VERKADES
Urinaal VïmVandaaq
BITTERE
*n CHOCOLADE
Zètë BLOKJES
W. A. HOUTMAN Co's PIANO- en ORGELHANDEL Schiedam Bekende merken in alle prijsklassen
DONDERDAG 21 MEI 1931
DERDE BLAD PAG. 9
N.C. V. G.B.
Ned. Centrale Bond van Christelijke
arbeiders (sters) in de bedrijven van
voedings- en genotmiddelen
ALGEMEENE BONDSVERGADERING
TE NIJMEGEN
TWEEDE DAG
Gistermorgen 9 uur werd de negende al
gemeens vergadering van den Nederland-
schen Centralen Bond van Christelijke ar
beiders (sters) in de bedrijven van voedings
en genotmiddelen (N. C. V. G. B.) voortgezet,
in de vergaderzaal van „De Bonte Os" te
Voortgegaan werd met de behandeling
van de voorstellen.
Van de zijde van het hoofdbestuur kwa
men nog twee vooratellen ter tafel inzake
wijziging van het huishoudelijk reglement
Het eerste voorstel betreft de ziekte-uitkee-
ring: verhooging van de uitkeeringsbedra-
gen met 5 cent per dag. Het tweede voor
stel het werkloosheidsreglement betref
fende hield in een wijziging in den uit-
keeringsduur, welke van 60 op 90 dagen is
gebracht en het terugbrengen van de wacht-
dagen van zes op drie.
Beide voorstellen werden aangenomen,
waardoor enkele afdeelingsvoorstellen deze
materie ziekte- en werkloozenkasuitkee-
ring, contributie bij ziekte betreffende,
kwamen te vervallen of werden ingetrok-
De afdeeling Leeuwarden trok haar
voorstel, inhoudende dat voor intern-zijn
een bedrag van 10 wordt gerekend, in,
waar deze zaak in de collectieve contracten
en plaatselijke regelingen is geregeld en 't
in het Bondsreglement niet op z'n plaats
is en een te hooge loonklasse voor jonge
leden berekend zou moeten worden.
Verhoogde ultkeering bij staking.
Van de afdeeling Groningen was een
voorstel ingekomen om de in artikel 27 op
genomen bepalingen inzake de bedragen
voor uitkeering bij staking te verhoogen.
Het hoofdbestuur was van oordeel, dat de
huidige regeling inderdaad in de praktijk
te laag is gebleken, op grond waarvan het
voorstelde en de vergadering vereenigdè
zioh met dit voorstel de uitkeeringsbe-
dragen bij staking, genoemd in het desbe
treffend artikel van het huish. reglement,
met 20 pCt. te verhoogen.
Geon subsidie voor vakcursussen
Ten aanzien van een voorstel-Dordrecht
om de vakcursussen, uitgaande van bonds-
afdeelingen, een jaarlijksche subsidie uit de
bondskas te verleenen, waren hét hoofd
bestuur en de vergadering van meening,
dat de bond ook al is de leiding in zijn
hand niet financieel bij de vakcursussen
betrokken mag worden.
Geen bezoldigd propagandist.
Groningen wenschte éen bezoldigd
propagandist voor het aanwerven van nieu
we leden in de noordelijke provinciën, Met
het hoofdbestuur was de vergadering van
oordeel, dat indien uitbreiding wan bezol
digde bestuurders moet plaats Vinden, die
niet kan geschieden met plaatsing in een
bepaald deel van het land. Aldus ging het
voorstel-Groningen van de baan.
Betore kadervorming.
De Haags die slagera zagen gaarne
maatregelen genomen, die betere kadervor
ming kunnen bevorderen, en waardoor zoo
veel als mogelijk is getracht wordt de scho
ling onzer christelijke arbeiders bij de vraag
stukken van principieelen, socialen en eco-
nomischen aard op te voeren. De vergadering
conformeerde zich aan het praeadvies van
het hoofdbestuur, dat van meening was, dat,
alhoewel kadervorming gewenscht is, zulks
niet in de eerste plaats behoort tot de taak
van den vakbond.
Van de zijde van het Chr. Nat Vakver
bond, zoowel als door de Chr. Besturen
bonden, wordt ten deze gedaan wat moge
lijk is.
Alhoewel het vraagstuk in eigen organi
satie een niet te verwaarloozen factor mag
zijn en er ook voldoende aandacht aan ge
schonken wordt, zal het hoofdbestuur als
tot dusverre elke poging of maatregel, welke
aangewend wordt om de ontwikkeling van
onze chr. arbeiders te bevorderen, onder
steunen.
„De Bazuin".
Haarlem had geen succes met haar
voorstel om het bondsorgaan „De Bazuin"
om de 14 dagen uit te geven, waar de ver
gadering met het hoofdbestuur evenals
op de vorige algemeene vergadering van
meening was, dat er geen reden is om af
te wijken van den verschijningstermijn.
Open deur ingetrapt
De Rotterdamsche slagers trapten
eigenlijk een open deur in met hun voorstel
inhoudende een opdracht van de vergade
ring aan het hoofdbestuur, bij de regeering
aan te dringen op scherpere controle, in
verband met de naleving en handhaving
van de Arbeidswet voor het Slagersbedrijf.
Immers: op districtsvergaderingen worden
ta.v. deze aangelegenheid geregeld scherpe
resoluties gesteld, terwijl het hoofdbestuur
in alle opzichten paraat blijft, in den laat
sten tijd zelfs bijzondere aandacht aan deze
zaak gewijd heeft.
„De Gids".
Naar aanleiding van een voorstel-V 1 i s-
s i n g e n (bakkers) den afdeelingsbesturen
een abonnement te verstrekken op „De Gids"
het orgaan van het Chr. Nat. Vakverbond,
vereenigde de vergadering zich met het ad
vies van het hoofdbestuur, dat zich bereid
verklaarde in overleg te treden met het
C.N.V.-bestuur over een collectief abonne
ment op „De Gids", waardoor aan elk af-
deelingsbestuur een of meerdere exemplaren
van „De Gids" worden toegezonden.
Bestuursverkiezing.
In de vacature-D. M. Kuivenhoven, werd
na een drietal stemmingen de heer P. W e s-
seloo (Utrecht, bakkers) tot hoofdbestuurs
lid gekozen. Hij verkreeg 66 stommen, ter
wijl de heer G. Broker (Amsterdam, bak
kers) 39 van de 95 geldige stemmen ver
wierf.
Te ruim half elf werd het congres ge
schorst tot 2 uur. Intusschen maakten de
congressisten een tocht in autobussen door
de omgeving van Nijmegen, Beek, Berg en
Dal.
In de namiddagvergaderimg heeft de voor
zitter, de heer Hanemaayer, enkele me-
dedeelimg-en gedaan inzake het resultaat
van heit overleg tusschen de werkgevers en
werknemersorganisaties, betreffende 't aan-
vangsuur in de bakkerijen.
Na eerst een en ander uit de geschiedenis
van den werktijd in bet bakkersbedrijf ge
memoreerd te hebben, braoht spreker de
jongste actie inmake een vervroegd aau-
vangsuur in de broodibakkerijen ter sprake.
Door de werkgeversorganisaties is aan de
idersorgamseties medewerking verzocht
voor een vervroegd aanvangsuur voor die
bakkerijen, die mét minder dan 6 gezellen
arbeiden. De gezamenlijke arbeidersorgani
saties algemeene, r. k., christelijke en
neutrale hebben zich bereid verklaard bij
onmiddellijke aanvaarding en onderteeke-
ning der C. A .O. door de partroonsorganl-
saties hun volledige medewerking te ver
leenen, om de moeilijkheden van het onge
lijk aanvangsruur in het bedrijf op te heffen
en daartoe in die plaatsen, waar de C. A. O.
van toepassing is verklaard, voor bedrijven
met minder don 6 gezellen, voor één of meer
personen een uur vroeger aanvang van den
arbeid toe te staan.
Besprekingen, briefwisseling eniz. hébben
na bereikte overeenstemming tot gevolg ge
had, dat de Minister vap Arbeid zioh. heelt
bereid verklaardeen wetsontwerp tot- -wij
ziging der Arbeidswet, in te dienen, waar
door indien zoowel vakvereeniigingen van
werkgevers en arbeiders van oordeel zijn,
dat het gewenscht is in bepaalde gemeen
ten te vijf uur des morgens den arbeid aan
te vangen de Minister daarvoor al dan
niet voorwaardelijke toestemming kan ver
leenen.
Een der Christelijke dagbladen - aldus
spreker heeft een insinueerend artikel op
grond van vermoedens geschreven betref
fende bovenstaand bereikt resultaat. De re
dactie van dit blad dient haar artikel aan
onder het opschrift „Koehandel". Het ware
beter geweest, dat de redactie van dit blad
gepoogd had iets te weten. Zij weet het niét,
dat erkent zij volmondig, zij vermoedt al
leen maar. En op vermoedens grondt zij dus
haar critische beschouwingen. Wil men
historisch en tevens Christelijk Bijn, dan
diene men niet op vermoedens een historie
te bouwen en niet op onchristelijke wijze
te insinueeren.
Hierna was het woord aan Mr. Dr. A. A.
van R ij n, van 's-Gravenhage, om zijn on
derwerp: „Rationalisatie" in te leiden. In
ons nummer van gisteren publiceerden woj
reeds een verslag van deze rede.
Het vergevorderde uur de sluiting van
het congres was op 5 uur bepaald was
NED. CHR. GRAFISCHE BOND
ALGEMEENE VERGADERING
TE PUTTEN
Gistermorgen ving de slotzitting van de
22ste algemeene vergadering van den Ned.
Chr. Grafische Bond aan met de 'behandeling
van een voorstel van de afdeeling Haar-
1 e m, bij het beëindigen van de loopende
contracten, de afdeelingen het recht te ge
ven om te beslissen, of de contracten al of
niet zullen worden opgezegd.
Waar deze regel ook thans reeds gevolgd
wordt en het Hoofdbestuur alleen bij nood
zaak anders handelt, ontraadde bet de aan
neming van dit voorateJ, dat daarna, zon
der discussie en met algemeene etemmen
verworpen werd.
Aangenomen werd een voorstel-A m s t e r-
d a m om de boeten, die voortvloeien uit de
besluiten der Centrale Commissie voor do
typografie en niet bestemd zijn voor de kas
dier commissie, ten goede te doen komen
aan de tuberculosefondsen, waarbij de bond
aangesloten is. Ook werd aangenomen een
voorstel-Amsterdam inzake contributie
vermindering bij korter jverktijd. Verwon
pen werd evenwel een voorstel-A m s t e r-
d a m om aan leden, overkomende uit an
dere bonden, de bondsboekjes gratis ter be
schikking te stellen.
Op voorstel van de afdeeling D en Haag
werd besloten de contributiezegels voortaan
van een jaartal te voorzien. Een voorstel-
Gouda om den afdeelingspenningmeesters
voor de inning van de contributie een extra
toelage toe te kennen van .2 -net der netto-
contributie werd echter verworpen. Voorts
werden nog aangenomen een tweetal voor
stellen van het H. B. inzake sub6idieering
van feestvergaderingen en tot wijzigingen
van de reglementen van het fonds tot uit
keering bij overlijden en dat voor bijzondere
doeleinden.
De agenda was hiermede afgehandeld. Bij
de rondvraag werden nog onderscheidene
vragen gesteld en opmerkingen gemaakt,
die van de bestuurstafel beantwoord werden.
De sluiting.
De Voorzitter, de heer J. Hofman, sprak
daarna een slotwoord, zijn blijdschap uit
sprekend over het goede verloop der alge
meene vergadering. Spr. memoreerde de be
langrijkste der genomen beslissingen. Het is
gebleken dat H. B. en leden staat op elkaar
kunnen maken. Dat doet met mped te to-s-
komst tegengaan. En al lijkt die toekomst
vaak donker, we gaan die toekomst niet al
leen tegen. We mogen gelooven dat God on
ze paden leidt. In het geloof op hem het oog
gericht.
De vergadering zong den voorzitter daar
op" de bekende zegenbede toe: De Heer zal
U steeds gadeslaan.
Namens het H. B. werd hem voorts nog
dank gebracht voor zijn eminente leiding.
Gezongen werd nog Gezang 96, Hallelujah
Eeuwig dank en eere, waarna de heer Snij
der in dankgebed voorging en
ne vergadering gesloten werd.
Kunst en Letteren»
Onder buitengewoon talrijke blijken van
deelneming vooral ook uit de lering van
letterkundigen en kunstenaars, is gister
namiddag op de begraafplaats Oud-Eik-en-
Duinen te den Haag, ter laatste rustplaats
geleld het stoffelijk overschot van den heer
i E. J. de Meester Sr., een bekend romansohrij-
|ver en oud-kunstredacteur van de Nieuwe
Rotterdamsche Courant
Er waren vele bloemstukken en kransen.
Aan de groeve werd het woordl gevoerd
door den hoofdredacteur van de Nieuwe Rot
terdamsche Courant., mr. G. G. van der
Hoeven namens directie, hoofdredactie en
redactie van dat blad, uit wier naam deze
woorden van innige erkentelijkheid uitte
voor al hetgeen De Meester tot zijn laatsten
levensdag voor het blad en voor allien, die
daaraan verbonden zijn, is geweest Zijn
naam. zal nog vele jaren in diepe dankbaar
heid worden genoemd. Hij was voor allen
een man met een zelfstandige overtuiging,
een persoonlijkheid en den stempel van die
persoonlijkheid heeft hij gedrukt op al wat
hij op schrift stelde en in de eerste plaats
op de literaire rubrieken in de Nieuwe Rot
terdamsche Courant, die hij feitelijk heeft
geschapen. Hij was daarin een voorbeeld
voor de heele Nederlancfeche pers.
Spr. voegde hieraan enkele persoonlijke
woorden aan toe.
De Meester was een bij uitstek hartelijk
man, en collega. Het pessimisme, dat hem in
het eerste gedeelte van zijn volwassen leven
beiheersoht heeft hield op, was althans niet
merkbaar, zoodra hij zijn belangstelling voor
anderen kon toonen, of wanneer hij anderen
in zorgen en moeilijkheden wist Dan ging
van zijn opgetogen persoon een opbeurende
kracht uit Zijn meefleven met anderen, zijn
goede raad, zijn opwekkend woord kon dan
niet nalaten, gedruktheid weg te nemen en
moed in den arbeid te steunen.
Nu de Meester van ons is gegaan dringt
het eerst recht tot ons door wat wij in hem
verloren. Maar hij heeft ons nagelaten dun
vollen glans van zijn werkzaam voorbeeld
;en de verkwikkende herinnering aan zijn
hartelijke vriendschap.
De heer D. Hans sprak als voorzitter van
den Ned. Journalistenkring.
Er is weemoed over dit heengaan, maar
ook vreugde, omdat hij vooral een der onzen
is geweest. Wij nemen afscheid van den
groeten journalist en den goeden kameraad.
De heer DirkCoster sprak namens een
groep letterkundigen, vrienden van den
overledene, persoonlijke woorden aan zijn
Lliêveö ouden vriend".
Mr. Goddard braoht vervolgens den
dank over van den Rotterdamschen Kunst-
Brof. van Blom voerde het woord na
mens de redactie van „De Gids", C o r n e 1 i s
V e th namens de Vereuniging van Letter
kundigen en Albert Vogel namens den
Haagschen Kunstkring en (te Maatschappij
van Woordkunst.
Een zoon van den overledene, de heer J.
de Meester Jr., dankte voor het gespro
kene, dat de troost schenkt, dat zijn vader
door velen in den lande heel erg wordt ge-
oorzaak, dat er slechts een korte gedach-
tenwisseling kon volgen op dit reieraat,
dat met een hartelijk applaus door de ver
gadering werd ontvangen.
Door een der afgevaardigden werd de
rede Van Mr. van Rhijn vergeleken meteen
weegschaal, die nog'al sterk oversloeg naar
de zijde van dén werkgever.
En voorts hadden verschillende afgevaar
digden in deze rede gemist voorbeelden uit
eigen bedrijf.
De eerste opmerking werd door Mr. van
R h ij n in zooverre gecorrigeerd, dat hij de
weegschaal dankbaar was spreker voor
deze vergelijking .heeft Jaten overslaan
naar het aanvaarden van rationalisatie.
En aangaande de tweede opmerking wees
spreker er op, dat hij gen algemeene be:
schouwing gegeven heeft over het raitiona-
Wanneer Mr. van Rhijn, aldus de voor
zitter, dit onderwerp behandeld had uit
sluitend in 't lichij, van ons eigen bedrijf,
dan had zijn rede mank gegaan aan eenzij
digheid. We moeten dergelijke vraagstuk
ken niet uit een engen gezichtskring bezien.
Bij de:;rondvraag bracht de heer Stem
man (Rotterdam, bakkers) een hartelijk
woord van dank aan den voorzitter voor,
zijn eminente leiding.
Voorts zou spreker vertrouwen willen uit
spreken in het hoofdbestuur, dat op zulk
een eminente wijze de belangen van den
bond behartigt (applaus).
Laat dit congres er toe mogen bijdragen
dat gij versterkt zijt in uw moed en In' uw
kracht, in uiw lust en in uw liefde voor de
Chr. vakbeweging, aldus de voorzitter
in zijn slotwoord» Tegen halfzes sloot de
voorzitter het congres met dankgebed.
Gemengd Nieuws»
BESTRIJDING) DER VEENBRANDEN.
Ter doelmatige bestrijding der Drtóntsche
veenbranden, welke dikwijls ieder jaar terug-
keeren, heeft men verschillende groote mo
torspuiten aangeschaft. Ook het veenschap
te Emmererfecheidenveen, heeft besloten een
dergelijke machine te koopeu. Men beschikt
thans over een gezamenlijke capiciteit van
ruim 12000 liter water per minuut bij 700 M.
opvoerhoogte, met ca. 350 P. K
GEN BRANDSTOFFENMAGAZIJN
IN VLAMMEN.
Te Winschoten brak brand uit in het
brandstoffenmagazijn van J. Dost aan de
Oosferhaven. De belendkmde perceel en liepen
groot gevaar mee een prooi der vlammen te
worden. Een oude ziekelijke man moest op
veiliger plaats gebracht worden.
Na twee uur werkens wist de brandweer
het vuur tot het magazijn te beperken. De
naastliggende huizen liepen veel waterscha
de op. Verzekering dekt de schade.
ONRECHTMATIGE STEUN.
Een ambtenaar van het Gemeentelijk Bureau
voor Maatschappelijken Steun te Amsterdam
deed aangifte, dat twee koetsiers, oud resp. 50
en 63 jaar, door onrechtmatig steuntrekker de
gemeente voor een tot nu toe onbekend bedrag
hebben opgelicht.
Elch wat Wils 1J
DE VORST VAN TRIN1DADE
Het eiland Trinidade. op de Engelsche
zeekaarten als Asencao voorkomend, ligt ter
hoogte van Rio de Janeiro, maar meer dan
1500 K.M. van de Braziliaansche kust ver
wijderd, eenzaam te midden van den At-
lantischen Oceaan.
Het eenigo, waar het eilandje prat op kan
gaan, is het feit, dat de reuzenschildpad
zijn rotsspleten tot woning koos; de nauwe
lijks zeventig zielen tellende bevolking, ge
vormd door nakomelingen van de schip
breukelingen van een Fransch schip, droom
de er in haar verlatenheid dan ook nooit
van, dat zij nog eens een „vorst" zou krij
gen. En toch op een goeden dag (het
was in September 1893) werd den grooten
mogendheden de troonsbestijging van „Ja
cobus I van Trinidade" meegedeeld. Men
keek. eenigszins verbaasd op, zooals men
denken kan, maar een paar dagen later
stond deze merkwaardige troonsbestijging
met vette letters in alle bladen.
De regeering van den nieuwen staat ves
tigde haar residentie te New York; als
staatsvorm koos zij de „militaire dictatuur!"
De vorst stelde ook een orde in: die van
„het Kruis van Trinidade".
Voorts maakte de vorst bekend, dat zijn
bergachtig domein niet sl<Vhts rijk was aan
schildpadden en vogelmest, doch ook een
goudschat verborg!
Spaansche zeeroovers hadden, zoo werd
met groote stelligheid beweerd, een honderd
jaar geleden in de nabijheid van het eiland
schipbreuk geleden en daar toen een goud
schat, die een waarde van meer dan vijf
millioen dollars zou vertegenwoordigen, be
graven.
De schat moest echter nog gevonden wor
den. Het zoeken kostte natuurlijk geld. Ge
werkt zou nu worden met een aandeelen
kapitaal; voor het luttele bedrag van 2000
dollars mocht ieder mee helpen zoeken. Door
te teekenen voor dit bedrag en vijfhonderd
francs vooruit te storten, werd men eige
naar van twintig Trinidade-aandeelen.
Wie was eigenlijk Jacobus I? Een Parij-
zenaar, schoon een Amerikaan van geboorte!
Zijn ^ader, zoo wist men weldra te vertel
len, was een zekere Harden-Hickey, die in
zijn jeugd in Califomië goud gedolven had,
en bij zijn dood zijn zoon meer dan een
millioen naliet.
Sinds zpn prille jeugd woonde deze in
Parijs. Op zijn drie-en-twintigste jaar richtte
hij een spotblad „Triboulet" op, waardoor
hij een vermaard man werd, vermaard ook
ver buiten Frankrijks grenzen. In geestig
heid en scherpte overtrof dit blad „Punch
binnen zes maanden tijds had het een op
laag van 18.000 exemplaren.
In regeeringskringen haatte men Harden-
Hickey; de aristocratie haatte hem even
eens; het aantal duels, dat hij uit te vech
ten had, bereikte een fantastische hoogte;
zijn blad sloeg een record op het gebied van
inbeslagnemingen: in achttien maanden
werd op negentien nummers beslag gelegd!
Toen de preventieve censuur afgeschaft was
gevvorden, werd Harden-Hickey, die Ameri-
kaansch staatsburger gebleven was, als
staatsgevaarlijk uit het land gezet
De toekomstige vorst ging toen naar Brus
sel, na nog even door een duel aller aan
dacht op zich gevestigd te hebben, kocht een
jacht en zeilde de wijde wereld in. Zijn
vermogen was weliswaar bedenkelijk ge
slonken, maar stelde hem toch nog in staat
om tien jaar door de wereld te zwerven,
terwijl zijn blad in Parijs langzaam maar
zeker overleed, iets waarover Harden-Hickev
zioh weinig bekommerde.
Op zijn tocht naar Rio de Janeiro ont
dekte hij het eiland Trinidade, en was in
de wolken, toen de bewoners hem vertel
den, dat zij eigenlijk heelemaal geen heer
en meester hadden, niemand belasting moes
ten betalen en van de wereld niet meer
afwisten, dan deze van hen. Waarschijnlijk
vatte hij reeds toen het plan op, om vorst
te worden over dit gezegende eiland, maar.
daar hij voorloopig nog geld genoeg had,
lag het nog niet op zijn weg om'tot de
grondvesting van het vorstendom Trinidade
over te gaan.
Spoedig werd dit echter anders: het liep
met zijn vermogen op een eind; na tien
jaar moest hij naar Frankrijk terugkeeren.
Maar op weg naar Parijs maakte hij ken
nis met een rijke jonge Amerikaansche en
een tweede huwelijk bracht zijn geschokte
financiën weer in evenwicht.
Evenwel, noch het geluk, noch het geld
bleven hem trouw; na een jaar liet hij zich
scheiden. Daar stond hij met vrijwel geen
rooden duit meer op za toen de herinne
ring aan het eenzame eiiand in den Stillen
Oceaan weer in hem wakker werd, en hem
deed besluiten de schipbreukelingen en de
schildpadden met zijn heerschappij te ver-
De inkomsten van den nieuwen staat zou
den voortvloeien uit den verkoop der orden,
de aandeelen in de goudzoekerij, en uit de
fabricatie van schildpad in blik!
De wereld stelde echter geen prijs op het
bezit van het kruis van Trinidade, of schild
pad in blik; in den Spaanschen goudschat
geloofde niemand.
Het bureau te New York werd door de
politie gesloten, en baron Harden-Hickey,
vorst van Trinidade maakte door zelfmoord
een eind aan zijn veelbewogen leven.
Hij vergiftigde zich in een klein hotel
te El Paso. Hij had nog tien dollars bij
zich en een kistje vol met witte kruizen van
de orde van Trinidade, in alle drie de klas
sen. Deze werden met hem begraven.
WAARSCHUWING.
De Commissaris van Politie te Zeist geeft
een ieder in overweging by hem inlichtingen
in te winnen alvorens in relatie te treden met
het Comptoir du Nord (A. Donnay) te Brus
sel, dat credieten verstrekt en voor welk
comptoir J, Bacherini, wonende te Utrecht,
Obrechtstraat no. 804, de hoofdvertegenwoor
diging voor Nederland heeft.
EEN ZELDZAAM VLIEGONGELUK»
Te Nieuwer-Amstel (N.-H.) werd een koe
door een vliegtuig getroffen. Het dier bleef
geruimen tijd bewusteloos.
Radio Nieuws.
Vrffduc sa Mei ion
HUIZEN. (1878- M.) K.R.O. 8—».1« Morgtmcon
irt; lO-r-11.30 Grauu-njuzlek; 11.30—13 Half-
uurtje voor zieken en ouden van dagen; 13 Tfld
sein; 12.0113.15 Pol.-l»erlchten; 12.161.45
Lunch-concert; 1.482 Gram.-muziek; 34.SO
Middag-concert; 4.304.45 Verzorging zender;
4.458.80 Gram.-muziek; 8<B0i Diner-concert
77.30 Lezing-; 7.807.45 PoL-berichten; 7.45—
8 Gram.-muziek; 8 Tfideein; 811 Concert; li
la Gram.-muziek.
VARA. 10.10 Voordracht; 10.80 Voor de zlekenj
11.30 Gram.-muziek. AVRO. 12 Tijdsein; 12.01—
1.80 Concert; 1.301.50 Praatje; 1.602 Gram.-
muzlek; 22.30 Schoolultzendlng; 3.801 Con
cert; 4 Sluiting. VARA. 4 Tijdsein; 4.01 Orgel
spel; 4.30 Knutselwerkjes6.15 Concert; 6 Toe
spraak; 6.10 Vervolg concert; 6.46 Actueel aller
lei uit de arbeidersbeweging; 7 Vervolg concert
V.P.R.O. 8 Weekuitzending; 8 Tgdaeln; 8.01 Ca
techisatie; 8.30 Concert; 9 Cursus; 9.30 Concert
10 Persberichten Vrt)z. Godsd, Persbur.; 10.ÓS
^MlO-lS Declamatie; 10 45 Concert,
VARA. 11 Gram.-muziek.
Met ingang t
telefoonverkeer met. schepen op 1
met de schepen: Empress of Britain van 6e
Canadian Pacific Line en Bel genland van de
Red Stad Line.
De kosten voor een gesprek van 8 minuten
Groote Komt
Franco Lovtrli
Absolute Garantie
IN DEN STORM
Door WJERNY
XII.
Tegen den avond keerden <te witte troe
pen terug. Ze hadden de achtervolging moe
ten staken omdat ze op sterkeren tegenstand
van nieuwe roode troepen stuitten: zij had
den echter twee gevangenen. Het waren
Grisha's vrienden, wier auto hen onderweg
in den steek had gelaten! Te voet hadden
zij terug moeten gaan naar de stad, opge
jaagd door de cavaleristen, die woedend wa
ren over den tegenstand der roode troepen.
Hun bovenkleeren waren hun afgenomen,
met de handen op den rug gelbonden strom
pelden zij voort, afgestompt en bebloed
tengevolge van de zweepslagen en stooten
met de geweerkolven, die hun onophoude
lijk werden toegebracht. Zij waren te ver
suft om mij op te merken gaven mij geen
enkel toeken van herkenning zelfs, toen ze
mij op korten afstand voorbij gingen.
Ik was verplicht, dat vreesdijke schouw
spel met voorgewende onverschilligheid gade
-te slaan, want als ik zou zijn weggeloopen,
had men mij van bolsjewistische neigingen
kunnen verdenken. Éen panische angst
hield mij bovendien aan mijn plaats gekluis
terd; zouden er wellicht nog meer gevan
genen volgen?
Gélukkig bleef het bij deze beiden; door
mijn raad was Grisha's leven gered; zijn
paard had hem in veiligheid gebracht. Welk
lot Grisha beschoren zou zijn, als hij an
ders had gebamdeild, bleek den volgenden
mprgen, toen de lijken der beidp roode of
ficieren op 'do marktplaats aan een paar
palen van het electrische licht hingen te
Do opmarsoh der witte troepen werd
krachtiger voortgezet, en de gevechten kre
gen een ernstiger karakter. Ik werd als
oud-oorlogsverpleegster gemobiliseerd en her
vatte mijn vroegere werk achter het ge-
veohtsfront, met het leger medetrekkend, dat
steeds verder naar het Noorden werd ver
legd.
Hierdoor week een gevoel van voortdu
rende angst. In Badhrput had ik feitelijk een
allergevaarlijkste positie.
Hoe licht kon ik niet herkend worden
door iemand, die mij vroeger als vrouw
van den rooden commandant in Lugansk
had ontmoet! Nu ik verder van Lugansk
wegtrok en bovendien niet lang achtereen
op een plaats belef, was dit gevaar veel
verminderd. Op deze wijze voorttrekkend,
kwam iik tenslotte weer in Gharkof terug,
waar ik me opnieuw voor een administratie
ve betrekking aanmeldde. Het had er alien
schijn van, alsof het einde der bolsjewisti
sche heerschappij, dat de tegenstanders
voortdurend hadden verwacht, en waarvoor
de aanhangers der bolsjewisten hadden ge
vreesde nu in het zicht kwam, want de ap
in arsch naar het Noorden bleek niet te etui-
De troepen van Dendkin waren zelfs tot in
de nabijheid van Tula opgerukt, de roode
troepen telkens terugwerpend, hen op de
hielen volgend. In den zomer van 1919 ston
den zij op minder dan 100 K.M. van Moskou
verwijderd. De geheel e Oekraïne en een groot
deel van Centraal-Rusland waren aan de
Sowjets ontrokt. Vanuit Siberië drongen de
legers van admiraal Koltehak tot aan de
Wolga vooruit Samara en Syzeren, da beide
knooppunten aan den linker-Wolga-oevor,
waren in hun handen. Zoodra zij dezen hin
derpaal konden overschrijden, zouden zij
rechtstreeks op Moskou kunnen aanmarchee-
nen. Generaal Judenitsoh rukte met een goed
uitgerust leger vanuit Estland op, zijn troe
pen schonen in wreedheid jegens hen, die
van bolsjewisme werden verdacht uit te
blinken
Judenitsch stond réeds in de nabijheid van
Petrograd en de Sowjets brachten dit cen
trum haastig in staat van verdediging. In
hidt Noorden was Archangelsk door Engel-
6che en Amerikaansche troepen bezet, zoodat
per saldo een ring van verbitterde vijanden
gevormd was, diè zioh om Moskou heen
sloot, e"h waardoor de Sowjets de kans lie
pen, om in hun eigen hoofdstad te worden
verpletterd.
Gharkof leefde in koortsachtige opwin
ding. Telegrammen brachten onophoudelijk
berichten over schitterende overwinningen
van de .heldhaftige Russische troepen". En
al mocht aangenomen worden, dat daarin
veel overdrijving lag opgesloten, toch wezen
de vermelde plaatsnamen op het energiek
voortdringen der witte troepen. Eén deel der
bevolking uitte hierover onverholen zijn
vreugde; dit deel was bereid den terugkeer
der Tzaristische verhoudingen te aan vaan
den. een herstel van het, oud« regiem, dat
ongetwijfeld het gevoflg zou zijn, als een
definitieve overwinning door de witte ge
neraals zou worden behaald, al was de vo
rige Tsaar met zijn geheele gezin in Jeka-
terinenburg lafhartig vermoord. Een ander
deel, vooral de intellectueelen, hoe verbit
terd ook op de bolsjewisten, zou betreuren,
dat met den val der Sowjets tevens de mo
gelijkheid van politieke vrijheid' zou gaan
verdwijnen; zij voelden zich gedankt, on
danks de luidruchtigheid, waarmede de
militairen de uitroeiing ran het bolsjewisme
verkondigden. Ik ontving op de reeds ge
schetste clandestiene wijze berichten, die
mij het ergste deden weezen, en ik bereidde
mij op een definitieve nederlaag voor.
Échter tegen ieders verwachting in ge
beurden er wonderen.
Eerst werd Judenitsch .verslagen bij Pe-
trograd, on wel zoo grondig, dat zijn leger
in wanorde over de Esthlandsoh'a grens
vluchtte, met achterlating van enorme voor
raden buitenlandsohe wapenen eu ammuni
tie, juist datgene, waaraan de roode troepen
het meeste gebrek hadden. De rooden ver
sterkten het front bij Tula zoo vlug moge
lijk met nieuwe, goed uitgeruste korpsen en
verrasten de troepen van Denikin plotseling
zoodanig met granaten en maohinegeweer-
vuur, dat een ordelooze Vlucht der witten
het gevolg was.
Hun uitrusting, wapenen en ammunitie
afkomstig van de vroegere geallieerde le
gers vielen den rooden troepen in han
den; hierdoor kregen zij nieuwen moed en
sloegen hun vijanden met stijgende energie
Bijna gelijktijdig begon de terugtocht van
Denikin naar het Zuiden en Koltsjak naar
hiet Oosten die weldra overging tot een
totale debacle. Op militair gebied had zich
min of meer de geschiedenis van Napoleon's
todht naar Moskou herhaald. Hoe meer de
witten naar het centrum opdrongen, des
te kleiner werd de kring, dien de rooden
te verdedigen hadden, en waardoor zij hun
krachten konden concentreeren. Bovendien
vochten zij voor hun leven, want noch van
Denikin's, noch van Koltchak's troepen
was genade te verwachten.
Het was echter niet de militaire macht
alleen, die besliste. De geheel» burgeroorlog
werd tusschen twee groepen van actieve
uitersten uitgevochten. De overgroote massa
had slechts vage sympathieën en anti
pathieën, doch beperkte zioh overigens tot
de rol van toeschouwer. Deze massa nieuws
gierig en beangst, had afgewaoht, wat het
Sowjetbewiiid haar zou brongen, en zoo
had zij eveneens de militaire macht der
witte legers passief aanvaard. Men kon nu
eenigszins een vergelijking maken tusschen
die beide antipoden. Men realiseerde, dat
het bewind der witten terugkeer tot het
Tsaristische stelsel zou brengen. Men wist
dus, wat in dat geval de toekomst beteeken-
da „Had men daarvoor alle ellende van
revolutie en burgeroorlog doorstaan" vroeg
men zich af. De rc_t
kende daarentegen in ieder geval iets
nieuws; vele intellectueelen, in vertrouwen
op eigen kracht, meenden dit „onbeschre
ven blad" voor een democratische staats
organisatie te kunnen gebruiken. Voor de
lagere klassen, zoowel voor de arbeiders als
voor de boeren, was de keuze niet moeilijk.
Denikin had het door zijn wreedheid klaar-
giespeeld, om zelfs den domsten analfabeet
het verschil tusschen een. bewind van den
„harin", den heer van vroeger, en dat der
Sowjets te doen zien. Onder hen heerschte
algemieene vijandschap tegen de witten, al
wil dat niet zeggen, dat zij met de sowjets
sympathiseerden. Maar zij hadden de zweep
slagen der Kozakken het laatst gevoeld, de
laatste requisities in de dorpen hadden de
witten op hun geweten. Redenen genoeg,
waarom de massa zonder eenig gevoel van
sympathie, vaak met onverholen blijdschap,
de verslagenen zag wegtrekken en de komst
der Sowjot-troepen als iets onvermijdelijks
afwachtte. Meestal gingen er een paar da
gen voorhij tusschen den aftocht der witten
en de komst der rooden. Gedurende die da
gen bestond er in het geheel geen bestuur,
maar de bevolking was te zeer terneerge
slagen, om zelf iets te ondernemen. Zij
wachtte het komende af, met de berusting
in het noodlot, die zoo kenmerkend is voor
de ziel van het Russische volk. Deze stille
of openlijke vijandschap der bevolking ver
anderde den militairen tegenslag der witten
in een beslissende nederlaag.
Daarbij kwamen nog eenige factoren, die
bij allen diepe verontwaardiging verwekten.
Wannoer de overhaaste terugtocht hun daar
toe nog kans liet, vernielden de witten alles,
wat zij tegenkwamen. Zij staken gebouwen
in braqfl, vernielden spoorbruggen, lieten
locomotieven met dynamiet springen, kort
om zij wilden zoo weinig mogelijk in do
handen der Sowjets laten vallen. Alhoewel
dit algemeene oorlogstactiek is, 'oelt men
d'c verwoesting door dc eigen iandsgenoo-
ten als een onrecht Wat maakte het uit
voor fabrikanten, voor technici, voor de
kooplieden, of zij door de rooden „ontei
gend" werden of door de witten, de be
schermers van het privaat bezit, htm bezit
tingen moedwillig werden vernield?
Aan deze edgendoms-vemieling hadden de
roode troepen zich in het algemeen niet
schuldig gemaakt Ik wal liever geen par
tijen verheerlijken, en weet zeer goed, dat
dit verschil in optreden zeer verklaarbaar
is. De witten hadden achter zioh de open
zee, waarover de Westcrsohe machten ailes
kondwn aanvoeren, wat bij later herstel noo-
dig mocht blijken. De Fransche en Engel
sche adviseurs van Denikin beloofden ook
voor hei-stel der verwoestingen na de defi
nitieve overwinning zorg te zullen dragen.
Bij de rooden was 't omgekeerde het geval:
zij wisten, dat daarvoor eigen middelen
zouden moeten worden aangesproken, en
dat van buiten af voor hen geen hulp te
vinden was. Geen wonder, dat zij voorzich
tiger omgingen met het weinige, dat nog
onbeschadigd was en later in het productie
proces dienst zou kunnen doen. wat echter
niet wegnam, dat de vernielzucht der vitte
troepen een groot deel der bevolking met
feilen afkeer vervulde en haar ertoe bracht,
in haar vertwijfeling de roode redding te
aanvaarden.
Ten slotte speelde ook het nationale ge
voel e«en belangrijke rol ten voordeele der
Sowjet-maoht, hoe tegenstrijdig dit ook.
moge klinken. Zelfs onder de gewonde wit'e
officieren, die ik heb verpleegd, waren er,
die mij verklaarden, zich voor bnltenlon
ders niet verder te willen laten afslachten
en uit die overweging zich bij de roodo. troe
pen te zullen aansluiten. Inderdaad, achter
het witte front was ons land Rusland niet.
meer. De militaire leiding berustte gelv.vl
bij Fransche officieren en Denikin's Lv.
stuurdare mochten niets beslissen zond«u-
toestemming der buitemlandschv geldsckic
tors. nvordt vervolati
