Nieuwe Leidsche Courant | 1931 | 29 januari 1931 | pagina 6

DONDERDAG 29 JANUARI 1931

TWEEDE BLAD PAG. 6

STADSNIEUWS

VAN HET STADHUIS

AFSLUITING SCHEEPVAARTVERKEER

Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat de
Heerêngracht op Vrijdag 30 Januari a.s.
van des voormiddags 6 uur tot des namid
dags G uur, in'verband met het leggen
van een gaszinker, voor het scheepvaart-
verkeer zal zijn afgesloten.

A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN
Burgemeester.

VAN STHIJEN. Secretaris.

Leiden, 29 Januari 1931.

DE ZWENDEL
IN DEN NAAIMACHINEHANDEL

DE COMMISSIE WAARSCHUWT NOG
MAALS HET PUBLIEK EN NEEMT
VOORLOOPIGE MAATREGELEN

Zal ook de Justitie ingrijpen?

In het Gebouw van dsn Gemeentelijken
Dienst voor Sociale Zaken (Arbeidsbeurs)
te Leiden vergaderde Woensdagavond jl. de
Commissie, welke te Leiden een onderzoek
naar de uitwassen van het volkscrediotwezen
in den naaimachinehandel heeft ingesteld.

Aanwezig waren de Secretaris van de Ka
mcr van Koophandel en Fabrieken voor
Rijnland, hij wien «ie leiding berustte, dj
Fïjksagent der Reriasseering, een afgevoar
d.gde van den Leidschen Armenraad, de be
stuursleden van liet Protest. Bureau voor
Sociale Adviezen. O© adj. directeur van den
Gemeentelijken Dienst voor Sociale Zaken
en do Directeur van di Gemeentelijke Bank
van Leening, terwijl op verzoek van de Com
missie ook tegenSvoordig was de Chef van
d* t Recherche te Lei dan.

In deze bijeenkomst werd er allereerst
uitdrukkelijk op gewezen dat de Commissie
zich niet wcnscht te mengen in eon concur
re.ntie-strijd tusschen handelshuizen in dc
naaimaohin ©branche.

Haar actie richt zich dan ook uitsluitend

tegen de treurige toestanden

welke hel afbetalingssysteem in dien ban
de] heeft geschapen ten geenszins togen een
bepaalde firma.

Er wenJi nogmaals naar voren gebracht
dat de Commissie het verduisteren van op
afbetaling gekochte goederen, onder welke
p ,iible omstandigheden hot delict ook mocht
1,-bbcm plaats gevonden, niet scherp genoeg
k n afkeuren. De credietgeefster, welke op
een onverantwoordelijke wijzo

fiiet oncredictwaardige publiek dure arti
kelen in huurkoop geeft en doet opdringen
It an echter ook geenszins vrij uitgaan.

Ten einde in de toekomst de ^identiteit
van verduisterde artikelen, welke in handen
van opkoopers zijn gekomen, nauwkeuriger
te kunnen nagaan, zal op een verplichte in
Brii rij ving van merken, nummers, serielettcrs
in het door laatstgenoemden te houden re
gister worden aangedrongen. Wij hopen
hierop te kunnen terugkomen.

Hoewol men over meer dan voldoende ge
gevens besohikt, welke een krachtig optreden
te Leiden wettigen, doet de Commissie in
bet algemeen

©en beroep op het publiek om
niets voor haar verborgen te
houden.

'indien alle feiten ter kennis wortfcm ge
bracht zal men meerdere slachtoffers kun-
n - n beschermen en bevorderen dat de ware
schuldigen aan de door de bekende
praktijken veroorzaakte ellende onschadelijk
zullen worden gemaakt

De Secretaris van de Kamer van koop
handel cn de Rijksagent der Rcclassocring
hadden namens de Commissie een onderhoud
met den Officier van Justitie te 's-Graven-
iiagc. Zij hebben de belangen van dc ver
duisteraars en de verder te nemen maatre
gelen besproken. Hoewel de Commissie in
bet belang van het politie-onderzoek liet
stilzwijgen hierover voorloopig moet bewa
ren, meent zij

gedupeerden ernstig te moeten
aanraden in hun eigen belang
lien opsporingsambtenaren alle
gsv.enschte inlichtingen te ver
strekken.

Tenslotte wijst de Commissie het publiek
dat te goeder trou,w op z.g.n. „goedko-ope"
aanbiedingen, welke onder allerlei voorwend
suis geschieden, wil ingaan, er op, dat de

oorspronkelijke eigenaar zijn ver
duisterde machine kan terugvor
deren, zonder tot schadevergoe
ding verplicht te zijn.

Het verdient dus aanbeveling ingeval van
twijfel naar dc herkomst van het aangebo
d?ne ernstig navraag te doen Indien men
uitsluitend bij te goeder naam en faam be
kend staande firma's koopt zullen helers cn
de met dezen samenwerkende reizigers hun
laakbare praktijken wel moeten staken.

Er wordt nogmaals

ernstig gewaarschuwd tegen het
lichtvaardig tsekenen van huur
koopcontracten.

In het algemeen kan aan toezeggingem, be
treffende uitstel van betaling bij ziekte werk
loosheid enz. geen waarde worden gehecht,
zoolang die niet door den credietgever schrif
telijk zijn bevestigd. Het aangaan van over
eenkomsten, waarbij de huurkooper reeds bij
voorbaat zijn loon aan den leveranciers over
draagt (cedeert) kan grooto moeilijkheden
veroorzaken.

Met de te Leiden gevoerde actie zijn of zul
len verschillende instellingen cn officieel®
lichamen over het geheels land in kennis
-worden gesteld. Indien in andere plaatsen
eveneens aanleiding mocht bestaan om de
uitwasten van 't afbetalingsstelsel te bestrij
den, dan zal samenwerking wellicht moge-

^Dc"Commissie besloot voorloopig nog do
gelegenheid open tc houden om klachten in
te dienen. Het publiek kan zich daartoe tot
een van haar leden wenden of bij voorkeur
r.ioh vervoegen op het spreekuur van het
Bureau voor Sociale Adviezen, dat lederen
Dinsdagavond tusschen 7.15 en 8 uur in het
gebouw PniM, Middelstegracht no. GO tc Lei
den, zitting houdt

KAMER VAN KOOPHANDEL

HANDELSREGISTER

Wijzigingen: J. Binnendijk, schilder,
drogist, Dorpstraat D. 95; Zoetenvoudc. Wij
ziging uitgeoefend bedrijf: thans alleen:
dregister;i. Het schildersbedrijf isi d.d. 1
Januari 1ÜS1 overgegaan aan H. v. Wilsum.

C. Kort. L-ddcnmagazijn, Brceslraat 121,
Leiden. Bovenirenoemd handelszaak is met
ingang van 22 December 1930, in liquidatie
getreden.

GEREFORMEERDE SCHOLEN MOOGLANDSGÜE KERKGRACHT

OVERDRACHT VAN HET NIEUWE
GEDEELTE

OUDERAVOND
REDE Ds. R. J. V. d. WEERD

Toen ongeveer acht uur gisteravond hel
nieuwe gymnastieklokaal der Geref. Scholen
de Hoogl. Kerkgracht meer dan vol
van belangstellenden, opende de Voor
zitter van het bestuur der Gereformeerde
Schoolvreeniging, de hoer Buurman, de ver
gadering op de gebruikelijke wijze. Na hd
zingen van Ps. 08 10 cn gebed werd gele
zen een gedeelte van Deut. 6. In een korl
openingswoord wees spr. er op, dat (leze
avond een tweeledig doel had: ten eerste
zou de bouwcommissie het nieuwe gedeelte
officieel aan het bestuur overdragen, en
is zou het zijn een ouderavond voor de
•e school en de U.L.O.-kopschool. In
't bijzonder heette spr. den lieer Baak, in
specteur van het L. O., welkom; van Mr.
Tepe, wethouder van financiën, was bericht
van verhindering ingekomen.

De overdracht.

Namens de bouwcommissie voerde elf-
heer Goslinga het woord. Kon bij een vroe
gere verbouwing der school nergens ruimte
gevonden worden voor een gymnastiek
lokaal, na de afbraak van het oude Invalirii
huis en de stichting van de Kaasmarkt
zoclit het bestuur aan die zijde naar een op
lossing. Deze werd ten slotte gevonden op
hot terrein, dat aan den lieer Lahree toe
behoorde, die evenwel niet geneigd bleek,
dit stuk gronds te verkoopen. Zoo was het
noodig, dat (voor de eerste maal ten be
hoeve van een bijzondere sch ol!) in de
Tweede Kamer een onteigeningswet kwam,
Daardoor heeft het van najaar 1926 tot
voorjaar 1930 .geduurd, voor men tol dun
bouw kon overgaan. In dien tijd echter had
de uitbreiding der L. S. het noodig ee
maakt, op het gymnastiek-lokaal twee loka
len te bouwen; c-). tijdens den bouw bleek
het noodzakelijk, daarboverop nog twen lo
kalen te zetten voor den groei der Koj>-
school. Ook daartoe verleende de Gemeen
teraad zijn medewerking. In Mei 1930 kon
aan den bouw begonnen worden, cn dank
zij de voortvarendheid der aannemers, dc
heeren Warnaar on Hoogstraten, werden de
muren eiken dag hooger, tot nu de geheele
nieuwbouw klaar is.

Een welverdie' woord van hulde hrengi
spr. aan den architect, den heer Kraan, die
oud cn nieuw tot een harmonisch geheel
heeft weten tc verbinden. Het verschil in
hoogte tusschen Kerkgracht cn Kaasmarkt
maakte het noodig, tusschen dé beide dee-
len der school een afstand van 2 M. te lion-
den, die zeer practisch voor bergruimte is
ingericht. Een mooi idee was i ok het plaat
sen van een conciërgewoning op het gym
nastieklokaal.

Zoo is dan nu dc kleine school the in
1854, mede door den arbeid van Ds. Don
ner, opgericht werd, uitgegroeid tot dit
groot© gebouw, om nog maar niét eens te
spreken van de andere Geref. Scholen, die
sedert gesticht zijn. Met vreugde draagt de
bouwcommissie het nieuwe gedeelte over
aan het bestuur, onder wannen dank aan
architect en aannemers, en met de hoop in
het hart, dat hier tot in lengte van dagen
scholen mogen blijven gevestigd, waarin
naar de beginselen van Gods Woord kincle-
•n moeen worden opgevoed.

De heer Baak wcnschte het bestuur en de
ouders geluk met dit fraaie nieuwe ge
deelte, cn feliciteerde architect en aanne
mers met het resultaat van hun arbeid.
Voor het personeel brengt deze vervulling
van den wensch tot uitbreiding de verplich
ting mee, om met des tc meer pAchtsbe-
trachting en toewijding te woekeren met
het schoone, dat de gemeenschap hun in
handen legt. Hoewel de heer Den Hengst
door ziekte afwezig is, wil spr. toch 'een
gelukwensch uitspreken naar aanleiding
van zijn benoeming als hoofd elders. Eu
spr. wil besluiten met een woordspeling:
.Wie bij 't onderwijzen naar hoven, cn niet
naar onder wijst, verdient een plaatsje
onder de wijzen."

D© heer Meyes, hoofd der L. S., sprak dam
a namens het personeel een kort woord
van danlc, allereerst aan God, door Wiens
gunst we tot twee heiren geworden zijn:
ook dank aan bestuur en bouwcommissie,
san den architect, van wiens kunstuiting
het personeel nu dagelijks profiteert, en aan
de aannemers, die hun werk zoo hebben
verricht, dat het onderwijs er niet door ge
hinderd' werd. Maar we hopen nu niet op
uiterlijken bloei allereerst, maar op inner
lijke verdieping in ons werk.

Namens 't personeel der U.L.O. school
sprak het hoofd, de heer Alderhoff zijn blijd
schap uit, dat de U.L.O., hoewel hoogzwe
vend op de tweede verdieping, in dit gym
na stiek lokaal toch telkens weer met beide
hennen op den bodem der werkelijkheid
komt te staan. We zijn in de ruimte geko
men. wc ademen nu dus vrij Een woord
van dank brengt ook spr. aan allen, die heb
hen meegewerkt aan den bouw en aan de
verfraaiing van het geheel; dank aan ouders
en personeel, die samen werken tot bloei
van de school; dank bovenal aan <od, die
den wasdom geven moet, aan wat wij
Dlanten.

Het bestuur aanvaardde bij monde van
den voorzitter het nieuwe gedeelte.

Daarna werd gepauzeerd. Van de gelegen
heid, de nieuwe lokalen te bezichtigen en
van het werk.der kinderen kennis te ne
men, werd zeer druk gebruik gemaakt.

Rede Ds v. d. Weerd.

Nadat de bel verscheidene malen had ver
ltondlgd, dat de pauze geëindigd was, werd
de vergadering heropend met het zingen
van Ps. 84 6. Daarop verkreeg Ds. R. J
v. d. Weerd, van Leimulden het woord, or.i
to spreken over het onderwerp: „Gezin en
School". Nu de schoolstrijd voorbij is, aldus
spr., dreigt er verslapping tc komen ten
aanzien van de schoone gedachte: dc school
aan de ouders. Voor velen is dit geworden
tot een ijdele leuze. De school Is thans rneei
een zaak van het schoolbestur dan van dc
ouders. Prof. Kohnstamm heeft gezegd, dat
er drie punten zijn van aanraking tusschen
school en huisgezin, n.l.: huiswerk, straf
werk en rapporten. Spr. zou er bij willen
voegen: ouderavonden. Maar bij deze dingen
raken de cirkel9 elkaar nog slechts, ze snij
den elkaar nog niet. Gezin cn school zijn
fc veel heterogene dingen. Hebben dc ouders
hun doopbelofte volbracht, alleen door hun
kind i;»nr een Chr. School te zenden? In
ceen geval! Moeten ze ook niet zelf hun kin
deren onderwijzen, zorgen voor een voJedlge
Chr. opvoeding? Maar in onzen drukken

tijd is er geen tijd, zich veel met de kinde
ren te bemoeien. Het huisgezin komt. in ge
drang. Ons huis is niet meer ons kasteel,
raar wc veilig cn gerust hij elkaar zijn.
maar het lijkt meer een duiventil, waar
ieder op z'n eigen tijd 's morgens uitvliegt,
om elkaar pas weer te ontmoeten aan den
gemeenschappelijke» maaltijd. En zelfs ue
radio bewijst geen dienst: de huisgenooten
spreken niet gezellig met elkander, mani
luisteren naar een verren vreemde, die de
intimiteit dikwijls verstoort. Men leeft naast
elkaar, niet met elkaar. We zijn bezig, de
fijnere samenhingen in het huisgezin te
demonteeren. Ook het huisgezin is al ge-

orden transito-plaats. En we naderen net
riieren-Ieven, waar de jongen zich niet meer
bekommeren om lntn ouders wanneer ze hun
zorgen niet meer behoeven.

Is de toestand in de Geref. kringen beter?
Vindt men daar voor elkaar nog de teerheid
"•n liefde, die als verzachtende olie is in
het ruwe leven? Doen vader en moeder
°.l hun best, hun kinderen te doorgronden
>n samen den weg van hun kind te bespre
ken? En toch is de opvoeding der kinderen
hun eerste on voornaamste taak! Vader is
vaak buitenshuis, verwaarloost z'n gezin
misschien een beetje om andere dingen, die
eel tijd en kracht vragen. Maar een Chris
telijke persoonlijkheid zal gevoelen, dat zijn
hoogste taak ligt in 't gezin, dat daarin
schuilt zijn roening van Godswege. Hei
huisgezin kan zijn het opvoedingsinsthuui
bij uitnemendheid, de school voor het leven
Maar clan moeten de ouders Christenen zijn
en waren zin des woords, mcnschen
Gods- Want onze huishouding moet afsniege
ling zijn van de huishouding Gods. Wan
neer do kinderen begrijpen zullen, wat dc
laam Vader zeggen wil, als God zich zoo
noemt, dan moeten zij ervaren hebben, wat
een vader voor hen is. God is een Vader
die kastijdt, maar ook een Moeder, die
troost, als een Vader, die zich ontfermt, als
een Moedor, c1'© haren zuigeling toch niet
vergeten kan. Voelt men dit goed aan. dan
komt ook het begrio Zoon (d.w.z. Kind)
duidelijk te staan in het licht van het Zoon-
srhan van Christus, waarin ook wij mogen
zijn Gods zonen en doch te ren. Dan staan \w
ook niet vreemd meer tegenover den Heil'
gen Geest, die den band legt tusschen Chris
tus en de gcloovigcn. Wanneer dc verhou
dingen in het huisgezin weerspiegeling zijn
van deze verheven verhoudingen, dan pas
zal de volle eenheid sterk tot uiting komen,
ook bij de rijkste verscheidenheid.

De school moet meehelnen in de opv
ding, maar kan noo't hot huisgezin v
vangen. f;r is niet do bloedverwantschap,
die spreekt. De onderwijzer' moet daarvoor
in de plaats stellen een groot e kinderliefde
die genaard moet paan met wijsheid, welke
haar grond vindt in de vreezo des Heeren
Eerst moet de onderwijzer zelf kind Gods
zijn. dan zal zijn Chr. persoonlijkheid goo
non invloed op de kinderen uitoefenen. Goed
onderwijs alleen is niet voldoende. En aan
kinderkennis en psychologische kennis moei
de onderwijzer paren een goeden sterken
wil, bewogen door den wil van God. Alle
kinderen moeten door den onderwijzer wor
den begrepen, zooals Christus nok vonij
leder een woord had, dat in t harte trof.
Zoo dient de school dus niet tot ontwikke
ling van het kenvermogen alleen, maar tot
vorming va Ti den geheelou, persnon, het
onderwijs moet zich niet alleen richten tot
het verstand, maar tot den reheclen merseh.

School en gezin moeten elkaar aanvullen-
er zij geregeld contact tusschen ouders cv
onderwijzers. Pcwust van hun roeping, bid
dond om kracht, moeten ze samenwerken ott
de kinderen op te voeden tot volmaakte
menschcn Gods.

Na deze met aandacht nnngehonrdo
sloot Ds. Van der Weerd de vergadering
met dankzegging.

AANBESTEDING

Dijkgraaf en Hoogheemraden van Rijn
land hebben gistermiddag in het Gemeen-
landshuis in het openbaar aanbesteed: de
levering van hout, grind, steenslag, rijshout
enz. in twintig pcrceelen.

Ingeschreven werd als volgt: J. M. Sam
son. Leiden: perc. 8 f 315 p. M., perc. 9
f 4 05 p. M-, perc. 10 f 4 50 p; M., perc. 11
r 3.35 p. M., perc. 12 f 8 50 p. M., perc. 14
f 6 80 p. Mi, perc. 15 f 750 p. M., perc. 10
f 7.24 p. M-, perc. 18 f 4 70 p. ton, perc. 19
f 4 40 p. M-. perc. 20 f 300.

Mij. de Fijnhouthandel, A'dam: perc.i
f 140 p. M., perc. 3 f 4S1.G5, perc. 5 f 845.72;
Fa Ambachtsheer en v. d. Meulen, Adam:
nerc. 1 f 3S7.22, rerc. 2 f 406.46, perr 3
f 378.90, perc. 4. 1255.46, perc. 7 f 227.51;
N. V. Fabriek Semirandolle. R'dam: perc.
17 f 1075: N. V. Houthandel v.h. Kem-per-
man, Silvolde: nerc. 1 f 279. perc. 3 f 337;
N. V. Dekker's Houthandel, Zaandam: perc
2 f 328, nerc. 4 f 103, perc. G f 324 perc. 7
f 197; Stoomhoutzaperii „De Volharding
Oldenzaal: perc. 1 f 317.50. nerc. 3 f 362 50.
in cnnb f 374: J. v. d. Vlies. Sliedrecht:
perc. 13 f 412; Fa. Gehrs. Hu'zinga, I.T*«el-
monde: perc. 17 f 1470; H. P. v. d. Wal,
Gouda: perc. 8 f 3.15 p. M3„ perc. 11
f 3.25 p. M3.; Fa. H. de Goederen: Lm-
schoten: perc 3391.75: perr. 1 f 352 80,
N. V. Houthandel v.h. P. Rnth Gzn, West-
zaan: perc. 2 f 414, perc. 4 f 505, perc. fi
f 283 perc 7 f 232; P. J- v. d. Hagen. Box
tel: perc. 1 f 294. perc. 3 f 3S9: N. V. La-
minks Houthandel, IJsselmonde: perc. 1
f 370. perc. 2 f 363. perc. 3 f UO, perc. 4
f 1117, nerc. 6 f 351, perc. 7 f 221: L. de
Borst, Panendrccht: perc. 13 f 429 50; N V.
Houtbereid'ng, A'dam: perc. 17 f 1014:
N. V. C. Schiooers, A'dam: nerc. 8 f 2.85
p. M3„ perc. 9 f 425 p. M3.; Fa. A. M. van
d. F,enten, Boxtel: perc. 1 f 303, perc. 3
f 347.50; Holl. HoenelMndol, Sliedrecht:
nerc. 13 f 439 09; N. V. HmPhandel v.h. N.
Frns, Den Haag: perc. 1 f 398, nerc. 2
f 355. perc. 3 f 4 «3. perc. 4 f 1248, nerc
6 f 348, perc. 7 f 237: J. Visser .Tzn.. Wer
kendam: nerc. 13 f 434; N. V. Houthandel
v.h. Fa. B. Timmer. Mennel: perc. 1 f 335.
perc. 2 f 360, perc. 3 f 385, nerc. 4 f 10G0:
nero. 6 f 333, perc. 7 f 225; N. V. Grind- en
Zandhandel v.h. D. v. Baarsen. A'dam.
perc. 8 f 636. nerc. 9 f 394, perc. 12 f 270,
nerc. 14 f 1697.50, perc. 15 f 12-22 40, perc.
16 f 744, perc. 12. 14. 15 en 16 in
f 3899, perc. 18 f 3319, perr. 19 f 1032.70;
J. Mannnk, Zaandam: perc. 8 f 2 99 per M3;
perc. 4 f 3.40 p. M3., perc. 14 f 5.34 p. ton,
nerc. 15 f 560 p. ton; N. V. Hunnes Hout
handel, Dieren: nere. 1 f 378.22, porc. 3
f 449 54, nerc. 17 f 96? 20; T. de Klerk.
Werkendam: perc. 13 f 390; D. Versloot
Bodegraven: nerc. 8 f 3?3 n. M3, nerc. 9
f 3 97 n. MS., perc. 10 f 4.73 p. MS., perc.
11 f 3 <3 p. >13., perc. 12 f «38 n. MS., perc
14 f 7°4 p. M3., nerc. 15 f 7 IS p. M3, perc.
16 f 7 24 p. M., perc. 18 f 5 64 n. ton, perc.
19 f 4 08 n. M.3., pere. 20 f 7.84 p. ton: Fa.
Joh. Reevmakors. Hrtmond: nerc. 1 f 278.
perc. 3 f 317; N. V. Houtzagerij en Houthan

VEREEN. VAN ONDERWIJZERS
EN ONDERWIJZERESSEN

ALGEMEENE VERGADERING

In de Stadsgehoorzaal is heden gehouden
de algemeene vergadering van de Verceni-
ging van Onderwijzers en Onderwijzeressen
in de Inspectie Lei-Jen.

De Voorzitter, de heer J. Baak Jzn., In
specteur van het L. O. in deze Inspectie,
sprak na allen en speciaal de autoritei
ten. als daar waren de burgemeester van
Voorhout, de heer G Bulten, de leien van
de Plaatselijke Schoolcommissie en dun
heer Vriend, referendaris van de afdeeli-na
Onderwijs ter gemeentesecretarie, te heb
ben welkom geheeten, een openingsrede.

Openingsrede van den Voorzitter.

Spr. begon met ©en parallel te trekken tu6-
s oh an de natuurkrachten, zooate die in de
woeste branding van onze kusten tot uiting
komen en het rnaatschapelijk leven.
Yerkeeren wij met dit maatschappelijk le
an thans niet. eveneens in de branding?
zoo gaat spr. dan verder. Internationaal
zien \v:j slroomingen opkomen, die hier en
daar nog wel la-tent, maar toch niet minder
dreigend tegen elkaar ingaan. Nationaal,
zoowel i-n ons politiek, maatschappelijk ais
in ons huiselijk- cn schoolleven woelt en
bruist het. Wij, die het laatste zoo nabij ons
hebben, moeien wel heel kortzichtig zijn om
niet 1e onderkennen, hoe allerlei nieuwe
denkbeelden, richtingen en opvattingen het
oude willen wegvagen. Niet alleen uw
eigenlijk klaesewerk, maar ook de gehee;e
organisatie wordt door velschillen van in
zicht) aangevochten, en als gevolg van de
klachten over de resultaten, treden allerlei
medicijnmeesters op, waarbij dan chirurgen
ziin. die zoo gaarne tot operatief ingrijpen
mien willen overgaan.

Maar dikwijls vraag ik mij af. is er in de
gedachtengang rnet betrekking tot de klacli-
n en de neiging tot verandering geen ver-
arring van oorzaak «n gevolg.

In de da.g- en weekbladen worden klach
ten te over geuit, zoodat de lezer tot de
raag komt, of liet niet boter ware, niet-
neer te spreken over resultaten, maar al-
een over tekortkomingen. Het merkwaar
digste is, dat het oordeel vam buitens taan
de rs ml heel zwartgallig is.

Vaak worden dan als bewijs aangehaald
rlo verslagen van de examens der leerlingen
en vooral die der onderwijzers. Als deze het
zoo slecht maken, heet het, kunnen ze het
den kinderen toch niet leeren. Maar ook in
de 6chool zelf worden op vaste tijden klaag
liederen aangeheven. Het gebeurt meerma
len. dat bij de klasse-overgangen een on
derwijzer een klas van zijn collega over
neemt.

Als regel verneemt men dan eiken dag
klachten, dat de kinderen zoo weinig kun
nen en kennen. In die gevallen heb ik in
dertijd aan den betrokken onderwijzer ver
zocht. het gesprek over die tekortkomingen
na een paar maanden te houden, waarbij
ik steeds weer de merkwaardige ondervin
ding opdeed, dat ze zoo niet geheel, dan toch
voor een belangrijk deel verstomd waren.

Het niet dadelijk beschikbaar hebben der
kcnn:s staat niet gelijk met het Dooit ge
kend hebben.

Zou ik daarom a-lle examens in welken
vorm ook willen afschaffen. Integendeel,
ik acht ze een goede stimulans voor onder
wijzer en leerling. Voor het, kind is het een
prikkel, tot meerdere, inspanning, voor den
onderwijzer een aanleiding tot, meerdere
bezinning.

Maar och arme, dwing kinderen ni-et een
weg te gaan, die voor hen te moeilijk is
Alleen leerlingen, wier aanleg en ontwikke
ling voldoende succes waarborgen, mogen
bestemd worden voor verdere wetenschap
pelijke studie. Elke poging om zwakbe-
en afden in deze richting te sturen, moet
uitloopen op désillusie voor den opvoeder
en ellende voor don leerling. Was er i/n de
maatschapij behoefte aan een vermeerde
ring van het aantal academisch gev -rmde
leden, dan zou men kunnen beproeven, of
de scheidingslijn nog een weinig verlegd
kon worden, maai- klaohtcn over het ge
ringe aantal worden niet vernomen, in
tegendeel, men constateert telkens 'n teveel
Alleen als de practijk van de tegenwoor
dige vooropleiding uitwees, dat, hoeveel
onderwijzers en leeraren in alle opzichten
voor hun taak berekend waren, de begaafde
leerlingen met voldoenden ijver toch mis
lukten, zou deze opleiding noodwendig ge
wijzigd moeiten worden.

Maar ook dat is niet gebleken.

Wel blijkt, dat da overgang van de lagere
school naar bet gymnasium en H.B.S.
groot en moeilijk is, niet alleen door de wij
ziging der'leerstof'én leermiddelen, maar
vooral door de verandering van leermethode
en bet stelsel van' vakleeraren, waarbi' de
inrichtingen van voortgezet onderwijs in
hun tegcuwoordigen vorin eischen geheel
zelfstandig werken, maar dot zelfstandig
werken niet aanleert.

Zonder wijziging van de organisatie zou
op beide inrichtingen nog wel wat verbe
terd kunnen wórden. Stellig is daarbij een
tekort.

De lagere school kan met betrekking tol
het zelfstandig werken der leerlingen ook
met behoud van het klassikaal onderwijs,
nog heel wat meer bereiken en het gymna
sium en II.B.S. door minder doceeren on
meer onderwijs geven heel wat moeilijk
heden voor den leerling wegnemen, zonder
dat de gang van het onderwijs daar ver
traagd behoefde te worden.

We mogen wel vertrouwen, dat het wat
bij onderwijzer cn leeraar aanwezig is,
maar of het hoe en het waa rom met be
trekking. tot de leerstof, de klasse in haar
geheel en de leerlingen individueel. steed6
tfi voren een onderwerp van gezette over
weging is geweest, mijn ervaringen ver
hinderen mij een uitspraak In bevcetigen-
te wenschen overblijft, zal wijziging der
den zin te doen. Zoolang in dit opzicht nog
organisatie geen baat brengen.

Afdoende zal het zijn, als onderwij
zers beheffen,. dat hun leerlingen straks
meer op zelfstandig werken zijn aangewe
zen en de leeraren voortdurend beden
ken, dat zij geen college moeten geven, maar
slechts voorbereiden voor de academie.

Op lagere school en H. B. S. en gymna
sium moet ontstaan een innig contact tus
schen klasse en leider. Van den laatsten
moet op de leerlingen een nimmer verzwak

kende impuls tot belangstelling, ijver en ar-
beidslust uitgaan. Hot is voortreffelijk, dal
en velerlei b eken en andere hulpmid
delen hem daarbij ten dienste staan, maar
deze mogen zich niet dringen tusschen hem
en zijn klasse, allerminst hem vervangen
De organisatie moet men trachten te volma
ken en de hiaten daarin pogen aan te vul
len, maar er mag niet vergeten worden, dat
deze slechts doode materie blijft, als de le-
endmakendc geest ontbreekt.

Maar zooals ik strak reeds zei, niet alleen
het klasseleven wordt veroordeeld, de alge
meene schoolorganisatie wil men eerst ge
heel vernietigen om ze dan naar men zeg'
gemakkelijker opnieuw te bouwen. Deze stroo
ming wordt nog versterkt, doordat in den
laatsten tijd adepten der wetenschappelijke
pnedagogiek en haar hulpwetenschappen
als met één slag alles willen vernieuwen.

Natuurlijk erken ik gaarne het nuttige en
noodige der studie van do wetenschappelijke
paedagogiek, omdat zij ons niet alleen veel
d e.t begrijpen cn wanrdeeren, maar ook lei
ding en richting geeft bij den dacelijkschen
arbeid, maar ze alléén niet vo'doendc om
den onderwijzer tot vruchtbaren arbeid in
staat te stellen. Want ik geloof, dat de knap
ste professor in do paedagogiek toch wel
voor een klasse der lagere schort heel
vreemd opkijken zal. als hem wordt onge
dragen een leesles behandelen of een reken
les te geven.

Een wind van leering is de laatste jaren
reeds over ons schoolleven heengegaan. Zoo
lang hij het stof opjaagt, de muffe trage
atmosfeer reinigt, was hij ons welkom, om-
flat wij, hetgeen niet vastgewortcld was,
door onze overtuiging, onze kennis en ons
inzicht, gaarne willen afstaan. Als we maar
heliouden mogen wat riioe ervaring als
wijshdid lieeft opgeleverd, willen we het
nieuwe in bezonnenheid aanvaarden. Een
frissrhc voorjaarskoelte en een milde regen
kan ons rükclijk verkwikken, maar stormen
en bandjirs verwoesten alleen. Revolutie
raast en verdelgt enkel evolutie bouwt op.
Ook op het schoolgebied zien cn voelen
wii dreigende voorteekenen, die elk oogen-
blik een uitbarsting li'nncn brengen. Laten
wij daarom handelen als de manning van
het schip! Kapitein en stuurlieden, machi
nisten en matrozen trekken de zwemvesten
aan. klemmen de tandon op elkaar, houden
het hoofd koel, cn spannen de spieren, als
het wolkje van eons mans hand als een
waarschuwend toeken aan het firmanent
verschijnt. Tn welk deel van het onderwijs
wii diénen laten ook wij onze ©enige af
weermiddelen gereed houden. Een koel
hoofd, rustige voorbereiding door studie en
praktijk, ernstige bezonnenheid, maar voor
al groote liefde voor den arbeid, de school
het kind. Dan ook zullen wij het scheep
je van het cndenviis weer brengen buiten
de branding. Alle hens aan het dek! Dc
stormbal hangt uit. Woest op uw hoede!

0;t de rede volgde een luid applaus.

Na mededeeling van de ingekomen stuk
ken bracht bij monde van den heer Bodc-
wus de kascommissie verslag uit van haar
bevindingen. Alles was in dc beste orde be
vonden, zoodat de penningmeester van zijn
beheer werd gedechargeerd.

De penningmeester, de heer Dommerhalt,
bracht verslag uit over het jaar 1929. De
rekening sloot met een voordeelig saldo van
27.04%. Als leden van de kascommissie
werden benoemd de heer Aldershoff cn
Meulcnberg.

Na een kleine pauze hield de heer W. C.
v. d. Volkere, een lezing over het onder
werp „Demonstratieproeven met vloeibare
lucht". Hierop, evenals op de lezing van
den heer J. v. Ham, leeraar aan de Chr.
H. B. S. alhier, over „Vorweij's poëzie", ko
men wo morgen terug.

del v.h. Felix Clercx, Helmond: perc. 1
f 295. perc. 3 f 324, perc. 17 f 1270; E. v. d.
Berg, Leiden: perc. 8 f 3.50 p. M3., pcrc. 10
f 4.40 p. M3 perc. 11 f 3 35 p. M3.. perc. 14
f 7.25 n. M3., nerc. 15 f 7.75 n. M3„ perc.
16 f 7.95 p. M3., perc. 18 f 4.35 p. tan, perc.
19 f 430 p. M3., N. V. Surinanmsche Hout
handel en Zagerij, A'dnm: perc. 1 f 358.48.
nerc. 3 f 433.49 perc. 5 f 787.45; P. v. Wijn
gaarden, Sliedrecht: pere. 13 f 419.99, perr
18 f 3179. perceel 19 f 1049.82, nerepel 20
f 14?-SO: N, V. Houthandel v.h, W. Hoogén
dijk Wzn Gouda: perc. 5 f 2245.71. perc
7 f 207.10: H. R. v. d. Brand, Oud Cartel:
nerc. 1 f 549. perc. 3 f 399, perc. 7 f 1047:
D. D. Noordman. Leiden: nerc. 1 f 367.80.
nerc. 2 f 357.40, pcrc. 3 f 401.38, pere. 4
r 1075 98, nerc. 6 f 357.59, perc. 7 f 236.81,
perc, 17 f 1335.10.

Lezing Prof. Dr. H. T. Colenbrander.

Gisteravond heeft in het Groot-Audito-
rinm van de Leidsche Universiteit Prof. Dr.
FT. T. Colenbrander de reeks Indische voor
drachten voortgezet met een lezing over de
O-I. Compagnie.

.Spr, hegon met te wijzen op de aanleiding
die er Holland toe deed overgaan zelf naar
Tndië te gaan om de Indische nrodueten te
balen. De eerste reis had in 1-5.91 plaats. Ze
lipp goed af en was aanleiding om een
nieuwe vloot uit te zenden. Er ontstond
spoedig concurrentie, die evenwel diende
bestreden te worden, hetgeen geschiedde
door de oprichting van de O.-I. Compagnii
door Oidenbsmeveldt In 1619 werd daarna
Batavia gesticht, waarmede de Nederland-
sche regeering haar gezag voor goed in In-
die vest.iirdo.

De Indische Archipel leende zich zeer
goed voor rlc alleenhandel en daarop richt
te zich het bedoelen van de O.-I G, evenals
op de handel in de producten uit China
cn Jaw>n, die voor Indië van belang kon

Verschillende concurrenten moesten ei
zoogenaamd worden „uitgevaren", zooals
Portugal en Engeland, hetgeen dan ook
gopddpe's gelukte.

In 1665 is de territoriale uitbreiding zoo
ongeveer afgeloopcn.

In den tijd van 1665 tot 1757 krijgt de
Comnpgn'e dan haar vaste vormen en
stabiliteit.

Een nieuw obiert was het deelnemen aan
een monopoliseeren van de Inlandsche han
del. waarnaar dc Compagnie op vele ma
nieren streefde.

Aan haar overtuiging van de superiori
teit van een monopolistische handel heeft
df> Compagnie alles opgeofferd.

Duur verkoopen was de stelregel van de
Compagnie, wat in de practijk zeggen wil
we i ni g verkoopen.

Behalve wat betreft'de koffie en de sui
ker werd de nannlant van de artikelen dan
ook niet uitgebreid en ook de aanplant van
de koffie en de suiker werd enkele malen
beperkt. De winst van de Compagnie was
dus hoofdzakelijk handelswinst en geen
exololtatie-winst.

Door de toename van de algemeene on
kosten (onderhoud van vloot, letrer, gar
nizoen en forten) ging de winst achteruit,
totdat zij ten slot to in verlies verkeerde.

Het is de vraag of de concurrentie op den
duur voor de O.-I. G n'ct v-crdeelieer zou
ziin geweest dan de monopolistische handel.

Engeland maakte zich in tusschen van de
terri!ori0'e macht overgrnote stukken van
Voor-Ind'ë meester. F.nge'.and was al zoo
ver in dien tijd, dat bet uitsluitend territo
riaal gezag vestigde en den handel aan
particulieren overliet, welke particulieren
ook onder de Hollandsche duiven begonnen
te schieten.

Langzamorhand nemen de voorrechten
van de Compagnie dan af. F.'k jaar bracht
een nieuwe slag, een nieuw kruis, dikwijls
meer dan één.

De eerste gouverneur na de revolutie was
D,-vendels, die voor de oude lappenkraam
oen stevig ge'immerte in de o'aats stelde

Snr. her'nnerfjft voorts aan de hervormin
gen, d'0 de Enee'rehman R°ffens heeft nan
gphrartit in don tiid van het Engeis-he tus-
«rbpuhpwlnd. om ziin 1 «zinor te eindigen op
het tiidrtin d°t het Nederlandc-che s'00tse"e-
zag zich in Oost-Indifi vestigde in den te-
gemvonrdio-en vorm, waarover'Spr. in een
volgende lezing handelen zal.

MOOIE SUCCESSEN

Betreffende de wedstrijden van den.
K.O.O.S. welke van 26 tot 30 dezer in den
Haag worden gehouden ter gelegenheid van
liet 30-jarig bestaan van dezen Bond kun
nen wij nog het volgende melden:

Onze stadgenoot de heer P. C. ter Weer,
gedipl. Scherm]eeraar, adj. onder-off. bij hot
6e reg. Vcldart. alhier, heeft een mooi suc
ces kunnen boeken. Bij de Personcele wed
strijden op sabel in de hoofdafdeeling A.
(schermleeraren), waaraan vun do 20 in
schrijvers door 17 schermers werd deel ge
nomen, werden twee poules gevormd, resp.
van 8 en 9 schermers. Uit elke poule
gingen de drie best-geplaatsten naar de
finale over. De heer ter Weer, die in poule
II (9 schermers) was ondergebracht, ging
van hieruit naar de finale over met niet
minder dan 6 gewonnen partijen. In dc
finale wist hij zich nog ais no. 4 te plaat
sen. Ongetwijfeld een keurige prestatie.

Volledigheidshalve vermelden wij nog,
dat dc heer ter Weer in 1929 houder is ge
weest van Wisselbeker.

AFSCHEID CHARLES VAN SPALL

Ter aanvulling van ons verslag van het
afscheid van den heer Charles van Spall als
directeur van de Leidsche Duinwater Mij.,
moeten we volledigheidshalve nog even ver
melden dat aan de l'a. A. v. d. Ouweclen
was ingekomen een vaas met bloemen in
den vorm van een rood koperen filter.

DE WERKLOOSHEID.

Op 28 Januari 1931 stonden 1514 werkzoe
kenden bij de Arbeidsbeurs ingeschreven,
tegen 764 op 28 Januari 1930.

DE GAANDE EN DE KOMENDE MAIL
Gevestigd;

S. K. Arbouw en fam., chauffeur, Dalla
straat ia G. A. Arentz, verpleegster.
Rijnsb.weg 10 J. A. van den Berg, metse
laar, Hooigracht 4 P. Bernard, Levendaal
96a J. R. Bloot en fam., handelsagent,
Lammenschansweg 37 M. E. G. Buers,
Witte Singel 48 L. B. van Pommel, off.
van gez. 2c kl. Ind. leger, Rijnsb.weg 10
J. de Bruijn, dienstb., Stationsweg 35a.
A. H. Burger, verpleegster, Meezenstraat 2
J. W. A. Bijl, verpleegster, Rijnsb.weg 10.

G Jansen—Delfos. Gasstraat 80 ,T. L.
van der Does, dienstbode, Hooigracht 100
W. J. EIberg, kantoorbediende, Oegstgees-
ferlaan.29 J. C. Elsgeest en fam., verz.-
inspecteur, Warmonderstraat 12 C. Faas,
kantoorbediende. De Weistraat 30 G.
Fre.se, dienstb., Vischmarkt 6 J. van Ge-
merden, huln i. d. huishouding. Rijnsb.weg
10 J. de Graaf, reiziger, H. Rijndijk 182a

A. Chr. M. de Groot, dienstb. Siphiastr.
54 M. 't Hart, nachtstoker, Magd. Moons-
strant 68 Th. G. M. van de Kamp, éta'eur,
Stationsweg 20 E. D. de Koker, verpleeg
ster, Rijnsb.weg 10 Th. v. Laar, koopmpn,
L. Aenie'enstraat 9 S. B. Lie. Groenho-
vonstrant 18 J. H. van Manrsrhalkweerd,
Magd. Moonsstr. 7a P. Molenaar, Marlën-
"oelsfrrnt 37 Th. C. v. Nnnrt, Kreaierstr
20 H. M. van Oven, Morsehweg 11 H.
•T. van Dijen, postbode. Jouhertstr. 9 Chr.
Pplt. Waarder. 8 E. C. PouwpIs. dienstb.
Volmolen-er. 6 G. Sirach, koffiehuisbe-
'lïenrte. Doste. Ra J. Scholewski, dïens'b..
Witte Ringel 6 A. v. Leeim-enSpieren
burg,burg. ToHenstr. 10 F. F. Thie. meel-
fa-br., H. Riindük 2 L. M. van der Velden,
koonman. .Tan Vossensteeg 44 O. Verheul
en fam., timmerman, Merelstr. 16 W. TL
verkerk, dienstbode. Lijster,str. 1 ,T. Wol
fing. .Tavartmat 22 H. KuiperZwart,
Narmstraat 35.

Vertrokken:

L. B'Psel, Riiswijk (Z.-H), Dnac-we*? 17S

D. BoeLe, Den Haag, v. Dijkstraat 113

L. Boeloe. idem J. C. van den Broek,
Den Haecr. Mijdreehtschestraat 16 S. Drag
ten. Berlijn E. de la Fontaine Venveij,
Rotterdam. FTenpgomverlaan 29b van
LimmenG°erokink, Noordwijk, J. Kroons-
weg 60 E. Goudrieen, Uithoorn, Th am er-
weg O. Groenendijk en fam.. Reenwük

C. .T. Chr. Havprkorn F->ar'em, Burg
wal 10rd. B. H. Hendricks. Den H"°g.
v. Z" eek straat 4 j.t m. at «Wk—Hoh-
mnnn. Z-etenvoude, H. Riindük 55f A.
D. Hanre>n. Den Haag, Nassau OdiicWr. 14

A. Kesraic en f°m., Amsterdam, ^ferea-
torstraat 41 TTT H. van Klaveren, Koude
kerk H. .T. Koevopfs. Deventer, Gr-ot-
bureerstraai 60 I. Koorenhof, Amrtnr'drm.
Ba non hu rg 98 .T. M Lansen. Deventer,
■T. P. Sweelinokstraot 23 W. F, T.onw-
rier en L>m.. Den Holder, v. Gnlensfraat 70

-T. J. Dostprom, F"""1 emmai-meer. Niemv-
Venoeo. Sloterwesr 1489 j. t-j. Ooiionduk,
Eindhoven. Bergstraat 38 F,. J. Rchipner
en frtn.. Wassenaar, Haven^ein 6 W.
T. Rfindonk. Hnrer="'oudP. n. 94 M. J.
Wsser. Dpo^'o-opst, BünzieVweg 1"R Ch.
G ven der Vlis en fam T oP„wnrden. O-u-
vemo„rc„'o:-, g5 a. H. Zondcrop, Hazers-
woude A 390.

Uit den Omtrek

BOSKOOP

DIENSTPLICHT 1932

Het aantal ingeschrevenen voor den dienst
plicht lirhting 1932 bedraagt voor deze ge
meente 88. Van dpze 88 nereonen. hebben pr
45 te kennen gegeven dat zij reden van vrij
stelling hebben wegens brroederd'anst.

CHR. HIST. KIESVEREENIGTNG.

On 20 Februari spreekt Dr. ,T. Rchokking
in Rnlvntori voor de Chr. IlisL. Kies vereen.,
over: ..Dc beleekenis van de Provinciate
Staten".

De Burgemeester maakt bekend, dat in
de maand Juni het Jaarlijksch onderzoek
zal plaats hebben voor de Dienstplichtigen

KATWIJK

Morgenavond komt de Raad dezer ge
meente in openbare vergadering! bijeen.

Punten van behandeling:

1. Mededeeling van ingekomen stukken.

2. Benoeming van ieder d°r commissie van
Toezicht op de Bewaarscholen.

3. Voorstel tof verkoop van grond.

,4. Voorstel inzake in gebruik-geving van de
Gemeentezaal.

5. Voorstel tot het geven van een crediet
voor werkversch ffim?.

6. Voorstel tot vaststelling van oen veror
dening, regelende de tarieven voor de leve
ring van electriciteit.

7. Voorstel met betrekking tot volgno. 1
van de aangeboden begrooting voor het Gas
bedrijf 1931.

8. Stemming over de begroot;n?en 1931 van
de Bedrijven Electrieiteit, Grond, Gas, Water
leiding, Vleeschkeuring en SchoolartfiPnd*'enst,
alsmede die voor de Gemeente.

9. Rondvraag.