DINSDAG 6 JANUARI 1931
TWEEDE BLAD PAG. fi
DE ECONOMISCHE TOESTAND
VAN RIJNLAND
NIEUWJAARSREDE VAN DEN
VOORZITTER DER K. v. K.
PESSIMISTISCHE KLANKEN
In do hedenmiddag gehouden ziting van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken
vóór Rijnland heeft de Voorzitter de heer D
ten cate Brouwer, de gebruikelijke Nieuw
jaarsrede uitgesproken, waaraan liet vol
gende is ontleend:
Algemeene opmerkingen.
Helaas versombert een algemeene econo
mische crisis, welke geen c-kelen tak van
handel of nijverheid onaangetast zal laten,
onze verwachtingen voor 1931, aldus ving
Spr. na een woord van welkom aan.
Wij gaan dit ^aar in met de overtuiging,
dat alleen de grootste voorzichtigheid, een
meer dan normale behoedzaamheid, gepaard
gaande aan een onze geheele persoon eischen
de activiteit, noodig zullen zijn om de on
gunst der tijden niet zwaarder op ons bedrijf
te doen drukken dan strikt noodzakelijk is.
Zelfs reeds thans, nu de malaise verschil
lende bedrijven nog niet al te zeer heeft
geteisterd, heeft de crisis reeds tal van
D. TEN CATE BROUW EB
slachtoffers geëischt Het aantal faillisse
menten. in 1924 nog 4427 bedragend, ging tot
en met 1929 steeds achteruit. Van 1 Januari
tot en met 1 October 1929 bedroeg het aan
tal faillissementen in Nederlan'1 2263, in dit
zelfde tijdperk in 1930 werden er niet minder
dan 25-93 uitgesproken, een toename derhalve
van niet minder dan 330. Ook in het district
onzer Kamer kwam dit tot uiting, in ge
noemde tijdvakken bedroegen deze aantallen
respectievelijk 51 en 62, een vermeerdering
alzoo van 20
Ook voor onze regeering mogen deze tijden
een ernstige waarschuwing zijn om den han
del cn nijverheid niet met allerhande wet
telijke maatregelen zwaarder te belasten
dan onvermijdelijk is, ook opdat wij de con-
currentie-mogeljikheid met het buitenland
zullen behouden.
Immers het lijdt geen twijfel, dat gezien de
toename der bevolking, de toekomst van Ne
derland ligt in een verdere industrialisatie.
En dit erkennende, dienen de mogelijk
heden daartoe te worden opengelaten.
Bepleitte ik in mijn Nieuwjaarsrede van
1930 het tot stand komen van een tolunie tus
schen Nederland en een of meer landen, op
dat althans tusschen twee in economische
structuur niet teveel met elkander verschil
lende landen, een begin van geheel of ge
deeltelijk vrij ruilverkeer tot stand kon
komen, niet zonder voldoening kan ik thans
melding maken van onderhandelingen welke
plaats vinden tus «wien Nederland, Denemar
ken, Noorwegen, Zweden, België en Luxem
burg en een ontwikkelingsgang in die rich
ting openen.
Er zijn dus gelukkig teekenen. dat onze
Regeering niet geheel lijdelijk blijft bij de ge
varen, welke de handelspolitiek van de ons
omringende landen ten onzen opzichte, met
zich» medebrengt Dal de Volkenbonds-con-
ferenties te Genéve in dit opzicht geen uit
komst brengen, zal wel niemand willen be
strijden nu onze Regeering-afgevaardigde Dr.
Nederbragt, op de laatste Conferentie open
lijk de verzuchting moest uiten, dat het eco
nomisch Volkenbondswerk van dc laatste
tien jaren aan Nederland geen enkel voor
deel had gebracht.
En voor wie dan nog niet overtuigd mocht
zijn van het nuttelooze van in dit opzicht
te vertrouwen op Genève, zegt het bedanken
van onze voortreffelijken landgenoot. Dr. Co
lijn, als voorzitter dezer Conferentie, vol
doende.
Het zal zeker bij niemand Uwer tegen
spraak ontmoeten, wanneer ik beweer, dat
vele, zeer vele van de naar hier geïmporteer
de goederen in ons land zelf zeer wel even
goed en even goedkoop kunnen worden ge
fabriceerd.
Waarom dergelijke ondernemingen dan
niet gesticht worden?
Omdat gevreesd wordt, dat vanaf het
oogenblik. dat dc eerste spade voor dc
nieuwe fabriek in den grond gestoken wordt
die buitenlnndsche concerns geen ander doel
zullen kennen, dan deze ond rneming to ver
moorden vanaf het eerste oogenblik dat zij
in werking is.
En tevergeefs zal dan de arme onderne
mer een beroep doen op zijn Staat, hij zal
aan den lijve moeten ondervinden door de
lijdelijkheid van zijn eigen land door unfaire
buitenlandsche concurrentie te worden afge
slacht
Bij een tolunie zou het afzetgebied echter
zóóveel grooter zijn geweest, dut de moor
dende prijzen-politiek allicht niet of in min
der mate mogelijk zou zijn geweest.
Veel kan worden gefabriceerd wat tot nog
loc geïmporteerd wordt, dc uitvoer van onze
tegenwoordige producten zal moeten worden
bevorderd, de regeering zal in het leven moe
ten roepen een tot in de finesses goed gere
gelde door nauw contact met het bedrijfs-
Jevon uitstekend functioneerende Economi
sche Voorlichtingsdienst, het aantal han-
delsattuchés in het buitenland zal moeten
worden uitgebreid, een scherpere selectie
o-idcr hen zal moeten plaats vinden.
Met deze opmerkingen mijn algemeene be
schouwingen sluitende, zal ik thans over
gaan den gang van zaken in enkele bedrij
nen dc revue te laten passeeren.
Bloembollen.
Het jaar 19:30 was voor de bloembollen
cultuur en handel goed. Het exportcijfer werd
weder grooter en streeft daarbij al zijn voor
gangers voorbij.
Al is dit een gunstig teeke-r» toch moet men
in aanmerking nemen, dat de uitbreiding
dei- cultuur in Nederland nog steeds sterker
is dan het toenemen van den export. Daar
bijna alle landlvuiw-producten door den boer
beneden kostprijs moeten worden verkocht,
zocht deze een uitweg voor zijn bestaan cn
begint hij met den verbouw van tuinbouw
producten en o.a. ook bloembollen. Vandaar
de uitbreiding der cultuur .liet alleen in de
oude bekende stroken, maar ook in stroken
'r men voor enkele jaren nauwelijks wist
wat een bloembol was.
Dit stelt den handel voor moeilijke pro
blemen. Voor dc uitbreiding worden belang
rijke partijen van de markt genomen, wat
den prijs verhoogt, terwijl later wanneer het
product gekweekt is. dit weder een sterk aan-
lK)d tengevolge heeft. De vraag on aanbod
in het artikel bollen is steeds zeer afwisse
lend, en wordt daarbij met bovenstaande
steeds onzekerder.
Dc export—mogelijkheid naar sommige lan
den is in het afgeloopen jaar niet verbeterd
Integendeel verhoogde de Vereenigde Staten
van Amerika weer verschillende invoerrech
ten. zoowol op tuloen als op crocussen, ter
wijl ook van narcissen, welke alleen bij een
speciale vergunning kunnen worden geïm
porteerd, wederom een verhoogd invoerrecht
werd gelieven.
Van de de landen die hoofdzakelijk ons
product afnemen zijn alleen Engeland en
Denemarken nog zonder invoerrechten. Dit
zijn juist cl. twee landen waarheen de sterk
ste toename van afzet plaats heeft.
De totale export zal vermoedelijk dit jaar
de 45 millioen kilogram te boven gaan. tegen
pijn. 34 millioen kilogram in 1929 (het ab
normale jaar tengevolge van de groote
vorstschade) en pl. m. 42 millioen kilogram
in 1928.
Bloemkweefeerljen en snijbloemen-
handel te Rijnsburg.
De vraag naar deze producten uit Rijns-
burg en omgeving was zeer goed, zelfs be
langrijk te noemen. Bovendien was deze
vraag zeer stabiel, zooals voorheen niet ge
kend.
Nochtans kon het bedrijf geen gunstig re
sultaat boeken, omdat de inkoopsprijzen der
bollen in het seizoen van December 1929 tot
April 1930 zeer hoog waren.
De aanvoer van tulpen-bollen op de veilin
gen was dit jaar zeer groot en de kwaliteit
best
De prijzen zijn echter in vergelijking met
het vorige jaar belangrijk teruggeloopen,
hetgeen vooral tot uiting kwam bij de be
tere soorten, welke soms tegen de helft der
prijzen van het vorige jaar verkocht werden.
Visscherij te Katwijk.
De trawlvaart-seizoen 1930 mag helaas
weder niet gerangschikt worden onder de
profijtelijke.
Weliswaar was de weersgesteldheid niet
ongunstig te noemen, doch schrale vangsten
en desondanks toch nog lage vischprijzen
waren oorzaak, dat van de resultaten ge
zegd moet worden, dat zij bij lange na niet
in staat zijn geweest, de onkosten voor de
recderijen te dekken.
Vooral de schaarschte aan tong deed zich
in zeer sterke mate gevoelen, wijl deze viscfi-
soort, als behoorende tot do fijnere en duur
dere, zulk een voorname rol speelt bij het
vormen van een al of niet loonende exploi
tatie-rekening.
Al met Al moet helaas geconstateerd wor
den. dat de vischrijkdom van de Noordzee
over de geiheele linie, met uitzondering dan
van de haring, zeer sterk achteruit gegaan
is, tong zoowel als schol, kabeljauw zoowel
als schelvisch, zij worden met ieder seizoen
kleiner van stuk en geringer in aantal.
Hoofdzakelijk moet dit worden toegeschre
vens aan ovcrbevissching door de stoomtraw
lers van Holland zoowel als van andere lan
den, doch ook in niet geringere mate aan het
wegvangen van het jonge broed, aan de zoo
genaamde „Pufvisscherij".
Te betreuren is, dat op deze wijze zulke
groote hoeveelheden waardevolle jonge visch
vernietigd wordt en met recht zou men deze
wijze van doen als roolvisscherij mogen kwa-
lificeeren.
Niettemin wordt met alle energie gestreefd
de trawl visscherij, hetzij in de Noordzee, het
zij in andere wateren in stand te houden,
eensdeels om de kostbare vaartuigen niet
loos in de havens te laten liggen, voor een
ander deel om onze zeelieden niet werkloos
een halfjaar tc doen rondloopen.
Aan de trawlvisscherij werd in 1930 tot en
met Juli deelgenomen door:
1 zeillogger, die in 7 reizen besomde ƒ2656;
60 motorloggcrs, die in 1183 reizen besomde
745.260, 1 stoomtrawler, die in 9 reizen be
somde 15814. Dc gemiddelde besomming
per motorlogger bedroeg 12421.
S De harlngvlsscherij.
Wanneer ooit de wisselvalligheid van het
visschcrij-bedrijf tot uiting kwam, dan js dit
wel in liet bcdrijfsjaar dat achter ons ligt.
Het jaar 1930 bracht, momenten die de stout
ste verrassingen deden zien zoowel in den
meest ongunstigen als gunstigen zin.
De schepen begonnen op ongeregelde tij
den de visscherij uit te oejenen. Er waren
er die reecis in April-Mei vertrokken, maar
ook die een gunstiger tijdstip daarvoor ko
zen, zooals Juni, nog anderen deden dit Juli
en Augustus.
De Katwijksche visschcrsvloot bestond in
1930 uit 79 schepen, n.l. 1 stoomdrifter, 2
stoomschepen, 7 motorbooten, 68 moterlog-
gers cn nog slechts één zeillogger.
De prijzen van de haring waren zeer uit
een loopend, vooral in het begin en in het
midden seizoen kenmerkten zij zich door be
duidende verschillen.
Waar de practijk reeds jaren lang de na-
deeligc gevolgen van het te vroege visschen
te zien gaf. mag het een verblijdend ver
schijnsel worden geacht, dat pogingen die
zijn aangewend om dit euvel in de toekomst
tegen te gaan, met gunstigen uitslag be
kroond staan te worden, en alle reederijen
,icb hebben vereenigd tot het vaststellen van
cn lateren en vasten termijn van uit
wen flor schepen, en waartoe de Regeering
hare bekrachtiging zal verleenen.
Het begin en het slot van het haringsei-
zocn waren slecht cn toonen de volgende
gegevens aan, dat dc uitkomsten beneden die
an zijn voorganger blijven:
2 stoombooten besomden ƒ102.220, gemid
deld ƒ51.110; 1 stoomdrifter besomde ƒ36.958;
7 motorljoote.n besomden ƒ278.800. gemiddeld
ƒ39.830; 1 zeillogger besomde ƒ12.450; 68 va
rende loggers besomden ƒ2.381.221, gemid
deld ƒ35.018. Totaal opbrengst ƒ2.81.649.
t nieuwe seizoen mocht men voor den
i n g h a n d e 1 met vertrouwen tege
moet zien. omdat de oude haring geruimd
en derhalve den afzet van de nieuwe
aanvoeren geen afbreuk zou doen.
Teleurstellingen bleven echter niet uit
De vangst van groote hoeveelheden vroeeo
onbruikbare maatjesharing had onmiddellijk
een funesten invloed op prijzen zoowel als
op afzet.
Toen de betere kwaliteiten beschikbaar
kwamen, werkte deze invloed nog voort.
waarom de noteeringen gedrukt bleven en
weinig of geen winst-marge boden.
Met belangrijke voorraden worr't het
we jaar ingegaan, doch in 'e maanden
Januari/Februari is het verbruik van haring
in den regel zeer groot en men hoopt dat
de slechte ecenomische toestanden hierop
niet te grooten invloed in ongunstigen
zullen uitoefenen.
Verduurzaamde levensmiddelen.
Het uitblijven van een winter in don aan
vang van 1930 was oorzaak, dat dc Handel
in Verduurzaamde Levensmiddelen zeer
Deze toestand werd niet boter toen door
nieuwen oogst groote voorraden versche
groenten geregeld ter markt kwamen.
De niet geringe overproductie, meer en
meer een chronisch verschijnsel in de con
servonindustrie, maakte den toestand nog
slechter, waardoor enkele fabrikanten dit
jaar er toe overgingen om voor den aanvang
van den nieuwen aanmaak onder neutraal
merk hun overschot tot verlies-gevendc
prij zon op te ruimen.
De lage prijzen, welke op de veilingen voor
groenten van den nieuwen oogst bedongen
werden, waren oorzaak dat andere fabrikan
ten op hun ouden voorraad niet onbelang
rijke verliezen leden.
Teneinde deze verlieze.n zooveel mogelijk
te compensccren. werden enorme hoeveel
heden nieuwe groenten door de fabrieken
verwerkt
Ondanks dat bleven de prijzen van de nii
we groenten aan de veilingen echter laag.
hoo'dzakelijk omdat de vraag voor export
gering was.
Deze lage prijzen misten biionc uitwer
king op de verkoo"--:izen niet en thans ziï
deze ^rijzen zoo laag. dat in de meeste fa
brieken met verlies wordt gewerkt
Jamfabrieken.
Dc oogst voor deze industrie was
afgeloopen jaar zeer voldoende en ook de
kwaliteit was goed.
De prijzen der verschillende soorten waren
lager dan in 1929. Alleen de oogst van appe
len was schaarsch, hetgeen men toeschrijft
aan den buitengewoon grooten oogst
vorg jaar. De lagere prijzen van den groo
teren oogst gaven den fabrikanten
lies op hun voorraad, waardoor de algemeene
financieele eindresultaten over 1930 niet
zoo gunstig zijn als anders het geval zou
zijn geweest
Voor de Vruchtensapfabrieken was het af
geloopen jaar niet gunstig.
Tuinbouw.
Waneer men kennis neemt van de export
cijfers in het afgeloopen jaar van onze tuin-
beuw-pixxUicten, is al dadelijk daaruit te
cludeeren, dat het met den tuinbouw in
district al zeer slecht gesteld moet zijn in het
afgeloopen jaar.
Wanneer men nagaat, dat in het jaar 1929
van de producten witte- en savoyekool, roode
kool, bloemkool, sla, uien en charlotten, peen
doperwten en snij- -en prinsesseboqnen ge
ëxporteerd werden circa 34>000 wagens
tien ton niet een waarde van circa 33.000 000
cn men ziet, dat daartegenover staat een uit
voer in 1930 van circa 33.000 wagens van tien
ton met oen waarde van circa 22.400.000
dan is het ieder duide.ijk, dat de kwaliteiten
welke geëxporteerd konden worden, te ge
ring waren en dat de prijzen, welke bedongen
konden worden geen goede financieele resul
taten in het bedrijf mogelijk hebben kunnen
maken. Het feit dat de kwantiteiten te ge
ring waren, accentueerde dit nog meer.
Bedroeg van bovengenoemde tuinbouw
producten in het jaar 1929 de gemiddelde
prijs per ton circa ƒ97.25 de gemiddelde
prijs van deze producten in 1930 bedroeg
slechts 67.60 per ton. zoodat per wagon
ƒ296.50 minder werd besomd.
Anders gezegd werd het vorige jaar, toen
de toestand toch ook al niet rooskleurig
nagenoeg de heclft meer voor de geëxpor
teerde artikelen ontvangen dan dit jaar.
Dakpannen-indnstrie
In deze industrie is over het algemeen een
niet onbelangrijke prijsverlaging tot stand
gekomen.
De nog immer belangrijke invoer uit Bel
gië (ofschoon deze in het afgeloopen jaar
voor onverglaasde dakpannen iets terugliep)
as van deze prijsverlaging mede oorzaak.
De invoer van onverglaasde dakpannen,
elke vanaf 1 Januari 1929 tot 1 December
1929 23217 ton bedroeg, liep in het afgeloo-
j !»;n jaar in hetzelfde tijdvak terug tot 20161
ton, een. vermindering aldus van 3056 ton
of ongeveer 300 wagons a tien ton. De export
nam echter iets toe, die van verglaasde dak
pannen iets meer af.
Het uil mij voorkomen, dat, wil de Hol-
landsche Pan zijn voorsprong behouden, in
het bijzonder aan de voorbereiding van de
klei veel meer aandacht dan thans besteed
zal moeten worden.
Schelpkalk-industrie
Helaas gaat zoowol productie als afzet van
dit nationale product jaarlijks achteruit.
Te verwonderen is dit ook weer niet wan
neer men althans raadpleegt de cijfers van
den invoer van buitenlandsche kalksoorten.
Dc invoer toch van ongebluschte-, droog-
gcbluschte- of poederkaltc en hydraulische
kalk nam in het afgeloopen jaar weer toe
met 15375 ton, of circa 1500 wagons a tien
ton. De totale import van bovenstaande drie
kalksoorten bedraagt thans per jaar 306S5
wagons of circa 100 wagons op eiken werk
dag van het jaar.
Het is dan ook niet te verwonderen, dat
onze fabrieken bij lange na niet op volle
kracht konden werken.
Houdt de vermeerdering van dezen import
van buitonlandsc.be kalk aan, dan zal deze
tak van nijverheid op den duur in groote
moeilijkheden komen.
Betonwerken en Tegel-Industrie
Niettegenstaande één groot bedrijf gedu
rende tien weken tengevolge van een aldaar
uitgebroken staking niet op volle kracht
heeft kunnen arbeiden, bestond er in de
beton-industric in de laatste twee maanden
van het afgeloopen jaar een overproductie,
welke dc prijzen van de meeste artikelen on
gunstig beïnvloedde.
Wanneer niet hier en daar door Rijk, Pro
vincie en Gemeente belangrijke werken wa
ren ter hand genomen, zooals het aanleggen
van voetpaden van basaltinetegels, liet ma
ken van nieuwe rioleeringan enz., dan zou
de toestand in het afgeloopen jaar voor deze
industrie wel zeer ongunstig zijn geweest.
Het aantal in deze industrie aangestelde ar
beidskrachten is dc laatste twee maanden
niet onaanzienlijk teruireeloopen.
Omdat de eerste tien maanden van het
afgeloopen jaar niet ngunstig waren, zijn de
financieele resultaten, alhoewel verre van
bevredigend, toch nog niet zoodanig ongun
stig als thans venvacht zou worden.
Kalkzandsteenfabrieken.
Was de export van Belgische steen naar
ons land in dc eerste maanden van het af
geloopen jaar niet onbevredigend terugge
loopen, hetgeen de kalkzandsteen-industrie
ten goede kwam spoedig echter veranderde
weer de situatie, doordat ook in België de
toestand in de bouwnijverheid niet rooskleu
rig werd, waardoor dc export van Belgische
.sleen zelfs tegen verlaagde prijzen naar
land weer toenam.
In totaal werden tot en met 1 December
1930 in ons land ingpvoerd uit België niet
minder dan circa 19.000 000 stuks.
De verkoopprijzen hebben thans een
bereikt, welke aan dc ondernemers geen
winst overlaten.
In het afgeloopen jaar hebben twee fabrie
ken in het district onzer Kamer geruime»
tijd geheel stil gelegen cn thans zijn de lage
scheepsvracl.ten weer oorzaak dat dc Bel
gische steen tegen zeer lage prijzen in Hol
land kan worden aangeboden, waardoor de
toestand in de kalkzandsteen-industrie in
het afgeloopen jaar slecht te noemen is.
Houthandel
Het afgeloopen jaar kenmerkte zich door
lagere prijzen. De Russische priizen-politiek
schijnt hieraan niet vreemd te zijn.
Voor dc naaste toekomst heeft men geen
groote verwachtingen.
Kon. Nederlandsche Grofsmederij.
Vooral in de tweede helft van het afgeloo
pen jaar was er vrijwel in alle afdeelingen
van dit bedrijf gebrek aan voldende werk
waardoor eenige afdeelingen slechts viei
dagen per week werkten. De afdeelingen
Scheeps- en Machinebouw waren matig met
werk bezet
In de Ketelmakerij, Gieterij en Construc
tie- werkplaats was de toestand iets gunst i
ger, hetgeen ook in meerdere of minder mntc
gezegd kan worden van de afdeeling Grof
smederij en Kettingfabriek.
Scheepsbouwwerven.
De tweede helft van het .-fgeloopen jaar
bracht in deze bedrijven een niet onbelang
rijke vermindering van werk.
Kop. men over de resultaten van de eerste
zes maanden van 1930 nog wel tevreden
zijn, in de laatste maanden echter deed
gebrek aan voldoende orders zich ernstig
voelen.
In verhand daarmede moesten sommige
werven een gedeelte van hun nersonecl ont
slaan, terwijl de werktijden van de overblij
venden niet onaanzienlijk moesten worden
ingekort
Textielindustrie.
De scherpe daling der wolprijzen, die bij
de jaarswisseling van 1929/1930 reeds plaats
vond, bleef ook in het begin van 1930 voort
duren.
Aanvankelijk leek het of in het voorjaar
van 1930 het laagste niveau bereikt
daarna toch bleven de wolprijzen
schommelen, totdat in het najaar weder een
daling intrad, waardoor groote verliezen in
den wolhandel geleden werden.
De prijzen der sajotten en wollen garc-ns
werden in het begin van het jaar 1929 flink
verlaagd, doch duarna constant gehouden
tot de laatste maanden, waarna er opnieuw
een groote verlaging plaats vond.
De garen-prijzen zijn thans lager dan
poit na den oorlog geweest zijn, terwijl de
prijzen der onbewerkte wol zelfs lager zijn
dan voor het begin van den oorlog.
In de Machinale Breierij is er gedurende
het geheele jaar voldoende werk geweest,
echter tegen voor fabrikanten weinig loo
nende prijzen.
In de Wollendekenfabrieken was het ge
heele jaar voldoende werk, zoodat zelfs hier
en daar met dubbele ploegen gewerkt moest
worden, opdat er in de behoefte voldoende
voorzien kon worden.
Touwfabriek te Leiderdorp.
Ook in dit bedrijf is de algemeene malaise
duidelijk merkbaar. Niet in het minst om
dat hier hoofdzakelijk voor export gewerkt
wordt en de huidige toestand in het buiten
land al niet slechter dan toch minstens even
slecht is als bij ons.
De verhooging van het invoerrecht in
Amerika op touwwerk was oorzaak, dat
men den export van dit product daarheen
moest opgeven, evenals om dezelfde reden
ook den uitvoer van een bepaald soort pak
touw naar Frankrijk niet meer mogelijk
werd. De fabrieken konden daardoor niet
meer op volle capaciteit blijven werken.
Leerlooierij.
,Ofschoon die lage huiden-prijzen een prijs
verlaging voor het leer mogelijk maakten,
was de vraag over hot algemeen zoo miniem
dat de leerprijzen veel meer dan noodig was
daalden.
Niettegenstaande deze buitengewone lage
prijzen kon de omzet echter niet worden
opgevoerd.
De afval-producten, die in de calculatie
voor den prijs van het product nog een be
langrijk onderdeel vormen, bleken vrijwel
onverkoopbaar.
Tot vermindering van werkzaamheden
heeft intusschen deze toestand geen aanlei
ding gegeven.
Middenstand
Wanneer men in aanmerking neemt, dat
dc meeste takken van bedrijf een ernstige
malaise zich doet gelden, zijn de uitkom
sten van 1930 voor den Middenstand niet
bepaald ongunstig te noemen. De verkoo
pen, bij de in het afgeloopen jaar zoowel te
Leiden als te Alphen aan den Rijn georgani
seerde winkelweken, waren over het alge
meen goed te noemen.
Ook de verkoop ter gelegenheid van het
St. Nicolaasfeest was in verschillende bran
ches boven verwachting goed, waardoor de
algeheele uitkomst zelfs nog beter is dan
aanvankelijk verwacht word.
In bepaalde maanden echter van het af
gcloopen jaar kon over de geheele line wel
een teruggang in den omzet worden gecon
statcerd, ook de verlaagde prijzen van de
diverse producten waren aan dit teruggaan
•an den totaal-omzet niet vreemd.
Ook de mindere koopkracht van het pu
bliek, ontstaan door do minder gunstige
economische toestand en ock de verhooging
van hat cijfer der werkloozcn, liet niet na
den omzet ongunstig te beïnvloeden.
Niet genoeg kan gewaarschuwd worden
tegen het lichtvaardig openen, vaak door
menschen met niet voldoende vakkennis,
'an nieuwe middenstandszaken.
Markt- en Havendienst.
Op de veemarkt te Leiden waren de aan-
oeren (in totaal 227.9O0) beduidend minder
lan in 1929 235.300). De faktoren die dit
erschil veroorzaken zijn:
5300 rundeivn, 1200 nuchtere kalveren.
4300 lammeren, 500 vette varkens. 1800 ma
gere varkens, 100 geiten (totaal 13250);
waartegenover staat een vermeerdering van:
400 sehanen, 5200 biggen. 150 -Tdon, 100
enlens (totaal 5S50). Ook op de andere
cemarkten in ons land waren de aanvoe
ren minder.
Ten gevolge van den export van levende
runderen en van bet afslachten vooral van
jonee dieren (omdat in de vorige jaren de
opfok zoo weinig loonde) is een feitelijk te
kort aan runderen ontstaan.
De varkenshouderij, sDer.iaal de mesterii,
beleeft momenteel een zeer moeilijken tijd.
omdat de vette dieren thans vr-kocht wor
den tegen vóór-oorlocsche nriizen terwijl zij
zeer hooge prijze zijn ingekocht, dik
wijls voor meer per pond levend gewicht
dan zij thans per kilo levend gewicht op
brengen.
De schapenhouderij schijnt af te nemen,
hoewel de aanvoeren (waar. ndcr wekelijks
de vele autoladingen uit Noord Holland de
aandacht trekken) naar de Leidsche markt
welke blijkbaar vooral voer lo export-slach
terijen zeer in trek is, nog zeer bevredigend
Do prijzen der schapen waren in verhou
ding tot die welke voor de lammeren moes
ten worden betaald, te laag.
De overige Leidsche markten bleven vrij
wel constant, hoewel over het geheel iets
gunstiger cijfer werd verkregen.
De malaise in de scheepvaart komt i
cijfers van ontvangen haven- en bruggeld
niet tot uiling. In vergelijking met de beide
voorafgaande jaren is zelfs van eenigen
vooruitgang sprake, zoodat, hoe ook de
tabiliteit zij. de frequentie van het verkeer
niet verminderd is.
Luchtvervoer
Omdat ook diverse takken van bedrijf in
het district onzer Kamer belangrijk deelno
men aan het vervoer door de lucht, wil ik
nog mededeelen, dat er in het afgeloopen
jaar door de lucht vervoerd is voor
waarde van niet minder dan 1081.000
aan aardbeien, afgesneden bloemen, takken
van siergewassen pdz. enz.
Ongetwijfeld hebben de kweekers, ut
de in de Gemeenten Alkemade cn Rijnsburg
hieraan ook deel gehad.
Spr. gaf daarna een overzicht van de werk
zaamhedon der Kamer en van het Handels
register en verklaarde vervolgens, om'er aan
bieding van zijn oprechte gelukwenschen
aan de leden voor 1931, de eerste zitting dei
Kamer in het nieuwe jaar voor geopend.
STADSNIEUWS
GEMEENTERAAD
De Raad dezer gemeente zal vergaderen
op Maandag 12 Januari a.s. des namidags te
Te behandelen onderwerpen:
Voorstel om het door de heeren Mr. H. M
A. Coebergh, Ir. P. Hoogenboom. Mr. H. A.
Sijpkens, Dr. J. C. M. Timmermans en Prof.
Dr. A. W. Byvanck ingediend ontslag als
leden der Commissie van Toezicht op het
Middelbaar Onderwijs, te aanvaarden.
Praeadvies op het verzoek van Mej. J.
Ephraïm, om ontslag als onderwijzeres aan
de school Haverstraat A.
Benoeming van een lid der Commissie voor
den Markt- en Havendienst (vacature-G. de
Benoeming van vijf leden der Commissie
van Toezicht op het Middelbaar Onderwijs.
Benoeming van een onderwijzer aan .de
Meisjesschool voor U. L. O., aan de Bree-
straat
Benoeming van een onderwijzer aan de
Haverstraat A.
Voorstel in zake de verpachting van het
vischrecht in de Haarlemmertrekvaart aan
den Hengelaarsbond van Leiden en Om
streken.
Voorstel om de Commissie voor het Ste
delijk Museum „de Lakenhal" te machtigen
tot verkoop van een microscoopje aan Dr.
C. A. Crommelin, ten behoeve van het in te
richten Ned. Historisch Natuurwetenschap
pelijk Museum te Leiden.
Voorstél tot verkoop aan A. van Klaveren
Sr. van: de woning met pakhuis, tuin en
erf onder Leiderdorp. Sectie A No. 3768; het
strookje grond gelegen naast het sub a ge
noemd perceel. Sectie A. No. 3815.
Praeadvies op het verzoek van de Vcrceni-
ging voor Christelijk Onderwijs, om beschik
baarstelling van gelden voor het inrichten
van de speelplaats bij de school aan de
Pasteurstraat tot terrein voor lichamelijke
oefening.
Praeadvies op het verzoek van de Eerste
Leidsche Schoolvereeniging, om beschik
baarstelling van gelden voor de aanschaffing
van leermiddelen ten behoeve van de school
Noordeinde no. 1.
Voorstel in zake de opheffing van de open
bare lagere scholen aan de Duivonbodestraat
A en aan de Vrouwenkerksteeg B.
Praeadvies op het verzoek van dc Vereeni-
ging tot bevordering van de vakopleiding
voor handwerkslieden in Nederland, om een
bijdrage te verleenen in dc kosten van eer
te houden nationaal congres ter behande
ling van vakopleidingsvraagstukken.
Verordening, betreffende het verleenen
van ontslag aan de vrouwelijke leerkrachten
verbonden aan het gymnasium, de beide
hoogerc burgerscholen; de kweekschool voor
onderwijzers en onderwijzeressen cn de aan
die kweekschool verbonden afzonderlijke
cursussen, de bewaarscholen, het vervolgon
derwijs en het onderwijs aan sprnakgebrek-
kigen. wegens het aangaan van een huwelijk
Voorzetting van de behandelinc van het
•oorstel tot toekenning van een jaarlijksche
subsidie aan de N. V. Leidsche Auto-boxen-
Garage, ten behoeve van den locnlcn Auto
busdienst .stadsverkeer" en tot vaststelling
an den desbetreffenden bcgrootingsstaat,
dienst 1930.
Praeadvies op het beroepschrift van C. C.
in den Bosch, tegen de afw ijzende beschik
king van Burg. en Wcths. op -;jn verzoek om
vergunning tot den bouw van twee woonhui
zen en een fabrieksgebouw op een terrein
nabij den Zoeterwoudschen Singel, Sectie M,
No. 1162.
Voorstel tot beschikbaarstelling van gelden
ten be-hoeve van den aanleg van dc Cobet-
straat tusschen Fruinstraat en Iloogen Rijn-
jk en van de verlengde Kernstraat.
Voorstel inzake bet aan de N.V. Textiel
fabriek voorli. Gebr. van Wijk en Co. verlce-
van vergunningen tot het maken van
rerbindingshrug over dc 3e Grocnesteeg
tusschen hare perceelcn aan de Vcstestraat
oenerzij ds en het perceel, Groenestccg No.
55 anderzijds.
GEMEENTEZAKEN
Vijf leden van de Commissie van Toe-
zich op het Middelbaar Onderwijs, t. w. de
heeren Hr. H. M. A. Coebergh, Ir. P. Hod
genboom, Mr. H. A. Sypkens, Dr. J. C. M
Timmermans on Prof. Dr. A. W. Bijvanck
hebben verzocht hen uit die functie te ont-
Aangezien uit de ter vi6ie gelegde stuk
ken zal blijken, dat het besluit van de f>
leden onherroepelijk is, geven B. en W. den
Raad in overweging:
le. het door de heeren Mr. H. M. A. Coe
bergh, Ir. P. Hoogenboom, Mr. H. A. Syp
kens. Dr. J. C. M. Timmermans en Prof Dr
A. W. Bijvanck ingediende ontslag als le
den van de Commissie van Toezicht op het
Middelbaar Onderwijs te aanvaarden, ondei
dankbetuiging voor de door hen als zoo
danig bewezen diensten;
2e. over te gaan tot de benoeming van vijf
Voornaamste Nieuws.
BINNENLAND
(bis. 1)
Nederlandsche deelname aan de Interna
tionale Koloniale Tentoonstelling te Parijs in
1931.
Verschenen is de Memorie van Antwoord op
het Wetsontwerp tot goedkeuring der Handels
overeenkomst van Genève.
De minister heeft geantwoord op de vragen
omtrent beroep op de beslissingen van de
Radio-Omroep Controle Commissie.
Wat het verdrag van Oslo behelst.
(blz. 9)
Werkloozenrelletjes te Amsterdam.
De Abdij van Middelburg, door
Vessels.
blz. 11)
Kerkelijk Leven in 1930.
BUITENLAND
(blz. 2.)
e con fe ren
Youngregel
Een communistisch complot in Hongarije.
Het insubordinatie-geval in Engeland.
Hevige sneeuwstormen over Denemarken.
De aardbeving In Griekenland.
Tyfoon in Noord Carolina.
nieuwe leden dier Commissie, waartoe zij
den Raad de volgende aanbevelingen doen
toekomen:
a. Vacature Mr. H. M. A. Coebergh: 1.
Prof. Dr. W. H. Keesoom; 2. Ir. F. H. E,
Guljé;
b. Vacature Ir. P. Hoogenboom: 1. mevr.
G. S. M. RoeseinghEverts; 2, mevr. M. J.
J. I. KrantzMethor&t;
c. Vacature Mr. H. A. Sypkens: 1. Prof.
Dr. J. de Zwaan; 2. A. Couvee;
d. Vacature Dr. J. C. M. Timmermans: 1.
M. G. Bon; 2. B. Moolenburgh;
e. Vacature Prof. Dr. A. W. Bijvanck: t
M. G. Verweij; 2. D. Bosma.
De ontslagaanvrage luidde als volgt:
De ondergeteekenden leden van de Com
missie yan Toezicht op het Middelbaar On
derwijs te Leiden, hebben de eer u bij dezen
te verzoeken hen uit die functie te ont-
De reden van dit verzoek is de volgende:
Door hen werd, na rijp beraad, aan uw
College een aanbeveling van twee pereonen
ingediend ter voorziening in de vacatur
ontstaan door de periodieke aftreding van
den heer Reimeringer, die niet voor e6fl
herbenoeming in aanmerking wcnschte to
komen.
Buiten hun aanbeveling om is vervolgens,
om redenen van politieken aard, door u
benoemd de heer J. G. van Es.
Het komt hun voor, dat, geheel afge
scheiden van den persoon van den h er
Van Es, een dergelijke benoeming niet in
het belang is van het onderwijs te dezer
stede. Bovendien geeft zij hun geen waar
borg. dat in het vervolg bij andere benoe
mingen niet op dezelfde wijze gehandeld
zal worden.
Zij hebben daarom besloten hun man
daat te uwer beschikking te 6tellen.
Indien uw College dit wenschelijk mocht
achten, dan verklaren zij zich, in het be
lang van den goeden gang van zaken, be
reid nog korten tijd in functie to blijven.
VERKOOP WONING EN GROND
Onder mededeeling, dat zij zich met dit
voorstel van Commissarissen der Stedelijke
Fabriek van Gas cn Electriciteit kunnen
verecnigen geven B. en W. den Raad in over
weging te besluiten tot den verkoop aan
A. van Klaveren Sr. te Leiderdorp voor don
prijs van ƒ7000 van:
a. de woning met pakhuis, tuin en erf,
kad. hek. gem. Leiderdorp, Sectie A no.
3768, met alle rechten en verplichtingen van
dit perceel;
b. het strookje grond, gelegen nan6t het,
sub a genoemde perceel, kad. bek. gem.
Leiderdorp, Sectie A, no. 3815 (oud Sectie
A, no. 3769 ged.).
Onder mededeeling. dat het schoolbestuur
bij zijn aanvrage de wettelijke verprchting
is nagekomen, geven B. en W. den Raad,
met verwijzing naar het bij de 6tukken ge
voegd advies van do Commissie voor het
Onderwijs, in overweging:
a. medewerking te verleenen aan het be
stuur van de Vereen, voor Chr. Onderwijs
alhier, voor het inrichten van de speel
plaats bij de school voor gewcon lager on
derwijs aan de Pasteurstraat tot terrein
voor lichamelijke oefening;
b. over te gaan tot vaststelling van don
.-ergelegden begrootingsstaat, model D.
groot ƒ2500, teneinde het College in staat
te stellen te zijner tijd de benoodigöe gel
den aan het schoolbestuur af te dragon.
OPHEFFING OPENBARE SCHOLEN
Bij de besluiten van den Raad van 13
Aug. 1928 en 28 Oct. 1929 werden resp. de
openbare lagere scholen aan de Duiven-
bodestraat A en Vrouwenkerksteeg B, voor
geleidelijke opheffing aangewezen.
De school Duivenbodestraat A. die op 13
Aug. 1928 nog 109 leerlingen telde, heeft
s 46 leerlingen; aan de school Vrou-
wenkerksteeg B. die inmiddels naar hot
gebouw van de Leerschool aan de Oude
Vest is overgebracht, daalde sinds 28 Oct
1929 het aantal leerlingen van 105 tot 62.
Na de bovenbedoelde besluiten werocn
tot die scholen gee., leeilingen toegelaten,
iog geen ,ager onderwijs hadder srrno-
ten, zoodat aan geen van beide scholen pen
eerste en een tweede klasse verbonden i6.
Verschillende redenen maken het ge-
•enscht niet verder voort te gaan :net de
geleidelijke opheffing, doch over te ga.iu
