|Hrttwr JTrthsdjr QTmirattt Da«e!i!ks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken EERSTE BLAD. i ib 3(jheeren-raai_ iSOSMEMRIISi Per kwartaal US tBeschlkklneskosten f 0 15) ier week t 8=25 Voor het Buitenland (by Weke lijksrhe eciflins ,1^- fcij daiteiukM-tie tending Alle» hil vooruitbetaling l>t*3e nummer» 8 cent met Zondagsblad 3 A cent Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar No 3255 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936 ZATERDAG 17 JANUARI 1931 A O V C n E N T11 Mi Van I fn» S t-pbpI»f 1 f71* b!ke reeel tirer -_0.22Vt !ng~ z«-ded»M •irittei. i van 1—6" reirels ,.248 Elkt regel meer 0 4* Bu Contract belangrijk? korting. Voor het bevragen aan bet bureau wordt berekendJQ.lt 10e Jaargano Dit nummei bestaat uit VIER bladen KERK EN VREDE IV.-) Wie zich de moeite geeft om de^ arti kelen van het „Orgaan van de groep van godsdienstige voorgangers en ge meenteleden tegen oorlog en oorlogs toerusting", Kerk en Vrede, te lezen, zal ontdekken, dat het by ster arm is aan verschijnselen, die den geestelijken diepgang verraden, welke aan het reli- gieuse leven in zijn waarachtige open baring pleegt eigen te zijn. Veeleer doet de bovengenoemde om schrijving godsdienstige voorgangers en gemeenteleden reeds vermoeden, dat ook het, in den titel opgenomen woord Kerk een zeer vaag en onbelynd begrip moét uitdrukken, hetgeen door den in houd van het blad dan ook bevestigd wordt. Desniettegenstaande wordt door een en ander de schijn gewekt, alsof de daarin aan het woord zijnde groep van „godsdienstige-voorgangers en gemeen teleden", .zich aanmatigt het eenig rechte inzicht der Kerk ten aanzien van' het oorlogsvraagstuk te bezitten en als .de profeten van den modernen tijd cle Christenen bij de roeping der Kerk naar dat inzicht te bepalen, welke, in dien zij gehoor vinden, dreigt op een openbaar conflict met de Overheden uil te loopen. Nu willen wij ganschelyk niet ont kennen, dat inderdaad omstandigheden denkbaar zijn, waarin de roeping des geloofs zoodanig conflict doet ontstaan, en dat zulk een geloofsstrijd zelfs een algemeen karakter aanneemt. Men den- ke aan de .Reformatie, die daarvan een duidelijk beeld geeft, maar men bedenke daarbij, dat het conflict met de Over heden niet werd aangebonden door de reformatorisch gezinden. Het conflict was toen van geheel an deren aard. De mannen van de Refor matie randden het gezag en de bevoegd heid der Overheden niet aan, bedoelden geenszins de openbare orde te versto ren, voor welke de Overheden hadden te .waken, maar de Overheden wilden dwang uitoefenen op het geestelijke le ven, en vervolgden hen, die den Chris tus dér Schriften beleden, zooals de H. Geest leerde in Hem te gelooven. De Overheden maakten zich schuldig aan de berooving eener vrijheid, welke zij geroepen waren te beschermen en moesten daarom de hoogste Gerechtig heid tegen zich vinden. Wat „Kerk en Vrede" thans nastreeft, heeft niets met zulk een geestelijke vrijheid te maken en mist ook die geestelijke kracht en de inspiratie der Waarheid, welke de Re formatoren dreef. De onweerstandelij ke drijfkrachten, die het leven der Kerk kenmerken, grij pen zoo diep en centraal in op alle levensrelatiën, dat een actie als deze anti-oorlogbeweging moeilijk als een vervulling van de roeping der Kerk kan worden gewaardeerd. Onbetwistbaar zeker heeft de Kerk des Heeren een roeping te vervullen in de saamleving der volkeren, om den gruwel van den oorlog te bestrijden en te streven naar een internationale ge rechtigheid, welke wordt bepaald naai de ordinantiën Gods. Evenzeer als het geloof - in den Christus der Schriften ::ijn eischen stelt aan de saamleving der menschen in de gemeenschap, waarin zij zich bevinden, gaan ook die eischen door voor de saamleving der volkeren. De Kerk, welke vergaderd wordt uit alle volken, tongen en natiën, de Kerk, welke krachtens haar aard en wezen een geestelijke gemeenschap is, welke alszoodanig geen grenzen van landen en stat m kent, heeft zulk een internatio nale roeping reeds uit dien hoofde en zal naar de mate van haar kracht in levensopenbaring ook altijd die roeping vervullen. In verschillende tijdvakken der historie moge dit verschillen in kracht, en doorwerking, het moge zich openbaren tén aanzien van onderschei dene verhoudingen en toestanden, doch het leven der Kerk kan zich zelf nim mer verloochenen en laat zich nooit straffeloos verkrachten. in zijn zuiveren vorm draagt de in vloed der Kerk echter een geestelijk ka rakter. Zij vindt een wereld en ziet die wereld in het licht der openbaring, dat de God der religie daarover doet uit gaan. als eer. ontwrichte: en onder de heerschappij van den dood. Zij doet baar verkondiging uitgaan, wekt tot kennis van de rechte levensverhoudin- Het derde artikel stond in ons blad van Zaterdag 10 Januari. gen, predikt die wereld in haar afhan kelijkheid van God, vermaant tot zelf kennis, bezinning en bekeering. Met het toenemen van haar aanhang doet zy haar regenereerenden invloed uitgaan op 't leven en op de levensverhoudingen. Allengs ziet zij dien invloed ook beves tigd in de verandering dier verhoudin gen en van de'toestanden en instellin gen in de saamleving. Wat dit laatste betreft zal men steeds weer aantreffen, dat de Kerk dien ar beid aanvangt bij den toestand temid den waarvan zij verschijnt en haar in vloed doet uitgaan tot regeneratie naar het goddelijk recht van wat in die we reld, waarin zij zich bevindt, van on recht en verkeerdheid getuigt. Lang zaam en geleidelijk baant de geestelijke invloed van de Kerk zich een weg naai den vorm, die zich in de saamleving zet. Nimmer kan zij zich losmaken van de werkelijkheid, waarin zij op aarde leeft. Hoe geheel anders is de methode, die door de profeten van de anti-oorlog- bewëging wordt aangeprezen. Zij schij nen zich te verliezen in een droombeeld van een wereld zonder oorlog, terwijl zjj geen oog hebben voor de werkelijk heid, die de duidelijkste bewijzen geeft, dat de wortel van den oorlog schuilt in de ontwrichte menschenziel. Al te naief is het denkbeeld, dat de oorlog zou gebannen zijn, indien alle kerken tot dienstweigering adviseerden. Al te zeer wordt daarmede de geeste lijke kracht van wat men onder alle kerken in dezen tijd saamvat overschat, terwijl de werking van de zonde in het gistende leven der massa in nog grooter mate wordt onderschat. Men zou naar het voorbeeld van deze methode ook kunnen zeggen, houdt op met alle prediking en kerkelijk leven, want alle menschen behooren vredelie vende Christenen te zijn. Immers, in dien men zich in gedachten verplaatst van het oorlogsveld met de wapenen van den krijg naar het terrein van den strijd der geesten, en men wilde ook hier den vrede, dan zou men naar ana logie met de methode der ontwapenaars, een geestelijke ontwapening moeten prediken, omdat naar den eisch dei- hoogste harmonie 'allen in vrede- moeten leven. En toch, hoe dwaas sommigen deze •ergelijking wellicht zullen vinden, de tryd der geesten en het ruw bedrijf van den oorlog liggen geenszins buiten elkander. Ook de oorlog is een open baringsvorm van den strijd, die in het veelvuldig gecompliceerde leven woelt uit de diepte van het ontwrichte zieleleven der menschen opkomt. Het is juist de heilzame roeping der Kerk om daarop te wijzen en het volgt uit haar kennis van het leven, dat zij er mede rekent en haar regenereerenden invloed op dat leven doet uitgaan. De Kerk en Trede-beweging houdt klaarblijkelijk met die werkelijkheid geen rekening en zal daarom ook door die werkelijkheid worden gestraft en aan haar dwaasheid worden ontdekt met al degenen, die zich aan haar over geven. Juist wyl zy de werkelijkheid niet wil zien in het licht der H. Schrift, zal zy ook falen, zelfs voorzoover zy het goede voor de saamleving der volke ren bedoelt. Instede van den oorlog te bestrijden, zal zij dien nog bevorderen en strijd zaaien. Meer dan ooit is het noodig, nu een zekere afkeer van den oorlogsgruwel tot gedachten leidt als door Kerk en Vrede en andere predikers van ontwapening worden verkondigd, dat de Kerk van Christus haar geestelijk overwicht op de massa tracht te herwinnen, aller eerst door nauwgezette zelfbezinning. Instede van dienstweigering en na tionale ontwapening te prediken, zal zy zich hebben af te vragen, wat zy naar haar aard en wezen als haar roeping heeft te verstaan, opdat zij de gruwelen van den oorlog bestrijde en beteugele. Nimmer zal zy dat doen door de Over heden te ontzetten uit haar van God ge geven taak, maar integendeel door haar té wyzen op die taak en het recht ge bruik van de macht haar van boven ge geven. Eveneens zal zy een roeping der vol keren in de samenleving der volkeren erkennen, waardoor die volkeren op zich zelf beschouwd wel onderscheiden zijn, doch ook weer tezamen een taak hebben in het licht voor de komst van het Ko ninkrijk Gods. Uit dien hoofde zal ook de Kerk geen nationalisme leeren, dat verkeerd in nationaal egoïsme een be dreiging van der. vrede beduidt, doch evenmin predikt zij een internationa lisme, waarbij de wereld wordt gemaakt tot een massa van zooveel millioenen individuen en de zelfstandige plaats en beteekenis der natiën worden ge loochend. Veeleer zal de Kerk voor de rechts verhoudingen der natiën in de interna tionale saamleving hebben te wyzen op de zedelijke normen, waardoor ook die behooren te worden bepaald en de Over heden en volken op den plicht om naar zulk een internationale justitie te stre ven en organen en instellingen te stich ten, waardoor die kan worden gehard haafd. Zulk een opvatting van haar taak en roeping zou den oorlog niet uitbannen, doch zou er toe leiden, dat oorlog en oorlogsgevaar werden beteugeld door de heerschappij des geloofs op de pu blieke opinie. In zulk een saamleving der volkeren zouden de nationale oor logslasten worden verminderd tot het minimum, dat zou worden bepaald dooi de algemeene behoefte aan een apparaat tot bescherming van hét internationale recht. Men bedenke echter, dat zulk een heerschappij over de publieke opinie moeilijk kan verwacht worden, zoolang/ het Christendom een tooneel van kerke lijke en onkerkelijke verwarring te zien geeft, zooals wy dat in onze dagen waarnemen. Alvorens onder leuzen die' als Christelijk worden aangediend diel verwarring nog grooter te maken door j ontwapeningsacties, welke slechts anar- j chie en revolutie kunnen begunstigen, ware het beter, dat zij, die zich Christe nen noemen, zich op den aard ec het wezen van de Kerk des Heeren bezon nen en een zoodanige openbaring de- Kerk nastreefden als naar den eisch der H. Schrift met haar wezen en roeping overeenkomt. Dit zou een begin zijn van een toe komst, welke zou vermogen de glans van den eeuwigen vrede ook in het le ven der volkeren te doen afstralen en nieuwe levenskracht te schenken aan onze verdorven cultuur. Dr. J. SEVERIJN".' DE VRACHTTARIEVEN DER NEDERL. SPOORWEGEN MINISTER REYMER INSTALLEERT DE ONDERZOEK-COMMISSIE OFFICIEELE BERICHTEN WATERSCHAPPEN ENZ. Bij Kon. besluit zijn benoemd: lo. in Overijssel: a. tot watergraaf van het waterschap de Schipbeek G. J. Klumpers te Markelo; b. tot heemraad van het water PROF. DE VRIES BEANTWOORDT DE .chap SallaiM-, Jhr. Chr. J. A. Graven te TOESPRAAK VAN DEN MINISTER zwolle; 2o. in Noord-Holland: a. tot hoogheem- j raad van het hoogheemraadschap van de i Uitvvaterende Sluizen in Kennemerland en I De Minister van Waterstaat heeft de de Westfriesland P. Couvvcnhoven te Alkmaar. zer dagen ingestelde commissie, :nz. de uiterlijk tot het einde van het zittingsjaar, goederenLaneven der Ned. Spoorwegen, ge- n hij zeventig jaar zal zijn geworden; *2* DE MACHT VAN HET RECHT. Verweer tegen een roekelooze, eenzijdige ontwapeningsactie mag ons er nimmer van terughouden om de ontwapening der volken met alle macht voor te .staan en te bevorderen. De onfeilbare wetenschap; jm mers op Gods Woord gegrond, dat een store- looze vrede in deze bedeeling uitgesloten is, mag en kan niet tot lijdelijkheid voeren doch moet telkens tot verhoogde.. activiteit aanvuren. Wij zeggen, en terecht, buiten ons land is het bijkans overal communis opinio, dat de ontwapening slechts internationaal kan geschieden; en onze hoop en vrees rijst en daalt dan ook, naar gelang de ontwape ningsconferenties meer of minder vrucht heioven» Over die, welke-over,ongeveer een jaar gehouden - zal wortJen^komen de laat ste dagen minder pessimistische geruchten binnen; en de hoop, wélke altijd in oen men schenhart heeft, blaast gaarne de rookende vlaswiek aan. Dat is goed en geoorloofd; ja, dufè plicht Wij moeten naar middelen en wegen zoe ken om elke gepaste internationale actie voor ontwapening te steunen. Dit valt ons, protestantsche Christenen, tamelijk moeilijk. Zoowel S.D.A.P. als Roomsch-katholieken hebben velerlei goed georganiseerd contact met partij- en geloofs genooten over de grenzen; doch wij missen dat zoo goed als geheel. Er ligt hier en daar wel een draadje, maar van een band,, welke stevigheid biedt, is geen sprake. En waar. zooals in toenemende mate, er door de Chris telijke vakbeweging internationale sarnen- erking is, daar ligt dat buiten de politiek er kan het contact niet zonder meer, aan een ontwapeningsactie dienstbaar gemaakt •orden. Er is wel eens iets van die aard geweest In 1918 ging er namens de Christelijke (Roomsch-katholieke en Protestantsche) vak vereenigingen en met medewerking van do Nederlandsche Regeering een vredesresolutie naar Parijs; doch dat is de zaak niet. Waar het op aan komt is de onafgebroken propa gandai, de omzetting van de geest, opdat het volksgeweten da overheden moge terug houden van onberaden stappen. Voor dit werk nu, missen wij. Protestant sche Christenen het noodige internationale contact, Dr. Kuyper klaagde er in zijn tijd al over, dat hij in 't buitenland zoo weinig aansluiting kon vinden en zoo is het nog Van buitenlandsche partijgenooten kunnon zoowel Anti-revolutionairen als Christelijk historischen moeilijk spreken. Er zijn slechts geestverwanten. Het zal daarom zaak zijn, dat we on deze dingen beraden. Persoonlijk contact is er voldoende. Aanrakingspunten zijn Naar het leggen van een-vredeslijn moet dus gestreefd worden. Intusschen ga er in onze kring geen Zon dag voorbij, waarop in kerk en vergadering van geloovigen een vurig gebed opgezonden wordt tot Hem, van Wien alle goede gaven en dus ook vrede en welvaart afdalen. De gemeenschap der heiligen voor Gods troon is het hoogste en rijkste internationaal contact. b. tot hoogheemraad van het hoorheenv raadschap van de Uitwaterende Sluizen in Kennemerland én Westfriesland, D. Nobel Jzn. te Beemster; 3o. in Zuid Hólland: tot heemraad van den polder Wieldrecht, F. W. Je Jongh de Leeuw te Dubbeldam. GEZONDHEIDSRAAD Een vertegenwoordiger der Pharmacie. Aan dr. .1 J. Hofman te 's-Gravenhage is eervol ontslag verleend als lid van den Ge zondheidsraad. als vertegenwoordiger van de Nederl. Maatschappü ter Bevordering van do Pharmacie In zijn plaats is ambtshalve be roemd lot lid van dien Raat] prof. dr. D. van Os, te Gronirgen, voorzitter van genoemde installeprd. De Minister herinnerde er hierbij aan. dat aanleiding tot instelling dezer comni.6- eie te vinden wa.s in de beraadslag ngen, kort voor Kerstmis gehouden bij de behan deling der Rijksbegrooting. Bij deze debov ten vormde het vraagstuk der goederen i-a- rieven onzer Spoorwegen voor den export van tuinbouwproducten een der hoofd punten. De vraag is aan de orde, aldus de Mi nister, of de spoorwegtarieven in de «et ste plaats die voor den uitvoer van tuin bouwproducten. maar ook die voor het vol voer op korte afstanden, voor hei vervoer van couranten e. d. te boog moeten wor den geacht. De beantwoording van deze vraag schijnt spr. niet gemakkelijk. Voor het vormen van een juis' oordeel dient men immers het ger heele tariefstelsel le bestüdeeren. Toch koester ik de hoop. dat het uw commissie zal mogen gelukken om mij spoedig haar oordeel te doen kennen, daar reeds veel nateriaal in den laatsten lijd werd gepubliceerd. Daarnevens blijft echter op de tweede plaats de vraag over. of het tariefbeleid du- Spoorwegen in de gewenschte mate vor.1t beheerscht door het „Gemeimvirtschnlts- pri'ncip". Het spreekt vanzelf, dat een zoo belang rijk en onmisbaar orgaan als de spoorw.-.g, allengs voor het economisch leven is ge worden en nog steeds is. zooveel m>geli;k dienstbaar dient te worden gemaakt aan de algemeene economische belangen des lands. Het heeft mij echter getroffen, dat ook in die landen, zooals Duitschland en Zwitserland, waar mede dank zij de afwe zigheid van de hier zoo scherpe watercon- cufrentie, het bedoelde beginsel steeds in hooge mate i6 gehuldigd, thans, nu ook daar een ernstige concurrent, in den vorm van de.vrachtauto, is verrezen, luide s'em men worden vernomen om bet spoor.«e?iu;- leid meer in commercieele richting te .eiber Mocht eij bij. de behandeling der diverse vraagstukken omtrent concrete zaken 'ol T)e audiëntie van den Minister van Water- een besluit kom&m don zal- niets mij aan- BURGEMEESTERS. Bij Kon. besluit is benoemd tot Burge meester der gemeente Ulestraten J. W. Jan sen, REGENT GEVANGENISSEN. By. Kon. besluit is eervol ontslag verleend aan jhr. J. van Hetmskerck van Beest als lid van het. College van Regenten over de ge vangenissen te 's-Gravenhage. VOOGDIJRADEN. Bri Kón. besluit zijn op hun verzoek eervol ontslagen n et dank J. H. Bremmers, als lid van den Voogdijraad te Groningen, en W. van Lookeren Campagne,als lid van den Voogdijraad te TieL DRINKWATERVOORZIENING. By Kon besluit is benoemd tot ingenieur bp het Riiksbureau voor Drinkwatervoorzie ning Ir. B Meulenhoff, thans tijdelijk als zoodanig werkzaam. AUDIËNTIE. staat zal a.s. Woensdag 21 dezer niet plaats hebben. ;De Minister van Waterstaat Mr. F. J. Reymèr zal van 17 tot en met 26 dezer met verlóf afwezig zijn EERSTE KAMER gedistfi leerdaccuns. gemeente wet en spoorwegpensioenfonds De eerste Kamei is byeengeroepen tegen Dinsdag 27 Januari te half negen des avonds. Na de'openbare vergadering zullen in de af- deelingen worden onderzocht de ontwerpen tot goedkeuring van de handelsovereenkomst van Genève en tot wyziging van de Motor- en Rijwielwet In de openbare vergadering op Woensdag 28 Januari des v.m. 11 uur, zal een aantal wetsontwerpen worden behandeld, w.o. dat tot verhooging van den gedistilleerdaccijns, dat tot herziening der gemeentewet tot voorzie ning iD het tekort van het Spoorwegen- pensioenfonds. ONGEWENSCHTE REISPLANNEN In antwoord op de schriftelijke vragen van het Tweede Kamerlid L. de Visser, be treffende het verleenen van schadeloosstel ling uit 's rijks kas aan de slachtoffers der Merapi-eruptie, zegt 'e ministei van Kolo niën, dat hij de meeningen, dat de slacht offers volledig van kswege zouden dienon te worden schadeloos gesteld, niet kan doe len. Hij is dan ook niet bereid maa'regelen daartoe te nemen. Evenmin wil de minister bevorderen dat den heer L. de Visser hij een studiereis, die hij in Indonesië wil maken en waarhij hij in het bijzondere het gebied. ,la< don de Merani-uilbarsting is pe'roffen. wenscht te bezoeken, geen moeilijkheden vanwege bet gouvernement in den weg worden gelegd. VEELBEGEERDE BURGEMEESTER EEN NIEUWE BURGMEESTER VOOR LONNEKER. Onlangs overleed plotseling te LonneV.er de heer Stroïnk, burgemeester. De bevolking stelt nu pogingen in het werk om. in zim plaats benoemd te krijgen zijn broeder, de heer G. W. Stroïnk, sedert 1000 burgemees ter en secretaris van Stccnwijkerwoid. Thans heeft zich uit de burgerij van laatstgenoemde gemeente een comité ge vormd, dat pogen zal om den burgemeester te behouden. INTERNATIONALE JUSTITIE NIEUWE PRESIDENT VAN HET HOF. Naar wij vernemen, heeft het Permanente Hof van Internationale Justitie in zijn ?or- s'e zitting onder nieuwe samenstelling tot zijn president gekozen den heer Adatci, lid van de Keizerlijke Academie te Japan. genamer zijn dan dat ook hierover een tus schentljds advies wordt, uitgigracht. Ik eindig tnét dén wétisch, 1a: uw arbeid waarvan de resultaten ongetwijfeld >ok door het bedrijfsleven met belangstelling worden tegemoet gezien, vruchtdragend mo ge zijn. waarmede ik de leiding aan uw be proefde handen, mijnhèer de voorzitter, toe vertrouw. De voorzitter der Commissie, Prof. F. de Vries, beantwoordde deze rede en zeide o.m., dat in een maatschappij als de onze, waar bijkans iedere behoeftebevrediging door middel van het ruilverkeer plaats heeft, hét transportwezen een Uiterst omvangrijke en belangrijke functie heeft te vervullen. Welke zijn dë leidende beginselen, die bij de bepaling van de tariefpolitiek moeten worden gevolgd? Moet hien de spoorwegen beschouwen als een onderneming, 1ie al lereerst eigen rentabiliteit tot leidraad heeft te nemen? Of als een openbare instelling en moeten dus bij de beoordeeling van hun beleid vooral de gevolgen in het oog wor den gevat voor het overige bedrijfsleven, waarbij zorg voor eigen rendement in de tweede plaats- komt? De beantwoording van deze vragen worlt bovendien nog door tal van factoren be ïnvloed. Ik noem er slechts enkfle: de be langen der schatkist zijn in nie: onbelang rijke mate bij de finantieele resultaten van het spoorwegbedrijf 'betrokken; de spoor wegen hebben wel een monopolie voor hun wijze van vervoer, maar in vele gevallen ondergaan zij de 6cherpe concurrentie van andere middelen van transport; met de verkeers- en tariefpolitiek van de ons om ringende landen kan rekening moeten wor den gehouden; de kostprijsberekening ten aanzien van den afzonderlijken vervoei- dienst stuit op groote moetlijkhedc-u en dergelijke- rneer. Ik meen thans te mogen eindigen met uwe F.xc. de verzekering te geven, dot dp Commissie, bijgestaan door haar secretaris, al haar krachten zal inspannen om eon eenigszins bevredigend antwoord op dr beide haar gestelde vragen te geven on dot speciaal bij de behandeling van het zoo juist genoemde onderwerp de grootst mo gelijke 6poed zaJ worden betracht. P. T. T. SURINAAMSCHE POSTZEGELS Het departement van Koloniën vestigt er ue aandacht op. dat net Surinaamsche post zegel van 40 cent is ingetrokken, zoodat ook dit zegel na 1 Februari a.s. niet rneer ver krijgbaar zal zijn aan de z.g. philatelisten- loketten hier te lande. ECHTE FRIE5CHE VAN SPEYK-HERDENKING Op den 5en Februari a.s. zal het een eeuw geleden zijn, dat de luitenant ter zee Van Speyk loonde, de eer van de hem toever trouwde vlag hooger te stellen dan zijn eigen leven en dat van zijn medeopvarenden, door op de Schelde voor Antwerpen de kanon neerboot no. 2 in de lucht te doen springen, teneinde te voorkomen, dat zijn schip in handen van de opstandelingen zou vallen. De koninklijke marine pleegt jaarlijks dit feit op intieme en bescheiden wijze te herden "ken, doch dit jaar zal door haar aan die herdenking een uitbreiding worden gegeven. Dé vijfde Februari zal door de koninklijke marine als Zondag worden gevierd, terwijl Hr. Ms. schepen, zoowel hier te lande als in de overzeésche bezittingen, van top zullen vlaggen en van alle marinegebouwen de nationale driekleur uitge-tokon zal worden. De commandanten van Hr. Ms. schepen en inrichtingen zullen een korte toespraak tot de equipage houden, teneinde de daad van Van Speyk in de herinnering terug te roe pen. In de Nieuwe Kerk te Amsterdam zal op diori dag een plechtige kranslegging plaats hebben opliet grafmonument van Van Snevk. Deze kranslegging zal geschieden te 11 uur voormiddaes. waarhij de vice-admiraal. com- j mandant der marine te Den Helder. L. J. Quant een herdenkingsrede zal uitspreken. Door een Nederlandsche zangeres zal een tweetal liederen worden gezongen, terwijl orgelsr>el fhet Wilhelmus hij den aanvang. Handels Hallelujah aan het einde) de plech tigheid zal opluisteren. DE VOLKSTELLING Bij de volkstelling is geknoeid. Hoewel de Regeering de tellers.eeu keurige instructie.gegeven heeft, waren er natuurlijk weer waanwijze bétw-èters, die hét aóders deden. De Regeering zei: ..Voor de bewerking der gegevens wordt de meeste waarde gehecht aan de opgave van de kerkelijke gezindte, zooals de be volking die zelf opgeefL" En wat de kerkloozen betreft: „Indien het voorkomt, dat een persoon tot het kerkgenootschap, waartoe hij krachtens doop enz. zou behooren. niet gerekend wil worden, vult men in „geen kerkgenootschap"." Het is te betreuren, dat zóó geadviseerd moest worden, doch het is de droeve werke lijkheid. En liet was geen teller geoorloofd om iemand, wat men zou kunnen ïioeipen, de biecht af te nemen. Veel minder om het woordje „neen" achter de vraag naar ue kerkelijke richting, te vervangen door „Ned. Herv. Kerk". Dat vertroebelt de telling. Al begrijp ik, dat men soms twijfelde' of het gegeven ant woord wel zakelijk juist was. Ik denk b.v. aar) het werkelijke geval, dat iemand trouw Zondag aan Zondag naar de kerk gaat, toch, omdat hij slechts Jooplid is, zijn buur man, die hem op verzoek bij de invulling hielp wou laten opschrijven: „geen kerk genootschap". Dus „onverschillig", vroeg de helper ietwat ironisch. Neen. volstrekt niet: schrijf dan maar: „Ned. Herv. Kerk". Waarmee ik maar wil zeggen, dut ,ook deze kwestie twee kanten heeft. De roode pers heeft echter alleen de aene kant geziën: met een ijver, een betera zaak u-aardig, komt ze op voor de rechten der „kerkloozen". Zakelijk, volkomen terecht. En het is goed en noodzakelijk, dat een ernstig onderzoek wordt ingesteld en dat fouten .ver beterd worden. De teller, die meer deed dan de Begeering van hem eischte, ging 'zijn boekje te buiten. Alleen maar, de vreeselijke drukte, welke de roode pérs direct maakte,'deed me even glimlachen. Op de meest roekelooze' wüzo heeft men onlangs geen tellers, maar propa gandisten op de eenvoudige burgerij losg,- laten: men moest handteekeningen Lebben tegen het vlootplan en men heeft mij wijs willen maken, dat al die handtoekeningon, zonder eenige controle gesteld, nauwkeurig nagegaan zouden worden. 't Was belachelijk! Als de S.D.A.P. nog eens een petitionne ment op touw zet. dan rnoet ze een instructie geven, zooals de Regeering nu deed,en naai aanleiding van klachten eon even serieus onderzoek instellen, als nu onmiddellijk en terecht geschiedt. Voor het opzetten van een grooto mond moet zij zich wachten. Wat zo zelf deed is nog niet verjaard. GEMEENTERAADS VERKIEZINGEN De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft aan de gemeentebesturen een circu laire gezonden, waarbij in verliand met de in dit jaar te houden algemeene verkiezin gen van de leden van de gemeenteraden en van de door die raden te verkiezen wethou ders, voor zooyeel noodig de aandacht wordt gevestigd op art. 1 der wet van 20 November (Staatsblad 442). Dit art. luidt als volgt: Met betrekking tot de in 19:11 te houden algemeene verkiezingen van de leden der gemeenteraden en van de door die raden le verkiezen wethouders wordt, voor de toepas sing van onderscheidenlijk artikel 4 en arti kei 79 der Gemeentewet, de bevolking eenet gemeente geacht te»bestaan uit hét getal in woners, aangewezen door den voorloopigen uitslag van de elfde algemeene tientaarlijk sche volkstelling, zooals die uitslag door het gemeentebestuur wordt vastgesteld. Zooals u bekend is aldus de circulaire moet volgens de ten aanzien van de elfde algemeene tienjaarlijksche volkstelling dooi den Minister gegeven voorschriften, de vast stelling van het voorloopig bevolkingscijfer in bovenstaand artikel bedoeld door de ge meentebesturen plaats hebben uiterlijk op S Maart 1931. Aldus zal aan de gemeentebesturen tijdig bekend zijn uit hoeveel leden de nieuwe ge meenteraad. in verhand met do onderwer- pelijke wetsbepaling, zal moeten bestaun en hoeveel wethouders de nieuwe raad zal kun nen benoemen, met andere woorden of en in hoeverre, in vergelijking met de. tegenwoor- ddge samenstelling, vermeerdering (of ver mindering) in hun aantal moet of kan plaats hebben. In de eerste plaats zullen de gemeen tebesturen aldus tijdig met betrekking tot de op 12 Mei 1931 te houden candi^aatstellibg voor de gpmeenteradsverkiezingen met het in art'kel 4 der gemeentewet voorgeschreven aantal raadsleden rekening kunnen houden. 3ELPT ALLEN MEE TNS BLAD IN DE GEZINNEN TE BRENGÉN. WAAS HET BEHOOR!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1