DINSDAG 17 MAART 1931
VIERDE BLAD PAG. 11
BRIEVEN UIT DE HOOFDSTAD
LICHTPUNTEN
Het wonen in de groote stad heeft onse-
twij.eld groote bezwaren voor den (lliris.en
Daar is met alleen liet euvel van de groote
stadskerken, die het gemeentelijk leven wel
niet onmogelijk maken, maar luch siechla
een verre sclnW'uw bieden van het samen
leven der Gemeente ip de kleinere steden
en in onze dorpen.
Daar is veeleer heel het cultuurleven, dat
zich afneigt van God en Zijn woord en de
samenleving doortrekt, zoodat wij in onze
eigen stad ons tooli telkens weer vreemde
lingen voelen.
Daar is, en voor onze jeugd spreekt dat
zoo sterk, de zuiging van de wereld, niet
haar schitierschijn in de schouwburgen, de
bioscopen, de sportverdwazing, de mode-
shuws, de velerlei gelegenheden om uil te
guan en van liet jonge leven te genieten
naar de begeerten van het natuurlijk hart.
Daar is de drukte, liet gewoel, de ge
weldige afwisseling van allerlei sensatie, die
ons leven en onze zenuwen aangrijpt, die
ons geen rust laat en don tijd voor com-
templatie en meditatie ontneemt.
Wij kunnen het verstaan, dat menigeen
tegen het gaan naar de stad bezwaar beeft,
dat hij zorg heeft voor zijn kinderen, die om
wat reden dan ook, de s ad zochten of zoe
ken moesten en die dankbaar zijn dat zij
kunnen blijven in den kleineren, intiemeren
en meer beschutten kring van hun dorp of
vlek.
En wij zijn er volstrekt niet zeker van,
dat niei menigmaal de omgeving schadelijk
heeft beïnvloed onze eigen menschcn, ook
al weten wij, dat liet hun begeerte is trouw
te blijven aan de beginselen, die zij belijden
en die leven in heel onzen Christclijkcn
kring.
.Maar, er is ook een andere kant Daar
zijn ook aan hei stadsleven voordeden ver
bonden, die men buiten moet missen, daar
is ook een levensontplooiing die elders niet
zoo licht mogelijk is, daar is ook een prin
cipieel optreden, dat ons zuiverder lijkt dan
in menige niet onvermaardc gemeente van
veel kleineren omvang dan de grooie stad
Wij denken aan de ontwikkeling van ons
Christelijk onderwijs. Hier biedt de stad
/oor den Christen mogelijkheden, die er el
ders niet zijn. Hier is ook oen doortrekken
i de lijn, die elders helaas wel eens wordt
gemist.
Zeker, wij herhalen het, om alle roem ui'
te sluiten, het kan in de stad. Maar ook hier
kan het alleen ten koste van veel arbeid,
toewijding en offers. En in het algemeen
mag worden gezegd, dat het door onze men
schen ook wordt verstaan dat het moot.
Wij kennen wel plaatsen in ons vader
land waar onze monschen er niet aan den
ken zouden hun kind te zenden naar de
openbare lagere school. Maar zoo spoedig
dit kind 12 jaar is en op een zeer gevaarlij
ken leeftijd komt, hebben ze geen bezwaar
tegen het onderwijs op openbaro H-B.S. of
lyceum.
Daar zijn wel motieven voor te vinden
Het kostenelement spreekt mee en de geva
ren van de s|»oorvvngen of dc bus, alsmede
het ronddwalen in de stad.
Wij ontkennen niet dat er in die bezwa
ren iets zit. Maar wij vreezen toch wel. dat
men ze gaarne een beetje opblaast om goed
te praten wat toch in wezen niet goed is en
heel onzen principicclcn schoolstrijd verloo
chent.
Men moet. wanneer men middelbanr on
derwijs voor zijn kinderen begeert komen
tot eigen scholen, desnoods voor een streek
Kan dat niet dan zal men hot bezoeken van
een school verder weg toch allereerst moe
ten beproeven. Al zijn er bezwaren en geva
ren, wij kunnen wanneer wij in Gods weg
zijn, onze kinderen Hem bevelen. Hij kan ze
bewaren.
Is het met onze jongens en meisjes niet
le wagen, zou er dan wellicht geen aanwij
zing liggen, dat we ze dezen weg niet moe
ten uitzenden? Als God een weg sluit, moe
ten wij er dan niet mee rekenen? Hoeft
Hij dan ook niet voor.or.ze kinderen een
anderen zegen?
In de groote stad hebben wij, het zij weer
toegestemd, het gemakkelijker. Wij hebben
een eigen gymnasium, kweekschool en U.B.S.
Wij hebben uuk op liet gebied van het Han
dels- en Nijverheidsonderwijs iets dat onze
jeugd van nut is. Al is het volmaakte nog
niet bereikt. En wij gaan gelukkig nog al
toos verder.
Vorige weck is in Amsterdam geopend de
Christelijke Nijverheidsschool voor Meisjes.
Daaraan werd reeds gcruimen tijd behoefte
gevoeld. Dit onderwijs was wel te krijgen
neutrale inrichtingen, maar terecht
meende men, dat de eigen school niet mocht
ontbreken.
r was veel belangstelling bij de opening.
De officieele belangstelling van de zijde der
Bcgeering en het Gemeentebestuur, die na
tuurlijk zeer wordt gewaardeerd. Maar ook
uit de kringen dor sociale werkers, die in
hun arbeid zoo herhaaldelijk bet gemis van
een school als deze hebben gevoeld.
Wii willen deze school niet zien als een
monument van onze Christelijke trouw
Daarvoor komt ze ook wel iets laat, al was
hier en daar wel reeds getracht in de leem
ten ie voorzien.
Maar wij willen deze school wel zien als
een monument van de trouw en zorg vnn
onzen God. En daarnn mogen wij hen dan
kon die het initiatief namen en den arbeid
niet te veel vonden, die het ons mee moge
lijk hebben gemaakt onzen plicht te doen
Daar is behoefte aan deze school- cn aan
dit onderwijs.
Daar is ruimte om te groeien. God gevp
ook verder Zijn zogen aan het werk Zijnci
knechten.
AREND VAN AMSTEL.
Kerknieuws.
INTERKERKELIJKE SAMENKOMST
Te Amsterdam zal Vrijdagavond 20
Maart a.s. een groote interkerkelijke sar
komst plaats hebben om te spreken ovei
Russische geloofsvervolgingen. Op deze
menkomst die geleid zal worden door Ds. A.
G. H. van Hoogenhuyze (N'ed. Herv.), die
openingswoord zal spreken, zal gesproken
worden door Ds. F. Dijkema (Doopstr-zind).
Dr. J. '1 Geelkerken (Geref. H. V.) Dr. W.
G. Harrenstein (Geref.), Dr. P. Stegenga
(Luth.) en Ds. P. van Vliet (Vrij-Evang.). De
netto-opbrengst van den avond komt ten bate
van het werk van C. Schabert te Riga, die ii
geregelde verbinding staat met de noodlijden
de broeders en zusters in Rusland.
VOOR ZWAKKE KERKGANGERS.
Te D e 1 f t is in de Geref. Kerk op initiatief
van enkele autobezitters een organisatie ge
vormd met het doel, dat zwakke en oude men
schcn, die niet meer naar de kerk kunnen
locpen. per auto door particulieren worden
afgehaald cn thuisbracht.
GODSLASTERING
Door dc Godslasterlijke uitlatingen in het
communistische dagblad „De Tribune', die
iu uit onderscheiden Openbare Leeszalen
crwijderd werd, is opnieuw het ernstige
raagstuk, inhocverre dc Overheid tegen
publieke Godslastering heeft op te komen,
in dc orde gesteld.
De heer Hilbrandt Boschma. evan
gelist te Ruurlo, heeft naar aanleiding daar
an hij de „Nieuwe Rott. Ct." een schrijven
an zijn hand ingezonden en geplaatst ge
kregen, dat van een allcrtreurigsten inhoud
Dc heer Boschma schrijft als volgt:
Godslastering.
„Het schijnt in dc laatste dagen, of
bovenstaand woord één vun de vaste ru
briekeu van uw courant zal worden. Er
koint tegenwoordig geen theekransje van
godsdienstig gezinde dames bijeen, of
men boort den volgenden dag, dat ze met
bedrukl-naar-boYcu-gcsiagcn oogen een
protest-motie hebben aangenomen tegen
een .godslasterlijk" ar.ikel in „Dc Tri
buncterwijl zc tevens de regeering vra
gen zoo iets in het vervolg strufbnar te
stellen.
„Dat dergelijke berichtjes me zeer on
aangenaam treffen, spruit, eerlijk gezegd,
ook wel een beetje uit eigenbelang voort.
Het is immers nog niet zoo licel lang
geleden, dat ik door een R. C. blad ook
zelf wegens een hoofdstuk uit een door
mij geschreven bock werd aangeklaagd
wegens „godslastering'", cn als er aan
zulk een wet dus terugwerkende kracht
xverd verleend, zou bet er voor mijzelf
wel eens leelijk kunnen uitzien!
„Maar afgezien van dc toepassing van
zulk een wet. moest nieii toch inzien, dat
een mensoh in dc werkelijkheid al net
zoomin God lasteren kan, als dat men
de zee, of de zon, of hei heelal zou kun
ncn lasteren. God is tc groot, dan dat
Hij ooit door cenig incnsch „gelasterd"
zou kunnen worden. Wie Hem „lastert",
liewijst daarmee dat tiij Hem niet ken*
Wie meent Hem te lasteren, lastert daar
mee niet Hem/elven, maar alleen het
verdorven beeld, dat de menschcn, oi
mogelijk wel. dat hij zichzelf van Hem
gevormd heeft en toont dus daarmee al
leen, dat het hem ontbreekt aan denk
kracht en aan stijl.
„En belangrijk worden zulke godslas-
telijke uitlatingen alleen, indien er door
thee-visiterige dames cn zelfs door Ka
merleden wel wat al te veel acnt np
wordt geslagen. Zij bereiden aan zulke
uitlatingen een succes, dat deze nie'
verdienen. En nis er wegens „godslas
tering" gestraft moet worden, dan zou ik
als ik minister vnn justitie ware. zulke
leden van de Tweede Kamer en van da
mes-theekransies allereerst eens voor een
dag nf wat achter de tralies zetten, om
zc eens te laten nadenken over datgene,
wat zij. die zeggen in Gnd te gelooven.
aan Zijn waardigheid. Zijn majesteit en
Zijn liefde verplicht zijn.
,.ïk geloof, dat zij aan de zaak vnn den
godsdienst heel wat meer kwaad doen
dan de planties vnn „De Tribune", die
zich hij dit alles wel in handen zal
wriiven cn zich gewichtiger dan ooit zal
vinden.
Hilbrandt Boschma,
Ruurlo. evangelist
Ziedaar het artikel van een evangelist,
die de protesten tegen de „Tribune"-uitla-
tingen bespottelijk maakt.
i. J. J. Knap Czn., predikant der
Ncd. Hervormde Gemeente ie Groningen
schrijft er in „Oude Paden" zijn oordeel
.er en zegt:
Dit stukje (van den heer Hilbrandt Bosch
ma) doet pijn.
De toon is alleen reeds kwetsend.
Wanneer men bij een zoo ernstige zaak
als Godslastering schrijft over dames op
een kransje met bedrukt naar boven gcsla
gen oogen, over thee-visiterige dames en
zelfs Kamerloden, die de schrijver zelfs
achter de tralies zou willen zetten om tot
bezinning te komen; zulks alleen omdat zij
voelen voor het bestrijden der Godslaste
ring op de publieke levensmarkt, dan
kunnen wij dit slechts een onwaardigen
toon noemen, bestemd om de voorstanders
der bestrijding te rid-iculiseercnlijkt
tenminste sprekend op. dat deze tirades,
bewust of onbewust, ingegeven zijn door
het gevleugelde woord: c'est le ridicule, qui
tue!
Wat den inhoud betreft, déérover be
droeven wij ons.
God staat tc hoog. dan dat wij Hem zou
den kunnen lasteren; een zwak brein, waar
bij dan nog gemis aan stijl komt, kan zich
beelden Hem te Insteren. maar hij
lastert dan toch alleen het karikatuur,
dat hij zich van God gemankt heeft.
Neen. dienaar des Evangelies. God staa»
niet tc hoog. om door kleine menschjes ge
lasterd tc worden. Hij s'nat wel tc hoog
>m door dien laster gedeerd te worden
mnnr dat is heel iets anders dan wat gij
schrijft -
De koning staat óók te hoog om gedeerd
e worden door den laster van een pemeene
van hart. Maar hij kan er zóó wel door ge
lasterd worden, dat de wet terstond dc
hand op hem legt wegens majesteitsschcn
nis. Er is zoo iets als menschelijke eer-
En er is ook zoo iets als de eere Gods. En
als die eere aangerand wordt, is het de
dure plicht der Overheid de schennis vnn
die eere te straffen, zoodrn zij binnen de
grenzen vnn haar bevoegdheid gepleegd
wordt, omdat de Overheid bij de gratie Gods
regeert en zij voor de eer vnn den Souverein
aller souvereinen te waken heeft
Ge kunt nu wel zeggen, dat de door u ge
kenschetste zwakhoofden. een kwalifi
catie waarvoor de vooruitstrevende „Tri
bnne''-mnnncn u niet onverdeeld dankbaar
zullen zijn, alleen maar het door hen ge
vormde karikatuur van God Insteren. Maar
hier sta dan toch de vraag, of het hun be
doeling niet is den levenden God te
lasteren... ons dunkt, zij zouden zelf h&el
verbaasd zijn. indien iemand hun kwam
zeggen: gij hebt God niet gelnsterd. alleen
maar het beeld, dat gij met uw bekron
brein en uw gemis nnn stijl van de hoogste
Mn!f,s"eit gemankt hrht!
IJdele sofismen doen geen nut, dienaar
des Evangelies.
't fs beter om hij de Heilige Schrift
blijven en in de leer te gaan.
Ge kent natuurlijk het woord uit de Mo
zaïsche wet, dal wie den NAAM gelasterd
had. gedood moest worden. Mogetijk acht
"ii dit woord van minder gewicht, omdn»
hef tot de oude bedeeling behoort. Wij Inter
'lit dus mnnr rusten en vragen naar he'
VSoipve Tpct»<v.fini TV» stelt de Godslnste
ring torh werkelijk niet voor als een „ge
brek nar denk'-'Th» en «fitl". pv-t al- cn
"rmvpH'ke zonde Daarvoor hie'd Pnulti*
haar ofschoon hij er zich onwetend «-n
schuldig gemek' had. getuige z.iin zelfhe
sdhulrlieing: „Ik. die tevoren een Godslnst"»
I mar was, en een vervolger en een ver
'imirt-er; mec mi' 's hermherticheld ge
cohied. dewiil ik bet A»we»nT>d(i gedeer
In mlvne nmreloovSp-hrfrf" (1 Tim 1 1-D
I En het is peen teeVen van IntellectneeU
I bekrompenheid, als het „beest uit de zee'
zijn mond opent tot lastering tegen God,
om Zijnen Naam te lasteren, cn Zijnen
tabernakel, en in die in de hemelen wo
nen" (Openb. 13 0).
Wij bidden dagelijks om de „heiliging"
van Gods Naam in het Onze Vader, en dit
„heiligen" is liet tegendeel van het ont
heiligen, dat in het lasteren zijn toppunt
bereikt.
Wij huiveren, als wij in deze lijdensweken
lezen, dat dc Joodsche Raad goheel ten
onrechte Jezus ter dood veroordeeld heeft,
omdat hij naar hun meening aan Godslas
tering schuldig stond. Hoe valsch die be
schuldiging ook was, zij toont toch dat die
mannen de Godslastering niet voor een ge
mis aan denkkracht hielden, mnnr voor
een zeer zware zonde DAArin feilden ze
niet. Want wat onze medc-diennnr (Bosch
ma) moge schrijven, hoogcr staat het woord
van Christus:
„Voorwaar Ik zeg u, dat al de zonden
den kinderen der menschcn vergeven zul
len worden, cn allerlei lasteringen, waar
mede zij zullen gelas'erd hebben, maar zoo
wie gelasterd zal hebben tegen den Heili
gen Geest, die heeft gee no vergeving in
eeuwigheid, maar hij is schuldig des eeuwi
gen oordeels".
De Classis Woerden der Geref.
Kerken heeft met Hgemeene stemmen het
volgende voorstel van de Kerk van Ou-ds-
hoorn aangenomen:
„De Classis besluite aan d® as. Particu
ere Synode van Zuid-Holland (Noord)
voor te stollen, dat zij met het oog op den
grooten toevloed van Candida ten in de Theo
logie, die in de eerste jaren nog te wachten
aan hare Depp, ad Art. 19 K.O. opdrage:
>rloopig geen nieuwe alumni voor het
ontvangen van een studiebeurs op te roepen
op den duur het aantal dengenen, Jie
steun genieten zóódanig te beperken, dat
spoedig tot afschoffing van de collecte voor
hulpbehoevende studenten kan worden
overgegaan en de Kerken kunnen volstaan
met het geven van een jaarlljksche bijdrage
voor dit doel."
REPRESENTATIE DER LUTHERANEN.
In de „Wartburg" wordt de wel eens ge
uite klacht over achteruitzetting der Lu
theranen in besturen, vergaderingen enz.
besproken. De schrijver komt tot de ooo-
clusie, dat daarvan op de basis der evon-
edige vertegenwoordiiging geen sprake we
ten kan. Hij schrijft aldus:
„Als we rekening houden met de getal
sterkte, da-n komen we op een bevolking
van acht milliocn met honderdduizend Lu
men tot de conclusie, dat op iedere
tachtig Nederlanders zich één Lutheraan
voordoet. Zijn de Lutheranen gemldde.d
van gelijke kwaliteit als de rest, dan mag
in oen vergadering van tachtig per
sonen billijkerwijs één Lutheraan venvach
ten. Eén Lutheraan in een vergadering van
twintig leden beleekent al, dat we het vier
oud hebben van wat ons zou toekomen.
Bezien wij in dat licht de verschillende be
duren en comité's. waarin Lutherschen zit
ting hebben, dan kon ik het met de gefluis
terde gedachte (over achteruit zet Ling) nll-3r-
t eens zijn. Veeleer moet ik me ver
bazen over het aantal Lutiherachen, dat men
bijna overal en vaak op belangrijke plaai-
n aantreft. Ik zou niet willen spregen
in een onbescheiden plaats, die we inna
men. Immers wij dringen ons niet op. V^el
iou ik willen spreken van een bevoor
rechte positie, die ons, kleine minderheid
ten deel vnlL
Welke psycholoog doorgrond! daarvan dc
oorzaikenï"
KERKTELEFOON
De Minister van Waterstaat heeft beslist,
at een machtiging vereischt is voor het ge
bruik van z.g.n. kerktelefonen, ten doel heb
bende het voor personen In de aangesloten
perceelen mogelijk te maken de kerkdiensten
te volgen.
In deze machtiging welke in voorkomende
gevallen door het betrokken Kerkbestuur moet
worden aangevraagd, zyn de voorwaarden om
schreven, welke aan het hebben van een der
gelijke telefonische aansluiting zyn verbonden.
BROOKLYN.
Dr. Henry Beets van Grand Rapids ver
zoekt ons, uit de Am. Wachter het volgende
rer te nemen:
Brooklyn voorheen Breukelen is zeker
de oudste stad op Long Island, in den staat
New-York „Lange Eylandt", zoonis onze
vaderen het noemden. Het is door een zee
nrm. de East River geheetcn, gescheiden
an Manhattan eilnnd. waarop de trotsche
stad. vroeger Nieuw Amsterdjjn genoemd,
gebouwd is. Met Staten Island. Queens
Borough, en de Bronx vormen Manhattan
Brooklyn nu één groote stad „Greater
New York", nu ongeveer zeven millioen
zielen tellend, dus omtrent het getal der
geheele bevolking van Nederland.
Te Brooklyn stonden in den ouden tijd
welbekende predikanten uit Nodcrlnnd af
komstig: Polhcmus, Selijns, Megapolensi*
anderen. Tegenwoordig bestaan er bin
i de grenzen van Brooklyn Borough niiin
dertig Dutch Reformed kerken, doch niet in
één ervan wordt er langer gepredikt in de
taal der vaderen. Toch is dnnr blijkbaar wel
behoefte aan. want binnen Brooklyn's gren
zen zitten blijkbaar heel wat menschcn die
kerkdiensten in de Ncdcrlandsche tanl lie
ver zouden willen volgen dan In het En
gelsch. Tenminste dat was de overtuiging
vnn broeder J. IT. van Tuyl, die vroeger met
ons volk samenkwam te Hoboken, en an
deren inct welbekende Ilollandsch-i namen
Wietsma. Faber, Haasnoot, Das, Vandcr
Water en Hutjes.
Sedert 28 September 1930 begon ons volk,
onder leiding van den inwendige zendeling
Ds. Botbyl, samen te komen voor godsdienst
oefeningen in het Nederlandse!» eerst ten
huize van den heer Wielsina. bovengenoemd,
doch sedert 30 Novcml>er in een zaal ge
huurd van de Zwecdschc Baptisten
Bayridge Brooklyn. Die kerk staat op de
hook van Fourth Avenue cn 7Gth Street,
dicht bij een uitgang van de Manhattan
Brooklyn Transit Company (de M. B. T.),
wier netwerk over heel Greater New York
verspreid is.
De predikanten, die des morgens optreden
in de oude Bank Street kerk, in het hartje
van 't oude New Yv-.'k, dienen des namid
dags in het Brooklijngebouw. Ons werd be
richt. dat, waar men met acht zielen begon
de godsdienstoefeningen te houden, er nu
twee en twintig samenkomen^ en men ver
zekerde ons, dat men ongetwijfeld binnen
korten tijd wol driemaal zooveel menschcn
van Gereformeerde gezindheid samenbrei»
gen kan. Maar, „dan moet er gewerkt wor
den", meldt onze berichtgever. Nu, Ds.
Botbvl zal wel zijn hest doen in dezen. En
wij schrijven deze regels om er ons Hol
landsch volk binnen cn buiten de Vereenig
de Staten op tc wijzen, dat do arbeid boven
omschreven begonnen is. Met name verzoe
ken wij onze medobclijders in Nederland om
aan broeder Van Tuyl te berichten wie van
hunne bloedverwanten of vrienden in Brook
lyn wonen, met nauwkeurige opgave van
adres Men richte zich tot Mr. J. H. Van
Tuyl, 576-74th Street, Brooklyn, N. Y.
Het zal vele lezers, vooral die welk* fa
milie hebben in Amerika, aangenaam zijn
het bovenstaande tp lezen. Igiat men vooral draad te vormen voor de richting waarin hetgelsch kostschoolmeisje over het leven in
van het verzoek aan het
ZENDING
Tn D jok Ja ia in 1930 het zendingswerk
»er gezegend. We lezen in het „N. HoII.
Kerkblad" dat er 122 volwassenen waarbij I
4 Chincezen cn 151 kinderen zijn gedoopt, I
getal, dat nog in geen enkel jaar werd be-
reikt
Ds. A. Pos schrijft: j
„Het aantal Christenen bij de onder onze ten bij het L.O., anderzijds voor dc a.s. leer
leiding staande gemeenten bedraagt thans krachten van het voortgezet onderwijs. De
1172, Gondokoesoeman 910, te tamen 2082; vraag, ter beantwoording aan do eerste
die van dc Chin. Gemeente 103 totaal 2185. categorie gegeven, luidt: Wat kan een
Er zijn ook thans nog een groot aantal, die onderwijzer bij het L.O. doen in de school
zich voorbereiden voor den doop, nl. 259"' ter bevordering van de Volkcnbonds- cn
Weldra zal weer een Inlandschc gemeente Vredescedachte?. De vraag voor de tweede
worden geïnstitueerd, namelijk te Wonosari,categorie luidt: Heeft het Kellogg-pact inder
waar vooral sinds de komst van den Goeroe- daad werkelijke beterkenis voor de bestrij
Indjil, Adam Thomas, een opgewekt leven ding van den oorlog? Zoo ja, in hoever,
hecrscht. Dat zal dan de zesde Inlandsche De hedocldc prijsvraag is ter kennis ge-
Eenigcn tijd geleden is mededecling ge
daan, dat de Verceniging voor Volkenbond
en Vrede, ook dit jaar een prijsvraag uit
schrijft. ccnerzijds voor de jonge lecrkruch
gemeente zijn met een eigen Kirkeraad.
Schoolnieuws.
LAGER ONDERWIJS
VERDEELDHEID.
Een omzcndibricf, dezer dagen door het
Bestuur van de Verecuiging scholen met
den Bijbel te Kootwijk en Kootwij
kerbroek cn ter bevordering van het
Christ. Onderwijs in de buurtschappen Gor
•bioek, Stroe en Essen,-verzonden, bevat
hét volgende:
„Waar van 1887 af onze scholen hadden
voorzien In d« behoefte van geheel de om
gevi'iiig en de kinderen, ook uit de buurt
schappen Stroe, Garderbrook, Essen, As-
ilt en Niéuw Mrllingen de scholen te Koe-t
ijk cn Kootwijk orb roek bezochten, allen
zonder ondersch id. Hervormd of Gerefor
meerd, Christ. Gereformeerd of van de Ge
reformeerde Gemeente, is sedert 1920 daar
in verandering gekomen. Te Kootw ijker
broek ie va-n Hervormde zijde een Christe
lijke school gesticht en te Stroe zal er nj
een verrijzen, terwijl van de zijde van
de Staatk. Geref. Partij pogingen worden
aangewend er een in de buurtschap Essen
te stichten.
De treurige geest van verdeeldheid, waar
dertig jaren lang eenheid cn eamonwer
kin.g werd gevonden, Is nu ooi-zaak, dat,
waar tot 1920 in deze omgeving twee Chrislt-
lijke Scholen cn één Openbare voldoende
de behoefte voorzagen, nu weldra vhf
Christelijke Scholen en één openbare zul-
voivlcn gevonden, met enkele ongebntik
te lokalen."
„SCHOOL AAN DE OUDERS" IN INDIE.
Wc lezen in het „N. HoII. Kerkblad", dat
de Jnvaansche Sciioolvereeniging „Scdya
Moelya", te Djoeja, die ccnigen tijd geleden
gesticht werd de Standaardschool te Klit-
van de Zending der Geref. Kerken zal
overnemen en zelfstandig zal onderhouden.
Ds. A. Pos zegt ervan:
„Het is verblijdend, dat do Jnvaansche
Christenen deze dingen in eigen handen be
ginnen tc nemen. Deze school draagt sterk
het karakter van een Christelijke School,
door Christelijke ouders onderhouden, ge
lijk dat ln Holland het geval is, maar het
is de bedoeling om straks ook tc trachten
andere scholen van dc Zending over te no
nen of zelf op te richten, ook door middel
an afdcclingcn in Wates -n Wonosari. Ik
meen tnc niet te vergissen, als ik zeg, dat
dit de eerste Inlandsche Christelijke Sciiool
vereeniging is".
Op 21 en 22 dezer zal te Den Haag
Geneeskundig Paedagogisch Congres plaats
vinden, uitgaande van de Anthroposofische
vereeniging in Nederland, ln samenwerking
met de Medizinische Sektion am Goetheanum
te Domach bij Bazel.
De „heilpaedagogie" beoogt de opvoeding
van moeilijke en achterlijke kinderen, 't Buiten
landsche werk is gegroeid uit de hulpklassen
van de Waldorfscholen en omvat thans in
Duitschland zes groote instituten met G00
kinderen.
Twee institvRn ln de buurt van Berlijn zijn
grootendeels door de llerlijnsche gemeentelijke
Fürsorge van kinderen voorzien, terwijl ook
met de Berlijnsche kinderpolitie wordt samen
gewerkt. Andere instituten hebben uitsluitend
particuliere kinderen. In Engeland bestaat
eveneens een instituut, ln Nederland tot nu toe
een van kleinen omvang te Laren.
Het ligt in de bedoeling van de Anthroposo
fische Vereeniging, om ln September het werk
op grootere schaal in de buurt van Utrecht
voort te zetten.
Op het Congres zullen een aantal paedago-
gen en artsen uit de buitenlandsche institu
ten spreken en de speciale paedagogische en
geneeskundige methoden en inzichten uiteen
zetten. Bij de geneeskundige paedagogie wer-
gen paedagoog en inwonend arts dagelijks in
tensief samen. Dit komt speciaal tot uiting in
de heilrhythmie, een der voornaamste hulp
middelen van deze opvoeding voor moeilijke
en achterlijke kinderen.
bracht van de Lectoren ter Universiteiten
ons land, met het verzoek, daarop de aan
dacht te willen bevestigen van de ingcschre
venen aan dc Universiteit, die dan'-voor in
aanmerking zouden komen. En min of
meer door een misverstand is daarbij uit
sluitend gedacht nnn a.s. leeraren in de
geschiedenis, terwijl uiteraard een prijs
vraag als deze ook ter beantwoording valt
voor a.s. leeraren in Staats-inrichting en
Staatshuishoudkunde, of in aardrijkskunde
Tot dusver blijkt van groote belangstel
ling voor deze prijsvraag, waarvan, zooals
men weet, dc prijs bestaat in een som
golds bestemd om en voldoende voor éen
reis naar cn een verblijf van ecnige dagen
te Genève, teneinde daar onder leiding de
Volkenbond in werking te zien.
S.DJLP. EN ONDERWIJS
De Commissie, Ingesteld door het Partij
bestuur der S.D.A.P. bij besluit van 8 Maart
1930 heeft de resultaten van haar werkzaam
heid gepubliceerd.
Met S tegen 2 stemmen sprak jw zich uit
voor handhaving der finaneioele gelijkstel
ling echter alleen voor het lager onderwijl
De twee leden die hiertegen stemden waren
de hoeren S N. Posthumus, lid van het hoofd
bestuur van don Bond von Ned. Onderwij
zers on P. J. Schmidt; zij willen de verplich
te neutrale staatsschool.
De meerderheid echter verwachtte van ver
zet tegen het pacificatie-beginsel een school
strijd, feller dan ooit te voren. De S.D.A.P.
wil niet oen van te voren hopelooze strijd
beginnen. Dc gelijkstelling is een voldongen
feit, en daartegen in le gaan acht men een
verstoren van de politieke ontwikkeling, die
dc gcloovigo arbeiders langzaam maar ze
ker naar het socialisme leidt
De voorstellen der Staatscommissie-Rut-
gers acht men voorts niet te aanvaarden,
danr ze de verbetering van het onderwijs
zouden tegenhouden.
Voor het bijzonder voorbereidend onderwijs
wil ze een regeling, aldus: Rijk cn gemeen
te elk 40 pCt der kosten, het Schoolbestuur
dc rest
Het Partijbestuur heeft nu voor het con
gres 1931 verschillende voorstellen ontwor
pen, die o.m. het volgende inhouden: met
handhaving van het beginsel der finaneioele
gelijkstelling een zoodanige herziening van
de L.O-wct, ,dat verspilling van overheids
geld, overdreven school splitsing, cn ontwrich
ting van het onderwijs voor dc toekomst zoo
veel mogelijk worden voorkomen". Hoewel
voor het L.O. ze aanvaardend, worde de fi-
nancicelo gelijkstelling afgewezen voor de
andere onderwijsterreinen.
Dc voorziening in dc behoefte aAn onder
wijs van elke soort wordt beschouwd als de
taak der overheid, die voorzoover zij die
voorziening aan bijzondere instellingen over
laat. voor peil en hoodanighcid van het bij
zonder onderwijs verantwoordelijk moet
blijven.
Dringend noodig wordt geacht de voorzie
ning in de behoefte aan vervolgonderwijs
waarbij de subsidiecrlng van het bijzonde
onderwijs niet tot onnoodige splitsing mag
leiden.
Groote uitbreiding van het nijverheidson
derwijs wordt beschouwd als ven urgent-
belang cn als taak van de overheid
dc voor dit doel samenwerkende organisaties
van werknemers cn werkgevers. Op dit ge
bied zal echter nog meer dan elders split
sing naar confessie groote schade opleveren.
Wat betreft middelbaar en voorbereidend
hoogcr onderwijs, moeten gemeentelijke
bijzondere scholen naar overecnkomstlgen
maatstaf door het Rijk worden gesubsidieerd,
echter zonder dat de volledige kosten van h;t
bijzonder onderwijs door de overheid worden
vergoed.
Voor het hoogor onderwijs wordt de split
sing naar confessie verworpen, nangizien de
vrije beoefening der wetenschap verzekerd
moet zijn en door geen vooropgestelde dog
ma's worden belemmerd; erkend wordt voor
allv richtingen het recht om haar wetenschap
pelijke opvattingen aan de algemecnc
versiteiten cn hoogescholen tc onderwijzen
en ook voor het socialisme wordt plaats ver
langd bij het hooger onderwijs.
geïllustreerd, een bijdrage „Maartso'u
en de gewone verhalen en rubrieken, waar
onder dc handwerken en recepten voor de
jonge vrouwen, voor wie het hlad bestemd
is, wel bijzonder aantrekkelijk zullen zijn.
Zeer goed geslaagd is de reproductie van
het schilderij „Voordat de lente komt" van
C. Vinnen, op zwaar kunstdrukpapier als
bijlage bij dit nummer gegeven. Als wand
versiering zal deze een zeer goed figuur
maken.
H. PILON. In boeiende sfeer. Na-
tuurvertelboek voor de onderwijzer.
Met ill. van O. Verhagen. Den Haag.
G. B. van Goor 1930.
Pilon bedoelt met dit werk te geven ,aan
knoopingspunten" voor stof en model, maar
■ooral voor dc sfeer der natuurvertellingen
op school. Naar die bedoeling moet zijn werk
worden beoordeeld. En als geslaagd worden
beschouwd. Een rijke massa stof voor de
natuurlijke historie vindt men hier in korte
hoofdstukjes, in velerlei vorm gerangschikt
bijeen.
Op één ding moeten we echter nadrukke
lijk wijzen. Dc schrijver, zelf natuurkenner
als de beate, gaat er van uit, dat dc sfeer
voor de vertelling 't best te vinden is in de
vrije natuur, te midden van de samenleving
van plant en dier. Onderwijzers met veel
tijd en lust voor dit vak. die in geregeld con
tact leven met de natuur, vinden gemakke
lijk aansluiting bij hem. Immers, zij heb
ben aanknoopingspunten genoeg. Maar aan
die onderwijzers, die niet op eigen gelegen
heid verder studeeren cn kennis der natuur
alleen onderwijzen, omdat het een verplicht
leervak is, biedt In boeiende sfeer be
trekkelijk weinig.
Een „natuurvertclboek" in die zin, dat het
dc stof voor de vertellers kant en klaar
biedt, geeft Pilon niet Sommige lessen
(van twee knagertjes, wintervlinder. plaag
geest van Mariétte, het avontuur van Loo-
per. Sluipi e.d.) geven voldoende stof voor
een les, bij de meeste hoofdstukjes is men
verplicht zelf aan te vullen. Daarbij is de
auteur, gelijk hij zelf zegt, .hopeloos onvolle
dig" gebleven: planten, vogels en insectenl
Ook in dit opzicht kan de onderwijzer met
Pilon's boek niet toe.
Conclusie: Met ln boeiende sfeer Is
de literatuur over het natuurleven een mooi
goed gedocumenteerd, cn zéér vlot geschre
ven boek rijker geworden, maar een vertel
boek voor de onderwijzer in de eigenlijke
zin. waaraan bovendien zoozcor behoefta is,
is dit werk niet geworden.
Wetenschap.
OUDE GRAVEN BIJ JERICHO
Bij de uitgravingen in Jericho is een kerk
hof niet talrijke graven uit den tijd van
2000—1800 v. Oir. blootgelegd, waar talrijke
voorwerpen gevonden werden, die voor de
kennis van dit tijdvak van veel belang zijn.
EEN NIEUWE GIFPLANT
Doodelljker gil dan eenig ander
Uit Kaapstad wordt gemeld, dat in
Onderste Poort laboratorium dr. Green in
liet in Transvaal groeiende buitgras een ver
gif ontdekt heeft, dat doodelijker is dan
eenig ander. Hij heeft het adenis genoemd
Het laat in hot lichaam van het slacht
offer geen enkel spoor na en een duizendste
grein moet reeds voldoende zijn om een vol
wassenc te dooden Het is 5000 maal doode
lijker dan strychnine.
HET CONGRES VOOR VAKOPLEIDING
Zooals reeds is meegedeeld, zal te Den
Haag een Nat. Congres voor vakopleiding»
vraagstukken worden gehouden en wel van
3—7 Aug in de Ridderzaal.
In een dezer dagen gehouden persconfe
rentie werd o.m. opgemerkt, dat dit congres
voor dc industrie van groot belang is. Me
dewerking is noodig van alle belanghebben
den. waarom het comité verzoekt om spoo-
dige opgave voor deelname, (alg. secr. G.
E. E. Kuvntjes, Haagweg 2, Leiden), ook
met het oog op de inrichting der werkzaam
heden.
Dc regccring gaf een subsidie van 5000
Voor deelname gaven zich reeds 00 vcreeni-
gingen op. Het congres zal moeten trachten
op te lossen, in welke richting het nijverheids
onderwijs zich zal moeten ontwikkelen in
verhand met de verandering in het bedrijfs
leven; voor dc regeering zal de richting
moeten worden aangegeven ten aanzien
van do vakopleiding.
Te behandelen onderwerpen: 1. Bekwnnm-
hcidseischcn hij de vakopleiding; 2. Dool cn
aard van het Middelb. Techn. onderwijs; 3.
Het «esthetisch element in de vakopleiding;
4. Inrichting van het Avondnijverheidsoiulor „De Jonge Vrouw" (uitgave van Bosch en
wijs; 5. Internationaal instituut voor vak Keuning te Buarn) van Maart 1931 brengt
oplcidingsvraagstukkken; G. Invloed van ecn paar merkwaardige bijdragen: hei fac
vakopleiding; 7. Lcermiddelccntrale; 8 Op- simile van oen brief, geschreven door me-
leiding van machinisten ter koopvaardij; 0 vrouw Visser-Hooft, de bekende Karako
Opleiding bij dc binnenvaart; 10. Onderzoek rum reizigster, „aan de lezeressen van „De
van bcroepsgeschikthcid bij opleiding in jongo Vrouw" vergezeld van haar foto cn
vakschool of bedrijf; 11. Resultaten der Nij- e0n artikel.
verheids-Onderwijswet12 Vakopleiding van Ook is er de inleiding tot de publicatie
volwassenen; 13. Vakopleiding in liet In-drijf van een scheepsjournaal, door twee jonge
met aanvullend en aanpassend Nijverheids meisjes aangelegd tijdens ecn zeereis van
onderwijs; 14. Voorlichting bij keuze van Zuid Afrika naar Nederland in 1751. Het
beroep on vakopleiding; 15. Vooropleiding in dagboek zal o.u. ecn interessante kijk go-
de vakschool met aansluitende opleiding In ven op (|fi 18de eeuwsche keuken, on be-
het bedrijf; 10 Vraagpunten van vakoploi- vat verder vele voor dien tijd typeerendc
ding en huishoudonderwljs voor meisjes; bijzonderheden. Waar dit het eerste schecps
17. Zeevaartonderwijs. journaal van vrouwen is, dat gepubliceerd
Over dit alles zal door deskundigen prae wordt, is liet ook uit historisch oogpunt
advies worden uitgebracht. Men hoopt door merkwaardig stuk.
de te aanvaarden conclusies een goede leid-1 Dan een levendig interview met een
Kunst cn Letteren.
DE JONGE VROUW
„De Jonge Vrouw" (uitgavi
Vraag en Antwoord.
tsoo i
ioM 121M Omtre
ndlge Zending,
udhouderakadc 1JT.
wU« wel voldoende, leeftUdsj
tsoj n. n.
ilng komt
it men op de
iten gekoien
Tit No. 1. »>re
et zich mee: I
■enredlge vert
ht
'&ndtdnnt8te)1«
kklng
prakttlk der e\
in het licht brac
t Gunt bO het
indcrllnp toe. H
lonl'üke In vloed ei
jrdt geduwd. Mei
i „leerboek voor
Ingedlond. welke
1303. J. P.
ke cnnrtlduM wordt
i elke »trm komt toch
de partü ten goede.
Over C o n t I 11
'enige politieke p«r-
itemhti» cn bü de vor.
dit leder op zich zelf
•erderheld te verkrtJ-
AUK. 1925S
de beginselen, welke
Vertegenwoordig
i wederzfldeehe
elkander pas n4 de i
lakten, gelUk In 1925. reser.
