DINSDAG 19 MEI 1931
EERolE BLAD PAG. 2
BUITENLAND
DE TOL-UNIE
DEN VOLKENBONDSRAAD
Eenstemmigheid over verwijzing naar
het Haagsche Hof
Curtius wijst politieke besprekinn af.
Aan de Duitsch-Oostenrijksche Tol-unie-
kwestie zit een économische, een juridische
en een politieke kant.
De Eucppeesche Commissie heeft tot taak
de economische zijde te bezien, maar zooals
we hebben gemeld, heeft zelfs de voorzitter
van die commissie, Briand, zich er niet van
kunnen onthouden om daar de juridische en
politieke kanten op eenigszins ruwe en
voorbarige wijze voorop te stellen.
Dit optreden van een man als Briand.
toont wel, dait de vertegenwoordiger van
Frankrijk zich zwak voelt ten aanzien van
de vragen of het Tolverbond volgens de
verdragen geoorloofd en of het voor den
vrede gevaarlijk is.
Nu is Maandagmorgen evenwel de 63ste
zitting van den Volkenbondsraad geopend,
die in hoofdzaak aan de Tolunie gewijd zal
zijn.
Briand had vóór de zitting begon een
nieuwen zet tegen het Tolverbond gedaan,
door een memorandum in te zenden, waar
in wordt voorgesteld om, in tegenstelling tot
de Engelsche opvatting in den Vollcenbopds-
raad niet alleen de juridische, maar ook
de politieke en economische zijde van de
Duiitsóh-Oostenrijksche overeenkomst te be
handelen.
Wat er met dit memorandum gebeuren
zal valt nog niet te zeggen. Het is nog niet
in bespreking geweest, althans niet in de
vergadering van Maandag, waarover we
thans schrijven.
Aan de orde kwam, zooals tevoren vast
stond, het Engelsche voorstel om de juridi
sche vraag aan het Internationaal Gerechts
hof voor te leggen.
Henderson heeft dit voorstel gedaan met
een zeer korte rede, waarin hij alle politie
ke en economische zijde van het vraagstuk
onbesproken liet.
Het advies dat Henderson van het Haag
sche Hof wil vragen, zal de twee volgende
punten omvatten:
1. Is het Duitsch-Oostenrijksche tnliverdrag
van 19 Maart 1931 in strijd met de interna
tionale verplichtingen van Oostenrijk en '1
protocol van Genève van 1922?
2. Welke bepalingen en paragrafen der in
ternationale verdragen en van het protocol
van Genève zijn, indien de eerste vraag be
vestigend beantwoord wordt, geschonden?
Dit voorstel van Henderson zal waarschijn
lijk wel met algemeene stemmen worden
aangenomen.
Schober, Grandi, Briand en Curtius heb-
Iben alle het voorstel van Henderson onder
steund.
Bovendien heeft Schober, zij heft na «en
weinig tegenstreven, op verzoek van Hen
derson, de uitdrukkelijke 'belofte gegeven,
dat Oostenrijk geen stappen zal doen tot
verwerkelijking van de plannen voordat de
Volkenbondsraad het advies van het Haag
sche Hof zal hebben behandeld. Zelfs alle
axiorbereidende handeling zal dus stilstaan
terwijl de juridische kwestie nog hangen
de is.
Dat Oostenrijk en Duitschland zich hij
Henderson's voorstel hebben aangesloten,
doet zien hoe sterk de beide Germaansche
landen zich voelen staan ten opzichte van
de vraag of hun tolunie geoorloofd is vol
gens verdragen en conventies.
Voor Briand is dat nu niet bepaald een
bemoedigend teeken en men kan dan ook
verstaan, dat hij met zijn memorandum den
politieken kant naar voren wil schuiven.
Of hij erin zal slagen, dat die kant van
de zaak nog in deze zitting van den Vol-
kenlbondsraad aan de orde zal komen, ligt,
terwijl we dit schrijven, nog in 't duister.
Curtius heeft in elk geval tegen dit voor
nemen stelling genomen. Het moet zeide
hij bij het onderzoek van de juridische
zijde blijven.
Wil de Volkenbondsraad zich met de po-
DE ONDERHANDELINGEN
TE GENEVE
D€ mannen, 'die te Genève beraadslagingen
voeren over eenige zeer belangrijke aange
legenheden, ah de Tolunie-kwestie en de
Vlootbeperking.
liteke zijde bemoeien nadat de rechtskwes
tie zal zijn opgelost, dan zou dit beteekenen,
dat dc Volkenbondsraad Duitschland en
Oostenrijk als minderwaardige staten be
schouwt, in wier binnenlandsclic politiek
hij zich moet mengen.
Hier stelde Curtius zich dus vierkant te
genover Briand.
En het betreft hier een tegenstelling die
niet te verzoenen valt.
Vandaag zou Dr. Benesj het woord voeren.
Schober voldaan.
De Oosten rijksclie minister van buiten-
landsche zaken, Dr. Schober, verklaarde
zich gisteravond in een onderhoud met de
pers voldaan over het verloop van de be
raadslagingen over de Duitsch-Oostenrijksche
tolunie in de vergadering van den raad van
den Volkenbond.
Bethlen over de Tolunie,
De „Excelsior" publiceert een interview
van een buitengewonen correspondent ie
Boedapest, met don Hongaarschen minister
president graaf Bethlen over het Dultsch-
Oostenrijksohe tolverdrag.
Ter inleiding verklaarde graaf Bethlen,
dat Hongarije, evenals de andere midden-
Europeesche staten door een hevige econo
mische crisis wordt geteisterd, die een on
derdeel vormt van de algemeene wereldcri
sis. Voor Hongarije is het voornaamste pro
bleem het vinden van een afzetgebied voor
zijn graanoverschot
Wat de Duitsch-Oostenrijksche tolunie be
treft, is Bethlen van meening, dat de bedoe
lingen van de beide betrokken landen nog
te weinig bekend zijn, dan dat men daar
over reeds een oordeel zou kumien uitspre
ken. Zoo weet men bijv. nog niet zeide
Bethlen, welke houding Duitsohlancj en
Oostenrijk zouden aannemen, wanneer zij
zich plotseling gesteld zagen voor een agra
rische organisatie der Douanelanden.
Een aaneensluiting van Europa zou zeer
veel gemakkelijker zijn, wanneer alle staten
gelijke rechten hadden. Hiertoe zouden ech
ter eenige wijzigingen in de vredesverdra
gen noodzakelijk zijn, die geenszins onmo
gelijk genoemd kunnen worden.
DE VLOOTBESPREKINGEN
Voorloopig geen hervatting.
De Geneefsche correspondent van de „Ti
mes" bevestigt de meening, die reeds in een
deel der Londensche Zondagsbladen verkon
digd werd, dat er voorloopig geen uitzicht
bestaat op een hervatting der vlootonderhan
delingen. De correspondent leidt dit uit ver
schillende symptomen af, en wel voorname
lijk uit het feit, dat Craigie, de vertegen
woordiger van het Engelsche departement
van buitenlandsche zaken, die de onderhan
delingen heeft gevoerd, niet te Genève is
aangekomen.
IN SPANJE
DE RUST WEERGEKEERD
Volgens een officieel bericht, heeft de
Spaansche regeering thans de situatie vol
komen in handen en is de rust overal weer
gekeerd.
Er vinden nog steeds arrestaties van radi
cale elementen plaa/ts.
Er heerscht inmiddels nog een zenuwach
tige stemming. Gevreesd wordt dat zoodra
de staat van beleg opgeheven wordt, de aan
vallen op kerken en kloosters opnieuw zul
len beginnen.
De kapitein-generaaJ van Catalonië heeft
twee communistische bladen te Barcelona
geschorst in verband met hun scherpe cam
pagne tegen de guardia civil. Hij heeft te
vens het hoofdorgaan van een der syndica
listische bonden met scherpe maatregelen ge
dreigd, indien zij voortgaan ijiet hun onware
en ongegronde aanvallen op Spaansche offi
cieren, die hun manschappen slecht zouden
behandelen.
Uitstel van de verkiezingen.
De verkiezingen voor de constitueerende
Cortes, die eerst op 7 Juni waren vastgesteld
zijn nu tot 18 Juni verschoven. De regeering
geeft als reden op, dat de vaststelling der
kiezerslijsten meer tijd kost, dan verwacht
wordt.
De beurs te Madrid weer geopend.
Het Ministerie van Financiën heeft aan
gekondigd, dat de beurs te Madrid en ook de
overige Spaansche beurzen met ingang van
gisteren weer geopend zullen zijn. Speciale
maatregelen zijn getroffen om speculaties op
groote schaal te voorkomen, althans zooveel
mogelijk te verhinderen.
Terugkeer van kloosterlingen.
De religieuze orden, die zich wijden aan
het onderwijs, hebben vier kloosters te Ma
drid, die zij tijdens de onlusten verlaten
hadden, wederom betrokken. In deze kloos
ters worden ruim vier duizend kinderen van
beiderlei kunne onderwezen.
Een monarchistisch bisschop var-
bannen.
MADRID, 19 Mei. De Spaansche regeering
heeft de bisschop van Vitoria, de hoofdstad
van de Baskische provincie Alara uit Span
je verbannen, aangezien het ministerie van
binnenlandschc zaken een vervolging tegen
hem had ingesteld, wegens het pubheeeren
van een herderlijk schrijven, waarin hij de
monarchisten in zijn dioceea opwekte zich
aaneen te sluiten tot een monarchistische
organisatie, die zich tegen de republiek had
te richten. De bisschop was één der meest
populaire kerkelijke waardigheidsbekleders
in het Baskische land, en had grooten in
vloed, speciaal bnder de boeren.
Polen veihlndert Dantzlg's deelneming
aan de besprekingen.
In een officieele mededeeling maakt de
regeering van Dantzig bekend, dat de deel
neming van Dantzig aan de zitting der Euro
peesche commissie te Genève niet mogelijk
was, aangezien de Poolsche regeering, door
wier bemiddeling de uitnoodiging tot deelne
ming aan de regeering van Dantzig moet
worden gericht, pas gister, 18 Mei, dus drie
dagen na het begin der besprekingen, de
uitnoodiging aan de regeering van Dantzig
heeft doen overhandigen.
ONLUSTEN TE LISSABON
LISSABON, 19 Mei. Tijdens onlusten te
Lissabon werden 15 personen gewond door
het ontploffen van een bom. Communisten
worden er van beschuldigd de bom te heb
ben gelegd. Gedurende de onlusten verniel
de studenten een deel van de installatie
van do drukkerij van het dagblad „Repu
blica",
DE ZITTING DER
EUROPEESCHE COMMISSIE
EEN GEMATIGDE REDE VAN
LITWINOF
HIJ ONTKENT DE DUMPING
Bij dc Maandag in de Europeesdhe Com
missie gehouden debatten werd de Tolunie
niet aangeroerd
Hijmans (België) drong aan op het on
verwijld in werking treden van het douane-
bestand.
Ramol (Zweden) schreef de crisis niet toe
aan de hoogte van de douanetarieven maar
aan de voortdurende wijziging daarvan.
Beelaerts van Bloklan.d (Neder
land) wees in het bijzonder het Fransche
plan tot samenvatting van de Europeesche
industrieën tot gesloten kartels van de hand,
daar hierdoor de afzonderlijke takken der
Nederlandsche industrie benadeeld zouden
kunnen worden. Hij bepleitte de idee van
regionale aaneensluiting van afzonderlijke
staten die alsdan kan worden uitgebreid tot
een algemeen multilateraal Europeesch sy
steem. Voorts onderstreepte hij, dat in bijzon
dere gevallen bij regionale verdragen bij
twee staten de meestbegunstigingsclausule
kan worden uitgeschakeld.
Nederland is bereid met iederen staat di
recte onderhandelingen aan te knoopen in
dien deze economische toenadering zich al
thans niet tegen derde staten richt,
Litwtnofl aan het woord.
Voorts voerde de Russische volkscommis
saris Litwinoff het woord. Zijn rede was de
voornaamste van den heelen dag en zeter
gematigd van strekking.
Litwinoff begon met te verklaren, dat sov
jet Rusland de eenige Europeesche staat is,
welks industrieele en economische toestand
in de laatste jaren niet is achteruitgegaan.
Intusschen kan sovjet-Rusland zich toch niet
des-interesseoren voor de economische we
reld-crisis, daar deze zaak ook indirect een
uitwerking op den toestand in Rusland heeft
Litwinoff bestreed de opvatting, alsof
sovjetrRuslajid de oorzaak van de wereld
crisis zou zijn in verband met Russische
dumping. Hij wees er op dat de invoeren van
andere staten in Rusland voortdurend zijn
zijn toegenomen en dat het dus vanzelfspre
kend is datook de Russische uitvoer steeds
grooter is geworden. Intusschen zijn de Rus
sische uitvoeren nog slechts een klein per
centage van dien wereldhandel en blijven ze
nog beneden de cijfers van 1914.
De klacht, dat Rusland zich aan dumping
schuldig maakt, door waren tegen lageren
prijs te verkoopen dan andere landen doen,
is onrechtvaardig.
De bijzondere omstandigheden van de Rus
sische productie, b.v. het ontbreken van tus-
schen personen en het ontbreken van hypo
thecaire lasten, maken een goedkoop pro
duct mogelijk. Het spreekt van zelf, dat Rus
land dan ook tegen die lagere prijzen zijn
waren tracht te verkoopen.
Als teeken, dat de sovjet-regeering met
met opzet de dumping bevordert, stelde Lit
winoff voor, dat alle Europeesche staten een
conventie zullen sluiten, waarbij zij zich ver
binden tot gelijken prijs hun waren te ver-
koopen zoowel in het binnenland* als in het
buitenland. x
Litwinoff betoogde verder, dat hiet sovjet
stelsel en het kapitalistische maatschappe
lijke stelsel natuurlijk met elkander onver-
eenigbaar zijn. Doch dit behoeft geen reden
te zijn dat de staten, die deze verschillende
stelsels vertegenwoordigen, voortdurend
schérper tegen elkander stijd voeren.
De kapitalistische staten en sovjet-Rusland
zouden zeer goed met elkander conventies
kunnen 6luiten, die voor beiden voordeelig
zijn. Men moet het bestaan van de twee sy
stemen eenvoudig als een feit beschouwen en
trachten, om deze stelsels dan ook op vreed
zame wijze naast elkander te laten werken,
aooals de economische wereldconferentie van
Gvaiéve in 1927 reeds heeft aanbevolen.
Litwinoff kondigde een resolutie aan, waar
in de wensch wordt uitgesproken, dat alle
Europeesche regeeringen elkander alle ge
lijke economische behandeling zullen toe
staan en daardoor een soort van economisch
niet-aanvals-pact onder elkander zullen
sluiten.
Litwinoff hoopte door deze redevoering de
andere Europeesche regeeringen overtuigd
te hebben, dat de bovjet-regeering noch in
politiek, noch in economisch oogpunt aan-
valsbedoelingen, tegen welken staat ook,
heetf.
Bij het einde der besprekingen deelde
president Briand mede, dat in de zitting van
Dinsdagmiddag van de Europeesche Com
missie de Duitsche Rijksminister Dr. Curtius
een verklaring zal afleggen. Voorts kondig
de hij een voorstel van den Engelschen Mi
nister Henderson aan om het algemeen
debat te beëindigen.
Naar verluidt zal de Engelsche Minister
van Buitenlandsche Zaken in de Europee
sche Commissie voorstellen onverwijld een
studeicommissie in te stellen, waarin ieder
Europeesch iland het recht heeft vertegen
woordiigd te zijn. Deze studiecommissie zal
alle inkomende plannen samenvatten en
den aan do September-bijeenkomst van de
Europeesche Commissie een resumeerend
rapport uitbrengen.
HANDHAAFT BRIAND 23JN ONTSLAG?
De „ïntransigeant" maakt melding van het
gerucht, volgens hetwelk Briand a.s. Donder
dag te Parijs terug zou zijn. Hij zou van
plan zijn, zijn verzoek om ontslag te hand
haven.
BETOOOINGEN IN HONGARIJE
In geheel Hongarije hebben Zondag de
monstraties plaats gehad voor herziening
van het verdrag van Trianon.
Te Boedapest namen ongeveer 200.000 per
sonen aan de bctoogingen deel. Na een tocht
door de stad te hebben gemaakt, hebben op
het Vrijheidsplein verscheidene redenaars,
waaronder ook Bulgaren, Slowaken cn Ita
lianen, redevoeringen gehouden, waarin zij
protesteerden tegen het handhaven van het
vredesverdrag van Trianon.
Er werd een resolutie aangenomen, waar
in van den volkenbond wordt geëischt, al
het mogelijke te doen, om revisie van het
verdrag van Trianon te verkrijgen.
In meer dan 1000 steden en dorpen in ïlon
garije werden eveneens demonstraties ge
houden en talrijke pro test-telegrammen wer
den aan den volkenbond gezonden.
Ook in de Bulgaarsche hoofdstad, Sofia
en in Weenen zijn protestbetoogingen ge
houden.
DOOR EEN WATERVLIEGTUIG GEDOOD.
Bij daling op het water.
BELFAST, 19 Mei. De bekende Iersche
hockeyspeler James Hannot is door 'n nood
lottig en onder buitengewoon eigenaardige
omstandigheden plaats gehad hebbend vlieg
ongeval gedood. Hannot was met zijn vader
in een zeilboot aan het vrsschen, toen een
watervliegtuig dat boven hem vloog, plotse
ling neerstortte. Het vliegtuig kwam op dc
zeilboot terecht en I-lannot werd op slag ge
dood. Zijn vader kwam er met een lichte ver
wonding af, terwijl de inzittenden van het
vliegtuig allen zonder eenig letsel konden
worden gered.
Zaterdagavond zijn te Schweinfurt drie
Fransche militaire vliegtuigen geland. De in
zittenden zijn gearresteerd. Zij zeggen ver
dwaald te zijn doordat ze, op weg van Lyon
naar Colmar, boven de Vogezen in den nevel
verdwaald zijn en later de Main voor den
Rijn hebben aangezien. Wegens gebrek aan
benzine moesten ze ten slotte dalen.
LUCHTACROBAAT VERONGELUKT
Te Omaha (Ver SL) is Charles P. Wol
man, een vlieger die van luchtacrobatiek
zijn beroep maakte, gevallen terwijl hij met
zijn vliegtuig een snelheid ontwikkelde van
300 Eng. mijl p. u. De maif verongelukte ten
aanschouwe van 20.000 kijkers.
VERGIFTIGING DOOR KAAS
OSNABRUCK, 19 Mei. Na het eten van
kaas vertoonden rich in 'n gezin te Stockum
bij zeven personen, drie kinderen en vier
volwassenen, symptomen van vergiftiging.
Drie kinderen zijn reeds aan de gevolgen
overleden. Twee der volwassenen bevinden
zich in levensgevaar, terwijl de twee overige
weer herstellende zijn.
EEN LAWINE.
In het Fransche Alpengebied is een weg
werkers-nederzetting door een lawine ver
woest Ach't groote hutten werden volkomen
vernield en al het zich daarin bevindende
materiaal werd weggeslagen.
HET GOUD IN DE „TUBANTIA"
Een poging tot berging.
LONDEN, 19 Med. De loopenide genidhten
omtrent de besteanimimg vain het schip „Re
claimer", dat Zaterdag met verzegelde orders
de haven vam Suniderlamd verliet, watren,
zooaile thans uit een verklaring vam de ree-
derij blijkt, inderdaad judst De reederij deelt
officieel mede, dat de „Reclaimer" een
poging sail doen de goudvoorraad te bergen,
die zich aan boord bevindt van het in 1916
in de Noordzee ter hoogte van den Noord-
hinden tot zinken gebrachte Ned-erlandsohe
etoomsohi/p „Tuba/mtia" van den Koü. Holl.
Lloyd, welk sahip een lading aan boord had
van een milMoen Pond Sterling aan goud,
bestemd voor aflossing van Duitsche oredie-
ten in ZuM-Amerilka. Het schip was op weg
naar Buenos Ayr es en volgens mededeeling
van de reederij zou het goud in een lading
Holiandsche kaas zijn verborgen. De „Tu-
bantia" logt op het oogenblik op ongeveer
40 Meter diepte en bij het onderzoek zou
tevens kunnen blijken of het schip indertijd
op een mijn is geloopen of inderdaad getor
pedeerd. De Reclaimer zal voonloopig tot
5 Juni a.a in zee blijven.
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN.
Tweetal: Te Zuidibroek, N. J. A. van
Exel, oand. te Utrecht en Jac, Jonker, cand.
te Werkendam. Te Hoogersmilde, W
Scheele, cand. te Schoondijke (Z.) en J. W.
de Jager, cand. te Putten (Gld.).
Beroepen: Te Beetgum, E. Nawijn te
Oosternijkerk. Te Hoogersmilde, W.
Scheele, cand. te Schoondijke (Z.). Te
Schiedam (als hulppred.), A. W. T. Nijen-
huis, cand. te Amsterdam.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Genemuiden, J. D. van
Hof te Oud-Beijerland. Te Wapenveld
(■toez.), J. G. R. Langhout te Hoogeveen.
Te Valburg, W. J. Roscam Abbing te Am
stelveen.
Aangenomen: Naar Assen (Evang.),
L. M. J. S. Herfkens te Delfzijl.
Bedankt: Voor Breda (vac. F. J. J.
Loeff) Jac. Poort te Beverwijk.
CHR. GEREF. KERK
Tweetal: Te Soestdijk, L. H. Beekamp
te Meppel en W. Kremer te Kornhorn.
Te Arnhem, W. Bij leveld te Haarlem-Cen
trum en M. Holtrop te Franeker.
GEREF. GEMEENTEN.
Beróepen: Te Vlaardingen, A. dc Blois
te Dirksland.
AFSCHEID, BEVESTIGING» INTREDE
Cand. A. Borsjes van Schermerhorn
werd Zondag bevestigd bij de Geref. Kerk te
Lemele en Lemelerveld. 't Was voor de kleine
Geref. Kerk aldaar een gedenkwaardige dag.
Hoewel deze gemeente reeds meer dan 50
jaar bestaat, was haar kracht zoo klein, dat
ze nog nooit een eigen herder en leeraar ge
had had. Jarenïang geschiedde de bearbei
ding dezer gemeente vanuit de Geref. Kerk
van Dalfsen, wier predikanten steeds het con
sulentschap waarnamen. Om één uit hen te
noemen, is de gemeente gedurende 32 jaar
toevertrouwd aan de herderlijke zorgen van
Ds. W. de Jong, thans emeritus-predikant,
wonende te Almelo, 't Behoeft zeker niet op
gemerkt te worden, hoe de jarenlange arbeid
van dezen .grijzen Evangeliedienaar nog ge
waardeerd wordt. Tevens werd de gemeente
geholpen door zeer gewaardeerde en ruim
toegemeten vacature beurten der classis
Ommen. Nu mocht Lemele en Lemelerveld t
genoegen smaken haar eigen herder en i'ee-
raar te ontvangen. Cand. Borsjes, die een op
hem uitgebracht beroep aannam, werd inge
leid tot z'n dienstwerk door Ds. J. W. v. Tol
van Dalfsen, die uit Gods Woord gemeente
en leeraar op wedcrzijdsche plicht en roeping
's Middags, verbond de jeugdige predikant
zich aan zon gemeente: hij maakte Paulus'
woord tot het zijne: „Want ik heb niet voor
genomen iets onder U te weten, dan Jezus
Christus en dien gekruisigd". Verschillende
hartelijke toespraken werden gehouden door
den voorzitter van den Kerkeraad, den vroe-
geren consulent, Ds. W. de Jong, Ds. v. Tol,
e.a. Het was een goede dag.
Naast het kerkgebouw is een nette pastorie
verrezen, die een sieraad van het plaatsje
is. De kracht der gemeente is nog kiein,
maar er is veel offervaardigheid.
D s. P. M e 11 e s, tevoren te Gees, deed
Zondag intrede bij de Geref. Kerk te Gryps-
kerk (Gr.), waardoor de vacature van bijna
V/2 jaar weer werd vervuld. Als bevestiger
trad op zijn zwager, Ds. W. Reinders van
Overschild, die een predikatie hield over
Efeze 4 10-12, de opgevaren Jezus, Gever
ook van het heilig ambt, waarbij hij sprak
over: 1. den Gever, 2. de gave, en 3. de be
deeling der gave. Toegezongen werd Psalm
119 9 (gewijzigd). Des middags deed Ds.
Melles zijn intrede met een predikatie over
Jesaja 40 6-8, de boodschap der Godsge
zanten is een Goddelijke boodschap en tege
lijkertijd verbrijzelend en vertroostend. Aan
het eind der prediking sprak Ds. Melles tot
den Kerkeraad, den bevestiger, bracht woor
den van dank aan den consulent Ds. J.
Meijer van Niezyl, tot Ds. K. v. d. Meulen
van Kommerzijl, tot de vertegenwoordigers
van B. en W. der burgerlijke gemeente, tot
het hoofd der school, tot de jonge menschen
eD de geheele gemeente.
De nieuwe predikant werd toegesproken
door ouderling B. de Boer namens Kerkeraad
en Gemeente, door Ds. J. Meijer namens de
classis, door Ds. K. v. d. Meulen, door den
heer R. Visser, h. d. s., door burgemeester
Bakker en door Dr. S. P. Dee te Haren als
vriend en namens vrienden. Het kerkgebouw
was zoowel 's morgens als 's middags dicht
bezet. Gezongen werd op verzoek van ouder
ling de Boer Ps. 75 1.
Dr. F. H. Plooij, overgekomen van
Blankenham, deed Zondagmiddag, na des
morgens te zijn bevestigd door Ds. RL v. d.
Voet te Lemmer, die tot tekst had Hebr.
8 5 b, intrede bij de Ned. Herv. Gemeente
te Langweer, sprekende over Lukas 19 13 b.
In beide dienTTen was de burgemeester van
Doniawerstal, d' Aumale baron van Harden-
broek, tegenwoordig. Wegens de vele vaca
turediensten konden geen ringcollega's tegen
woordig zijn. De consulent Ds. J. J. van
Oosterzee van St. Nicolaasga, sprak den
nieuwen leeraar 's middags toe en liet hem
toezingen Pe. 119 9 (gewijzigd). Voorts was
aanwezig Ds. E. Emmen van Kuinre.
Ds. J. GISPEN.
Vrijdag a.s. hoopt Ds. J. Gispen, predi
kant der Geref. Kerk te Groningen, per s.s.
„Costa Rica" naar Curacao te vertrekken,
om daar in opdracht van deputaten der
Generale Synode der Geref. Kerken voor
JUBILEA
Ds. A. C. H e ij, Geref. pred. te Koude-
kerice (Z.) mag Woensdag 27 Mei a.s. jubi-
teeren, daar het dan 25 jaar zal zijn geleden
dat hij intrede deed in zyn eerste gemeente.
Ds. Heij werd geboren 26 Maart 1877, en be
ëindigde zytn studie aan de Theologische Fa
culteit der Vrije Universiteit in 1903 met het
afleggen van het candidaats-examen. Alvo
rens zich beroepbaar te verklaren, diende hy
vanaf Nov. 1904 de kerk te Gorinchem als
hulpprediker, onder leiding van den zoozeer
bekenden wylen Ds. J. van Andel, destijds
predikant aldaar. Den 27en Mei 1906 deed hy
zijn intrede als predikant by de Geref. Kerk
te Molenaarsgraaf. Vandaar vertrok hij 24
Aug. 1913 naar Tienhoven, terwijl hy zyn
tegenwoordige gemeente dient vanaf 10 Nov.
1918. De jubilaris neemt in het kerkelijk
leven in Zeeland een gewaardeerde plaats in.
Op de kerkelijke vergaderingen stelt men
zeer op prijs zyn heldere en practische ad
viezen. Talryke deputaatschappen rijn hem
opgedragen; zoo is hy in de classis Middel
burg o.m. kerirvisitator en deputaat voor de
examina en voor de zending. Door zy*n heldere
kyk op het kerkelijk leven in het algemeen
en op dat in Zeeland in het bijzonder, was
hij een geschikte opvolger van wijlen Ds. G.
F. Kerkhof van Souburg als redacteur van
de iZeeuwsche Kerkbode, welke functie hij
bekleedde naast Ds. L. Bouma van Middel
burg. Na het vertrek uit Zeeland van Ds. P.
van Dyk te Zaandam, die het werk van Ds.
L. Bouma had overgenomen, berust de lei
ding der Kerkbode bij Ds. Heil alleen, waar
bij hif zich kenmerkt door het met vaste
hand trekken van één lijn.
ALG. SYNODALE COMMISSIE
NED. HERV. KERK
6de zitting. Verschillende te laat nl. tij
dens de zitting, ingekomen steunaanvragen
moesten voor het loopende jaar worden afge
wezen.
Vergunning werd gegeven, overeenkomstig
Art, 19 Regl. Noodl. Kerken, aan de Gemeente
te Heerlen een nieuwe kerk te bouwen zoowel
als een Gebouw voor Chr. Belangen. Schoten
kan in het bouwplan van haar wijkgebouw
wijziging brengen.
Wederom werd uit de kas ter behartiging
van de geestelijke belangen van Nederlanders
in Duitschland steun verleend voor den arbeid
te DuisburgRuhrort en omgeving, te Gro-
nau, Kleef en Schöningsdorf.
Een cassatie-verzoek van den heer H. J.
Pynacker Hordyk pred. te Nijeborne wordt in
handen van een commissie gesteld.
De Ned. Herv. Gemeente te Maastricht zal
in 1932 haar driehonderdjarig bestaan vieren.
In een gedenkboek zal de interessante ge
schiedenis der Gereformeerden van Maastricht
worden beschreven. De Synodale Commissie
wil gaarne aan de Synode verzoeken, een klein
deel van de niet-onbelangryke kosten der uit
gave voor h.aar rekening te nemen.
Ds. van Paassen deelde mede, dat het be
drag der kleine toelagen uit het Fonds voor
Noodlijdende Kerken en Personen zal moeten
worden vastgesteld op f 10.880. Het cijfer van
ondersteuning aan noodlijdende personen uit
de Generale Kas zal f 15.290 bedragen.
Kennis werd genomen van de exploitatie
rekening van het Opvoedingsgesticht „Valken-
heide". Dit gesticht ontvangt jaarlijks vanwege
de Alg. Synode een toelage uit de Generale
Kas ter bestrijding van het tekort.
Ook het Comité „Land in Zicht" heeft een
toelage noodig voor den arbeid in het droog
te legen Zuiderzeegebied.
KERKINSTITUEERING.
Te Th.olen hébben de eenogen tijd gele
ien uitgetredencn uit de Geref. Gemeente
(Kerkengroep van De. G. H. Kereton) beslo
ten over te gaan tot institueeiüng vam een
zelfstandige Gemeente, die den naam vam
Vrije Geref. Gemeente dragen zal. De ouder
lingen en diakenen zijn reeds gekozen. Na
hun bevestiging in het ambt aai de tegen-
Weerbericht.
Het dunne pijltje geeft den vorlgon stand
Hoogstestand te Seydisfjord 764.3.
Laagste stand te Marseille 747-0.
Stand vanmorgen halftwaalf 755.5.
4
WEERVERWACHTING.
(Medeged. door 't Kon. Ned. Meteorologisch
Instituut te De Bilt).
Zwakke tot matige Noordelijke tot Ooste
lijke wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig of
geen regen, iets warmer overdag.
TEMPERATUUR.
Stand vanmorgen halftwaalf 10.0 C.
20 MEI
Zonsopgang 5.00 u.; Zonsondergang 8-53 u.
Maansopgang 6.14 u.; Maansonderg. 0.46 u.
Eerste kwartier 24 Mei 8.59 uur nam.
Van 's avonds 9.23 u. tot 's morgens 4.29 u.
WATERSTANDEN RIVIEREN
Con stans i t i i 3.98 m 0.04 m v
Huningen 2.06 m. 0.06 m v
Kehi3.36 m. 0.06 m
Mannbelm 4123 m. 0.02 m. v
Bingen 218 m. 0.01 m. v
Caup2,89 m, 0,01 m v
Cohlenz 2.81 m, 0.02 m. v
Ken len 2.89 m, 0.04 m. v
Duisburg1,45 m, 0.U9 m. v
Ruhrort 173 m. (yj8 m. v
Maastricht 0,81 m, 0,10 m. v
Venlo ...iii 11.51 m, 0.13 m. v
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
(Oude Amaterdamache töd),
20 Mei
Delfzijl i i 0J50 13.05 Hellevoetal.3.57 16.23
Terschelling 10.17 22w4 Willemstad 6. 8 17.54
Harllngen 10.67 23.23 Brouwersh. 3.47 16.13
Helder le 5 29 8.4j Zierikzee 4.23 16.47
Idem 2e 18.02 21.10 Wemelelnge 4.44 17.11
IJmulden4 37 I7.0i Vlissln^en 2.4;- 15.12
H. v. Holland 3.60 1618 Terneuzen 8.19 16.47
Rotterdam 5.43 18.13 Hansweert 3.82 164)1
woordnge voorganger W. Baay tot predi
kant worden beroepen. Reeds ie in do Vdsch
straat een eigen kerkgebouw gesticht,
KERKGEBOUWEN.
Te Roden (Dr.) zal, gelyk we reeds,
berichtten, het oude kerkgebouw der Ned.
Ilerv. Gemeente worden gerestaureerd. Dit
werk is thans dor de architecten Havermans
te Den Haag en Kruier en Druves te Gro
ningen, aanbesteed. Hoogste inschrijvers
waren de heeren J. Jansen en EL Huizin ga
te Groningen voor f 29856 en laagste inschr",
de heer A. Buiter te Roden voor f 2025'
EVANGELISATIE.
Te Steenbergen (N.-H.) te, naarmeQ
ons meldt, de Ned. Hervormde Evangelisatie,
zijnde een af deeling van de Bijbelvereenl-
ging in Noord-Brabant, opgehev.en. Zij bei
stond sinds 1923.
ZENDING
Op Soembt Omtrent de Zending def
Geref. Kerken op het eiland Soemba wordt
gemeld:
Ingevolge verzoek van Ds. P. J. Lemabooy
is Ds- S. J. P. Goossens opgedragen zich
naar Pajeti te begeven, daar hij aanstonds
noodig is voor den arbeid in Oost- en Mid-
den-Soemba. D.V. vertrekt Ds. Lambooy 22
Juli van Soemba, voor verlof naar hel
vaderland.
Uit een brief van de Bijz. Vergadering
blijkt, dat in voorbereiding is de beroeping
van inlandsche predikanten (uit de opge
leide goeroe's) te Melolo, Kambaniroe en
Pajeti. De instelling van de diensten kan
geschieden te Petawang (Ooet-Soemba) en
te Walngapoe (Midden-Soemha). Deputaten
hesluiten aan de Kerken van Appingedam
en Kampen te zullen adviseeren, op dio
plaatsen de instelling der ambten toe to
staan.
Besloten wordt aan de Part, Synoden voor
te stellen de Kerk van Groningen uit ta
noodigen om den heer P. J. Luyendijk,
Theol. cand., die zal worden' uitgezonden
voor den missionairen dienst, te beroepen
voor den Zendingsarbeid in West-Soemba
Totaal Zendingsgiften. In de
„Heidenwereld" lezen we een mededeeling
van den Internationalen Zendingsraad over
het totaal der sommen, die in 1928 over dc
geheele wereld voor de Protestantsche Zen.
ding zyn opgebracht, namelijk, een totaal van
133 millioen gulden. Van deze som gaf
Noord-Amerika 70 millioen (54.5 pet.); Groot
Brittannië 33 millioen (22.23 pet.); het Euro-
peesche continent ongeveer 10 pet van het
totaal. Hierbij gaat Duitschland nog aan het
hoofd met een bydrage van 3*6 millioen; dan
volgt Zweden met 2% millioen en Noorwegen
met ruim 2 millioen. Denemarken haalt ver
der ruim m milioen, Nederland iets minder
dan 1% millioen en Zwitserland ruim half
millioen.
D r. H. A. van Andel, miss. predikant
re Solo (Java), en mevrouw Van Andet-
Rutgers zyn vorige week door H. M. de
Koningin op Het Loo in audiëntie ontvan-
gen. De „N. Pr. Gr. Ct." weet mee te deelen,
H. M. zich zeer belangstellend toonde
voor allerlei Zendingszaken en in het by-
Ke^ V°°r ^en ^en(*in£sarke*d der Ge ret
Zondagmorgen j.I. werd te Arnhem in dfl
godsdienstoefening in de Oosterkerk door
Ds. H. L. Both een afscheidswoord gesproken
tot Dr. en mevrouw Van Andel. Dankbaar
werd herdacht hun arbeid ten hehoevu
van de Zending tydens het verlof hier te
lande. De naar Indië terugkeerenden werd
door de Gemeente Ps. 121 4 toegezongen.
Dr. van Andel zal met zijn echtgenoote
1 Juni as. ons land verlaten. Na een bezoek
aan de Koloniale Tentoonstelling te Parys
zal het echtpaar nog ruim twee maanden in
Zwitserland vertoeven, om zich daarna 14
Augustus te Genua in te schepen op dé
„Jan Pietersz. Coen".
