VjrA^inct
...'t is immers
waar Cl op wachtte!
I
DONDERDAG 26 MAART 1931 DERDE BLAD PAG. 9
NA MULLERS DOOD
SOCIALIST EN RAS-DUITSCHER
ZIJN POLITIEKE CARREEBE
(Van onzen Diiitsnhnn rnrresnondcnl)
Het schijnt dat men in het huidige
Duitsehland eerst moet sterven, wil men
waardecring van den politicken tegenstan
der houren. Bij hooge uitzondering krijgt
men thans in sommige rechts staan or
ganen een woord ten gunste van den over
leden rijkskanselier Muller te lezen. Om 't
evenwicht te bewaren, woelt er dan tevens
aan herinnerd, dat hij lot hen behoorde,
die in dc spiegelzaal tc Versailles het zoo
genaamde vredesverdrag r.n<|e.i merkenden
Juist dezer dagen sloeg ik liet hoek van
Victor Scliiff .,So war cs in Versailles' nog
eens na en las, hop lui MüMcr en zijn
partijgenooten te moede was, toen zij tegen
over Cb .iicncenu kwainoi te staan. Mnlkr
vertelt dienaangaande
„Enkele uren voor ons vertrek liet rijk»
Eresident Ebert mij ontbieden. Toen *.k I«m
em kwam, zat dc vroegere rijkskanselier
von Bethmann Ilollwcg bij hem. Deze had
een schrijven ontworpen aan don president
der Vredesconferentie, Clemcnccau, gericht
waarbij hij zicli bereid verklaarde, zich .vrij
willig ter beschikking van oen geallieerd
gerechtshof tc stellen in de plaats van don
vroegcrcn keizer, daar slechts hij dc wet
tige verantwoordelijkheid voor 's keizers
politiek tijdens liet uitbreken van den oor
log had gedragen."
Over het verwoeste gebied in België cn
Frankrijk ging de reis langzaam
naar Parijs
Vier hooge officieren van den voormali
gen vijand, een Amerikaan, een Engolsch-
mnn. een Franschman en een Italiaan,
zouden het escorte der Duitsche delegatie
vormen. De weg van het hotel naar hel
paleis van Versailles werd een gang naar
Canossa. In dc ruimte voor de spiegelzaal
stonden genoodigden, die don gang van
zaken met oplettendheid volgden. Mon
hoorde roepen: „Assis. nssis! gaan zitten,
gaan zitten!" Nauwelijks had men plaats
genomen, of de oude tijger rees van zijn
zetel, verklaarde de zitting voor geopend
en wees er nadrukkelijk op. dat de onder
teekening van het vredesverdrag de on
herroepelijke verplichting van alle gewet
tigdo bepalingen in vollen omvang be
duidde." Met een handbeweging verzocht
hij Müller en dr. Beil naar het tafeltje te
gaan. waar het historische document ge
reed lag. Hiermede was 't lot voor Duitsch-
land's naaste toekomst gevallen. Müller ver
telt nog hierover:
„ïk wilde de diepgaande smart van hei
Duitsche volk. hetwelk op dit tragisch
oogenblik door mij vertegenwoordigd werd
niet aan de gierige blikken onzer vijanden
bloot geven. Welk een enorme zenuwin
spanning dat kostte, zon ik pas merken,
toen ik weer nileen was. Toon ik mij wilde
verkleeden stroomde het zweet uit al mijn
poriën, zooals ik het nooit tevoren bc-
loefde."
Als knaap van 17 jaar sloot Müller zich
reeds aan bij de socialisten en al vroeg
werd hij journalist. Als jongeling van 22
werd hij redacteur der „Görlitzer Volks-
ipitune" cn tot kort voor zijn nl te vroegen
dooit heeft hij met vaardigheid de pen ge
hantccrd. Reeds 190G trad hij
In het bestuur der partij
en nog Juli 1914 deed hij in Parijs, wat
binnen zijn vermogen lag, om den oorlog
norkomen. In November en December
was hij lid van den volstrekkingsraad.
daarna van den centrnlen rand iter repu
bliek en voor Breslnu nam hij doel aan de
Nationale Vergadering te Weimar. Sedert
1920 vertegenwoordigde hij in den rijksdag
het district Franken en zoodoende noemde
men hem veelal Müller-Franken.
In liet rijkskahinef ontmoetten wij hem
voor "t eerst Juni 1919. waar hij na het
heengaan van Philipp Scheidemann in het
kabinet-Baucr als minister voor buitenland
PRIJSVERLAGING BIJ CHEVROLET
De open auto wint aan populariteit terug,
wat ze de afgeloopen jaren scheen te verlie
zen. De grootste fabrikanten schenken daar
om 'opnieuw meer aandacht aan dit model,
waartoe de door General Motors Continental
onlangs gelanceerde Chevrolet Roadster de
Luxe mag worden gerekend.
De fabriek moest de productie er van belang
rjjk opvoeren, waardoor een prijsverlaging
van f 200 mogelijk werd. Tevens kon de kleu-
ren-optie worden vergroot. De Chevrolet de
Luxe Roadster met zes draadspnakwielen, ver
chroomde dekplaten op de reservewielen, kap
en zijzeilen, stadslampen op de spatborden ver
chroomd radiateurscherm en geheel neerklap-
bare voorruit, vormt een bijzonder aantrekke
lijke propositie voor den prys van f 2195.
Te laat om eraan te beginnen?
Kom, dat kunnen jullie niet meenen!
Denk eens aan, je hebt nog meer
dan een maand voor je.
Ik zeg maar zoo:
Elke dag een abonnê, is een stof
zuiger in de maand."
schc zaken debuteerde. In deze functie toog
hij met ilr. Bell naar Parijs om in Versail
les het vredcsdictaat te onderteekcncn. Na
den mislukten Kapp-putsch vormde hij zelf
Maart 1920 een nieuwe regeering, die eciitci
nauwelijks drie maanden stand hield. Mij
moest voor Fehrenhach plaats maken cn
hiermede zette dc carrière van liet katho
lieke centrum in. Een reeks burgerlijke
regeeringen volgde nu tot Juni '28. Müller
stond toen aan liet hoofd zijner partij.
Door zijn toedoen smolten de Onafhankc
lijke Socialisten weer met de Meerderheids
Socialisten saam, zoodat practische politiek
dezer partij tot de mogelijkheden ging be
boeren. Met is de verdienste van Muller,
dat hij zijn partij.
uit den passleven tegenstand
i l .kig streven. Als vertegenwoordiger
I den toen reeds lijdenden rijksminister
Strescmann, ging hij September 192; naar
Geneve en zijn pleidooi voor dc algemccne
ontwapening cn ontruiming van het Rijn
land ligt nog in aller herinnering. Men moet
erkennen dat zijn blik ver boven de be
langen zijner partij uitging naar het voort
liestann van zijn volk en vaderland. Naast
overtuigd socialist was Müller ook 'n ras
echte Duitschor, die zijn nationaliteit niet
aan internationale idealen prijs gaf.
In 't ministerie van buitcnlandschc zaken
on in dc rijkskanselarij kwam ik meerdere
malen met hom in aanraking. Door zijn
groote figuur en breede gestalte viel hij op
Als rijkskanselier had men ziel» wellicht
een markantere figuur voorgesteld. Achter
de groote brillcglazcn glansden mnt-blamve
oogen. Met een zekere gelatenheid werd 'n
bepaald thema behandeld, uiterst nauw
keurig. maar zonder liet verwachte tempe
rament. Toch kon hij in liet parlement, te
midden van liet gevecht, verrassen door
tegenwoordigheid van geest en pakkende
weerlegging. Onvergetelijk blijft zijn atta
que tegen Strasser, die met dr. Goebbels
de enorme fractie der nazi's commandeerde
In een der eerste zittingen van den nieu
wen rijksdag woes Hermann Miiller onder
daverend gelach der toehoorders op het
feit, hoe dc nationalistische voorstellen
tegen rentewoeker cn kapitaaimaeht woor
delijk onlecnd waren aan de vijf hoekon
van Mozes. Dat was een pijnlijk moment
voor Hitler's nnti-semiticschc volgelingen!
Deze zestiende kanselier van het nieuwe
Duitsche rijk moelit trètsch zijn op de waar
doering van Hindenburg. Aan Müllors
I weduwe schreef de rijkspresident: „Het
doodsbericht van uw echtgenoot heeft mij
diep bedroefd. Ik za! een trouw aandenken
bewaren aan uw man. wiens eerlijke wil
en voortreffelijke karaktereigenschappen ik
hoogelijk gewaardeerd heb cn wiens mede
werking nan het overbruggen der politieke
tegenstellingen ik steeds op prijs heb ge
steld."
DUITSCHE REVOLVERPOLITIEK
BEDENKELIJK HELDENDOM
(Van onzen Duitschcn Correspondent)
Uit de gebeurtenissen der laatst;! dagen
hebben wc weer eens kunnen zien, waar
liet toe leidt, wanneer onrijpe mcnschcn een
rol willen spelen in het |>oliticko loven.
De I-Iamburgsche agent van politic Pohl,
verdacht van nationaal-socialistischc propa
ganda, wordt door zijn chef, rcgccringsraad
I.asally, aan een verhoor onderworpen. Hij
beantwoordt de aan hom gerichte vragen,
haalt plotseling een browning uit zijn zak
en geeft een schot op zijn meerdere af, dat
dezen direct onder het hart raakt. Door het
snelle ingrijpen van toesnellende ambtena
ren wordt erger verhinderd cn dc moorde
naar kan ter plaatse gearresteerd worden.
Hot blijkt een zoon van goede familie uit dc
Lüneburger heide tc zijn, een man van 28
jaar. Zijn vader is arts cn wat zal deze ge
zegd hebben, toen hij hoorde, wat er onder
den invloed der politieke opruiing van zijn
zoon terecht is gekomen? Met voorbedachten
rade werd hier een moordaanslag gepleegd.
Natuurlijk beweert do Marburger afdeoling
der Nazi's, dat Pohl goen ingeschreven lid
der partij was en probeert men zich met een
frase schoon te wassclien.
Minder gemakkelijk zal men hierin slagen
bij liet tweede geval, dat enkele dagen later
gansch Hamburg en Duitsehland op stelten
zette. Drie nationaal-socialisten stappen des
nachts in een omnibus, die van de voorstad
naar het centrum van Hamburg rijdt, nemen
plaats, springen tijdens de vaart plotseling
overeind, vragen naar een bekenden com
munist en schieten den communist Ilennig,
lid van den Ilamburgschcn senaat met de
„Jou moeten we juist hebben!" neer. Een
naast dezen zitten den patijgenoot gooit zich
ter aarde, doet, alsof hij doodelijk getroffen
is en redt hierdoor zijn leven. Op de vlucht
slaande, vraagt nog een der moordenaars:
„Zijn die twee nu hcusch dood?" Voor alle
zekerheid worden van buiten af nog een paar
schoten afgegeven, welke twee vrouwen,
een man cn twee kinderen raken, die m.'t de
zaak hoegenaamd niets uitstaande hebben
Drie jonge tnenschcn hebben met dezen
sluipmoord niet slechts liet leven van ande
ren, maar ook dat van zichzelf vernield, zijn
het offer geworden van hun
politieke overspanning cn dweepzucht.
Ik onderschrijf volkomen, wat de christe-
lijk-sociale afgevaardigde Hennes dienaan
gaande zcidc: „Bijzonder bedenkelijk doet
het aan, wanneer zulk een politieke moord
in sommige kringen nog als een heldendaad
gewaardeerd wordt. Moord blijft moord, ook
al wordt hij tegen politiek andersdenkenden
ten uitvoer gebracht!" Er zijn In Duitsehland
rechters, die hierover anders schijnen te
denken. Vooral de rechts-radicalcn vonden
in scherpe tegenstelling tot die van links
vaak een milden rechter. De straftijd werd
menigmaal door amnestie verkort cn ik her
inner mij, hoe een vader, die tot de bommen
werpers van Aitona behoorde, bij dc kerke
lijke inzegening van zijn zoon verlof kreeg,
het tuchthuis voor een dag te verlatcnl Een
communistischcn granatengooier zou men
stellig niet met zooveel voorkomendheid be
handeld hebben. De directeur van een tucht
huis, waar een der arrestanten zijn tijd uit
zit, door wie een mislukte aanslag op Phi
lipp Scheidemann werd ondernomen, moet
gezegd hebben: „Het eenige, wat men den
man kan verwijten, is het feit, dat hij Schei
demann niet radicaal heeft neergeschoten!"
Deze directeur staat nog heden in dienst der
republiek.
Adolf Hitler sprak in zijn lijforgaan, den
„Völkisclicn Bcobachter" weliswaar zijn af
keuring uit over de moordaanslagen te Ham
burg, maar tevens zijn medelijden met het
drietal partijgenootcn cn zelfs deelde hij
mode. dat het hieruit voortspruitende proces
door hem betaald zal worden! Ook het lijf
blad van dr. Goebbels neemt openlijk partij
voor de moordenaars cn teekent ze als
slachtoffers
der communistische hetze. De Hamburgsche
correspondent van dit tegenwoordig dage
lijks verschijnend orgaan schuift in het hum
mcr van Woensdag 18 Maart dc schuld op de
communistische commune. Dc communisti
sche horden stonden onder aanvoering van
den bcruchtcn communist Andree cn naar
dezen werd in den Hamburgsohen omnibus
raagd. Toon hij niet tot de passagiers
behoorde, schoot men voor de variatie diens
oartiigenoot Henning tegen den grond. De
Hamburgsche correspondent var. Goebbels
lijfnrgaan houdt in zijn artikel een vurig
pleidooi voor het drietal moordenaars en
vindt hun daad een logisch gevolg van het
optreden der communisten.
De senaat der vrije Hansastad Hamburg
heeft kortweg alle politieke vergaderingen
en het verschijnen der communistischs en
nationaal-socialistischc organen tot nader
>rdcr verboden. Als echo hierop volgde Se
vering voor Berlijn en Pruisen het voorbeeld
van Hamburg. Ook de rijkdag, die
ondanks liet uitblijven der nationaal-socia
listischc fractie van 107 afgevaardigden in
dolent bleef, is doortastend gebleken in zijn
eisch tot een nieuw wetsontwerp, dat met
den oogenblikkelijkcn wantoestand rekening
houdt. Men wil een wettelijke regeling welke
de politieke verwildering voorgoed een
eind maakt, den handel in patronen cn re
volvers tot het uiterste beperkt cn alle denk
bare veiligheidsmaatregelen ten gunste van
de publieke orde.
Maar of men ook hier niet aan het beoogde
loei zal voorbijstreven?
wat Wils
?ao3
EEN FABEL VAN MELANCHTON
Gemengd Nieuws.
De bakende hervormer Melanchton ver-1
telde eens een aardige fabel, om aan te
toonen, dat ondc.nk 's werelds loon is
Een groote slang zoo zeide hij viel
eens in een gat en schreeuwde erbarmelijk
Toen kwam een boer daar voorbij, die vroe*»
wat er nan de hand was.
„Ooh," zei de slang, ,/help mij er uit, bid
ik u."
„Dat kunt gij denken." was 't antwoord,
„waarvoor zou ik zulk een akelig beest hel
pen? Ik zou mijn eigen ongeluk bewerken.
Doch de slang hield niet op te bidden en
te emeeken, en zei eindelijk: „Als ge mij ei
uit helpt, dan beloof ik u het beste loon te
zullen geven, dat de wereld gewoonlijk
schenkt. Meer kan itk toch wel niet doen."
De boer dacht een oogenbl.k na.
„Wie weet, wat de slang mij geeft!" sprak
hij bij zich zelf. Hij bukte, slak zijn arm
in den kuil, cn trok met veel moeite hel
dier naar boven. Doch zie nauwelijks
was dat gebeurd, of het ongedierte schooi
op den boer af, en wou hem in de keel bij
ten. Gelukkig sprong hij nog bijtijds op zij
„Valschaard! heb ik dat verdiend!" riep
hij toornig, „is dat nu, wat gij mij beloofu
hebt?"
„Ik ben tweetongig," antwoordde de slang
spottend. „Ik heb u 's werelds loon beloofd,
en geiioof mij, de wereld loont niet anders
•tan Ik u wou doen."
„Dat liegt gij!" riep de boer driftig.
„Nu goed," sprak de slang bedaard,
zal 't u bewijzen. Wij zullen het vragen
aan den eersten den besten, dien we tegen
komen. We zullen zien, wie gelijk heeft"
„Dat is goed," was 't antwoord.
Het duurde niet lang, of daar kwam een
oud paard aanstrompelen, zoo mager
een hout. Aan dat dier "stelden zij de z
over, cn vroegen, wat het er van dacht
„Wel," zei het paard, „dot is gauw
zegd. Ik heb een voerman vijftien
trouw gediend. Nu ben ik oud cn zwak
wat doet hij? Morgen laat hij mij naar den
vilder brengen. De wereld loont niet
ders. De slang heeft volkomen gelijk.'
De boer begon benauwd tc worden. Doch
juist kwam er 'n oude hond aan, cn de man
haastte zich ook hom te vragen, wat hij
van 't geschil dacht
„Hoe kunt gij daarover nog twisten!"
't antwoord. „Tien jaar lang heb ik mijn
meester, een adellijk heer, geholpen bij het
jogen. Honderden vossen en hazen heb
hem thuiss-ebmeht Doch nu ben ik a
leefd en stijf en ik weet, dat hij reeds zijn
jager heeft bevolen, mij dool te schieten.
De slang heeft bepaald gelijk."
Dat woord beviel do laat6te natuurlijk
uitermate. Reeds wilde zij op don boer aan
alien, toen er een vos voorbij sprong.
„Laten we hem 't ook nog eens vragen,*
sprak de boer.
„Goed", sprak de slang, „maar det is dan
ook de laatste."
De landman liep naar den vos, en vertel
de hem alles. Maar zonder dat de slang het
hoorde, voegde hij er bij: .„Als ge mij van
lat ondier weet te bevrijden, zal ik u al
mijn vette kippen geven."
Dat beviel Heintje. Hij keerde zich tot
siang cn zei:
Ik denk wel, dat gij gelijk hebt, maar
om daarover te oordcelcn, moet ik eerst
of de boer u een grooton dan wel een
icn dienst heeft bewezen. Waar is het
gat?"
Alle drie gingen nu naar den kuil terug.
De vos sprong er in, cn dc slang kroop beun
achterna, om te bewijzen, hoe zij had ge
logen. Doch zoodra was zij niet beneden,
of Heintje wipte uit het gat cn riep den
landman toe: „Wentel er een grooten steen
voor!"
Dat deed hij en ging vrij en vroolijk heen,
terwijl de vos zei: „Zie zoo, van dien on
dankbaren schelm zijl gij verlost Denk na
aan mijn loon."
Dat beloofde de man ook eerlijk te zul
len doen.
„Kom maar van avond laat," zoo sprak
hij tot den vos. „Ik zal het kippenhok open
laten, cn gij kunt u verzadigen naar harte
lust."
Met die afspraak ging de vos heen.
De boer kwam thuis en vertelde alles aan
zijn vrouw, ook wat hij den vos als loon had
toegezegd.
„Wat!" riep de vrouw driftig, „wat denkt
gij? Onze vette kippen aan den vos geven!
Behooren ze dan aan jou alleen? Ileb iik
er ook geen zeggen over? Daar gebeurt
niets van."
De landman zweeg, doch des avonds
sloop hij naar het hoenderhok en zette het
deurtje open, denkende: „Nu krijgt de vos
wel. wat hem toekomt."
Maar de vrouw was haar man te slim.
Toon het donker was, riep zij den kneöht.
Beden na.imcn toon eik oen knuppel en echo
Ion achter het kippenhok.
Toen de vos kwam aansluipen vielen zij
hem op 't lijf en sloegen er op los, dat hij
neerviel.
Stervend zuchtte hij nog: „Ondank Is
's werelds loon." Toen blies hij den laatsten
•idem uit.
BIJ HET SLACHTEN DOODGESCHOTEN
Bij het slachten van oen varken te Iloens-
broek heeft een 27-jarige slagersknecht, een
Serviër, een kogel In het hart gekregen. De
ongelukkige overleed na vijf minuten.
Men vermoedt, dat het schietapparaat,
doordat het varkon wilde wegloopcn een
verkeerde richting heeft gekregen, en dat
zoodoende de Serviër is getroffen gewordin
DOODELIJK AUTO-ONGELUK
-DE NIEUWE MARGARINE
Radio Nieuws.
Tijdsein. 1JLÜI—1.30 Lunchconcert. 1.306.4C
Middagconcert. 1 302.15 Urumofoon. ..16— 3.40
Zrinsr. (Alt.) 2.40—3.20 l'lnno. 3—3.20 Zang. 3 Zó
3.15 Viool. 3.454 Verzorging va.n aen zender,
1—4.20 (irarnufoon. «.204 «0 Zang (Alt.» 40—
l'lnno. 5—5.2ü Zang (Sopraan). 6.206.45 Vlooi
In Indië. 7.4510.45 Concert. 10 4512 Cruno*
roon.
HILVERSUM (1876 M) V.A.ltJL 9 Orzraofooo,
10 V.P.IUi. Moritenwödlng 10.15 V.A.K.A. Voor.
Irncht. 10 30 Voor de zieken. 13.16—2 A.V.K.O,
Concert. 22.30 Schoolultzendtng. 2.30I Ora.
mofoon 3—4 Concert. 11.80 V A.K.A. Oramoroon,
4 Orgelspel 4.30 Na Schooltttd. 5.16 Vooravond-
concert. 6 60 Actueel Allerlfl. 7.05 Curaua. 7 30
Politieberichten. 7.45 Toespraak: u» poaltle der
mijnwerkers 8 V.IMt.o. Weekuitzenalng. 8 TtJd«
sen. S.01 Catechisatie. 8.30 Concert. 9 Curaua,
0.30 Concert. 10 Peraber. 10.06 t'eraber. 10.1S
V.A.R.A. L
jrhalen. 10.46 Concert, lk
BELANGRIJKE UITZENDING
UIT HET CONCERTGEBOUW
Op het abonnementsconcert, dat hedenavond
in het Concertgebouw plaata vindt en door de
AVRO^ z.i! worden uitgezonden, worden o.a-
srehoore ge
>rdt Beethovr
Reger's ..Hlller Va
nrnent. Na de pauze w
concert In D gr t. uitgezonden. Ferdinand Hel-
mann de tweede concertmeester van het con.
certgebouw-orkeaL treedt hlerbU &la aoliat or
IN DEN STORM
Door WJERNY
IV.*)
Dat lied overhccrschtc alles, de portretten
der Tsarenfamilie werden meegedragen in
de optochten met de ikonen cn heiligen
beelden. Heel Rusland stond als één man
zijn vorstenhuis geschaard, gereed
verpleging van mannen op zich zou nemen, hun werk. hun bazen, soms over hun mnnt-
Ik bestreed hem echter met zijn eigen j schappelijke ontevredenheid. Erger dan liet
wapenen, toen Ik hem zcide, dat ook dc bloederige werk zelf was liet zien van den
Tsaritsa en haar dochters die taak vrijwillig j wanhoop der verminkten, die niet meer in
hadden aanvaard. Wanneer de Tsarendoch-1 staat zouden zijn hun leven te vullen niet
ter, die andere Tatjana Nikolajcfna zich cr den arbeid aan hun machines; die hun ge
niet te goed voor voelde, hoe kon vader hetrccdschappon niet meer zouden kunnen vast-
dan zijn eigen Tanja verbieden
Dc dienst als verpleegster beeft mij ont
zaglijk veel geleerd. Voordien had ik liet
begrip „dood" steeds in verbinding ge
bracht met mijn gestorven moeder, waarover
jmijn vader na lange jaren zoo smartelijk
houden óf Jen zeis niet meer zouden kun
nen zwaaien. Want het bleek me, dat een
balaingrijk deel den dagelijksriiun arbeid
niet ais een vloek beschouwde, niet alleen
oils een noodaaJcelijke inspanning om voor
do hunnen te zorgen, maar ais méér dan dat
ièëondin'ï'uTenïai'rtUchcn vU^'öpïëlrajt k™ «preken. Uier zeg ik liet enperaoonlijke alles. Uat ijl liet rythjiie der„"'""'J1""
ken. Vergeten waren mecningsvorschillon, I van den dood, word liet mi] duidelijk, hoe hadden, dat zij trafceh warui op UttftLn
nu het gevaar bestond dat dc Duitschersklein cn onbeduidend wij allen waren, en zij, door hun vaaidnge handen, uit die tn.i
ens zouden vci^aan en daardewr mis do Loc de winter van ons leven steeds aan dit J chines te voo.«oh konden tooverem
mogelijkheid tc benemen het eigen land op onvermijdelijke grensde. En ik. die hat ge- ,ii^eh\a'l^tv^lu,'t!«teuendan S an
eigen wijze vooruit tc brengen. Wij voelden gruw. bij dc gedachte aan bloed cn bloed- tu6«,ch«.n w een cecomn .ceerJer bli -
ons in dc eerste plaats Russen; cn wij be- vergieten, leerde deze ronde vloeistof belian de een uit een^compliceerden ->«-
antwoordden dc Duitschers. die ons voor Oos delen als elke andere die men wcgvv.-gt, b euk ze^ ^wróoutfcii '^vij|e
Whc barbaren cn despoten uitmaakten, afwacht afspoelt, als iets onpcreoonl.jks, j een ..Lijf b^nxou jverijoudcterwlUI e
Pruisi- i onverschillig van welken mcnsch dat roode on-der een oog cn etn acei van zijn wane
met ons diepe minachting voor bet
«olie militairisme.
I vocht ook afkomstig was. Ja, dit was een
krankzinnigheid vormer in «in gieterij, de under «choennM-
oliscssic voor mij deze bolden waren zij niet zoo bezorgd
allen van den eersten winteruHWSff! wt «.w.o,
bleek, dat de oorlog langer zou duren, dan vaak aan den rand
aanvankelijk vermoed werd. Een onrustigebracht; het was een oixsessie voor mij uuzu Tjiuiï verminking, want zij zouden
■temming maakte zich van allen meester, j zalen vo ver°JJ k,uJ^[fc^^l\vasCvan 7ich ermee wel verder door het leven kun-
Scrjosjka was als officier in dienst getre- datcnhchamcn, waar üc lucht üik was van j .i,.,.
den cn kon elk oogenblik naar het front1 gekreun cn g^chrc^^van bloed cm kar-, Jk kfln met
worden gezonden. Vitja's man, hoewel ais bol! Maar men had tenminste een'Luik, nicn q{ (je vermaarde goed glad
spoorwegingenieur nog niet gemobiliseerd,vegeteerde niot Tntln^n Ni^ni^fnsf^on i Gestreken is cn precies in de vorm past
stond echter toch onder militaire controle, ving. llicr was ik latjana Niko aj.fi a I A|!e<;n nu deksels moeten oppassen
loodat hij aan onmiddellijke overplaatsing der meer, zonder het teld cn liet g zag voor nijjn .nndere oog, want in zoo'n gieterij
mtstond, zoodra de militaire transporten mijn varier, ^'c^L^CTn'°"CTgc>>cnnCT spatten er zoo vaak vonken en gloeiende
geen tijd om aan
ïuiks noodzakelijk maakten. Voor Vitja was iets anders te donken, dan aan liet yreese-1 etukiee ijzer in het rond. Als ik die
dit tc ellendiger, daar zij haar eerste kindje j '|Jk® ITnn et front n°3 in mi*n anflere
1 .I.nminnrni.1.11 nnn 1 (tfl Tl '6 hCl 1
I oog zou krijgenja.
herwaebtte, |d« kogel- en bommenregen aan
Dc benauwende en mij steeds meer in haar dood en vernieling zaaide. ,)e arK]cr troostte he-m: „Je wordt maar
Kroep verstikkende neerslachtigheid drongWat was ons land toch reusachtig uitgc-„ftnmaaj j,n je leven door zoo n granaat-
mij onweerstaanbaar, het koste wat liet'strekt! splinter getroffen, een tweede maal gebeurt
wilde mij te ontrukken aan liet banaleOnder mijn zorgen stierven en genazen ZOQ njp^ nicer. Jij hebt tenminste je
leven' dat ik leidde en een werkkring temannen uit de verat verwijderde gouvernc- j armen CI1 poenen nog, je kan je gewoon
zoeken in welke richting dan ook. En toen menton, zoowel uit liet Noorden, uil oen i,ewégen bukken en springen, zooale het In
vrouwen opgeroepen werden, om bet Kaukasus. alsi uit__Sibcnt En tf»cnjcdcn.
land nis verpleegsters te dienen, aarzeldevoor hun land, voor het oneindige reservoir j Waarnci hij overgi:
ik geen oogenblik om aan die roepstem van mensohelijke kracht cn mcnsehelijke I met 0||erlel onbeGr
gehoor te geven, hoewel zich nagenoeg ellende. Hier leerde ik veel; ik las het nuschocnmacVmes. zoo
kraam ie rwii» komt!"
Waarna hij overging tot een lang verhaal
bcGrijpclijke termen over
t ie geven, iiuvwci hui zoolleer cn bovenleer, hnk-
mcisies uit dc gegoede kringen daar- niet uit dc boeken, doch bespeurde het in kcn cn nog Veel meer. 7.oo n eenvoudige
waven Natuurlijk verzette m'in vader dc angstige werkelijkheid, ik hoorde het arbeider in een schoenfabriek wist ten-
«r'rirh met alle macht tegen en wilde onder van hen, die 't leven van de massa daad we r- minste iets over zijn werk, stelde er belang
zoen beding gedoogen, dat zijn dochter dc.kolijk hadden mmnlocM. Ik luisterde af. hn cn wen kan zicb voortellen, hoe hij met
B b wat de arbeiders dachten, werkelijk riarji- inöpmnang zou turen naar dp snel hewp-
I IM vorig artikel stond in ons nummer ten in die leege dagen van hun herstel. Ik I gende messen, naai den en andere onderdes'
(J?an 19 Maart.
1 hoorde hen sproken over hun gezinnen, overj ien van vernuftige machines, die hij kende
en liefhad in al haar grillen.
Het wonderbaarlijkste waren echter de
hoeren. Onherkenbaar cn onwaarachijnlijK
in hun bleekheid, nu dc koret van brons en
vuil van hun gezichten verdwenen was. Zij
schenen grooter in hun witte 6choone onder
kleeien. En lmn wijd geopende, vaag rond
blikkende oogen deden pijn door het zoe
kende. angstig vragende erin. Deze boeren,
losgerukt van hun grond, waren onnatuur
lijke wezens geworden, liet kan zijn, dat zij
aan het front, in de bezigheden van den
militairen dienst en den strijd, natuurlijke"
waren doordat zij in actie bleven, maar in
het hospitaal bemerkte men, dat zij sleohts
bestonden als denkende wezens in verband
ir.et hun grond, hun hut, hun vee. Minder
nog waren het de zorgen om den gang van
het werk, die hen drukten, ais wel bun af
wezigheid, het feit, dat hun grond, hun
eigen lapje, dat zoo heel andera was als
allen anderen grond ter wereld, zijn kring
loop ging, werd omgewoeld, begiftigd met
het vruchtbare zond cn het teere groen liet
opkomen zonder dot zijzelf met bun blik,
die elk sprietje kende cn omvatte, don gang
van dit Jaarlijks terugkomende wonder, kon
den bespieden. Het was een dwaas, vaag
idee bij die boeren, dot alleen zij, de eige
naars, wisten, cn voelden, wat hun grond
precies noodig had.
Als zij zoover hersteld waren, dat zij acht
gingvn slaan op hetgeen er om hen heen
sebèurde. staarden die onnatuurlijk groote
oogen voortdurend naar buiten bekeken den
hemel, de wolken, letten op regen on wind.
Kn de onderlinge gesprekken liopcn over
droogte en over te veel regen, over vorat,
d'ie te vroeg inviel en sneeuw, die niet dik
eenoeg lag en door stormen werd weggebla
zen, over gras en hooi. koren cn nog eens
koren, en vooral.... over dc pacht, die last,
die allen even zwaar en meedoogenloos
scheen te drukken
Een van typhus herstellende, iemand die
in den oorlog tot sergeant was bevorderd,
vertelde eens van zijn districL Hij waa uit
het gouvernement Krasnojarsk, nnn de
Jcnissei, in het verre Siberië. „Zoo hoog
groeide de tarwe daar", hij strekte zijn
hond boven zijn hoofd uit, „en zulke
aren", wees hij aan. zijn vuist ballend. De
ar deren staarden ongelooflijk naar hem.
maar hun oogen schitterden.
„F.h. vadertje!" zuchtte een der hoorders,
„wat een grondje, wat een grondje! Bij ons
is de grond ook niet eleoht, maar droog, erg
droog. En wij hebben niet gODoeg, om ben»
voldoenden tijd braak te laten liggen. Och,
de grond is niet slecht, maar als je hem zoo
afjakkert, gaat het net als bij de monschen
en de beesten. Je krijgt er niets meer van
gedaan, met geen zweepslagen en geen
vloeken"
De oorlog duurde te lang, vooral de boeren
hielden he niet meer uit. Zij, die verlof te
rugkwamen, vertelden rond, dat het zoo
niet langer meer ging. De vrouwen en kin
deren waren nie. in staat grondig te phw»
gen, zij konden den strijd tegoji het onkruid
niet aan. en bovenal werden er steeds mee'
paarden voor het leger opgeöiechL Je kon
toch den grond niet met je handen om-
krabben!
Kn de Iandheercn waren onmeedoogen
locs, zij eischton hun deel van den oogst op.
Voor hen waren het gouden dagen, want h--i
lagpr moest gevoed worden cn alles, wat zi'
in hun schuren verzamelden, werd direct
verkocht om naar het altijd hongerige frout
te worden gezonden.
Met dat al. liet de verzorging veel te wen
schen over, en typhus, dysenterie en andere
ingewanJziekton namen voortdurend groo
teren omvang aan. Wij wa-reu. in onze hes
pitalen doorloopcnd overbelast, vaak ge
noeg kwam het voor. dat er zelfs «een voed
6cl voor de patiënten was. terwijl de kwali
teit zienderogen achteruit ging.
Wat zich in den aanvang als een vngp
onrust h d geuit, nare steeds duidelijker
vormen aan. naarmate het jaar 1910 voort
schreed. In hun eeuwkdurende zorg en on
tevredenheid werden de boeren in het leger
aangewakkerd en voorceilcht d«x>r de
etadsarheidens. die uiet uitgepraat raakten
over de oorzaken van dei: oorlog. Dat was
iets, dat boven hun begripsvermogen lag.
Zooais zil cneeraohappij der „barins" had
den aanvaard sis iets. dat in de natuur wor
telde. en waarover uien niet mocht denken,
zoo waren zij ook ten oorlog getrokken, om-
dot het nu eenmaal van hoogerhand bevolen
was. Met an~st en ontzetting luisterden zij
naar de woorden, die hun ais heilieschonr. s
in de ooren klonken, zóó zelfs, dot ze in
■icn aanvang hun komeradon als godslaste
raars en verraders hadden aangebracht
Maar Ge'eideiijk hoorden zij niet alleen
maar toe. i?och de nieuwe gedachten zetten
zich in hun eigen d-onkere breinen vast. Het
waren nog maar vage gedachten ever de
oorzfliken v n den oorlog. Zij hadden ge
zien, dat de Duitsche en Ooslcnrijksche sol-i
daten geen duivels waren, maar net zulk
soldaten als zijzelf, die evenzeer sohoten en
slaken, sneuvelden en gevangen werden go-
nomen. Wat hadden zij tegen die Du its oh ere,
die net zulk soort monschen aJs zij waren,
die zij vroeger nooit hadden gezien cn dis
hen nooit hadden gehinderd?
Grimmiger dan deze mijmerende ontevre*
den hei d bij de boeren, kwam die der acbeU
derstot uiting. Hun fantasie was kwoadk
aardiger, zij hadden den traditioneel en eert
bied voor den „barin" verloren. En bij hun
geringe geestelijke ontwikkeling, die slechte
weinig boven die der boeren uitkwam, kon
den zij geen andere oorzaken vindon dan
verraad en omkooperij. voor de militaire t«-
gcnslogen en de slechte verzorging, terwijl
een sombere afgunst hen vervulde op de fa
brikanten. die vrouwen cn kinderen op volle
kracht ten behoe»o van het leger lieten door
werken. De opvlieging van vaderlandsliefde
aan het begin van den oorlog was al lang
voorbij. Donker zagen zij voor zich het front,
niet zijn ontberingen en gevaren, en achter
zich hun armoedige woningen, waarin de
vrouwen klaagden, omdat zij de kost moes
ten verdienen en de kinderen heeleimaal
verwilderden.
De massa's van het Russische leger, tn
den oorlog getrokken vol donkere driften,
door hun regeerders opgewekt, zochten
thans een uitweg voor l.un onbestemde,
maar steeds groeiende verbittering
Dezelfde stemming van ontevredenheid
vond men ook( zij het minder algemeen, tot
'n de laagste maatschappelijke standen toe^
Dat drong zeer sterk tot mij door, bij een af
scheid. waarvan ik eind 19lf. getuige was.
Ik was toon geplaatst in ren sanatorium
m de Krim, dat was ineerlcbt voor herstet-
'enden aan borstwonden of voor hen dis
andere zware borstziekten hadden te door
staan. Op verlangen der Keizerlijke famills
was voor dit doel een mooi sanatorium fin
deze prachtige streek Ingericht: het Lag in
Jaita. ren sta l. bekend om haar heilzaam
klimaat voor longziekten, waarheen ook
vee; ar-stoerafschp families in de gure na-
na ra ma .and,- ri resten, totdat de winter z;ch
daar dee-1 gel ten. en hen nanr het Voorden
terugdreef Van/'anr. dat men in Jaita zon.
wel gewone militairen rit ons sanatorium
»ag loopen, als hooge officieren met hun
dames.
(Wordt vervolgd.)
