li
*8Sö§eSg
MODERNE UITHANGBORDEN". Als symbool van de kracht der organisatie versiert in DE HOEVENSCHE BEEMDEN, aan de Molenbeek
een olifant den gevel van een nlenw vercenlglngsgobouw te Hamborg. Ook het nieuwe abat- Boomvaart (ln West-Noord-Brabant), Is een nieuwe werk-
tolr ls met toepasselijk beeldhouwwerk versierd. verschaffing geopend, waar voor ca. duizend arbeiders plaats ls.
EEN DRIJVENDE SPOORBRUG. Ten behoeve van de verbin
ding BerlijnKopenhagen hebben de Dultsche spoorwegen tus-
schen Warnemünde en GJedser een groote pont, de „Schwerln", ln
gcbmlk genomen, welke gehcele treinen overzet. De poort, hier
geopend, kan dichtgedraaid worden.
HET GROOTSTE VAN DE WERELD zal het nieuwe schip
van de Cu nar d Lijn worden, dat thans op een dor Engelsche
werven ln aanbouw ls. Het meet 73.000 ton en zal ca. 335 M.
lang worden. De bouwkosten bedragen rond 72.000.000.
Protest-actie in de badplaats
NA JOFFRE'S OVERLIJDEN. Gisterenmorgen
la het stoffelijk overschot van maarschalk Joffre
overgebracht naar de militaire school te Parijs, tijde
lijk als chapelle ardente Ingericht.
Kunst en Letteren.
EVERT CORNELIS.
Aan den heer Evert Cornelis, dirigent van
het Utrechtsch Stedelijk Orkest is eenige
weken rust voorgeschreven. In de leiding
van het orkest gedurende dien tijd zal na
der worden voorzien.
Het dubbelnr. 1-2 dezer Mededeelingen be
val het vervolg en slot der Guide Gezelle-
bifal' grafie, 34 bl. groot. Een schat van ge
gevens vindt men hier over Vlaanderens
grootste dichter bijeengebracht.
HET KORENLAND
„LTromme que vous avez tué, se porte
trés bien", is ook op „Het Korenland" van
toepassing! Gelukirig! En niet alleen dat het
maandblad blijft bestaan, het wordt zelfs
belangrijk uitgebreid, terwijl voorts de
prijs aanmerkelijk wordt verlaagd.
De redactie die met nog eenige personen
zal worden uitgebreid, hoop' dat „Het Ko
ren land" Ln zijn gewijzigde vorm nóg beter
idan voorheen de taak zal kunnen vervullen
die N. J. V. het toedacht: „De bevestiging en
versterking der Christelijke levensovertui
ging van jonge mannen.
Het December-<nr. bevat: „De Chiineezen in
Lam Yang en de Protestantsche Zending
door A. K. de Groot, „Verlossing door cul
tuur?" door A. J. Drewes, „Die Generallinie
dn het Westen" door J. H. de Groot
„DE HONDERD BESTE ROMANS"
Prof. William Lyon Phelps heeft een lijst
opgemaakt van de honderd beste romans der
wereldliteratuur. Het is niet erg vleiend voor
ons nationaal eergevoel, maar Nederland-
sche auteurs komen op de lijst niet voor...
VLAANDEREN EN ZIJN SCHRIJVERS
„De Vlaamsche burgerij heeft tot nog toe
hare schrijvers overvloedig verbronsd en ver
steend in stand- en borstbeelden, maar laten
stikken onder de vracht van hun ongelezen
boeken". (Maurits Sabbe.)
Dr. F. VAN EEDEN
Dr. Van Eeden's toestand j?aat langzamer
hand achteruit Naar „De Tijd" meldt, heelt
de dokter hem elk bezoek verboden.
DE PLOEG
Verdwijnt
In het Decembernr. van „De Ploeg" deelt
de redacteur L. Simofls mede, dat het maand
schrift wegens te kort aan belangstelling
van de zijde van 't publiek wordt gestaakt.:
„Het heeft geen zin, geestelijken arbeid en
geld te blijven besteden aan een blad waar
PROPAGANDA-MAANDEN Novem'ier-Oecemb-Januari
Het blad van de lezers voor de lezers
Ondergetekende geeft op als abonné op dit blad voor minstens één
jaar de(nj volgende(n) persoonionen):
AANBRENGER:.
(Namen en adressen volledig invullen.)
voor lag het aan zijp aard; lag het aan
de crisis; lag het aan den 1 a s t-e z e 1; onzen
tijd? geen voldoende belangstelling was.
Zoo wordt na dit nummer, de kouter weer
opgeborgen".
Het laatste nummer bevat oia nog een
lezenswaardig artikel van Paul Kenis over
„Levensbeschrijvingen".
Het toenemen van de belangstelling voor
levensbeschrijvingen wordt volgens Kenis
veroorzaakt door een gewijzigde levensbe
schouwing (beter o.i.: levenshouding) bij de
generaties, die de oorlog hebben meege
maakt: „De oorlog heeft aan velen eerst de
volle waarde van het leven geleerd; het is
opvallend hoeveel minder verhalen thans
met zelfmoord eindigen, dan wanneer 'dit
twintig jaar geleden schier het onontkoom
bare slot van zooveel naturalistische ro
mans moest zijn. De levenszatte en levens
moede stemming, die b.v. nog den grondtoon
van Karei van de Woestijne's poëzie uit
maakt, is bij de dichters van het huidige
geslacht geheel verdwenen".
Voorts zijn velen tot de overtuiging geko
men. dat datgene wat de meest uitbundige
romantiek, de meest ongebreidelde fantasie
ook uitdenken kan, toch nog minder bont
en afwisselend en vooral minder tragisch
blijft, dan wat het werkelijk 'even biedt".
De oplevende belangstelling voor biogra
fieën houdt echter in ons land geen gelijke
tred met die in het buitonland. Gerard
Brandt's „Leven van Michiel de Ruiter" is
sinds 1913 niet meer herdrukt.
Terecht merkt Kenis op, dat onze natio
nale historie toch figuren heeft van volko
men beteekenis, om tot een werkelijk -roote
en voorname biografie te insnireeren.
DIE NUWE BRANDWAG.
lie Deel nr. 4.
Het laatste nr. van de tweede jaargang
opent met een artikel van A. H. Lustenburg,
die 6chetst de taalstrijd in het Transvaal-
sche onderwijs vóór 1900.
Jochem van Bruggen draagt een schets
bij „Vrouwestpmreg. Leon Mare een aangrij
pende novelle van ouderle-'-d: „Die Petiesie.
Lulu Brewis verhaalt de liefdestragedie van
een jong Afrikennsch medicus, die vier jaar
aan 't front had doorgebraoht en daar bij
eer en deugd bewaard was door de gedachte
aan een rein eenvouisr meisje thuis, maar
weerkeert twee dagen nadat zijn bruid was
begraven.
Van de overleden dichter E. A. Schlenge-
maiui is het epische dichtwerk: „Die laaste
van die Wikinge". van I. D. du Plessis: „Drie
Oosterse Gedigte.
G. P. Lestrade pleit voor bescherming van
het goede in de Bantoe-cultuur: „Waarom
moet die Bantoekuituur kwvn, waarom
moet die Bantoe-kuns dood. waarom
moet die Bantoe-siel stik? Bestaan die red
ding van die Bantoc-volke alleen dan daar
in dat hulle moet ophou Bantoe-volke te
wees?" I
W. Eiselem schrijft over Groepgode en na-
sionale Gode",, F. van Engelenburg over de
Nederlandsche schilder, die 18 jaar in Afrika
heeft rondgezworven, maar thans in Amster-
dan woont: Frans D. Oerder.
Uitvoerig worden voorts besproken: Bru-
wer's „Sy Meesterstuk", Menno ter Braak's
„Carnaval der Burgers",, Zernike's romans,
W. A. P. Smit's „Feesten van het jaar" en
„Dreiszig neue Erzahler des i.euen Ruszland"
Gelijk elke aflevering wordt ook deze door
vele keurige reproducties verlucht. Bij voort-
duur bevelen we dit flinke tijdschift onzer
Afrikaansche stamgenooten aan in de be
langstelling van onze lezers.
Uitgave: J. H. de Bussy, Amsterdam.
NEDERLANDSCHE MUSICI IN HET
BUITENLAND
De violist Bram Mendes en de pianist
Maurice van Yzer geven 7 Januari een con
cert in de Hornung-Zaal te Kopenhagen.
Uit Oost-Indië
STEUN AAN DE GETROFFENEN VAN DE
MERAPI-RAMP.
BATAVIA, 5 Januari. De gemeenteraad
van Batavia stelde f 5000 en die van Sema-
rang f 3000 beschikbaar voor steun van de
door de ramp van de Merapi getroffenen.
BUILENPEST ONDER MILITAIREN.
TJIMAH1, 5 Januari (Aneta). Bij één van
de manschappen van het 9e bataljon open
baarde zich builenpest. Onmiddellijk zijn
alle avondpermissies ingetrokken en order
gegeven dat de bewoners van de soldaten-
verblijven tien dagen zich op het ziekenrap
port moeten melden.
KONINGSTIJGER VERSCHEURT EEN
INLANDER EN DOODT EEN
ADMINISTRATEUR.
SERANG, 5 Januari (Aneta). De heer
Denysbik, administrateur van de onderne
ming Tjikandi Ilir, die Zaterdagmorgen in
de nabijheid van Madja jagende was op vo
gels, vernam van de bevolking dat een ko
ningstijger zoo juist een inlander had ver
scheurd. Hij ging aanstonds op zoek naar
het ondier, doch nauwelijks was hij in het
begroeid terrein gekomen, of hij werd van
achteren door den tijger besprongen. Hij
kreeg een klap met een klauw van het roof
dier op het achterhoofd, waardoor hij werd
neergeslagen. Hij werd spoedig naar het
hospitaal te Tjikini vervoerd, waar hij Zon
dagmorgen is overleden. De koningstijger
had van kop tot staart een lengte van 2!A
meter en jyas 90 c.M. hoog. Het beest werd
later door de veldpolitie neergelegd.
DE FRIESCHE ACTIE.
Geacht© Redactie.
betreffende „De Frtesehe Actli
De Inzender begint met te constateeren, dat
het program van A.R, Frysk Forb&n sterk ge
tuigt van eigenwaarde. I n d I o n dat toegege-
I
Historisch gezien, zegt do Inzender, heeft
Fresland veel te danken aan Holland. Inder
daad. tot op zekere hoogte Is dit het geval,
maar men kan dan toch alttJd op grond van dó
feiten nog beter spreken van wedrzödsche be
ïnvloeding: van Holland op Friesland, maar ook
van Friesland op Holland. Maar bovendien Is
er ook nog niet Iets, ja veel, wat Friesland
Rechtzaken
door diezelfde Invloed verloren heeftT Verlorei
heeft aan Frlesch volkseigen? Door de Ideo van
de revolutionaire eenheids-staat b.v. waardoor
HOOGE RAAD
DB PREMIBS VOOR DB RIJKS-
wö allen, mede door de macht der gewoonte
min of meer worden beïnvloed, zoodat men ei
toe komt bestaansrecht te ontzeggen aan al
les dat anders is dan de anderen.
De Inzender dringt aan op erkenning van di
samen-leving en de soomhoorigheid van Friet
u P Raad heeft arrest gewezen ln de
betreffende procedure tusschen de gemeente
land met en ln het Nederlandsche volk (betet
ware m.l. geweest te spreken van: Nederland"
De gemeente Zwolle was door de Rijksver
zekeringsbank aangesproken voor een ex-art.
41 derde lid der Invaliditeitswet verschuldigd
bedrag wegens het zonder' pensioen verlaten
dagvaardlrigH'genoemde8* er*8" 660 aantal ln de
De wet legt aan den werkgever wiens dienst
Ien vragen: wordt die samenhang dan door het
A. R. Frysk Forb&n ontkent? Integendeel. Ifc
zie trouwens niet de tegenstelling, tusschen
„decentralisatie" en „behoud van het rijksver
band". zooals de inzender die meent te moeteq
constateeren. De decentralisatie zooals ons A.R
Program die nosteeds ln artikel 10 propageer
nischt het behoud van het Düksverband. En dal
Bank voor deze arbeiders te betalen de bo-
noodigde wiskundige reserve".
Het geschil U©p nu over de vraag, welk be
drag onder deze uitdrukking moet worden
program is de grondslag van het A.R. Frysï
Forb&n.
Men meent echter maar al te veel, dat mei
ook maar Iets te veranderen aan de tegen.
hier alleen werd bedoeld het reserve-accres,
d.w.z. de premie over den tUd, welke vooraf
ging aan het verlaten van den gemeentedienst
De Rijksverzekeringsbank, daarentegen hul
digde de opvatting, dat onder benoodlgde wis
op uiteenvallen zou staan Alsof er niet veli
vormen van Staatsbounv mogelUk zijn, waarii
het volksjeven (het primaire) tot z'n recht kaï
komen en niet door een stants-vorm (het se
cundaire) wordt tegengehouden Moor ook hiel
ziet men vaak. Juist van hen. waarvan mei
het krachtens hun beginse niet zou vorwacb
De rechtbank te Zwolle stelde de gemeente
ln het gelijk ,doch het Gerechtshof ln Arnhem
veroordeelde^ de gemeente tot betaling der ge-
waartegen Dr Kuyper zoo met nadruk waar
schuwde.
Van dit arrest voorzag de gemeente Zwolle
zich in cassatie.
Inzender genoemd (burgemeesters, militair!
b(J den Hoogen Rand mr. Besier tot vernieti
ging van het bestreden arrest met bevestiging
van het vonnis der rechtbank te Zwollo.
De Hooge Raad heeft nu conform deze con
clusie arrest In deze zaak afgewezen.
Met mr. Besier was de Hooge Raad van oor
deel. dat onder de in het betreffende artikel
Kuyper als uitvloeisel van het A.R. principi
verdedigd (zie b.v. ons Program, hoofdst. 11]
zoodat deze moeilijk ..specifiek Frlesche wenj
schen" genoemd kunnen worden.
Tegenover het protest van den hear H.
D. „tegen een drelpend gevaar van een Al-
Friesland" meen ik eenvoudig ta kunnen coni
dienst verlaten wordt, opgelegde verplichting
tot betaling aan de Bank der benoodlgde wis
kundige reserve^ alleen moet worden vej-staan
zamenljike premies en niet daarnevens ook de
a an vangsreservo.
fing van een „Al-Holand". Dat Is óók een ge!
vaar. Ook voor de andere gewesten. Maat
meer nog voor Friesland, dat zooveel tc meet
heeft te verliezen aan volksbezit en volkt»
eigendommeliJkheden. En dat In ruil daarvool
wellicht zou ontvangen een dun vornlsje stsdsi
beschaving, dat toch atUd belacheHIk zou bljjl
Ingezonden Stukken.
(Bulten verantwoordelijkheid der Redactie»
ven. omdat het de menschen anders doet llJket
dsn ze werkel«k ztln.
Tenslotte: hebben wU. menschen. die dl
Vinger Gods in historie erkennen, het rechtj
een volk. dat sinds langer dan 20 eeuwen. zicï
wist te handhaven, zti het dan nu op eenbe-
Brhelden plaats, hebben wJJ het recht het dll
plaats te betwisten?
vanavond niet geschreven
Dan hebben wij mor.
mwaasaaa 9en Uw prosfadressan
