FalF.BOERÜ
R
H.V. Hederl. Aanneming-Maatscliappjj
GUSTAMARMER
B
if* 1
FAG0BESCKI*Cc
UNILEVER N.V.
WESTERLAAN I
MUSEUMPARK I
Ruberoid
Asphalfvloeren
Suberif
Kurkparkef
GEBR. KRAMER
offerdamsche Steenhouwerij v
Centrale Verwarming
Automatische Oliestookinrichting
MOOIE HEERENHUIZEN
geregelde
kon. Over het pehe«
s Lage belasting. Vlug
S binding met Rotterdo
Maatschappij tot Exploitatie van On-
I roerende Goederen „Scheepenwijck" N.V.
I Achterweg 81 Schiebroek
BOUWBLAD No. 107 (Verschijnt eiken Maandag)
DINSDAG 16 JUNI 1931
0 Picus is „Waterproof"
gbjd» ovrmukicJ
l^weuij
TRIPLEX!
Kantoorgebouw UNILEVER N.V., Rotterdam
Architectuur: ir. H. F. MERTENS, Architect B. N. A. Bilthoven
Uitvoering: N.V. Aanneming Mij. v/h. Fa. H. F. BOERSMA, Den Haag
Van alle 's werelds landen plegen gezel
schappen van architecten naar Nederland
te komen om zich te verbazen over de ge
vorderde moderniteit van onze bouwkunst.
En met trots en glorie toonen wij hun, nu
ja: de Amsterdamsche beurs maar toch
zeker de Bijenkorf te Den Haag en Rotter
dam en nu ook het nieuwe gebouw der Uni-
Lever op het oude Land van Hoboken, de
jongste schepping van den architect ir. H.
F. M e r t e n s te Biltlhoven.
't Oude land van Hoboken! Menig Rotter
dammer zal de opoffering van dat zeldzaam
mooi brok natuur, aan zijn hart zijn gegaan,
en ook wij hadden kunnen instemmen met
het koor, dat het land van Hoboken, als na
tionaal park bewaard wilden zien.
Voorbij is dit alles en terwijl wij dit schrij
ven is reeds een geheele week kortsachtig
gewerkt door een 700 k 800 man personeel,
op de plaats waar voorheen de grazende
melkkoeien op de malsche weiden haar do
mein hadden.
Maar toch mogen wre niet te lang bij het
verleden blijven stilstaan. Het heden vraagt
immers onze volle aandacht en zonder over
drijving dient geconstateerd, dat met du tot
standkoming van dit nieuwe geweldige kan
toor der Uni-Lever een beduidend werk is
yoltooid.
De geweldige oppervlakte van het terrein
heeft den architect groote voordeelen opge
leverd, ir. M e r t e n s had met een naaste
omgeving niet te rekenen, maar wel moest
hij rekening houden met een toekomstige
situatie. De ontwerper heeft zich de compo
sitie van dit complex zoo gedacht, dat uit
breiding naar twee kanten mogelijk is,
dat hij het nimmer in de hoogte zal behoe
ven te zoeken. Het gebouw h'eeft twee vleu
gels, een lange en een korte, die elkaar ont
moeten in den voorgevel, die door een stom
pen toren wordt bekroond.
Het karakter van dit geheele gebouw
wordt door de sterke voorgevel beheerecht;
in de strakheid van gevelvakken en ramen
is een beeldentrilogie gevat: arbeid, vervoer
en wetenschap, naar een ontwerp en uitvoe
ring van Joh. Raedecker. Eveneens is
dit het geval met twee bas-reliefs, die den
hoofdingang flankeeren en die cultuur en
industrie voorstellen.
Bij het binnentreden valt het ruime trap
penhuis dadelijk op, waar de Roermondsche
kunstenaar Joep Nicolaas een goed ge
slaagd glas-in-lood ontwerp voor vervaar
digde, waarin voorstellingen uit het bedrijf
zijn gegeven. Het licht dat hier binnenvalt
bij de kasafdeeling een alarm-systeem (elec-
trisch) is aangebracht, waardoor automatisch
het tourniquet wordt gependeld en door het
gebouw een sirene gaat loeien.
We meenen met dit vluchtig overzicht te
kunnen volstaan.
Ir. Miert ens is in dit ontwerp bijzonder
gelukkig geslaagd. Alleen iemand met een
sterk ontwikkeld kunstgevoel is in staat
dergelijk complex te ontwerpen. De architect
moge de voldoening hebben van een werke
lijk schoone schepping, voldoening die voor
hem van aesthetischen aard is.
De onderlinge samenwerking tussohen ar
chitect en enkele technici hebben hier een
schoon bouwwerk doen verrijzen waardoor
Rotterdam een complex van groote architec
tonische waarde rijker is geworden, hetgeen
zeer noodig.
Rembrandt- Natuurtegels
WETTELIJK GEDEPONEERD
JOH. BEISTERVELD ZOON
UTRECHT - HOLLAND
Tel. 13012 - Telegram-Adres: LEISTEEN
Anno 1890 - Tel. 334662
v. Diemensfr. 138, Oen Haag
legde in het nieuwe kantoor-
gebouw der UNILEVER
te ROTTERDAM
8000 M2
Terrazzo-, Houtgraniet- en
Estrichvloeren
POMPENHANDEL
D. WILLEM A.FONTIJNE
Dill nu Wassenaarstiaal II - Schiedam - Tilsl. 68796
J0NEL-BRUNEAU VUILWATERPOMPEN
Verhuur van Motorpompen
lirtlrvce itvr
is van een diamanten schittering, welke fel
ler wordt, naarmate men de spiraalvormige
trap bestijgt Een tros van 24 liohtkogels
verlichten des avonds dit prachtige trappen
huis, waarvan de wandhekleeding met Noor-
sohe lei en het marmer der treden nog in
het bijzonder opvallen.
Door de hall op de eerste verdieping, ge
heel met gepolitoerd teakhout bekleed, komt
men in de vergaderzaal, geheel uitgevoerd
in coromandelhout, terwijl de wanden be
spannen zijn met een handgeweven weefsel.
Ondanks zijn vorstelijke aankleeding gaat er
i dit interieur een weldadige rust uit, die
beraadslagingen ongetwijfeld ten godde
zullen komen.
De betimmeringen van een kleine hall,
spreek- en directiekamer, zijn in teakhout
uitgevoerd. Eén directiekamer vormt wel een
groot contrast met het moderne-geheel. Hier
had die „neue Sachlichkeit" geen toegang,
maar zegevierde het oud-Hollandsche inte-
De kantoorlokalen hebben een betimme
ring van gebeitst en gevernist okoumc-
triplex met oregeon-pineomlijsting, een pro
duct van de Triplexfabrieken A. v. Picus te
Eindhoven. De plafonds en de wanden bo
ven genoemde triplex-betimmering zijn van
de overbekende celotex-plate De vloeren
zijn alle van gewapend beton, waarover een
isolatie-vloer van bimsbeton is gelegd, waar
op wederom kurkestrich is aangebracht
en uiteindelijk het linoleum is geplakt.
Het geheel van beton gebouwde complex
uitgevoerd door de N.V. Nederlandsche
Aanneming Maatschappij v.h. H. T. Boersma,
Den Haag heeft een kubieke inhoud van
55000 M3.; de lange vleugel heeft een lengte
van 92 meter, de korte vleugel is 63-meter
lang. De toren is 33 M. hoog.
Het souterrain bevat de ruimte voor de
technische installaties, het archief en de gar
derobes voor het personeel.
De begane grond," le en 2e verdieping zijn
als kantoorlokalen ingericht, waarvan wel
niet gezegd behoeft te worden, dat hier dc
laatste snufjes op liet gebied van kantoor
meubelen en -machines, verwarming en ver
lichting, veiligheid enz. aanwezig zijn.
Op de 3e verdieping vindt men de lunch
rooms met keuken, benevens magazijn, la
boratorium en ruimte voor de automatische
telefooncentrale van 350 toestellen en de cen
trale post voor 43 uitgaande lijnen en een
telegraaf jntvangstpost.
Voor de recreatie van het personeel is af
doende gezorgd. Behalve in de genoemde
lunchrooms kan men op het terras of op
den grooten daktuin verademing vinden.
Het geheele gebouw wordt door een olie-
stookoven, welke door thermo-Saten automa
tisch worden geregeld, centraal verwarmd,
waarmede ir. N. K loots zich hoofdzakelijk
heeft beziggehouden.
Alom zijn lichtsignalen aangebracht om be
paalde personen te kunnen bereiken, waar
zich ook bevinden. Nog zij opgemerkt dat
■^/ie werkten mee aan
het Unilever-gebouw?
Zooals reeds boven opgemerkt berustte de
uivoering van dit machtige complex bij de
N. V. Aannemin g-M aatsch appjj v/h
Boersma, Den Haag. De lijfspreuk, van
deze wetenschappelijk onderlegde betonfir-
ma: „het adres voor degelijk en snel bou
wen", is hier voor de zooveelste maal weer
eens bewaarheid.
Niet minder dan 12640 M2. triplex-ocumé
werd door de N.V. Picus te Eindhoven
voor de binnenbetimmering van dit kantoor
pand geleverd. De toepassing van dit Hol-
iandsche betimmerings-materiaal vindt hoe
langer hoe meer navolging, hetgeen niet be
hoeft te verwonderen wanneer men de resul
taten ziet
Eveneens is dit het geval met Celotex-
platen, van de N.V. Producten en Grondstof-
fenhandel-Mij. te Amsterdam en Rotterdam,
welke firma 7000 M2. platen, eenzijdig glad,
voor plafonds en bovenbetimmering, heeft
De in Coromandel ebben uitgevoerde ver
gaderzaal, was bij de N.V. Allan en Co.'s
Koninklijke Nederlandsche Fabrieken van
Meubelen en Spoorweg-Materiaal in goede
handen. Deze firma leverde eveneens de meu
beien voor de bestuurskamer, uitgevoerd in
Kaukasisoh noten duco polisted en de bu
reaux voor de kantoren.
De voor dit pand benoodigde Aurkalksteen
en de hardsteen werd door de Rotter-
damsche Steenhouwer ij N.V. te Hii-
legersberg geleverd.
De fa. Joh. Beisterveld en Zn. te
Utrecht paste de Rembrandt-natuurtegels toe
voor vloeren, trappen enz.. Deze thans wet
tig gedeponeerde tegels munten uit door bui
tengewone hardheid en zeldzame kleuren
pracht
De hoofdtrap, de trapboomen, de vloer in
de voorhal, en de bordesvloeren zijn door de
fa. PeltenHooykaas N.V. te Rotterdam
in haar bekend materiaal Gustamarmer
(Z\Veedsche kalksteen) uitgevoerd.
De Warmte-Technische Installatie der
Unilever N.V., waarbij als Adviseerend In
genieur de heer N. Kloots te Bilthoven is
opgetreden, werd uitgevoerd door N.V. Rein-
hart, Winkelhorst en Co, Kettingstraat No.
11, Den Haag.
De warmte wordt opgewekt in 4 gegoten
ijzeren ketels, elk met een .verwarmend
oppervlak van 50 M2.
1 De warmte wordt afgegeven door 777
radiatoren met totaal 3500 M2 Verw. Opp.
De circulatie van het verwarmingswater
geschiedt mechanisch door een tweetal cen-
trifugaalpompen, waarvan één reserve.
De warmte wordt geproduceerd door 4
oliebranders, elk met een capaciteit van 50
kg. olie per uur.
Eén dezer branders werkt vol-automatisch
d.w.z. wanneer het noodig is, wordt de
brander automatisch ontstoken en ook auto
matisch weer gedoofd. De drie overige
branders zijn half-automatisch; zij worden
automatisch gedoofd wanneer meer warmte
geproduceerd wordt dan noodig.
De capaciteit van alle branders wordt bo
vendien automatisch „groot" en „klein
geregeld, al naar warmte-behoefte. Hiertoe
is een centrale temperatuurregelaar aan
wezig, die op de branders werkt en de tem
peratuur van het .verwarmingswater con
stant houdt
Voor olie-opslag zijn 2 tanks van 15000
Liter aanwezig.
De distributie van de warmte in het ge
bouw wordt geheel automatisch geregeld.
Daartoe zijn de radiatoren in groepen ver
deeld, die zoo gekozen zijn, dat radiatoren
van vertrekken met overeenkomstige warm
tebehoefte telkens in één groep zijn ver-
eenigd. Elk dezer groepen heeft een eigen
aanvoer- en retourleiding voor het verwar
mingswater, waarin zich automatische
kleppen bevinden.
Verder bevindt zich in één der vertrekken
van elke groep een tweetal temperatuur-
regelaars (één voor overdag en één voor
's nachts), die op genoemde kleppen wer
ken, n.l. zóó, dat wanneer in één vertrek
voldoende temperatuur is bereikt de tem
peratuur van het verwanhingswater der
radiatoren automatisch wordt verlaagd en
bij onvoldoende temperatuur automatisch
wordt verhoogd.
Zoodoende wordt de temperatuur in de
kantoren practisch constant gehouden.
Door middel van een automatische scha-
kelklok worden gedurende den nacht de
ruimtetempeaturen zoo laag ingesteld, dat
bij niet vriezend weer geen verwarming
plaats vindt
Er zijn twee warmwaterbereiders n.l. één
voor heet en één voor waim water, die beide
door een met gas gestookten ketel verwarmd
worden en ook geheel automatisch op tem
peratuur gehouden worden. Een en ander
vraagt practisch geen bediening cn ver
bruikt niet meer brandstof dan strikt noo
dig, omdat elke oververwarming wordt
vermeden.
Het geheel moet tot de meest moderne
verwarmingsinstallaties gerekend worden.
De fa. Gebr. Kramer te Rotterdam
leverde verschillende bouwmaterialen als
Ruberoid-Dakbedekking en Suberit kurk-
parket.
Het geheel is natuurlijk yoorzien van
Lip's sloten.
8000 M2 Kurkestrichvloeren werden door
de fa. Gobesc.ki Co., den Haag, in dit
nieuwe kantoorpand geleverd.
De Koninklijke Fabriek F. W. B r a a t N.V.
leverde alle stalen ramen en deuren, in to
taal over de 800 stuks. Als bijzonderheid van
deze ramen kan worden vermeld, dat zij
grootendeels z.g. taatsend uitgevoerd zijn,
di.. draaiend op een spil op ongeveer 1/3 uit
den hoek, zoodat men in staat is om de ra
men van binnenuit schoon te maken, het-
een zeer belangrijke factor is voor een
bouwwerk van grooten omvang. Een derge
lijke taatsconstructie zou in hout niet uit te
voeren zijn.
""'omité Permanent International
des Architectes
Op de te Parijs gehouden jaarvergadering
in het Comité Permanent International des
Architectes, waren 24 vertegenwoordigers
van verschillende landen aanwezig. Ons
land was vertegenwoordigd door de heeren
Ir. Jos. Cuypers en Prof. Ir. Dr. D. F.
Slothouwer en Jan Wils.
De belangrijkste punten op het program
ma waren de behandeling van de reorgani
satievoorstellen C u y p e r sW i 1 s en de
voorbereiding van het 13e Congres. Ten,
aanzien van het eerstgenoemde onderwerp
'as een praeadvies uitgebracht door een
commissie, bestaande uit de heeren Pon-
tremoli (Fr.), Cort de la Fontaine
(Eng.), Roosenboom (Belg), Cuypers
en Wils (Ned.).
De reorganisatie komt hierop neer, dat
naast het „Secrétariat général" wordt ge
sticht een „Secrétariat administratif", waar
verzameld zal worden alles wat met be
trekking tot de uitoefening van het beroep
van den architect van belang kan worden
geacht
In September 1933 wordt het volgende con
gres gehouden te Philadelphia. De vertegen
woordigers van Amerika, de heeren Fo-
restien Walker en Zantsinger
deelden nog mee, dat gelijktijdig het Pan-
Amerika-Congres en het Congres van het
American Institute of Architects gehouden
zullen worden.
DEN HAAG - Tel. 772135* - Binckhorstlaan
SINDS MAANDAG
8 JUNI J.L. ZIJN DE
KANTOREN DER
VERPLAATST
VAN
NAAR
ROTTERDAM
DE DIRECTIE
ROTTERDAM:
MIDDENSTEIGER 16 - TEL. 212S3
ARNHEM:
PLEIN 1813 11 -TEL 26932
(Zweedsche Kalksteen)
PELT HOOYKAAS N.V. - ROTTERDAM
HILLEGERSBERG
Levering van alle soorten NATUURSTEEN, recht
streeks van de groeven of uit voorraad. Vraagt bij
voorkomen eens bij ons prijs of begrooting aan.
KONINKLIJKE FABRIEK F. W. BRAAT N.V.
DELFT
leverde voor het nieuwe kantoorgebouw der UNILEVER alle
STALEN RAIV\EI\ en DEUREN
alsmede TOURNIQUETS
ij den bouw van de N.V. UNILEVER,
Rotterdam, werden ±7000 M2.
voor plafonds toegepast.
N.V. Producten Grondstoffen H.Mii
AMSTERDAM: Sarphatiekade 1 ROTTERDAM: Stationsweg 37b
eigen (Nederlandsch) fabrikaat
in het gebouw der UNILEVER N.V. werden geleverd door
DEN HAAG
