DE CRISIS IN DUITSCHLAND
VACANTIE-ADRESSEN
DiNSDAG 14 JULI 1931 TWEEDE BLAD PAG. 5
REGEERINGSDECREET
GESLOTEN
DE BANK VOOR INTERNATIONALE
BETALINGEN BEREID TOT HULP
Wat zullen de centrale banken doen?
Wanneer men hier en daar nog niet
overtuigd was van den ernst van den finan-
ciëelen toestand waarin Dui'tschland ver
keerde toen President Hoover met zijn
moratoriurnplan voor den dag kwam, zal
de huidige crisis toch wel ieder overtuigen
van het feit, dat de nood bij onze Ooster
buren tot het hoogst gestegen is.
Heit in werking getreden moratoriumplan
zou onmiddellijk de verwachte opluchting
gegeven hebben indien niet de groote fac
tor van wantrouwen in de wereld was ge
weest, die ertoe geleid heeft wat wij nu
zien gebeuren en wat we in ons vorig num
mer reeds gedeeltelijk hebben kunnen met
den: moeilijkheden in de Duitedhe bank
wereld waardoor honderdduizenden men-
schen in hun maatschappelijk bestaan wor
den bedreigd.
De Dui'tsohe Rijksregeering heeft door
noodverordeningen en door een oproep
aan het volk getracht de crisis te betoomen.
Oproep der Duitsche regeering.
Het Hooverplan heeft de financiën van
heit Duitsche Rijk een groote ontlasting
.verschaft. Een groot bedrag aan geld, dat
het Rijk noodig had, kon aan de banken
teruggegeven worden. Voor het particuliero
economische leven hebben de gevolgen van
dit plan eveniwtel ernstige gevolgen gehad,
iVoor milliarden zijn de door het buitenland
op korten termijn aan Duiitschland ver
strekte credieten in verband met den on-
zekeren toestand teruggetrokken. Ook he
den is de rust nog niet teruggekeerd. Wan
neer heit doel ook moet zijn het Duitsche
economische leven weer met eigen midde
len te doen werken, thans is het echter
noodzakelijk, opdat niet de ernstige moei
lijkheden zullen intreden, dat geen verdere
credieten worden teruggetrokken.
De Rijksbank en de Gouddisconto-Bank
streven er naar aoo lang mogelijk credieten
uit het buitenland te verkrijgen, om het
particuliere economische leven uit den nood
te helpen. Ondanks alle bemoeiingen is tij
dens de afwikkeling van zaken een dei
grootste bankinstellingen, de Darmstadter-
und Nationalbank illiquide geworden.
De Rijksregeering acht het haar plicht en
ide Rijkspresident heeft hiervoor de noodige
volmachten gegeven, de noodige maatrege
len te nemen om heit dreigende gevaar te
ontgaan om honderdduizenden, die bij deze
Bank zijn betrokken, van den ondergang te
ïredden.
Slechts om deze reden zal '»t Rijk de noo
dige maatregelen nemen. Het sipreekt van-
ïelf, dat tunstiees van de Rijksregeering toe
zicht op de Bank zullen houden. Het komt
Ier thans op aan, dat het Duitsche volk in
als de voor de Bank in deze verordening
vastgestelde voorschriften.
Paragraaf 3: De Rijksregeering wordt ge
machtigd voorschriften af te kondigen over
de leiding en vertegenwoordiging der Bank,
over de nakoming van verplichtingen der
Bank, over de verhoudingen en vermogens-
gerechtelijke aanspraken van persoonlijk ver
antwoordelijke firmanten, beambten en le
den van den Raad van Toezicht tegenover
de Bank, evenals de voor de uitvoering van
deze verordening noodige juridische- en be
stuursmaatregelen. Zij kan handelingen, in
strijd met deze verordening, bestraffen met
gevangenisstraf tot drie jaar en geldboeten.
Paragraaf 4: Maatregelen, die overeenkom
stig deze verordening of overeenkomstig uit
voeringsbesluiten genomen worden, kunnen
geen aanleiding zijn tot aanspraak op schade
vergoeding.
Paragraaf 5: Deze verordening treedt op
13 Juli 1931 in werking.
Sluiting van banken en beurzen.
Op grond van de verordening van heden
van den Rijkspresident heeft de Rijksregee
ring besloten, dat alle bonken, spaarkassen
en andere bankinstellingen, met uitzonde
ring van de Rijksbank, Dinsdag en Woens
dag van deze week gesloten zullen blijven.
De Rijksregeering en de aangewezen ver
tegenwoordigers der banken zullen in den
loop van deze beide dogen alle noodige
maatregelen en voorbereidingen treffen, op
dat Donderdag a.s. de middelen, noodig
voor de voortzetting van het bedrijfsleven
en voor het uitbetalen van loonen en sala
rissen wederom in voldoende mate beschik
baar zijn. De beurzen blijven waarschijnlijk
tot aan het einde van deze week gesloten.
Paragraaf 1: De staats/banken der lan
den, de openbare credietbanken, de spaar
kassen, de gemeentelijke en coöperatieve
banken, de hypotheekbanken, de plaatse
lijke en gewestelijke bankinstellingen, de
landbouwbankien en alle andere openbire
of particuliere credie.tinstellingen blijven
met al hun filialen en agentschappen in het
binnenland, met hun kassen) en wisselloka
len voor het verkeer hunner clientele, hun
ner crediteuren en debiteuren Nop Dinsdag
14 en Woensdag 15 Juli gesloten. Het ver
richten van betalingen of het overmaken
van gelden naar het binnen- of buitenland
Ls vei'boden. Hetzelfde geldt voor het post-
chequeverkeer. De handel aan de effecten-
beu rzien is eveneens verboden.
Voor zoover noodig gelden bij rentebere
kening de 14de en de 15e Juli als door den
staat erkende algemeene rustdagen.
Voor het deponeeren vian aandeelen voor
het deelnemen aan algemeene aandeelhou
dersvergaderingen voor zoover het den lsat-
sten dag is ivan d)en daarvoor aangegeven
termijn kunnen de banken en bankinstel
lingen waar het deponeeren moet geschie
den hun hoofdkantoren op den desbetref-
fenden dag van 10 tot 12 uur s morgens
uitsluitend voor dit doel geopend houden.
Paragraaf 2: Deze verordening treecit per
13 Juli 1931 in werking.
Het besluit is geteekend door den Rijks
kanselier Dr. Bruning, den Rijksminister
van Financiën Dr. Dietrich, den Rij'kspost-
minister Schatiaeil en voor den Rijksminister
van Economische Zaken door den Staats
secretaris Von Trendelenburg.
idezen moeilijken toestand de orde bewaart Terwijl de Rijksregeering door deze red-
!©n niet door gebrek aan zelfvertrouwen de
moeilijkheden .vermeerdert.
De noodmaatregelen.
De in dezen oproep genoemde maatregelen
b'estaan in een tweetal besluiten; het eerste
omvat een noodverordening van den Rijks-
president ten aanzien van de „Danatbank",
het andere is een besluit der rijksregeering
om de banken tot en met Woensdag gesloten
te houden.
Rijkswaarborgen voor de Danatbank.
Dé noodverordening heeft den volgenden
Inhoud:
Op grond van artikel 48 sub 2 van de
Rijks Grondwet heeft de Rijkspresident ver
ordend:
Paragraaf 1: De Rijksregeering wordt ge
machtigd ten opzichte van de Darmstaedter
und Nationalbank, die door de geldcrisis in
haar liquiditeit wordt bedreigd, waarborgen
op zich te nemen.
Paragraaf 2: De Rijksregeering kan, wan
neer zij waarborgen op zich neemt, bepalen
dat eventueele executies en dergelijke be
schikkingen tegen het vermogen der Bank
niet zullen plaats hebben en dat een faillis
sement van de Bank niet zal worden uitge
sproken. Een zelfde verordening kan de re
geering treffen voor het vermogen van dé
persoonlijk aansprakelijke firmanten der
Bank, wanneer zij zulks in het belang der
schuldeischers der Bank noodzakelijk acht.
Een dergelijke verordening heeft tot gevolg
dat de persoonlijke aansprakelijkheid aan
dingsboeien het economische leven nog met
het hoofd boven water tracht te houden
en dat was zeer noodig, want de run op de
banken was reeds begonnen wendt de di
recteur van de Duitsche Rijksbank Dr. Lu
ther krachtige pogingen aan om de bedreig
de credieten op korten termijn te doen ver
vangen door credieten op langen termijn.
Men weet, dat hij daaraan reeds bezig was
toen de ineenstorting begon op het bericht,
dat Frankrijk weigerachtig was aan credie
ten op langen termijn mede te werken in
dien daartegenover geen politieke waarbor
gen werden gesteld.
Frankrijk zet ook nu nog zijn politiek van
terughouding voort.
Maar een communiqué van den Raad van
Beheer van de Bank voor Internationale Be
talingen te Bazel, gisteravond laat uitgege
ven, doet het eerste straaltje van hoop door
breken.
Dat communiqué luidt als volgt:
De Raad van Beheer van de Bank voor In
ternationale Betalingen heeft kennis geno
men van de uiteenzetting van den president
van de Duitsche Rijksbank Dr. Luther in
zake de situatie in Duitschland en den eco-
nornischen en financieelen toestand aldaar,
die ondanks de door het opnemen van in
Duitschland op korten termijn belegde ka
pitale ontstane crisis bevredigend geacht
kan worden. Gezien echter het feit, dat de
Duitsche Rijksregeering zich om financieelen
steun voor eenige doeleinden gewend heeft,
'Ondanks het weldadüje ticht van Hoovers moratorium, heeft Duitschland thans met
builenqewoon zware moeilijkheden te kampen
verklaart zich de Raad van Beheer over
tuigd van de noodzakelijkheid van een der-
gelijken steun onder de huidige omstan
digheden bereid aan deze hulpverleening
mede te werken en haar met de den centra-
len banken ter beschikking staande midde
len te versterken. Inmiddels heeft de Raad
van Beheer den President gemachtigd om in
overleg niet de andere betrokken instellin
gen de deelneming aan de onlangs aan de
Rijksbank toegestane herdisconto-credieten
te verlengen.
Na afioop van de zitting van den Raad
van Beheer van de Bank voor Intematio-
nle Betalingen verklaarde Dr. Luther diep
bewogen aan de hem omringende journalis
ten, dat de zware strijd, waarin Duitschland
mans gewikkeld is, niet slechts door eigen
schuld is veroorzaakt, maar vooral door in
grijpen van buiten af. Zoo lang Duitschland
zooveel geld naar het buitenland moet doen
afvloeien, zal het steeds minder in de gele
genheid zijn, om in het buitenland grond
stoffen en waren te koopen. Zonder een ge
zonde en rustige ontwikkeling van Midden-
Europa achtte Dr. Luther ook een normale
ontwikkeling van het overige deel van de
wereld ondenkbaar.
Wij onderstreepten dezen laatsten zin, die
inderdaad van groote betcekenis is.
Daarmee is in volkomen overeenstemming
wat de Berlijnsche „Börsenkurier" schrijft
naar aanleiding van de crisis.
Sinds weken, aldus dit blad, was er al
sprake van de moeilijkheden, waarin zich
de Danat Bank bevond. „Tot op het laatste
oogenblik hoopte men, dat het gevaar zou
kunnen worden bezworen. Het middel hier
toe was de politiek, maar de politiek is hier,
en dit is het ergste, in gebreke gebleven,
omdat Frankrijk zich, zelfs niet door nog
zoo duidelijke waarschuwingen, laat bewe
gen zijn lijnen van geweld te verlaten. Het
buitenland heeft met vuur gespeeld. Kalmee
rende woorden helpen hier niet meer. Than:
staat het huis in brand. „Lüther zal te Ba
zel vernemen of de manschappen uit het
buitenland, die moeten helpen blusschen,
zich vrijwillig ter beschikking stellen, of
dat zij eerst in actie zullen treden als de
vlammen reeds uit hun eigen balken slaan.
Het knettert ook reeds bij hen. De banken
van elk land zullen dit gaarne tegenover
haar regeering bevestigen".
Een waarschuwing van Mussolini.
Niet rechtstreeks naar aanleiding van de
huidige crisis in Duitschland maar toch in
direct verband daarmee schreef Mussolini
een artikel in de jonge „Saturday Review".
Natuurlijk bekijkt hij meer den politieken
dan der. economischen kant. Hij oefent
scherpe kritiek op de pogingen van Genève
en het gebrek aan persoonlijke karakter
sterkte der tegenwoordige staatslieden. Sar
castisch wijst hij er op, dat na de besprekin
gen te Genève over de economische proble
men in Europa de ineenstorting van de Oos-
tenrijksche Credietanstalt als zwaarsten slag
gekomen is en dat bij de redding van Oos
tenrijk de Volkenbond in gebreke is geble
ven. Hij meent, dat de voorgestelde Duitsch-
Oostenrijksche tolunie een wanhoopsdaa_d is.
want hoe kunnen twee volkeit elkaar helpen,
die beiden voor het bankroet staan. Het voor
stel heeft dus geen beteekenis.
Zeer scherp waarschuwt hij dan de vol-
j ken van Europa voor den aanstaanden win-
j 'ter en het bolsjewistisch gevaar, waarbij hij
in het- bijzonder betreurt, doit de Duiitschp
agrarische organisaties zich reeds naar hét
communisme gewend hebben. Er mag geen
tijd meer met spreken verloren gaan, doch
er moet onmiddellijk en energiek gehan
deld worden.
Tenslotte wendt hij zich tot Engeland,
dat aan de komende gebeurtenissen de
grootste aandacht moet besteden. Wanneer
nog een winter de ellende en de nood in
Duitschland en in Europa voortduurt, dan
zal het grootste deel van Europa tot het
Bolsjewisme vervallen. Het jaar 1932 betee-
kent of ondergang of vooruitgang, of herstel
of overgang naar den chaos van de huidige
beschaving.
s noodzakelijk, dat de wereld zicli
den buitengewonen ernst van den huidigen
'toestand voor oogen houdt
Niet alleen te Bazel maar overal elders is
men druk in de weer met pogingen om de
ineenstorting te keeren.
Te Londen en te Washington wordt het
verloop met spanning gevolgd.
Optimisme in Amerika.
Vertrouwen in de besprekingen te Bazel in
erband met de crisis beheerscht blijkbaar
regeerings- en bankkringen in de Ver. Sta
ten. De Federal Reserve Bank heeft zich al
bij voorbaat bereid verklaard deel te nemen
aan de uitvoering van een gemeenschappe
lijk program der Europeesche circulatieban-
Men heeft ook vertrouwen in de maat
regelen die in Duitschland worden genomen.
En dat optimisme is wel heel duidelijk tot
uiting gekomen in het herstel van de mar-
kenkoers, al brokkelden de noteeringen der
Duitsche leeningen af.
Te London was de stemming me'er ge
drukt, al werd de markennoteering iets hoo-
ger op het bericht, dat New-York meer ver
trouwen ging toonen.
De reactie in Duitschland zelf.
In Duitschland zelf doet het publiek niet
veel om het vertrouwen in een goeden af
loop te versterken door eensgezind achter
de regeering te gaan staan in deze beslissen
de dagen.
De pers is in het geheel niet terughou
dend in haar critiek op de regeering;.
En de politieke partijen van uiterst rechts
en links sommeeren alweer dat de Rijksdag
bijeen moet komen om de moeilijke voor de
deur staande beslissingen te beinvloeden.
Het spreekt vanzelf, dat zulke eischen de
moeilijkheden voor de menschen aan het
stuurrad slechts vergrooten en niet kunnen
uitwerken ir» de richting die in het belang
van Duitschland en de wereld door ieder ge-
wenscht moet worden.
HENDERSON NAAR BRIAND
LONDEN, li Juli. In t\e Engelsche blaaen
wordt bevestigd, dat geen wijziging is ge
bracht in liet reisplan van Mac-Donald en
Henderson. Henderson vertrekt Dinsdag naai
Parijs, waar hij met Briand besprekingen zal
hebben welke in politieke kringen te Londen
van zeer groote beteekenis worden geacht.
DE MEENING IN FRANKRIJK
PARIJS, 14 Juli. De' Parijsche ochtend
bladen bespreken den toestand in Duitsch
land in verband met het besluit van de Bank
voor Int. Betalingen te Basel.
De „Petit Parisien" schrijft, dat men den
indruk heeft. alsof Dr Brüning zelf niet weet
wat hij wil. Hij tracht vóór alles tijd te win
nen. Hij geeft zeker de hoop nog niet op,
binnen korten of langen tijd toch nog cre
dieten te verkrijgen.
In de „Matin" meldt Sauerwein uit Bazel,
dat men daar algemeen van meening is, dat
men Duitschland onvoorwaardelijk moet
helpen, doch dat men tevens moet trachten,
de tot riu toe door Duitschland gevolgde po
litiek in nieuwe banen te leiden. Het woord
is thans aan de regeeringen, in het bijzon
der aan de Fransche, want zonder de hulp
der regeeringen kunnen noch de internatio-
naal-financieele wereld noch de particuliere
ondernemingen iets voor Duitschland doen.
HET HOOVER-WONDER
(Van onzen Duitscnen corresoondent.)
Hoffnunq und Miit der Helfer
heisst.
Der alle uns zusammenschweisst
Uns deulsche Yolksqenossen!
LONDEN, 14 Juli. De „Financial News"
berekent, dat Londen hij de verliezen der
Darmstadter bank bij 8 tot 9 millioen pond
is betrokken. De verliezen zijn over ongeveer
20 huizen verdeeld. Het is duidelijk, zeBt liet I '("K' naar wnciee. wera uereteuu ue
hlad dat leen enkele Duitsrhe hank aan «-"gesprekken t.jdens te Fransch-Amer
De telefoonrekening van president Hoo
ver zal einde Juli ruim 16.000 pop hooger
zajn dan gewoonlijk. Zooveel hebben name
lijk, naar officieel werd berekend, de tele-
blad, dat geen enkele Duitsche bank
haar buitenlandsche verplichtingen kan vol
doen, wanneer de mark in waarde vermin
dert. Om deite reden moet de steunactie \onr
'k snel geschieden. Het blad keert zich
tegen de in Amerika verbreide meening
dat Duitsche onderdanen voor 80 pCt. ver
antwoordelijk zijn voor den stormloop op de
buitenlandsche valuta.
In alle welingelichte kringen bestaat er
geen twijfel aan. dat de tegenwoordige moei
lijkheden in de eerste plaats het gevolg zijn
van het intrekken der Amerikaansche saldi;
de gebeurtenissen bewijzen, dat het Hoover
plan alleen niet voldoende is. e
EEN POLITIEKE OMWENTELING?
De wDeiily Hei wild" mefodlt, dat Duiitsohilnnd
voor een poUiitïéke wijziging staat Wanneer
wiet j'n de eerste twee of drie volgende da
gen hulp komt, zal dit tot toet aftredien ran
het Kflbiiniet-Brümiiiig en micsdhden ook tot
liet aftreden vam Hindenburg, cn dain tot
een dictatuur van ruationailisten en nataomaad
eocia.lib.ten leiden.
Een crediet van lVi milliard
niet voldoende?
In Amerikeansohe kringen is. men van
meening, dat ©en crediiet van 1 y2 miiHliard
mank niet m-eer voldoend©
dubbele noodiig is.
Groote verliezen op de Engelsche
staatspapieren.
De Enigededhe staatspapieren heibben
Maandag door de moeilijlcihedm 70 millioen
p. et earn waarde verknen.
DE DESKUNDIGENCONFERENTIE
Mac Donald in het Lagerhuis
In (het Lagerhuis heeft de Bmtsóhe premie;
Mac Donailid officieel bevestigd dot uitmoo-
digimgon gezonden zijn aan de regeeringen
kaansohe onderhandelingen te Parijs ge
kost. Zeven duizend dollar oftewel 28.000
mark voor zeven en drie kwart uur telefo-
neeren. Zooveel tijd had men dus noodig
voor Melton's aanvragen te Washington en
Hoover's instructies aan Parijs. Een betrek
kelijk korte tijd en eigenlijk een geringe
som, wanneer men bedenkt, dat deze tele
foongesprekken over den oceaan in de we
reldgeschiedenis een beslissende rol gaan
spelen. Het is voorzoover mij bekend
voor de eerste maal dat zulke ingrijpende
beslissingen met U. S. A. per telefoon ge
nomen verden.
Hoover's appel aan het economisch ge
weten der cultuurvolken heeft plotseling de
gansche wereld wakker gesohud. De
vaarding aan het Hoover-plan 's thans de
finitief en onherroepelijk. Zij volgde net
als een halve maand geleden bij het Hoo-
ver-voorstel onmiddellijk op een dag
hoogspanning. De ontmoedigend lange
derhandelingen tusschen Washington en
Parijs veroorzaakten overal maar vooral
te Berlijn algemeene nervositeit en de
rondloopende pessimistische berichten
sensationeele geruchten brachten op de
beurs een catastrofe teweeg. Ik houd het
niet voor onmogelijk, dat de angst voor zulk
een financieele catastrofe de eindbeslissing
dat het j bespoedigd heeft Hoe dit Hij de Hoover-
schê pauze is begonnen. Met terugwerkende
kracht tot den len Juli. Noch in baar geld,
noch in den vorm van zakelijke leveranties
behoeft Duitschland tot den 30cn Juni 1932
meer iets te storten op het conto tot, herstel.
Daar dit plan van den Amerikaanschen
president het Duitsche volk uit zijn econo
mischen nood voorbijgaand helpt, zijn ve
len geneigd om het als een wonder te ver
heerlijken. Het heeft immers een onover
zienbare catastrofe voorkomen? Maar dit
„wonder" werd al eerder door vele politieke
profeten aangekondigd. Het moreele effect
Hoover's plan is de rechtvaardiging
uipoii/nutii />ijii «wru u-e i egocu uiwun t-,-.
B9l®ië. DuitedMaml, Praai'krijk, Italic van Stresemaan s „Ei fulluu^polltlk Dit
Japan en de Vereemgd© Staten tot bijwo
ning der deskunidigencomiferentie weilke Vrij
dagmorgen a.s. dn het ministerie van finam-
ciëm zal aanvangen.
Een definitieve beslissing rneake de md-
mstercanterentie is nog niet genomen.
Op een vraag of hij verdere mededeeliin-
gen zou kunnén verstrekken over d© gebeur
te nissen tijdens bet week-end, in het bizon-
der ten aanzien der credieten voor Duitsah-
lamd, antwoordde de Britsche premier, dat
het onimogelldjik voor hem is haierop te ant
woorden.
Op een vraag of die Enigólsohe regeening
Duitsdhland tracht te ovenreden tot het op
geven van de I-uitsah-Oostenirijiksdhe Tol
unie, ontving de vrager geen antwoord.
MELLON NAAR LONDEN
PARIJS, 14 Juli. De Amerikaansdh©
staatssecretaris Mellon, dlie voornemens was
zioh eenige weken aan de Fransche Ri
viera terug te trekken, heeft besloten reeds
Vrijdag aus. naar Loniden te gaan.
Van allen kant wordt de vraag gesteld:
wat heeft Amerika er eigenlijk toe geleid
Duitschland zulk een belangrijken diens!
te bewijzen? Was het uit zuivere menschen-
liefde, uit puur medelijden met een staat
die het centrum van ons werelddeel uit
maakt? Men kent het Amerikaansche volk
te goed, om niet te vermoeden, dat bier ook
andere, eigen belangen een rol gespeeld
hebben. Het kapitaal der wereld ligt opge
hoopt in New-York en de Wallstreet heeft
onnoemelijk veel Europeesch goud naar
binnen gehaald. Merkwaardig genoeg was
van de moeilijkheden, die jvubhek waren j juj£t, Amerika, die iederen samenhang
geworden m Mei j.l. met de Credit Anstait van ae ],and wees tus
ONDERHOUD MET PROF. BRUINS
OVER DE HUIDIGE CRISIS.
Het gevaar der „dobberende credieten".
j Een der redacteuren van het Nederlandsch
i Correspondentie-Bureau voor Dagbladen had
Maandag een onderhoud met Prof. Mr. G.
j W. J. Bruins, den adviseur van de Oosten-
rijksohe Nationalbank, die thans voor zeer
korten tijd in Den Haag vertoeft.
Prof. Bruins gaf daarin een ovenzicht
moreele effect is voor Duitschland waarde
voller dan het financieele voordeel. Het be
vestigt d© opvatting dat een wijziging
de voorwaarden tot herstel nooit door pro
testen en klachten van Duitschland zelf be
haald kon worden. Een vermindering dei
eischen zou pas mogelijk worden, zoodra de
wereld inziet, dat Duitsohlands buitenspo
rige verplichtingen tot herstel den economi
schen toestand der gansche wereld in
orde brengt. Het is de groote verdienste van
Hoover, dait hij het juiste oogenblik af
wachtte en ondanks Frankrijks hardnekki-
gen tegenstand zijn voorstel wist door 1e
zetten. Naast hem is Duitschland tot dank
verplicht aan zijn medewerker Stimson,
den staatssecretaris voor buitenlandsche
aangelegenheden en aan den grijoen Mel
lon', die zijn welverdiende zomervacantie
prijs gaf, om aan de besprekingen
Ouai d' Orsay persoonlijk soms tot in
den vroegen morgen deel te nemen. Is
zulk een offervaardigheid niet voorbeeldig?
In Berlijn hoort men voorts alom een lor-
lied zingen op Sackett, die het herstelpro-
bleem uitnemend beheerscht en het voorbe
reidend werk deed voor de actie van Hoo
ver.
hoe die voorloopig waren beziworen.
Daarna kwam het gesprek op het plan-
Hoover.
Prof. Bruins zeide hierover, dat dit plan
stellig ook veel bijgedragen heeft 'tot het
wedeiikeerem van de rust in Oostenrijk, hoe
wel Oostenrijk er geen enkel financieel
voordeel bij heeft, aangezien de schadever-
doedingsbetalingen dit land reeds vroeger
kwijitgescholden zijn. Dit verandert echtei
niet de waarde van het plan en met name
van het eerste bekend worden van dit plan,
omdat dit voor Oostenrijk op een zeer ge
legen oogenblik kwam. Het plan-Hoover
beschouw ik echter slechts als een „Ateir.
pause". Zijn volle uitwerking kan he>t al
leen dan hebben, wanneer de groote vraag
stukken: reparatie-schulden en geallieerde
schulden in den loop van dit jaar belang
rijke wijzigingen ondergaan. Het zal echter
niet gemakkelijk blijken hier een juiste en
voor alle partijen billijke oplossing te vin
den. Vergeten moet toch niet warden, dal
de betalingen zooveel oorlogsschulden om
vatiten als bijdragen in de kosten van we
deropbouw.
„Wat dunt u, professor, van den
afgezien van dien in de afzonderlijke lan
den?"
„Deze is in vele opzichten zeer critiek en
met name wat gisteren en vandaag in
Duitschland is getbeurd, moet een ieder
met zorg vervullen. Dringend moet men
hopen, dat op het laatste moment nog een
oplossing gevonden wordt.
Op een ding zou ik in dit verband bij
zonder willen wijzen eq dat is het volgende:
de afgeloopen weken hebben weer duide
lijk aan het licht doen treden, welke
ontzaglijke gr'o'o't'e g^e'v'ar'en iv'e'r-
b'o'n den zijn aan een massale hoe
veelheid internationale credie
ten op korten termijn. Dit is do
vloek van dezen na-oorlogschen tijd. Enor
me ongefundeerde credieten van groote
internationale beweeglijkheid dobberen over
de wereld rond en oefenen voortdurend
verstrooiende invloeden uit. Velen, waar
mede ik in het bijzonder Dr. Schacht zou
willen noemen, hebben reeds sinds jaren
voortdurend op de gevaren van dergelijke
credieten gewezen.
Meer stabiele verhoudingen in Eqropa, die
tot consolidatie ian deze gelden kunnen
leiden, zouden ook hier uitermate ge-
wensoht zijn. De -politiek van de centrale
banken is in dezen tijd zeer verzwaard,
aangezien bij eventueele 'terug trok kingen
van dergelijke gelden bet particulier bank
wezen altijd weei* op d© ccqitrale bank te
rugvalt".
MILLIOENENTEKORT IN POLEN.
WARSCHAU, 14 Juli. Volgens een officieel
bericht hebben de eerste drie maanden van
dit jaar de Poolsche staathuishouding een
tekort van 76.8 millioen zloten opgeleverd.
ROFFEL-RIJMEN
ESPERANTO
't Eerste Lustrum van 't Centrale
Esperanto-Comité
Bracht een Nederlandsche Landdaa
In de icereldhulptaal mee.
Esperan to-congressisten
Zijn naar Nijmegen gegaan
Om zich in het Esperanto
Met elkander te verstaan.
Ook in onze krant (gazeto)
Een malgrandci (klein) gedicht
Aan de taal, waarvoor de toekomst
Van de wereld open ligt.
Alles rond ons eigen ikje
Draait, niet .rond om onze wil,
Maar t beweegt om de onzichtbrc
Internationale spil.
't Klokkewerk van onze wereld
Luistert nauw en hapert gauw,
Daarom trekt het Esperanto
Krachtig aan het klokketouw.
't Zal er, ziet naar onze dagen,
Altijd, altijd weer om gaan
Of de volkeren der aarde
Wel elkander goed verstaan.
Esperanto; dat wil zeggen:
Eén gemeene wereldtaal,
Die we moeten leeren spreken
In beginsel allemaal.
Esperanto; dat beteekent:
Sterke taal- en broederband,
Die met zeven versche zeelen
Onze wereldbol omspant.
(Nadruk verboden) LEO LENS
Nu de vacantietijd is aangebroken en
velen onzer lezers de krant aan hun
vacantie-adres willen ontvangen, ver
zoeken wij dezen vriendelijk de tijdelijke
adressen zoo spoedig mogelijk, liefst
5 dagen van te voren, aan de admini
stratie schriftelijk op te geven, met dui
delijke vermelding van het vaste adres
en het vacantie-adres, de data van begin
en etnde der vacantie.
Komen de aanvragen op het laatste
oogenblik, dan is het niet zeker, dat men
aan z'n nieuwe adres direct den eersten
dag de krant ontvangt, terwijl dit toch
zeker door de lezers, evenals door ons
op hoogen prijs zal worden gesteld.
van de hand wees tusschen de internatio
nale schulden en de Duitsche verplichtin
gen tot herstel. Het valt echter niet te ont
kennen, dat het grootste deel der Duitsche
betalingen door de betrokken staten werd
doorgegeven naai' U. S. A. Hierdoor genooi
Amerika het voordeel, jaren achtereen de
schuldeiischer der gansche wereld tie zijn.
Of het thans de keerzijde dezer schoone
medal je ontdekt heeft?
Naast de moreele zal weldra ook de poli
tieke zijde van het Hoover-plan behandeld
worden. Dit zal geschieden aoodra Frank
rijk van zijn in het protocol vastgelegd
recht gebruik mankt „van Duitschland de
onvermijdelijke garanties omtrent het ge
bruik der verleende credieten tot econo
mische doeleinden" te verlangen. Meai z>l
in de Wilhelmstrasse dan waarschijnlijk de
verklaring herhalen, welke reeds eerder
door rijkskanselier Dr. Brüning dienaan
gaande aan den Amerikaanschen gezant
werd gegeven, dat namelijk de vrijgegeven
millioenen enkel en uitsluitend tot econo
mische doeleinden benut zullen worden.
Men zal dit ook kunnen herhalen, daar
door diit uitstel van betaling in de rijkskas
geen overvloed aan geldmiddelen ontstaat
Frankrijk schijnt nog steeds niet te geloo
ven, dat Duitschland niet bij machte ge
weest ware, om aan zijn financieele \>t
plichtingen te voldoen en dat door Hoovbr's
ingrijpende bemiddeling een staatsbankroet
werd voorkomen! Neen, de«ze 1500 millioen
mark zwemmen niet als goudvischjes in 'I
aquarium der rijkskas en een radicale wij
ziging ten gunste van Duitschlands econo
mischen toestand mag men van dit voorstel
nog allenninst verwachten. Brüning hij
wordt door zijn vereerders reeds genoemd
„de Bismarck der Duitsche republiek"
wil het. vertrouwen der wareld in de toe
komst van zijn volk bevestigen. Den rijks
kanselier werd bij dit streven do hand ge
reikt door de groot-industrie. Met een spon
tane geste nam de groot-industrie de ea
rantie van Duitschlands verplichtingen voor
haar rekening. Dit gebaar heeft binnen cn
buiten Duitschland een verrassend gunsti
gen indruk gemankt. Het is een bewijs van
de vitaliteit der Duitsche industrie. Bij Dr
Lüther. den voortreffclijken president der
rijksbank, melden zich voortdurend nog
nieuwe firma's van gevestigde reputatie,
die mede borg willen staan voor den staat.
Duizend groot-industrieelen nemen dus do
verantwoordelijkheid voor 500 millioen mark
mede voor hun rekening. Wanneer Duitsch
lands industrieelen, ondanks don algemee-
nen nood, zulk een zware verplichting op
zich nemen, dan moét zelfs Frankrijk ge
kalmeerd worden in zijn wantrouwen. Reeds
hoort men vertellen, dat Duitschland een
langdurig crediet van anderhalf milliarden
mark werd aangeboden.
Deze actie der groot-industrie ten bate
van den staat werd door Hindenburg wet
telijk vastgelegd in een nieuwe verorde
ning. Den Sen Juli onderteekende Hinden
burg te Neudeck een „Verordening van den
rijkspresident tot het verkrijgen eener eco
nomische garantie" en te Berlijn werd d«-
ze verordening door alle rijksministers me
de onderteekend. Aan ondernemingen, wier
bedrijfskapitaal boven 5 millioen mark uit
gaa.t kan door den rijkspresident de ver
plicht mg worden toegekend, voor een to
taalbedrag van 500 millioen in te staan
voor eventueel afloopende credieten, welk»
de Duitsche goud-dicontobank in het belang
der crodietwaardigheid in het buitenland
besluit Mochten dus groote financieele ver
plichtingen in het buitenland afloopen en
mochten deze buitenlandsche banken voor
prolongeeren weinig meer voelen, dan neemt
de Duitsche goud-discontobank deze ver
plichtingen over.
Of deze origineele garantiemaatregel ate
soluut noodzakelijk was, zal men pas latei-
kunnen overzien. Het is in ieder geval nog
niet eerder voorgekomen, dat de groot-in
dustric zonder onderscheid vgn religie
of partij zich zoo eendrachtig plaatste
achter de rijksregeering en den staat. Hier
uit spreekt een onwankelbaar vertrouwen
op den wederopbouw van Duitschland en
dit vrijwillig besluit ware een kroon op
Hoover's bemiddelingsarbeid geworden
wanneer niet juist Frankrijk weer
met nieuwe moeilijkheden en eischen den
ondernemenden luchtreiziger Dr. Luther to
Parijs had ontvangen. Bedriegen de voor-
teekenen niet, dan zal opnieuw Hoover's
doortastendheid hier voor een oplossing
zorgen, welke Duitschland voor een tweede
inflatie zal bewaren.
Berlijn, 13 Juli 1931.
HET CONFLICT DENEMARKEN-
NOORWEGEN
DE DEENSCHE RECHTSVORDERING
In verband met het feit. dat de Deeneche
negeering de zaak van de occupatie van
Oost-Groenland door Noorwegen bij het
Pen-mancnte Hof van Ir.temnat.iona le Juetitie
aanhangig heeft gemaakt, wondt het vol
gende medegedeeld:
Den 12en Juli 1931 heeft de Deeneche le
gatie te Den Heog bij de Griffie van het
Permanente Hof van In tónna tionaile Justitie
een varzoekeahirift ingediend, houdende een
rechtövotxleritng van de Deeneéhe regeerimg
tegen de Nooreohe regeerimg terzake san
het meenflngevere-öhiil. dot beetaat tusechen
beide regeeringen ten oarvaien van het jun
difcfoh Statuut van zekere dcelen van Ooet-
GroenJöind. Dit venxoekechriift, dot verkla
ringen van instemming van Denemarken
cn Noorwegen aanhaalt ten aanzien van da
facultatieve bepalmg, voorzien in art. 36,
aJ. 2 van het Statuut van het Hof. beroept
zich oip de proola motie, den lOen Jula ge
publiceerd, wnambij d«« regeering ver
klaart te zijn overgegaan tot occupatie van
zekere gedeelten van Gonl-Gmoendand, terri
toir, dat volgens het verzoekschrift ie on-
derwoi-pon aan de ©ouvei©rnnte<it van de
Oeerusche Kaoon.
De Deeneche regeerimg, die verklaring
van de occupatie beschouwend ete een on
rechtvaardige inbreuk en een schending
van geldende verdrogen en van het bestaan
de juridische Statuut, verklaart gedwongen
te zijn het Hof te verroeken over te gaan
tot een onderzoek en een oplcesing van dit
conflict. Bij ge vote verzoekt de Deeneche re
geer mg het Hof uit te sjwekon. dat de bo-
wnbe> loeide proclamatie der occupatie,
evenals alle maatregelen in verhand hier
mede door de Noors olie regeer in g genomen,
een inbreuk vormen op bet bestaande juri-
d.wohe Statuut en dientengevolge onwettig
cn ongeldig zijn
De Deensche regeering béhoudt zich voor
aan het Hof een verzoeksdhnrft te richten,
indien de omstandigheden dit vereisohen
ten aanzien Tan dp te nemen ment- gelen
om haar ineahten te lwmtOhaven en te bp-
sohermen. Eveneens behoudt zij zioh \-oor
het Hof te verzoeken om uit te sprekm
over den aard van de vergoeding, verochu!
dtgd voor de bovengenoemde inbreuken op
hef bpwtanode juridisch Statuut. Het ver
zoekschrift, waarover het hier traaf, heeft
uitgemaakt of rol uitmaken het onderwerp
v.vn mededeel'mg. bepaald bij het statuut en
het reglement.
