|M«m« grihscife (üounuil
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 3345 DINSDAG 5 MEI 1931
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.25
(Beschikkingskosten 0.15.)
Per week 0.25
Voor het Buitenland bij Weke-
iijksche zending 6.—
Bij dagelijksche zending 7.—
Allea bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad iy% cent
Zondacshlari niet afzonderlijk verkrijgbaar
lil nummer bestaat uit VIER bladen
0 ZELFBESTUUR EN BIZONDER
LAGER ONDERWIJS.
Men gaat van vrijzinnige zijd/3 onvermoeid
voort om de vrijheid der schoolbesturen en
dus van de ouders te beknibbelen. Nu men
het beginsel toe moet geven, zoekt men
hinderpalen in de wet tie ontdekken.
Een geliefkoosd middel zou zijn om Gede
puteerde Staten of een ander college over de
zuiverheid der handteekeningen te doen be
slissen. Wie zijn kind naar de openbare
school wil sturen, zou op zijn woord ge
loofd worden; wie echter de bizondere koos,
diende op zijn overtuiging getoetst te worden.
Veel succes had men niet met dit proef
ballon tje.
Thans wijst een schrijver in het „Week
blad voor Gemeentebelangen" een andere
richting uit. Hij gaat de totstandkoming der
L.O -wet na en meent, dat Dr. de Visser het
zelfbestuur der gemeenten heeft aangerand.
De Staatscommissie was van oordeel, dat
een schoolbestuur een aanvrage tot den ge
meenteraad had te richten om voor de bi
zondere school een gebouw disponibel te
stellen; maar minister De Visser was van
meening, dat dan de volkomen gelijkstelling
niet tot haar recht zou komen. De gemeente
bouwt haar eigen scholen; dat recht komt
dan ook aan het schoolbestuur toe; natuur
lijk onder bepaalde voorwaarden.
De Minister,kreeg zijn zin: het gemeente
bestuur is tot medewerking ver
plicht volgens de bepalincen van de wet
en kan bij ongemotiveerde weigering door
de hooge regeering tot medewerking g e-
d w ón gen worden. Dit brengt den schrij
ver in genoemd weekblad tot de verzuch-
ting:
Re vera heeft het schoolbestuur te
regelen en te bevélen en het gemeente
bestuur te gehoorzamen.
Ook voor het opmaken van plan, bestek
en begrooting en het uitvoeren van het
bouwplan op kosten der gemeente, wordt
als regel door het schoolbestuur zorg
gedragen.
De bordjes zijn verhangen; de overheid
is onderdaan, de onderdaan overheid ge
worden. Dat wat de gemeente heeft te
doen komt behouden eenige weinig zeg
gende modificaties neer op verstrekking
der benoodigde gelden op verlangen van
liet schoolbestuur.
En ten slotte komt de conclusie:
De hiervoren omschreven taak der ge
meente om de belangen van het bijzonder
onderwijs te dienen op de wijze als bij
die regeling bepaald, is een weinig waar
dige.
Zij is vernederend voor de gemeente en
de gemeentelijke bestuursorganen.
Haar ontbreekt de kern van het zelf
bestuur. Voor die kern heeft de wet den
schijn in de plaats gesteld door dat waar
toe zij de gemeentebesturen verplicht,
medewerking te noemen.
Laten we nu den schrijver maar toegeven,
dat de wettelijke figuur eenigszins eigen
aardig en van een bizonder soort is: gevolg
van het feit, dat men het onderwijs niet
geheel tot rijkszaak wilde maken; doch dat
anderzijds de schoolbesturen niet overgele
verd mochten worden aan die willekeur van
gemeentebesturen.
Doch, is daarom de conclusie gewettigd,
dat het schoolbestuur beveelt en de gemeente
gehoorzaamt? Zit er iets gewrongens in?
Naar onze meening volstrekt niet.
Men mag het geven van onderwijs niet op
één lijn stellen met het uitvoeren van hin
der-, drank> of begrafenis-wet Op dit terrein
heeft de gemeentelijke overheid geen beslis
send gezag. Zij staat, opkomend voor da
ouders, die zelf geen initiatief bezitten,
naast de schoolbesturen en met deze op
één plan, tegenover de hooge overheid. Dat
rij daarnaast nog weer een andere taak
heeft (school bou w), komt, omdat ze de
beurs houdt. Doch wat schoolstichting
betreft, is er guen onderscheid.
Minister de Visser heeft dat goed aange
voeld. En gelukkig maar. Anders ware het
leed der schoolbesturen niet te overzien ge
weest, Er zijn nog zooveel „ouderwetsche"
gemeentebesturen
DE NEUTRALE VAKBEWEGING.
'tls voor de vrijzinnigen, die niet tot de
S.D.A.P. behooren, wel een zeer moeilijke
tijd. Ze vinden geen rust meer voor het hol
van hun voet.
We denken hierbij thans niet aan de stage
neergang bij de stembus, maar aan een
daarmee parallel loopend verschijnsel: de
neutrale naast de roode vakbeweging.
Ze i s er, de z.g. neutrale vakbew ging in
ons land, welke zoowel het Christelijk als
het socialistisch beginsel verwerpt en voorts
in twijfel verkeert, of ze zal aanleunen tegen
de liberalen of tegen de vrijzinnig-democra
ten Ze i s er, doch veel meer valt er ook
niet van te zeggen.
Ongetwijfeld, er is plaats voor haar. Lang
zaam maar zeker heeft de z.g. moderne vak
beweging, ondanks voortdurende ontkennin
gen, zich ond"' protectoraat van de S.D.A.P.
gesteld; totdal men eindelijk de moed vond
om openlijk het huwelijksfeest te vieren en
de roode vakbeweging de socialistische pers
ging financieren. Hierdoor kwamen d/a niet-
roode arbeiders, die lid eener moderne orga
nisatie waren, in 't gedrang. De meerder
heid trok zich van hun protesten niets aan;
betoogde, dat alleen de S.D.A.P. voor de
arbeiders opkomt en dat zij dus verstandig
deden zich maar bij die partij aan te sluiten.
Ja, we gaan al in de richting, dat men
geen lid der roode vakbeweging kan zijn
zonder tot de S.D.A.P. te behooren en omge
keerd.
Wat nu? Mr. Marchant, die geen aarze
ling kent, adviseert zijn partijgenooten: „Ik
draag de neutrale vakbeweging een warm
hart toe, maar als ik als vakman de keuze
had tüsschen een krachtigen modernen bond
of een neutralen met een slap handje, dan
koos ik den eerste."
Royaler kan het niet. Hij betitelt de roode
vakbeweging zelfs met de geliefkoosde
naarp: moderne bond. Dat maakt de
keuze gemakkelijker.
Maar voor de liberalen staat de zaak niet
zoo eenvoudig. Zij tellen in hun kring te
veel leden van de liberale werkgeversver-
eeniging om de roode vakorganisatie in be
scherming te kunnen nemen. Zij moeten het
dus afkeuren, dat wat modern heet, rood
i s; en liberale arbeiders dienen dus gewaar
schuwd te worden om niet bij rood te blijven.
Doch nu doet zich tweeërlei moeilijkheid
voor.
De Christelijke vakbeweging koos princi
pieel stelling tegenover de moderne en daar
in schuilt haar kracht. Altijd, ook al is ze
ver in de minderheid
Maar zóó kan men van liberale zijde niet
argumenteeren. Men moet ijveren voor
neutraliteit; waarvan echter in- de praktijk
gebleken is, dat hierin 'gé§n stuwkracht
schuilt voor gewenschte actie.-
Bovendien, de roode bonden hebben zoo
lang propaganda gemaakt met-hun neutra-
liteitsleuze, met hun weerspreken van de
stelling, dat S.D.A.P. en N.V.V. wagens
waren achter één locomotief, dat zij alle
arbeiders soms zelfs van Christelijke
huize verstrikten in him het. En wiie ver
ward zit, is niet spoedig vrij.
Er is echter ook een ander mankement.
De S.D.A.P. moge dan niet d e arbeiders
partij zijn, zij telt toch vele arbeiders onder
haar 'leden.
De Christelijke partijen zijn volkspartijen
in de wane zin des woords.
Doch hoe staat het met liberalen en vrij
zinnig-democraten? Dat men er in 't geheel
geen arbeiders vindt, zouden we niet durven
beweren. Maar men zal ze toch met een
lantaarntje moeten zoeken.
En zoo blijkt ook hier, dat de eindstrijd
gevoerd zal worden tusschen de rechterzijde
en de uiterste linkerzijde; het liberalisme
in zijn diverse schakeeringen, wordt eenvou
dig weggeknepen en buiten de ring gezet.
BRIEVEN UIT DE HOOFDSTAD
1 MEI
Ie die 1 Med-viering in de oogen van een
antirevolutionair nu het meest belangrijke
feit dat in de afgeloopen week heeft plaats
gevonden? Zijn er geen andere zaken ook
an beteekenis voor het leven der stad, die
in de wekelijksche correspondentie behan
deling verdienen?
Ongetwijfeld zijn ze er! Daar is nog al
tijd de Paleis-Raadihui6kwestie, diie in de af
deelingen der Gemeenteraad is onderzocht
en die nog heel wat papier en drukinkt zal
vergen.
Daar is de behandeling van het plan voor
de binnenstad, het z.g. verkeersplan, dat
op de agenda, van onze komende naads
zitting prijkt en dat op 75 milloen kosten
wordt geraamd.
Daar is de actie van verschillende kan
ten opgezet tegen de door ons gemeente
bestuur gevoerde loon- en woningpolitiek:
wij herinneren slechts aan de bezwaren
van het Verbond van Nederlandsche Werk
gevers, die deze week door Gedeputeerde Sta
ten zijn behandeld en aan de beschouwingen
door de Kamer van Koophandel ten beste
gegeven.
Maar er is wel gelegenheid op al deze din
gen terug te komen en over 1 Mei kunnen
wij moeilijk schrijven als de viering van
dien dag reeds lang achter ons ligt.
Wij willen voorop stellen, dat, wanneer
wij van de viering van den 1 Mei-dag spre
ken, wij slechts denken aan de demonstratie
der sociaal-democraten.
Zeker de communisten hebben ook hun
Meibetooging en Meivergadering en de z.g.
revolutionaire arbeiders probeeren ook iets
in elkander te zetten dat op een demonstra
tie lijkt, maar ze kunnen er niets van maken
omdat zoowel de menschen als de geest daar
voor ontbreken.
Over deze Meibetoogingen zouden we ze
ker niet schrijven, ze rimpelen niet eens
het water van ons stadsleven, ze hebben geen
beteekenis, ze zijn in elkaar gezet, gemaakt,
ze dragen in geen enkel opzicht het stempel
van echtheid, al ontbreekt de gekruide taal
natuurlijk niet
Déze demonstraties voeren ons terug in de
dagen van onze prille jeugd, toen ook een
hoopje ongedisciplineerde arbeiders liepen
met een roode. vlag. maar opgerold, en men
ergens ir 'n uithoek ging luisteren naair de
revolutionaire taal van Domela Nieuwen-
huis of een der mindere goden uit den
socialistisch-anarchistischen kring.
Neen, de sociaal-democraten doen het an
ders tegenwoordig. Ze hebben van de 1 Mei
demonstratie, van de kreet van opstand een
feestdag gemaakt. Ze hebben hun kleurige
banieren er bij gehaald, hun roode valken
en jeugd-organisaties. hun muziek en spel,
zij vieren het lentefeest niet als de venvor
penen der aarde, maar als de machthebbers
van de toekomst, de profeten van den tegen-
woord i gen tijd.
Zij hebben in Amsterdam de massa der ar
beiders weten te krijgen en te houden. Wie
Vrijdagavond de lange stoeten zag, trekkend
naar den Dam, wie de oude Plaatse zag. vol
roode banieren en roode tulpen, fantastisch
aandoende door de lichtschijn der vele hon
derden fakkels en enkele lichtzuilen, die
heeft begrepen dat er meer noodig is dan
een enkele verkiezingscourant om den mach
tigen invloed te breken die deze beweging
onder ons volk heeft gekregen.
En hij begrijpt ook, waarom de wethouder
de Miranda het oude regentenpaleis weer
wiil zien als Raadhuis van Amsterdam. Als
heeft hij gezegd, als wij de meerderheid heb
ben ir- clen Raad dan zullen van de torens
onze Meiliederen klinken. daD zullen wij van
den 1 Mei-dag een algemeene feestdag ma
ken.
Als wij dazen zin afmaken dan hoort er
nog bij: dan zal de roode vlag van de Raad
huiskoepel waaien, en de Miranda de men
schen toespreken van het balkon van het
Paleis.
Het is de kracht van de sociaal-democratte
dat ze het de menschen niet moeilijk ge
maakt heeft met principes.
Tastbare dingen heeft men de schare voor
gehouden ën gegeven, badhuizen, goedkoope
aardappelen, volksvoorstellingen, feestdagen.
En nog is het einde niet
Men kan en mag voor deze prestatie en
organisatie, voor de werkkracht en voor het
bereikte resultaat eerbied hebben, ook al
ziet men de ontwikkeling van deze beweging
met bezorgdheid aan.
Met bezorgdheid niet omdat wij niet voelen
voor een krachtige sociale politiwk. maar om
dat wij weten dat de mensch ook bij sociale
politiek alleen niet zal leven. Omdat het
einddoel van deze actie steeds weer en uit
sluitend is de mensch. Omdat dus het einde
altijd weer desillusie zal worden.
Natuurlijk hebben wij ook bij de verkie
zingen een taak. Wij moeten dit breken met
de historie zoo lang mogelijk te; inhouden
Maar de strijd tegen de wassende sociaal-
democratie wordt niet gestreden in onze po
litieke colleges maair in de politieke actie
van onze kiesverenigingen, in de social? ac
tie van onze vakbeweging, in chr.-sociale
organisaties, in de breedere actie van Kerk
en Evangelisatie.
Daarbij gaat h-et niet om behoud van het
oude dat moet verdwijnen, om het handha
ven van tradities die hebben gegolden, om
een machtspositie eenmaal bekleed.
Wie het zoo ziet is toch wel heel ver ai
van het verstaan der dingen die onder ons
leven. Neen het gaat om het Koningschap
van Christus en om de ziel van ons volk.
Verdubbeling van actie, van propaganda,
van gebed, dat is de roep die van het Mei
feest der sociaal-democraten komt tot de
christenen van Nederland.
AREND VAN AMSTEL.
BINNENLAND.
AMSTERDAM
RAADSAGENDA
Doordien de voordracht inzake de Paleis-
Raadihuiskwestie op verzoek van veie raads
leden m de afdeelimger ie onderzocht, kwam
er op de agenda voor de zitting van deze
week ruimte voor een heele reeks belang
rijke onderwerpen.
Wij kunnen aan deze agenda zien hoeveei
groot werk de Raad nog moet afdoen, wil hij
niet zijn opvolger direct overladen met de
overgebleven voordrachten.
Daar ie allereerst een voorstel tot af
schaffing van het Bruggeld voor de schip
perij. Een oud beestje ad, maar dat een taaii
leven bleek te hebben.
Dan komt aan de orde de stichting van
een overdekte Markthad aan de Soerabaja-
etnaat, waarover een breede discussie is te
wachten, wijl deze hal als proef is bedoeld,
doch heefl groot wordt opgezet.
De grootste stukken zijn echter het sche
ma-plan voor de binnenstad en in verband
daarmee de beslissingen over Vijzelgracht
en Rokin.
Naast deze voordrachten verschijnen nog
een a an tad interpellaties, n.l. over het optre
den der politie, de bescherming der kunst
verzamelingen in het Rijksmuseum, de leve
ring van brood door de coöperaties en den
verkoop van Perzisdhe tapijten door de
Bank wan Leening.
Op deze agenda missen we nog het rap-
p rt der commissie tot onderz »ek ven het
3500 woningenplan, de generale herziening
van de Politieverordening, met de nieuwe
regeling der Winkelsluiting, het 6aneerings-
plan van de oude stad, de herziening v. n
de subsidieregeling voor het Bijzonder Voor
bereidend Onderwijs en de voordracht voor
de Watervoorziening, terwijl ale vanzelf de
Paleis-Raadhuiskwestie ook nog in deze
periode dient te worden behandeld.
Er zal uus nog heel wet werk verzet moe
ten worden eer onze vroede vaderen met
vacantie mogen gaan
IN DAGEN VAN MALAISE
In dagen van economische malaise is de
genegenheid en gelegenheid om critiek te
oefenen, grooter dan anders. Ieder die de
besprekingen heeft medegemaakt in ver
band met de vaststelling der candidaten-
liisten voor den Gemeenteraad, zal dat heb
ben kunnen constateeren.
Maar het blijft niet bij die binnenkamer-
sohe critiek, die goed is en noodig en dik
wijls ook misverstand wegruimt, ook aller
lei colleges die in gelukkiger dagen zioh met
de politiek niet bemoeien, geven in couran
ten en adressen van hun zienswijze blijk en
demonstreer en de waarheid van het oude
spi eek woord, da. de beste stuurlui 6oms
aan den wal staan.
Zoo zien wij de actie van het Verbon t
van Ned. Werkgevers tegen de verlaging
van den aftrek der pensioenpremie van het
Gemeent.epersoneel. Voor Gedeputeerde Sta
ten betoogde de Voorzitter van dit Verbond
dat deze verhooging was in strijd met het
algemeen belang, wijl de positie van het
Overheidspersoneel reed6 veel beter is dan
van hen die iin particulieren dienst arbei
den. Hierdoor worden de laeton voor het
particulier bedrijf zwaarder en de werkloos
heid in de hand gewerkt
Tegen deze opvatting kwam de Gemeente
bij monde van den beer Kropman, Wet
houder, op. De norm bij het bepalen der loo
nen bij de Gemeente moet zijn het levens
onderhoud, en de pneit.ie van het overheid*
personeel moet niet al te onvast worden, en
schommelen met elke coninnctminvijziginr
Het liikt ons, dat in deze discussie <en
paar belangrijke punten niet zijn toegelicht
of althans niet scherp naar voren gekomen.
I) or het Verbond was niet tegen het besluit
bezwaar gemaakt, doch tegen de begrooting.
Welnu, het is aan te toonen, dat de begroo-
tingspositie deze meerdere uitgaven wal
kan hebben. Zelfs nu de Raad besloot, zeker
met instemming van het Verbond van
Werk ge veis, om de Zakelijke Belasting op
het Bedrijf al te sohaffen.
In de tweede plaats dunkt ons moest
meer belicht worden dat volstrekt niet
alle groepen van ret Overheidspersoneel,
zoover uitsteken boven de arbeiders in het
particulier bedrijf. Uit geldt met name vo r
de vaklieden en van velschillende groepen
ambtenaren.
Maar bovendien in de dagen va.n hooge
conjunctuur toen in de particuliere bedrij
ven dikwijls krankzinnige loonen werden
betaald, toen groote bankinstellingen het
personeel kochten met fabelachtige salaris
sen en in de bouwnijverheid de patroons
elkander geregeld overboden, is de Gemeen
te nuchter gebleven, en heeft aan dien wed
loop niet meegedaan, hoewel er toen wel
persoonel heenging, wijl men elders beter
terecht kon en meer verdienen.
In vroeger jaren heeft men de slechte po
sitie van de Gemeente wel eens dikwijls mis
bruikt om lage loonen, te lage loonen te be
stendigen. Hoog zijn de loonen ook nu mg
niet, a! is de positie van het gemeentep «to
neel in het algemeen goed te noemen. Dat
er eenige rust kwam en niet van jaar tot
jaar het personeel op een hoop gedreven,
vas zeker ook een belangrijk voordeel van
iet nu aangegane contract
Gedeputeerden zullen later litspraak doen.
Wij hebben eenige verwachting, dat het
niet za.l zijn in den gee6t van het Verbond
vanWerkgevers. Amsterdam behoeft nog
niet te komen onder controle van het Ver
bond van Ned. Werkgevers.
DE KAMER VAN KOOPHANDEL
Ook de Kamer van Koophandel is over
den Amsterdamschen Raad niet tevreden.
Dat zou in bepaalde gevallen te begrijpen
zijn als men den koophandel of de industrie
onnoodiig belemmeringen oplegde. Maar er
is de laatste jaren juiot integendeel ge
tracht de lasten waar mogelijk te verlich
ten. Zelfs'is zoowel voor de Haven als voor
de Industrie een speciale commissie be
noemd, die moest nderzoeken wat er kan
worden gedaan om de ontwikkeling en
bloei van handel en bedrijf te bevorderen.
Wat is de moeilijkheid nu? Het zijn er
twee.
In de eerste plaats heeft men bezwaar
tegen de verordening op den verkoop van
Deensch vleesch. Wij kunnen diit niet best
begrijpen. Het wordt niet verboden Deensch
vleesch te verkoopen, er wordt ook geen
prijs voor vastgesteld, alleen meent men
moet het publiek beschermd worden, (.oor
dien moet worden aangegeven dat men bui
ten landsch vleesch verkoopt.
Men zegt, dat dit het Deensche vleesch.
dat van goede kwaliteit is, impopulair ma
ken zal. .Wij gelooven hiervan niets. Maar
wel vreezen wij, dat voorheen heel wat
Deensch vleesch voor prima. Hollamdech ie
verkocht
De Kamer van Koophandel moet toejui
chen, dat gelet wórdt op de belangen der
koopers, dat de eerlijke handelemanieren
worden bevorderd er de eenste klas koop
man geen oneerlijke concurrentie heeft te
vreezen.
Moeilijker nog verstaan wij, dat de Kamer
zich ook uitspreekt over de bemoeiingen
van de Gemeente met den Woningbouw en
zelfs met de rentegarantie aan woningbouw
vereenigingen.
Hier is de Gemeente aan allerlei regelen
door den Wetgever gesteld, gebonden, hier
is een scherp toezicht, hier is het vo r bui
tenstaanders waarlijk niet zoo gemakkelijk
te oordeelen.
Bovendien komt hier de bouwnijverheid
geen oogenblik in het gedrang, omdat deze
huizen ook gebouwd moeten worden en de
leveranciers en aannemers zeker niet mon-
cler 6afe zijn, dan wanneer particuliere bou
wers voor eigen rekening een partij huizen
neerzetten.
Ook de Kamer van Koophandel, die e n
zoo belangrijk instituut is en een groote taak
heeft, moet niet over alles willen praten en
daarmee den schijn van reactionnaire ge
zindheid op zich laden.
DEN HAAG
HOFBERICHTEN
TI. M. de Koningin en H. K. H. Prinses
Juiiana zijn gistermiddag te drie uur per
auto naar Het Loo vertrokken.
Z. K. H. Prins Hendrik bracht gisteroch
tend, vergezeld van zijn adjudant, luite
nant ter zee le kl. Termij telen, een bezoek
aan het Gemeente-museum ter bezichtiging
van de tentoonstelling van Nieuw-Duitsch
porcelein Hij werd door den directeur ont
vangen en liet zich den heer von Pech
mann, directeur van de Berliner Porzellan
Manufaktur, voorstellen.
H.M. de Koningin en H.K.H. Prinses Ju
liana woonden Zondag in de Willemskerk
den jeugddienst bij onder gehoor van di
Den Hertog.
H. M. de Koningin-Moeder was Zondag
ochtend in de Kloosterkerk onder gehoor
van Ds. Ferguson.
Mr. J. A. RIJKENS.
De substituut-officier van Justitie bij de
Rechtbank alhier Mr. J. A. Rijkens heeft na
een ongesteldheid van enkele maanden zijn
werkzaamheden hervat.
RAAD VAP BEHEER DER H. T. M.
De heer v. Vuuren bedankt en geelt
een fijn lesje.
Het lid vam den gemeenteraad, A. C. A.
vain Vuuren heeft een brief tot den gemeen
teraad gericht, waarvan we den korten in
houd reeds meedeelden, maar die te fijn is,
speoiaal voor de voorstemmens voor de mo
tie-Vliegen, om niet don vollediigen tekst
te publiceeren.
Het schrijven luidt als volgt:
„Wettig door u aangewezen als lid van
den naad van beheer der N V Gemengd
Redirijf Haageche Tramwegmaatschappij
zou ik c.imiddel lijk vrijwillig van deze eer
afstand hebben gedaan, indien mijn ge-
acl te medeleden, die, naar hun zeggen,
zich bij de stemming hebben vergist, waren
begonnen te erkennen, dat d>e fout bij hen
lag en, zonder iets te vraen of te eischen,
hun spijt hadden uitgesproken, dat deze
nlei meer ongedaan wa6 te maken.
Het debat, waarbij ongeroepenen zich ala
wakers opwierpen voor mijn eer en fatsoen
die ik onder mijn hoede veilig voel, en de
aanneming eener motie, waarbij de meer
derheid in een waar deer img trad van een
geheime stemming, maakten mij dat onmo
gelijk. Hetgeen ik m.i. alleen mocht doen
als vrijwillige daad en collegiale attentie
zou dan een schijn hebben gekregen van
eon wijken voor een heibeltje en wat erger
is, zou mij gemaakt hebben tot med plich-
tige aan een voor het bewaren va'i het ge
heim der stemming bedenkelijk precedent.
Wat ik toen, tot mijn leedwezen, niet kon
doen, kan ik thans met een gerust geweten,
dank aan de gewaardeerde houding van de
pers, waarvan, bij mijn weten, geen enkel
orgaan, onverschillig zijn politieke kleur,
de wijze, waarop in deze zaak is opgetre
den, heeft verdedigd en niet heeft getoond
mijn houding in dezer volkomen te ver
staan.
Niemand zal dan ook in mijn heengaan
thans een bukken kunnen zien voor het ge
weld eener motie en niemand behoeft nog
te vreezen, dat du raad zich op een prece
dent eite dat van Maandag ooit zad durven
beroepen.
In volle vrijheid geef ik daarom bij dezen
aan den raad de beschikking terug over den
mij bij wettige stemming op 27 April toe-
gekenden zetel in den raad van beheer der
H.T.M. en stel ik daarmede mijn geachte
collega's die zich door mijn verkiezing zoo
verbijsterend zagen teleurgesteld, gnacieuse
lijk in de. gelegenheid, hun vergissing te
herstellen.
WIJZIGING VERORDENING
ARBEIDSVOORWAARDEN
Artikel 1 van de Verordening nr. 10 van
1927 bepaalt, dat de dienstboden, de naai
sters en de keukenmeiden bij de gemeente
ziekenhuizen, evenals de schoolschoon-
maa.k6ters en de werkvrouwen in gemeen
tedienst, in dienst worden genomen krach
tens overeenkomst naar burgerlijk recht,
welke schriftelijk en in dubbel wordt opge
maakt en geteekend door het gezag, waar
door, volgens het Ambtenaren- of Werklie-
denrelement 1911, de aanstelling anders zou
zijn geschied.
In verband daarmede werden de overeen
komsten, die uit de toepassing van boven
genoemde verordening voortvloeiden, voor
het vaste personeel van de zijde der ge
meente gesleten en geteekend door B. en W.
15 April trad in werking de nieuwe re
dactie der Gemeentewet, waarvan art 78
den burgemeester of diens gemachtigde aan
wijst om de gemeente bij buitengerechtelijke
rechtshandelinen te vertegenwoordigen.
Dientengevolge moet genoemde Verorde
ning worden gewijzigd in dien zin, dat B.
en W. wel de beslissing houden over het
vast im dienst nemen, maar dat niet in
strijd met genoemd art 78, wordt voorge
schreven. dat de onderteekening, d.t de ver
tegenwoordiging de gemeente bij een bui
tengerechtelijke rechtshandeling, ook door
het College geschiedt. Tevens kan men dan
rekening houden met de laatste technisohe
herziening der salaris- en loonregeling, ala
gevolg waarvan ook op de dienstboden,
naaisters en keukenmeiden bij de gemeente
het Werkliedenreglement 1911 van toepas
sing werd; al hetgeen op ambtenaren be
trekking heeft, dient dus uit de verordening
te vervallen in de artikelen 1 en 2.
HAARLEM
Ds. L. HOORWEG Jz.
Dinsdag 19 Mei zal Ds. L. Hoorweg Jr.. de
beroepen 4de predikant bij de Geref. Kerk
alhier, bevestigd worden door Ds. A. M.
Boeyinga, terwyl de intrede is bepaald op
Donderdag 21 Mei. Beide diensten zullen ge
houden worden in de Kloppersingelkerk.
ORGELBESPELING KLOPPERSINGEL.
KERK.
Vrijdagavond 8 Mei zal in bovengenoemd
kerkgebouw de 13de orgelbespeling worden
gehouden. Ds. G. R. Kuiper, van Kralingen,
vroeger te Haarlem, zal spreken over het
onderwerp: „Spiegels van het hemelsche
verschiet".
ZWOLLE
DE WETHOIJDERSVERKIEZING.
In de raadszitting van gister is de heer
J. Balkestein opnieuw tot wethouder gekozen.
HET MONUMENT AAN DE SASSENPOORT
Hedenmiddag had plaats de onthulling
van het monument aan de Sassenpoort, ter
herinnering aan Zwolle's 700-jarig bestaan.
ALMELO
ALG. ZIEKENFONDS „ALMELO"
Zaterdagmiddag werd het nieuwe kantoor
gebouw va-n het Algemeen Ziekenfonds
„Almelo"' officieel geopend.
Hot woord werd gevoerd door mevr. B. F.
Bon em) Faure, en Mr. M. Sichterman, bur
gemeester.
Dr. A. Santee Landweer bood namens de
doktoren een bureau met stoel aan.
Daarna sprak nog de heer J. C. Schrijver,
oud-voorzitter van het Fonda
Het Fonds telt thans 17.000 leden.
GOUDA
DE S. D. A. P. DRINGT AAN OP
BELASTING VERHOOGING.
De Raadsfractie van de S.D.A.P. heeft zich
met een uitvoerig schrijven gericht tot Ged.
Staten van Zuid-Holland. Adressante geeft
in dit schrijven met een reeks becijferingen
aan, dat de gemeente Gouda in 1933 met een
groot tekort zal zitten, indien de door de
meerderheid van den Raad goedgekeurde
begrooting 1931 ook door Gedeputeerden zal
worden aanvaard. Zy dringt er daarom op
aan, dat Ged. Staten eerst dan hun goedkeu
ring aan deze begrooting zullen hechten,
wanneer de belastingheffing zoodanig zal
zyn, dat ook in de komende jaren een slui
tend budget zal kunnen worden verkregen.
GEWESTEL. LANDSTORCOMMISSIE
In de laatstgehouden vergadering van de
Gewestelijke Landstorm com missie voor
Gouda en omgeving, werd als lid dier com
missie geïnstalleerd de heer Mr. Ram bon
net, burgemeester dei- gemeente Schoon
hoven.
ADVERTENTIE N:
Van 1 tot 5 regelsL17VJ
Elke regel meer0.22Ya
Ir.gez. Mededeelingen
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer0.15
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
10e Jaarganc
Voornaamste Nieuws.
(blz. 1.)
Bloedig drama te Amsterdam: huisbewaar-
der vermoord.
(blz. 2.)
President Hoover over bewapening en
wereldcrisis.
De Kleine Entente bijeen,, ter bespreking
van de Toluniekwestie.
Engeland tegen hetuitstel der ontwape
ningsconferentie.
De plannen der sovjets voor Spanje.
De broodprijs in Duitschland.
Toenemende onrust in China.
De rust op Madeira hersteld.
Ahrenberg op Groenland aangekomen.
Onlusten in Spaansch-Marokko.
(blz. 9)
Het gejuich der bloembollenvelden.
Het gouden feest der Zuid-Afrikaanschs
Vereeniging.
Dr. Colijn zal in Juni voor de N. C. R. V.
een rede houden.
Memorie van Antwoord aan de Tweede
Kamer over het wetsontwerp tot wijziging
der Stuwadoorswet.
Ernstige aanrijding te Sloterdijk.
(blz. 11.)
Het advies der Staatscommissie inzake
Arbeidszorg voor Onvolwaardigen.
Jaarvergadering afd. Zuid-Holland vaö
Pro Rege.
Opening van het vliegveld op West-Schou
wen,
Gemengd Nieuws.
EEN BLOEDIG DRAMA OP HET
ROKIN TE AMSTERDAM
EEN CONCIERGE AFSCHUWELIJK
VERMOORD
Maandagavond tegen negen uur bezocht
de heer Fahrenholz zijn kantoor op het
Rokin te Amsterdam. Toen hij de deur op
den hoogen stoep had geopend, sloeg heni
de schrik om het hart Overal vertoonden
zich in de kleine vestibule bloedsporen.
Achter de tochtdeur lag het lijk van een
man. geheel met bloed overdekt Hij hleek
op gruwelijke wijze te zyn vermoord.
Onmiddellijk werd de politie gewaar
schuwd en binnen eenigen tijd waren aan
wezig de commissaris van politie, de heer
Harrebomee, de inspecteur Van Cleef, eenige
rechercheurs en spoedig daarna de subst.
officier van Justitie, Mr. Versteeg, benevens
de politiescheikundige de heer Van Ledden
Hulsebos en de anatoom-patholoog de heer
Hammer.
De heer Fahrenholz, die den moord had
ontdekt, kon ook aan de autoriteiten mee-
deelen, dat het slachtoffer was de concierge
van het perceel, de heer Van de Velde, een
man van omstreeks 55 jaar.
Bij het eerste onderzoek bleek dat den
man de hersens waren ingeslagen en dat
hij een zevental steekwonden boven of in
du maagstreek had.
De vermoorde was de schoonvader van
den tandarts V. C. de Munck, die in het
zelfde gebouw de praktijk uitoefent. Deze
laatste woont in Zandvoort en werd ge
waarschuwd.
De politie heeft zoo spoedig mogelijk een
groot deel van het Rokin afgezet, opdat zoo
weinig mogelijk personen de onmiddellijke
omgeving van het huis zouden betreden in
verband met het ontdekken van den dader.
Hiervoor werd een politiehond gerequireerd.
Voor deze er was, kon worden vastgesteld,
dat de vreeselijke daad moet plaats hebben
gehad omstreeks acht uur. Het lijk bleaf
onaangetast liggen tot foto's waren geno
men.
Een onderzoek van het lijk bracht aan
het licht dat deze moord niet was geschied
uit roofzucht, want in de zakker werd emi
portemonnaie met geld gevonden.
Omstreeks 10 uur kwam de tandarts de
Munck. Hij constateerde, dat het inderdaad
zijn schoonvader was. die gevallen was als
slachtoffer van een moordenaar. Hij deelde
ook mede, dat de vermoorde, die wel con
cierge is in het gebouw, er niet woont. Zijn
woning is gelegen aan een der grachten, ter
wijl zijn vrouw in Zandvoort woonachtig is.
Het onderzoek met den politiehond om
den nog onbekenden moordenaar te vinden,
had weinig resultaat. De hond liep, nadat
hem lucht was gegeven in de richting van
den Dam. Hij bleef echter spoedig staan.
Daarna ging hij naar het bekende pon'je
en liep weer terug naar het perceel, waad
de moord heeft plaats gehad. Een tweede
poging leverde evenmin iets op.
De politie tast op het oogenblik nog in
het duister, wie op zulk een gruwelijke
wijze den heer Van der Velde om het leveu
bracht.
Het mes, waarmedo de moord moet zijn
bedreven, is niet gevonden.
Lang na middernacht waren justitie en
politie nog druk in het huis bezig alles
nauwkeurig vast te stellen. Het lijk was
intusschen door den Geneeskundigen Dienst
naar het Binnen-Gasthuis overgebracht.
Nader vernomen wij nog, dat bij een ver
der onderzoek in het huis in een keukentje
achter in de gang eerst gevonden is ren
krant met bloed, daarna ontdekte de poh'tie
een lang dolkmes en een houten hamer.
Op het dolkmes werd bloed gevonden. De
ze voorwerpen zijn in beslag genomen. Doop
den heer Van I.edden Hulsebos zullen deze
voorwerpen onderzocht worden.
De politie vermoedt voorts, dat »le ver
moorde is overvallen topn hij het huis be
trad. Zij grondt dit vermoeden op het feit
dat in den laatsten tijd reeds tweemaal in
het perceel is ingebroken.
De hoofdinspecteur van politie Van der
Heul en de inspecteur Van Cleef *'jn in
verband mat den moord por auto naar
Zandvoort gegaan.
De commissaris van politie de heer Harre
bomee heeft hedennacht den heer De Munck
nog een verhoor afgenomen.
