JUktuw JTriJt5djr CTmtmttt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
ÏACANTIE-ADRESSEN
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.25
(Bfischikkingskosten 0.15.)
Per week 0.25
Voor het Buitenland bij Weke-
iijksche zending a 6.—
Bij dagelijksche zending D
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7% cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijghaar
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 3412 VRIJDAG 24 JULI 1931
ADVERTENTIE N:
Van 1 tot 5 regels1.1*%
Elke regel meer0.22Yt
Ir.gez. Mededeelingen
van 1—5 regels D 2.30
Elke regel meer0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
10e Jaargang
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
In ons artikel over het jubileum van
Staatsraad Idenburg brachten we een pas
sage uit een interview in herinnering, waar
in de oud-gouverneur-generaal zegt: „als
men mij tot Zondagsarbeid zou willen dwin
gen, zou ik dienstweigeraar worden".
Van geachte zijde reageerde men hierop,
dat een officier toch wel eens verplicht kan
worden om op Zondag arbeid te verrichten.
Ons antwoord is, dat het woord van Iden
burg in onze kringen zeer wel verstaan
wordt. Het is ondenkbaar, dat hij als genie
officier op Zondag werkeloos zou blijven, in
dien b.v. gevaar door overstrooming dreigde
of wanneer zijn korps onverhoeds werd aan
gevallen.
De beperking „ik wensch den Zondag vrij
te houden", beteekent niets anders dan: ik
weiger niet-noodzakelijke arbeid op Zondag
te verrichten.
Echter, men' meene nu weer niet, dat dit
begrip zoo ruim mogelijk genomen mag wor
den en dat Idenburg als gouverneur-gene
raal b.v. zoo gemakkelijk de Zondagsrust
aan heerschcnde gebruiken en gewoonten
ten offer bracht.
Uit het waardeerend artikel dat het Han
delsblad over den zeventigjarige schreef,
blijkt dat wel anders. Daarin wordt o. a. ge
zegd:
In 1911 werd de Sareket Islam opgericht
en begonnen de politieke moeilijkheden,
die leidden tot het weigeren van rechts-
p -i-S'ionlijkheid aan de Centrale S. I.
Maar ook in andere opzichten ging de
G.-G. niet op rozen, zijn circulaire bijv. be
treffende het niet houden van pasar op
Zondag verwekte in de bladen een storm
van verontwaardiging. Vooral te Soera-
baja werd'de heer Idenburg steeds fel aan
gevallen, doch toen hij ter gelegenheid
van de opening der havenwerken aldaar
drie dagen toefde, sloeg de stemming om.
De man, die „het pasarwezen wilde kerste
nen", en „Mekka wilde sluiten", kwam,
zag en overwon.
Hoewel we meenden te kunnen volstaan
met een persoonlijk antwoord aan onzen
briefschrijver, vonden we bovenstaand citaat
te interessant om niet even op de kwestie
terug te komen.
Immers, hieruit blijkt tweeërleL
In de eerste plaats, dat zeer hooge prijs
op de Zondagsrust gesteld werd en dat de
heer Idenburg het begrip „noodzakelijk"
zoo beperkt mogelijk wenschte op te vatten
Doch ook in de Tweede plaats en dat
is een leering voor ons allen dat men
bij de toepassing niet overvoorzichtig be
hoeft te zijn.
Ook oprechte voorstanders van Zondags
rust zullen het hoofd geschud hebben over
het waagstuk om de Zondagsmarkt te ver
bieden. Dat was immers een schending van
de adat, een ernstige inbreuk op een diep
gewortelde volksgewoonte.
Die overwegingen hadden eóhter voor den
G.G. geen waarde: Pasar houden op Zon
dag was in strijd met ware Zondagsrust en
behoorde niet tot de onontwijkbare nood
zakelijkheden. Vandaar het verbod.
De gevreesde revolutie bleef echter uit.
Idenburg kwam, zag en overwon; zegt het
Handelsblad.
Een reden voor ons, om voet bij stuk te
houden; ook als het strijd mocht kosten.
Zondagsrust, onmisbare voorwaarde voor
Zondagsheiliging, is heilige strijd waard.
EERSTE KAMER
DAGERAADSPROPAGANDA.
Gelijk men weet drijft de Vrijdenkers-
vereeniging „De Dageraad" in de laatste
tijd een hardnekkige en niet steeds behoor
lijke propaganda in Limburg.
De roomschkatholieke bladen hebben zich
gelijk van zelf spreekt, fel tégen deze actie
gekeerd, doch tevens (behoudens mis
schien een enkele onbeduidende uitzonde
ring) de geloofsgenooten gewaarschuwd om
bij elke tegenbetooging waardig en rustig
te zijn.
De Vrijdenkers aanvaarden ook deze me
thode en in hun oragan verklaren zij na
drukkelijk:
„De e e n i g e wijze, waarop wij respekt
kunnen afdwingen is onze houding. Die
moet waardig en ernstig zijn van begin
tot einde. Zwijgend en met opgerichte
hoofde doe ieder z'n verspreiderswerk.
Geen kenteekenen of opschriften aan de
auto's. Geen twistgesprekken. Respekt
voor den medemensch. Wij bestrijden
slechts ideeën."
Dat is dus in orde. Dit is de eenige juiste
methode in de strijd over geestelijke vraag
stukken.
Doch, wanneer „De Dageraad" een strijd
met open vizier begeert, dan begrijpen wij
niet, waarom men zóó de duisternis en de
geheimzinnigheid mint.
Immers, Zaterdag a.s. zal men in Lim
burg propaganda-lectuur verspreid
de nacht van Vrijdag op Zaterdag
men er heen. En dan, zoo schrijft het or-
VERSCHILLENDE WETS-
ONTWERPEN
Een twintigtal wetsontwerpen kwamen
in de gistermorgen begonnen vergadering
der Eerste Kamer aan de orde.
De wet op de Strandvonderij ging er zon
der debat en zonder stemming door. Even
eens de vereeniging van Driebergen en Hij
senburg, een wijziging der Landarbeiders
wet en de uitbreiding van de inspectie van
het Nijverheidsonderwijs.
Bij de aanvulling van de Leerplichtwet
drong de heer Sm een ge (Lib.) aan op
verkorting van de procedure bij overtreding
der wet Voorts wild"e hij strafbaarstelling
van werkgevers bij schoolverzuim van in
hun bedrijf werkzame kinderen.
Minister Terpstra betoogde, dat daar
voor een ingewikkelde herziening noorlig
zou zijn, welke thans niet noodig is, daar
de procedure reeds aanmerkelijk verkoi t is
Met de strafbaarstelling wil hij niet ver
der gaan dan thans is voorgeschreven.
Z. h. s. werd' het wetsontwerp goedge
keurd, gelijk ook de heffing van het Statis-
tiekrecht.
Bij een suppletoire begrooting van Finan
ciën stelde de heer De Jong (R.K.) de
vraag of de Beurscommissie iets gedaan
heeft om de gevolgen van de crisis voor de
bonafide beleggers minder ernstig te ma
ken door het tegengaan van misbruiken als
het uitleenen van fondsen, waardoor de
baissespeculatie wordt bevorderd.
De Minister van Financiën zal
overleg plegen met zijn ambtgenoot van
Justitie.
Het ontwerp werd aangenomen z. h. .s.;
eveneens de wijziging der dividend- en tan
tièmebelasting.
Daarover sprak de heer Dobbelman
(R.K.). Deze bepleitte, dat vroegere afschrij
vingen wegens verliezen in mindering wor
den gebracht bij de heffing der dividend- en
tantiémebelasting. In het algemeen klaag
de hij over te groote fiscaliteit, waardoor
kapitaal het land wordt uitgejaagd.
Minister De Geer verklaarde, dat hij
niet verder kon gaan dan nu is voorgesteld.
And'ers zou het mogelijk worden dat af
schrijvingen uit 1850 nu nog in mindering
werden gebracht Zeis heeft iemand zich
reeds beroepen op een uitspraak van IS23!
Bij de wijziging van de Stuwadoorswet
verklaarde de heer De Bruyn (R.K.) van
stre 'baai-stelling van het niet-gebruiken
van veiligheidsmiddelen door havenarbei
ders niet veel te verwachten. Hij aanvaard
de het beginsel evenwel en vreesde gevaar
in de steeds snellcré arbeidsméthode.
De Minister van Arbeid betoogde,
dat de verantwoordelijkheid op den arbei
der moet rusten, doch meent, dat steeds re
kening zal moeten worden gehouden met
zijn positie en met de verontschuldigin
gen die hij daaraan, kan ontleenen.
Het ontwerp werd aangenomen z. h. s.
Bij een aantal wetsontwerpen tot wijzi
ging der Indische begrooting bracht Mevr.
Pothui sm i t (S.D.) de behandeling
van ir. Soekarno, die veroordeeld is in het
bekende P.N.I.-proces, in de gevangenis.
Deze politieke gevangene moet humaner
behandeld worden, meende zij. Hij moet
niet op één lijn gesteld worden met gewone
gevangenen.
i nister De Graaf f meende, dat in
den brief van ir. Soekarno niets te vinden
is, dat op een onwaardige behandeling
wijst Soekarno is een gewoon gevangene in
een model-gevangenis. Politieke gevange
nen kennen wij niet Uitzonderingen op het
gevangenisreglement kunnen ten behoeve
van Soekarno niet gemaakt worden. Intus-
schen is de Minister bereid enkele opmer
kingen onder de aandacht der Indische
Regeering te brengen.
Z. h. s. gingen de wetsontwerpen door,
nadat was gerepliceerd.
Bij het wetsontwerp Onteigening van per-
ceelen, erfdienstbaarheden en andere zake
lijke rechten, noodig voor verbetering van
den Rijksweg RenswoudeArnhem bij de
Klomp en om Ede, verzette de heer Van
Citters (A.R.) zich tegen het maken van
een gelijkvloersche, onbewaakte spoorweg-
kruising bij de voorgenomen wegomlegging
om Ede heen. Hij wijst op het ontstellend
aantal ongelukken op onbewaakte overwe
gen. Men heet wel eens gezegd, dat onbe
waakte overwegen opvoedend' werken. In
de praktijk komt daar niets van. Men zal
toch tot viaductkruising moeten komen,
waarom dan niet dadelijk daartoe overge
gaan.
De Minister van Waterstaat
merkte op, dat de kosten van een viaduct
100.000 zullen bedragen. Bewaakte over
wegen geven geen waarborg tegen ongeluk
ken. Een debat daarover is evenwel nu niet
aan de orde. Hij is bereid de zaak, door den
heer v. Citters ter sprake gebracht, nog eens
te overwegen.
Het ontwerp werd na re- en dupliek, aan
genomen z. h. s.
Na de pauze was aan de orde het wetsont-
erp in zake verlaging van de dividend
garantie der Ned. Spoorwegen.
De heer v. Citters (a.r.) stelde de vraag
of de Regeering moreel bevoegd is wijziging
te brengen in de overeenkomsten yan 1920.
De minister heeft in de Tweede Kamer be
toogd, dat de Regeering deze bevoegdheid
bezit en zich beroepen op art 14 van de
overeenkomst van 1920, maar dit heeft met
deze zaak niets te maken. Dit artikel zegt,
dat niets mag worden gewijzigd dan met
goedvinden van de aandeelhouders en daar
over ging het niet
Men kan over de moreele bevoegdheid ver
schillend denken, doch tegen de wijze van
uitvoering zijn verschillende bezwaren ge*
opperd. Men heeft de aandeelhouders zeer
onvolledig ingelicht en het ware beter ge
weest als men hun tijdig volledig had inge
licht Eigenlijk is deze wijziging een reuze-
sprong in de richting, van naasting, niet
olgens de bepalingen, niet formeel, maar
vél inderdaad, omdat er niets kan gebeuren
zonder den wil der aandeelhoudersvergade
ring, waar de Regeering de meerderheid
heeft
De Minister van Watérstaat be
toogde, dat over de kwestie van de moralF
teit, waarover de heer v. Citters zich ook
zeer gematigd heeft uitgelaten, niet meer
gesproken behoeft te worden. Wat de uit
voering betreft, merkte hij op, dat het initia
tief is uitgegaan van de directie, niet van
de regeering en dat de termijnen behoorlijk
zijn in acht genomen, terwijl tijdig mede-
dpelingen zijn gedaan, o. a. aan de pers.
Voor een behoorlijke oriëntatie is zorg ge
dragen. Betwist werd, dat hier een stap tot
naasting wordt gedaan; daarvan is geen
sprake. Men vraagt hier niet anders dan de
bekrachtiging van een overeenkomst door
de directie en de aandeelhouders aangegaan.
De Minister van Financiën, de
heer D e Geer, antwoordde op een opmer
king in repliek gemaakt als zou het zonder
ling zijn, dat in de circulaire van de directie
staat, dat de wijziging een prikkel voor de
Regeering tot naasting weg zou nemen. Dit
beteekende niets andere dan dat de directie
een prikkel tot naasting zag in de 5 pCt.
dividend-garantie, terwijl de Staat geld voor
4 pCt. zou kunnen krijgen en dat deze prik
kel zou vervallen door de wijziging.
Het ontwerp wordt aangenomen z. h. s.
De vergadering wordt daarna gesloten en
gaat in comité-generaal.
BINNENLAND.
gaan der vereeniging, vindt men elkaar op
het concentratiepunt, „dat aan eiken
vertrouwensman bekend is".
Dat laatste doet wel erg vreemd aan:
alleen vertrouwensmannen zijn op de
hoogte met 't g eh e i m e samentrekkings-
punt. 't Lijkt dus veel op een geheime, diep
verborgen gehouden samenscholing, zoodat
ook de poltie niet kan zorgen voor nood
zakelijke ordemaatregelen.
Mogelijk zullen de Vrijdenkers aanvoeren
dat dit alles geschiedt om conflicten te
voorkomen; maar waneer „De Dageraad"
het licht schuwt, dan kan men zijn propa
gandisten moeilijk als toortsdragers be-
i schouwen.
OFF1CIEELE BERICHTEN
STATISTIEK CONGRES.
Onze gedelegeerden..
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot vertegen
woordiging der Nederlandsche regeering óp 't
in de maand September 1931 te Madrid te hou
den 20ste congres van het Instituut Interna
tional de Statistique mr. H. W. Methorst, di
recteur-generaal van de Statistiek, te 's-Gra-
venhage, en dr. C. A Verrijn Stuart, hoog.
leeraar aan de Rijksuniversiteit te Utrecht.
BURGEMEESTERS.
Bij Kon. besluit zijn opnieuw benoemd: tot
burgemeester der gemeente: .Schoonhoven mr.
F. L. J. E Rambonnet; Voorschoten E. Vernè-
de, secretaris dier gemeente; Bergambacht J
A, A. Uilkens; Bennebroek mr K. J. G. baron
van Hardenbroek; Texel W. B. Oort; West
woud G. P. Haverkamp, secrearis dier gemeen
te; Tienhoven (U.) A. A. van den Hoorn, sec
retaris dier gemeente; den Ham J. J. Beuken-
Bij Kon. besluit is aan jhr .mr. J. Th. M.
Smits van Oijen, op zijn verzoek, eervol ont
slag verleend als burgemeester der gemeente
Nunen, Gerwen en Ned^nwetten, aan T. Krol
op zijn verzoek eervol ontslag verleend als
burgemeester der gemeente Uithuizermeeden.
NOTARISBENOEMING.
By Kon. besluit is benoemd tot notaris in
het arrondissement Rotterdam ter standülaats
Rotterdam P. W. M. Esser, cand.-notaris te
Rotterdam.
RADEN VAN BEROEP.
By Kon. besluit is benoemd tot plaatsver
vangend griffier van den Raad van BeroeD
(O.) te 's-Gravenhage mr. Tj. D. Schaper, ad
vocaat en procureur te Leiden.
REGENTEN GEVANGENISSEN.
Bij Kon. besl. is, op zyn verzoek, aan mr.
G. J. Sprenger eervol ontslag verleend als lid
van het college van regenten over de ge
vangenis te Middelburg, onder dankbetuiging
voor de als zoodanig bewezen diensten, is be
noemd tot lid van het college van regenten
over de gevangenissen te Breda ir. A. F. -T-
Beukers, directeur eener machinefabriek te
Breda, wonende aldaar.
VOOGDIJRADEN
Bij Kon. best zijn benoemd tot lid van den
voogdijraad Amsterdam II P. Dekema, be
stuurslid der vereeniging Pro Juventute Gooi
land, wonende te Hilversum, en P. Hoogland,
gemeentelijk inspecteur van het onderwijs, wo
nende te Amsterdam.
LANDBOUW-INSPECTIE
Bij Kon. besluit is aan G. J. Kakebceke
te Den Haag, eervol ontslag verleend a'1
inspecteur van den landbouw, en is al:
zoodanig benoemd mr. J. J. Winterman, te
Den Haag. Bij gelijktijdig besluit is i
S. Huizinga te Roermond, benoemd tot
inspecteur van het landbouwonderwijs, t
vens hoofd van den binnenlandschon land
bouwvoorlichtingsdienst
PROV. STATEN VAN Z. HOLLAND
VERBINDING DER Z.-HOLL. EILANDEN
De vergadering van Prov. Staten van
Zuid-Holland heeft gisteren voortgezet de be
handeling 'van het voorstel inzake de verbin
dingen van de Zuid-Hollandsche eilanden
met liet'vaste land.
De heer C. W arnaer (a.r.) herinnert er
in dat van de 13 gemeenten op Flakkee
er slechts 2, n.l. Goedereede en Stellendam,
'olledig medegingen 'met de voorstellen der
commissie-van Rijckevorsel. De overige 11
gemeenten stelden eischen ten opzichte van
deh Zondagsdienst. Spr. is het niet eens
met den heer Gardenier, als zou de locali-
teit hier niet eén woordje mee mogen spre
ken. Voorts wenscht hij o.m. dat d'e R.T.M
bij de nieuwe overeenkomst gedwongen
wordt meer rekening te hóuden met recht
matige wenschen.
De heer Jansen Man en schijn (a.r.)
juicht -het toe, dat de localiteit heeft rillen
voldoen aan de eischen, die Gedeputeerde
Staten hebben gesteld. Den heer Gardenier
kan spr. geen gelijk geven. Daarbij kom!,
dat men -niet mag overvragen, om de hecle
zaak niet in gevaar te brengen. Veilegging
van het veer Ooltgensplaat-Dintelsas naar
het zuiden, zooals de heer v. Houdt wil, be
rust op groote technische bezwaren.
Voor verzanding bij Ooltgensplaat vreest
spr. niet op grond van deskundigen-verkla
ringen. Verlegging van den steiger zal zepi
zeker groote kosten met zich brengen. Er is
nu eenmaal overeenstemming, laat men
zich daar nu bij neerleggen. De heer Van
Houdt wil de veren op Zondag stiileggen
behoudens voor noodgevallen. Wat ver
staat de heer v. Houdt onder noodgevallen
en wie moet in een concreet geval beslis
sen? Wanneer men de Rott. Tram zou wil
len dwingen de diensten op Zondag at te
schaffen, zou de R.T.M. op de heele zaak
niet meer ingaan. Men bereikt met de notie
dus niets. Aan den anderen kant is spr ook
tegen uitbreiding van den Zondagsdienst
Trouwens is de localiteit daar ook tegen en
van een behoefte tot uitbreiding is niets ge
bleken.
De heer v. Boeyen (c.h.) antwoordde
üamens Ged. Staten, dat deze de verant
woordelijkheid niet aandurven, deze zaak
te laten stranden op de kwestie van den
Zondagsdienst. Zij hadden de localiteit ge
adviseerd, d'e voorwaarde van een beperk
ten Zondagsdienst niet te stellen, maar dit
advies is genegeerd. Wat de heer Gardenier
wil, is het scheppen van behoeften, hetgeen
de overheid niet mag doen. Spr. bestrijdt
i motie-v. Houdt
D,e motie-v. Hpudt wordt verworpen met
61 tegen „3 stemmen.
Het prae-advies wordt z. h- st... aangeno
men.
PETITIONNEMENT
NEDERL. DAGBLADPERS
OVER DE ANDERHALF MILLIOEN
Het Bestuur der Vereeniging De Neder
landsche Dagbladpers maakt bekend, dat '1
aantal onderteekeningen van het Petition
nement voor Internationale Ontwapening
heden de anderhalf millioen
schreed. Allen, die nog niet hebben getee
kend wordt met aandrang verzocht zulks
ten spoedigste te doen.
DE INDIE POSTVLUCHTEN
TEGEN SMOKKELEN VAN TABAK
ENZ. IN DUITSCHLAND
Aangezien véie langenooten, hetzij per trein
dan wel per automobiel of motorrijwiel in deze
vacantietyd naar Duitschland reizen komt het
aan het bestuur van de Koninklijke Nederland
sche Automobiel Club gewenscht voor de aan
dacht te vestigen op een waarschuwing, welke
het heeft ontvangen van den secretaris der
Duitsche Automobiel Club.
Tengevolge van den economischen toestand
heeft ni. de smokkelhandel aan de Duitsche
grens zulk een omvang aangenomen, dat
Duitsche zijde strenge bepalingen noodig zyn
geacht om daaraan paal en perk te stellen. In
verband daarmede is met ingang van 16 Juli
jl. een verordening in werking getreden, waar-
by de hoeveelheid tabak, sigaren enz., welke
tolvrij door reizigers mag worden ingevoerd
is verminderd.
Sedert dien datum mag men voor eigen ge
bruik slechts meenemen hoogstens 50 gram
rook- of pijptabak, 10 sij*aren of 25 sigaretten
of indien deze verpakt zijn, hoogstens 30
sigaren, sigaretten of pruimtabak.
Op de naleving dezer bepa.ingen zal door
de douane-beambten streng worden geiet.
MALAISE IN DEN TUINBOUW
EN DE SOCIALE WETTEN
In. verband met de malaise in den tuin
bouw had de algemeene vergadering van
de Langendijker groentencentrale besloten
tot den minister van Arbeid het verzoek te
richten voor vrystelling van premiebetaling
voor de sociale verzekeringswetten
tuinders met een" inkomen van minder
1200 's jaars.
De minister heeft thans bericht dat hij
zijn medewerking voor de daarvoor noodige
wetswijziging niet kan verleenen.
VERDEELING
OVERSCHOTZETELS
De raadscommissie belast met het onder
zoek van de geloofsbrieven voor den nit'u
wen gemeenteraad te Culemborg besloot
den raad te adviseeren het door het Cen
traal Stembureau benoemd verklaarde lid
J. A. Klein (V.D.) niet toe te laten en aan
den Vrijheidsbond in plaats van twee drie
zetels toe te kennen.
De commissie is van oordeel, dat deze be
noeming onjuist is geweest en in strijd met
den letterlijken tekst van art. 100 der Kies
wet
Het Centraal Stembureau heeft, nadat 't
bij de eerste verdeeling der zetels acht
zetels had toegewezen, aan de lijsten, die
meermalen den vollen kiesdeeler hadden
bereikt, de overige 5 zetels verdeeld aan
de lijsten met do grootste overscholt-n.
waarbij zij ook in aanmerking' liet komen
die lijsten, die wél van den kie.-dee.'ei
doch niet den vollen kiesdeeler hadden
gehaald.
Dit acht nu de raadscommissie een on
juiste toepassing van art. 100, 2e lid, waai
dit zegt, dat na de eerste toewijzing van
dé zetels, verkregen met den vollen kies
deeler eerst een zetel moet worden loege-
kend aan de lijsten die de grootste over
schotten hebben gelaten. Hierbij stilstaande
meent de raadscommissie, dat lijsten, die
den kiesdeeler niet ten volle hebnen ge
haald, geen overschot kunnen hebben, doch
slechts een tekort aangeven. Deze lijsten
kunnen volgens de raadscommissie slechts
bij een derde verdeeling voor een zetel in
aanmerking komen.
Het is vrijwel zeker, dat in welken zin
de raad van Culemborg ook besluit, een "f
meer der betrokken partijen in beroep -ui
len komen bij Gedep. Staten, die dan in
deze kwestie zullen hebben te beslissen.
De Vinding van de Culemborgsche raads
commissie is niet onaardig, maar toch go
heel in strijd met de tot heden gevolgde
praktijk en met alle toelichtingen, welke
er in de Staten-Generaal zijn gegeven.
Immers, in de wet is verandering ge
bracht, omdat het mogelijk was, dat par
tijtjes, die nog geen 50 pet. van de kies
deeler halen, een zetel kregen. Om dit te
oorkomen, is 't percentage op 75 gebracht
Onweersprekelijk blijkt uit heel Je be
handeling,dat men partijen, die minder
dan de volle, doch meer dan 75 pet. van de
kiesdeeler halen, bij de tweede verdee-
ling wil tolaten. Daarom zal d'e raads-com
missie te Culemborg in 't ongelijk worden
HEVEA FIETSBANDEN
//cM/oopend-r/z ers/erA.
Voornaamste Nieuws.
(blz. 1)
Het aantal handteekeningen op het peti
tionnement der Ned. Dagbladpers is reeds do
1.500.000 overschreden.
(blz. 2.)
De slotzitting van de Londensche conferen»
tie, welke volgens Dr. Brüning een tusscheu-
tijdsche oplossing bracht
Bloedige straatgevechten in Sevilla (Span
je), waar onder vrouwelijke leiding de ka
zerne werd aangevallen.
In Sevilla is de staat van beleg afgekon
digd en woi'den troepen saamgetrokken
tegen de communistische benden.
In geheel Spanje worden troepen gemobi
liseerd en te Sevilla is de communistisch©
„citadel" platgeschoten.
Overstroomingen en lawines in Tirol.
NEDERL. PAVILJOEN TE PARIJS
Uit Den Haag zal «en detachement pohtie-
troepen van 21 man, onder bevel van den
len luitenant H: de Stoppelaar naar Parijs
vertrekken, voor "het verrichten "an bewa
kingsdiensten óp de terreinen van het N^o.
paviljoen op de Int Koloniale Tentoonstel
ling- te Vincennes.
AANBESTEDING
Van wege den Rijksgebouwendienst werd
gisteren aanbesteed het stichten van een ge
bouw voor telefooncentrale op een terrein
achter het post-, telegraaf- en telefoonkantoor
te Sneek, benevens het aan- en verbouwen van
het post-, telegraaf- en telefoongebouw aldaar
met uitvoering van daarmede in verband staan
de werken.
Laagste inschryver was S de Wolf te Sneek
BOEKENWEEK IN NEDERLAND
Wij vernemen, dat de Ver. tot bevorde
ring van de belangen des. Boekhandels te
Amsterdam in verband met het groote suc
ces van den op initiatief van den Neder!.
Uitgeversbond op 15 Nov. 1930 gehouden
Boekendag, besloten heeft tot het voeren
van een soortgelijke propaganda, uitge
breid tot een Boekenweek in of
omstreeks de maand Mei van het jaar
1932. De met de uitvoering belaste com
missie is reeds met de voorbereidende werk
zaamheden begonnen. Het ligt in de bedoe
ling in het bijzonder door humoristische,
origineele uitstallingen bij de boekverkoo-
pers de aandacht van het publiek op het
boek, als middel tot ontwikkeling en ont
spanning te vestigen.
UITSTAPJES DOOR NEDERLAND
VEERTIENDE JAARGANG 1931
De Reisgids: Uitstapjes door Nederland,
per spoor, tram. boot, auto of rijwiel ver
scheen voor de veertiende maal bij de
N. V. C. J. van Doorne, Delft. Medewer
king werd verleend door de Alg. Ver. voor
Vreemdelingenverkeer.
Men kan zoo'n boek, prettig geschreven
en rijk geïllustreerd, op twee manieren le
zen: in de eerste plaats om een verrukkelijk
plekje in mooi Nederland uit te zoeken
voor vacantie-genoegens; in de tweede plaats
om oude herinneringen op te wekken aan
heerlijke natuurgenieting in streken, welke
men lief heeft: „een landstreek of een gaafdc,
een dorpje of een dal".
We weten niet, in welk geval men met
het meeste genot in dit boek leest..Blijkbaar
is het hoofdzakelijk bedoeld voor het eerste
geval: het maken van een reisplan, en daar
voor kan het uitstekend dienst doen; want
het programmatige heeft onder het beschrij
vende niet geleden.
Doch we voegen er gaarne aan toe, dat wie
zoo gelukkig was „op dierbare plekjes Ie
mogen ronddolen", die ervaart ook bij de le
zing van dit boek, dat de Génestet gelijk had
toen hij zong: 't Zijn plekjes, waar ik blijven,
en vrede zoeken wou; waarheen mijn droo-
men drijven, met stille liefde en trouw".
Hadde de zomer ten onzent niet de gewoon
te om Iaat of in 't geheel niet te komen, dan
ware dit reisboek te laat verschenen voor dit
seizoen; het is nu echter nog wèl op tijd en
bovendien: het verjaart ook bijna piet.
DEN HAAG
HET NIEUWE COLLEGE VAN B. EN W.
De Anti-Raadsclub bijeen
Woensdag heeft de anti-rev. raadsclub
vergaderd ter bespreking van de, tengevolge
van de èoor de S.D.A.P. jl. Maandagavond
aangenomen houding, ontstane politieke
situatie.
Zijn we wel ingelicht, dan is het resultaat
der gevoerde besprekingen geweest, dat de
fractie het in den aanhef van het gepubli
ceerde schema ingenomen standpunt hand
haaft. Haar oordeel schijnt te zijn, dat, na
het gebeurde van Maandagavond, zou kun
nen worden volstaan met het door de frac
ties of groepen meedeelen van de door haar
voor het wethouderschap aangewezen
didaten. Daarbij wordt uitgegaan vat
gedachte, dat het nieuwe college van B. en
W. politiek zal zijn samengesteld als het
tegenwoordige.
Naar onze opvatting beteekent een en
ander, dat een program niet als absoluut
onmisbaar is te beschouwen en thans on-
noodig wordt geacht. Ons bedoelen is be
kend: het nieuwe college van B. en W.
moet in politieke samenwerking overeen
komen met het huidige college (waarin zit
ting hebben 2 soc.-dém., 1 A.R., 1 R.K. en 1
liberaal). Welnu, dan is 't thans voldoende
dat dezelfde groepen of fracties mededeelcn
wie voor de a.s. periode als candidoten voor
het wethouderschap zijn aangewezen. In
September kan dan Op den ouden vnet nor
maal worden voortgewerkt zonder bedreigd
te wordon door de miscre van programs,
waarmee men elders heeft kennis gemaakt
Roekeloos auto-rijden bij Windesheim
/raagt twee dooden.
(blz. 5)
Achtste zitting der Algem. Synode der
Ned. Herv. Kerk.
Brieven uit Amerika: De Amerikanisatie
der Nederlanders.
(blz. 9).
Tweede artikel over de Duitsche crisis en
de gevolgen voor ons bedrijfsleven.
Nu de vacantietjjd is aangebroken en
velen onzer lezers de krant aan hun
vacantie-adres willen ontvangen, ver
zoeken wjj dezen vriendelijk de tijdelijke
adressen zoo spoedig mogelijk, liefst
5 dagen van te voren, aan de admini
stratie schriftelijk op te geven, met dui
delijke vermelding van het vaste adres
en het vacantie-adres, de data van begin
en einde der vacantie.
Komen de aanvragen op het laatste
oogenblik, dan is het niet zeker, dat men
aan z'n nieuwe adres direct den eersten
dag de krant ontvangt, terwijl dit toch
zeker door de hzers, evenals door ons
op hoogen prijs zal worden gesteld.
Oefeningen gaan voor traditie.
Sinds enkele dagen worden de Koninklijke
Paleizen hier ter stede die thans niet be
woond worden door de Koninklijke Familie
niet meer door militairen bewaakt
Het Vad. vernam op het Ministerie van
Defensie, dat deze maatregel doorgevoerd is
in het belang der oefening van den troep.
Hoe langer hoe dringender werden de
klachten van troepencommandanten over
het verlies aan oefeningsmogelijkheid, door
het vervullen van wachtdiensten. De minis
ter van Defensie heeft tenslotte deze opmer
kingen van troepencommandaiiten aan HM.
de Koningin overgebracht Met Haar instem
ming is nu bepaald, dat alleen bewaking
der paleizen door militairen zal plaats heb
ben wanneer zij bewoond worden door een
der leden van het Koninklijk gezin.
Deze bepaling is reeds ingegaan. Nu geen
der leden van de Koninklijke Familie li iet-
ter stede vertoeft, heeft de gemeentelijke
politie de bewoking overgenomen.
Ds. REDDINGIUS BLIJFT.
Naar liet Vad. verneemt, heeft de heer dr.
W. Reddingius, na zijn verblijf in liet bui
tenland een brief aan het bestuur der Haag
sche afdeeling der Vrijz. Hervormden ge
richt waarin hij te kennen geeft besloten tc
hebben als voorganger in Den Haag te blij
ven. Hij verklaart daarbij het aanbod \nn
liet bestuur om „af te treden, ten einde hem
net blijven gemakkelijk te maken", te ac
cepteeren en te waardcercn. evenals de wij
ze waarop dat voorstel door het bestuur
werd gedaan.
In de komende ledenvergadering hoopt
Ds. Reddingius mede tc deelen hoe bij zich
zijn blijven in de gemeente voorstelt, opdat
herhaling van liet thans bijgelegde <nn-
flict in de toekomst zoo veel mogelijk zal
kunnen worden vermeden.
HELPT ALLEN MEE
ONS BLAD
IN DE GEZINNEN TE BRENGEN
WAAK HET BEHOOBT