Kunst cn Letteren. Rechtzaken. ECONOMIE EN FINANCIEN Na de electriflcatJe Tam het 1 —Alkmaar passeert 5 ook uit-gedlende de eerste elcctrlsche trein de Hem brag; links de oad-gedlende en stoomlocomotief. Het Itallaansche motorschip „Chlsone" kwam in het Kanaal In aanvaring met de „Hallotls". Een foto van het Itallaansche schip zoo als het te Rotterdam binnenkwam. IN MADRID kwam het tot hevige botsingen tnsschen republikeinen en monarchisten. De gnardia civil wist ech ter de orde te herstellen. EHN, DIE TAMELIJK KALFACHTIG DE WERELD IN KIJKT. liAAO-BIJ-DE-GRONDSCHE EIGEN SCHAPPEN kan men het „Empire State Building" moeilijk toeschrijven. Het bouwwerk telt n.L 102 verdiepingen. GELIJK EEN WOEDENDE RECENSEN T protesteert de-ze leenw tegen de wijze, waarop de leerlingen der kunstacademie t e Los Angeles hem trachten te teekenen. In opdracht van de stad Parijs werkt de bekende Fransche beeld houwer Leon Cognet, aan een standbeeld van Oleiuonceao. De Gooische stoomtram bestond dezer dagen 60 jaar HET NEDERLANDSCHE LIED. Dezer dagen berichtten wij, dat de liede ren van Valerius' „Gedenckclanck" her drukt het licht zagen in de reeks van de vereeniging „Het Nederiandsohe Lied". Deze hoogst nuttige organisatie, welke veel 'te weinig bij 't publiek bekend is en dit toch zoo zeer zou verdienen, werd in 1904 opge richt door F. R. Coers, Prof. Kern,» Prof. Verdam, Prof. J. te Wink'al e.a. De bedoeling van Coers' Liederbeweging en van de Ko ninklijke Vereeniging „Het Nederlandische Lied" is het zoo volledig mogelijk verzame len van Nederlandsche volksliederen en wendt tot dit doel de volgende middelen aan: 1. het doen uitgeven en zoo goedkoop mo gelijk verspreiden van Coers' Liederen van Groot-Nedierland 2. het opsporen of doen opsporen van ver spreide liedekens; 3. volksliederen doen zetten in Nederland sche piano-bewerkingen; 4. het doen bestudeeren en ten gehoore brengen van liederen; 5. het maken van propaganda voor het 'doel der vereeniging. Onze volksliederen de uiting van het volksleven der Nederlandsche natie in het verleden en in het heden, schoon in hunne echtheid en juist daardoor de zuivere spie gel van volksl-iefde, volksleed, moed, geloof en vaderlandsliefde zijn waard, luide ge zongen te worden en te klinken door het gansche land. om de oude moed te herwek ken, het oude karakter te doen herleven, de volksziel bij de herdenking van eigen schoonheid en waarde opnieuw te doen onL waken. Onze volksliederen moeten worden ont rukt aan de vergetelheid, hergeven aan de natitó en bereikbaar gesteld voor ieder, die beseft van hoeveel belang het is dat ons kernachtig, gezond Lied weer leve onder ons volk. De Koninklijke Vereeniging: Het Neder landsche Lied, heeft het veelomvattende doel, nieuw laven in te blazen aan de oude wijzen, en gedichten, verscholen tusschen papie ren van bibliotheken, besloten binnen dê te enge kring der wetenschappelijke uitgaven en verdwenen uit het volksbewustzijn, dat zijn Nederlandsch karakteer gedeeltelijk ver loor onder de machtige invloeden van uit- lieemsche stroomingen. Onze zang en muziek terugkeerende lot de ware, echt-Nederlandsche levensuiting in toon en taal, vinde hier opnieuw de bodem voor verdere ontwikkeling en hooger bloei en door de taal, de meest onmiddellijke uiting van hat denkend leven, en, wanneer het 7,ich kleedt in de bevallige vorm der p czie en zich tooit met rijkdom van geluid, de meest innige tolk van het volksgemopd worde weer invloed geoefend op hel inwen dige leven, zoodat de natie kan ontwaken en, de ledenon omgord met kracht, mee haar deel kan hebben aan de groote arbeid der volkeren. Opdat men zie dat de Vereeniging ernstig, degelijk, nuttig werkt en omdat hat billijk is, dat in de eerste plaats de leden de vruch ten plukken van hare werkzaamheden is het streven van de Koninklijke Vereeniging: „Het Nederlandsche Lied" dan ook haar leden ten geschenke toe te zenden, ten min ste maandelijks één bundel Liederen van Groot-Nederland, verzameeld door F. R. Coers Frzn., of een of meer naar evenredig heid even groote bundel(s). De jaarlijksche bijdrage voor gewone leden bedraagt f 5. In het Bestuur hebben o.m. zitting: K. J. L. Alberdingk Thijm (Voorz.), Dr. N. B. Ten- haeff ep Drs. P J Meertens (Secr.) sVjDO» DE NIEUWE GIDS. Ter gelegenheid van de vijftigste sterfdag van Jacques Perk zal de November-afleve- rlng van „De Nieuwe Gids" een Gedenk- aflevering zijn, waarin verschillende artike len over Jacques Perk zullen worden opge nomen. en waarin portretten zullen ver schijnen van Jacques Perk m Willem Kloos, benevens een afbeelding van het Stamhuis der familie Kloos te Aberwiddersheim en als curiositeit de reproductie van een schilder stukje van Jacques Perk. NIEUWE POEZIE. Van Jac. van Looy zal verschijnen een bun del nagelaten „Verzen". Jan de Groot brengt „Vaart"; Chr. de Graaff: „Alleenspraak", Jan Eekhout „Branding", G. Agterberg „Afvaart" en Hélène Swarth opnieuw „Natuurpoëzie". DE BOERENROMAN IN HOLLAND. Piet Visser schrijft daarover in 't laatste nr. van „Boekzaal": „Een boer schrijft niet, en zijn innerlijk leven, dat bij de H >lland- sche en Friesche boer vaak zeer sterk is, vindt niet gemakkelijk een uitingsvorm, dank zij het stugge geeloten ka.akter. En 7i.i, die schrijven kunnen, komen meestal uit een ander milieu en kunnen de innerlijkheid van den Hollandsclvjo boer moeilijk vatten, terwijl de uiterlijke levensomstandigheden te wein:g in hun verband gezien, en nog bezwaarlijker meegei-vifd worden d jr den auteur, die niel van jongt af n koestal er. melkbocht, op hooiland en deel heeft ge leefd. De finesses van het bedrijf zijn ten slotte nop te loeien, rioih de finesses van het boerenleven in a! zijn afhankelijkheid van het klimaat, in lie: vergroeid zi.in met den bodem, in de vaak tot starst conserve tisane verschrompelde tra li tie hiervan moet men de vreugden hebben doorleefd, om in de glanzen van het agrarische leven Gods nabijheid te kunnen gevoelen, hiervan moet men het wrange wroeten zelve hebben door worsteld, de verbeten wil tot handhaven tegen alle mislukking in hebben gedragen met een moedig hart, om de zwaarte vat, den last van Adam te ontdekken in de vaak meedoogenlooze hardheid, waarmee de erf zonde ons „in het zweet des aanschijns" naar den bodem drukt En daarbij moet men woordkunstenaar zijn, om deze gegevens, die in een ontzaglijken rijkdom in het boeren leven verscholen liggen, te verwerken, om te bouwen, en de stralende hoogten en glan zende diepten dezer aan de aarde geklonken mensch en zielen den volke te tonnen in een huiver van schoonheid en ontzetting om dit leven, dat zon van de aarde, en toch zoo dioht bij God ia", HOOGE RAAD ZWARE HISHANDELINO De Hooge Raad heeft verworpen een cassa tieberoep van P. J. R. te Rotterdam, die In hoo ger beroep dgor het Haagsche gerechtshof Is veroordeeld tot 1 jaar gevangenisstraf wegens zware mishandeling van een caféhouder op den Schledamschen dük te Rotterdam, die door ver dachte by een vechtparty In den bulk werd geschoten. EEN RUMOERIGE DAG TE ÏERSEKE De Hooge Raad heeft verworpen het cassatie beroep van J. v. S. die In Ierseke, waar rumoer was ontstaan In September j.l. omdat de bur gemeester by de viering van Konlngln's ver jaardag de dansvergunnlngen had ln gétrok. ken een marechaussé een slag In "t gezicht had gegeven en deswege door het Haagscho Gerechtshof Is veroordeeld tot 1 maand gevan genisstraf. OPLICHTING DOOR EEN GEWEZEN ADVOCAAT De procureur-generaal by den Hoogen Raad concludeerde tot verwerping van het cassatie, beroep van mr. E. P. M. vroeger advocaat en procureur te 's Gravenhage. die In hooger be roep door het Gerechtshof te 's Gravenhage Is veroordeeld tot 1 jaar gevangenisstraf we gens oplichting en verduistering. Arrest 27 Mei. EEN ZELDZAAM DELICT 00 Rnad verwierp het cassatieberoep van G. C. v. E, die een motorfiets had afge geven. welke hy van een pandhouder In bewa ring ontvangen had zonder dat was voldaan aan de voorwaarden, waarop het pand mocht worden afgegeven en deswege veroordeeld is door het Gerechtshof te Arnhem tot 2 maan den gevangenisstraf. ONSCHULDIG VEROORDEELD» De Hooge Raad heeft gister een zaak behan deld, die een nasleep vormt van de staking aan de Chamottefabrleken te Geldermalsen, welke nu bUna een jaar gaande Is. By ongeregeldhe den als gevolg van deze staking werd In Sep tember van het vorig Jaar met steenen gegooid heer Cohen, expeditiechef by de fabriek, ift by die gelegenheid een slag op 't achter hoofd gekregen. Zekere v. A. werd als verd unngehouden. De rechtbank te Tiel veroordeel de hem tot 5 maanden gevangenisstraf we'ke straf door het Gerechtshof te Arnhem werd te ruggebracht tot 3 maanden. Het beroep In cas satie van dit arrest ingesteld, werd door den Hoogen Raad verworpen. Thans werd een re- vtsleverzoek behandeld. BI ykens het rapport van den raadsheer-rap porteur. Mr. De Menthon Bake, heeft na deze uitspraak zekere v. U. per brief zich als den dader bekend gemaakt aan den verdediger, Mr Mendels. die deze zaak In twee Instanties iad behandeld. Deze bekentenis werd gestaafd door schriftelijke verklaringen van getuigen, die had den gezien, dat niet v. A.. doch van U. geslagen had. Mgn stelde bliikbaar zoo groot vertrouwen Ir. de onfeilbaarheid van het Hof aldus de rapporteur dat men met deze gegevens niet voor den dag is gekomen voor de uitspraak. Men heeft dus aan het Hof de gegevens onthou den. die het noodlg bleek te hebben om te be- cordeelen wat er had plaats gehad. Wanneer als gevolg van dit revisleverznek een andere rechtelflke uitspraak zou vallen .aldus Mr. De Menthon Bake, dan zal er geen blaam ruston op de reehteriyke macht, maar wel op hen. die 'nnn do reehteriyke macht de gegevens hebben onthouden, die zjj ter beschikking haddon moe ten stellen. U. heeft nu verklnnrd den heer C. met een fletssleutel te hebben geslagen. Do procureur-generaal Mr. A. Tak, achtte hét wenscheiyk dat de felteiyke rechter deze zaak nog eens zou onderzoeken, nadat op last van den Hoogen Raad reeds eer een nader on derzoek was Ingesteld vanwege den procureur generaal te Arnhem. Mr. Cnoplus. die daartoe door een brigadier-majoor der RUksveldwacht een rapport had doen opmaken. Mr. Tak con cludeerde dan ook tot verwijzing. Het revisieverzoek werd toegelicht door Mr. M. Mendels uit Amsterdam. De uitspraak van den Hoogen Raad Is be paald op 15 JunL UIT AMERIKA Het Is troosteloos te zien, hoe Wallstreet eiken dag afbrokkelende koersen blUft eel. nen. De psychologische Invloed van een pa niek Is veel grooter dan het staag Invreten der koersen, doch ten opzichte van de hoogte van het koerspell ls wellicht het afbrokke- llngs-proces veel ruïneuzer. Een paniek ls een plotselinge val die gewooniyk door een her stel. zy het ook van korten duur. wordt afge wisseld en waardoor men gelegenheid krUgt om op adem te komen; afbrokkeling gaat on. gemerkt door tot men eensklaps tot de ont dekking komt, welke formidabele afmetingen de daling aangenomen heeft. De Juistheid onzer bewering biykt ten dul. deiykate uit de lndexcyfers voor de 20 leiden de spoorweg-aandeelen en de 30 Industrleelen die momenteel op resp. 79- en 144.49 zyn aan geland tegen 98 68 en 169.84 op 1 Januari J.l. Ook op het Damrak is bet verwordingsproces geleidelijk, maar des alnlettemin drastisch ge schied. Een koers voor aandeelen Philips van circa 14'G pet demonstreert den ruïneuzen koersval ten duldeiykste, alhoewel dit Jaar geen dagen van panlekachtlgen aard te con- 9tateeren zyn geweest. Nergens was er eeu lawine van verkoopen, het was do dekkende baisse, die zeer groote schommelingen tegen, hléld. wy bevinden ons momenteel midden In den zwaren economischen stryd. Voor Amerika Is deze van economischen en lntern-polltleken aard: voor Europa daarentegen zyn het poli tieke aangelegenheden die ontwrichten. De Jong ste Fransche verkiezingen voor het President schap zyn van vitaal belang voor de ontwik keling der algemeene situatie ln de naaste toekomst. terwyi de aangevangen Volkeren bond-vergadering Inzake de uitgestippelde tol- unle tusschen Dultschland en Oostenryk be slissend zou kunnen zyn voor het Europeesche evenwicht en dus van den vrede. Vestigen wy onze aandacht speciaal op Ame rika, dan hebben wy de groeiende onrust te constateeren tusschen werkgevers en werkne mers. Tot nu toe hebben de werkloozen be. trékkeiyk weinig Invloed gehad op de gang van zaken; men heeft ter wille van het eigen be lang groote bedragen bU elkander gebracht om den eersten nood te lenigen, dubbel nood- zakeiyk omdat Amerika geen sociale wetten in deze richting kent. Doch nu de crisis biyft voortduren en voor vele bedrhven de wlnst- capacltelt tot het nulpunt Is gedaald, terwUl de onderlinge beïnvloeding de ellende doet ver. meerderen (spoorwegen geven geen orders meer aan de staalindustrie dalend auto-toorlsme doen den afzet van banden en benzine stagnee- ren etc.) begint men meer en meer de nood- zakeiykheid te gevoelen om de loonen te vermin deren. Ging Jonathan tot nu toe prat op de naar zUn Idéé niet te wijzigen welvaartscur vewees h(j met trots op de hooge loonen waardoor zijn arbeiders boven die op het Con. tinent uitstaken, nu dient hy van het hooge paard af te klimmen en toe te geven, dat niet ongestraft de economische wetten kunnen worden gevloleerd. Verlaging van loonen zal echter niet zonder strijd gaan, vandaar dat de kans op rustverstoring aan de OverzUde van den Oceaan grootere afmetingen gaat aanne men. Rustverstoringen beteekenen nieuwe stag natie in het bedrijfslevenverdere Inkomsten daling en koersafbrokkellng. Het spreekt vanzelf dat door al deze fei ten do algemeene economische situatie ln de Vereenlgde Staten verre van rooskleurig kan worden genoemd, terwyi bankfallltssementen aan de orde van den dag zün, al Is het aantal niet meer zoo verbluffend groot als ln de laat ste maanden van 1930. Trouwens niet alleen de stage koersdaling veroorzaakt zware verliezen aan fondsen posities en deblteuron-lnsolvablll- teit, maar ook de lage rente doet de winst, bron elk moment meer opdrogen. Er is byna over de geheele linie geen weerstandsvermogen tegen de ontbindende factoren, zoodat het, ge zien de gebrekkige organisatie van het Ameri. kaansche bankwezen. begrUpeiyk ls. dat talrijke zwakkere instellingen niet meer tegen den stroom kunnen oproeien en haar deuren hebben te sluiten. Getracht wordt door de „easy- money"-polltlek de toestroomlng van gelden naar de obligatie-markt te stlmuleeren. Wall street noteert momenteel het ongekend lage offlcleele disconto van 1%%particuliere banken vergoeden nagenoeg geen rente over credltsaldlterwijl ook Londen het disconto tot 2% verlaagden en Amsterdam het tarief op 2 bracht W(j betwyfelen of het beoogde doel zal worden bereikt. Alhoewel rente in de kostenberekening een belnngryke rol speelt, ls dit niet het geval by de ontplooiing van de energie. Deze ontplooiing heeft slechts met de conjunctuur te maken en wordt nagenoeg niet door het niveau van de rente beïnvloed. Hoog stens ontketent men door een nbnormaal lage rente op een gegeven moment Inflatie met alle ellende en speculatieve uitwassen eraan ver. bonden. De laatste koers-lnvretlng betrof voorname, ïyk de spoorwegen. Deze zyn geleidelijk ln een acuut stadium aangeland en de winstmarge ls zoodanig verkleind, dat de dividenden ln gevaar zyn geraakt Lang heeft men aan het conser vatieve onveranderd laten van het dividend de hand gehouden, doch dit bleek een evengroote vergissing te zyn als de Hooverlaansche men taliteit om de bedrUven moreel te forceeren geen wyzlglng te brengen ln hun houding ten opzichte van het loon en de bestellingen van materiaal. Deze politiek heeft zich danig ge wroken en te meer nu men voor het flnan- cleele wel-en-wee der spoorwegen weinig over heeft. De vrachten worden steeds verlaagd, om uitkomst te verleenen aan de geteisterde be drijven, vooral aan de landbouwers, de troetel, kinderen der huidige regeering. Het In volko. men logisch om steun aan het agrarische ele ment te verleenen, daar de landbouw de hoek steen Is van het bedrijfsleven. Doch wnnrom nlleen de spoorwegen net kind der rekening moeten worden ls niet anders te verklaren, dan uit politieke overwegingen. Hoe grooter de nood wordt, hoe meer de spoorweg-koningen zich gaan roeren: men bestrijdt de vrachten- politiek der regeerlnemen valt de automo biel-concerns aan. die door lagere belastingen en geringere Investeerlng ln het vaste hedrHf de concurrentie met do spoorwegen op onereuze w(jze verzwaren. Wji willen ln dit verband niet dieper op de grieven Ingaan, die ten deele op waarheid berusten; wl1 willen volstaan met dit slechts te constateeren en eruit te verklaren, waarom de aandeelen belangrijk zlln gedaald en een verdere flauwe tendenz biyven ver- toonen. 9 Mei 16 Me! Atchison Topeca Missouri Kansas Texas Erie Baltimore and Ohio Missouri Pact.lc New-York Central Wabash Union Pacific het onbevredigende koersverloop doet vermoe® den. dat ernstig met een aanmerkeiyke verla ging rekening dient te worden gehouden. Deze situatie zal nog meer acuut worden, wanneeï de stakingsbeweging veld gaat winnen. 9 Mei 16 Met Gulf States Steel I 15% 15 Bethlehem Steel 45% 43% Republic Steel 14 13% U.S.Steel 111% 101% Het hoog-selzoen der automobiel-Industrie U achter den rug; de zomermaanden zyn in aan® tocht en het ziet er naar uit. of de auto-tocht jes niet zulk een vlucht zullen nemen als IB de boom-perloden het geval was. Men raamt d® totale 1931.automobiel.productie op 3.600.00ft eenheden, gelilk aan die van 1930. wy vermes, nen dit te moeten betwyfelen. omdat de pro ductie over de eerste maanden belangryk bg die van 1930 is ten achter gebleven en er geeta enkele reden bestoat om te veronderstellen,, dgj de loop dit jaar anders zal zyn dan In 19S0 het geval was. 9 Mei 16 Mèi 20 43% 17 20% Chrysler Corp. General Motors Hudson Motors Studebaker 40%' 16% I 1K7£ 171 159% 15% 13 21% 16% 64 58% 23% 17 97% 87% 12 10% 172 159% Uit deze vergelijking ziet men de ernstige daling ln de afgeloopen week. Ook de staal-concerns hebben het zwaar te verantwoorden; zy werken op een gemiddelde capaciteit van circa 45%. terwUl de bedrUvig- heid in de zomermaanden normaliter afneemt. Ook dit jaar ls geen enkele aanleiding om een anderen loop te mogen verwachten: de tweede maand van het derde kwartaal Is nl bUna ge ëindigd ln een periode van ongekende en he vige lusteloosheid, zoodat het eerste halfjaar 1931 ln stede van een conjunctuur-omslag, een zeer deprlmcerend beeld zal te zien geven. De dividenden zullen h(1 lange na niet worden ver- dlend hetgeen vermindering, dan wel algeheels passeering In de hand zal werken. Het mach tigste bolwerk van het Amcrlkaansche bedrijfs leven, de U.S.Steel, ls per saldo niet tegen den zwaren storm bestand. Reeds enkele malen I heeft men van divldend.reductle gemompeld.. Vanzelfsprekend zijn de koper-aandeelen eveB eens In de verdrukking, vooral nu de statis tische gegevens over April ln mineur gesteld zyn. De stocks geraffineerd koper zUn 3SL000 ton tot 368.000 ton gestegen. terwUl de produc tie met 1500 ton gedaald Is. Hieruit springt onomstooteiyk naar voren, dat de vraag naar Amerlkaansch koper sterk is afgenomen. Eea post in het credit vormt de daling van den kostprU8 die momenteel voor de Anaconda 7% dollarcent per lb. bedraagt, terwijl de verkoope- prUs ln de buurt van 9 dollarcent fluctueett, De kostprUa der Nevada b(Jv. Is 8.96 dollarcent en deze maatschappU had een verlies over het eerste kwartaal van dit jaar van 57.000 te constateeren tegen een winst van 2.224.000 In de overeenkomstige periode van 1930. 9 Mei 16 Mei American Smelting 36% 32 Anaconda 27% 26%' Kennecott 21% 19% International Nickel 14% 12%, Nevada 10 8% De olie-sltuatle biyft nog even duister. D® winstmarge Is by de olie-concerns sterk ge. 1 daald. o.a. blijkende uit de cijfers der Stan, dard Oil N. Jersey, die over 1930 een netto winst van 1.65 per aandeel gemaakt heeft tegen 4 75 over 1929. Na de uitkeerlng vaa het dividend bleef een deficit van circa $9 millloen over. Over het algemeen voeren de Amerikaansche concerns een conservatieve divi dend-politiek; men wyzigt niet gaarne deze basis terwyi bovendien als gevolg van de ver® keerd gebleken Inzichten omtrent het verloop van de crisis, talrllke logische verlagingen wer den uitgesteld. Resultaat dat tal van maat schappijen, die nog een bedrijfswinst hebben ge. maakt, deze ln verlies zagen veranderd door de on-evenredlge dlvldendbetallngen, alhoewel een politiek om ln slechte jaren reserves aan ta spreken om de ultkeerlngen aan aandeelhouders zooveel mogelijk stabiel te houden en deze iu goede perloden krachtig aan te vullen niet au. dors dan bllUlk en gezond genoemd kan wor den. Begin Juni komt een nieuwe olle-restrlc- tievergaderlng in Los Angelos bil elkander; wij vreezen echter dat het ook hier weer bH prateu biyft Continental Oil Royal Dutch Tidewater Shell Union Standard Oil N. Jersey Texas Corp. Philips 9 Mel 7% 7% De Gillette etscht 10 millioen van de United Cigar Stores als vergoeding voor de onjuiste opgave omtrent de verkoopseapacltelt van deze instelling ten opzichte van Glllette-mesjes. De Clgar Stores etaleert naast rook-artlkelen ook scheer-lngrediënten en nu schijnt deze maat schappij de Gillette gouden bergen te hebben voorgesteld waarop deze Instelling afln het pro- duceeren Is gegaan zonder een evenredigen ves koop te kunnen forceeren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1931 | | pagina 8