WOENSDAG 15 JULI 1931 EERSTE BLAD PAG. 2
Frankrijk en de
ZAL HENDERSON'S BEZOEK
Duitsche Crisis
DE OMMEKEER BRENGEN?
Rentemarken als betaalmiddel
DE SOCIALISTEN EN DUITSCH-
NATIONALEN IN ACTIE
Henderson, de Engelsche minister van bui-
tonlandsche zaken is tc Parijs aangekomen.
De datum voor eijn bezoek was reeds lang
vastgesteld, bedoeld als dit oorspronkelijk
was voor de Koloniale Tentoonstelling, al
spreekt het vanzelf, dat Henderson het daar
ook onder „normale" omstandigheden niet
bij zou hebben gelaten.
Henderson's verblijf in Parijs heeft nu
echter onder buitengewone omstandigheden
plaats. De Duitsche financieele crisis, die
ten nauwste samenhangt met het politieke
standpunt, dat Frankrijk jegens Duitschland
inneemt verleent aan Henderson's reis bij
zondere beteekenis. Bij zijn vertrek had hij
op het station nog een onderhoud met den
Duitschen gezant te Londen Von Neurath.
Te Parijs zal hij met de Fransche staatslie
den confereercn. En dan gaat hij, Donderdag
reeds, door naar Berlijn, waar dan ook Mac
Donald zal aankomen om het bezoek te be
antwoorden, dat Brüning en Curtius onlangs
aan Engeland hebben gebracht»
Henderson heeft vóór zijn vertrek ver
klaard, dat het doef van zijn reis was de
vriendschap tusschen Engeland en Duitsch
land maar ook de vriendschap tusschen
Frankrijk en Duitschland te bevorderen. En
in den trein van Calais naar Parijs heeft
hij nog aan een Reuter-correspondent ver
klaard, dat het doel van zijn bezoeken te
Parijs en te Berlijn was de meeningsverschil-
lcn te overbruggen en aan den stap van
Hoover voortgang te verzekeren. Hij ver
klaarde het voor onjuist, dat Engeland de
hulpverleening aan Duitschland van zekere
voorwaarden afhankelijk had gesteld en hij
zei de te vertrouwen dat hij te Parijs en te
Berlijn dezelfde gezindheid zou ontmoeten.
Voor Berlijn is dat niet twijfelachtig, zal
men zeggen, maar te Parijs denkt men daar
anders over. En dèt zal wel de grootste n
lijkheid vormen voor de taak die Henderson
op zich heeft genomen.
Ja, in den grond der zaak staat in heel
deze crisis voorop, dat er wederzijds begrip
en toenadering tusschen Frankrijk en
Duitschland zal komen.
Het heeft er eenigermate den schijn
dat de wil tot toenadering, die van Duitsche
regeeringszijde al zoo herhaaldelijk tot uiting
is gebracht, ook aan Franschen kant begint
door te breken. De onverschillige houding,
die men te Parijs de laatste dagen aannam,
begint althans plaats te maken voor belang
stelling. De ministers confereeren onderling
en met gezant Von Hösch en ook met Londen
cn Washington. De Fransche pers begint be
zorgdheid te toonen aangaande de kans. dat
ook Frankrijk, dat een milliard mark kapi
taal in Duitschland belegd heeft, dit bedrag
weieens kwijt zou kunnen raken, maar meer
nog over de mogelijkheid, dat zich uit deze
financieele crisis een politieke crisis zal ont
wikkelen, waardoor Duitschland onder een
nationalistisch of, erger nog, onder een bols
jewistisch bestuur zou kunnen komen. De
„Liberté" geeft het bolsjewisme in dit geval
nog grooter kans om met steun van Moskou
een tijdlang aan het bewind te blijven dan
aan de nationalisten, die met een leege Rijks
schatkist evenmin iets kunnen uitvoeren als
de tegenwoordige regeering.
Duitschland wacht met dat al nog immer
op de noodzakelijke credieten.
Weliswaar is nu door de Rijksbank bekend
gemaakt, dat het door de Internationale Cir
culatiebanken en de Bank voor Internatio
nale Betalingen verleende herdiscontocrediet
ten bedrage van 100 millioen dollar, dat zoo
als bekend, per 16 Juli zou vervallen, met
drie maanden verlengd is tot midden October
Maar de „Börsenkurier" brengt het teeke
nend bericht, dat na de aanneming vaüi dit
voorstel door den Raad van Beheer der
B. I. B. een door den gouverneur van de
Bank van Engeland ingediend tweede voor
stel tot verhooging van dit herdiscontocre
diet tengevolge van het verzet hiertegen van
de Bank van Frankrijk en van de Belgische
Nationale Bank werd verworpen.
Niettemin is dit besluit een geruststelling
en heeft het het vertrouwen in Duitschland's
financieele ruggegraat versterkt.
Voor het oogenblik blijft echter het gebrek
aan de noodzakelijke circulatiemiddelen.
Met inspanning van alle krachten tracht
men nieuwe inflatie van de mark te voor
komen.
Op het oogenblik is er sprake van aan het
geldgebrek tegemoet te -komen door een
zekere hoeveelheid rente-markbiljetten in om
loop te brengen.
Deize zullen natuurlijk een bijzondere dek
king moeten hebben.
De „Börsenkurier" weet mee te deelen, dat
men daanoor een stevige basis wil trachten
te vinden. Men moet daarvoor hebben afge
zien van de landbouwgronden als garantie,
omdat die sterk in waarde zijn gedaald door
ile daling der prijzen van de landbouwpro
ducten cn zich hebben gewend tot de indus
trie voor het garandeeren van de rentemark-
biljetten. De onderhandelingen zouden reeds
een gunstig verloop -hebben. Het benoodigd
bedrag wordt op 600 millioen mark geschat.
Hoe dit zij. vandaag of uiterlijk Donderdag
moet er een basis voor de hulpverleening zijn
gevonden omdat de banken Donderdag hun
loketten weer moeten openen.
Men verwacht, dat de heden door de regee
ring te treffen maatregelen ook een verorde
ning ten aanzien van de deviezen zullen be
vatten.
De „Böreenkurier" weet nog mede te dee
len, dat men er niet aan denkt, een binnen
landsch moratorium uit te vaardigen, wel
echter een maatregel, die overeenkomst ver
toont met een gedeeltelijk binnenlandsch mo
ratorium, doch waarvan nog geen nadere bij
zonderheden bekend zijn. Het voornaamste
probleem blijft natuurlijk de kwestie van het
buitenlandsche moratorium.
Nieuw contact met Dr. Schacht.
Eveneens volgens de „Börsenkurier" zou,
vooral op aandringen van industrieele zijde,
door regeeringskringen contact zijn gezocht
met den voormaligen president van do Duit
sche Rijksbank Dr. Sohacht, om hem te be
trekken bij de uitvoering van den moeilijken
arbeid, waarvoor de regeering zich geplaatst
ziet, en wel vooral vanwege de groote auto
riteit, die men hem ook in het buitonland
allerwege teekent.
Dr. Lather's positie.
In dit verbond wekt de aandacht een be
richt van de „Vossische Zeitung", waarin te
lezen is, dat de politiek van Dr. Luther in
tal van kringen wordt gehekeld en reeds aan
leiding gegeven heeft tot tegen hem gerichte
démarches, die van politieke zijde in de Wil-
helmstrassc zijn ondernomen.
Critiek op Brünings politiek.
Trouwens ook de Duitsche regeering staat
aan extra-critiek bloot, nu haar politiek, die
een voortzetting is van Stresemanns „Erfiil-
lungs"-politick, een nieuwe crisis doormaakt.
Soc. democratische proclamatie.
De sociaal-democratische partij, die zelf
aan deze politiek voortdurend heeft meege
daan maar die, door haar steun daaraan
aan de binnenlandsche consequenties daar
van, den laatsten tijd steeds minder populair
gaat worden onder do anndacht van rechts
en uiterst links, heeft het noodig gevonden
haar mond eens flink open te zetten en eens
net te doen of ze nog een werkelijk revolutio
naire partij is.
Het partijbestuur en de partijraad hebben
besloten een manifest te publiceercn, waarin
opheffing van de noodverordening en staats
controle op de banken en de groote indus
trieën geëischt wordt.
Hiertegenover staat een actie van de
Duitsch-N'ationalen rechtstreeks tegen de
regecring-Brüning, die h.i. door een natio
nale regeering moet vervangen worden.
Gunstig steekt hierbij af het opbouwend
artikel, dat de „Germania" publiceert. Onder
den titel „Beslissing aan Frankrijk" schrijft
het blad o.rn. dat Frankrijk een ernstige ver
antwoordelijkheid voor Europa draagt, voor
de tweede maal in drie weken. Indien het
op dit oogenblik zonder enge politieke
eischen te stellen de leiding neemt in de
credietactie, zou dit de hoofdverdienste zijn
bij de redding uit de Duitsche crisis en
Duitschland zal deze handelwijze nooit ver
geten. Frankrijk brengt geen offers en
neemt geen risico op zich wanneer het tege
lijk met deze credietactie een nieuwe basis
vormt voor de Fransch-Duitsche samenwer
king. Onder deze omstandigheden .zal het
Duitsche bezoek aan Parijs de gunstigste
kansen bieden voor een accoord dat de wen-
schen in de beide landen nader brengt,
zonder een van hen een binnenlandsch of
buitenlandsch dictaat voor te leggen. De
vraag aan Frankrijk is tegelijk een vraag
die het lot van Europa bepaalt.
HET SENIORENCONVENT VAN DEN
RIJKSDAG TEGEN VRIJDAG
BIJEENGEROEPEN
President Loebe heeft het Seniorenconvent
van den Rijksdag tegen Vrijdagmorgen 17
Juli a.s. te 11 uur in vergadering bijeen
geroepen.
Er zal dan beslist worden over de door
dc Duitsch Nationalen, Nationaal-Socialis-
tcn en Communisten ingediende voorstellen
tot bijeenroeping van den Rijksdag.
T GEBREK AAN BETALINGSMIDDELEN
BEXlLIJN, 15 Juli. Naar van bevoegde zij
de wordt medegedeeld zal de Rijksregeering
eerst in den loop van den namiddag bijeen
komen, om de maatregelen te bespreken die
door het acuut gebrek aan betalingsmidde
len noodig zijn geworden. Hot directorium
van de Rijksbank vergadert reeds in den
loop van den ochtend. De besprekingen over
het ;-esultaat van de conferentie te Bazel, die
Dinsdagavond werden afgebroken, zullen
dan worden voortgezet.
LETLANDSCHE BANKEN GESLOTEN.
RIGA. 15 Juli. Tengevolge van de finan
cieele crisis in Duitschland zijn twee Lev
landsche banken voorloopig gesloten.
LAVAL IN ACTIE.
PARIJS, 15 Juli. De Fransche minister
president Laval had Dinsdagavond, ondanks
den nationalen feestdag, besprekingen met
den minister van financiën en andere auto
riteiten in verband met den toestand in
Duitschland en de onderhandelingen ia
Baeel.
BOUW VAN TWAALF TORPEDOBOOTEN
Het Amerik'ifiusche minist'rie van marine
zal op 15 Juli den bouw \an twaalf torpedo
booten aanbesteden. De aanbiedingen moe
ten voor 1 October ingediend zijn.
„QUATORZE JUILLET".
Frankrijks nationale leestdag.
Parijs heeft gisterochtend met veel praal
den 14den Juli gevierd. De nationale feest
dag werd ingezet met ccn trocpcu-rcvue on
een historschen optocht, die in herinnering
bracht de namen cn uniformen der beroemd
ste regimenten, welke zich in 165U in do
Fransche koloniën onderscheidon hebben.
President Doumer, de voorzattere van ka
mer en senaat, de leden der regeering en
verscheidene andere officieele persoonlijkhe
den hadden zich op de Place des Invalides
opgesteld, oan het schouwspel gade te slaan,
Talrijke auto-ongelakken
ln Frankrijk hebben ter gelegenheid van
den nat'onalen feestdag talrijke auto-onge
lukken plaats gehad. Voor zoover op het
oogenblik bekend, zijn daarbij 23 personen
om het leven gekomen, terwijl het aantal ge
wonden G7 bedraagt.
OPENING VAN DE SPAANSCHE
NATIONALE VERGADERING.
Gisteravond te zeven uur is de Spaansche
Nationale Vergadering onder groote belang
stelling van het publiek en met veel militair
vertoon plechtig geopend.
Een duizendkoppige menigte had zich
voor het parlementsgebouw verzameld en
begroette de leden van het kabinet, toen
deze tusschen een muur van militaire troe
pen en politie naderden, met luid gejuich.
Toen de leden der regeering bij het parle
mentsgebouw arriveerden, weerklonk een
salvo der aldaar opgestelde kanonnen, tbr-
wijl de kerkklokken in de omgeving begon
nen te luiden.
De 400 leden van het nieuwe parlement
rezen van hun zetel toen de regeering binnen
kwann. Onmiddellijk nam de Minister-presi
dent Zamora het woord. In een rede, dio
bijna een uur duurde, schilderde hij de ge
schiedenis van de revolutie en schetste hij
taak der jonge republiek. Luid appilous
weerklonk, toen hij eraan herinnerde, dat
de republiek was ontstaan zonder vreemde
hulp, en dat zij noch aan bankiers, noch
aan industrieelen dank verschuldigd was
Het leger, dat zich nooit meer tot tyran van
het volk zou kunnen opwerpen, was een der
steunpilaren der republiek. Aangezien do
regeering na aanneming van de grondwet
zou aftreden, kon zij geen regeeringspro-
gram aanbieden, maar wel wilde zij beloven,
dat zij zou zorgen, dat de Cortes ongestoord
zou kunnen werken cn dat de autoriteit van
den staat met alle kracht gehandhaafd zou
blijven.
Dadelijk na het heeindigen van de rede
an Zamora werd de vèrgaderinc onderbro
ken en begaven da ministers en afgeva^xdig
den zich naar buiten om de groote troepen
revue in oogenschomv tc nemen. De voor-
bijmurchecrende troepen brachten luide hoe-
ra-roepen uit op de republiek, en hel
juich werd door de menigte enthousiast her
liaald. Slechts toen de guardia civile
bijkwam, weerklonk uit de menigte gefluit,
dat echter overstemd werd door het applaus.
Incidenten kwamen niet voor.
Na heropening van de zitting der Natio
nale Vergadering werd de socialistische lei
der Basteiro gekozen tot voorzitter. Bijna
alle afgevaardigden zijn nieuw gekozen in
het nieuwe parlement.
Opvallend is de aanwezigheid onder
de afgevaardigden van twee vrouwelijki
leden en zes geestelijken. Ook verschillende
kopstukken der monarchie hebben zitting in
het nieuwe parlement.
NOBILE.
Naar gemeld wordt, gaat Umberto Nobile,
de onfortuinlijke leider der Italia-expeditle.
de reis met den Russischen ijsbreker „Ma
Ivgin" meemaken, in verband met de ge
ringe kans, dn,t men nog iets ontdekt van
Roald Amundsen, die van een reddings
tocht per vliegtuiig naar de Italia, niet Is
teruggekeerd.
Luchtvaart
MAC DONALD OP WAALHAVEN.
Op Vrijdag a.s. zal de Engelsche premier
Ramsay Mac Donald op zyn doorreis naar
Berlijn, Waalhaven aandoen, en op 20 Juli
zal op de terugreis eveneens Waalhaven
worden aangedaan. De tocht geschiedt met
drie Engelsche militaire machines.
Land- en Tuinbouw.
Dat de geweldige crisis die Duitschland
teistert en die doze week wel in een gevaar
lijk stadium is gekomen van veel invloed
is op de gang van zaken in onze tuinbouw
centra hebben wij Dinsdag opgemerkt, toen
wij het West]and bezochten en overal hoor
den hoe in deze twee dagen de prijzen be
langrijk daalden.
De tomaten b.v. waarvan bijna de helft
naar Duitschland gaat gingen met 20 a 30
achteruit.
Dc lust om te koopen is er bij de expor
teurs geheel uit en een der veteranen op
tuinbouwgebied typeerde het mij door de
verklaring: Ze vielen vandaag op dte veilings
banken in slaap. Er was totaal een lust.
't Is te wensohen. dat er spoedig eenige
verandering kome, hoewel over dc afgeloo-
pen maanden niet te klagen valt
Maar juist thans nu do druiven beginnen
te komen waarvoor echter prijzen van 35 tot
55 cent gemaakt worden kan 6lapte in
handel alles bederven.
Kerknieuws-
INWENDIGE ZENDING
Conferentie te Barchem
Dinsdagavond. De Conferentie voor
Inwendige Zending in het conferentieoord te
Barchem is weder aangevangen.
In den namiddag kwamen de deelnemers
er waren er dit jaar 70 uit alle oorden
des lands naar den Gelderschen Achterhoek
in het Conferentieoord was alles voor
hun ontvangst gereed. Ds. A. M. Knottnerus,
Ds. J. C. Schroder en hun helpers en help
sters hadden de zaken weer prachtig voor
elkaar. Iedere deelnemer kreeg een plaats
in een der slaaphuizen toegewezen en voorts
een kaart, vermeldende zijn naam en'woon
plaats, welke kaart zichtbaar wordt gedra
gen." Dit is voor vele der deelnemers over
bodig, want de meesten kennen elkander van
vorige conferenties. Maar voor hen, die voor
't eerst een conferentie bywonen, is 't na
tuurlijk zeer gemakkelijk.
Nadat de deelnemers een kijkje hadden
genomen in hun slaaphuis, vonden zij elkan
der in het hoofdgebouw terug, waar gemeen
schappelijk de maaltijd werd gebruikt, waar
bij al weer dadelijk bleek, weik een voortref
felijk „huisvader", om niet te zeggen „fami
lie-vader" Ds. Knottnerus toch is.
Na den maaltyd togen allen naar de kapel
op den berg, waar de opening der Confe
rentie plaats had.
Nadat gezongen was Gezang 3:1 en 6,
sprak de conferentie-voorzitter, Ds. A. J.
Roozemeyer het votum uit en las de
Apostolische Geloofsbelijdenis, waarna ge
zongen werd Gez. 52 13. Vervolgens las Ds.
Roozemeijer Jesaja 12, ging voor in gebed en
heette vervolgens alle aanwezigen hartelijk
welkom.
Hy herinnerde aan het overlijden van den
heer A. J. E. Baron van Ittersum, aan de
benoeming van Jonkvr. C. M. van Asch van
Wijk tot presidente der Wereldfederatie van
Vereenigingen van en voor vrouwen en
meisjes, waardoor zy als lid van Commissie
IV van den Centraaf Bond moest bedanken
an de benoeming van Jonkvr. J. J. Ba
ronesse Mackay tot lid dier commissie.
Hierna hield Ds. Roozemeyer de ope
ningsrede.
Hierin wees hy erop, dat sedert de vorige
conferentie de wereldcrisis zich iheeft ver
scherpt en de gevaren niet minder zijn ge
worden. Evenwel durven wij aldus spr.
eert blijden toon van vertrouwen doen
hooren: de Heere regeert, de aarde ver-
heuge ziéh, dat vele eilanden zich verblijden
<Ps. 97 1). Wij mogen nadruk leggen op
't geloof en dc Christelijke verzekerdheid.
Eerst op 't geioof. 't Ware zien is vrucht van
i,t gelooven. 't Geloof is niet een verheven men-
schelyk product van verheven menschelyke
bespiegeling, maar 't wordt gewerkt in 't hart
door den H. Geest. Is dat aanwezig, dan gaan
y zien: werkelijkheid van hooger orde.
Dan zien wij, dat 't Koninkrijk Gods komt,
tegen alles in. Het is zooals spr. nader
aantoonde nooit gebonden geweest aan
goede kansen. Het komt ook nu. Maar is dat
zoo? Staan wy missohien niet voor een vree-
selyke toekomst? Zelfs indien dat zoo ware:
Gods Koninkrijk komt! Wij zien met ons gc-
loofsoog reeds nu, dat niet enkel krachten uit
den afgrond nan 't werk zyn (b.v. in Rusi'and,
in China). Misschien moet evenwel het Chris
tendom in groote verdrukking gaan. Want
wy hebben ons door God te laten leiden op
iederen weg. Hy regeert, ongetwijfeld met
oneindige liefde, maar ook uitbrandend het
onheilige. Wij moeten persoonlijk en als ge
meenschap bereid gemaakt worden voor het
offer. Wij hebben God zonder reserve te la
ten heerschen. Ook de Kerken. Komt eenmaal
de groote eindbeslissing, dan wordt de ge
meente behouden. Maar daarvóór wordt zy
door lijden geheiligd. God is Koning. Daarom
mag ai' wat binnen de invloedssfeer van het
Koninkrijk der hemelen ligt vol goeden moed
zifn. Het geheele gebied van inwendige en
uitwendige zending verheugt zich in de zeker
heid. dat Hy regeert en al Zijn welbehagen
zal doen. Maar ook wat verre is. Ook in de
gebieden waar alles ver is van God, waar de
dood heerscht, waar alles donker is, daar kan
Zonnestralen
aan hef strand
God toch 't doode levend maken.
Een eens aldus besioot spr. zullen alle
verlosten, uit welken kring ook verlost, ju
belen, wat wy' nu reeds belijden als het tee-
ken, waarin de geheele conferentie moge
staan: „De Heere regeert!".
De openingsplechtigheid is hierna gesloten.
Schoolnieuws.
TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE DELFT.
De Minister van Waterstaat heeft op
voordracht van het college van curatoren de
volgende studenten der Technische Hooge-
school gedurende deze zomervacantie be
noemd tot buitengewoon opzichter:
A. Bij Waterstaatswerken: M. A. Hartman,
by den onderbouw van de brug over de Waal
te Zaltbommel A. E. R. Lcotsma; bij het
toezicht van de montage-bovenbouw-brug
het zomerbed van de Waal te Zaltbom
mel W. Bom; by de verbetering van den
Neder-Ryn by Huisen en Arnhem W. M. J.
Mols; bij de verbetering van het Scheur by
Maassluis baggerwerk en onderhoud Rotter-
damschen Waterweg en Stroommetingen ten
behoeve van verbetering van den Rotterdam-
schen Waterweg F. Hclmer; bij den aanleg
van den weg van Rijswijk naar Rotterdam
met de daarin gelegen kunstwerken D. J.
Cramer; bij het maken van den onderbouw
gedeelte bovenbouw van de brug voor
on verkeer over de Maas te Maastricht
met bijkomende werken K. van den Heuvel
ftynders; by het maken van het verbindings
kanaal, behoorende tot de werken voor den
aanleg van het verbindingskanaal in het
Bosscheveld te Maastricht L. J. E M.
Raedts; bij den aanleg van het Julianakanaal
tusschen km. 9.075 en km. 15.500 J. H.
Edelman; bij het maken van de voorhaven
aan den IJssel F. L. Postel en A. J. van
Romondt bij den slyisbouw te Eefde.
B. Bij de Zuiderzec-werkenH. de Vries
i J. G. Buitink bij de Dijkswerken voo
'sluiting der Zuiderzee; J. F. Cusell bij de
verhooging van de Friesche zeedijken en M.
van den Berg by de verhooging van de
Texelsche zeedijken in Den Burg.
CHR. LYCEUM TE ZWOLLE.
Tot leeraar in de Scheikunde is benoemd
dé heer M. H. Werther te Katwijk a. d. Rijn.
HOOFDBENOEMINGEN
Smild<e (Herv. Sdhood), C. A. van
Ucheflen, hoofd te Gendnkngen,
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Smilde (Herv. School), P. K. van
Houten te Ta-nge-Alteveer.
Hazerswoude (Dorp), A. A. Boehmer
te Leiden. Aang.
Waarder bij Woerden (hoofd L. E.
an Loo), G. Verheul te Nieuwerbrug a. d.
Rijn.
Arnhem (Chr. Meisjesschool, dir. mej.
Adr. vaii Apeldoorn), J. J. Jongsma te Soest.
Als leeraar in Geschiedenis. Ing. 1 SepL
Harkema-0peinde,\Joh. Damstra, tij
delijk werkzaam aan de M.U.L.O.-School te
Lemmer. Als kw. met akte.
Enschedé (Chr. Geref. School, hoofd J.
van Weerd), voor vast mej. L. Hüsen te
Mussel (Gr.) en voor tijdelijk A. Schütten te
Almelo.
Zaamslag, G. Luteijn te Gapinge.
Medemblik, mej. M. Hallewosse. Voor
tijdelijk.
Kloostcrdijk, mej. T. J. van der Plaats
te Spijk (Gron.). Voor tijdelijk.
Rhenen, C. van Loo te Elburg.
Waddinxveen (M.U.L.O., hoofd Tj.
van Dam), P. van Sprang, aldaar. Voor tij.-
delijk.
OPHEFFING.
Te Hoogwoud (N.-H.) stelt het Ge
meentebestuur den Raad voor de Openbare
School aan de Langereis op te heffen.
CHR. NIJVERHEIDSONDERWIJS.
Te Utrecht hield Maandag j.l. de Bond
■an Vereenigingen voor Chr. Nijverheids
onderwijs zijn jaarvergadering.
De Voorzitter, Ds. A. B. te Winkel, van
Den Haag, releveerde in zijn openingswoord
do wordingsgeschiedenis van den Bond, die
thans met reeds 35 Besturen in betrekking
staat. Hij wees voorts op den arbeid die den
Bond wacht.
Bij de vaststelling der Statuten, werd be
sloten de bepaling op te nemen: Organisa
ties, die mede ten doel hebben de bevorde
ring van het Christelijk Nijverheidsonderwijs
kunnen worden uitgenoodigd, om als buiten
gewoon lid toe te treden. De Kon. goedkeu
ring op de Statuten zal worden aangevraagd.
Hierna kwam aan de orde het rapport van
de door het Bestuur gehouden enquête om
trent den omvang en de beteekenis van het
Chr. Nijverheidsonderwijs in ons land en om
trent het vraagstuk van het verkrijgen van
bevoegde leerkrachten.
Hoewel er 35 Chr. Nijverheidsscholen in ons
land bestaan, wijst dit toch op een groot
tekort. In dit opzicht heeft „Patrimonium"
baanbrekend werk verricht De meeste in
richtingen zijn van vóór 1922, toen de Nijver-
heidsondcrwijswet tot stand kwam. Sinds
dien kwam geen enkele Chr. jongensschool
er bij, wel tal van meisjesscholen. Momen
teel wordt in een viertal gemeenten de stich
ling van een jongensdagschool voorbereid,
maar er moeten ook broodnoodig meer
avondschalen komen: in geheel Amsterdam
is slechts één Chr. avondschool voor jongens
en in Groningen en Haarlem geen enkele.
Wat het verkrijgen van bevoegde leerkrach
ten betreft, voor de meisjesscholen ging dat
heel wat gemakkelijker dan voor de jongens
scholen. Komen er meer jongensdagscholen,
dan zal do achterstand in dit opzicht nog
grooter worden. Salarisregeling en herkeu
ring zijn ook twee zaken, die overgang van
leeraren uit het „neutrale" kamp naar de
Christelijke Scholen tegenhouden, 't Blijkt
wel noodig, met het oog op de toekomst, zeer
begaafde leerlingen een opleiding tc geven
die hen misschien op den weg van het lcer-
aarschap kan brengen.
Hierna werden nog onderscheiden mede-
deelingen van localen aard gedaan.
Ds. T. J. Hagen, van Delft, sprak des mid
dags over: „Het Christelijk karakter van ons
Protestontsch-Christelijk Nijverheidsonder-
'ijs".
Spr. wees vrop, dat principieel Chr. ondcr-
'ijs geven zelfs op de Lagere Schoor niet ge
makkelijk is, veel minder op de Nijverheids
school. Gebed en Psalmlezing cn Schrift
lezing vóór en na schooltijd zijn niet vol
doende. Heel het onderwijs moet van het
F.vangelii doortro'.l.en zijn.
Ais andere factoren voor het brengen
een echt-Christelijke sfeer noemde spr. naast
het gebed o. a. den persoon der leeraren
leeraressen. Op een neutrale nijverheids
school kan men niet anders verwachten dan
invloeden, die van God afvoeren. Een Chr.
nijverheidsschool geeft in lesuur en persoon
lijken omgang aan de jonge menschen op
den moeilijksten leeftijd dat, wat ze noodig
hebben, om tot Christus te komen.
Ook het onderwijs kan principieel anders
zijn. Spr. ging dat na, vooral aan de hand
van de leerstof voor de meisjesscholen.
Wat de theorie betreft, is er een tegenstel
ling tusschen de Christelijke en niet-Christe-
lijke levensbeschouwing over het terrein van
den arbeid en allerlei onderwerpen: de so
ciale kwestie, het kind, het huwelijk, de op
voeding, de kleeding, enz. De neutrale leer
stof is alleen gericht op de dingen van dit
leven. F.n wij hebben noodig nijverheids
onderwijs gezien in eeuwigheidslicht. De ge
dachte: voorbereiding voor het eeuwig leven
zet een ander stempel op alles. Gods bedoe
ling met ons die gedachte moet de leer
stof beheerschen.
De tydgeest ligt geknield voor techniek,
hygiëne en statistiek. De neutrale kringen
aanvaarden dat alles als resultaten vai
wetenschip. De ongeloovigen geven daarby
niet alle raadgevingen uit een zuiver motief.
De Christen moet de resultaten van de echte
wetenschap waardeeren, maar zeer voorzich
tig zyn in het navolgen van alles wat ons.
aanwijzing der wetenschap wordt voorgehou
den. Bij alle theoretische vakken moet voor
opgezet worden: de mensch zal bij brood al
leen niet leven. Het zal niet zoo zwaar vallen,
>m hier te komen tot eigen leerboeken,
eigen methodiek.
Van een eigen Chr. mode en beschaving
kunnen we niet spreken. Wat de wereld
oorschrift, nemen wy over. Chr. nijver
heidsscholen voor meisjes met name moeten
haar uiterste best doen om een eigen
Chr. karakter te vinden.
Ook voor de practische zijde van het on-
derwyis zal hei verschil uitkomen. De
zuinigheid byv. kan op neutrale scholen niet
geleerd worden, omdat de Schepper var
nemel en aarde het eischt, dat ook de brok
ken verzameld worden.
By liet jongensonderwys moet den jon
gens ingeprent worden de Chr. beschouwing
••an het sociale leven.
Als bezwaar voor onzen tyd noemde Spr.,
dat de leeraren en leeraressen een neutraie
opleiding hebben gehad. Noodig is, dat er
minstens evenveel Chr. opleidingen komen als
neutrale. Voor de leeraren zullen in de toe
komst wellicht cursusen moeten worden op
gericht. In Delft komt men door maandelijk-
sche vergaderingen met de leeraressen,
waarin alle moeilijkheden1 besproken worden,
"in het_ huidig bezwaar tegemoet.
Op dit referaat volgde eenige discussie.
Hierna werden door den secretaris en den
penningmeester verslagen uitgebracht.
Nog werd in bespreking genomen de wen-
schelykheid van de vorming van een eigen
Commissie van Beroep en van een eigen
orgaan, alsmede van de oprichting eener or
ganisatie van Olir. leeraren by het Nijver
heidsonderwijs.
EXAMENS
EXAMENS-NOTARIAAT
Den Haag. 14 Juli. Geslaagd voor deel I,
Ie heer M. Brulnlng te Groningen.
EINDEXAMENS CHR. H. B. S.
Harderwijk (afd. H. B. S. van het Chr.
-.yceum). Geëx. 6, geslaagd alle S cand.. n.l.
L. C. Dijkstra, F. A. Flultsma, L. KrUger, F.
E. Loosjes, J. Sterk en O. Wltscher, allen te
arderwUlt.
EXAMENS-NIJVERHEIDSONDERWIJS
Den Haag, 14 Juli. Akte N 8. Geslaagd
de dames D. H. Sluyter en C. W- C. Foelten.
ifgenomen.
EXAMENS-RADIO-TELEGRAFIST
Het ligt in de bedoeling, na de thans loopen-
lekelman, Utrecht; A. Braak. Utrecht;
H. E.
M. S. Dauvlllier, Gouda; A. G.
Utrecht; J. Gehlen, Utrecht; i
Utrecht: W. B. A. M. Li
Roelofa. Utrecht; D. L. v
igen; W. S. Stolp. Haa:
Utrecht;
L."w.c'm. LÖuw'eri.
tsen, Bussum; K.
der Scheer, Gro.
EXAMENS ONDERWIJZER
e r d a m. Geöx. 11. geslaagd 6 cand.
de dames: A. J. XL Dekker. A, Sitvast. H. G.
Splgt, N. Zoethout en M. Verschuur, allen te
en W. A. van der ZeUsL
- n h u g e. Geslaagd mej. M. J. A.
Bekhuis en de heeren J. K. L. Koens. J. S. C.
Nleuwland, A. J. Hurks, J. D. van Klaveren,
F. Scheps en J. Menage.
- - 3 n. Geslaagd T. Klavcrsma te
- E. Gerrite te Rolde. J. Toppen
te Applngedam. Do examen» zijn afgeloopen.
EXAMENS NUTTIGE HANDWERKEN
110ndclin?® examens hebben plaat» te:
Smecngoschool,
- 16 Juli.
28 Juli, te beginnen de» vc
der zalen van het pat
aat in het Villapark te Eindhot
o met 23 Juli.
Groningeni in het concerthuis, Poelestraat 30.
an 14 tol en met 31 Juli en op 1 Augustus
s. te beginnen des voormiddags 9 uur;
Rotterdam! in hot gebouw Café Belvédère,
Noordsingel 33, van 14 tot en met 31 Juli en
an 1 tol en mot 6 Augustus, te beginnen
es voormiddag» 3 uur;
Uitslagen zijn de volgende:
W. H. J. L. Hooi
iv. kok, a. ijourens, B. Plas, T. l. Sch'
ordain' Tei^0 H' Wallcr' allen
n d h o v o n. Geëx. 13, geslaagd 10 can
e dames G. H. M. Spaapen, H. A. Suyke
A. M. M. v. Leeuwen, allen to Oudei
bosch; G. H. H. Raedts, J. H. M. Brcuker
Weerbericht.
Het dunne pijltje
Hoogste stand te VardD 762.5
Laagste stand to Yamiouth 715.3
Stand vanmorgen half twaalf 746.5
WEERVERWACHTING.
(Medeged. door 't Kon. Ned. Meteorologisch
Instituut te De Bilt).
Aanvankelijk matige tot krachtige Zuid
westelijke tot Westelijke, later opnieuw
krimpende en afnemende wind; aanvanke
lijk meest zwaar bewolkt of betrokken met
regenbuien en kan op onweer, later opkla
rend, weinig verandering in temperatuur,
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
Geseind van de De Bilt hedenmorgen te
">30 uur aan alle pceten: Weest op Uw hoede,
TEMPERATUUR.
Stapd vanmorgen half twaalf 16.2 C.
16 JULI
Zonsopgang 4.58 u.; Zonsondergang 9.13 u.
Maansopgang 5.28 u.; Maansonderg. 10.25 u.
Eerste kwartier 22 Juli 6.36 u. voorm.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
Van 's avonds 9.43 u. tot 's morgens 4.29 u.
WATERSTANDEN RIVIEREN
Constanz
Huuingen
Kehl
Mannheim
Bingen
Cobfenz
Keulen
Dutsburg.
Ruhrort
Maastricht
Veulo
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
.(Oude Amsterdamsche tüd).
16 Juli
Delfzijl i 11.57 Hellevoetsl.3.22 15.52
Terschelling 9.12 21.40 Willemstad 4.16 16 44
Harlingen 10.03 22.29 Brouwersh. 2.34 15.04
Helder le 4.25 7.44 Zierikzee 3.15 15.36
Idem 2e 16.36 20.V5 Wemeleinge 3.33 16.00
IJmulden3 20 15.51 Ylissingen 1.40 13.58
H. v. Holland 2.36 16.09 Terneuzen 2.14 14.34
Rotterdam 4.47 17.02 Hansweert 3.05 15.24
C. M. G. Eysbouts, E. J. A. Mestrom, H. C.
Phillpsen. M. J. C. Stappers. XL 1. Urselmann,
Grubbenvorst
Ingen. Geslaagd de dames: A. E.
Haak, T. C. Veldkamp, beiden te Groningen.
m t,li B Harman te Ze-
uw te Lemmer. E. Snit
Makkum, J. Hoeksema
tot opleiding van teekenleeraren. Rijksmuseum,
ingang Hobbemastraat 25, van 14 tot en met
"uil en van 4 tot en met 1 Augustus, te
inen des voormiddags 9.30 uur.
EXAMENS-STUURMAN
n Haag, 14 Juli. Geslaagd voor 2den
rman groote stoomvaart, do heeren D. Kor
en H. H. van Dlerendonck.
EXAMENS-MACHINIST
s n Haag, 14 Juli. Geslaagd voor diploma
A, de heer L. Langstraat te Rotterdam.
keurd 10. afgew
Keyser
F.
EXAMENS-M.U.L.O.
a a g. Geslaagd voor diploma B.: X.
t N. Snel, bojden te Lelden; voor dipl.
af. W. Raadsen, C.
'elze
allen
M. J. Rosdorff. H .1.
te Lelden; J. Muller. J. F. van Ark, P. J. van
Heffen, M. C. J. Vredenburg, W. C. Negenhuis,
S. H. van der Linden, H. Verburg, H. Ch. O.
Pollen, G. P. Pauptit, M. C. van Lyndon. A.
H. Bakhuis, allen te 's-Gravenhage; C. Hermy,
Greve te Wassenaar cn L. C. Duys
HUlegom.
EXAMENS-ORGELIST
Dordrecht gehoudei
motorschepen Joh. Plei
Joh. Vermeulei
aan boord van
Sneoll.
Voor het voorloopige diploma machinist t
boord van stoomschepen: C. J. de Baan
Doj-drecht. L. H, J. Seegera te Zevenbergen.
Uit het Sociale Leven»
VRIJGESTELDE C. N. V.
Naar wij uit vrij goede bron vernemen zal
>er waarschijnlijk tot vierde vrijgestelde
van het Chr. Nat. Vakverbond worden be
noemd de heer R. Hagoort., thans redac-i
teur van „De Standaard" te Utrecht.
PETITIONNEMENT VOOR INTERNATIONALE ONTWAPENING
van het Nederlandsche Volk aan de Ontwapenings
conferentie in Februari 1932 te Genevè te houden.
Georganiseerd door de Nederlandsche Dagbladpers
Naam: Naam:
Adres: Adres:
