ZATERDAG 16 MEI 1931 EERSTE BLAD PAG. 3
SARA KABA
tUT HET HART VAN AFRIKA NAAR
DE WERELDSTAD BERLIJN
EEN UITSTERVEND RAS
(Van onzen Berlijnschen correspondent.)
Er zijn dus toch inog primitieve wezens, die
van onze hooggeroemde cultuur hoegenaamd
niets willen weten. Ik iben ze gaan zien en
ik stond er versteld van. Urenlang ben ik
in hun nabijheid gebleven en heb ze gade
geslagen in hun doen en laten. De belang
stelling was wederzijds en in gebaren heb
ben we van gedachten gewisseld. Zoodoende
nam het wantrouwen af, waarmee de kan
nibaal den geculti veerden bewoner dei-
wereldstad tegemoet komt. Ik steeg in het
aanzien der vrouwen, toen ik een paar
kleine spiegeltjes en wat nikkelen geld
stukjes te voorschijn haalde. Maar toen ik
aan de schoonste der vrouwen, Kouand-
jetpie, het portret liet zien, dat door Elfe
Schneider, in dienst van den Zoölogischen
Garten, van haar werd opgenomen, keek zo
eerst verbaasd, toen verontwaardigd naar
dit product van mensclielijke kunst en
Wierp bet mij voor de voeten. Ze draafde
haar haar lotgenooten toe en vertelde met
gutturaal geluid, wel een zonderling avont
uur haar was overkomen. De mannen wa
ren dat gewauwel weldra zat, want, ze gre
pen naar den trommel en maakten heisch
lawaai. De vrouwen kenden deze waarschu
wing, want ze sprongen overeind, trappel
den met hun sierlijke voeten, schommelden
wat heen en - weer en bedoelden hiermede
klaarblijkelijk een dansje.
Uit de wildernissen van Centraal-Afrika,
van Kya-Be zijn ze langs de Belgische
Kongo voor het eerst in hun leven naar de
bewoonbare wereld gekomen en ik krijg
den indruk, dat ze zich hier allerminst op
liun gemak voelen. Als beesten van heel bij
zonder attractie, als een aanwinst! voor
den Zoölogischen Garten worden ze door
kinderen en volwassenen aangegaapt en
uitgelachen, Met een donkere lap honden
ze hun natuurlijke naaktheid verborgen en
tegen het koude voorjaar zoeken ze eeu
afweermiddel door het aansteken van stuk
jes hout. Ze maken een vuurtje op het
podium, waar ze voor heel Berlijn te kijk
staan, draaien ons met begrijpelijken af
keer den rug toe, maar de manager, die
zijn uegervolkje kent, maakt met de man
nen een praatje in eeai taal, die alleen zij
slechts verstaan. De vrouwen wandelen de
strooien hutten binnen en gaan aan het
koken. De manager is een Franschman en
zijn explicateur, die voor het publiek een
korte voordracht flioudt over de uitsteivende
lipnennegers, heet Andërhevden en is van
.Jvederlandsche afkomst. Wij raken irf het
gesnrek en ik laat mij omtrent deze hoogst
•merkwaardige wezens zooveel mogelijk in
lichten.
Botokoedo noemden de Portugeezen de
houten versiering, die de Braziliaansche
Indianen in hun lippen en oorlelletjes aan
brachten. Spongaten zonden wij zeggen.
Mannen en vrouwen droegen deze .griezelige
ontsieringen uit dun hout in hun vleesch.
De prins von Wied, die Brazilië in 't begin
der 19e eeuw bereisde, hoorde voor 't eerst.,
op welke manier de houten schoteltjes, die
tafslatfte een doorsnee van minstens 10 cen
timeter hebben, in de onderlip worden aan
gebracht Reeds in hun prille jeugd worden
de lippen der kinderen met een dun, spits
houtje doorgestoken en met hun leeftijd
neemt de omvang van het houten schoteltje
tee.
Inmiddels werden steeds meer volken be
kend, welke soortgelijke tooisels dragen.
Over gansch Amerika, van de Eskimo's In
Aljaska aan, tot diep in Zuid-Amerika toe,
vindt men zulke anismaking der lippen met
houten, metalen en zelfs steenen „versier
sels". In de omgeving der Zuidzee moet
vooral de nero eraan gelooven. Uit Afrika
liepen de eerste berichten dienaangaande
van Schweinfurth binnen. Hij stelde vast,
dat vooral de vrouwen in Oost-Afrika beide
lippen met houten blokjes en schoteltjes
ontsieren. Hij vergeleek haar houten monu-
.vvènk met den snavel van een ooievaar.
In Loeba zag hij vrouwen en mannen, die
zulke schotelvormige sieraden van hoorn
of ivoor droegen en daar niet weinig trotsöh
op schenen te zijn. Bij 't lachen klapt, de
bovenlip naar boven tot aan de wenkbrau
wen. Voor ons is het ondenkbaar, hoe een
Vrouw zulk een betrekkelijk zwaren last in
haar onderlip kan torsen. Ik stelde vast,
dat de meeste vrouwen bij 't zitten haar
hand onder de kin houden. Aan enkele van
haar bood ik een paar mandarijntjes aan.
Die werden handig gepeld, verdeeld en de
stukjes vlogen met een handige greep in
den wijdgeopenden mond tot achter in de
Ketel.
Geheimraad prof. Heelt, de zeer actieve
directeur van den gemoderaiseerden Zoo,
had de lachers op zijn hand, toen hij aan
de dames den goeden raad gaf, zulke lippen-
Schijfjes maar liever niet tot mode te pro-
clameeren, want in clat geval zouden ze
voor een zoentje niet meer in aanmerking
Komen!
De explicateur Anderheyden vertelde mij
nog de volgende bijzonderheden:
Op zijn zegetocht door Afrika kwam de
Islam reeds in de 12e eeuw ook in de lan
den binnen, die aan den zuidelijken rand
van de Sahara liggen. Hij kreeg hier vasten
voet; in het centrale Soedan in de vlakten
van het Tsad-meer ontstonden de lijken
Bornoe en Kanem (1130 n. Chr.).
In het vruchtbare dal van de Schar! ont
stónd Begirmi, in 't bergachtig gebied van
den O.-Soedan de rijken Darfoer en Kordofan,
zuid. -hiervan Daroenga en Darbanga.. 't Hee-
io grensgebied in het zuiden dezer landen
Wordt door negers bewoond, die een brcro
Van inkomsten werden voor de mohame-
daansche staten. Zij weiden overvallen en
bij deze menschenjacht werden duizenden
slaven naar de Arabische harems van N.
Afrika en Aralbië verkocht. De Mohameda-
nen dachten er niet over, deze negers tot
hun geloof over te halen, want zoolang zij
heidenen bleven, konden zij als vijanden
van den Islam beschouwd en bevochten
worden, waren zij dus van hun geboorte af
niet beter waard, dan vervolgd en tot sla
vernij verdoemd te worden! Zoo vat men de
negervolken van den breeden lsndstmok,
die zich tusschen de Soedaustaten in 't Noor
den en den Kongo in 't Zuiden van den
Nijl tot Nigerie uitstrekt onder het begrip
ueidensche negers samen.
Deze in het hartje van het zwarte aard
deel wonende voliksstamropn h'ewn h-t
langst aan de Europ. beschaving gespeend.
Van de vijf groote volksgroepen, we. -w-
delijk van het Tsadmoer aan den Schari
voorbij tot aan den Uelle wonen, zijn er nog
vier kannibalen. Alleen de vijfde groep, de
Sara, wier terrein om het fort Arohambault
aan den Schari gelegen is, kent de men-
scheneterij niet.
Tot een onderstam van deze Sara, de
Sara-Kaba, behooren de negers, die zich op
t> ©ogenblik in Berlijn bevinden. Al deze
volken zijn schoffelboeren, dw.z. zij kennen
den ploeg nog niet en bewerken hun akker
met den schoffel. Zij zaaien aardnotem en
sui'kergierst, waaruit ze een alkoholhyuden-
den drank, de merissa samenstellend Ook
hebben ze hun eigen tabak en ik za!g, hoe
een der oudere vrouwen een pijpje tabak
met genoegen zat te smoken. De spijzen
worden gekruid met natronzout, dat uit het
Tsadmeer gehaald wordt, ook gebruiken ze
wel een bitter, voor ons begrip walgelijk
smakend loog, dat uit de wortelen van moe-
rasplauten gewonnen wordt. Daar de koeien
door de gevaarlijke Tsetse-vliegen geplaagd
worden, beperkt de veeteelt zich tot geiten
en kippen. Men doet er druk aan visscherij
en de mannen gaan met speer, pijl en hoog
op jacht. De kleeding is uiterst primitief; bij
dè mannen bestaat het gewaad uit een gei
tenvet en de vrouwen bedekken het'midden
van haar lijf met wat saamgebonden bast..
De ontsiering der lippen schijnt tegen
woordig vrijwel -uitgestorven te zijn. Nog
slechtte in drie dorpen van de Sara-Kaba
leven vrouwen, die aan dezé merkwaardige
mode bleven hangen. Men dacht oor?-mon
kel ijk, dat men door-dit zonderlinge middel
de vrouwen voor slavernij wilde sparen,
daar ze in die afstootelijke gedaante voor de
^avenmarkt geen waarde meer hadden.
Maar thans weet men, dat de mannen het
als een'attractie waard eer en eu hoe grooter
het. h-outen schoteltje is, dat een vroUw in
haar onderlin torst, des tem eer wordt, zij be
wonderd. Bij Sara-Kaba heerseht. noc de
veelwijverij en de schoonste vrouw behoeft
niet meer te werken. Aan de gespierde
smalle heenen der vrouwen kan men zien,
hoe hard de meesten van haar moesten
werken en van de hooggebouwde mannen,
die vaak een intelligent gelaat hebben, werd
mij verteld, dat. ze huiselijk werk beneden
hun-waardigheid achten. Door den druk
der houten schoteltjes hebben de snijtanden
te lijden, zoodat het gebit al vroeg gaat uit
vallen. Bij oude vrouwen hangt het, lippen-
vel slap om den breeden, tandeloozen mond.
Door miin langdurig verblijf kreeg ik de
gelegenheid, het toebereiden van den mid
dagmaaltijd gade te slaan. Op een houten
vuurtje werd wat meel met paorika ge
mengd, van de spijs werden balletjes ge
vormd. De om het vuurtje zittende vrouwen
grepen gretig allen in dezelfde pot, namen
zoo'n balletje in de haard en wierpen het in
haar wijd geopenden mond. Eet ze maar
lekker!
De vrouwen brengen sledhts weinig kin
deren ter-wereld, mede door het harde- wer
ken. Op de vetre reis van- Kyake naar
Europa Wérd in Nice, een .kind ter wereld
gebracht, dat Paris genoemd wordt en als
een' aapje aan de borst van zijn moeder
hangt. Tengevolge van het kille klimaat is
het ziek geworden en de dokter werd erbij
gehaald. De vrouwen gaan het hutje in en
uit, waar de stumper verpleegd wordt
Naast de groote gestalten der normaal ge
bouwde negérs ziet ge drie grappige dwer
gen, die ge niet. als een eigenaardigheid
van den s*am moet boschouwen, maar als
?en toevalligheid,, gelijk die bij eiken stam
voorkomt Overdag zitten de mannen op een
houten blokje te suffen en te rook en. Ze
zeggen niet veel en nemen weinig notitie
van het zwakkere geslacht Schoolkinderen
gillen van de pret bij 't. speerwerpen en de
neger klapt zelf 't! hardst in zijn handen.
Hij loopt naar de Berlijnsche kleuters toe
en krijgt van ieder een handje. Een der
vrouwen verkoopt kaarten met haag portret
en zij grijnst van genoegen, als ze wat nik
kel of zilver in haar handen krijgt..
Men vraagt een dame niet naar haar leef
tijd, maar dat heeft hier ook geen doel,
want niemand weet precies, wanneer hij
geboren werd!'
BINNENLAND.
VEREEN. INDIE--NEDERLAND
Na een ampele bespreking in zijn verga
dering van 9 Mei van het onlangs in Ne
derland ontvangen rapport der z.g. Agrari-
ri&che Commisie, ingesteld bij Gouverne
mentsbesluit van 16 Mei 1928, heeft hel
Hoofdbestuur der V. I. N. besloten tot instel
ling van eene deskundige commissie tor
bestudeering van het rapport.
Waar een loslating van het Domeinbe
ginsel, waarop o.a, de geheele uitgifte vau
gronden in erfpacht door het Gouvernement
berust, van domineerend belang is voor de
Europeasche landbouwnijverheid is het aan
geen twijfel onderhevig, dat een zeer des
kundige in beschouwingneming van dat
rapport, dat die loslating voorstaat, urgent ls
Een Commissie werd benoemd, bestaan
de uit de heeren: A. M. Hens, oud-lid van
den Raad van Ned.-Indië als voorzitter; Dr.
J. F. A. M. Buffart, oud-voorzitter van de
A.V.R.O.S.; Mr. .T .Th. Goossens, oud-presi
dent van het Hooggerechtshof in N.-I.; Mr.
H. -Telgerhuis Swildens, oud-lid van den
raad van N.-I. en oud-voorzitter van 't Al
gemeen Syndicaat van Suiker fabrikanten;
A, H. Maas Geesteranus, oud-directeur van
Binnenlandsch Bestuur; G. J. Du Marchie
Sarvaas, oud-adviseur voor Agrarische Za
ken; Prof. Mr. G. J. Holst Trenitó, hoog-
leeraar te Utrecht; J. Polak, oud-Indisch
hoofdambtenaar; C. Poortman, oud-Resident
van Djambi; J. D. de Vries, oud-Resident
op Java,
Al deze heeren hebben hunne benoeming
aangenomen.
Kerknieuws.
NIEUWE PREDIKANTSPLAATSEN
Te Den Haag heeft de Kerkeraad der
Necl. Hervormde Gemeente besloten het Colle
ge van Kerkvoogden te verzoeken tot stich
ting van een 18de .predikantsplaats te willen
overgaan.
GEREF. KERKEN IN NED.-INDIE.
Men zou verwachten dat een van de jaar
boeken, waarnaar in de kringen dor Gercf
Kerken in ons land het eerst wordt gegi-e-
pen> wel zal zijn het handboek ten dienste-
van de Geref. Kerken in NederL-Indië, daar
steeds meerderen familieleden naai' nze-
Oost zagen vertrekken. Toch had de verte
genwoordiger in ons land voor bedoeld
handboek over 1930 aan"50 'exemplaren vol
doende. Temeer is het ons aangenaam op
doze periodicV de aandacht te vestigen.
Ieder, die eenigszins met Indië en liet ker
kelijk on geestelijk leven aldaar mééleeft,
zal met genoegen dit jaarboek doorbladeren
en daarbij dankbaar constat ee ren de veels
zins opgewekte toon die er in valt te beluis
teren, volgens Dr. J. H. Bavinck een opval
lend kenmerk van het kerkelijk leven m
Indië; in de Indische classisvergadcrlngen
"treft men, zoo zegt bij, een bijzondere blijd
schap en -een opgewekte sfeer; „wij kunnen
hier in Indic kinderlijk alle Westerschc
problemen vergeten". Indien hier niet slechts
voorliefde voor Indië aan het woord
deze trek van het Indische leven bij velen
in ons land wel eens even een vleugje
jalouzie doen opkomen.
Van elke kerk zijn zeer uitvoerige gege
vens opgenomen, ook aangaande vereeni-
gings- en schoolleven; lijsten treft ge aan
van al de leden en doopleden. Het. totaal
aantal leden nam toe vooral door overkomst
uit. Holland. Om de veranderingen omstreeks
het begin van het jaar in het handboek te
•verwerken, verschijnt het vanaf dit jaar
met 1 Maart. Ds. J. C. Fcrnhout, van Ban
doeng, geeft een algemeen overzicht over
het afgeloopen jaar, dat behalve op veel
verblijdends, ook op enkele misstanden.'wijst,
als de zeer weinige belangstelling voor" de
avondgodsdienstoefeningen, indien
ze althans instelde.
De acta van de 10e vergadering der clas
sis Batavia, waartoe de kerken behooren,
gehouden Juni 1930, beslaan vervolgens 90
bladzijden. Ook ï- opgenomen een lijst var
besluiten door vorige class, vergadéfingei:
genomen. Opvallend is de ijver die voor dc
Zending aan den dag wordt gelegd. We wij
zen op den gemeenschappelijkrn zendings-
arbeid onder de Chineezen en .het zelfstan
dig zendingswerk van. Medan en Soerabaja;
de Generaier Synode zegde steun toe,
van de depütaten echter bij. het verschijnen
van het jaarboek officieel nog geen kennis
droegen. Ook voor ra.iio-uitzending is men
actief. Medan gaat in het uitzenden van pre
dikatiën voorop, en ook Djocja deelde óp de
classis mede binnenkort hiertoe te z-ulleü
overgaan. Verder worden mededeelingen
gedaan o.a, over de geestelijke verzorging
der militairen, de politieke organisatie enz.
Dit alles maakt het handboek voor. de
leden dei," Geref. Kerken in Indië tot een,
onmisbaar bezit, terwijl ook wie in Holland
het bestelt, daarvan geen spijt zal hebben.
Het. is te verkrijgen bij den heer .T. .T,
Kraan, Loosduinschekade 111, Den Haag,
en kost slechts één guldén.
VERKIEZINGEN
In de Ned, Herv. Kerk:
Middelburg. De „Ned." meldt
Woensdag had de stemming plaats voor 24
gemachtigden van liet kiescollege der Ned.
Herv. Gemeente te Middelburg. Door de beide
rechtzinnige kiesvereenigingen „Schrift en
Belijdenis" en ,.De Naam des Heeren is
sterke Toren" was een gezamenlijke candi-
datenlyst ingediend, terwijl ook door de V
eeniging van Vrijz.-Herv. 24 candidates x
ren gesteld. Voor deze stemming bestond z*
groote belangstelling; de opkomst der stem
gerechtigde leden was zóó' groot, dat, hoewel
de sluiting der stembu3 op 9 uur 's avonds
bepaald, deze pas om ongeveer 10 uur kon
plaats hebben. In het bijzonder van vrijzinnige
zijde was voor deze stemming veel propaganda
gemaakt en- is getracht, door - plaatsing
advertentiën in de plaatselijke pers, alsmed^
in het politieke orgaan de.r S. D. A. P. ,D
Volksstrijd en het verspreiden van circu
laires, een meerderheid voor haar eandidaten
uit deze stembus te verkrijgen. Ook van recht
zinnige zy'de is met kracht gewerkt.
De uitslag dezer verkiezing is geweest, dat
van de 1147 uitgebrachte stemmen op de ean
didaten der rechtzinnigen gemiddeld 806 stem
men, op die der vrijzinnigen gemiddeld 38C
stemmen waren uitgebracht, zoodat met eer
meerderheid van plm. 500 stemmen de eandi
daten der confessioneele en ethische kiesver
eenigingen gekozen zijn verklaard.
ANGLICAANSCHE EN OOSTERSCHE
KERKEN.
Zooals men weet, Ls er thans in Engeland
een zeer sterke actie gaande om de Angli-
caansche Kerk te vereenigen met de Ooster
se he (de zoogenaamd Grieksch-Orthodoxe)
Kerk, een denkbeeld dat vooral door de hoo-
gere geestelijken der eerstgenoemde Kerk
wordt voorgestaan, als o.a, door den Bisschop
von Gloucester, die het verschil tusschen
beide Kerken, wat de grondslag harer belij
denis betreft, van nul en geener waarde acht.
Er komt echter een minstens even sterfte
oppositie tegen het voorstel, zooals blijkt uit
tal van stukken in tijdschriften, kerkelijke
en wereldlijke pers in Engeland niet alleen,
maar ook door het houden van protestmee
tings als onlangs, te Oxford, waar de groote
meerderheid der aanwezige predikanten uit
sprak, „dat. de Goddelijke autoriteit der
Heilige Schrift het hoofddogma is der Angli-
caansche Kerk".
Het verschil in standpunt tusschen beide
Kerken komt wel sterk uit in twee boeken,
die nu pas verschenen zjjn. Ds. H. Constan-
tinides, Dean van de Grieksche Cathedral
Church van St. Sophia té Londen, schrijft
immers op bl. 147 van zijn werk: „The
Orthodox Church" o.m.: „De Orthodoxe
(Grieksch-Orthodoxe) Kérk ontleent haar
onderwijs aan twee bronnen: de Heilige
Schrift en de Heilige Traditie; deze twee
bronnen zijn volgens orthodox standpunt van
gelijke waarde en vullen elkander aan; de
Heilige Traditie behoort werkelijk tot de
completeering der Heilige Schrift". Daaren
tegen zegt Dr. Headlam op bl. 48 van zjjn
boek: „The. Church of England": „Het fun-
dam.enteele beginsel van de Kerk van Enge
land is de autoriteit der Schrift", welke
autoriteit hy dan verder aldus omschrijft,
dat de autoriteit der Kerk, ook der lagere
en hoogere kerkelijke vergaderingen alsmede
der belijdenisschriften, ondergeschikt blijft
aan de autoriteit der Schrift, en geen eigen
gezag heeft buiten de Schrift «om." Er werd
daarbij terecht op gewezen, „dat een veree-
niging tusschen beide Kerken een volkomen
verwerping zou zijn van het standpunt, dat
eens de Reformatie heeft ingenomen, die
juist zich tegen de autoriteit der traditie
verzette, om uitluitend het Goddelijk gezag
der Schrift vast te stellen".
[KERKGEBOUWEN
Te Zandeweer (Gr.) wordt het kerkge
bouw der Ned. Hervormde Gemeente gerestau
reerd. De kosten worden op f20.000 geschat
Het Rijk is bereid daarvoor f 12.000 by te dra
gen, mits Kerk en Synode samen f 5000 geven
en Prov. Staten en de gemeente Kantens resp.
f2000 en f 1000.
ZIEKENTELEFOON
Te And el (N.-B.) heeft de Kerkeraad der
Geref. Kerk besloten tot den aanleg van een
ziekentelefon voor leden der Kerk.
zending.
Predikanten-Zendingsconferen- t
tie. Van 1 tot Juni houden de Samenwer- I
kende Zend' >r- roaties een Predikanten- a
Zondingsconferontie in het Conferentie-oord r-
te Lunteren. Het thema der conferentie zal
rijn: „De crisis der Zending".
Den eersten avond wordt dit thema inge
leid dóór Ds. Joh. Rauws, die ten vervolge
hierop den tweeden dag spreken zal over
,.de problemen der Wereldzending". Ds. D.
Crojnmelin zal bespreken „de eischen, die het
zendingswerk op Java stelt" en Dr. Iv. J.
Frouwer ox er die, welke het werk op de
buitengewesten stelt. Ds. D. Tromp, pred. te
Zandvoort, zal handelen over den „invloed
van' verschillende theologische stroomingen op
de Zending". Door Dr. K. J. Brouwer zal een
overzicht worden gegeven van de financiering
der Zending, en door Ds. B. J. 0. Rynders
van de binnenlandsche actie. De heer Van
der Roest zal daarna een antwoord geven op
de vraag: „Hoe bereiken wy de Gemeente"'"
Het slotwoord wordt gesproken door Ds. E.
Smelik, van Rotterdam, over: „Het Ko
ninkrijk Gods". In de middaguren zullen ver
schillende zendelingen met verlof, mededee
lingen betreffende het zendingswerk doen.
Chr. Nat Zendingsfeesf. Evenals
in vroeger jaren zal er dit jaar op Woens
dag 1 Juli weer een feesttrein loopen naar
het 'lerrein van het Chr. Nat. Zendingsfeest
op Middachten hij De Steeg. Deze trein ver
laat Den Haag om 6.25, Rotterdam om 6.2S,
Gouda om 7.01 en Utrecht om 7.42. Men
komt dan S.57 op Middachten, waar de'trein
v-lak hij den ingang van het feestterrein
stopt.
De feesttrein gaat van Middachten terug
om 19.59. komt. te Utrecht om 21.14, te Gou
da om 21.51, te Rotterdam om 22.22 en te
Den Haag om 22.26.
In den 'gereduceerden retourprijs is het
programma, dat toegang geeft tot het feest
terrein, begrepen.
Bovendien zullen verschillende gewone
treinen dien dag bij het feestterrein op Mid
dachten stoppen. De opgaaf vindt men op
bladzijde 15 van liet programma, dat vooraf
in verschillende boekhandels zal te verkrij
gen zijn.
Zending i n Egypte. Donderdag 21
Mei vergadert in Utrecht het Comité voor
de Zending in Egypte, De vergadering zal
D.V. gehouden worden in de Bethlehemkerk,
terwijl 'daar ook 's avonds een openbare
samenkomst zal zijn, die voor ieder toegan
kelijk is (8 uur).
Ëéhalve de Zending in onze eigen koloniën
ir deze Zending te Calioub de eenige Neder-
landsche Zendingspost in de Mohammedaan-
sche landen.
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS
CHR. GYMNASIUM TE DEN HAAG
Tot rector vam bet Ohr. Gymnasium te
Den Haag is, als opvolger vam Dr. E. II.
Renkerna, benoemd Dr. II. A. Mulder, rector
van bet Stedelijk Gymnasium té Gotida.
MIDDELBAAR ONDERWIJS
SCHOOL VOOR TAAL- EN LETTERKUNDE
TE DEN HAAG
Het beheer van de S obool voor Taail-
Letterkunde te Den Haag, opgericht door
de Vereen. Moderne Tarten, js overgenomen
door een stiohtimig, waarvan bet Bestuur
bestaat udt de volgende personen:
Dr. J. Tlh. de-Visser, oud-Minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen,
Voorzitter;
Prof. Dr. B. S ij mone, oud-jhooglee
aan -de Universiteiit te Groningen, onder
voorzitter;
Dr. W. W. van der Me uien, Wethou
der der gemeente Den Haag, penningm.;
Ds. A. van der Heide, lid ven
Tweede Kamer der Stafen-Generaal
Prof. Dr. G. A. van Poelje, chef van de
afd. Onderwijs van de gem. Den Haag;
Prof. Mr. B. M Taverne, iixl van den
Hoogen Raad;
Mr. H. van der Vegte, oud-Minister
ran Waterstaat.;
Aan het bestuur rijn toegevoegd, als ver
tegenwoordigers van bet College van
centen: Dr. E. Kruis inga en J. H.
Sc butt, de 'laatste tevens als secretaris.
LAGER ONDERWIJS
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
H endr ik-Ido-A mbacht f2de school,
hoofd H. Hogeweg), voor tijdelijk, J. Breure
te Colijnsplaat, thans tijdelijk onderw. te
Rotterdam.
Aagtekerke (Diaconieschool, hoofd j.
Birza), mej. C. v. d. Linde te Biezelinge.
Nieuwlande (hoofd H. Hazenberg)
met ingang van 1 Juli, J. P. Bos te Stads
kanaal.:
schoolgebouwen.
Te R y s s e n zal de Chr. School aan de Ba-
sweg (hoofd H. Kattenberg) met twee loka
len worden vergroot.
EXAMENS
PROMOTIES
em, op proefschrift ,,Lord Haldane'a sendii
aar Berlijn in 19X2. De Duitséh-Engelscho
ndérhandöUiïsen over de vlootquaestie, 1S05
912".r
Gem. Universiteit te Amsterdam.
levorderd tot doctor In de letteren en wtjs-
e^eerte op. proefschrift: The English philo-
aphic Lyric, mej. L. H. Zwager, geb. te Batavia
ACADEMISCHE EXAMENS
den. Ge-
de heer A.
Schevenüigen en J. W. R, Everae, Lei-
lej. C. J. Wijnberg, Leiden,
loet. ex., de heer D. J. H. ter
c (Z.H.)
cand. ex., de heer R. E. J. Weber
>n. doet. ex., de heer G. J. Held,
de heer D. Wlriat-
Lndologiio,
Den Haag.
Indisch recht, doot.
Gesl.: Rechtswetenschap, doet. ex., de heer J.
de "Wilde en mej. H. J. DeerUk.
ass. Lett, ca.nd.ex., mej. H. W. Rinclc,
mshoff.
Tandheelkunde, theor. ex., eerste gedeelte, de
•ode gedeelte, mej. A. O.
J. T. Lykle-
Rheenen, en
a en H. C.
Tandartsex., mej. F. J. C. Kllnger, en de hee-
:n D. B. Hagenbeek, B. E. Spiers en H. Schipper
Geneeskunde: seunl-artsex., de heeren Lie
hig Dili am, F. J. Vaandrager en A. Ph. W.
Weber.
R tl k s
renin
lichting, de heeren
L Th. de GoelJ. geb. te Meest
1. Simon geb. te Fort de Koe
IC. Wiolenga J.Dzn.
Sexe,e'de"beer
H. Zondag te Kollum.
heer T. Lups;
n H. de Jong. geb. te Zuidiaj-
t, de dames H. van Dijk
Zenuwachtigheid bij vrouwen.
zwakker "darf1 datvan deVmaa Vandaar^
nissen "en*5 onbehaaglijkheden,zooyeel^voorl
mend bij dc vrouw, en wel in liet bijzond
hoofdpijnen maagkrampen, gebrek aan eetli
slapeloosheid, ongeregelde menstruatie.
Het is niet voldoende in dat geval de schc
ns den rükdom van het bloed herstc-1-
iat de voeding van het zenuwstelsel
Ink Pillen recónstituecren gèheol en al
uwkrachten, doen aanmerkelijk den
kdom aan roode bloedlichaampjes, hae.
ne en voedende bestanddeelcn toont
tellen op krachtige wüze de vita
de Hóllandsche gebrufksaanwijzlng.d Ve Pink
•Uien zijn evec-ens verkrijgb.-
Marisplei
de Holla
Pillen zl.
apotheken en drogis
EXAMENS-STUURMAN
n Haag. Gesl. voor 3e stuurm. gr. stoon
de heeren N. P. Eilander en H. Stoffer
De
Ha
EXAMEN-MACHINIST
J. H. Renz on. J. Dekker, Amsterd
H. Sassen. .N'ieuwendam; P. Kooijmnn, Alfei
d. Rijn en A. M. Kleijn. Vlissingen.
EXAMENS-VISSCHERIJ
Den Haag. Gesl. voor stuurman op sto
zeovi8schersvaa.rtuLgenC. Poot, A. Poot, L
vara Gijaen, P. v. d. Ende, E. Bendorvoot,
Plokker en -V Erkelens, aUen Vlaardlngen
de Graaf. J. Klinkenberg, J. Prins en M- J- Sv
zerijn. allen IJmuiden; M. Vrolijk en J. J. Pr<
EXAMENS-MAKELAARDIJ
Amsterdam. Examen diploma makelaardij:
ragemeld 83 cand., waarvan 'zich 6 terugtrok-
Buss urn; H. J. Plai
Zaandai
C. de Jager, Den Haag: C. H. Begei
V. Zemann, Groenlo; J.
l Tolbert: F. Th.
lObeckG. H. Schol
roeu; - u, j» -Frowijn, Harddenbe
R. Lattin ga Jr..-Deii Haag; A. P.-VoorveU. Hil
versumi .J. Bos Jr., Hilversum: J. v. d. Bosc.
Voorburg: J. C. v. d. Velde. Rotterdam: H. Go.-
seitnk, Enschedé; W. F. Runneboom, Weesp; D.
Koopman, Rotterdam: G. Franzen. Beemster;
P. J. van Neerden. Wecsp; D. Reitsma, Dzn.,
Rtnsumageest; C. P. Vierhout, Den Haag: W.
Th. Dellêmara. Tilburg: G. J. Schmidt, Baarn: J.
Gröêneveld Jr., Rotterdam: W. Chr. Schaap,
A'rnhem,G. van Zoelen, Aalsmeer; A. J. M. La-
sarace. Den Haag; J. H. Berglnk, Enschedé: H
W. Janse, Apeldoorn: B. P. van Wijland. Dor
drecht: A. K. den Bouwmeester, Kaarden
Bosman, Leiden: J. de Beurs, Utrecht: M.
Belde-rbos, Zutphen: P. de Groot, Den Haag; H.
kunde s
schleden vóór 1 Juni e.k. bij
examen-commissie, den ins]
ijs. Mr, J. J.
hof 19, Den Haag.
EXAMENS HANDTEEKENEN
zal worden gehouden
Auguertus. voor eiken candó
lijk op drie aclrtereenvolue
moe-t geschieden vóór 30 Mt
Cool,, insp. van het nijverheidsonderwij:
dage-n. Opgave
doze week op de Sitiohting Bl-
exatnen plaats voor het Rijksdiploma voor Zie
kenverpleging B. Voor dit examen zijn gvsLaagd
de verpleger P. J. Wetsteyn en de verpleegster
L. W. Bosoh. H. Breeveld, C. Brjlama, O. H D;
gelet, N vah Egmond. B. van Emden, J. G.
kford. S. E. van Gorkum, W. de Haan. B.
Gemengd Nieuws.
DOODELIJKE AUTO-ONGELUKKEN
r ^Gn ë-jarig jongetje te Amsterdam, dat
's avonds uit een van de voortuintjes kwam
en den weg opliep geraakte onder een auto en
werd op slag gedood. De wagen reed kalm,
maar het ongeluk was niet te voorkomen.
Een 4*6-jarig jongetje, dat in de Vroiyk-
straat te Amsterdam aan het spelen was,
stak plotseling den rijweg over en werd door
een gemeentelijke autobus gegrepen. Bewus
teloos en zwaar gewond werd het knaapje
naar het Onze Lieve Vrouwengasthuis over
gebracht, waar men slechts den dood kon
mstateeren.
BRANDEN
Te Voorbhuizen (Gld.) brandde het huis,
bewoond door W. Mastenbroek, geheel af.
Niets was verzekerd.
Te Oss (N. Br.) werd eerst een kroeg
door brand verwoest en daarna werd de wo
ning van Pruis een prooi der vlammen. Niets
kon gered worden.
Rechtzaken.
HOOGE RAAD
ONRECHTMATIGE DAAD DOOR
AUTOBUSDIENST
Door Godep. Staten van Zeeland was aan v
Klundort vergunning verleend voor hot in
erking brengen van 'n nutobusdienst over hot
■aject St. Annaland-Oud-Vossemeer-Tliolen
Over hetzelfde traject iJerd door zekéren
Kiippel een autobusdienst geëxploiteerd doch
deze bn.d hiér Voor geen vergunning Te' dercr
zake stelde v. d. Klundort daarop een "vorde
ring tot schadevergoeding tegen Klippel in
ns onrechtmatige daad
rechtbank te Breda wees deze vordering
n In hnoger beroep werd bet vonnis van
ykmd.fi'd!' h<" 1101 ^H.rtos.»h»oh
n dit arrest voorzag Klippel zich In caa.
edeif
ï"h<^ft
•eft thuns in dea
"chappeltik verket
.•raul bü den Hoogen Raad
zjjn Ingediend.
>edreigd. hü heeft derhalve een op
nde rechtsplicht g'eschonden en daar-
onrechtmatlge daad gepleegd, tenge-
rvnn v. d. Klundert schade heeft ge
gons mr. Berger heeft het Hof dan
-ïte op juiste gronden aanvaard, dat
oor zün handeling inbreuk maakte
in v. d. Klundert toekomend wette-
concludeerde
Boss
Ingezonden Stukken
(Bulten verantwoordelijkheid der Redactie.)
VERKIEZING KAMER VAN KOOPHANDEL
standsver. Dit is onjuist. Ondergetecv
Koophandel, candldnat'1 gesteld door de Chr.
'Op het verzoek van de
Barendrecht onze candida
werd door de Rotterdam:
beschikt
ïrstelfe^ln^e
Gevolg was
meerdere eandidaten van het platteland.
Daar wü alt«d onzen zetel hebben be
schouwd. als een gezamejiltJken, van de beidc
Chr. Middenstandsorganisaties. komenwUoa-
tuurlök tot de slotsom, dat de Katholieken,
Inren drie zetels bezaten, en WD als Chr.
ndrecht. 7 Mei 1931.
dit ing. stuk geeft
-eid f
in de afd. Kleinbedrijf. Bjj zün perlo-
ftredlng einde 1923 is hem bericht, dat
de Middenstandsvereenigirig te Rottor-
rerwegende redenen aanwezig w aren,
let opnieuw te candidceren. In züa
is een andere candidnat gesteld.
- Pot heeft t
Mlddei
in.
?g.zün plaats in
behouder.
P)P|PIPV„ niet een gevolg
van een stemming tusschen de eandidaten va«
tvege de verschillende Mlddenstandavereen. ge-
andldatüur-P. Pot. doch
l fort
Dóór het uitvalh
schikbaar zün, e
thollek.
--- R- Katholieken,
m van dezen R- K. waren er
.ten gesteld als er zetels be-
n... was de heer ^Pot ^zonder
atc-r einde 1927. speelt zich pre
cies' dcz'elfde geschiedenis af. Wederom Iaat de
heer Pot zich buiten de organisatie om, canai-
deeren, weder heeft er e
bij de R. Katholieken.t
ken!" Sedert*" 1923 is de he<
PBBMWWW hec
daardoor gekoj
Chr. Middenstandaorgan laatje,
als" afgevaardigde van die organisntie niet er-
UeDe' pretentie dat de heer Pot In19231 en in
1927 candidaat was van de Chr. Middenstands,
vereen te Barendrecht is ook zeer aanvecht
baar het zou ons te ver voeren, dit precies
uit te doeken te doen. Doch deze Barendrecht-
sche middenstands ver een. bad geen enkel man
daat van de .,14 dorpen in het district Rotter
dam'' om een plaats in \de kamer van koop-
HyglCno van
EEN STEM UIT DE VENEN.
Mogen ondergeteekenden. resp. be«tui»rslcdei
van de afdeellng Klaslenavee-
ICruls en van de Commissie
Moeder en KLnd. de gastvrij
Uw blad? We hopen, dat Uw
opschrift. Wij wonen nu eenir
■ena de hulp ln
•ld der bovengenoemde corporatie:
grootte _U eenigszins
Talloos nog zijn de ket
Wit Gele Kr«
...delljk dat er voor otas nog or
doen overblijft. Het ideaal ls e
verzorgster; er zou wel meer d
^drie^ En dan nog c
s'cht is het. ook hlei
behoorlijke hulp en^verpleglng
lies, wat voorlooplg geboden kan worden aan
ulp door menschen en materiaal, wordt aan-
En dan kunnen we verder zien.
Mogen ondergeteekenden een dringend bc-
oep doen om hulp. bij allen die dit lozen, voor
en nood van eigen landgenooton? WIJ durven
rijmoodig bij U aan kloppen, aangezien alle
erkelljke en politieke richtingen, door onzen
arbeid worden gediend.
Giften worden gaarne ingewacht door den
treeden onderge«teokende, giro-nummer 816«o.
rsoonlljk wordt bericht van ontvangst gezon-
;n en later alle bijdragen in hura geheel ver-
U. hooggeachte Redactie, hartelijk dankend
>or de verleende gastvrijheid en in de hoop dat
»lon. liefst allen, hun grootere of kleinere blj-
etklng van het be-
Nranens het Groene Kruis,
W. DE WEERD, Ned. Herv. Ev„ Voorz.
J. A. VERHOOG, Gerof. Predt. Secret.
Glrono. 81660.
J. KWANT. H. d. S. m. d. B.. Penningm.
Namens de Commisse van M. en K.
Mevr. MEESTER—De Vos, Presidente.
Mevr. MEERTENSDijkstra.
Ondw.es O.Ls.
Mevr. A. HELDRINGMeester.
Verzoeke de gelden te zenden aan Ds. J. A.
KlazienavecD. Mei 1131.
