DINSDAG 2 JUNI 1931
BINNENLAND.
CONFERENTIE VERKEER EN
DOORVOER
ONZE AFGEVAARDIGDEN
Naar wij vernemen zijn benoemd als af
gevaardigden der Nedcrlandsche regeering
ten vierde algemeeno conferentie van Ver
keer en Doorvoer, die op 26 October 1931 te
Gonève zal bijeenkomen, do lieeren Ir. F. L.
Schlingenmaiin, hoofdingenieur van den
Rijkswaterstaat, Nederlandsch vertegen
woordiger in de Raadgevende en Tech
nische Commissie voor Verkeer en doorv<
en prof. dr. A. A. Nyland, hoogleeraar aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht.
ECONOMISCHE VOORLICHTINGS
DIENST
HET VERBOND VAN NED. WERKGEVERS
HEEFT BEZWAREN
Hoewel genoemde organisatie de bedoe
ling van den Minister om 'tot een betere
economische rijksvoorlichtingsdienst te ko
men, hoogelijk waardeert, zegt ze toch in
een adres aan de Tweede Kamer, dat er
vele bezwaren zijn.
Terwijl de Minister zelf erkent, dat het
noodig is een concentratie in de verzame
ling en verwerking op één enkel Departe
ment te verkrijgen, blijkt tegelijk, dat de
Regeering er niet in is geslaagd dit ideaal
ook maar in het minst te benaderen. Reeds
thans moet de Minister erkennen, dat de
nieuwe voorlichtingsdienst niet de landbouw
aangelegenheden zal omvatten, terwijl de
voorlichting omtrent onze overzeesche ge
westen als tot dusver aan de zorg van het
Ministerie van Koloniën zal blijven toever
trouwd.
Wanneer men zich van een en ander
kenschap geeft kan men niet ontkennen,
dat twee belangrijke voorwaarden, om het
door de regeering gestelde doel te bereiken,
ontbreken n.l. Ie concentratie van de verza
meling, verwerking en verspreiding van de
gegevens op één bureau en 2e direct contact
van den leider van dit bureau met degenen,
die hoofdzakelijk zijn aangewezen de inlich
tingen uit hot buitenland te verstrekken.
De minister van Arbeid doet het in zijn
Memorie van Toelichting voorkomen alsof
een gansch nieuwe organisatie aan zijn De
partement wordt in het leven geroepen. In
werkelijkheid wordit, naar adr. verder be
toogt evenwel in die organisatie geenerlei
[verandering gebracht.
Adr. acht dan ook het bedrag van f 200.000
voor de reorganisatie van de afdewling Han
del en Nijverheid onvoldoende gemotiveerd.
Zou met 'tin leven roepen van den Eco-
nomischen Raad aan het bestaan van den
Nijverheidsraad een einde worden gemaakt
dan, zou zulks naar het oordeel van adr.
zeer zeker een stap achteruit beteekenen.
HERVORMING RIJKSTELEFOON
GOK INTERLOKALE GESPREKKEN
AUTOMATISCH
Na verkregen toestemming van de Be
drijfsleiding publiceert de redacteur van
het orgaan van de Centrale Bond voor
P.T.T. personeel heit plan der voorgenomen
automatiseering en Interlokale concentratie
van de Telefoondienst.
Wij ontleenen er het volgende aan:
De grootere locale netten, die voorheen
ook „met de hand" bediend werden, zijn
langzamerhand 'geautomatiseerd. Dit auto-
matsch stelsel, dat tot nog toe in ons land
uitsluitend in den localen dienst toepassing
Vond, zal in de naaste toekomst meer en
meer ook voor het Interlocals verkeer wor
den ingevoerd. De grondslagen voor deze
hervorming van het njkstelefoon-bedrijf zijn
in vier punten samen te vatten:
1. geleidelijke automatiseering van alle
locale nëtten;
2. ver doorgevoerde automatiseering van
het interlocaal verkeer, in het bijzonder van
dat op kortere afstanden, gepaard met auto
matische registraitie der gevoerde gesprek
ken;
3. concentratie der bediening van het in
terlocaal verkeer, vooreoover daarbij de tus-
Bchcnkomst van telefonisten noodig blijft, in
een beperkt aanital groote, goed uitgeruste,
centralen;
4. het zooveel mogelijk samentrekken van
het spinneweb van interlocale verbindingen
in een beperkt aantal bundels.
Het ligt in de bedoeling het land In 22
'districten te verdeden; elk district wordt
als het ware een uitgebreid locaal net
Voor gesprekken bulten het district heeft
men de hulp van èen telefoniste noodig, al
thans voorloopig. Het aantal telefonisten
dat thans bij de afwikkeling van een ge
sprek betrokken is, wordt teruggebracht tot
één, op de wijze als thans in het verkeer
Den HaagDelft plaaits vindt. Vroeger ging
zoo'n gesprek via de telefoniste te Den Haag
en te Delft. Thans belt men te Den Haag
maar op nr. 390120 en krijgt dan Delft, waar
de telefoniste het gewenschte nummer
geeft. Dit „buurtverkeer" verdwijnt Het
tg. snelverkeer, dat op proef, tussehen Rot
terdam en Den Haag is ingevoerd wordt
Uitgebreid. In 1932/1933 krijgen wij snelver
keer tussehen Amsterdam, Rotterdam en
Den Haag en omgekeerd en tussehen Dor
drechtRotterdam.
Straks wordt het zoo: De abonné in Am
sterdam verlangit een nummer in Rotter
dam. De telefoniste in Amsterdam zegt niet:
„genoteerd" of „ik zal u bellen", maar:
„Hier komt Rotterdam". Zij heeft namelijk
een kiesschijf van Rotterdam en kan zon
der verdere tusschenkomst, dus ook zonder
Vertraging, den gevraagden abonné zelf
„brengen".
Dordrecht nadert zijn voltooiing: Deven
ter, waaraan o.m. Apeldoorn zal worden
toegevoegd, komt einde 1931 ook gereed.
De afwikkeling van het automatisch in
terlocale verkeer zal geschieden met open
kencijfer. Dit wil zeggen, dat elk locaal
net een nummer krijgt, bestaande uit de
letter K met 3 cijfers, dus b.v. K 271.
Belt men een abonné in een ander
net op, dan draait men eerst het kencijfer
daarvan. Heeft men verbinding met het net
gekregen, dan kan men gewoon het looale
abonné-nummer draaien.
Van een systematisch werkplap kan om
Verschillende oorzaken, verband houdende
ook met de huisvesting van de post- en 'tele
graafdiensten, nog geen sprake zijn. Slechts
voor enkele gebieden, met name de Bloem
bollenstreek, Twente en het district Arn
hem zal terstond volledig in de nieuwe rich
ting worden gegaan.
il.V. DER GEREF. GEMEENTEN
Te Gouda is in het kerkgebouw der
Geref, Gemeente een bijeenkomst gehouden,
waarin werd opgericht een Bond van Jonge-
lingsvereenigingen der Geref. Gemeenten.
De vergadering koos tot voorzitter Ds. J.
Barih, tot vice-voorzitter Ds: A: Verhagen.
J. G. DE ZEEUW t
Zooals retóds gemeld overleed Zondag de
heer J. G. de 2eeuw, oud-Burgemeester van
Ridderkerk. Hêerboven plaatsen wij het por
tret van den orerledenv.
Vele jaren wbs de heer De Zeeuw secreta
ris van de Centrale Anti-Rev. Kiesvereeni-
ging in het district Ridderkerk. Als zooda
nig heeft 'hij veel voor onze partij gedaan.
De Gerof. Kerk diende (hij jarenlang in ver
schillende functies, terwijl hij ook vele jaren
bestuurslid van de School met den Bijbel te
Rijsoord was.
Als Burgemeester van Ridderkerk heeft hij
veel tot stand helpen'brengen dat de wel
vaart der gemeente bevorderde, wij noemen
slechts de stichting van de waterleidings-,
clectriciteits- en reinigingsbedrijven.
Van 1906 tot aan zijn overlijden was hij
secretaris-rentmeester van de Polder Oud
en Nieu w-Reij erwaard
In 1923 moest hij, als wij reeds meldden om
gezondheidsredenen zijn ambt als burgemees
ter neerleggen.
BOOTTREIN N. V. STOOMVAART
MIJ. NEDERLAND
De speciale trein met poet en passagiers
in a ansl'Uii'ting op bet s.s. Johan de Witt zal
Donderdagmorgen 4 Juni om 10.20 u. rva-n
Genua vertrekken. Aankomst Vrijdagmor
gen 5 Juni 8-5 u. te Zevenaar, 8.57 iu. te Arn
hem, 9.46 u. te Utrecht, 11 u. in Den Haag
(S.S.), 10.24 u. te Amsterdam (W.P.), 10.40
u. te Amsterdam (C.S-) en 11.27 u. te Rot
terdam (M.).
STICHTING BLOEMENDAAL
Dr. H. SAP VRAAGT ONTSLAG
Naar de Std. verneemt, heeft Dr. H. Sap,
geneesheer-directeur van de stichting „Bloe-
mendaal" te Loosduinen, in vtórband met zijn
leeftijd, met ingang van 1 Oct. a.s. eervol
ontslag gevraagd. Tot zijn opvolger zal
wordten benoemd Dr. Th. Meinema, thans
geneesheer-directeur van de stichting „Den
nenoord" te Zuidlaren.
Kerknieuws.
EVANG.LUTHERSCHE SYNODE
Te Amsterdam Is gisteren de 119de
vergadering van de Evangelisch-Lulhensche
Synode geopend.
De Voorzitter, Ds. L. Schutte, van Am
sterdam, las Joh. 15 110 en wees, na be
groeting van de oude en nleuwgekozen
leden, op de groote stroomingen van on
zen tijd, welke hij zou willen samenvatten
onder „gemeenachapsstreven'' etn „levens
verdieping", die elkander kunnen ont
moeten. De eerste sitrooming uit zich ook
in het werk van den Raad der Kerken, en
in de herdenking van de afkondiging der
Augustana; daarnaast is noodig de levens-
verdieping, waarheen het Evangelie tel
kens heenwijst. Daarna ging hij voor in
?hed.
Tot vice-voorzitter, secretaris en tweede
secretaris werden resp. gekozen Ds. J. W.
s te Rotterdam, Ds. J. H. Grottendieck
te Groningen en Dr. J. A. Rust te Utrecht.
Kennis genomen werd van het tweede
deel van het verslag der Synodale Com
missie 1930-'31.
Mr. H. J. Loman bracht als penningmees
ter het financieel verslag uit omtrent de sy
nodale fondsen en geldmiddelen, zoowel als
van de kas tot aanvulling der predikants-
tractementen. Het voorstel kon worden ge
daan tot verhooging van het predikants-
weduwenpensioen tot f 550. De emeritaats-
pensioenen konden nog niet worden ver
hoogd De opbrengst der kerkcollecten is
achteruitgaande.
De heer F. D. Moes rapporteerde namens
de commissie voor aanvulling der predi-
lcantstractemereten. Door toeneming van het
getal contribueerende Gemeenten kon uit de
betreffende kas een eerste en tweede ver
booging van f 150 worden uitgekeerd aan
predikanten met meer dan zes jaren dienst.
Kr zal nu ook aan de pensioenkrwestie aan
dacht worden geschonken.
Blijkens het verslag van Curatoren van
het Luthersch Seminarium ving de vorige
cursus met 5 studenten aan en werden bij
het begin van den loopenden cursus 3 nieu
we studenten ingeschreven, zoodat er thans
8 Theol. studenten zijn, van wie er 3 propae-
deutisch examen hebben afgelegd.
Dr. J. A. Rust bracht verslag uit betref
fende den staat van het Kerkgenootschap in
het vorige jaar. Herinnerd werd aan overle
den predikanten, jubilarissen, dé herden
king van de Augsburgsche Confessie, ont
vangen legaten en giften.
EVANGELISCHE ALLIANTIE.
Ds. A. J. Roozemeyer, secretaris van de
Evang. Alliantie, schrijft ons:
De Conferentie der Ev. Alliantie te Zeist
op 1517 Juni a.s. behandelt het zeer actu-
eele onderwerp: Wereldcrisis en Christen
heid. Meer dan ooit verlangen wij naar een
goed bezochte Conferentie, omdat het, naar
onze vaste overtuiging, dringend noodig is,
dat levende Christenen van verschillenden
huize zich rekenschap geven van gevaren,
die niet een of a-rtdere Kerk, maar het Chris
tendom 'bedreigen; dat zij aanvaarden, dat
liet Christendom alleen tegenover die geva
ren staande kan blijven, als het niet steunt
op eenige in de wereld gegeven mogelijk
heden, maar eraan vasthoudt, dat liet door
het kruis gaat tot overwinning, en dat de
geloovige, ook in onze dagen, leven mag in
de zekere verwachting van Hem, die komt
Maandag 15 Juni, 's avonds S uur, in de
kerk der Broedergemeente, heeft de opening
plaats door den voorzitter, den heer L. G
James, van Maarssen. Behandeling volgt
dan van: „De wereldcrisis, een bedreiging
voor het Christendom", door Ds. A. J. Rooze
meyer, van Amsterdam. Dinsdag 16 Juni
.ni. 10.30 uur, is er bidstond onder leiding
an Ds. E. B. Couvée, van Utrecht. Des na
middags 3.30 uur volgen Mededeelingcn
over Suriname, door den heer Legènc; des
avonds 8 uur „De Christenheid tegenover de
bedreiging van de wereldcrisis", door Ds. A.
G. Barkey Wolf, van Den Haag. Woensdag
17 Juni, voorin. 10.30 uur: „De verwachting
der Gemeente, die in de groote bedreiging
vasthoudt aan Hom, die komt", door Ds. A.
K. Straatsma, van Den Haag. Daarna slui
ting door den voorzitter.
Alle samenkomsten zijn gratis toeganke
lijk. Wie logies of maaltijd begeert, raad
plege den heer M. P. van Haaften, Wilhel-
minalaan 11 te Zeist.
Hij bedoelde
i ln noodtoestand is
wede, prijsdaling,
logische gevolgen:
sohe storingen, persoonlijke oorzaken ei
zaken in het volkskarakter. Overbevolkin
plaatsing van de plattelandsbevolking n:
lijke organisatie e
besprak spreker de i
en prijsverlaging. Inflatie sedert den oorlog.
Dat alles heeft ten gevolge: werkloosheid. De
vermindering van koopkracht is dooT bijzondere
oorzaken verzwakt in Rusland, China en Brltech
Indië. tezamen 800 rolUloen Inwoners, wat een
der grootste oorzaken is van de malaise. Spre
ker behandedde ook nog de wijziging in waar
de van het geld, waarbij gewezen werd op de
voosheid van het afbetallng.wtel.se] in Amerika
Het Christendom zal het voorbeeld moeten ge
ven in bezuiniging en eenvoudiger leven.
Des avonds sprak Prof. Dr. G. van der
Leeuw, van Groningen, over: ..De uitdruk
kingsmiddelen. in het bijzonder van het Heilige
Jen begeleiden. Toch L
religieuse muziek, wanneer de lijnen van
ohoone en van het heilige elkander raken.
vinden we dikwijls bij Eaedi, bij
Schoonhoven, van oégstgeeat.
ZENDINO.
Zen dings dag te Breda. De 17de
Zendings- en Evangelisatiedag der Geref.
Kerken van Moerdijk en omstreken zal dit
jaar gehouden worden op Woensdag 17 Juni
a.s. in het Nieuwwerk bij het Jachthuis in
liet Liesbasch bij Bredia. Als sprekers zullen
optreden: Ds. C. Kaptein, miss. dienaar des
Woords voor de Zending onder de Joden te
Amsterdam, met het onderwerp: „Er is
niemand die er zoekt". Ds. D. J. Couvée,
van Hillegersberg, met: „Wie moet Evange-
liseeren?" Ds. G. W. Akkerhuis, van Maas
sluis, met: „Niet stil zitten, maar moedig
strijden". De bijeenkomsten zullen staan
onder leiding van Ds. B. Telder, van Breda,
die te elf ure openen zal, terwijl Ds. M. P.
Feringa, van Moerdijk, het slotwoord zal
spreken.
Land- en Tuinbouw.
INTERNATIONAAL LANDBOUWCONGRES
TE PRAAG
De Nederlandsche deelnemer»
Op het van 49 JViml ti, t« houden teter-
Landbouwcongres te Praag zaJ Neder-
tegenwoordlgd
>rden door
i Bfcmenl. Zaken en Landbou'
tnde uit de heerei
op Zoom; dr. H Molh'
W. Kakebeeke të Goes; A. N. Fleskena te Geil
drop; I. G. J. Kakebeeke te 's-Gr&venhage,
secretaris.
A. HlselnkMassee te Groningen
itwflfeld tot belangrijke besprekingen
ding zullen geven.
Na afloop van het congres worden excursies
door het ook op landbouwgebied belangrijke
TsJecho-SlowakUe georganiseerd.
INVOER VAN VEE IN ITALIË
Met een knoop ln het oor.
Dr. J. J. L. van Rijn te Rome, doelt mede, dat
keuring gemerkt
dellljk
moot worden. Dit merk zal bestaat
schikte metalen knoop die in heit rechteroor
ordt aangebracht. In de knoop zal op duldely-
e en onuitwlsohbare wijze
d'lgen Ddenst
De aldua gemerkte dieren zullen bij aan
komst ter plaatse van bestemming opnieuw
gekeurd moeten worden bij de ontlading.
Spoorwegbeambten zijn gehouden de uitlading
niet toe te laiten, dan In tegenwoordigheid van
den inspecteur van den Veeartsenljkundlgen
Dienst en de importeur ls verplicht dezen Inspec
teur tijdig van de aankomst der dieren in ken
nis te stellen.
Ned. Indië te exporteeren. Prof. Sprenger
plaats hebben. Voorts Is door den bond
professor Sprenger opdracht gegeven om koel-
proeven te nemen met verschillende soorten
moodigde gelden door de
'ige besprekingen geve-
UJkheld om alleen rüpe druiven ter velling aan
te voeren. Besloten werd mede naar aan»
leiding van het aannemen van een voorstel-
Poeldijk In de laatste algemeene vergadering
jrlng en kwaliteit.
De bond Westland heeft thans eem circulaire
gezonden aan de btJ den bond aangesloten le
den van veillngvereenlgingen over het onrijp
aanvoeren van druiven. In die circulaire wordt
gewezen op de groote nadeelen van de on
rijpe aanvoer ©n de schade die daardoor oi.*-
X Aangedrongen wordt op goede kwaliteit
Ijpe vluchten.
i mee dot de
»er de tvrllzen wi
zal spoedig 9
Over het algemeen is men ook hierover het
?ns, dat de struiken welke niet geplukt wer
den Jn 1930. minder drogen dan de geplukte. De
alhoewel de kei
DE VOGELWET
Het bestuur der Alg Vereeniglng voor Na-
age en Om-
den Minister
'treken, heeft li
•an Blnnenlandsche Zakt..
mlng betuigd met het adres op 4 Mei 1931. tot
'"nlster gericht door den Chrlstel(jken
a- en Tuindersbond in Nederland en een
zestal andere organisaties, inzake de instelling
i I t
Vo g
laatfegelen. welke z.l. stelÏÏg
i de bepalingen der vigeerende vopel-
iii de sluiting der grenzen voor den
n ln Nederland gevangen zangvogeis.
DE GONDEL' VAN PICCARD
DE SLA- EN BLOEMKOOLHANDEL
Men schröft ons uit Naaldwijk:
De sla-handel ln liet Westland Is zoo goed
als geëindigd De partijen, welke nog aange
voerd werden zijn Vrijdag voor een zeer be
langrijk deel opgehouden en dus niet geveild.
De meeste partUen zitten' onder de insecten en
den. In tegenstelling i
prüsopbrengst
den handel verkoel
Wetenschap.
HULDE AAN PROF. PICCARD
Hij zal het niet overdoen.
Uit Innsbruck wordt gemeld: Zondag heb
ben de Tirolsche boeren prof. Piccard en zijn
assistent dr. Kipfer een hartelijke hulde ge
bracht. De auto van prof. Piccard was met
bloemen en dennengroen versierd terwijl in
het wit gekleede meisjes prof. Piccard bloe
men gaven als aandenken aan Tirol. Zicht
baar ontroerd dankte prof. Piccard. Hij zei-
de o.a.: „Wanneer ik mijn landingsplaats in
Europa vrij had kunnen kiezen, had het mij
niet mogelijk geweest een streek te vinden
die schooner is dan deze en waar de bevol
king mij met grootere hulpvaardigheid en
hartelijker vriendelijkheid had opgenomen
dan hier in Gurgl".
Het zijden omhulsel van de ballon is gis
teren door 38 man uitgelegd en omgevou
wen en met behulp van touwen over de
steile rotsen naar Gurgl gedragen. De kogel
vormige gondel is met behulp van touwen
tot aan den Morenen-rand bij de Karls-
ruher Hütte getrokken, waar hij voorloopig
blijft liggen. Men hoopt, wanneer in het na
jaar meer sneeuw is gevallen en wanneer
het gletscherdek stevig bevroren is, de
gondel over het ijs en de sneeuw naar Gurgl
te kunnen brengen.
In tegenstelling met e«n vorig bericht,
heeft Piccard op de vraag of hij zijn proef
zal herhalen, geantwoord: „Neen, want wat
ik deed heb ik gedaan, omdat ik tegenover
de publieke opinie, die een daad verwachtte,
niet anders kon handelen. Het was mij niet
mogelijk om hieraan te ontsnappen. Doch
mijn vrouw en mijn kinderen hebben wer
kelijk te veel emoties beleefd. Ik denk niet,
dat ik opnieuw zou kunnen beginnen".
Piccard was ziohtbaar ontroerd, toen hij
aldus over zijn gezin spx-ak.
Kunst en Letteren.
«M";
de film en zijn gevaren.
Uit Berlijn wordt ons geschreven:
In alle landen der wereld dreunt de film
industrie in haar grondvesten. De algemee
ne conjunctuur-achteruitgang, de op iede-
ren staat lastende werkloosheid en de op
alle lagen der bevolking onhoudbaar zwaar
drukkende belastingen hebben een catastro-
phale achteruitgang van het aantal bios
coopbezoekers veroorzaakt. In de vier of vijf
groote steden, welke in Duitschland als
filmcentrum beschouwd kunnen worden,
valt zulks wellicht niet zoo direct op, maar
in de kleinere steden gaan tnllooze film- en
bioscoopondernemingen failliet De malaise,
die op elk levensgebied heerscht, schijnt ook
het filmbedrijf aangetast te hebben.
Wandelt ge 'tegen liet invallen van den
avond van de Gedachtniskirche langs den
drukken Kurfürstendamm eens door tot Ha-
lensee, dan telt ge minstens dertig grootere
en kleinere lichtpaleizen, waar met dure
electrische reclame de nieuwste toonfilms
worden aanbevolen. Bekijkt ge de foto's, wel
ke tot een bezoek moeten aansporen, dan
schudt gij meestal afkeerig het hoofd en
vervolgt liever uw wandeling. De groote
massa schijnt nog steeds de melodramati
sche liefdesgeschiedenissen met veel grieze
lige verrassingen te slikken. Slechts bij uit
zondering ontdekt gij een film, welke het
leven en het land van andere volken doet
zien, een rolprent, wv?lke de kennis verrijkt
en onze zinnen niet onnoodig prikkelt In 'n
kino aan den Nollendorfplatz maakte ik in
„Afrika spricht" dezer dagen een spannende
leeuwenjacht mee en ontdekte er de lippen
negers in hun natuurlijke omgeving. Met
een leerzame voordracht werd in de Tech
nische Hoohschule 'te Charlottenburg een
film over onze Zuiderzee en het dempings-
vraagstuk afgerold en ik was verbaasd over
de belangstelling, welke men in Berlijn voor
deze aangelegenheid schijnt te koesteren.
H.r Ms. gezant, graaf van Limburg Stirum
was onder de aanwezigen.
In het Marmorhaus zag ik een film, welke
mij in kennis bracht met Marokko, „Meluka,
de roos van Marakesch". Achter dezen mal
aandoenden titel schuilt een film. welke
als een waardevol experiment begroet kan
worden. De regisseur Werner Schwartz
heeft het aangedurfd, in het volle leven te
grijpen en hij had hierbij een zeer gelukkige
greep. Niet de bekende filmsters uit Holly
wood treden hier naar voren, maar heuscho-
lijke natuurhelden uit de rifkabylen. Geen
dezer Marokkanen kon eigenlijk spelen en
niemand kende de anonyme schoonheid, die
de titelrol uitnemend vervulde. M ij leefden
in de duizend-en-een-nacht-sfeer, bewonder
den de natuurlijke waardigheid van Abd el
Krim, werden geboeid door de edele hou
ding van den voortreffelijken ruiter Hanim.
lachten om de grijnzende negers, huiverden
bij het aanschouwen der geisolccrd levende
melaatschen en voelden de voor ons onver
staanbare arabische dialogen als een melo
dische aanvulling van het harmonisch
schoone geheel.
Nu mijn belangstelling voor dit soort films
was opgewekt, liet ik mij uitnoodigen naar
het Ufapalast am Zoo, om er Fritz Langs
eerste toonfilm „M" bij te wonen. Hij was
totdusver een tegenstander van de spreek
film, bracht de voortreffelijke Nibelungen
film, maakte naam met de mij minder
sympathieke „Metropolis" er» maakte zich
belachelijk, toen hij ons duidelijk wilde ma
ken, hoe "t er eigenlijk op de maan uitziet.
Hij keerde derhalve naar den begaanharen
grond terug en koos zijn materiaal uit de
gruwelen van Dusseldorp. Met „M" bedoelt
hij Peter Kürten, om wiens doodvonnis thans
een levendigen strijd word't gevoerd tus
sehen de voor- en tegenstanders van het
schavot.
Peter Lorre speelt den moordenaar, die de
gansch e wereld een tijdlang in opschud
ding brengt, den geheimzinnigen onbekende,
voor wien kinderen en volwassen huiveren,
door wien justitie en politie maanden ach
tereen belachelijk gemaakt worden in hun
ontoereikbaarheid.
Tliea von Harbou's manuscript staat op
den bodem der werkelijkheid. Een wereld
stad staat ontzet van een reeks kindermoor
den. De dader valt niet te ontdekken. De
eene moord volgt op de andere. De minister
van justitie verlangt scherpere maatregelen
en overal worden razzia's ondernomen. Hei
resultaat blijft negatief. De opgewondenheid
der bevolking neemt toe. De moordenaar
schrijft anonyme brieven en geeft precies
aan, waar de lijkjes der kinderen te vinden
zijn. Een staf van rechercheurs is dag
nacht onderweg. De dader wordt niet
vonden.
De politie krijgt scherpe concurrentie. De
ringvereenigingen, de janoven", inbrekers,
oplichters, souteneurs van confessie steken
de hoofden bijeen, voelen zich geschaa
hun toch al bedenkelijke reputatie en be
raadslagen, wat zij in dezen kunnen doen.
De bedelaars der wereldstad worden te hulp
geroepen, moeten op iederen man letten, die
kinderen aanspreekt en direct alles telefo
nisch doorgeven aan den ring. Zoo komt
men Peter Lorre op 't spoor. Hij wordt ach
tervolgd, laat het door hem aangesproken
meisje in den steek, maar heeft niet ge
merkt, dat een zijner vervolgers hem met
krijt den letter M op zijn rug heeft geplakt
Nu hebben ze hem, den Moordenaar. Hij
rent van de eene straat naar de andere, hui
zen in en uit, blijft aan de hoeken staan en
veeg zich het zweet van 't angstig gelaat.
Zijn oogen worden al grooter en grooter van
ontzetting. Hij vlucht naar de hoogste etage
van een bureau-gebouw en laat zich hier in
sluiten. Maar zijn achtervolgers weten, waar
hij gebleven is. Des nachts arrangeeren zij
met bekwame hand en hulp een inbraak,
overvallen de nachtwakers, die gekneveld
worden, hooren den moordenaar aan een
der deuren zagen, breken naar binnen
sleuren hem de trappen af naar een gereed
staande auto. Tusschendoor ziet men de cri-
mineele politie aan 't werk en het publiek
lacht om haar vele vergeefsche pogingen en
bemoeiingen in deze gecompliceerde aange
legenheid.
Men ai-rangeert een volksgerecht in de
stilte van den nacht Peter Lorre moet ge
vonnist worden. Hij kermt om medelijden,
krijscht van woede om de brutaliteit der
janoven. De fotografische effecten zijn hier
schitterend en de spanning in de zaal is
groot. Den moordenaar wordt zelfs een ver
dediger toegewezen en deze pleit tegen de
doodstraf. Maar de vox populi klinkt an
ders. Wie bloed vergiet diens bloed moet
weder vergoten worden! Op het laatste nip
pertje valt de politie binnen, de janoven
slaan woedend op de vlucht en de moorde
naar wordt door hen meegenomen, die wet
telijk zijn aangewezen tot zijn arrestatie.
Wij zien nog heel even het hof van justitie
en de film besluit met een beeld van de
weenende moeders, die zeggen: „Onze kin
deren krijgen we hiermee toch niet meer
weerom!"
Deze film is teekenend voor de verwording
van onzen tijd. Het is een stuk gruwelijke
werkelijkheid. Men vraagt zich af, of de
voordeelen tegen de nadeelen opwegen?
Wordt hierdoor wellicht niet de moordlust
bij hen bevorderd, die van huis uit zin heb
ben voor het bestiale? Waar zal liet heen
leiden. wanneer langs dezen weg dingen
aan de groote klok gehangen worden, welke
beter behandeld blijven door de weinigen,
die hiertoe de wettige bevoegdheid hebben?
Voor Fritz Lang en de Nero-Film A. G.
beteekent „M" een sterk succes en ik ver
moed, dat het verwende Berlijnsche publiek
maanden achtereen het Ufa-Palast npi Zoo
zal vullen. Men kan hieruit zien, in welke
richting de gedachten der menscheu veelal
uitgaan.
Uit het Sociale Leven.
DREIGEND CONFLICT IN DE
BOUWBEDRIJVEN TE MAASTRICHT
^erJlK,?ve,ra ln hel bouwbodrUf te Maas.
richt hebben hot compromis-voorstel van den
:tlkshemlddr]n.ir verworpen en een loonsver-
ooginc van 6fn cent por uur voorgesteld. De
rerknomers hadden zich met genoemd com-
STAKING TE HOORN
Gister Is te Hoorn een staking uitgebroken
an de sigarenfabriek van den heer Teerdeman
ill deze staking xtjli betrokken. georganl-
c-erden In dop Ned. R. K. Tabaksbewerkers.
ro:id „St. Willibrordus". 7.li vindt haar oorzaal;
in het feit. dat r
Radio Nieuws.
HUIZEN (1875 M.) NCltV. 8 Tüdsein 8—8.15
Schriftlezing. 8.15'J.30 Morgenconcert. 1U.SU
Tüdsein. 10.3011 Korte zl« kendlenat. te lelden
door Ds. J L V d Wolf. Geref. ITed. te Eussum
11 Tüdsein 11—13 Harmonium bespeling door
Mej. 1'. M|jnhout, sopraan 13—13.15 Poiiticber.
13.15—12.30 Gramofoon. 12.30—2 Mlddageon-
zang, H. Hermann, viool,
cello. Mevr. r A v d Hoi
2 Tüdsein. 3—3.30 Graniofo
te lelden door Mej.
uil. /.ine: Moj. L.
Mej.To^Stelnz. P-
heer J. Hol
•Modi. ramen
Ned. WerUli
rbond „Pa
icert. te g
W-muid.
celloTw. j" Hendr?x,mpiano^ 'iojX>10.15*Persber'.
van Vaz Di&s, 10.4511.30 Gramofoon.
HILVERSUM (298 8 M.) VARA 8 Gramofoon.
9.30 Orgelspel. VPRO. 10 Morgenwijding. VARA
10.15 Onze Keuken. 11 Grnmofoon. 11.05 Radto-
Volksuniversitelt. 11.35— Gramofoon. 12 Middag
concert. 1.45 Onderbreking voor verzorging van
den zender. 2.15 Gramofoon. 3 25 Vrouwenuur
tje. 3.15 Gramofoon. 3.3" Cooperatle-kwartlertje
3.35 Maak het zelf. 4.25 Gramofoon. 4.30 Klnder-
vertelllngen. 6.15 Concert. 7 Radio-Volksuniver
siteit. 7.30 Z&ng en plano. 8 Concert. S.45 Ge
vleugelde Daden Spel. '.'.15 Toespraak. 'J.30
De President ckr Haagsóhe Rechtbank
heeft vonnis gewezen in het kort gediae-
van de V-A.R.A. tegen den Sta-it, waarbij
uitzending op 3 Juni werd gevraagd vaui
een door de Raidio-controle-commissie ge
weigerd hoorspel. De president verklaarde
zich bevoegd en oordeelde de kwestie eren
eens spoedeisdhend.
Xa overwogen te hebben, dat de weige
ring der commissie verre de grenzen van
haar bevoegdheid inzake het oefenen van
controle ter voorkoming van gevaar voor
de veiligheid van den Staat, voor de open
bare oide en voor de goede zeden over
schrijdt, heeft de president de ingestelde
vordering van de V.A.R.A. toegewezen met
veroordeeling van den Staat in de koeten
van het geding.
Leger en Vloot.
STEUNVERLEENING AAN NIET-
PENSIOENGERECHTIGDE WEDUWEN
EN WEEZEN
Gisteren is afgekondigd Staatsblad no.
186: Besluit van den 9den Mei 1931, hou
dende vaststelling van een algemeene maat
regel van bestuur tot regeling van de
toekenning van een uitkeering aan de
weduwen en weezen van hen, die als vrij
willig dienend militair bij land- of zee
macht zijn overleden, dan wel als zoodanig
zijn ontslagen, vóór de inwerkingtreding
van de Weduwenwetten voor de land- en
de zeemacht '09, zoomede aan de weduwen
en weezen van hen, die als mindere geëm
ployeerde, werkman of bediende bij inrich
tingen van 's Rijks land- en zeemacht, als
bedoeld in de sedent vervallen Wet van 18
Juli 1890 (Staatsblad no. 109), zijn over
leden of als zoodanig zijn ontslagen, vóór
de inwerkingtreding van de Weduwenwet
voor de Rijkswerklieden 1914.
UITKEERING AAN GEWEZEN
VRIJWILLIG DIENENDE MILITAIREN
Gisteren is afgekondigd Staatsblad no.
187: Besluit van den 9den Mei 1931, hou
dende vaststelling van een algemeenen
maatregel van bestuur tot regeling van de
toekenning van een uitkeering aan gewe
zen vrijwillig dienende militairen van land
en zeemacht, die waren zij als zoodanig
ontslagen op of na 1 Juli 1925 aan het
bepaalde bij de artikelen 2, onder 4o. b, der
Pensioenwetten voor de land- en de zee
macht (Staatsblad 1922, nos. 66 en 65) recht
op pensioen hadden kunnen ontleenen.
Rechtzaken.
het Hof
te Ams i-rdam ls veroordeeld tot f 60 boete
wegens het lastig vallen van vrouwen en mis
handeling van een vrouw ln e-en propaganda-
optocht van de S.D A.P. te Bodegraven.
De Hooge Raad heeft
tieberoep van L. F. W. arts te Nleuwolda. die.
ruxle hebbende met den burger
had geschopt en deswege is v<
OPLICHTING
het aanbieden
siUic bU den Hoogen Raad die dit beroep heeft
MOTOR- EN RIJWIELWET
Op grond vaj» artikel 14 de
wlelwet heeft de rechtbank te
lutphen tot een
bepaald aantal i
:assatle gel
generaal bil den Hoogon Raad Mr. Tak cc
cludeerde tot vernietiging en ontslag van reel
vervolging, omdat het hier niet betrof w<
strüd. aangezien ieder voor zichzelf reed
niet tegen anderen.
- failliet v.
Ttmnd met den wenach van eenl
1 aan te bieden, werd door de c
omzendbrief verzonden, strokker
abrensren van ir-M-n ten hel,.,.
:andkomlng
totstandkoming en homol
54 voldeed.
che rechlbutik werd na°h"t"door d'en'liecr
nfst'^'d^6 bo,oep vernletlKd do'>r het Hof
;etük verklaard op grond o.m. dat het hier
■ft een verbintenis tegenover curatoren ten
eve om een derde. n.l. de Coflp AVanrhorg-
en hiervan noch curatoren, noch die der
en vordering kunnen ontleenen (art. 1353
