DINSDAG 28 APRIL 1931
NA DEN SLAG
CHR. BOND VAN
BELASTINGAMBTENAREN
BINNENLAND.
HET AVRO-CONFLICT
Leger en Vloot.
jden
van
fifö-
>eel-
sten
ling
De
van
>un-
gi).
E7JNI0E INDRUKKEN. DE S. G. P. EN
HAAR STRIJDWIJZE. STERKE
RECHTSCHE KEUZE.
Amice!
Na den slag wil ik je eens melden hoe
het ons hier in het. Zeeuwsche gewest ver
gaan is. Nu de kruitdamp is opgetrokken,
kunnen wij rustig het politieke strijdterrein
hier overzien.
Allereerst moet ik beginnen met Gods
(trouw te roemen, die onze kleinmoedigheid
vóór den slag, zoo heerlijk beschaamd heeft.
Want het is een feit, dat eenige weken
voor den strijd, in tegenstelling met vroeger,
alles rustig on stil was. Nauwelijks hier en
daar een aanplakbiljet of een aanbeveling
achter de vensters. Politieke vergaderingen
van alle partijen slechts weinige, en «.lie
er gehouden werden, waren matig bezocht.
Het oude vuur was als 't ware ook uit onze
gelederen,, maar het wasniet gedoofd!
Toen wij op do Partijdag te Middelburg
waren, om allen gezamenlijk Gods ze
gen over den strijd te smeeken, bleek cr
reeds onzichtbaar vuur te gloeien. Wij spra
ken met verscheidene broederen, die ook lel-
riiug in onze partij gaven, maar verschillen
den waren met zorg vervuld. Zou de achter
uitgang der A. R. zich voortzetten? Zouden
wij weer geen zetel verspelen? Zou de Partij
dag slagen?
Maar ziet, daar kwam de eerste bescha
ming van ons kleingeloof. Van alle kanten
6troomden de mannen broeders uit Sluis,
Beveland, Tholen en Walcheren binnen.
t Werd prachtig vol. Vooral zag men er oen
aanzienlijk aantal Burgemeesters, ten bewij
ze. dat niet langer overwegend rechtsche
gemeenten door mannen van links worden
bestuurd, gelijk vroeger wel het geval was.
Men kon het zoo merken, er kwam een b e-
z i e 1 i n g in de Zeeuwsche gelederen, men
gevoelde den ernst van den strijd en in blij
de geloofsverwaohting golfde het door de
groote zaal, als slotzang:
Geen geval, geen zorg, geen list, epz.
De bezieling scheen weergekeerd als in de
dagen van Lohman en Pompe van Meerder-
voort, Er werd aangepakt, ofschoon wij op
6ommige dorpen dien dag konden constatee-
ren, dat er toch wel iets aan haperde. Maar
dat komt D. V. een volgende keer wel in
orde.
uver een tweetal punten in dezen stnjd
wil i'k Iets zeggen. Er is ditmaal in Zeeland
een geheel andere tactiek gevolgd
als bij vorige verkiezingen. Ten eerste de
koersverandering van het dagblad „De
I Zeeuw", een verandering die met groote vol
doening geconstateerd is, door vele A. R. On-
ze heer Zuidema liet ditmaal onze S. G. P.-
broeders doen wat goed was in hun eigen
I oogen en wat zij meenden te kunnen verantr
woorden. Ofschoon er telkens prikkelende
I artikelen aan het adres onzer A. R. werden
gericht, ofschoon er een verkiezingsnummer
van „De Banier" verscheen, zóó lasterlijk als
Sk zelden zag, de redacteur liet zich niet
meer uit zijn tent lokken, can een onzalig
broeder twistgeschrijf te beginnen. Slechts
een heel enkele maal heeft hij eenige zaken
recht gezet. Een heel verschil met eenige ja
ren geleden, toen bijna elke courant een ver
dediging moest bevatten. Trouwens het ls
onbegonnen werk. Onze dwalende broeders
komen met zaken aandragen uit 1924, als
i goedkeuring Statuten Dageraad enz., die
reeds uit den treure weerlegd zijn. Thans was
door deze houding de scherpte van een
broedertwist geheel uitgeschakeld. En de A.
R. werkten veel rustiger en onheilig vuur
was er niet half zooveel als bij vorige verkie
zingen.
Een tweede punt dat weldadig in onze
leringen heeft gewerkt, is dat onze A. R. Sta-
ten laden Van 't Hoff, Domini cus, Vogelaar,
Sonke en Den Boer zelve mede op 't verkie-
zingspad gingen. Voor de kiesvereenigingen
van hun ressort spraken zij allen over de nf-
peloopen periode en wat de A. R. daar ver
richt hadden, terwijl dan een andere spreker,
o.a, de heer Zuidema van „De Zeeuw", en
Mr. Schwartz van Rilland, de principieele
kant der Statenverkiezing toelichtten.
Deze twee punten hebben ongetwijfeld een
echte vertrouwenssfeer in onze Zeeuwsche
A. R. gelederen gebracht. Er kwam een be
zieling in „onze" menschen, en met dank
baarheid mag de A.R. partij op de gehouden
verkiezing terugzien. Want wie had het dur-
ven verwachten, dat onze A R. partij in Zee
land, wat stemmen aantal betreft, aan de
spits staat? Van 18944 in 1927 klommen wij
op 20607, alzoo 1663 meer en dat terwijl onze
partij 't steeds moet kunnen en altijd in het
1 hoekje zit waar de slagen vallen.
Iiat dezen uitslag is veel te leeren en de
eerste les is wel deze, dat de A. R. niet meer
afbrokkelt ten gunste der S. G. P.-broederen.
Hun groei van 1367 stemmen in 4 jaar, is
i het gevolg, dat steeds meerdere vrouwen
gaan stemmen, dus is deze groei zeer logisch
Ik ken een klein dorp, waar er nu 28 ge
weest zijn, die in 1920 bij de Karnerverkio
zing het nog als zonde beschouwden. Als
men dit over de geheele linie trekt en
het vermeerderde aantal kiezers rekent, dan
I is bij die partij geen vooruitgang, ook al had
den zij een zetel meer.
De C. H. klom in vier Jaar tijds met 3340
stemmen, voorzeker een prachtige vooruil-
gang, waarin wij ons ook verheugen. Had
den zij 16 stemmen meer gehaald, zij hadden
8 zetels gehad. Nu konden de Roomschen
hun zetel behouden.
Hoe het ook zij, wij hebben een sterke
rechterzijde. De Rechterzijde waartoe wij
ook de S. G. P. rekenen, immers bij belang-
rijke stemmingen in principieele dingen
wordt meermalen één lijn getrokken
houdt nu 27 zetels bezet, terwijl de linker
zijde slonk tot 13. De verkiezing van de „wil
de R. K", de heer Van Dalsum, is het gevolg
van het waterleiding-plan. De heer v. D. is
sterk tegen de Z. VI. waterleiding en heeft in
woord en geschrift daartegen geijverd. Hij
wist 2234 kiezers achter zich te krijgen, die
de officieele Roomsche lijst in de steek
lieten.
De S.D.A.P. ging in 4 jaren ruim 5000 stem
men vooruit 't Moet gezegd, ze hebben
enorm gewerkt en dit stemt ons tot naden
ken. De vooruitgang ging echter ten koste
van de V.B .en VD. en niet ten koste dei
rechterzijde.
Nog moet ik op een verschijnsel wijzen.
Zooals je weet is Zeeland een plattelands-
i district bij uitnemendheid. Nu zou men daar
onwillekeurig verwachten, dat daar toch
wel een liist voor de firma Braat zou zijn in
gediend. Niets van dit alles, deze partij is
m i. ten doode opgeschreven. Gelukkig maar,
dan wordt de strijd steeds zuiverder. Ik
grond dit oordeel op het volgende. Vorige
week las ik in „Onze Zeeuw" dat op een
dorp de Candidaatlijst voor de Vrijheids
bond was vastgesteld en als No. 2 stond
vermeld, „de lijstaanvoerder der Plattelan
ders bij een vorige verkiezing". Ik liep hem
tegen het lijf en vroeg „hoe zit dat!" mnai
hij was nu maar V-B., dat was beter. De
ervaring had hom geleerd, dat alleen de
groote partijen, met hun speciale
i Kamerleden (zooals wij v. d. Heuvel en de
I Roomschen Winterman) meer kunnen berci-
DE OPENINGSREDE
BEN JAAE ZONDEK GROOTE
SCHOKKEN
Heden kwam de Chr. Bond van Belas
tingambtenaren te Utrecht in zeven-en-
twintlgste al gemeen e vergadering bijeen
onder voorzitterschip van. den heer W.
Kooiman uit Delft.
In zijn
Openingsrede
heette hij de talrijk opgekomen afgevaar
digden der afdeelingen welkom en herin
nerde aan de ten vorlgen jare te Amster
dam gehouden jubileumvergadering. Het
waren daar in Amsterdam mooie dagen,
waarbij wij nog eens echt herinnerd werden
aan het vele en moeilijke wrerk van onze
ouden en voorgangers, die stonden in de
eerste rijen toen het lid-zijn eener Chr.
organisatie nog beteekende hoon en smaad.
Wij hebben echter nog het vertrouwen, dat
wanneer nu hetzelfde van ons zou worden
gevraagd, ook wij d;en last geduldig zou
den dragen. Gode zij dank is er ook nu
nog liefde voor ons beginsel en daarmee
ook voor de Chr. vakbeweging.
De economische omstandigheden waaron
der wij thans bijeenkomen, aldus spr., zij;n
niet gunstig. De toestand zoowel in als bui
ten ons land is niet rooskleurig. Vooral de
groote werkloosheid is een verschijnsel, dat
ons met vrees vervult Willen werken en
geen werk te kunnen vinden, werkt depri-
meerend en moet zeker bij ieder welden
kend mensch medegevoel opwekken. Men
zit met overproductie, een teveel aan goe
deren, en toch daarbij andere groepen waar
een gebrek aan het alleraoodigste bestaat
Moge de vakbeweging in het algemeen en
de Chr. vakbeweging in het bijzonder
krachtige hulp en steun bieden aan die
minstbedeclden en mogen er wegen gevon
den worden om tot herstel van normale ver
houdingen te geraken.
Als personeel in overheidsdienst treft ons
niet in de eerste plaats de boven omschre
ven toestand^ doch de onderlinge solidari
teit eischt van ons, dat wij medegevoelen,
wat bovendien in overeenstemming is met
het gebod Gods onzen naaste lief te hebben
als onszelven.
Zijdelings worden ook wij door de crisis
getroffen, waar allerlei wenschen onzerzijds
op vervulling wachten.
Het verloopen jaar ging voor onze orga
nisatie zonder groote schokken voorbij. In
de Pensioenwet kwam geen noemenswaar
dige wijziging en de verbeteringen welke
wij op dat gebied wenschen zullen op een
nadere toekomst moeten wachten. Moge
het een niet te verre toekomst zijn.
Spr. herinnerde vervolgens aan de tot
stand-koming van de Ambtenarenwet 1929
tengevolge waarvan een nieuw organisatie-
besluit tot stand zal moeten komen. Dat is
temeer van belang omreden nog niet be
kend is, wat met de reorganisatieplannen
gebeuren zal. De behandeling daarvan in
de bijzondere commissie had tot gevolg, dat
de organisaties unaniem van oordeel waren,
dat deze niet zijn in het belang van het
Rijk en van zijn ambtenaren.
De salarieering onderging het verloopen
jaar weinig verandering. De tot stand ge
komen twee groepen regeling, assistenten
en kommiezen, hoewel op zichzelf be
schouwd een vervulling van lang gekoes
terde wenschen, bracht niet de oplossing
die rechtens verwacht mocht worden. Ook
de hoop, die bij zekere groepen bestond op
een meer bevredigende regeling inzake de
uitvoering van den dienst is niet vervuld.
Ook andere verlangens bleven tot de vrome
wenschen behooren, zooals verschil van
diensttijd voor de bezoldiging, verschil in
toepassing van diensttijd voor rijksklerken
der directe belastingen en van de regis-
stratie enz.
Spr. herinnerde vervolgens aan de tot
standkoming van de Int, Federatie van Chr.
overheidspersoneel en den groei van de
Chr. vakbeweging in Nederland. De eigen
organisatie deelde in dien groei en steeg
van 1308 tot 1353 leden.
Tenslotte liet spr. de af te handelen
agenda de revue passeeren, waarbij hij op
beperking van de discussies aandrong.
Herdenking van hen, die
heengingen.
Aan Het einde van zijn openingsrede,
sprak de voorzitter een woord van nage
dachtenis aan hen, die den bond in het af-
geloopen jaar door den dood ontvielen,
waarbij de vergadering zich van haar zit
plaatsen verhief.
Jaarverslagen.
Hierna waren aan de orde de jaarversla
gen van secretaris en penningmeester als
mede het beleid van het bestuur en de
redactie van het bondsorgaan.
Het verslag van den secretaris, den heer
K. Roozenboom vangt aan met de mede-
deeling, dat de regel, dat elk jaar een wij
ziging der Pensioenwet tot stand komt, in
1930 onderbroken werd. Bij de wenschen,
die bij het overheidspersoneel leven behoort
ongetwijfeld een nieuwe Pensioenwet, die
de materieele rechten der oorspronkelijke
wet van 1922 bevat. Het verslag bevat ver
der gegevens omtrent de werkzaamheden
van onderscheiden sub-commissies en voorts
van het Permanent Comité. Onder de ge
voerde acties vinden we vermeld het twee-
rangenstelsel bij den actieven dienst, do
vier procent aftrek op derde klas stand
plaatsen, de lichting 1919 en haar lotge-
nooten, tot eerste klas bevorderden in het
tijdvak 1 Juli 19221 Jan. 1925 en het met
gunstigen uitslag bekroonde proces tegen
den Staat der Nederlanden, waarbij hij
ken, daar deze de geheele fractie achter
zich hebben.
Deze les, wordt thans door velen geleerd.
Ik ga thans eindigen, 't Zal straks wel
een geschrijf worden, wie er de zetels van
Gedeputeerden zal moeten bezetten Jlet
Protestantsche Zuiden" en de „Middelburg
se he Crt- (Lib.)" zijn reeds aan het raa<l-
geven geweest. Men gewaagde er reeds van,
dat de A.R. één van de twee zetels moes
ten prijsgeven, want dat „wettigde de da
ling bij de A.R.-partij en de stijging bij de
andere".
Welnu, de stembus heeft gesproken en
onze A.R. heeft o.L recht op haast twee
zetels. Of de vrijkomende zetel van do V-B.
door een CH. zal worden bezet, zal de toe
komst leeren.
En nu beste vriend ga ik eindigen. Soli
Deo Gloria is mijn slot van deze verkie-
zingsbrief.
Met vriendelijke groeten,
tt.
A. M. W.
veroordeeld is aan bovengenoemde poep
een tweede verhooging uit te keeren. Voorts
de positie der tijdelijke rijksklerken, de re
organisatieplannen, het aantal adjunct-
kommiezen-plaatsen, de Zondagsdienst enz.
Het aantal afdeelingen klom tot 36, de af
deelingen Sittard en Sneek werden opge
richt Een poging om Noord Brabant-West
te splitsen leed schipbreuk. Te Gouda en
Den Helder zijn plannen tot oprichting van
een nieuwe afdeeling in overweging. Het
ledental was 1 Jan. 19S1 1353.
Uit het. jaarverslag van den penning
meester, den heer J. van Keulen uit Rotter
dam blijkt, dat de ontvangsten bedragen
hebben 19.025.S4, de uitgaven 19.286.03,
aldus een nadeelig saldo van 260.17.
Na bespreking werden de beide jaarver
slagen goedgekeurd.
Bestuursverkiezing.
De aftredende hoofdbestuursleden, de
hoeren J. Kooiman en C Marees werden
met algemeene stemmen als zoodanig her
kozen. Eveneens werden herkozen de leden
der Commissie van geschillen.
Aan de orde waren daarna
de voorstellen
van hoofdbestuur en afdeelingen op de be-
handeiing waarvan wij morgen terug ko
men.
MARTHA-STICHTING
Verschenen is de Winst- en Verliesreke
ning der Martha Stichting (Voor onver
zorgde kinderen). De debetzijde geeft een
totaal bedrag van f 265.213.SSV2, hiervan is
f 209.306.25 voor algemeene onkosten, zoo
dat voor de 514 verpleegde kinderen met
152370 verpleegdagen het bedrag per ver-
pleeedag en per kind bedraagt f 1.37. Aan
verpleeggelden werd ontvangen f 117.639.S2
terwijl 't verlies over 1930 bedraagt 98.551.19
welk bedrag voor een groot gedeelte wordt
verklaard door de uitgaven voor het meis
jeshuis n.l. f 40.000. De balans geeft als
eindcijfer f 744275.09. Vergeleken bij het
vorig jaar zijn de verpleegdagen 5000 hoo-
ger. Het bestuur hoopt door zuinig beheer
én te ontvangen giften het tekort te zien
minderen.
NED. JOURNALISTENKRING
In de Zaterdag j.l. gehouden bestuurs
vergadering van den Ned. Journalisten-
Kring is een commissie benoemd, die tot op
dracht kreeg rapport uit te brengen over de
vraag, hoe op de beste wijze voorzien kan
worden Ln het pensioen voor weduwen en
weezen van journalisten.
De commissie werd als volgt samengesteld:
de héeren Henri Dekking (Rotterdam), voor
zitter; Mr. J. J. v. Bolhuis (Den Haag); J.
tl. Rogge, (Amsterdam); J, H. van Oosten,
(Haarlem); en F. Th. Holsboer (Deventer).
Het bestuur besloot verder te blijven stre
ven naar de invoering van een in bet ge
heele land geldigen politie-penuimg (pers-
penning) voor journalisten.
VEREEN. VAN RECLASSEERINGS
INSTELLINGEN
Wij ontvingen het Jaarverslag 1930 der
Vereen, van Reclasseerings-Instellingen.
Door toetreding als lid der Vereeniging
van het Consultatiebureau voor Alcoholis
me te Haarlem was aan het eind van het
Vereenigingsjaar het aantal leden tot 51
gestegen.
In de Algemeene Vergadering, welke 23
April 1930 gehouden werd, werd Mr. dr. W.
Fick, die na het bedanken als lid van den
heer Mr. dr. L. N. Deckers, de vergaderin
gen van het bestuur had bijgewoond, als
lid van 't bestuur gekozen in de vacature
Deckers, terwijl als lid gekozen werd Prof.
dr. H. Dooyeweerd en de heer G. H. Ho
ning herkozen werd.
De benoemden namen allen hun benoe
ming aan.
Het afgeloopen jaar heeft het bestuur een
groot verlies geleden door het overlijden
van Pater Ildefonsus. Allen, die in nauwe
aanraking met Pater Ildefonsus zijn ge
weest, zullen zich tot hem hebben aange
trokken gevoeld door zijn hulpvaardigheid
en grooto werkkracht, terwijl het werk der
drankbestrijding in hem een ernstig voor
vechter heeft verloren.
Gezien dc ongunstige economische om
standigheden, vooral in de laatste helft van
het vorig jaar, meent het bestuur, dat de
arbeid van het centraal bureau toch nog
bevredigende resultaten heeft opgeleverd.
Niet ontkend kan evenwel worden, dat
de overal heerschende werkloosheid zich
ook heeft doen voelen bij het plaatsings-
werk en dit zeer heeft bemoeilijkt.
Als naar gewoonte wordt in dit verslag
venvezen naar de verschillende bijlagen. In
bijlage I vindt men een overzicht van de
werkzaamheden van het Centraal Bureau
van 1914 tot en met 1930. Üit dit overzicht
blijken de gevolgen van de ingetreden ma
laise. Bijlage II geeft het overzicht over
1930. Het aantal aangebrachte gevallen is
ook eenigszins verminderd en bedroeg 490.
Uit bijlage III blijkt welke instellingen deze
gevallen hebben aangebracht
Voor 25 reeds vroeger aangebrachte ge
vallen werd opnieuw de hulp van het Bu
reau ingeroepen, terwijl nog 97 gevallen
van het vorig jaar waren overgebleven. Te
zamen waren er met de nieuw aangebrach
te gevallen derhalve 612 gevallen in be
handeling.
Van deze 612 gevallen werden er 505 af
gehandeld. Op het einde van het jaar waren
derhalve nog 107 gevallen in behandeling,
waarvan er S9 ontslagen waren en 18 nog
ontslagen moesten worden.
Van deze 505 afgehandelde gevallen wer
den er 300 afgevoerd, n.l.: 22 gevallen voor
dat door het Bureau moeite gedaan werd;
21S gevallen tijdens het doen van moeite;
60 gevallen nadat reeds plaatsing verkre
gen was.
Wat den verrichten arbeid betreft, zou
den deze 60 gevallen gevoeglijk geteld kun
nen worden bij het aantal, door het Bur.
geplaatste personen, daar eigenlijk al het
voorbereidende werk hiervoor verricht was.
Het ligt voor de hand, dat deze gevallen
aan onze vertegenwoordigers een groot ge
voel van teleurstelling geven. En niet min
der onstemt het de werkgevers, wanneer
een plaatsing niet doorgaat waardoor vaak
een andere plaatsing weer bemoeilijk wordt.
Door het Bureau werden derhalve 205
gevallen met succes afgehandeld.
DEMONSTRATIE NEDERL.
FABRIKAAT
Door Mr. J. Huges, den organisator der
I. T. A.-tentoonstelling in 1928 te Arnhem,
worden thans plannen uitgewerkt tot het
houden van een „Pemonstntie van Neder
landsch Fabrikaat" iu 1932 op het landgoed
Zijpendaal.
HET RAPPORT VAN DE
COMMISSIE-DE VRIES
GEEN CORRUPTIE OP FRAUDE; WEL
EEN DUBHELBARTIGB HOUDING
Zooals we elders reeds toezegden, geven wb
thans op drinsena verzoek nog een resumé van
het Radio-rapport. Vorige week verslonden do
verkiezingen zooveel ruimte, dat we met een
kort uittreksel moesten vol3taan.
De opdracht
De com misse bestaat uit: Trot Mr. C. W. de
Vries, voorzitter; Mr. B. de Gaay Kortman ep
Mr. C. P. M. Romme, en had do volgende op
dracht: rapport uit te brengen over de vraag
of de modcdeellngen en beschouwingen, voor
komend in het dagblad „De Gelderlander" van
33 November 1030 en in de vorige artilcelGn van
genoemd dagblad op dezelfde aangelegenheid
betrekking hebbende, en of de mededeeJIngen
en beschouwingen voorkomende ln de „Nieu
we Rotterdamsche Courant" va.n 29 November
1930, beide ten aanzien van gedragingen van
den heer W. Vogt gerechtvaardigd zijn.
WIJ ontleenen aan de overwegingen bet vol
gende:
I. De commissie had zteb strikt aan de uit
drukkelijke opdracht te houden en het lag der
halve niet op haar wog een oordeel uit te spre
ken over de geJteele gestie der A.V.R.O.
Een oordcel over de geheele gestie der
A.V.R.O. kan trouwens niet van de Commissie
worden verwacht, nu in haar opdracht uitdruk
kelijk slechts van gedragingen van den heer
W. Vogt gesproken wordt.
Geen beschuldiging van fraude of
corruptie geuit.
n. Een nauwkeurige lezing van de artikelen
ln „Do Gelderlander" en ih de „Nieuwe Roiter-
damscho Courant", heeft aan de Commissie
inderdaad de overtuiging geschonken, dat eeni
ge beschuldiging omtrent fraude of corruptie
welke door den heer W. Vogt zouden zijn ge
pleegd. hem van niet één zijde werkelijk wordt
gedaan.
Waar echteir de vorm aan fraude kon doen
denken, beschouwt de commissie het zij het
ten overvloede als haar plicht, eendrachtig
vaat te stellen en die eendracht atrekt zlcb
uit tot den geheelen inhoud van dezo ultapraak
dat van eenige fraude of corruptie of po
ging daartoe niet is gebleken en naar de stel
lige overtuiging der commissie daarvan ook
geen sprake is.
Omzetting ZLD.O. in A.V.R.O.
De commissie zegt. dat men den heer Vogt
niet alleen verantwoordelijk mag stellen voor
verschillende handelingen en vervolgt dan:
Overwegende ln het bijzonder. dat de com
missie do punten uit de bovenbedoelde artike
len, waarbij gedragingen van den heer W. Vogt
ln geding zijn gebracht, aan een ondersoek
heeft onderworpen: de omzetting van den Hll-
versumschen Draadloozen Omroep ln den Alge-
meenen Nederlandschen Radio Omroep en de
N.V. „De Radio Omroep";
Overwegendie hieromtrent: dat aan de com
missie ia gebleken, dat het afbreken ln 1927
van de relatie, welke de H.D.O. bad met het
„Algemeen Handelsblad" en met de N.V. Druk
kerij „Jacob van Cnmpen" niet door den beugel
kan en de heer W. Vogt hieraan zijn mede
werking niet had mogen verleenen.
De commissie gaat de contract historie na eD
meent:
dat de Commissie, dezen gang van zaken af
keurende en er op wijzende, dat allee ln stilte
werd behandeld en do geheele overeenkomst
met „De Telegraaf" ln orde was, terwijl men
nog van de andere overeenkomst profiteerde,
mede de houding ln dezen van den heer W.
Vogt niet kan billijken:
dat hij niet was de ondergeschikte van den
H. D. O. maar zijn medebestuurder en hem ln
het bijzonder mag worden verweten, dat hij
als redacteur ln dienst van „Jacob van Cam-
der omroepvereniging ook elders utt te geven
Is gedaan, m&ar blijkbaar zonder ernstige be
doelingen om tot een contract te geraken, om
dat toen ten tijde overeenstemming me* „De
TcJegraaf" reeds was berellct;
dat nu wel ter verdediging van de houding
der R.D.O.-bestuurders ls aangevoerd, dat men
practisch gebukt ging onder een contract, dat
voor de omroeporganisatie niet voldoende ont
wikkelingsvrijheid bood. maar zulks reeds hJer
om ten onrechte, omdat eenige onderhandeling;
om tot een meer billijke regeling te komen
met den oorspronkelljken contractant geens
zins ls gevoerd;
1. dat aan liet ongunstig oordeel der Com
missie ook niet afdoet, dat later een schikking
ls voorgesteld, waarbij aan het ..Algemeen
Handelsblad" een flnancleele schadevergoeding
werd aangeboden, mede ln verband met de
loopende processen, gericht zoowel tegen den
A.N.R.O. als tegen de oprlohtera persoonlijk;
omdat de wensch om tot een schikking te ko
men niet het laakbare van een vroegere hande
ling opheft; dat ton slotte de overeenstemming
welke tusschen „De Telegraaf" en het „Alge
meen Handelsblad" ls bereikt, niet aan de
H-D.O.-bestuurdera ten goede kan worden ge
schreven, daar eerst, toen onder Indruk van
hooger hand met 1 Januari 1938 de Stich
ting de A. N. R. O. en de Nederlandsche Omroep
Vereeniging waren samengesmolten tot één
vereeniging, d« A. V. E. O. overgegaan werd tot
de uitgifte van een blad „Radiobode", welk
blad zoude worden gedrukt door de Exploltatle-
MaateohappIJ van radio- en andere bladen,
waarin het .„Algemeen Handelsblad" en „Do
Telegraaf" samengingen.
2. het stlchtingskapitaal van den A- N. R. O.:
overwegende: dat Inderdaad le gebleken en ook
van de zijde van den heer W. Vogt, dadelijk
volmondig Ls erkend, dat het atlchtlngskapltaal
van den A. N. R. O., zijnde een bedrag van
2000 gulden, vanwege „De Telegraaf" Is ver
strekt, en dat uit een Ingesteld deskundig on
derzoek ls gebleken, dat dit bedrag ook na de
samensmelting N. O. V.A. N. R, O. afgeschei
den ls gehouden en nu nog afzonderlijk staat
geboekt zonder dat voor eenig doel over dit
bedrag ls beschikt ln de boeken van do
A. V. R. O., die hert saldo van den A. N. R. O.
behalve dit stichtingskapitaal evenals het
saldo van de N. O. V. heeft ontvangen.
De gelden verantwoord.
Vogt's flnancleele positie.
8. de flnancleele positie van den heer W. Vogt
ln verband met het contract „De Eenheid"
eenerzljds en de A. N. R- O. en N. V. R. O.
anderzijds over de uitgifte van het blad „De
Aethorbode";
overwegende: dat ls komen vast te staan, dat
de A. N. R. O., opgericht 15 Februari 1927,
slechts heeft goworkt als omroeipvereenlglng;
dat zij do gelden der luisteraars admlnistreor-
dc cn voor den omroep zorg droeg en dus o.a.
ook de flnancleele belangen der medewerkers
oan de uitvoering der programma's verzorgde;
dat de heer W. Vogt, wiens arbeid ln hoofd
zaak was gelegen op het terrein van den
A. N. R. O-, door deze stichting niet afzonder
lijk werd beloond;
dat nu echter voorts de A, N. R. O. 9/10 der
oandeelen ln bezit had van de op 28 Februari
1527 opgerichte N.V. „De Radio Omroep", wel
ker doel o.a- was het uitgeven van het blad „De
Aotherbode", en do heer W. Vogt, als directeur
dier N.V. van haar een salaris ontving van
10.000 gulden 's jaars:
dat bovendien een andere bron van Inkom
sten voor den hoer W. Vogt mogelijk werd, het
contract tusschen „De Eenheid" cenerzljds en
den A. N. R. O. cn de N. V. R. O anderzijds,
gezien vooral de f 200.000 toeslag vnn „de Een
heid" (gezegd Telegraaf).
Vogt kon rich niet bovenmatig
verrijken.
dat echter gezien den omvang van het zeer
toenemende bedrijf niet kan gezegd worden,
dat de heer W. Vogt door deze omzetting In de
gelegenheid werd gesteld, zich bovenmatig te
verrijken;
dat het verder, ten gevolge van het feit. dat
de toenmalige Minister van Waterstaat besliste,
dat de programma's der omroepveroeniglngen
onderling moesten worden uitgewisseld, na
korten tijd niet mogelijk was voor den A.N.R.O.,
om aan „De Eenheid" het alleen-recht van uit
gifte van het programma van den A X.R.(J. te
waarborgen, en hierdoor aan de uitvoering van
in art 27 der statuien van de N.V. „De Radio
Omroep" de basis kwam te ontvallen;
dat als toen „De Eenheid" overeenkomstig het
contract een som van 80.000 gld. heeft ultge
keerd san de N.V. ..De Radio Omroep":
dat dit bedrag echter na aftrek der onkos
ten van de N.V. „De Radio Omroep" ls ge
stort ln de kas van den A.N.R.O. en vervol
gens is overgegaan naar de A.V.R.O
De contracten.
4. Inzake de contracten tusschen „De Een
heid" eenerzllds en A.X.R.O. en „Radio-om
roep" anderzlids voor de exploitatie van „De
Aotherbode" zegt de commissie, dat het con.
tract, overgelegd aan den Minister van Water
staat wel eenigszins verschilde van het oor-
spronkelllke. doch dat deze verschillen geen
rciJolo bctcekonla hebben.
DE TOEPASSING VAN DE
KIESWET
KIESBEVOEGDHEID EN CANDIDAAT-
STELLING.
Herhaaldelijk doen zich vragen voor Inzake dc
toepassing van de Kieswet, welke vooral bü dc
gemeenteraadsverkiezingen in de practUk vele
moellökhoden oplevert.
Daarom willen we met het oog op do «-s. ge-
meenteraodsverklezlngcn hieronder verschillen
de inlichtingen verstrekken, betreffende koesbe
voegdheid en candldaatstelllng.
We raden allen, die met do toepassing van de
kieswet te maken hebben aan, deze „inlichtin
gen" zuinig te bewaren, om ze b|j voorkomende
gelegenheden te kunnen raadplegen.
Wie kiezer zijn.
Om dec! te nemen aan de verkiezingen voor
den Gemeenteraad, moet men:
1. Nederlander ztin. of door de wet als Ne
derlandse)} onderdaan erkend zjjn. en tevens
Ingezetene des Rijks. Ingezetenen, van het Rtlk
zijn zü. die hun woonplaats ln Nederland heb
ben en haar gedurende de voorafgaande acht
tien maanden In het Rök of zlln koloniën of be.
zittingen bulten Europa gehad hobben.
2. Den leeftüd van vjjf en twintig Jaren
hebben bereikt Bü de Jaarlttkscbe vaststelling
van de kiezerslijsten worden zü. die dezen leef
tüd bereikten na den vijftienden Met van dat
laar, niet meer geplaatst als kiezer.
3. Ingezetene sün der gemeente. Onder inge
zetene der gemeente verstaat de wet hen, die
gedurende de laatste twaalf maanden hun wer
kelijke woonplaats binnen de gemeente hadden.
Slechts ht). wiens naam op de klererslüst voor
den Gemeenteraad staat vermeld, ls bevoegd
aan do gemeenteraadsverkiezingen deel te ne
men.
De lUst wüet alleen die Inwoners cis stem
gerechtigd aan. die de voor die bevoegdheid ge
stelde verelschten bezitten op 1 Januari van het
Jaar der vaststelling. Alleen voor wat betreft
de leeftüdsvoorwaarde ls een later tüdstlp n.l.
15 Mei beslissend.
De kiezerslijst blüft van 1 April tot 1 April
van het volgende Jaar van kracht.
Wie dus ln den loop van 1930 van de éérte
naar de andere gemeente verhuisd ls, zaJ noch
ln zün oude. noch in zfln nieuwe gemeente
kunnen deelnemen aan de Gemeenteraadsverkie
zingen In 1931. In zün oude niet, omdat hij al
daar niet meer voorkomt op de kiezerslijst
1931 <hb was op 1 Jan 1931 geen ingezetene
meer van die gemeente) noch In zü" nieuwe ge.
meente (hü was daar op 1 Jan. 1931 nog ge'en
Ingezetene).
Se caadldaatstelllng.
I. Datum, tweede Dinsdag ln Mei; de dag van
stemming wordt door B. en W. bepaald.
3. Formulier: formulieren voor de candldaten.
UJst zün kosteloos te verkrtJgen tor Gemeente
secretarie gedurende 3 weken vóór dc candidaat
stelling.
3. Aantal candldaten: op één UJst hoogstens
vüf candldaten meer dan het aantal te vervullen
plaatsen bedraagt. Is de gemeente ln kies
kringen verdeeld, dan hoogstens vflf candldaten
meer. dan een derde gedeelte van het aantal
te vervullen plaatsen.
4. Vermelding der candldaten op de lü"t: met
hun voorletters en woonplaats ln de door de on
derteekenaars van de lüst gewenschte volgorde
een candidaat mag maar op één UJst voorkomen
Is de gemeente ln kieskringen verdeeld, dan in
lederen kieskring op hoogstens een UJst.
5. Bewilliging der candldaten: bü het Indienen
der lüst moet worden overgelegd de schrlftelüke
verklaring van lederen daarop voorkomenden
candidaat. dat hö bewilligt ln zün candldnat-
etelllng op de lüst. Ook die verklaring geschiedt
volgens bepaald formulier, tenzü de candidaat
zich buitenslands bevindt; ln dat geval ls een
telegrafische verklaring voldoende. Het formu
lier is verkrijgbaar 3 weken védr en op den
dag der candldaatatelllng ter Gemeente-eeore-
tarle.
8. Aantal onderteekenaars: minstens 25 'per.
sonen: ls het aantal kiezers volgens de kiezers.
lÜst minder dan 1250 don ls één vüftlgste van
het aantal, dat op de kiezerslijst voorkomt, vol
doende zün er minder dan 150 volgens de kle-
zerslüst. dan zün 8 onderteekenlngen voldoende
(aanbeveling verdient het echter getnllen rui
mer te nemen, omdat er kans bestaat dat enke
le bandteekentngen ongeldig zün).
7. Verelschten, waaraan de ondorteekenaars
moeten voldoen: de onderteekenaar moet voor
komen op de kiezerslijst voor de gemeenteraada
verkiezingen, la de gemeente verdeeld ln kies.
kringen, dan moet de onderteekenlng geschie
den door kiezers, die bevoegd zün te stemmen
binnen den kieskring, waarin do lüst wordt In
geleverd. Dezelfde kiezer mag niet meer dan
één UJst onderteekeneo.
S. Machtiging tot het verbinden van UJsten:
het formulier, waarover hierboven sub 2 is ge
sproken, bevat ook een machtiging tot het ver
binden van de lüst met andere UJsten tot een
groep. Binnen 4 dagen, nadat de hoofdstembu-
reaux aan het Centraal 8tembur«au ln Den
Haag mededeellng gedaan hebben van de gel
dige lUsten (welk tüdstlp door het Centr. Bu-
rear ter openbare kennis wordt gebracht), kun
nen de gemachtigden van de onderteekonaars
van verschillende lüsten die lllsten tot een
groep verbindend door een doortoo strekkende
verklaring schrlftelük t»0 het Centraal Stem-
bueau ln te leveren.
Voor het formulier van deze verklaring geldt
hetzelfde als boven sub 3 ls gezegd. Dezelfde
UJst kan niet deel uitmaken van meer dan één
lüstengroep. Verbinding van lüsten is niet mo
gelijk ln gemeenten, welke niet lo kieskringen
zün verdeeld. Volgens art. 31 worden voor de
verkiezing van den gemeenteraad alleen ge
meenten van meer dan 20.000 zielen In kleskrln
gen verdeeld (ln dat geval wordt de gemeente
In drie kieskringen gesplitst).
Verbinding van lijsten ln denzelfden kieskring
ls niet mogelük. Lüsten waarop dezelfde can
didate ln gelük getal en ln dezelfde volgorde
gerangschikt rt)n. (z.g.n. gelükluidende lüsten)
worden bü de nummering door het centr. stem
bureau en bü de vaststelling van den uitslag
der verkiezing als één lüst beschouwd. Verbin
ding door gemachtigden ls hiervoor niet ver-
eischt
9. Inlevering van de lüst: ze wordt door één
der onderteekenaars persoonltjk op den dag der
candidaatstelllng bü den voorzitter van net
hoofdstembureau Ingeleverd. Deze geeft een be-
wü« van ontvangst-
10. Fouten: het hoofdstembureaa onderzoekt
de UJst en beslist binnen 8 dagen na de tnleve.
ring over de geldigheid. In 3 gevallen bestaat
nog gelegenheid tot herstel van fouten:
a. als het verelsehtc aantal geldige handtee-
konlngen ontbreekt;
b. els de candidaat niet is aangeduid met voor
lettere en woonplaats;
c. als een verklaring van bewilliging der can
dldaten ontbreekt.
Constateert het hoofdstembureaa een dezer
fouten, dan wordt hiervan onverwijld kennis
gegeven aan dengene. die de lüst heeft Ingele
verd- HU of als hü verhinderd is .een ande
re omlerteeRênoar kan de fout dan nog
binnen 3 dagen na den datum van verzending
van het bericht gaan herstellen.
II. Ongeldigheid van de lüst:
o. als ze niet ter Juiste plaats en tüd ls In-
goloverd;
b. als het aantal geldige handteckenlngon
ontbreekt (liandteekenlngen van onderteeke
naars, die niet aan de verolaehten voldoert, blij
ven bulten beschouwing);
c. als het formulier niet Is gebruikt;
d. als alle candldaten van de UJst geschrapt
zün.
12. Ongeldigheid van candldaatstelllng(en)
a als vermelding van voorletters en woon
plaats ontbreekt;
e. als de naam van den candidaat op meer
dan één lüst ln de gemeento of (bü splitsing
ln kieskringen) ln den kieskring voorkomt;
d. die op de UJst voorkomen boven het aantal
ln sub 3 aangegeven.
13. Beroep; binnen 2 dagen na beslissing van
het hoofdstemburoau staat beroep open voor
leder kiezer bü de Gedep. Staten. Deze behande
len het beroep binnen 5 dagen ln openbare ver.
gaderlng.
Verhouding Holdert—Vogt.
De Commissie wijst op bet feit dat de heer
Vogt wegens redactioneele arbeid door de
Telegraaf gesalarieerd werd, ook toen hü
zeer weinig voor dtt blad deed; doch aan haar
is uit niets gebleken, dat de heer Vogt van
den heer Holdert «en bedrag van 5000 of
3000 als douceurtje heeft ontvangen.
Echter meent de Commissie ten aanzien
van deze verhouding nog één punt te moeten
vaststellen, vraarbü de heer Vogt niet vrü uit
gaat:
dat immers Is gebleken, toen eind 1530 mee-
nlngsverschll In het A-V.R.O.-bestuur aanwezig
was of dreigde te ontstaan, de heer W. Vogt.
hoewel directeur van het A V R.O.-bedrüf, zün
medewerking niet hééft onthouden aan een
poging om don heer Holdert te bewegen zün
Invloed uit te oefenen teneinde te voorkomen,
dat een bestuurslid, de heer Hulstljn, vnn wltn
eenige oppositie tegen bepaalde voorgenomen
bestuursmaatregelen moest worden verwacht.
eD die als redacteur van „Do Telegraaf van
hem (Holdert) afhonkelük was de bewuste
bestuursvergadering zou mede msken;
dat dan ook een zoodanige pressie op een
bestuurslid, van „Telegraaf-züde ls uitge
oefend. dat hü de bestuursvergadering, waarin
ht) aanwezig had behooren te zün. niet heeft
bügewoond:
dat bü do beoordeeling van het bovenstaan
de wat den heer Vogt betreft echter
zeker niet moet worden voorbü gezien, dut
vnn bestuurszüde dit middel ni»t werd ver
smaad. hetge-n der commissie lntuaschen ten
«enenmale onbegrüPelük voorkomt cn waart nn
zü met smartelijke verwondering hoeft kenni-
genomen.
DE OVERHEID EN DE
GODSLASTERING
WETSONTWERP TOT STRAFBAAR.
STELLING INGEDIEND.
Ingediend is thans e?n wetsontweru tot
aanvulling van het Wetboek van Strafrecht
met voorzieningen betreffende bepaalde voor
godsdienstige gevoelens krenkende uitingen.
Bet telt twee artikelen, waarvan het eerste
strekt om in art. 147 van het Wetboek van
Sfrafrecht een nieuw no. 1 in te voegen,
luidende als volgt:
le. hij. die zich in het openbaar monde
ling of bij geschrift of afbeelding, door
smalende Godslasteringen op voor godsdien
stige gevoelens krenkende wijze uitlaat".
(Het tegenwoordige no. 1 wordt no. 2,
net tegenwoordige no. 2 wordt no. 8).
Het tweede artikel van het ontwerp strekt
om in genoemd wetboek ten nieuw art.
429bis in te voegen, luidende:
„Hü, die op een van den openbaren weg
zichtbare plaats woorden of afbeeldingen
stelt of gesteld houdt, die, als smalende
Godslasteringen, voor godsdienstige gevoelens
krenkend zijn, wordt gestraft met hechtenis
an ten hoogste een maand of geldboete van
ten hoogste honderd gulden".
Ter toelichting zegt de minister van Jus
titie o.m.. dat de strijd om den godsdienst
in den laatsten tijd vormen heeft aangeno
men, die den wetgever niet onverschillig
kunnen laten.
Meer bepaaldelük heeft de minister het oog
op de uitingen, waarbij ter bestrij«iing van
het Godsgeloof de vorm wordt gekozen van
een in woord of beeld hoonen of smalen
van God.
Uitingen in het openbaar, die den vorm
dragen van een rechtstreeks amalen wan
God, kunnen in een staat, die in meer dan
één opzicht de erkenning Gods handhaaft,
niet worden geduld.
In de eerste plaats gaat het hier over een
krenking van een der meest elementaire en
algemeene momenten van het godsdienstig
gevoel. Doch ook overigens is de gesigna
leerde uitingsvorm van een geheel eigen
karakter. En wel in dezen zin, dat men bij
smalende bestrijding van anderer geloof des
anderen godsdienstige voorstellingen als het
ware accapareert en zich dus in zijn sfeer
stellend, daarin de krenkende uiting vol
voert. Er is hier een parallel met wat ons
Wetboek in art, 147 strafbaar stelt: bespot
ten van bedienaren van den godsdienst en
Deschimpen van aan den eeredienst gewijde
voorwerpen, wordt slechts dan strafbaar ge
steld, indien dit geschiedt in of ter plaatse
van de uitoefening van den eeredienst, maw.
op anderer dome:n. In het thans besproken
geval benadert men niet plaatselijk, maar in
de voorstellingen in de uitdrukkingswijze
anderer domein, om dan de schimpende han
deling te ondernemen.
Strafbaarstelling ran alles wat godsdien
stige gevoelens in meer of mindere mate kan
kwetsen, zou te ver strekken. Om dus de
meenings-uitingen niet verder ook in haar
vormen te begrenzen, dan bepaald noodig is.
is het aangewezen de straf beperking een
rechtstreeksche omschrijving te doen bevat
ten van den bepaalden vorm van krenking,
welke hiervoren werd aangegeven.
Die vorm nu is, in uiterlijke verschijning,
de Godslastering.
Door het terrein te begrenzen en met name
ook het vloeken buiten deze strafbepaling te
laten, komt tevens vast te staan, dat het
door den lageren wetgever wel betreden
terrein van het vloekverbod dat in een
bepaalden kring uit hoofde van de gesteld
heid van dien kring alleszins gewettigd kan
zün aan dien lageren wetgever blyft
voorbehouden.
VEREEN. VOOR ZIEKEN
VERPLEGING
DE UTRECHTSCHE JAARVERGADERING.
Deze dagen heeft te Utrecht plaajts gehad
de algemeene vergadering van de Vereent-
gingen voor Ziekenverpleging. Deze federa
tie telt thans een 120-tal le-den.
Het jaarverslag van den secretaris ver
meldde, dat de federatie op 31 Dec. j.l. 1U
leden met 319.000 verzekerden telde. De sa-
menwerking met de drie noordelijke pro
vinciën inzake het wederkecrlg overnemen
van elkanders leden kreeg in 1930 zijn te-
slag. De verlies- en winstrekening van den
penningmeester toonde een eindcijfer van
f 1512.50 en een batig saldo van f 196.7S
aan, terwijl de begrooting op een totaal van
f 2070 werd vastgesteld.
Naar aanleiding van een voorstel van het
federatiebestuur om de oprichting vnn een
algemeen reservefonds aan te vatten word
met 56 tegen 22 stemmen besloten com
missie te benoemen, die deze aangelegen
heid zal bestudeeren.
Een voorstel van de afd. Dordrecht om
den aangesloten vereenigingen de verplich
ting op te leggen geen personen boven den
70-jarigen leeftijd a!s lid aan te nemen,
verwierp de vergadering met 11 stemmen
tegen 82 en 1 blanco.
STATIONSWERK
Aan het jaarverslag van het Stationswerk
der Ned. Vereen, ter behartiging van de Be
langen der Jonge Meisjes ontleenen we, dat
het werk zich gestadig uitbreidt.
In het afgeloopen jaar werd aan niet min
der dan 23570 personen hulp verleend, w.o.
300 mannelpe.
Groote steun ontvangt de ver. van het
voor eenïgen tüd opgerichte M. A. I. bureau
(Maatschappelük Advies en Inlichtingen Bu
reau), wiens arbeid voor een aanzienlijk de?l
als een verlengstuk van het Stationswerk
moet worden beschouwd.
Voorts werkt de Vereeniging samen met «la
Politie, de Middernacht Zending, het Bestuur
van Tehuis Tryfosa, de R.K. Ver. voor
Meis jesbeschermin g, de Vrouwenbond tot
Verh. van het Zed. Bewustzün en het perso
neel van treinen en stations. Ook met de
Deutsch Evangelische Gemeinde in den Haag
wordt veel werk gezamenlijk verricht, waar
aan de geweldige invasie van Duitscho meis
jes wei niet vreemd zal zün.
OEFENINGS-REIS IN DE OOSTZEE.
Naar wij vernemen zullen het pantser-
schip „Jacob van Heemskerrk" en de tor-
podobooten Z. 7 en Z. S en dc ondeiieebo-v
ten O. 9 en 10 in de maanden Juli en
Augustus een oefenin-?reis in de Oosrtzee
maken. Het reisplan is als volgt samenge
steld: 1 Juli vertrek van Nieuwendiep, 10
j Juli aankomst te Travemünde. 16 Juli ver-
trek van Travemünde. 24 Juli aankomst te
J Kopenhagen. 30 Juli vertrek vnn Kopenha
gen, 7 Augustus aankomst te Nieuwendtep.
Daarenboven zullen door de Z. 7 en Z. 3
zoo noodig Göteborg en Sassnitz worden
j aangedaan, uitsluitend voor brandstoffen-
j aanvulling.
