigheden ot) te lossen.
De hit draafde lustig verder, doch Jossie
kwam niet nader tot de oplossing.
Weldra stond hij vóór mevrouws woning
en schelde aan. Zijn eenige hoop, dat de
meid zou openen, vervloog als rook. toen
hij mevrouws stap i;. de gang hoorde.
Ha telijk werd Jossie gefeliciteerd' en toen
kwam het groote moment.
„Wel Jossie, heb je mijn taart ontvangen?
't i
En resoluut klonk het uit Jossie's mond:
„Hij was in één woord, fijn. mevrouw!"
„Ja, ja," zei mevrouw, „maar hij was ook
van de beste banketbakker."
Niet noodig te vertellen, dat op den terug
weg menigmaal een glimlach om Jossie's
mond speelde
R. A v. d. B.
STREEKPLAN
EILAND IJSELMONDE
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
hebben zoo meldt de N.R.Ct. aan (le ge
meentebesturen op het eiland IJselmonde
geschreven, dat het in studie nemen van
een schematisch streekplan voor sommige
d'eelen van Zuid-Holland en wel allereerst
voor het eiland IJselmonde zeer urgent is.
Als resultaat van de voorbesprekingen,
die eenigen tijd geleden de commissaris der
Koningin heeft gevoerd met de burgemees
ters op het eiland IJselmonde, berichten Ge
deputeerde Staten thans, dat zij het in
studie nemen van het bedóelde streekplan
liefst volbracht zouden zien in overleg met
door de betrokken gemeentebesturen aange
wezen twee deskundigen en onder leiding
van de reeds thans bestaande commissie
van advies voor de uitbreidingsplannen.
De te benoemen studie- -ommissic zou
moeten bestaan uit een vertegenwoordiger
uit d'e commissie van advies voor de ge
westelijke uitbreidingsplannen, tevens voor
zitter, een of twee leden van die commissie
een vertegenwoordiger van den rijkswater
staat; een vertegenwoordiger van de spoor
egen; een vertegenwoordiger door het ge
meentebestuur van Rotterdam aan te wij
een lid aen te wijzen door het ge
meentebestuur van Dordrecht, en ten slotte
zouden de zeven plattelandsgemeenten Rid
derkerk, IJselmonde, Barendrecht, Heer-
jansdam. Zwijndrecht, Poortugaal en Rhoon
gezamenlijk twee deskundigen aanwijzen.
Het zal volgens het oordeel van Gedep.
Staten inzonderheid een commissie zijn, die
de verschillende problemen van dien techni-
schen kant beoordeelt. Volgens de bedoe
ling van Gedep. Staten zullen de eventueel
door de zeven gemeentebesturen aan te
wijzen twee leden in de commissie zitting
nemen niet als vertegenwoordiger, doch
•el als vertrouwensmannen van de ge
meenten. Zij hebben dus de taak zorg te
aTagen, dat met de belangen van de ge
meenten, die hen afvaardigen, voldoende
rekening wordt gehouden, waarom de dage
lij ksche besturen zelfstandig hebben te be
palen, op welke wijze voldoende contact
met de betrokken leden blijft "bewaard, en
hoe dat zal worden ingericht. Daarom zul
len zij ook hebben zorg te oT-agen, dat aan
die vertegenwoordigers al de gegevens ver
strekt worden, die voor een juist oordeel
en juiste waardeering van de belangen
noodig zijn. Anderzijds zal niet uit het oog
mogen worden verloren, dat de in het leven
te roepen sub-commissie een studie-commis
sie behoort te zijn. en (lat, wil men van een
vruchtbaar samenwerken tusschen (te leden
der commissie verzekerd zijn. het noodig is
dat de leden niet dermate in hun oordeel
gebonden worden, dat het vrije onderzoek
wordt belemmerd.
De mogelijkheid, dat na waariteering van
alle factoren, die 't vraagstuk besheerschen
de in totaal meest juiste oplossing kan
worden voorgedragen, dient van den be
ginne aan vast te staan.
Deze laatste omstandigheid, zoo schrijven
Gedep. Staten, eischt intusschen, dat de ge
meentebesturen, ook al hebben hun afge
vaardigden in de commissie aan een be
paalde oplossing medegewerkt, volkomen
vrij blijven in hun oordeel over de resul
taten van de gemaakte studie.
Ten slotte wordt verzocht, in gemeen
overleg twee personen ter benoeming door
Gedep. Staten voor te dragen.
DE INDIE-POSTVLUCHTEN
I-Iet 23ste postvliegtuig is gisterochtend
om 5.23 uit Jash vertrokken en om 12.50
te Ivaratsji geland. Het vertrok van daar
om 14.30 en is om 1S.28 te Johdpoer aange
komen.
Het 21ste postvliegtuig op de terugreis is
gisterochtend 5.20 uit Jodhpoer vertrokken,
om 9.55 te Karatsji geland, aldaar weer op
gestegen om 11.30 en om 16.30 te Djask aan
gekomen.
Uit het Sociale Leven
CHR. NAT. WERKMANSBOND
De Chr. Nat. Werkmansbond houdt zijn
36ste jaarvergadering op 12 en 13 Augustus
in het gebouw „Volkspark" te Enschede.
UPPSALA
DE BEGRAFENIS VAN AARTS
BISSCHOP SODERBLOM
Particuliere correspondentie)
Bij prachtig weer weren we door de
Sont, toen de marconist het bericht opving
Van het ovenlijden van één van Zwedens
grootste mannen. Söderhlom en dat zijn be-
gafenis te Uppsala zou plaats vindein.
Over 36 uur zouden we te Stockholm we
zen en daar ilc toch al van plan was deze
oudste universiteitsstad van Zweden van
daaruit te bezoeken, nam ik mij voor te
rachten de begrafenis van den aartsbis
schop bij te wonen.
Groot was dan ook mijn teleurstelling,
oen de kapitein mij even voor Stockholm
vertelde, dat hij van den loods gehoord had,
lat de aartsbisschop die dag, Dond'erdag 16
Juli, zou begraven worden. Daar ik niet op
do hoogte was van de gewoonten in Zweden
L 0. v. begraven, dacht ik er niet verder
Dver na: hoewel ik het wel zeer gauw vojnd.
Te Uppsala.
Daar ik echter toch Uppsala wou zien,
ling ik Zaterdagmorgen met de tram naar
te stad, onze boot, een tanker, waarop ik
;en plezierreisje naar Amerika had gemaakt
ag namelijk een eindje buiten de stad. Alle
laggen in de stad hingen halfstok en ik
logon reeds te \ermoeden dat de kapitein
ich vergist had. zekerheid daarvan kreeg
k toen ik de geweldige drukte op het sta-
ion zag.
Een onafzienbare menschenmassa en ve
en in het zwart gekleed met hooge hoed en
ritte das. Kwart voor tien en om tien uur
zou de trein vertrekken; het was me ten
lenen male een raadsel hoe ik nog met die
rein mee zou kunnen.
Dat was echter buiten de voortreffelijkheid
van de Zweedsche spoorwegen gerekend.
)m tien uur precies vertrokken we met een
ange trein, die echter alle menschen mee-
im naar Uppsala.
De verbinding tusschen Stockholm en
Uppsala is nog niet geëlectrificeerd zooals
t>ijna alle andere trajecten in Zweden, en
det landschap waar men doorrijdt is voor
Zweden tamelijk vlak, doch uit historisch
oogpunt buitengewoon belangrijk. I11 deze
streek wérd voor meer dan 1200 jaren het
Zweedsche rijk gesticht en reeds vóór onze
jaartelling stond er een in het geheele
Noorden beroemde heidentempel. Ook uit
geografisch oogpunt is deze streek zeer in
teressant, doch om daarover iets te vertellen,
De Domkerk van Uppsala
zou me te ver van mijn eigenlijke onder
werp voeren.
Zonder stoppen reden we in een goed uur
naar Uppsala; aan het station niemand om
kaartjes in ontvangst te nemen, allen die
men maar eenigszins kon missen had men
schijnbaar vrij gegeven.
Uppsala zelf is een klein, leelijk plaatsje,
d'at zich er echter op kan beroemen de
grootste dom en oudste universiteit van
Zweden binnen zijn muren te bergen.
De studenten die in Zweden aan hun
witte petten zijn te herkennen, hadden de
regeling van alles in handen. Zij ontvingen
de afgevaardigden, de buitenlanders en ga
ven alle mogelijk inlichtingen.
Met de stroom meeloopende kwam ik bij
de Dom die met zijn machtige torens het ge
heele beeld van het stadje beheerscht Voor
de ingang stond een vriendelijke agent, die
ik in mijn vriendelijkste Duitsch vroeg of
hij er geen bezwaar tegen had. dat ik maar
naar binnen ging. Hij sloeg aan, lachte en
haalde z'n schouders op, een venschijnsel
dat me ook reeds in Stockholm was opge
vallen, mon verstaat hier geen woord
Duitsch. Fransch of Engelsch. Ik besloot
dan maar naar binnen te gaan, de lach van
den agent verstijfde nu echter en zijn arm
beweging was duidelijk genoeg; ik mocht
er niet in.
V'ik bij stond gelukkig een student, die
ik yertelde hoe de zaken, stonden, dat ik als
Hollandsch student hier toevallig was ge
komen en ik vroeg of er nu voor mij geen
kans zou wezen een toegangskaart te krijgen
Kaarten bleken er niet uitgegeven te zijn
en d'e dom was vol, hij beloofde me echter
te zullen zien wat hij voor me doen kon.
Toch in den Dom.
Even later kwam hij terug met een ander
persoon, die waarschijnlijk meer te vertel
len had dan hij, en die, na mij op uiterst
beleefde, voor ons Hollanders zelfs een
beetje overdreven aandoende manier ge
groet te hebben, mij verzocht hem te vol
gen. Ik kreeg een plaatsje vlak bij de ze
tels, die voor de koninklijke familie be
stemd1 waren en kon alles schitterend zien.
Het was half twaalf en eerst om twaalf
uur zou de begrafenis plaats vinden had ik
gehoord.
Het orgel speelde zacht koralen van Bacli
en bij het altaar waren ontelbare kransen
opgesteld. De preekstoel was met rouw
floers omhangen en ook bij het altaar en
het orgel hingen zwarte kleeden.
Ik moet eerlijk zeggen, dat ik niet veel
begreep van wat er eigenlijk op dat oogen-
blik gebeurde omdat ik meende dat dit een
rouwdienst was en dat om twaalf uur zich
allen naar d'e begraafplaats zouden begeven
eerst later werd het me duidelijk dat de
aartsbisschop in de kerk zelf begraven zou
worden.
Kwart voor twaalf kwam de koninklijke
familie binnen, waarbij zich ook kroon
prinses Astrid van België bevond, en zwij
gend namen ze hun plaats in.
Even over twaalf klonk gezang buiten en
begonnen de klokken te luiden, terwijl allen
opstonden. Ik maakte van de gelegenheid
gebruik om dichter bij de uitgang te komen
om ook op de begraafplaats iets te kunnen
zien.
Vlak hij den zijuitgang keek ik nog 1
de kerk rond en nu zag ik dat men geen
aanstalten maakte om de kerk uit te gaan,
maai* dat er juist een lange stoet studenten
met omfloerste vaandels door de hoofdin
gang binnen kwam en daarachter, gedragen
door 8 studenten, zooals ik later hoord'e af
komstig uit de provincie waar Söderhlom
ge/boren. was, de eikenhouten kist met zijn
stoffelijk overschot.
Ik begreep, dat ik mij vergist had en dat
de eigenlijke rouwdienst
eerst nu begon, mijn mooie plaats was ik
echter kwijt want ik zag geen kans om zon
der stoornis daar weer te komen en ik moest
dus achteraan blijven staan.
Het orgel speelde een fuga van Bach en
onder d'e diepste stilte kwam de stoet, die
(le kist volgde binnen. Vlok er achter de
familieleden, dan afgevaardigden uit bin
nen en buitenland, geestelijken, waarvan
sommige schilderachtige gewaden droegen
en tenslotte weer studenten, die den stoet
sloten.
De klokken luidd'en onafgebroken, niet
alleen de klokken van deze kerk, maar van
alle kerken in Zweden. Zweden begroef één
van zijn groote mannen en men behoeft het
niet ten volle met de gedachten en het
streven van den aartsbisschop eens te zijn,
om te erkennen dat hem deze eenvoudige
hulde toekwam.
De studenten droegen de kist tot voor het
altaar waar een soort katafalk was opge
dicht, terwijl allen de voor hen bestemde
plaatsen innamen.
en stilte en toen zong men een gezang
rvan de melodie zooals ik ook later
hoorde door Söderblom zelf gecomponeerd
Een hooge geestelijke las daarna een
gedeelte uit den Bijbel, waarna de gemeente
een gehang zong, gevolgd door het
Onze Vader.
Een jongenskoor zette nu een lied in. over
't algemeen is het zingen van knapen iets
wonderschoons, zehten zal het echter zoo
ontroerend geklonken hebben a.s in deze
Dom. Onder bet zingen nam men de kist
van de katafalk en werd deze in het graf
neergelaten. Het orgel speelde zacht door
toen het zingen opgehouden was en de
stilte werd alleen verbroken door het on
derdrukt snikken van velen.
Aartsbisschop Söderblom was begraven.
Even later trad een student naar voren
en legde de eerste krans neer, hij werd ge
volgd door ontelbare afgevaardigden die
alle hulde brachten aan den overledene.
Zooveel waren het er, dat de diepe indruk
die de eenvoudige plechtigheid gemaakt had
voor een goed deel verloren ging, voor mij
nog des te meer omdat ik van de Zweedsche
sprekers zoo goed als niets verstond.
De dom van Uppsala.
Ik begon daarom d'e kerk maar eens rond
te kijken, die doordat ze, zooals ik reeds
zeide, tamelijk smal is, lang niet zoo'n groo
te indruk maakt als de Dom vaai Keulen cn
Milaan. Het is een Gotisch bouwwerk, waar
mee men aan het einde der 13e eeuw be
gonnen is. Men vorderde slechts langzaam
en eerst na 150 jaar werd de kerk in 1435
feestelijk ingewijd. In 1702 werd' ze echter
door brand half verwoest en eerst in 1S85 is
men met een grondige restauratie begonnen.
Langs beide zijden bevinden zich, in groote
nissen de graven van vele bekende Zweden.
Achter het altaar bevindt zich de kapel met
de graftombe van Gustav Vasa. I11 deze Dom
den ook de koningen van Zweden
stee'ds gekroond.
Nog steeds werd er gesproken, hoewel het
reeds over drie was. Eindelijk werd dc laat
ste krans aangedragen en zette het koor
r een lied in terwijl de studenten met
hun vaandels den doode groetten. Langzaam
verliet men de kerk, eerst de familie, daarna
de vorstelijke personen, de genoodigden en
tenslotte de belangstellenden.
De student die mij geholpen had wachtte
buiten on mij, om mij de universiteit te la
ten zien. Dit is een zeer groot gebouw en ze
deed sterk denken aan de universiteit van
Leipzig. Als men dergelijke gebouwen ziet
en daarmee het oude nonnenklooster op het
Rapenburg vergelijkt dan denkt men
ik zou er niet graag mee ruilen. Er is geen
volgekrast zweetkamertje, doch een offii i-
eele wachtkamer, geen uitgesleten trap die
de levensloop van een student ondier het
opklimmen doet voorbijgaan enz.
Uppsala heeft verder nog een oud slot
waarvan men een schitterend gezicht over
de omgeving heeft.
Het weer, dat zich de geheele dag prachtig
gehouden had, werd nu minder en toen we
weer bij de Dom kwamen, stortregende het.
We gingen daarom (te Dom weer binnen
waar nu een onafgebroken rij langs liet ge
opende graf, waarom heen de bloemen wa
ren gelegd, trok. Er waren zooveel bloemen,
dat men reeds in het portaal de doordrin
gende geur rook.
Nog even hebben we rustig in een bank
gezeten om een laatste indruk van deze
kerk moe te nemen, die toch wanneer men
haar door de hoofdingang binnen komt
door cte lajige rij pilaren een achoonere in
druk maakt dan dat ik er eerst van ge
kregen had.
Studenten dragen het stoffelijk overschot van "Aartsbisschop Söderblom grafwaarts.
