r
h^PICUI
TOCHT
L. DAS
Hypotheek en Bouwcrediet beschikbaar
Kaapscheplein
Stuyvesantstraat
Go everneurla art
H.V. Administratie Mij „AMSTERDAM"
Correspondentie
SIERT DE
f&jtrDOOR
BOUWBLAD No. 86 (Verschijnt eiken Maandag
MAANDAG 18 JANÜAB1 1931
0 Picus is „Waterproof"
tJZdt.'T? lnV<dr"ti1Mk
«^TRIPLEX!
kAiAAAAAAAAAAAAAtAAAAA
Laat de beoefening der bouwkunst vrij
Voor de kunst zelf en haar ontwikkeling is wat anders
noodig dan plicht en dwang, n. I. het
volle vrije leven.
De vorige week hebben we dit belang-1 Het beroep architect moet blijven een vrij
iijke vra gsluk aangesneden. Al of niet 1 beroep. De naam is een kwestie van gevoel
wutüelijke bescherming van den architec-van eigenwaarde. Terwijl mogelijk architec-
tentitel. Architect Koster zcgi, dat
meer met deze kwestie gemoeid gaat, ook
In verband met de architectenbureau*.
Waar een geneesheer altijd alleen werkt,
dus geen ambtenaren heeft, die ook helpen
genezen, is het bekend dat vele architecten
zelf heel weinig meer doen dan het aan
geven van hun ideeën, die op hun bureaux
uitgewerkt worden door teekenaars dlie dik
wijls de evenknie zijn van hun patroons
en ook wel eens knapper.
Dat is een publiek geheim. Waar is hier
de verantwoordelijkheid van den architect
in vergelijking met den geneesheer?
Ook architect J. J. van der Weij is hier
over geenszins te spreken. In het Centraal
Orgaan schrijft hij over de verantwoorde
lijkheid van den architect:
Het is al een onrecht, dat niet de maker
van een ontwerp daarvan de eer geniet,
maar wel zijn werkgever de architect, die
slechts opdraagt en betaalt. Maar is het
dan geen onrecht, dat zoo'n onbekende wer
ker nooit of heel moeilijk ooit zelfstandig
op mag treden, omdat hij zonder diploma
dus onbekwaam? niet als architect op
mag treden?
Ook in verband met de wet op liet auteurs
recht is de mogelijkheid niet uitgesloten,
dat niet de schepper beschermd wordt, maar
wel hij die met een anders werk roem in-
oogst, omdat hij die door geldelijke over
macht kon afkoopen.
Laat men desnoods meerdere titels dan.
Doctor uitdenken om hen te onderscheiden,
die zulks verdienpn; laat de bonden vrij in
heit al of niet aannemen van iemand als
lid, maarlaat ook de beoefening
van de bouwkunst vrij. Wetten, ver
ordeningen en commissies waken genoeg
.voor alles waar op gelet moet worden.
Voor de kunst zelf en haar ontwikkeling
Is wat anders noodig dan plicht en dwang,
n.l. het volle, vrije leven.
Het Is nuttig meerdere meeningen te ken
nen. Geruimen tijd geleden heeft de heer
v. d. Wey hetzelfde onderwerp behandeld in
het Vademecum der Bouwvakken en naar
het oordeel van anderen gevraagd. O.m. heeft
de heer de Graaf zijn inziohten medegedeeld.
Hij schreef toen het volgende:
De arahitect wil zich dus beschermd zien
tegen beunhazerij, zooals de geneesheer be
schermd is tegen kwakzalverij. Wij zouden
spontaan zeggen: hier is alles voor.
Nemen wij aan dat het peil waarop de
architect staat zijn werlt of althans van zijn
organisatie is, dan is het o.i. begrijpelijk,
dat hij dat peil wil trachten te handhaven
door het te verdedigen of verdedigd te zien
tegen de aanvallen der beunhazerij
Over de middelen tot verdediging kan men
yerschillenidi oordeelen. Komt men tot de con
clusie, dat wettelijke bescherming het red
middel is, dan moet men zien gedaan te
krijgen dat de wet hierin voorziet.
Dus alweer een wet. Een wet, die noo
overal in kail vborzien, een wet, die soepel
en lenig, zioh moet kunnen aanpassen aan
de zich steeds wijzigende omstandigheden.
Met recht mag men zich afvragen of het
middel niet erger dan de kwaal zou zijn.
Die zou o.i. zeer zeker het geval kunnen zijn,
wanneer de wet zou worden vastgesteld
zonder dat de belanghebbenden hierin vol
doende zegglngsschap hebben. Elke wet ont
ketent een lawine van tegenstrijdige gevoe
lens en belangen.
Zou dus in overeenstemming met de wen-
schen van de architecten een wet tot stand
komen, die aan de verwachtingen der heeren
voldoet, dan zal de grootere moeilijkheid
i 91) zijn vast te leggen: wat des architecten en.
jwat des bouwkundigen zal zijn.
Wij gaan dus uit vah het standpunt dat
ide bouwkundige niet zal kunnen vallen
tengevolge van de architectenwet. Is men
over deze moeilijkheid heen, dan zal o.i. de
onoverkomelijke moeilijkheid zijn vast te
Btellen wie nu en in de toekomst toegelaten
zullen kunnen worden tot den titel van
.wettelijk beschermden architect.
De schrijver vraagt: Voorloopig bij keuze?
Later bij examen, waaraan alleen Hooge-
schoolmenschen kunnen deelnemen? of bij
examen en bij uitroeping?
Wij zien hier de grootste moeilijkheid In,
temeer daar slechts weinigen in staat zullen
zijn een werk in alle onderdeelen te beheer-
zchen, laat staan te ontwerpen, te constru-
eeren en, uit te voeren.
De architect is meer en meer de leider,
<ïe man van de groote lijn. de man met
den ruimen blik, de man met de visie in de
toekomst
Bezien wij het tenslotte zoo, dan zouden
wij willen concludeeren, dat juist deze
menschen geen wet noodig hebben, dat zij
juist de eersten zouden zijn, die den knel
lenden band van een wet verbreken.
De heerscher, het genie kent geen wet en
heeft geen bescherming noodig.
Waarmede wij feitelijk te kennen geven,
dat er slechts weinig architecten zijn, de
anderen zouden tevreden kunnen zijn met
den naam bouwkundige. Zij zijn het echter
niet, gezien de zelfverheerlijking jenerzijds
en do verguizing anderzijds (vrij naar
Prof. v. d. Kloes).
Is de architectenwereld een kring, die zich
laat regelen door een wet. die bescherming
van den titel noodig heeft?
Wij zouden zeggen neen. Is dat wel zoo
«Jan is het o.i. een bewijs van zrwiakheid.
Komt het echter zoover, dat de architecten
titel wettelijk beschermd zal worden, dan
rijn wij benieuwd in hoever in deze wet de
belangen van tuinarchitecten en binnenhuis
architecten beschermd worden.
Het zal niet mogelijk zijn. dat aan de
wettelijk beschermde architecten der toe
komst een zoodanig recht wordt toegekend,
dat ook deze groep min of meer onderge
schikt wordt gemaakt aan den kring der
wettelijk beschermde.
ten zich min of meer zoo ten onrechte noe
men, kan het even goed zijn, dat bescheiden
bouwkundigen met meer recht zich architect
zouden mogen noemen. Ook hieraan o.i. niet
knoeien. Het kaf wordt toch wel van het
koren gescheiden.
De talrijke kwesties, die uit de honoree-
ring van architecten-werkzaamheden voort
komen, bewijzen het verschil van inzicht in
de waardeering dezer werkzaamheden.
Tot verheffing van het peil zal het o.i.
noodig zijn, dat de principaal weet, welke
rekening hij zal krijgen te voldoen, of
althans waar het bedrag naar toe kan loo-
pen. (Ook een dokter verstrekt geen prijs
opgave!
Gaat de principaal hier niet toe over, zoo
zal geen andere architect beneden dien prijs
mogen werken. (De georganiseerden doen
dit zeker niet?)
Zoo de principaal tenslotte bij een bouw
kundige goedkooper terecht kan, zou het
wel eens kunnen gebeuren, dat goedkoop,
duurkoop werd.
Het om bepaalde redjnen niet overnemen
van eikaars werkzaamheden zou een goede
preventieve werking kunnen hebben. (Ook
dokters hebben deze regeling).
De kring van architecten moet uit zelfres
pect trachten invloed uit te oefenen op den
bouw, den aanleg van parken, de uitbreiding
van gemeenten, de annexaties; in het alge
meen op alles wat het schoonheids- en wel
standbegrip van Nederland ten goede kan
komen.
Zoo er eendracht bestond, zou o.i. zonder
wettelijke bescherming de stuwende kracht
van .den architectenkring richting of leiding
kunnen geven, ook aan bouwwerken der
overheid. Dat dit noodig is, zal wel niemand
ontkennen. Zouden de desbetreffende bouw
meesters buiten den kring der wettelijke be
schermde architecten mogen vallen? delijkheid van zich af te schuiven. Dit ls
Hoe zou het staan met de ontwerpers van echter uitsluitend uit een oogpunt van tijd-
utiliteitsgebouwen Zouden dit uitsluitend f winst te verantwoorden, want de behanger
woninginrichter bedenke wel, dat: het zich
zelf uit het productieproces schakelen hetzi]
uit gemakzucht, hetzij uit verantwoordelijk-
heidssfeer, een der vele factoren is, die er
toe bijdragen om zijn vak van het plan terug
te dringen, waarop het welstandshalve
hoort.
architecten kunnen zijn? Wij
neen en zien ook hier allfeen heil in een wel
willende samenwerking.
Alles bijeen genomen, zien wij voorloopig
nog geen wettelijk beschermden architecten-
titel.
De heeren zullen o.i. daadwerkelijk voor
hun belangen op moeten komen. Wij kun
nen deze belangen niet anders zien dan pa
rallel loopend met de belangen van heel het
land en van de schoonheid daarvan.'
De conclusie van architect v. d. Wey moge
hier nu nog volgen.
Als we den geest des tijds van heden
kunnen beluisteren, dan zal de verlangde
wet er zeker wel komen, ook al is deze niet
in het belang van mogelijk de meesten, ook
al zal velen, zeer velen kunnen schaden.
Wij zijn liu eenmaal wetlustig, en vinden
die eigenschap ook bij veel andere groepen.
Bij de makelaars, die niet tevreden zijn met
de gemeentelijk toegekende bevoegdheid. B
de accountants, die ook wettelijke bescher
ming van hun titel wenschen, <pz., enz. B
de tandtechnici zien we al hoe die wetgeving
velen aan het dooddrukken is.
Er zijn anderen, die voorloopig geen wet
telijke bescherming noodig hebben, b.v. de
drogisten, de radiohandelaars, de boekhan
delaars, etc. die door hun bonden de macht
in handen hebben gekregen, en op hooge
boeten de leveranciers, de uitgevers, e.a.
bieden om te leveren aan personen,'die niet
door hun bonden erkend zijn.
Als nu nog de aannemersbonden, de hout-,
ijzer- en steenhandelaren kunnen dwingen
om geen materialen te leveren aan door hen
niet erkende personen, b.v. timmerlieden,
uitvoerders e.a., die voor eigen rekening wil
len gaan werken, dan behoeven ze zelfs geen
wettelijke bescheming van hun titels te ver
langen.
Ze redden zich zelf, maar waar blijven
we met al de uitgeslotenen, die toch
recht op bestaan hebben, en moeten kt
werken om op een fatsoenlijke manier den
aardschen strijd om het leven te kunnen
strijden.
Deze strijd te zwaar, zelfs onmogelijk, te
maken, moet noodzakelijkerwijze weer voe-
tot verzet met al de gevolgen daarvan,
die mogelijk weer andere wetten noodig
zullen maken eh op den duur een noodlotti-
gen kringloop veroorzaken.
\\/enken voor den woninginrichter
Het opmeten en in teekening brengen van
plattegronden zijn onafscheidelijk aan elkaai
verbonden. Voorts hebben zij dit gemeen
dat zoowel het nemen van maten, als het
op de juiste manier op papier uitzetten
de genoteerde maten, in vele gevallen, ge
makkelijker schijnt dan dat dit inderdaad is
Nu geven de omstandigheden in den laat-
sten tijd bij nieuwbouw, met de betrekkelijk
eenvoudige, veelal rechthoekige plattegron
den, wel aanleiding, dat aan dit onderwerp
niet meer die aandacht wordt geschonken
welke noodig geoordeeld mcfet worden; hei
gevolg hiervan is, dat zich soms bij geval
len van meer ingewikkelden aard, onvei
wachts moeilijkheden voordoen.
Groote villa's met veelhoekige erkers of
ronde uitbouwen en ook oude stads-woon-
huizen, die geheel schuin op de rooilijn ge
projecteerd liggen, met „vliegende" voor- en
achtergevels, waarvan de zolders soms een
meter langer zijn dan de keldervloer, stelieii
bv. menig behanger voor geheimzinnige
problemen.
Behalve dat in de bouwkunst het teeken-
werk een zeer belangrijk aesthetisch ondei
deel is, waarvan alleen al uit een eeuwen
oude traditie zeer veel zorg wordt besteea,
noodzaken allerlei praktische factoren den
architect er wel toe, om tot in bijzonder
heden zijn aandacht hieraan te wijden.
Bovendien heeft de omstandigheid, da:
de aanvragen om vergunningen voor bouv
of verbouw aan de gemeentelijke autoriteiten
vergezeld moet gaan van behoorlijke teeke
ningen, tot gevolg, dat aan dit vakonderdee:
nolens volens wel de noodige aandacht moe-
worden besteed.
Wanneer nu een toekomstige klant het
teekenwerk van zijn. architect vergelijkt met
de plattegrondteekeningen die zijn behan
ger hear voorlegt, behoeven we het feit niet
te camoufleeren, volgens ,Onze Gids" dat
een vergelijking voor beide ceekeningen, zeer
vaak in het nadeel van den laatste moet
uitvallen.
Tegenover zorg en accuratesse eenerzijds,
wordt anderzijds het moet gezegd soms
een niet te verklaren verregaande onacht
zaamheid aan den dag {Jilegd, die de vakgv-
nooten op dit punt niet tot eer strekt.
We gebruiken een plattegrond om de be-
noodigde materialen daaruit te kunnen be
rekenen en om in aansluiting daarmede, zoo
noodig een begrooting en prijsopgaaf
doen.
Nu zijn de teekenlngen vaak het eersté
werk waarmede men'zich bij de klanten in
troduceert En ook zonder dat een juist in
zicht in de technische verzorging van toeken
werk in het algemeen, bij de opdrachtgevers
aanwezig is, bemerken zij, en vooral de da
mes, zeer spoedig, het verschil tusschen on
verzorgd werk en werk dat er accuraat uit
ziet.
Aan het maken van een ^teekening van
plattegronden en van de aanteekeningen
die daarbij behooren, gflat éen voorname be
zigheid vooraf, n.l. het opmeten, waarbij niet
accuraat genoeg tewerk kan worden gegaan.
Bij meer kostbare vloerbedekkingen als
parketvloeren of Smyrna-tapijten, is het
langzamerhand bij ingewikkelde plattegron
den gewoonte geworden, om de maten hier
voor door het personeel van de fabrieken
die dezo vloerbedekkingen zullen leveren, te
doen opnemen, om zoodoende de verantwoor
erkhaven Scheveningen
Naar aanleiding van berichten in de dag
bladen over het binnenstroomen van
water in de tweede Binnenhaven te Scheve
ningen bericht de directeur der gemeente
werken, dat de schade zeer is meegevallen,
daar het werk in den droge gelukkig juist
gereed gekomen was.
De doorbraak is ontstaan tengevolge van
het onderloops worden van de afdamming;
deze door den, aannemer ontworpen afdam
ming heeft bijna een jaar dienst gedaan en
hooge stormvloeden doorstaan, waarbij tot
het laatst toe geen nadeelen zich hebben
voorgedaan, zoodat de directie hierover al
leszins tevreden is goweest.
In het belang van d?n goeden naam van
den aannemer, den heer J. de Vries.
Heemstede, die het werk op de meest vlotte
en voortvarende wijze heeft uitgevoerd, stelt
de directeur van gemeentewerken in Den
Haag er prijs op, het vorenstaande te pu-
bliceeren.
D otterdam's
Bevolkingsaanwas
Gebrek aan gereeden en ongereeden bouw
grond in Rotterdam .waardoor de omliggen
de gemeenten onnatuurlijk snel haar bevol
king hebben zien 'oanemen, is wel oor
zaak dat 1930 een relatief oelangrijk minde
ren aanwas der bevolking vertoont, dan
1929 en 1928. Bedroeg deze aanwas in de ge
noemde jaren resp. 5833 en 8728 personen, in
1930 bedroeg dit slechts 4779.
Daarentegen overtreft de bevolkingstoene
ming in de omliggende gemeenten de be
volkingsvermeerdering der Maasstad en het
zijn vooral de gemeenten Hillegersberg,
Schiebroek, Overschie en Schiedam, die de
laatste jaren een buitengewoon snellen groei
vertoonen .Zeer uitvoerig zijn deze door de
redactie van Ons Eigendom in haar orgaan
weergegeven.
Wanneer men de cijfers van vestiging en
vertrek in Rotterdam en in de omliggende
gemeenten over 1929 vergelijkt volgens het
staatje, hetwelk B. en W. van Rotterdam
ïaarvan geven in de RL v. A. op het Cen-
fraai Raactsrapport der Gemeente-begrooting
1931, dan komt dit verschijnsel nog scher
per naar voren.
Over 1929 bedroeg b.v. het vestigingsover
schot (dus meer gevestigd dan vertrokken)
Rotterdam 1250
Hillegersberg, Schiedam, Pernis,
Overschie, IJsselmonde 4358
Schiedam alleen 232S
Amsterdam had over 1929 een vestigings
overschot van 344, Deii Haag van 4730.
Nu blijkt uit de mededeeling van B. en W.
dat de bouwgrond in Blijdorp dit jaar zal
worden uitgegeven; 't College is echter van
oordeel, dat met deze terreinen „slechts voor
zeer korten tijd" in de groote behoefte aan
bouwgrond aan den Rechter-Maasoever zal
kunnen worden voorzien.
Daarom acht de heer L. Klawer samen
werking met de omliggende gemeenten noo
dig.
Ingezonden
Bouwkundig Bureau
J. C, Henri van Ingen
R'dam. VUetstr. 8b. Tel 1174*
Verzorging van In- en
Exterieur. Hinderwet, Drank
wet enz.
AUes tot het vak behoorend
BINNENHUIS-INRICHTINGEN
A. VISSER ZONEN
Meubelmakers
WoonhuisLambertusstr. 101
Werkplaats :Schoutenstr.131
Is gevaarlijk
Laat direct
RAMEN, DEUREN enz.
van „METAVT' voor
zien. (Metaal-Tochtvilt)
Brengt meer gezellig
heid in huis. Bespaart
kolen.
SIERLIJK- EENVOU
DIG - PRACTISCH
Vraagt gratis demonstratie
K. J. BOS ZOON
vijeen HOUTHANDEL
grenen ROTTERDAM
HOUTLAAN 19 gezaagd
TELEF. 1302-1303
geschaafd
Mu. „NIEUW-EIGENHUIS" N.v.
J.Pzn. Coenstraat 21, 's-Gravenhage, Tel. 73952
Rente le hypoth. vooi landerijen vanaf 4y2 voor
huizen v.af 5 Bouwcrediet en 2e hyp. v.af 6y2
H.H. Automobilisten!.
Gaat U naar Den Haag
Dan naar
Hötel KUYS WITSENBURG
Voor logeergasten gratis Garage aan huis beschik
baar. Parkeerplaats voor minstens 20 wagens.
LOGIES MET ONTBIJT vanaf 3 Gld.
Hotel KUYS WITSENBURG
HAAGWEG—RIJSWIJK-DEN HAAG
H outh. v/hN.t.J .van Schijndel SfCo. Hooiakantoor: Opslagplaatsen, Zagenen 8chaveri
ANNO 1SH3Oost-Admiraliteitskade47' Rotterdam Nassauhaven - Boerenqat
Mijnheer de Redacteur.
Naar aanleiding van uw artikel in de
„Bouwwereld" van 12 dezer, getiteld „Wet
telijke bescherming van den architecten-
titfil". waarin U ook bespreekt, de moeilijk
heid, voor minder bemiddelde jonge men
schen, om zich tot een geschoold bouw
kundige of architect te bekwamen, wil ik
U het een en ander mededeelen, daar ik
uit het geschrevene opgeipaakt hebt, dat U
schijnbaar onbekend bent met een goede ge
legenheid die wij in Rotterdam daarvoor
hebben.
Daar u ook aanhaalt een gelegenheid In
Utrecht, waarmede U, naar ik meen, de
„Middelbaar Technische School" bedoelt,
wilde ik U dan mededeelen dat we in Rot
terdam ook een M. T. S. bezitten, maar
schijnbaar in vele kringen nog onbekend.
Het mooie van deze inrichting is juist, dat
deze geheel in avondlessen kan
worden gevolgd, zoodat jongens die spoe
dig mede moeten verdienen, in het ouder
lijk gezin, toch gelegenheid hebben een be
hoorlijk diploma te verkrijgen.
i Hierbij doe ik U tevens nog toekomen
een leerplan, waaruit U zien kunt, hoe de
lessen ingedeeld zijn. Dit diploma heeft d e-
zelfde waarde als die van de andere
M. T. S. in ons land.
Tevens is er voor bezitters van het diplo
ma nog gelegenheid een architecten-cursus
te volgep. Menig architect van naam heeft
aan deze inrichting zijn opleiding genoten.
Voor verdere bijzonderheden zie leerplan.
Hoogachtend,
W. HEBLY,
Leerling M. T. S.
tïagcursus, Rotterdam.
NASCHRIFT VAN DE REDACTIE
Wij danken inzender voor zijn inlich
tingen. De Middelbare Technische School te
Rotterdam was ons uit den aard natuurlijk
bekend. Het handelde zich niet om de vraag
of uit deze school al of geen goede archi
tecten kunnen worden voortgebracht, maar
over de al of niet bescherming van den
architecten-titel. Wanneer inzender dan
ook het tweede artikel over dit onderwerp
voorkomende op een andere plaats in dit
nummer, zal hebben gelezen, zal hij beamen
dat aan dit vraagstuk nog heel wat moei
lijkheden vastzitten en dat zelfs architec
ten van naam weinig of niets gevoelen
voor bescherming van den titel.
Tied. „De Bouwwereld".
Goeverneurlaan 626 - Den Haag
Telefoon 119118
biedt U TE HUUR aan, direct te aanvaarden, op
verschillende punten van 's-Gravenhage, de volgende
gerieflijke woningen:
hoek Kaapstraat en Bloemfo feir straat, tegen
over de Nieuwe Groenten- en Fruitmarkt, ruime
le en 2e étages, bevattende 4 Kamers, Keuken,
W.C., Waranda,
Gemakkelijk te bereiken met lijn 11, 12 en 13.
Sleutel verkrijgbaar: Kaapstraat 276.
Huurprijzen: f 34.—, £36.— en f38.— per maand.
gelegen in het Bezuidenhoutkwartier, nog slechts
enkeie» naar de eischen des tijds ingerichte, étages,
bevattende 4 Kamers, Keuken, W.C., Waranda.
Te bereiken met lijn 4, 6, 7, 13 en 15.
Direct bij halte Laan van N. O. I.
Huurprijs: f 35.— per maand.
de nieuwe verbindingsweg Rijswijkscheweg—Zuider
park. bevattende 4 A 6 Kamers, met volledig ingerichte
Badkamer. Met lijn 2 tot aan de Beetsstraat.
Huurprijs: f 35.— tot f 42.50 per maand.
Sleutel te verkrijgen bij de
Goeverneurlaan 626
DEN HAAG Telef. 119118
Hangar van gewapend beton.
Te Seville heeft men een hangar gebouwd
van gewapend beton, dië^men het beste
kan vergelijken met een vrijdragende kap
van gegolfd plaatijzer, daar men geheel
denzelfden grondvorm van doorsnede voor
den grooten boog gekozen heeft. De boog
Is 122 M. wijd en 60 M. hoog.
Elke golf is 7,95 M. breed en 3,27 M. hoog,
de dikte van dit gegolfde gewapend beton
is slechts 10 c.M.
Daar de golven op zichzelf zeer breed
zijn, heeft men daarvan gebruik gemaakt,
door in de bovenzijde lichtopeningen uit te
sparen over ongeveer 2/3 van den gehee-
len boogomtrek,'aldus V. en A.; behalve in
het sterk gedrukte gedeelte van de kruin.
Om vlug te kunnen werken, heeft men
een formeel gemaakt van drie geconstru
eerd ijzeren bogen, die aan elkander ge
koppeld zijn en op vier zware trucks zijn
gemonteerd. Deze trucks loopen op rails en
kunnen met kabels gelijktijdig voortbewo
gen worden.
Het formeel was Juist voldoende om tel
kens één golf af te 6torten.
^arantiebouw
te Groningen
De buitengewone algemeene vergadering
van de Maatschappij tot Verbetering van
Woningtoestanden te Groningen heeft het
bestuur gemachtigd met het bestuur der
Rijksverzekeringsbank een 4Vfe pet. leening.
groot 570.000.tegen den koers van 99*2
pette sluiten. De aflossing zal in 50 jaar in
halfjaarlijksche aflossingen worden afge-
daan. Het bedrag zal dienen tot fianciering
van den bouw van 164 woningen op de
Hoogte. De gemeente Groningen is garant
voor de betaling van rente en
Verandering
De heeren Gebr. Dura, Henegouwerlaan 8
Rotterdam, hebben hun zaak omgezet in
Dura's Aannemingis Mij. Directeur de heer
J, Dura Lzii,
personalia
Tot hoofdingenieur der Koninklijke
derlandschc Grofsmederij is benoemd i
C. Rauwenhoff,
^irkelvormige
huizenblokken
Te Leipzig is een woningcomplex opge
trokken. dat den eigenaardigen naam
„Rundling" draagt, omdat het bestaat uit
cirkelvormige huizenblokken.
Het middengedeelte is een groot plein,
•waaromheen drie rijen huizenblokken, elk
van vier verdiepingen, staan.
Het geheel is kruiselings doorsneden door
twee hoofdverkeerswegen. In vogelvlucht
gezien, heeft dit huizencomplex veel over
eenkomst met een oude Romeinsche arena.
Dubbele tunnel
Het Amerikaansche departement van oor
log heeft zijn goedkeuring gehecht aan eon
plan van de stad New-York om een dubbele
tunnel voor rijverkeer te maken onder de
East-River. De kosten zullen vijftig milliocti
dollar bedragen.
Nieuw fabrieksgebouw
In zijn voor 't personeel gehouden Nieuw
jaarsrede heeft ir. W. H. v. Leeuwen, presi
dent-directeur van de Nederlandsche Gist
en Spiritusfabriek te Delft medegedeeld, dat
de plannen voor een nieuw fabrieksgebouw
-en vergevorderd stadium zjjn.
M. K, D e n H a a g. Wond U tot den Di
recteur van Stadsontwikkeling en Volks
huisvesting, Van Speykstraat, Den Haag.
A. A. C., Dordrecht. U is er niet
toe verplicht, tenzij overeengekomen.
vraag wordt per
H. P. L. Delft. Dank voor Uw vrien
delijk sell rijven. Met uw opmerking zal ik
voorin an rekening houden. Reeds deze maal
is aan uw verzoek tegemoet gekomen.
