D
E HUUR of TE KOOP
Bllliiniliiinifflllllil.lllllllllllllilllll!il!i!ill!lill!Ii!!lll!II!lii!!l
.r5
DE GROOT BEZQ0IJEN
N.V. W. SLOTBOOM ZOON'S MY
De GEWAPENDBETON CONSTRUCTIE van boven
staand gebouw werd berekend en uitgevoerd door de
De STALEN RAMEN werden geleverd door de
BOUWBLAD Wo. 89. PAO. 8
MA AND AO 2 FEBRUARI 1931
MIJ „NIEUW-EIGENHUIS" NV.
J J. Pzn. Cocns'raal 21. 's.Gravenhage, Tel. 73952
Hypotheek en Bouwcieii et beschikbaar
voor ZbLFBEW^NlNG ot GEL DB LEGGING
VRIJE BENEDEN- en BOVENHUIZEN
aan de VAN HoYlEMA- «n WEISSc NBRUCHS i R.
(bij Benoordenhoutschenv/eg) te DEN HAAJ.
Tevens 2 HEERENHUIZEN metGarages
en Kelder.
Bevragen op het werk en bij GESTEL ANKuM
Graaf Florisstraat 60a, Rotterdam, Telefoon 34i32_
e ontwikkeling van den Flatbouw
door
A. H. WEGERIF üzn., Architect B. N. A.
Het kostenvraagstuk
Stedebouwkundig gesproken is het zeer
toe to juichen wanneer meer ge~
bouwen van groote afmetingen
worden opgericht
Economische
ruimleverdeeling
In mijn tweede artikel over „Flats" wil ik
behandelen hel verband tusschen het op
richten van flntgobouwcn en stedenbouw.
Het in eenigszins groote getale slichten
dez^r groote woongebouwen js van bedui
dende invloed op het wegenplan en hot
door bebouwing daarop ontwikkelde stads
beeld. tiet oprichten van flats kan diep in
dringen in velerlei bestaande opvattingen,
doch zeker in die ten opzichte van de stads-
bouw en kan zóóveel heilige huisjes versto
ren, dol ik daarover deze maal niet veel zal
zeggen, doch slechts met aanduiding van
emceie dei- meest op den voorgrond tredende
invloeden zal volstaan.
Vooreerst enkele cijfer*: volgens de telling
van Sept. '30 door het Bouw- en Woningtoe
zicht in Den Haag gehouden, waren er op
.Jat tijdstip ruim 105.000 woningen in Den
Haag. <üe uitsluitend \wning waren. Hier
van waren plan. 25.000 eengezinswoningen,
zoodat dc bijzondere roep die Den Haag op
dit gebied heelt beteekent en met de bijzon
dere uitgestrektheid, die het gevolg is van
den bouw van eensgezinshuizen bereikt is,
dat 24 pet. der bewoners in eensgezinewo-
oingen wonen. Er waren in 1910 in de 3
cróoto Meden van ons land 3-47.000 woningen,
waarvan 247.000 arbeiderswoningen waren.
-j.OOO middenstands woningen en 22.000 voor
<le beter gesitueerden gerekend worden te
behooren. Als het percentage voor elk der
drie stoden gelijk zou zijn en gebleven zijn,
zou dit voor Den Haag bcteekenen dat 6.5
pcL der woningen voor de beter gesitueerden
zijn zou, of 6625 stuks.
inderdaad was in Sept. '30 in Den Haag
liet aantal etensgcainswouingen niet een huur-
waaide boven f 1000 per jaar 6161 stuks.
In Den Haag zouden dus 105.000 woningen
7\in waarvan ruim 8400 voor beter gesitu
eerden; wanneer de nog loopende bouwor
ders voltooid zijn zouden ongeveer 500 wo
ningen voor beter gesitueerden In flatge
bouwen te vinden zijo. of van deze groep
het nog geringe aantal van 5.5
Dat wij bij het brspieken van flatgebou
wen stcdebouwkund g gaan denken, vindt
zijn oorzaak in het feit, dat wij bij een re
name van het aanta. flats de gesaddhcici
van de 6tad aantasten. Door bet oprichten
van groote woóngeDouwen op bepaalde
plaatsen, krijgen wij eer geheel andeï'; ver
deeJing tusschen bebouwd oppervlak en
open ruimte, dan thans bestaat, met alle
voordoelen daarvan. Wij krijgen een andeie
verdeeling van het verkeer, wij krijgen an
dere verhoudingen tusschen straatlengten en
breedten, dan voor het bouwen van eensge
zinshuizen noodig zijn en wij behooren een
geheel andere onderlinge afstand van stra
Ion te krijgen, alles met de voordeelen daar
bet gevolg van. Wij krijgen een ander aspect
!cn opzichte van do distributie en zullen de
sloffeering der straten met melk-, groente-,
brood-, slagerskarren enz. zeer aanmerkelijk
zien verminderen. Wij krijgen tenslotte een
geheel gewijzigd stadsbeeld. Het spreekt van
zelf, dat al deze wijzigingen zich slechts dan
ten volle zullen voltrekken wanneer de stad,
of een deel ervan, voor het oprichten van
flatgebouwen, in de meest bereikbare ideale
omstandigheden, werd geschikt gemaakt
Daar dit niet kan worden venvacht zullen
wij eiken keer wanneer behoefte tot op
richten van een zoodanig gebouw tot uit
voering komt een deel der moeilijkheden
ontmoeten, die tengevolge van het uitblijven
eencr systematische geschiktmaking van de
stad daarvoor ontstaan.
De voorbeelden zijn er voor te over. Men
kan soms de ondernemers verwijten dat zi]
flats willen oprichten op terreinen, waarop
verordeningen geen vat hebben, doch die
.stedebouwkundig gezien niet voor het op
richten van een groot gebouw geschikt zijn
ook zal men als onvermijdelijk moeten aan
vaarden dat de overgangstijd van lagen bouw
tot hoogeren bouw, die ik zie aanbreken,
dikwijls tot compromissen zal moeten be
sluiten, die onvermijdelijk zijn.
Dat flatgebouwen op het stadsbeeld van
invloed zijn, vindt zijn oorzaak in de groote
afmetingen ervan. De kosten aan den
„dienst" van het wonen verbonden stijgen
onevenredig met het aantal woningen, dat
van dezen dienst gebruik maak- en zullen
dez'o zich bij een toename van het aantal
flats in één gebouw boven 50 verhouden als
3 4. Het is dus voordeeliger een groot dan
een klein flatgebouw te exploiteercn. Als
mijn voorloopige indruk kan ik weergeven
dat bewoners aan het wonen in een groot
flatgebouw de voorkeur geyen boven het
wonen in een kleiner (in mijn vorig artikel
sprak ik hierover reeds), men krijgt in een
groot gebouw meer onpersoonlijke ver
houdingen.
Meer groote gebouwen
M. is het, stedebouwkundig gesproken,
teer toe te juichen, wanneer meer gebouwen
van groote afmetingen worden opgericht,
speciaal in een stad als^Den Haag, waar wij
zeker eenige generaties nog opgescheept zif
ten met een zich kilometers ver uitstrekken
de lagen bouw. Deze lqgo bouw, het gevolg
individualistische opvattingen omtrer.i
wonen biedt onvoldoend technisch en utili
taristisch verzorgde woongelegenheid, zonder
het voorried dat bij dc karakteristiek vai»
het vrije huis behoort, n.m. open ruimte.
Het zou dan ook m.i. st-xlcbouwkundig
tusschen woning en
plaatsen to hepcrKcn
Er is echter nog een zeer belangrijke fac
tor te bespreken die het oprichten v an Iroo-
gere woonhuizen wenschelijk maakt. De be
zoekers van dc hoogste verdiepingen van de
bestaande hooge flatgebouwen kennen deze
voordeelen en worden even zooveel propa
gandisten voor de hier verdedigde meening.
Voorop staat dat men bij clko woning al-
lijd op zoo karakteristiek mogelijke wijze
de speciale omstandigheden waarin zij ver
keert tot haar voordeel moet aanwenden.
Ken der speciale voordeden van het hooge
flatgebouw is dat het op ruime afstand van
de omliggende bebouwing is gelegen en een
der speciale voordeden van de hooggelegen
woning is dat zij de bewoners gelegenheid
geeft op kostelijke wijze van uitricht, licht
cn frissche lucht te genieten. Dc bouw van
ke aan weerszijde bebouwd zou zijn. U ge
lieve zich even in te donken in de hoc\
heden die voor grondaankoop, bestrating,
onderhoud, verlichting, riolecring, aanv
leidingen, bewaking noodig zijn. Verder
lieve U zich voor te stellen de tijd, die alle
opvolgende general les, die in verder gelegen
stadsdéelcn gehuisvest zijn, verspillen met
hgt zich verjilaatscn door deze lange stra
ten waaraan zij niet wonen.
De bebouwde oppervlakte van een flat
gebouw- voor 100 gezinnen zou 2000 a 3000
M2. bedragen, terwijl 100 woonhuizen van
het soort dat wij thans kennen 12.000 M2.
bebouwde oppervlakte vereischén.
Cijfers die in hun kortheid reeds voldoen
de sproken.
Dc o n bebouwde oppervlakte bestaat thans
uit gebrekkige tuintjes achter de huizen; bij
het oprichten van flatgebouwen worden deze
gezien toe te Juichen eiJiL wanneer de lage
bebouwing op bepaalde plaatsen door hoog
gebouwen zou worden vervangen, omringd of
geaccentueerd, want door karakteristieke uit
beelding van kenmerkende verschillen kan
schoonheid ontstaan.
Kr mort woruen geconstateerd c*|vt in ae
stoeds meer stijgende behoefte aan terreinen
welke voor flatgebouwen geschikt zijn in de
uitbreidingsplannen der stad niet is voor
zien, ook niet in de kortelings gepubliceerde.
Wellicht vindt dit zijn oorzaak in de vrij-
plotseling opgekomen behoefte aan deze ter
reiiien en de vrij groote afstand van de ge
projecteerde uitbreidingen tot het centrum
van de stad.
Het oprichten van hooge gebouwen tus
schen een bestaande of nieuwe lage bebou
wing kan tot verrassende schoonheid voeren;
noodzakelijk daartoe is echter dat de plaats
waarop deze accenten zouden mogen worden
gelegd met groote zorg te voren wordt be
paald, ook in verband met het aanzicht en
het profiel van dc omringende lagere be
bouwing.
Den gewijzigde houding?
Ik wil dere gelegenheid te baat nemen om
u iets mede te deelen omtrent mijn sinus
l9'-9 eenigszins gewijzigde houding ten op
zichte van dit vraagstuk, toen ik in een
bock „Bouw van middenstadswoningen" vrij
sterk de voordeelen van het in de vrije na
tuur liggende eensgezinshuis naar voren
heb gebracht Tegenover de frontpagina van
dat bock had ik een afbeelding gegeven
van een 20 verdiepinghuis, dat, weliswaar
nu gezien, stedebouwkundig foutief ge
plaatst was, en van een idyllisch plekje in
de omgeving van Londen met, vijver en
hoornen, waarop huizen uitzagen die in 30
minuten vanaf Oxfordcircus te bereiken wa
ren. De tendenz van deze plaatsjes leidde
het geschrevene en een en ander werd be-
heerscht door het gezegde van Elbert Hub-
hard:
„God made the country, and man made de
town, but the devil made the small towns.
Ook nu nog zal de woningwijze van den
forens, wanneer deze binnen drie kwartier
van zijn kantoor in Arasterdam in zijn in
Bloemendaal of Gooi gelegen woning kan
zijn voor velen een zeer groote aantrekke
lijkheid bezitten. Dc fout die wij bij vergelij
king van onze en buitcnlandsche toestanden
echter maken, is, dat wij vergeten dat in
ons land wel tot op zekere hoogte voor een
snel vervoer met groote frequentie wordt
gezorgd vanuit de hoofdsteden, doch dat de
gelegenheid tot snelvervoer in de stede i
zelf, erbarmelijk en onvcrantwordelijk slecht
verzorgd wordt en de middelen om hierin
in de toekomst verbetering te brengen,
steeds minder bereikbaar worden. Ik meer.
dan ook dat in hot bouwen van hooge ge
bouwen in dc nabijheid der stadscentra, in
voldoende open ruimte een oplossing van de
vele verkeersmoeilijkheden gevonden kan
worden en ook kan bijdragen om do groote
de woning, de Inrichting der vensters, bal-
cons, terrassen en daken behoort dan ook
zoo te zijn dat zooveel mogelijk gelegenheid
gegeven wordt om van deze onderdeden ge
bruik te maken. De ruime vergezichten, de
verfrissclionde invloed op den geest, de ge
legenheid om bij dag en nacht don hemel te
kunnen zien onder een flauwe hoek met
den horizon, het gevoel, ver boven het druk
ke menschengenvoel op straat verheven te
zijn, makon het verblijf in hooggelegen wo
ningen Wel zeer aantrekkelijk. De ondervin
ding heeft dan ook geleerd dat in de nieu
we hooge flatgebouwen de flats op de
hoogst gelogen verdiepingen het eerst ver
huurd worden. Ik kan dan ook niet nalaten
uitdrukkelijk op deze groote voordeelen de
aandacht te vestigen. Of er voor de overheid
aanleiding zal rijn aan deze neiging, too
deze zich duidelijk openbaart, toe te geven?
Do overheid zal haar standpunt bepalen,
rekening houden met de eischen van ver
keer, hygiene en schoonheid. Ik meen dat er
reden is om te verwachten dot de overheid
tegenover cventueele pogingen in die rich
ting niet afwijzend zal staan.
Voordat ik het derde gedeelte, de econo
mische zijde van het wonen in flats ga be
handelen, wil ik U nog even vertellen dat
in Amsterdam een flatgebouw in aanbouw
is van 16 verdiepingen en dat de overheid
ter wille van de schoonheid van het stads
beeld op bepaalde plaatsen hoogere bebou
wing wenschelijk acht dan voorheen werd
toegestaan. Een zeer uitvoerig door de over
heid samengestelde commissie, bestaande
uit aestheücl, constructeurs cn vnkvereeni-
gingsleiders, deze als vertegenwoordigers
van het vpor bewoning van hooge gebouwen
in aanmerking komend deel der bevolking,
onderzoekt of in het belang der volkshuis
vesting het oprichten van-hooge woongebou
wen wenschelijk is. Zij zal tot do conclusie
komen, dat bij haar uitgangspunt goede
woningen voor f C per week huur geen
geldelijk voordeel bij lioogen bouw Is te be
halen.
Het kosten vraagstuk.
Wanneer wij de economische vraagstuk
ken bezien die bij het oprichten van flatge
bouwen naar voren treden zal velen Uwer
het antwoord op de vraag interesseeren of
het wonen in een flat goedkooper is dan in
een eonsgezinshuis. Belangrijker nog acht ik
de beantwoording van de vraag of het op
richten van flatgebouwen, aangenomen dat
dit in beteekenende mate cn op de goede wij
ze geschied, voor de gemeenschap behalve
cultureele ook geldelijke voordeelen ople
ver! Vooreerst vraag ik daarbij Uw aan
dacht voor de invloed die de oprichting de
zer gebouwen op de stadsaanleg heeft
Wij kunnen ons voorstellen dat in een flat
gebouw 100 gezinnen wonen cn om deze
gezinnon op do tot nu toe gebruikelijke wij
ze te huisvesten zou men een straat noodig
hebben van ongeveer 400 meter lengte, wel
HAAG
vereenlgd tot groote tuinen met veel wij
dere strekking, waarin deze gebouwen dan
gelegen zijn.
Ik zal hierop thans niet verder ingaan. Ik
zou dan veel meer factoren welke vóór of
tegen deze opvatting te berde gebracht zou
den kunnen worden in rekening moeten
brengen en meer ïd details moeten afdalen
dan in het kader van dit artikel past
Ik hoop dat U inmiddels toch een indruk
hebt gekregen van de belangrijke voordeelen
die met deze voor ons nieuwe woonwijze te
verkrijgen zijn.
Een der voordelen die bij het oprichten
van groote woongebouwen duidelijk naar vo
ren komt is de groote besparing die door de
imeer economische ruLmteverdeeling en met
(geconcentreerde warmteopwekking wordt
(verkregen.
Vooreerst zijn er in 'n flat vrijwel geen
ongebruikte kamers (ér zijn gemeenschappe
lijkc logeerkamers en bergruimten), er zijn
in de flats slechts kleine gangen en geen
trappenhuizen, zoodat voor de verwarming
:met een veel kleiner aantal warmtc-cenhe-
den kan worden volstaan dan in de thans
gebruikelijke woningen noodig is. Vervol
gens geschiedt de verwarming veel voordee
liger door middel van één ketelstelsel, dan
,in de verwarmingsinstallaties van 50 of 100
eensgezins woningen, aangenomen dat deze
door middel van een centrale verwarming
verwarmd worden.
Den Haag heeft 105.000 woningen en zal
eiken Winter voor verwarming ongeveer
ISO.000 vuren noodig hebben. In dc eerste
r plaats is het nuttig effect van brandstof ge
stookt in een centrale verwarmingsketel be
rekend als t>e zijn 21.4 j>CL hooger dan in
kachels, vervolgens is het duidelijk dat hei
veel gemakkelijker Is één vuur met de meest
mogelijke economie te stoken, dan dit. mot
50 of 1.00 vuren mogelijk zou zijn.
In de tvecede plaats, kunnen wij aanne
men dat elk vuur 10 minuten por dag voor
verzorging noodig heeft, on beteekent dit,
voor de verzorging van het aantal vuren als
eiken winter in Den Ilaag brandt, een hoe
veelheid tijd van 30.000 uren per dag. Deze
uren zullen wel zeker niet altijd betaald
behoeven te worden; in elk geval zullen zij
nuttiger gebruikt kunnen worden. (Positief
inplaats van negatief).
Het verwannen van een stad kan vanuit
enkele punten geschieden, het verwarmen
van een gebouw met 50 a 100 woningen
eischt ook niet meer de zorg van één man.
Wat dc distributie van de levensmiddelen
betreft, elke leek kan zien dat het thuisbe
zorgen der levensmiddelen bij b.v. 50 100
verschillende over de stad verspreid wonen
de gezinnen zeerbezwarend moet zijn voor
de prijs van het artikel en absoluut in strijd
is met de allereerste beginselen van effi
ciency en economie. Door gemeenschappe
lijk inkoopen door tusschcnkomst van één
persoon, de huismeester van een flatgehouw,
kan veel worden bespaard en veel meer zorg
aan keuring en inkoop worden besteed. Wij
zullen een betere distributie van alle vooi
tratic.
Wij moeten dit zien in het verband met
dc distributie van gas, water, electriciteit en
de rioleering welke eerst enkele tientallen
jaren geleden de cerate werkelijke verbete
ringen in het wonen brachten. Dc inrich
ting der woonhuizen had, evenmin als de
tecniek van het bouwen ervan, gedurende
eeuwen geen verbetering van- beteekenis on
dergaan.
De voordeelen.
Over de voordoeion die voor de bewoners
verder individueel nog te bereiken zijn zou
ik het volgende willen zeggen. Economisch
zal het wonen in een flatgebouw steeds zijn.
doch dan economisch niet alleen gedacht in
den zin dat men minder geld uitgeeft, doch
zoodanig opgevat dat men over 't geheel
genomen aan don voordeeligcn kant is, dat;
men meer aan dc positieve zijde van nel
wonen verblijft en veel minder aan de nega
tieve ervan.
Over het algemeen kan worden gez V'd dat
de huurprijzen in dp flats voor de helft voor
huur en voor dc andore helft voor service
noodig zijn. In hooger'beroep is uitgemaakt
dat ook de belasting-autoriteiten deze ver-
dceling als juist beschouwen. Een juiste
vergelijking tusschen de kosten van wonen
in flats of eensgezinshuizen is verder niet
goed mogelijk. Men zou daarbij zeer veel
factoren in acht moeten nemen die moei
lijk onder cijfers te brengen zijn. De opvat
ting van de bewoners der bestaande flats Is
wel dat men, alles samengenomen, met
meer comfort dan in eensgezinshuizen, met
regel verkregen kan worden, in meer be
perkte ruimte, in een flat goedkooper woont
dan in een eigen woning, welk voordeel in
hoofdzaak op de kosten van do negatieve
zijde wordt verkregen en aan de positieve
zijde ten goede komt
Ook goedkoope flats?
Tenslotte moet ik een vraag beantwoorden
die ik in gedachte door U gesteld zie en
wel deze: Is het bouwen van goedkoope flats
mogelijk? Bij het beantwoorden van deze
vraag moet men niet uit het oog verliezen,
dat men terecht in een flat veel meer ge
makken, veel meer comfort, veel meer ge
rieflijkheden verwacht dan men tn een
goedkoope eensgezinswoning kan verkrijgen.
Een vergelijking met huurprijzen van be
scheiden woningen en goedkoope flats fs
dan ook meestal niet rechtvaardig. De ton
behoeve van een kleine flat relatief hooge
kosten noodig om de negatieve factoren in
positieve om te zetten doet weinig voor de
direct positieve overblijven'. Dp dienst van
het wonen zal dus aan alle eischcn voldoen,
de woonruimte zal beperkt zijn tot het aller
noodzakelijkste, zonder dat dit altijd een
nadeel zal zijn. Corbusier schreef een be
langrijk boek over de economio van het wo
nen op een bootreis naar Buenos Ayros, en
het leeren van dc mogelijkheid zeer veel ge
rief ln de zeer kleine ruimte van de scheeps
hut onder te brengen heeft zijn boek en ze
ker ook sommige van zijn bouwwerken be-
invloed.
Zoodra men dergelljke opvattingen
kan waardeeren zal het bouwen van goede
en goedkoope flats mogelijk zijn.
Ook venvacht ik van U de vraag op
welke welke wijze een flatgebouw tot stand
komt In Den Haag cn in ons land zijn
weinig lichamen, die de exploitatie van
dergelijke groote woongebouwen als winst
object ondernemen.
Het is dan ook zeer merkwaardig dat <ip
eerste flatgebouwen op initiatief en door
samenwerking van belanghebbenden rijn op
gericht, feitelijk op coöperatieven grondslag,
zonder dat ik dit woord als zoodanig ooit
door de bewoners heb hooren noemen.
De risico wordt door de bewoners gemeen
schappelijk gedragen en de winst is ter hun
ner beschikking. Zij kunnen de huren en
de winst hoog houden en de laatste ver-
deelen of bij goeden gang van zaken de
huren verlagen. Er bestaan enkfele maat
schappijen tot het exploiteeren van flatge
bouwen, doch naar ik meen, heeft ook bij
deze exploitaties de geldverschafflng in
hoofdzaak door de bewoners plaats. In het
buitenland huurt men meestal een flat zon
der eenige kapitaaldeelname, ook koopt men
wel flats ln een flatgebouw. Deze vorm kent
de Hollander niet! Ik acht de thans ge
bruikelijke wijze om flatgebouwen tot stand
to brengen wel zeer in het belang der be-
voners en zou voortgaan in deze richting
■el willen aanbevelen.
Het aandeel van deze wijze van financie-
;n, die dc oprichtingen van deze gebou-
en wel zeer bemoeilijkt, bestaat uit de zeer
trage cn langzame werkwijze, daar meestal
eerst definitieve besluiten kunnen worden
genomen wanneer door voldoende deelname
dc oprichting verzekerd is.
Ik hoop U hiermede eenigszins tc hebben
aangetoond, dat de behoefte om fiatgebou-
op te richten geheel ontstaan is cloor
en past in dc maatschappelijke structuur
zooals deze zich op het oogenblik bezig
te ontwikkelen, waarbij de door vorige gene
raties bereikte individualiteit plaats maakt
voor samenwerking in meer sociaal-econo-
mischen zin.
Ik hoop dat de belangrijke voordeelen van
cultureelen aard daarmede tc verkrijgen, r
niet ontgaan zijn.
Een verandering
Zooals we reeds in ons nummer van Jan.
hebben medegedeeld, zullen wij eenige ver
andering brengen in dc opzet van „De
Bouwwereld". Aanleiding daartoe was de
wensch van vele lezers van ons blad, om
meer aandacht te wijden aan aangelegen
heden, welke in het bizonder voor woning
inrichters van onmiddellijk practisch be
lang moeten worden geacht. De directie is
aan dezen wensch gaarne tegemoet geko
men.
Als gevolg daarvan wordt een nieuwe ru
briek opgenomen: „Uit den kring der Wo
ninginrichters". Daarin zullen in het bizon-
der aangelegenheden, welke de werkzaam.;
•heid der binnenhuisarchitecten, behangers
en stoffeerders e.a. raken, worden behan
deld en vermeld. De redactie van „De
Bouwwereld" hoopt daarbij oj) steun en me
dewerking van deze betrokkenen te moggri
staat maken.
Smalle, lange slaapvertrekken
In „Die Baugildo" bepleit P. Haussier
een woningtype, waarbij de slaapvertrek
ken, smal, maar lang, van de eene zijde van.
de woning naar de andere doorloopen, ter
wijl, in het midden een doorgang openla
tend, aan \veerszijden daarvan clc beide
zijden door lage deuren, voorzoovcr het du
kinderslaapvortrekken betreft, worden ge
scheiden; 't slaapvertrek der ouders vormt
dan het laatste vertrek. Dc mogelijkheid
voor 5oheiding van geslachten, goede ver
lichting en ventilatie, gelegeuhcid om ook
in het slaapvertrek te werken, wordt al
dus gegeven.
Foningbouw met Overheidssteun
v* buiten de Woningwet om
De gemeenteraad van S n e e k besloot lot
den bouw van 27 arbeiderewoningen, waar
van de bouwkosten geraamd zijn op f71.595
Voor een gemeentelijk bouwplan in H i l-
versum, omvattende 29 woningen, we'd
f 11.920 toegestaan. Aan een arbeidensbouw
vereenig,ing eveneens f'385.700 voor 55 en
46 arbeiderswoningen.
Voo rden bouw van 93 woningen on twee
winkelhuizen is aan een womngbouwver-
eeniging te E yg e 1 eih o v e n een voorschot
van f 353.000 toegekend.
Aan een stichting en een vereeniging
werd door den Raad van Amersfoort
credJeten verleend van f 93.000 en f 179.365
voor den bouw van resp. 34 en 63 woningen
De Raad van Hengelo (O.) verleende
aan een bouwvereeniging een bouwcreiiet
van ten hoogste f ÏGO.OOO voor den bouw
van 40 woningen.
Bouwkundig Bureau
J. C. Henri van Ingen
R'dam. Vlietstr. 8b. Tel. Hl to
Verzorqinq van ln- en
Exterieur. Hinderwet, Drank
wet enz.
Alles tot het vak behoorend
BIHNEHHUiS-IKRICHT'HGEK
A. VISSER ZONEN
Meubelm?kcrs Rotterdam
WoonhuisLambertusstr. 101
Wei kplaats Sehoutenstr. 131
F 7JM PFTR WP.F.K
VOLGENS HUURKOOP
SYSTEEM TE KOOP
Schiebroek, Acacialaan
penhula. Keukei
Inl.: F. VAN BOVEN
Het LOODGIETERSWERK
aan nevenstaand Flatgebouw werd
uitgevoerd door de Firma
Ie Gljslngsiraat 29-31
Telefoon 30.65 Rotterdam
in het Flatgebouw Willemspark
is uitgevoerd door
tot Aanleg van Centrale Verwarm ng
Sanitaire en Electrische Insta.laties
's-GRAVENHAGE