ZATERDAG 21 FEBRUARI 1931 EERSTE BLAD PAG. 2
FURST VON BULOW
HET CALVIJNFONDS
Uit Oost-Indië
Kerknieuws.
AANSLAG OP DEN KONING
VAN ALBANIË
DE VORST NIET GETROFFEN
Men meldt uit Weenen:
Voor het gebouw van dp staa'sopera werd
op koning Zogoe van Albanië een aanslag
gepleegd.
Over dezen aanslag wordt nog het vol
gende gemeld:
Tegen half elf verliet de koning, verge
zeld van ziin gevolg en vier rechercheurs,
den schouwhure.
Toen de konine met eenige heeren van
zijn gevolg van den hofdlnga"g wegreed,
s'apten zijn adjudant, majoor Lies Toppol
laj. en een tweede hoveling voor een zij
por'aal in een au'o.
Nauwelijks hadden zij plaa's genomen in
den auto, of twee elegant gekleide jo"gc
mannen naderden den auto en losten ver
schillende schoten op de inzittenden
De adiudan' zakte ters'ond ine~n. terwijl
de hoveling, die ernstig gewand was. e°n
revolver trok en nog verschillende schoten
op één der daders loste, zonder hom echter
te treffen.
De dader werd ter plaatse door de poli'ie
gearresteerd.
De andere trach'te te ontvluchten, maar
werd achterhaald en eveneens gearresteerd
Belden worden op het oogenblik door de
poli'ie verhoord.
Bovendien werden nog twee Albaniër*
gearresteerd, die medeplichtig zouden zijo
aan den aanslag.
Hun identiteit kon nog niet word"n vast
gesteld. Het betreft hier ongetwijfeld Albe
neesche emigré's.
De aanslag was eigenlijk tegen den ko
ning gericht. De>7e vernam echter he' vet-
loop der gebeurtenissen eerst toen hij w
zijn hotel was teruggekeerd.
Omtrent de moordaanslag op Koning Zo
goe wordt nog gemeld, dat de eene gearres
teerde is de ar illerie-k-mtein Agisknnv
De iweede is de sf,"tent 'ossi. die evn-
eens Albaneesch officier i zijn geweest.
De geruchten, dat mee dan twee perso
nen zouden zijn gearresteerd, oots'ondeo,
doordat he' vuur door het gevolg van den
Konine zoo krachtig werd beantwoord, dat
men op het eerste ooegnhlik niet wis', wt?
van de schietenden den nslag pleegde en
wie uit "verdediging sri jL
EEN SCHIETPARTIJ
IN DEN DUITSCHEN RIJKSDAG
HET PISTOOL VAN DEN BEIERSCHEN
RENTENIER.
In de wandelgangen van den Rijksdag
loste ?esi Dui soh bejaard heer, die zich
daar reeds geruimen tijd had opgehouden,
plotseling op den naast hem staalden af
gevaardigde van de Saatspartij, Dr. Külz,
drie revolverschoten. Dr. Külz, die ongedeerd
bleef, greep den man. die daarop een vierde
schot loste, hetwelk eveneens geen doe!
trof.
De afgevaardigde leverde den aanvaller
over aan de boden, die den revolver afra
niT pn de poli'ie waarschuwden.
Tijdens de schietpartij waren de wandel
gangen vol afgevaardigden, van wie de
meesten terstond dekking zochten achter «Je
massieve zuilen.
De man. een zekere Schmidt, vertegen
woordiger van Beiersche ren'eniers, had
zich verscheidene dagen lang in de wandel
gangen ver oond. Hij verklaarde, de laa'ste
dagpn 7.i«-h herhaaldelijk vergeefs tot ie
Rijksilagleden te hehhen gewend en niet
onverrichtprzake taar huis te willen terug
keeren. Hij had derhalve eenige schoten
gelos' om de aandae.it op zich te ves'igen.
Hij bleek uit Würzburg afkomstig te zijn
en woonde te Berlijn in een kosthui*. Btj
nader onderzoek is gebleken, dat hij geen
echte revolver, doch slech s een alarmpi o :1
heeft gehruikt. Bij zijn arres'atie heert
Schmidt den afgevaardigde Külz om ver
giffenis voor zijn daad gevraagd.
DE KANONNIER UIT DE
STRASSBURGERSTRASSE.
Een rare schutter, die zijn kanon op een
kinderwagen monteerde.
Omtrent de schietpartij, die uit het raam
van een perceel aan de btrassburgerstrasse
te Berlijn met een kanon plaats vond, weet
de „Lokal Anz." nog te melden, dat de
schutter zijn kanon vijf maal afvuurde. De
vuurmond was door hem in een fabriek ge
kocht Het kanon was gemonteerd op het
onderstel van een kinderwagen; de oud
officier, die geestelijk niet normaal was,
werd in de buurt „De man van paragraaf
51" genoemd.
Zy'n aanvallen van verstandsverbijstering
waren gewoonlijk niet gevaarlijk en kwa
men op ongeregelde tijden voor.
Reeds meermalen had hij er tegen ge-
pro.esteerd, dat hij als vervaardiger van
een kanon niet over een schietplaats be
schikte. Hij zou verklaard hebben, dat hij,
als Krupp in Essen er een had, er ook aan'
spraken op kon maken.
In verband met deze zaak wordt er op
gewezen, dat de man alle onderdeelen voor
zijn kanon en ook het kruit zoo maar in
den handel kon krijgen.
Men heeft vastgesteld, dat hij zioh den
loop van zijn „kanon" heeft aangeschaft
bij een firma, handelend in stalen buizen
en pijpen, en dat hij dezen loop in een wa
pen fa briek volgens zijn eigen opgaven liet
i>Qren.
De politie ls van meening. dat er in de
wapemvptgeving en ook in de bepalingen
betreffende den handel in kruit betreurens
waardige leemten bestaan.
EEN ÖlffWENTELINGSPOGING IN PERU
Hoe ze mislukte.
Uit Lima, de hoofdstad van de Zuid-
Amen kaansohe republiek Peru. wordt ge
meld, dat s m «rgens vroeg ongeveer 60
opstandelingen het paleis van den presi
ment trachtten te bestormen.
De aanval werd echter door de wacht af
geslagen, waarop de opstandelingen zonder
verderen strijd zich terugtrokken naar de
haven Callao, een half uur van Lima ver
wijderd.
Daar verschansten zij zich in een kust-
verdedigingswerk, waar zij door regeerings-
troepen werden belegerd en weldra gevan
gen genomen.
Men gelooft, dat de poging ondernamen
is door aanhangers van den vroegeren
s aatspresidenl Leguia, die verleden jaar
Augustus ten val is gebracht
"V lȕ" -EnS^TTUR
Da nieuwe premier \nj) Spanie zal pen
wetsontwerp indienen, waarbij Catalonië
zelfbestuur krijgt.
CatalonjG is een landstreek ln het Noord
oosten van Spanje, waar een sterke af
scheidingsbeweging bestaat onder de drie
millioen Cataloniëi^
MIJNGASONTPLOFFING
IN DE ESCHWEILER-MIJN
ZEVENTIG MAN INGESLOTEN
VIJFENTWINTIG DOODEN
Men meldt ons uit Aken:
Hedenmorgen vroeg heeft in de mijn Esch-
weiler-Reserve tc Nothherg, een plaatselijke
mijngasontploffing plaats gehad. Drie gan
gen waarin 80 man aan het werk waren,
werden door de ontploffing getroffen.
Volgens de tot nog toe ontvangen berich
ten zou het ongeluk tot do plaats van de
ramp beperkt zijn gebleven.
Van de naburige mijn Maria gingen direct
eenige reddingsbrigades de mijn in. Tot nog
toe konden drie dooden en vier zwaar ge
wonden worden geborgen.
Het laatste bericht luidt dat geen verdere
reddingsbrigades noodig zijn. Men meent
daarom te mogen hopen dat het ongeluk
geen grooter omvang zal aannemen, en dat
de 70 ingesloten mijnwerkers geen gevaar
loopen en binnen eenige uren bevrijd zullen
kunnen zijn.
Nader wordt uit Nothberg gemeld:
Het ongeluk in de mijn Eschweiler-Reserve
van de Eschweiler Bergwerk Verein, onder
de gemeente Nothberg. heeft blijkbaar toch
een grooteren omvang dan men aanvanke
lijk dacht.
De mijndirectie deelde hedenmorgen te 10
uur mede. dat tot nog toe reeds veertien
dooden waren geborgen.
Uit Nothberg word nog gemeld: De di
rectie van de Eschweiler—Bergwerk Veren,
deelt mede. dat van de 6lachtoffer6 van de
mijngasontploffing op de mijn Eschweiler-
Reserve reeds 25 dooden zijn geborgen.
Officieel wordt dit aantal bevestigd. Bo
vendien zijn er vier zwaar gewonden gebor
gen.
Ds mijninspectie heeft onmiddeyjjk een
onderzoek in de mijn ingesteld. De reddings
brigades werken nog voort doch volgens
mededeel ine van de mijninspectie zouden
nog slechts twee of drie mannen in gevaar
verkeeren.
DE ARABIEREN TEGFN DE JODEN
IN PALESTINA.
De Arabische Executieve heeft een procla
matie uitgevaardigd waarin geprotesteerd
wordt tegen den toelichtenden brief van Mac
Donald over de regeeringspolitiek in Pa
lestina. Er wordt een beroep gedaan op de
Arabische bevolking om eendrachtig op zich
zelf en op de Moharamedaansche wereld te
vertrouwen.
In de proclamatie wordt gezegd dat de Jo
den de Arabieren boycotten en wordt er bi;
de Arabieren op aangedrongen dit op dezelf
de wijze te beantwoorden.
MARINE-MUITERIJ TE BREST.
De cipier opgesloten.
In de gevangenis van de marinekazerne
te Brest kwamen vier marinesoldaten, die
gemeenschappelijk waren opgesloten, in op
stand. Toen tegen middernacht een der be
wakers de ronde maakte, en de vier gevan
genen in hun cel liet aantreden voor hel
appèl, wierpen zij zich op hem, staken een
prop in zijn mond en bonden hem aan han
den en voeten. Zij sloten den bewaker in de
cel op en namen de vlucht Hun vlucht werd
eerst geruimen tijd later ontdekt, zoodat de
vier soldalen gelegenheid hadden zich in
veiligheid te brengen.
EEN SPAANSCH DORP IN VLAMMEN.
MADRID, 21 Februari. De gouverneur van
Madrid ontving gistermiddag een telegram cit
Coroa by Alcala, waarin hjj op de hoogte werd
gesteld van een geweldige brand, die te Corpa
woedde en waarin hem om onmiddellijke as
sistentie werd verzocht.
Toen de brandweer uit Madrid te Corpa
arriveerde, stond het halve dorp reeds in
vlam, zodat de brandweer zich er toe moest
bepalen het overige gedeelte van het dorp te
gen het vuur te beschermen. Eerst tegen der.
avond slaagde men er in den brand meesr.er
te worden. De materieele schade is zeer groot
In de algemeene opwinding kon niet d'cect
worden nagegaan of er ook menschenlevens
te betreuren zijn.
TWEE VROUWEN SLACHTOFFER VAN
HET SMOKKELEN.
Dezer dagen werd een vrouw in een bosch
bij Palcnberg bij het smokkelen verrast, en
nadat zij aan eenige waarschuwingsschot?n
geen gevolg had gegeven door een scherp
schot in den rug gewond. Thans is de vrouw
aan de gevolgen van haar verwonding over
leden.
Een tweede geval deed zich in de buurt
van het plaatsje Rimburg bij Merkstein voor.
Daar werd een 44-jarige vrouw door doua
nen aangehouden. Terwijl men de smokkel
waar van de vrouw nog onderzocht bemerk
ten de douanen eenige andere verdachte
personen en hielden ook dezen aan. Van deze
gelegenheid trachtte de vrouw gebruik te
maker, om te ontvluchten. Zij liep in de rich
t.ing van den spoorweg, waar juist een snel
trein naderde. Het was waaiscliijnlijk de
bedoeling, den trein tusschen haar en de
haar achtervolgende douanen te krijgen,
noch haar plan mislukte en zij werd door
den trein gegrepen en meegesleurd. De
vrouw was op slag dood.
HET BANDITISME IN DUITSCHLAND.
Te Keulen hebben roovers een brutalen
aanslag gepleegd op den boekhouder van de
firma Karlscheuer. De boekhouder had een
bedrag van or.geveer 4600 Mark van de Bank
gehaald. Op den terugweg hield dicht bij
het station een auto bij hen stil en drie
jongelui kwamen eruit, die ondpr bedrei
ging met hun revolvers het geld van hem
verlangden. De boekhouder en een hem ver
gezellende jongste bediende trachtten te
vluchten, waarop de roovers drie schoten
losten. Terwijl de jongste, bediende onge
deerd een heenkomen wist te vinden werd
de boekhouder door oen schot in den buik
ernstig gewond. De roovers ontrukten hem
de aetetasch met het geld en gingen in de
auto er vandoor. De politie heeft maatrege
len getroffen om de daders op te sporen.
Te Berlijn werd een brutale roofoverval
s nachts op het station van den ondergrond
schen spoorweg Onkel Toms-Huette in Grü
newald gepleegd. Tegen 1 uur in den nacht
toen het station nagenoeg verlaten was en
nog slechts twpp beambten en een cassière
op het station aanwezig waren, drongen ze-
emnskerde eewaneiwle plannen in de lokei
•rnniunfp Terw ijl e«" '--«nrüntiu. de beidt
beambten "P het s« met re\nlvers ii>
tvdwnng hielden, eist liten de andere van de
cRssIère toegang tot de kasruimtp en toen
dit geweigerd werd. sloegen zij het venstei
stuk en drongen naar binnen. Zij roofden
ongeveer 100 Mark. De bandieten slaagden
erin te ontvluchten.
(Van onzen Duitschen correspondent)
Der Journalist betrachtet noch als
Rllmpfllch,
Was andern achm&hlich scheint und
«chlmpflich
Well ihn meist mftsslg: nur bewegt.
Was andere Leute echwer erregt.
Sedert September van 't afgeloopen jaar
verschijnen in den grooten Ullstein-Verlag
te Berlijn de memoires van Duitschland s
vierden kanselier, Furst von Bulow. Elk
deel is een lijvig boek van ruim 600 pagi
na's, technisch voortreffelijk verzorgd, met
fraaie illustraties en interessante hand
schriften verrijkt Het geheel beteekent
voor eiken boekenvriend een groote aan
winst van zijn bibliotheek. Voor elk gebon
den exemplaar betaalt men den matigen
prijs van 17 mark, zoodat men dus voor
68 mark zijn collectie boeken met een ef
fectvolle uitgave en zijn historische kennis
met een ook voor ons hoogst belangi
stuk geschiedenis vermeerdert. Daar Ne-
derlandsche uitgevers er niet gauw toe zul
len besluiten, zulk een lijvig werk vertaald
te laten verschijnen, adviseer ik iedereen,
die de Duitsche faal eenigennate beheerscht
en voor de geschiedenis der laatste dertig
veertig jaar iets over heeft op de Bülow-
sche memoires beslag te leggen, althans er
kennis mee te maken.
Oorspronkèlijk was Bülow niet voorne
mens, het vele. dat hij in den keizerlijken
glanstijd persoonlijk beleefde, te boeken,
maar toen hij na den oorlog weer met zijn
Italiaansche vrouw in Rome op villa Malta
woonde, schijnt hij weer van gedachten te
zijn veranderd. Wij kunnen hem hiervoor
slechts erkentelijk zijn, want welke andere
staatsman zou bij machte wezen, ons zulk
een blik achter de coulissen der hoogere
politiek te doen slaan?
Sedert Bismarck, den genialen ontwerper
van het machtige Duitsche rijk, was Bülow
steiig de eenigste rijkskanselier, die zich
boven het milieu van den middelmaat uit
bewoog. Valt eenerzijds een vergelijking
met den IJzeren Kanselier niet te zijnen
gunste uit, alle anderen, die voor en na
Bülow het staatsschip trachtten te sturen
kunnen een vergelijking met hem niet
doorstaan. Dit uitblijven van markante,
doortastende mannen, dit tekort aan erva
ren staatslieden, wier kennis en ervaring
zich ook buiten Duitschland uitstrekt, is
het tragische, noodlottige, waaronder volk
en land sedert jaar en dag zwaar te lijden
hebben. Het verlangen naar zulk een red
der uit de politieke impasse, het uitzien
naar hem. die de hangende vragen van den
dag tot een voor allen bevredigende oplos
sing zal brengen, gaf den stoot tot de poli
tieke excessen, waaraan we de laatste tien
jaar allengs gewend zijn geraakt. Er meld
den zich velen, die zich geroepen achten
tot regoeren, maar ach, hunne beloften lie
pen veelal uit op teleurstelling en ontnuch
tering.
Het eerste deel zijner levensherinnerin
gen omvat het tijdperk van zijn arbeid als
staats secretaris op het ministerie van bui
tenlandsche zaken tot aan den Marokko-
crisis. Het tweede deel loopt van den Ma
rokko-crisis tot aan von Bülow's ontslag als
kanselier. Het zooeven verschenen derde
deel behandelt den wereldoorlog en Duitsch
land's ineenstorting. Het vierde en laatste
deel zal herinneringen aan von Bülow's
jeugdjaren en diplnmatentijd brengen.
Sedert Bismarck's „Gedachten en Herin
neringen" zagen er binnen en buiten
Duitschland geen memoires meer het licht
welke zulk een
opschudding veroorzaakten
Net als bij Bismarck is het ook hier het
derde deel, waaraan het meest notitie ge
schonken wordt. Dat is begrijpelijk, want
het raakt een tijdperk, dat ook nog tot een
deel van ons eigen leven behoorde, waar
aan we zelf nog menige herinnering mee
dragen, waarover we dus gaarne van be
voegde zijde eens iets betrouwbaars willen
ervaren.
De Berlijnsche uitgever verstaat meester
lijk de kunst, ook het groote publiek voor
zulk politiek-literair werk te winnen. In
een door hem uitgegeven veelgelezen dag
blad verschenen van elk deel reeds ter na
dere kennismaking pikante gedeelten en
terzelfder tijd verschenen deze fragmenten
in de buitenlandsche- hieronder de Neder-
landsche pers. Zoodoende werd de be-
langsteling van dmzenden principieel reeds
gewonnen en bij 't verschijnen van elk
deel zag men de mensehen voor de win
kels staan, hoorde men met belangstelling
deels met bewondering, deels met twijfel
soms ook met afkeer over Bülow als rijks
kanselier spreken.
Verontwaardigd waren sommigen over
het feit, dat een rijkskanselier, die onder
de zon der keizerlijke genade carrière maak
te, thans laat blijken, hoe hij innerlijk
gansch anders over het beleid zijns keizers
dacht dan men oorspronkelijk uit zijn ser
viele gehoorzaamheid had afgeleid. Hoogst
bedenkelijk achtte men het feit, dat Bülow's
memoirps bij een Jo«Ddschen uitgever, nog
wel op zijn eigen verlangen, het licht zien
en dat, waar Wilhelm II vooralsnog tot
de levenden behoort.
Maar gaf niet reeds enkele jaren geleden
ook de keizer zijn memoires uit en bleken
deze in hun streven naar objectiviteit niet
wat erg langdradig en onbeduidend? Was
voorts de keizer niet druk doende, om zijn
belangrijke notities, documenten en herin
neringen in dienst te stellen van de geschie
denis en staat men in Doorn niet de laat
ste jaren in enge relatie met den bekenden
politieken publicist Karl Friedrich Nowak?
Is diens Verlag fü Kul'urpolitik niet even
eens een joodsche onderneming?
Mij dunkt over deze bijkomstigheden be
hoeven wij ons niet op te winden. Beden
kelijker is het feit, dat uit alle deelen van
het Duitsche rijk
felle tegenstanders
van von Bülow komen opduiken. De oude
generaals die met hun hart aan de mo
narchie zijn blijven hangen, diskwalicifi-
ceeren vooral het derde deel der memoires
als een lafhartige daad ten opzichte van
den nog levenden keizer. Zij schijnen van
meening te zijn, dat het staan en vallen der
monarchie afhankelijk is van het oordeel
dat over een regeerenden vorst wordt uit
gesproken. Dat herinnert sterk aan de wal
gelijke adoratie, waaraan deze laatste kei
zer tijdens zijn regeering vooral van zijn
naaste omgeving gewend was geraakt
Ook de universiteits-proféssoren storten
de fiolen van hun wetenschappelijk gedo-
cumenteerdcn toorn uit over wijlen dezen
kanselier. Als een particuliere wraakne
ming tracht men dit derde deel te degra-
deeren als een aaneenschakeling van anec
dotes. een collectie causerieën, waarbij per
soonlijke iidelheid de overhnnd heeft, fee
kent men het werk van een man, uien*
nantn dertig jnnr geleden tot in de wolken
werd verheven.
Al evenmin laten de geschiedkundigen
zich onbetuigd. Hun oogen glanzen van vol
doening achter de dikke hrilleglazen, zoo
dra zij een geschiedkundige onjuistheid
hebben vastgesteld. Zij vergelijken elke uit
lating yan beteekenis met de documenten
ONTZETTENDE LAWINE-
CATASTROPHEN
EEN HOTEL BEDOLVEN EN TAL
VAN DOODEN
In het Medelserdal in het Zwitsersrhe
kanton Graubündcn heeft een ernstig lawine
ongeluk plaats gehad.
Door een groote lawine werd het hotel
„Zur Post" te Blatta bedolven. Het groote
hotel werd aan de voor- en achterzijde In
gedrukt. Het. hotel werd bewoond door het
bejaard echtpaar Wenzin en rijn beide ge
huwde zonen met hun kinderen.
Volgens de laatste berichten is de oude
vrouw Wenzin, haar schoondochter en vier
kinderen (het vierde kind stierf kort na do
redding tengevolge van zijn verwondingen),
overleden, terwijl de vader nog wordt ver
mnt. Gered zijn de oude Wenzin, zijn oudstp
7xjon, zijn tweede dochter met haar 12-jarig
dochtertje. De zoon Martin was buitenshuis
bezig en bleef ongedeerd. De grootvader en
zijn zoon Alexander zijn zwaar, de dochtei
en het kleindochtertje Anna licht gewond.
Tusschen Disentls en Curaglia kwamen
des voormiddags nog twee groote lawines
naar beneden. De Luckmanierstraatweg is
15 meter hoog bedolven.
In het Villgrattnerdal in Tirol heeft zich
een vreeselijk lawinecatastrofe afgespeeld.
De lawine kwam van 2400 meter hoogte naar
omlaag, sleurde op haar weg drie of vier
molens mee en ten slotte bet huis van een
boer, Meir genaamd, dat volkomen werd ver
woest, terwijl ',e bewoner en zijn zeven kin
deren den dood vonden en de moeder «zwaar
»verd gewond.
Weerbericht.
ernstig spoorwegongeluk
IN GRIEKENLAND.
Men meldt uit Athene:
Hedenmorgen vrcep kwam er een personen-
cn goederentrein, die tusschen Calamata aan
de Golf van Messina, en Tripolis in de pro
vincie Arkadias de dienst onderhoudt, in
botsing met een uit tegenovergestelde richting
komende locomotief, zoowel de trein als de
locomotief reden met volle vaart, en de
bots'ng was zoo hevig dat de beide locomo
tieven en vier personenwagens geheel werden
vernield en bi elkaar gedrukt. Ongeveer 50
passagiers werden gewond, waarvan 15 zeer
ernstig.
Volgens nog niet bevestigde berichten zou
den 15 personen om het leven zijn gekomen.
OPSTAND IN SIERRA LEONE.
De leider gedood.
In Sierra Leone, een Engelsche kolonie op
de Westkust van Afrika, tusschen Liberia en
Fransch Guinea, werd een Engelsche offi
rier gedood, toen hij een afdeeling soldaten
aanvoerde tegen een hende ontevreden in
landers, die onder leidipg stonden van hun
godsdienstig hoofd. Vier opstandelingen en
hun hoofd werden gedood: de anderen ver
spreidden zich. Verscheidenen werden gear
resteerd
BANDJIRS.
PADANG, 21 Febr. (Aneta). Bandjirs richt
ten in het Moeara Laboesche ontzettende
ravages aan. De groote weg is op vier plaat
sen over een afstand van 20 K..M. weggesla
gen. Vier huizen en een warong zijn wegge
spoeld. Totaal werden 5 personen gedood en
worden er drie vermist. Het is nog niet te
zeggen hoelang de stremming van het ver
keer zal duren.
GROOTE BRAND.
MED AN, 21 Febr. (Aneta). Een groote
brand verwoestte hedennacht te Kisaran
(Aasahan. Oostkust van Sumatra) dertig ke-
dehs en twee passarloodsen,
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN.
Het tiende retourvhegtuig is vanmorgen
5.50 uur uit Medan gestari en om 13.34 te
Bangkok aangekomen.
welke dienaangaande ln de staatsarchieven
bewaard liggen en zijn erop uit, om von
Bülow als een door en door onbetrouwbaar
aufpur aan ons voor te stellen.
Zelfs de voormalige keizer, die zich tot
dusver in soortgelijke gevallen in een voor
beeldig stilzwijgen hulde, liet zich ditmaal
tot
een Indirect protest
bewegen. In de „Mfinchener Neueste Nach-
richten" bracht dezer dagen een lid der
redactie dr. Friedrich Tress een uit
voerige beschouwing over het derde deel
der Bi'ilowsrhe memoires. Door de hoofd
redactie werd de aandacht der lezers op
het feit gevestigd, dat de schrijver van dit
artikel door den keizer in Doorn werd ont
vangen en hiermede wilde men klaarblij
kelijk de beteekenis der publicatie verhno-
gen. Maar niet slechts via dr. Tress ver
dedigt Wilhelm II zich tegen het spiegel
beeld dat ons door 's keizers vierden kan
selier wordt gehoden. In den Berlijnschen
Verlag für Kulturpolitik zullen binnenkort
documenten uit de nalatenschap van graaf
Mont het lirht. zien. Vrienden des Keizers
stelden allerlei matpriaal ter beschikking,
om Bülow van repliek te dienen.
Doet deze verontwaardiging en opschud
ding niet even denken aan de heftigheid
waarmedp men kort geleden Remarque's
roman „Van 't Westelijk front geen nieuws"
bevocht? Men du:dde het dezen schrijver
euvel, dat hij ons de oogen opende voor de
gruwelen van den oorlog, dat hij ons een
beeld gaf van de werkelijkheid en de na
druk legde op het vergeefsche van alle
menschelijk streven.
Al niet vee! anders is het met de me
moires van Bülow. Hij stelt zijn scherpen
pikanten geest in dienst van de geschie
denis der laatste dertig, veertig jaar, ont
neemt de monarchie der Hohenzollern veel
van de glorie, die haar door dweepzuchti
gen werd toegekpnd. maakt ons duidelijk
dat ook keizers, koningen en staatslieden
mensehen zijn, die. zich deerlijk kunr.en
vergissen. Bülow doet zulks op een onge
kend, pekkende wijze. Door zijn intieme
relntii-s tot andere hoven en startslied^n
«ionr ziin exacte kennis van andnre l/inden
en volkp'i groeit ziin verbaal tot eer mp«"
terwprk Min historische cn literaire, waarde
Net als de rnmnn van Ih-marque zal het
gelezen en genoten worden door tienduizen
den. Publieke opgewondenheid en politieke
razernij zullen aan de duurzaamheid van
het werk en zijn beteekenis voor latere ge
slachten weinig af «f toe doen.
In de Engelsche kerk op het Begijnehof
te Amsterdam heeft Prof. .1. Bohaiec de
derde lezing voor het Calvijnfonds gehou
den, na te zijn ingeleid door Prof. Mr. H.
Dooyeweerd. Hij sprak over
AutoritSt und Freiheit bei Calvin.
Het voor de bepaling der verhouding tus
schen bovenaardsche Goddelijke autori eit
en de aardsche ant'irjteiten traditioneel ge
worden begrip Theocra'ie drukt, daar liet
ook op andere Christelijke aanduidingen
van deze verhouding past, in geen enkel
opzich: het wezenlijke van de Calvinistischs
opvatting uit. Deze treedt veel scherper
daarin aan den dag, dat Calvijn de fundn-
men'eele verhouding tusschen God en de
aardsche ordeningen en autoriteiten in njn
svs eem opneemt, naardien hij hanr steli
in de machtssfeer der speciale voorzienig
heid Gods. De wereldlijke, aardsche autori
teiten worden als „subal erne" machien
met de onbeperkte heerschappij Gods, als
middel met de eerste oorzaak, verhonden
gedacht. De bepaling van deze verhouding
krijg door het verband met de Staa siheo-
rie en de positieve rechtsidee van het Fran-
sche Slaatsabsolutisme niel slechts een fcr-
minilogisch scherp begrensde verklaring
(vgl de bestrijding van dc formules onder
worpenheid: Del Gra ia en Servus servo-
rum en de karakteristiek der verhouding
tusschen God en de autoriteiten onder net
schema: Herrscher und Beamte), mnar zij
ontvangt ook. wat den inhoud betref een
nagenoeg principieel geheel nieuwen vortr
Celviin heeft daardoor een typisch, van Je
middeleeuwen geheel onderscheiden, heg. «p
van het wezen van het door God bcgctio
digd zijn met het charisma, geschapen. II.j
vormt een allesomvat end autoriteits
systeem, waarin de afzonderlijke autoritei
ten niet kwalitatief, maar gradueel ondei
scheiden zijn.
Door de leer van dè pneumatische auto
ritei sverleening aan de aardsche au orit°i-
ten wordt de magisch roomsche en spi-i
tualisii.c"be opvatting geheel ontwor'eld.
Dit sy em kan na Calvijns op'redcn als
de Pneuinatocratie gekenschetst worden -n
wel in betrekking tot de Theocratie en de
Christocratle. Hij vloeit voort uit het pn»-u-
matocenlrisch karakter van de Calvinisti
sche Theologie.
In het vervolg zien we de verhouding
tusschen God en de vrijheid van den menscli
als een pneumatische. De ware vrijhrid is
neerslag van de door den Heiligen Geest
gewerkte wedergeboor'e. Zij is afhankeliik
van God, omdat in de zuiver geestelijk»-
verhouding de gehoorzaamheid aan God dc
vrijheid niet ui sluit, maar beide juist el
kaar nondig hehhen In'di' verband spreke i
wij van: vrijheid, gebonden aan gehoc.«--
zaamheid. en vrijheid, gebonden aan plicht.
Deze vrijheid onder de autoriteit van Gon
brengt ook mede he' zedelijk handelen, dat
uit eerbied voor de Majesteit Gods en Ziin
wet. met terzijdestelling van alle egoïs'.i
sche factoren volgt en zuiver zakelijke trek
ken ver'oont. die wij weervinden hij Kant
In ziin aan God gebonden vrijheid erkent
de Christen de aardsche ordening, nl.. den
Staat, waartegenover er slech's eene be
perkte vrijheid, vrijhpid onder wel, is. en
wel in tweeërlei vorm: de burgerlijke vrij
hDid als practijk van het z.g.n. suhjeriiev-
rech' ondpr de bescherming van den S«aa«
(suhjec ief openbaar recht) en de nolitiek-
vrijheid, d.w.z. uitoi'ening van het stem
recht. Calvijn bindt de maa'sch'-nnil aan
een vast systeem fn toch roep hij binnen
dat systeem all - krachten in de individuen
op. organiseert hun pr-sta'ies en s elt hun
rccht'n en plichten in de juis'e verhouding
tot elkaar Het individu wordt eraan her
innerd dat hij niet op- en voor zichzelf ksn
leven, maar als lid van het geheel, zijn
hem door God gegeven gaven lot het wel
zijn van het geheel gebruiken moet H t is
een over het algemeen hij»ondpr syste
dat ieder voortrekken van het individu
voor het gehf-el en van he' geheel voor het
individu hestriidt, het ideaal in de wed r-
zijdsrhe afhankelijkheid zoekt en daarme.s
een juis'e veizoening aangeeft tusschen ge
zag en vrijheid.
Prof. Dooyeweerd bracht daarna
Prof. Bohatec dank voor hetgeen hij in zijn
heide referaten had geboden. Hij herin
nerde er daa-rbij aan, dat Prof. Bohatec
reeds op verschillende wijzen hier in Hol
land bekend was, nl. dnor de publicatie van
zijn bijdrage over Calvijns voorzienigheids-
leer in de Calvijn-studien, als medewerker
aan „A R. Staatkunde", waarin hij bijv. een
studi? leverde over de „organisme-idee ln
Calvijns gedachtenwpreld" en voorts dooi
mederieeltngon van Dr. Kolfhaus, waaruit
we wisten In Prof. Bohatec een begaafden
medestrijder te hebben, die opmdijk de Cal
vinistische wereldbeschouwing is t'iegednan
Te meer verheugt dit, wanneer men be
denkt, dat de Universiteit in Weenen nu
tuist niet een Calvinistisch stemnel draagt
Wij werken, aldus spi.. aan de doorvoering
van een gemeenschappelijk program: de
Calvinistische wetenschap, die in de 16e en
17e eeuw zulke uitmuntende beoefenaren
had. die tegenover het heerscheude Huma
r.isme stonden, weer tot nieuw leven te
brengen.
En het kleine aantal, die hun weten
«chnppelijk vveTk willen opbouwen op de
Calvinistische beginselen, eischt int«'rnatio
nale samenwerking. Door zijn optredei
heeft Prof. Bohatec hieraan meegewerkt,
voor wiens persoon en werk spr. tenslotte
de beste wenschen uit.
Het dunne Pllltje geeft den vorlgen «tand aa«
Hoogste stand te Dyon 764.1.
Laagste stand te Janmayen 722.9.
Stand vanmorgen haltftwaalf 754.8.
W E EU V EK W ACHTING
(Medeged dnor het Knn Ned MetenroIoglscK
I Printout te I >e Rilt)
Matige tot krachtige Zuidwestelijke tot
Westelijke wind, zwaar bewolkt met regen
of hagelbuien,, tijdelijke opklaringen, later
iets kouder.
TEMPER \TUITR
Stand vanmorgen halftwaalf 2.4 C
22 FEBRUARI
Zonsopgang 7.05 a.; Zonsondergang 5.23 O,
23 FEBRUARI
Zonsopgang 7.03 u.; Zonsondergang 5.25 u,
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
IIEBBEN
22 FEBRUARI
Van 's avonds 5.5S u. tot 's morgens 6.33 o«
23 FEBRUARI
Van 's avonds 5.55 u. tot 's morgens 6.31 o.
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
2F br v m n in v.m. n m
Delfzijl l.f-2 1418 Helle\oetsl. 550 18,01
Term-helling 1-2 Willemetad 624 18.59
Hwrlingen 12OtJiruuwerft) 6 0^ li 18
Helder lo 6.35 "Av Zierikzee 5 9,i 17,0
Idem 2e - - 2147 Weineiding» 56. 1«\|2
IJmuiden 5.56 -ï. 7 VliMMingeu 4.0.» 16.-2
H v Holland -.07 1713 Temmzen 4 3 16 5H
Rotterdam 6J>3 I .2. Haüaweert 5.13 17 39
Dordrecht 7 i.2 710
23 Kcbrunrl.
Delfzijl
Ter-chelllng
Harllngen
Den Helder le getij
Den Helder 2e get(J
IJ muiden
Hoelt van Hollajid
ïtotterdum
llellevoetaluis
■Willemstad
Brouwei s.ïaven
Zierikzee
Wemeldlnge
Vllsslngen
Neuzen
Hansweert
2.20
11.57 i
0.16
7.14 i
7.14
7.03
5,56 v
6.2.X
4.32
5.05
6.42
,m. n.m.
».m. 12.2» nm.
.m. 19.43 n.m.
.m. 19.43 n.m.
.m. 19.2U n.rj.
.m. 17.47 n-ra.
.m. 19.64 n.m.
■m. 16.32 n m.
m. 19.81 n.m.
.ra. 17.44 n.m.
.m. 18.16 n m.
,m. 18.41 n.m.
.m. 16.64 n.m.
17.25 n.m.
.m. 18.09 n.m.
CHR. GEREF. KERK
Beroepen: Te Sassenheim, A. M. Berv
hoff te Amsterdam (W.).
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Gouderak, A. van Willigen
te 's-GrevelduimCapelle
Aangenomen: Naar Oosterhout (G.),
G. Barger Ezn Predikant-Evangelist te Hoorn
Bedankt: Voor Hellevoetsluis, Th.
Tonnon te Hocgmade. Voor Genemuiden, J.
Lekkerkerker te Molenaarsgraaf.
BEROEPINGSWERK
Te Charlois is de vergadering van het
Kiescollege der Ned. Hervormde Gemeente,
uitgeschreven voor de lormeering van eon
drietal ter beroeping van een predikant in
de vat.-Ds J. C 11 Rouiijn, niet dooi ge
gaan. wijl het wetiolijk vereisehte aanrr
,eden niet aanwezig was.
CANDIDAmEN TOT DEN H. DIENST.
De keer J. Zwart beroepbaar candHa-it
by dc Geref Ker!;en, bericht ons dat ziin
ad.es vanaf 1 M-art i-: Ze;st To' «-"slaan 5.
De heer J. L. Bakker, Theo] Cand te
Santpoort, Brederodeweg 98 is, naar men
ons verzoekt mede, te deelen, niet alleen be
reid des Zondags de Geref. Kerken te die
nen, maar ook een beroep in overweging
te nemen. Dit ter vorkomimj van misverstand
in verhand met het bericht in ons blad van
12 dezer omtrent den heer L. J. Bakker,
Theol. Cand. te Hilversum.
AFSCHEID BEVESTIGING, INTREDE
Ds. K. E n g c 1 s m a, Ned. Herv. predi
kant te Zwartsluis, die het bemep aannam
naar de Ned. Herv. Gemeente te lereeke, za<l
aldaar Zondag 26 April a.s. zijn intrede doen
KERKGEBOUWEN
Te D r u t e n heeft de Kerk der Neii. Herv.
Gemeente fraai gekleurde glas-in-lood-ramen
gekregen, waarvan twee, namelijk ter weers
zijden van den preekstoel brandschilderin
gen vertoonen: Christus zegenend ten hemel
varend en het familiewapen van Mr. S.
Baron van Delen (overl. te Druten 18G6), die
indertijd den grnnd voor kerk en pastorie
geschonken heeft.
PREDIKANTSWONINGEN
Te S t r ij e n is door de Geref. Kerk be
sloten tot verkoop van de pastorie en tot
bouwen van een nieuwe. In verband hier
mede zai het beroepingswt rk eenige»n tijd
worden opgeschort.
Te Vinkeveen besloot de Kerkvxigdij
der Ned. Hervormde Gemeente naast >.ct
nieuwe kerkgebouw ook een nieuwe pastorie
te bouwen.
KERKERAAD OF KIESCOLLEGE?
In de Ned. Hervormde Kerk:
Apeldoorn en Het Loo. Kerkeraad
1674. Kiescollege 278 stemmen. De Kerke
raad behoudt de bevoegdheid.
Beetsterzwaag. De Kerkeraad blijft
gemachtigd.
B e 11 i n g w o 1 d e. Het Kiescollege i9 aan
gewezen.
Fe r werd. Kiescollege 30, stem
gerechtigden 6 stemmen. Do stemgerechtig
den verliezen de bevoegdheid.
F i n s t e r w o 1 d e. Het Kiescollege blijft.
Gouderak. Met algemeene stemmen is
de Kerkeraad aangewezen.
's-G raven moer. Kerkeraad 74, Kiescol
lege 73 stemmen, van onwaarde 2. De Kerke
raad blijft gehandhnafd. Op 't kantje afl
's-G r a v e n li a g e. Het Kiescollege, dat
als resultaat van de gehouden verkiezing
nu gaat verdwijnen, heeft sinds 1868 bestaan.
Van de ongeveer 19 000 stemgerechtigden
hehhen er 4514 gestemd.
Hoornsterzwaag. De Kerkeraad
hliift gemachtigd.
L i o e s s e n s. Stemgerechtigden.
Losser. Het Kiescollege blijft gehand
haafd.
M i d w o 1 d a. Kerkeraad.
Mor ra. Stemgerechtigden.
M ij d r e r h t De Kerkeraad behoud* de
bevoegdheid.
Neerbosc h-H e e s. Hier komt een Kies-
college.
Cegstgeest Kiescollege.
Oosterbeek. Kerkeraad 121, Kiescolle
ge 79 stemmen. De oude toestand blijft.
O o s t w o I d. Kiescollege.
Serooskerke (W.) Kerkeraad 19, Kies
college 34 stemmen. Hier komt een Kies
college.
S o 1 w e r d. Voorheen Kerkeraad, thans
stemgerechtigden.
U1 r u rn. Stemgerechtigden.
Woudenberg. Uitgebracht 150 stem
men, 7 van onwaarde, Kerkeraad 91, Kies
college 52 slemmen. D<- nude toestand blijft
W ij n j e t j e r p. De Kerkeraad blijft ge-
•nachligrl.
Zeist Kerkernnrl 70 Kiescnllece 525 slem
.nen. Dc bestaande toestand blijft.
NED. HERV. VERBOND TOT
KERKHERSTEL
Uit de mededeel ingen van den administra
teur, den heer P. N. de Vries te Oosterbeek,
voorkomend in het laatste nummer van
„Nieu\y Kerkelijk Leven", maandblad uiige-
