VRIJDAG 2 JANUARI 1931
EERSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws.
Wetenschap.
ONTSPANNING
u
geeft
II
4
ONDER DE HOLLANDSCHE
VISSCHERS TE DIEPPE
Men schryft ons:
Iets, wat de visschers, vooral tegenwoordig1,
zeer missen is het steeds niet-thuis zijn.
Vooral wordt dat genus gevoeld in dagen,
waar thuis door feestdagen de huiselijke ge
zelligheid hoogtij viert.
Daarom is het van zoo groot belang, dat ge
durende de Kerstdagen, wanneer de Holland-
sche Kanaalvisschers in de haven van Dieppe
liggen, dat er door Bethsaida er zorg voor
wordt gedragen, dat er enkele personen zijn
om deze dagen met de visschers Kerstfeest te
vieren.
Zoo kwamen vóór de Kerstdagen in Dieppe
aan de heeren A. J. L. van Beeck Calkoen, J.
v. d Kam, med. cand. en IT. v. d. Brink, theol.
cand. Hoewel er geruchten gingen dat de ge-
lieele haringvloot vóór de Kerstdagen nog naar
huis zou gaan, waren er nog ruim 30 schepen
in de haven, toen wij aankwamen. Als het
mooi weer is moeten de schepen uitvaren en is
er natuurlijk in het zaaltje zeer weinig te doen
Blijven de schippers echter binnen, dan heett
men de handen vol. Wij troffen het, dat vele
schepen binnen waren. Veel werk kon daarom
verricht. Allereerst natuurlijk in het zaaltje
zelf, waar 's middags de jongens op allerlei
wijze werden bezig gehouden en 's avonds de
ouderen. Maar daarnaast is ook het werk op
de schepen zelf van belang. Het bezoeken van
de zieken, die als de ziekte niet ernstig is,
in de kajuit blijven. Belangrijk is ook het con
tact zoeken met de Fransche overheid en de
Protestantsehe kerk in Dieppe.
Een heel oud kerkje bezitten dc Protestanten
Het werd reeds gebouwd in de 16e eeuw en
gedeeltelijk ook verwoest tijdens het bombar
dement in 1694, toen 't grootste gedeelte van
de stad in puin gelegd is.
In 1736 is de kerk weer opgebouwd. Een
oude stadspoort werd gebruikt als entree.
Wij maakten kennis met den enthousiaste
Ds. Lavon, die zeer orthodox is. Hij stelde veel
belang in onzen arbeid en het kerkelijk leven
in Holland.
Zondagavond vertoonden we een door c/s
meegebracht Zendingsfilmpje van 't Zendings
hospitaal te Djocja, voor de Fransche Protes
tanten. De Hollandsche consul en de burge
meester van Dieppe, die ook Protestant is,
woonden de voorstelling bij.
De arbeid onder de visschers, is evenals het
werk van hen zelf „op hoop van tegen". Een
havenstad is vol gevaren.
Het zaaltje is een van de middelen om hen
„m veilige haven'' te houden. Maar dan moet
het daar ook gezellig zijn.
Je kan daar niet avond aan avond preeken
gaan houden.
Door voordrachten, lichtbeelden, film
wedstrijden, probeeren we een zoo gezellig
mogelijke sfeer te scheppen.
Op dc Kerstdagen konden we hot heerlijk
Kerstevangelie verkondigen, 's Middags vier
den we Kerstfeest met de jongens.
Wat het resultaat zal zijn? Dat weten we
niet, wij kunnen alleen zaaien. Wel typeerend
■was een opmerking van een Iïoomsche jongen.
Op een vraag hoe het hem in 't zaaltje beviel,
zei hij het raak: „Kijk, meheer, ik geloof, dat
de tekst wel 't zelfde is, maar ze verklaren
het hier duidelijker dan bij ons".
Er waren een paar moeilijke kwesties, die in
onderling gesprek steeds aan de orde kwamen.
Allereerst de momenteel gevoerde loonactie.
"Wij hielden ons natuurlijk afzijdig. Trou
wens, het is voor ons moeilijk om over die
kwesties te oordeelen.
Wel poogden we steeds de mannen hierop te
wijzen, dat zij door hun materieele zorgen,
zich de Kerstzegen njet mochten laten ontroo-
ven.
Daarnaast is een steeds terugkeerende moei
lijkheid, dat de visschers Zondags bij goed
weer ook moeten uitvaren.
Dubbel moeilijk, omdat dit in Holland niet
behoeft!
Een mooi moment was, toen Zondagnamid
dag de visschers, uitgezonderd een twee-tal
Scheveuingers, voor goed uitvoeren.
Het was prachtig weer.
Onder hel gefluit, terwijl dikke rookwolken
uit de pijp uitgestooten werden, voer een 15-
tal schepen uit de haven. By den uitgang,
waar nog al flinke branding stond, werden de
schepen hoog opgeduwd door de golven.
Alle menschen stonden aan boord of in het
want.
Luid en bly klonk 't vaarwel geroep.
Nog enkele dagen en de visschers zouden
thuis zijn.
Hoe zou het weerzien daar wezen?
De vangst was over 't algemeen niet bijzon
der geweest.
Zwaar is het visschersleven met veel zorgen.
Heel weinig denken we daaraan, als we onze
haring met zeer veel smaak consumeeren.
Tenslotte nog een enkele opmerking «ver
dezen arbeid.
Al werkende en pratende werden verschil
lende zaken ons duidelijk.
Tot nu toe is het gewoonte, dat gedurende
de plm. zes weken, dat de visschers in het
Kanaal zijn, elke week één der predikanten
van de Zeekerken in Dieppe aanwezig is.
Een groot bezwaar van dit stelsel is, dat
zoo spoedig men gewend is en zich aangepast
heeft en dus de mogelijkheid yoor vruchtbaar
werken gekomen is, men al weer er aan den
ken moet, met welken trein men vertrekken
zal.
Ons aller meening was. dat veel meer
continuïteit in den arbeid moet gebracht
worden. Bijv. 2 predikanten ieder gedurende
3 weken. Dit geeft ook een besparing aan
reiskosten, die niet onbelangrijk is.
Een tweede verbetering zou ook kunnen
aangebracht worden in het zaaltje. Het
zaaltje, dat we de laatste jaren gebruiker.
is verre van netjes. Dat is het moeilijke,
om een geschikt zaaltje te vinden. Of het
wordt een mooi, maar kostbaar zaaltje, of
liet is een minder net, aan een „kroeg" ver
bonden zaal. Een tussehensoort is bijna niet
te vinden. Verder is er aan het zaaltje geen
buffet verbonden. Ook dat is noodzake.ijk.
Met enkele visschers rekenden we uit, dat
een buffet met koffie, thee e.d. voor 5 ct. per
kop zich best zelf zou kunnen bedruipen.
Het zaaltje zou dan veel meer in trek
bomen. We' zou dan noodig zijn, dat een
Holi'andsche man en vrouw gedurende die
6 weken daar waren. Maai- ook dat is niet
onoverkomelijk. Vooral als de totale reison-
kosten, door het uitzenden van 1 of 2 pre
dikanten zeer verminderd zouden worden. Dc
moeilijkheid blijft echter, hoe een geschikt
net zaaltje te vinden, waarin al deze plan
nen kunnen verwezenlijkt worden.
Eén riep het plan op, een militaire barak
gedurende deze periode uit Holland te laten
overkomen. Daar met verschillende vooraan
staande personen in Dieppe contact is ver
kregen, is het zeker niet uitgesloten, dat
deze zouden medewerken om een geschikt
terrein te bekomen, bijv. in de buurt van bet
hospitaal.
Van harte hopen we, dat deze plannen te
bevoegder plaatse besproken zullen worden.
Onze indruk zou onvolledig zijn, als we
niet besloten met een woord van waardee
ring voor de zusters J. van Gelderen en G.
de Jong. Ze „leefden" „in weer en wind"
met de visschers mee. Hun „spreekuur" werd
druk bezocht en voortdurend moesten ze op
de schepen of in het ziekenhuis zijn.
Zeer te begrijpen, dat zij na een arbeid
van zes weken zeer naar Holland verlangden.
Heel blij waren we met hen, dat ze ver-
moedelijk oud en nieuw, thuis zouden kun
nen Toeren en in huiseljjken familiekring ver
ballen van hun „dagen van strijd en overwin
ning".
VOOR OF TEGEN KOLLEWIJN
HET STANDPUNT VAN PROF.
VAN GINNEKEN.
Prof. Dr. Jac. van Ginneken heeft zijn
artikelenreeksen in <le „Maasfcode", waarin
hij zijn „bekeering" van het Vcreenvoudi
gersstreven op taalgebied verklaart, beslo
ten.
Hij lieoft in zijn slotstukken een twaalftal
uitvoerige stellingen of definities gegoven
voor de nieuwe richtlijnen, die deels bij do
opvattingen van den taalgeleerde .T. Ven-
dryes aansluiten, deels op zijn eigen zelf
standig vergelijkend .onderzoek berusten,
doch in die afwijkingen op een verdere con
sequente toepassing van V endrycs' eigen be
ginselen berusten.
Prof. van Ginneken, die op zijn eigen vroe
ge re overtuiging, in zoover ze de Kollewijn-
sc-he spellingvereenvoudiging betrof, neer
ziet „als op een door de brutale feiten ge
heel in stukken geschoten vesting, die no-
veudien van het begin of aan hij narn
ze bijna passief van ander-en over heel
zwak is geweest", maakt in zijn nieuwe
lichtlijnen onderscheid lusschen „de taal"
(le langape, die Sprache), „een bepaalde
taal" (une langue, lingua) in synchroni
schen zin en in riiacronlschen zin en „een
taaluiting" (une parole, cine Rede, ser.no)
Verder onderscheidt hij tusschen „een tong
val" (un dialecte) en „een litteraire tong
val".
In zijn 7e definitie zegt hij:
„De algemeene t a a 1 is een plaatse
lijke of gewestelijke taal, dié zich, tenge-
Aolgc van een politieke verovering), of door
den invloed van een overtieerschendc so
clale klasse, of door liet veldwinnen van
een toonaangevende letterkunde huiten haar
gebied heeft uitgebreid en daardoor dus de
overhand heeft, hoven alle dialecten".
Zoo ontwikkelt zich in Griekenland in
den tijd van Christus de grootcndcels Atti
sche Koine uit. 'de stadstaal van Athene. Het
Sanskrit is de liturgische kuituurtaai der
Brahmanen-klasse. Hot Latijn der stad Ro
me werd doqr dc legioensoldatcn over heel
West-Europa verspreid. Ook 't Fransch is
eigenlijk de taal der Parijsche bourgeoisie,
evenals het Engelseh op Lcuwlensche keus
uit de Zuid-Engclsche dialecten berust. Hef
Spaansch is de expansie van 't oude Casti
liaansche dialect. Het Portugecsch is de
taal van 't 16e ceuwscbe Lissabon. Hot Rus
sisch is de taal van Moscow uit den tijd van
Peter don Grooten. Daarentegen berusten 't
ïtaliaansch en het Hoogduitsch op de litte
raire werken van Dante, Petraca en Boe
caccio en van de ambtelijke kanselarij ver-
i nieuwd in het Saksisch van Luthers bijbel
vertaling.
Het Nedierlandseh is een verhollandscht
Brabanlsch, gelijk de hoogere kringen van
Den Haag, Leiden, Haarlem en Amsterdam
het in de eerste helft der 17de eeuw hebben
gesproken.
Deze algemeene taal blijft echter, wan
neer zij niet, als het Sanskrit, ïtaliaansch
en het Hoogdui'sch, op het papier is gebo I
ren, vaag en onzeker, tot ze op schrift een
norma vindt. Daarvoor zorgden in-het Por
tugcesch Camoens, in Frankrijk dc gouden
eeuw, in Londen Shakespeare, in Spanje
Cervantes, Calderon en de II. Thoresia; in
het Nederlandsch: Hooft, Vondel en Bikler-
dijk.
Zijn Sc definitie luidt:
„Dc algemeene leestaal ls de Ide
ale. door nauwkeurige spelregels en een
grammatica min of meer vastgestelde nor-
ma, van dc algemeeric taal. welke norma de
overhand krijgt over alle litteraire dialecten,
die tot haar. ontstaan hebben meegewerkt,
maar nu in de meeste gevallen langzaam
maar zeker in onbruik raken. Dat deze
zoo genormaliseerde taal de ontwikkelings-
tendeneem der spreektaal slechts op een
oorhiedigèn afstand voltgt en dus van tijd
tot tijd eene bewuste vernieuwing en her
ziening behoeft, ligt iu haar wezen beslo
ten".
De algemeene leestaal verstaan, Is bet
beste wat. de lagere school aan haar kinde
ren kan loeren.
Dc 9c stelling zegt:
„De algemeene beschaafde
spreektaal heeft voor finidaqienteel sa-
rakier: een onvaste midden-evenredige ta
zijn tusschen al de individ-ueele talen van
degenen die haar spreken. Bij de uitbrei
ding \an het getal der sprekers uit de la
gere klassen, gaat haar beschavingsniveau
onverbiddelijk omlaag, en wordt zij tenslot
te in onzen tijd o\cral vulgair cn kanaal"
Ook dit wordt, door de contemporaine ont
wikkeliug van alle Europeesche nationale
spreektalen eenstemmig bevestigd en ge
staafd. En het Fransch. dat de meeste Euro
peesche laten gewoonlijk een paar tientallen
van jaren voor is. toont dit wel het ullor-
ergst. Het loopgraveü-patois heeft dit ver
schijnsel geaccentueerd, maar niet gescha
pen: het vulgariseorings-proccs was vóór
den oorlog reeds in vollen gang.
En dc 10e stelling:
„De algeracente cultuurtaal
daarentegen 'is genetisch beschouwd
dc spreek- en schrijftaal der élite geweest
van de vorige geslachten, waarloe de groote
schrijvers en dichters veel kostbare schat
ten hebben bijgedragen, cn die thans alleen
door een goed verzorgde litteraire, liefst
gymnasiale, opleiding is aan te leeren, en
van lieverlede weliswaar minder gesproken,
maar nog altijd trouw geschreven wordt
door allen, die prijs stellen op dc bewaring
der natimonale cultuur.
Dc algemeene cultuurtaal ls in feite dan
ook de leestaal der culturéele kringen van
ons volk, de tooneeltaal der groote schouw
burgen, de taal der heter verzorgde groote
dagbladen en de ambtelijke taal der liooge-
re regeer ing".
Deze tiende telling zal aldus Prof. van
Ginneken natuurlijk het felst worden be
streden, om de eenvoudige reden, ri(it alle
beschaafde Nederlanders zonder cultuur
hunne minderwaardigheid in dit opzicht
nooit sullen willen erkennen, terwijl de cul
tuurdragers zich streng verplicht zullen ach
ten zich nooit iéts van die tegenspraak aan
te trekken. Het is deze algemeene cu'luur-
taal vooral, die ge loreerd moot worden in
alle richtingen van Middelbaar en Vnorüe
rolden cl Hooger fndenvjjs.
Prof. van Ginneken geeft in zij a slotarti
kelen ook pandagogische conclusies voor het
lager onderwijs, waarin hij de kennis der
Nederlandsche cultuurtaal als doel van het
verdere moedertaalonderwijs aanprijst en
dit vooral weer op de eerste plaats als lees
taal.
Ten besluite zet Prof. van Ginneken uit
een. dat de Kollewijn-beweging wel veel
goed hééft gedaan door onze moedertaal „te
bevrijden uit de enge gevangenis, waar het
vorig geslacht ze naar de lSde eeUwèché op
vatting had opgesloten", maar dat in do
laatste jaren één voor één at" de te exclusief
geformuleerde grondbeginselen van Kolle
wijn door de nieuwste taahvetenscnap zijn
gelogenstraft.
Zijn afkeuring .gold dan ook alleen het
verouderde, den neergeslagen droesem van
den eens fonkelenden wijn".
Dat hiervoor nu plaats komt voor een
nieuwe synthese-, die al liet gewonnen goed
zal redden, belooft dc geleerde schrijver
binnen niet o.l te langen tijd in een reeks
uitvoerige- publicaties te komen bewijzen.
Uit het Sociale Leven.
DE WERKLOOSHEID IX DE BLOEM
BOLLENSTREEK
Do gemeenten Llsse, Sassenhelm, Noordwljk,
Noordwijkerhout, Voorhout en Hlllegoin, heb
ben oen uniforme regeling inzako het te werk
Ftellon van werkloozen ln de bloembollen
streek In het leven geroepen.
Een commissie word het vorig jaar simen-
Jesteld. om het vraagstuk dor werkloosheid in
c bloembollenstreek ln broederen omvang te
bestndeeren.
Eon onderzoek naar den omvang der werk
loosheid werd overbodig geacht, daar ze overal
ls te constateeren. Wel werden do oorzaken
dor werkloosheid opgespoord. In verband hier
mede werd gewezen op de gewijzigde cultuur-
methode. de bepc-rkte oppervlakte grond,
machinale grondbewerking, de toovloed
arbeiders en het gemis aan sociaal gevoel.
.Us middelen, om dit euvel te voorkomen, al
thans te beperken, werd aaubevolen het aantal
vaste arbeiders uit tc- breiden, geen aangenomen
werk te bevorderen, doch daggeldwerk meer als
regel in te voeren, een speciale regeling voor
arbeidsbemiddeling,, zoo min mogelijk betrek-
leen van arbeiders van elders, een andere rege
ling van het verhuren van woningen en werk
verruiming door patroons, de gemeenten en de
lndustrlëelen.
Wat do werkverruiming hetreft, de patroon?
en de gemeenten zouden verschillende werken
in de wintermaanden, ln elk geval ln do werk
loosheidsperiode, kunnen laten uitvoeren. Oolc,
zag de commissie industriemogelijkheden onder
het oog. Wijziging van dc-n loonstandaard zou
geen wijziging in do werkloosheid brengen.
middelen tor leniging wc-rd een regeling
loninhoudlng" aanbevolen warovor de
moeningen uiteen liepen en een afdoende
lljko regeling der werkloosheidsverzeke-
lot ccn
NED. PROT. CER. SCHIPPERSBOND
De Xe d. Frot. Chr. Schippersbond houdt
Woensdag 21 Jan. a.s. ztin jaarvergadering in
„Krasnapolsky" te Amsterdam, aanvangende
11 uur 's morgens.
Do do<-ii tor vereen i ging van den Xederl. Frot.
Chi. Schippersbond. de Nat. Chr. Onderwlls.
ccnlging, houdt dienzelfden dag op dezelfde
plaats te 's namiddags half vier haar jaarver
gadering.
BOND VAN NEDERL.. CHRISTEL.
HOUTBEWERKERS ENZ.
Bovengenoemde Bond heeft thans meer dan
SfiOfl ledon. Tien nieuwe afdoelingcn werden
ln 1930 opgericht
NED. CHR. BOND VAN PERSONEEL
IN PUBLIEREN DIENST
Tc jfutten (Cild.) is oen afdeeliug opgericht
v.-ui den Ned. Chr. Bond van personeel in pu-
bllekon dienst.
SCHAKEN
HET SCHAAKTOURNOOI TE HASTINGEN
Het pchaaktoumooi te Hastlngoft. waarin
verschillende beroemdheden elkander bekam
pen. is aangevnngc-r De uitslagen van dc
cerate ronde lulden als volgt:
MenchikYat.es. afgebroken: Winter
verliest van dr. Suwe: Thomas slaat Tylor:
Sultan Khan slant MIc el 1Capablanca slaat
Collo. Tweede afdeellng: Alexander verliest
van Norman; IllingworthTlohr. afgebroken;
BaratzNootenboom. afgebroken: Koltnnowski
Braodbc-nt, remis; JacksonR ells tab. remise.
Betreffende de tweede ronde worden de vol
gende uitslagen gemeld:
Buwc verliest van Menchik: TylorWinter,
remise; Michel wint van Thomas; Collo verliest
van Sultan Ivhar Capablanca wint van Yales.
Twcde afdeellng: Flohr slaat Alexander; Noo
tenboom slaat. Tlllngsworlh: BroadbentBHratz
afgebroken; Rellstab wint van Koltanowski;
Jackson wint van Norman.
Afgebroken partijen; Illingworth verliest van
Flohr; Baratz spelt remise tegen Noteboom.
De uitslagen van de derde ronde zijn:
Me.l. Menchik remise met Tylor, Yates ver
liest van dr. EUwe, Winter remise met Mlchell.
Thomns slaat Collo, Sultan Khan slaat Capa
blanca.
Tweede afdeellng:
Alexander slaat Noteboom. Norman remise
met Flohr. Illingworth verljest van Broadbent.
BaratzRellstab, afgébro"t?n, Koltunofski
Jackson, afgebroken. Broadbent rc-mlse met Ba
ratz.
„vertellen wie hem el gen Rik voor het wagentje
„gespannen heeft?"
Het antwoord zag ik nu 23 December j.I..
to>»n ik de zitting der Tweede Kamer be
woond"
Gelooft Nederland nu nóg, aan i'teun voor de
tarwe—boeren, door dit t-.rwcwetje?
Neen. mijnheer de hoofd-redacteur. het ont-
wero Maal- en Menggebod >s nu reeds in enkele
weken van naam verouderd, het heet nu on-
°chuld(gwcg: Tarwewctjo. maar de juiste be
doeling is niets anders dan; (en dóArom had
eerlijkheidshalve het ontwerp ook moeten ge
noemd worden)
„Wets-ontwerp tot vernietiging van den im
port cn Handel in Bultcnlandsehe Tarwebloem
tot ontneming vgn het recht tot mélan-
geeren daarvan door de Bakkerij".
Ik acht het dan ook best mogeiitk, dat na
i\erhoonto anunemlug door de Eerste Kamer,
het Bestuur van d*n Ncderlandschen Bakkers-
Bond. spoedig daarna, hnro leden ter algemeene
rgaderlng bijeenroept, tot het aannemen van
het volgend^ voorstel:
Het Bestuur en de Leden van den Ncder-
tandschen Bakkers-Bond. in vergadering bij
een. gehouden dente
gehoord de nicdcdooling dat de Eerste- cn
Tweede Kanier het maal- en nienggebod (zoo
genaamd Tarwo\vots-)ontworp aangenomen
hooft, waardoor der Bakkerij het Eeuwenoud
Recht; om zélf hare eigen tarwebloem-mélanges
maken, ontnomen wordt.
3eslu!t met algemeene stemmen, daartegen
protesteeren. on. huar bakkerijen in bet ge-
hééle land te sluiten, totdat dat vvet-ontwerp
weer ingetrokken is. en haar dat Eeuwenoude
Recht weer teruggegeven wordt, van dit haar
besluit kennis te geven aan Zijne Excellentie
den Minister van Landbouw etc.. en. gaat over
tot de orde vau den dag.
Ik vertrouw, dat zulks niet noodig zal zun.
ant. dat dc leden der Eersto Kamer dit wets
ontwerp tot wet zullen degradeeren. dat acht
ik tot heden voor totnal onmogelijk!
Hoogachtend.
P. C. C. SIMONS.
Rotterdam. 30 December 1930.
Naschrift Redactie: TV8 hebben dit stuk
..in den inzender, die ter sake kundig is. niet
willen weigeren. Echter kon hü geen slechter
raad geven, dun h(j deed. wil hü zün doel be
reiken. Natuurlijk is dit stnklngsdreigement ge
heel en al uit den booze. De Nederlandsche
bakkerij zal wel wijzer zlln. Het zou een moor
geschiedenis worden, als elke groep burgers
om de beurt den boel neer ging gooien, als de
Volksvertegenwoordiging een wet aannam,
waarvan men schadelijke gevolgen vreesde.
Vandaag de bakkers: morgen de spoormen-
schen: overmorgen de politie: on daartussclien
In de ambtenaren. Op do Eersto Ka™""
dit dreigement wel bijster weinig
oefenen. Daar werlct
Spilt ons
dat het pufverbod eer reden tot pessimisme
geeft dan tot optimisme:
dat andere maatregelen, welke de puf-
gst inderdaad tegengaan en vinctavernle»
tlging voorkomen. nooizakcltyk zün.
E. DE JONG.
oud-Sc hipper.
Meerburgkadc CS. Katwijk aan Zee.
Ingezonden Stukken.
(Bullen verantwoordelijkheid der Redactie)
HET MAAL- EN MENGGEBOD,
NU GENAAMD TARWE WET JE
Het Tarwowelje is door de Tweede Kamer
met 58 tegen 31 stemmc-n aangenomen. Zllne
Excellentie dc Minister van Landbouw etc..
was lu zijn verdediging van dit onderwerp niet
sterk. TVIe trouwens wèl! on, toen Zijne Exe.
mededeelde, dat, uls het amendement von Mrs.
BoonOud aangenomen werd, het ontwerp
tnrwewet Ingetrokken zoude worden, hadden
de leden dor Tweede Kamer Z.Exc. dien dienst
moeten bewijzen, waardoor Z.Exc. den tarwe
boeren op degelijker., den meel-Import. -handel.
BakkerU etc. etc., minder schadende wUze, had
kunnen helpen.
I>" ledon der Tweede Kamer hebben dien
noodroep niet begrepen dachten wellicht aan
de portefeuille-aanbieding, het resultaat daar
van Is U hekend.
Gelukkig hebben wij nu. behalve het intel-
1 t der Natie in de Tweede Kamer, óók nog
hetzelfde in de Eerste Kantel, hetwelk die
vrees niet behoeft te veronderstellen, nog vrij
uit kan spreken, c-n, de ramp voor ons land,
nog tlldig zal kunnen voorkomen, want, als
Amerika. Engeland en Frankrijk geen tarwe
bloem meer naar Nederland kunnen verkoopen.
omdat Nederland het particuliere belang van
conigo meelfabrikanten protégeert boven bet
algemeen landsbelang, niettegenstaande de be
wering. dat zulks geschiedt om de noodlijden
de tarwe-boeren tc-r hulp to komen, dan heb
ben dfc landen geen enkele reden meer. om
van Nederland de bloembollen, aardappelen,
groenten, vleesch, eieren, boter etc.. te koopen,
cn dón zal in 1931 blijken de funeste gevolgen
daarvan, en zullen de TuJnderè, Akkerhouwers
en andere Boeren véél harder en. mét roden,
klagen over de gevolgen der tarwowet, dan
ooit de tarwo-hoeren hebben kunnen doen. over
het beetje tarwe, dat jaarlijks in Nederland
groeit.
Eén der ïcden der Tweede Kamer riep, aan
het einde zijner reden: „Mijnheer de Voorzitter,
de. tavwe.bocren behoeven niet te denken, dat
zii door dezen Minister geholpen zullen worden,
al belooft bil hot hen".
Zag deze geachte afgevaardigde, toen hl)
zulks uitriep, ook in de Gezanten-logo zitten
de hoeren Laan en de Koster, de heeren meel
fabrikanten? en. zag h(j óók. dat die heoron
briefjes lieten brengen aan Zijne Excellentie
den Minister van Landbouw etc.. en wel door
oemiddeling van den geachte afgevaardigde Dr.
Lovink?
Ik mocht 23 November j.I.. ln m(jn weko-
iflksoh markt-ovorzicht in „Do Maasbode" wel
vragen
„Zou Dr. Lovink ons nu eens eerlijk willen
zoudt natuurlijk in elk gezin het
CHRISTELIJK DAGBLAD wenschen!
U ons eens een gezin op, waar het
nog niet gelezen wordt.
Noot van den Inzender:
Aj staat ook wetenschappelijk vast. dat de zee
een groot reinigend vermogen beert, voor m[i en
de meeste, zoo niet alle vls-chers. bltjft de
aag open. of het in *cc werpen van zoo'n
note dood» massa vlsch de visehetand niet
1 benadeelen. Wel weten wlf. dat. wanneer
men ln een goede vieschcrn. enkele doode vls-
«chen ln het net krUgt. do vfsscherü als ge
ëindigd wordt beschouwd.
ivloed ult-
i met argumenten.
voor den goachten inzender.
DE PUFVANGST
de Telegraaf van 16 December komt een
ai tl kei voor van den hcer van Gelder, oud-
Redacteur van de VlssehertJ-Courant. Hlerlr
geeft <!•-• heer van Gelder zijn meen mg .weer
aangaande dc ptifvl86eherU.
Hierin wordt o m. gezegdOmdat de opbrengst
der puf geheel ten govdo kwam van de beman-
r.ing was het vanzelfsprekend dat de traw 1-
visschers zich meer gingen tdelcggen op net
vangen van puf, dan op die van volwaardige
Deze uitspraak wordt door niet-deskundlgcn
direct als logisch aanvaard, doch is niettemin
,n .5ti Ucl met de werkelijkheid. De waar.aeld is
dat wanneer men zich inderdaad zou gaan toe
lagen op het vangen van ..Fuf". de besomming
van volwaardige vlsch zou dalen, en. doordat
dr- vlssclier op zeker percentage van de winst
vaart, zouden z0n totaal-verdiensten daardoor
aanzienlijk verminderots.
Ondergotoekende noodigt iedere deskundige
trawlvisschcr uil dit te willen tegenspreken,
zon meening !n do courant tc publiceeren en
met zijn volle naam tc onderteekenen.
Hieruit volgt, dat de trawlvlsachers niet spe
ciaal op puf vlsschen.
Iedere vis-chor. zonder uitzondering, acht het
een ecr oen fa'oogere besomming tc behalen dan
zijn collega's. Een schipper Immers, die zlln
rc-eder een hooge besötnming kan aanbieden is
een filnkc vont, oen kundige visscher, voor
z(jn taak berekend cn ln hoog aanzien. Do an
der daarentegen wordt als met berekend voor
zijn taak beschouwd. Dezo laatste zal spoedig
„schlpper-af" zl)n. '.ictgeen onder meer geen
kleine flnantlcclc gevolgen voor hem zou heb
ben.
De schipper belits alleen. zODder inmenging
dei matrozen, waar en wanneer gevlscht zal
worden. Men moot wei zeer dom zijn om te
veronderstellen, dat een schipper, foor speciaal
op puf tc gaan vlsschen, zich aan bovenge
noemd© gevolgen zul gaan blootstellen.
Ondergeteekende meent dan ook, dat de heer
van Gelder bljjk geeft do praktijk van de trawl-
vlsschcriJ niet tc ltcnncn. wanneer hü beweert,
dat do trawlvlsscher zich meer op de pufvangst.
dan op de vnngst van volwaardige vlsch zou
teelcggen.
Voorts zegt de hcer van Gelder, dat het Puf
verbod reden geeft tot optimisme, wat betreft
do vischetand in dc Noordzee. De trawlers cn
loggers zullen straks, evenals voorheen, daar
gaan vlaachen, waor z|j hopen waardevolle vlec-t
to. zullen vangen, met gevolg, dat precies even
veel puf zal worden gevangen als voorheen.
Hieraan veranderd een pufaanvoerverhod niets.
Doch nu komt hot verschil: Die puf werd
voorheen aangevoerd cn verkocht en verhoogde
aldus de verdiensten der viseehc-rs. Dat gaf weer
vele anderen werk en brood. Straks moet die
puf overboord gegooid worden en Is 90 ver
nietigd. hetgeen wetenscbappelük is vastgesteld.
Qp dc wlnstztfdo van liet „I'uf aan voer ver bod"
komt dus tc staan 10 7c, plu» het (ln ver
houding vdn het totaal) geringe percentage, dat
door de schoklcer-s gedurende zekeren tijd» van
hot jaar doclbowust wordt opgevlsclrt,
lil totaal genomen zal het nadeel, door 'het
pufverbod veol grooter zün dan het voordeol en
er ls. dunkt ons. niet do minste grond voor
optimisme in don geest van den heer van Gelder
Pnarby komt. dat het aandeel in dc wirvst,
vermeerderd niet dc opbrengst van de puf nog
nauwelijks voldoende is om de „genegenheid1
van de visschers voor de trawlvisscherU leven-
te vervallen, omdat do rceders niet in staat *lJn
voor dit bedrijf "n hehoor'.ük loon uit te betalen.
Ötagnutle In het bedrijf is dan ook geenszins
denkbeeldig tc nebtan.
Of ondergeteekende dan het vernietigen van
zulke massa's Jonge vlsch noodlottig acht
vcor den vl-schstand in de Noordzee? Zeer zeker.
Hierop hebben w(J meermalen ln de pers en or
vergaderingen gesproken cn gewezen. Maar geen
verbod van aanvoer van onopzettelijk gevangen
jonge vlsch zul hierin verbetering brengen.
Sehryver ziet meer '.ïeil ln het tegengaan van
het vangen cn vernietigen van jonge vlsch en
vischbroed. hetgeen op groote schaal plaats
vindt op dc z.g. broedplaatsen. Deze gronden
«tin immers goed bekend?
In tegenstelling met den heer ran Gelder
meent schrUvcr dezes:
a. dat van speciale pufvlsscherij geen sprake
ls;
MALAISE EN MIDDENSTAND
Tn Uw blad is reeds meermalen over de ma
laise geschreven, doch ik zou gaarne een po
ging wagen, om deze zaak vanuit een ander
oogpunt te bezien, dun nlgem-.--»n gebruikelijk is
De malaise ontstaat toch, hetzij door over
productie hetzij door onderconsumptic. Wan
neer vraag .-n aanbod niet inet elkaar ln over
oenstemming z(jn, ontstaat er een wanverhou
ding. welke „Crlsi6" genoemd wordt, en ein
digt met een toestand, welke men „Malaise"
noemt.
In dit overgangstijdperk tracht een leder zoo
einlg mogelijk In to koopen omdat men steeds
noopt, morgen goedkooper te kunnc-n koopen
Hierdoor ontstaat een dusdanige toestand, dat
zelfs wanneer de productie afneemt, de we
reldvoorraden steeds toenemen, doordat nie
mand koopt, en daardoor de consumptie (ver
koop) belangrijk wordt ingekrompen.
Mannen van betcekenls. zooals .cir Henrv
pete-rding. President-Directeur vin de Konin
klijke Petroleum schreef dan ook onlangs, dat
tegenwoordig^ malaise meer nadoelen on
dervond van dc zgn. ondcrconsumptie. dan van
rerproductlb.
Wat is echter het resultaat van de onder-
.consumptie?
ln de allereerste plaat®, dat verschillende
fabrieken, zelfs die welke mei de crisis aan-
vankclülc niets te maken hndden. minder werk
hebben en genoodzaakt zlln personeel tc ont
slaan, met gevolg: toenemende werkloosheid
De werkloosheid heeft tengevolge, dat de
koopkracht van de massa vermindert, waarvan
hot resultaat is. dat do omzetten van dc mid
denstandszaken steeds Inkrimpen. Nu wordt
wel als remedie genoemd, dnb de winkeliers
hun prijzen mocto.n verlagen, maar als de
koopkracht ontbreekt. dan is het resultaat
hiervan toch niet voldoende.
Bovendien wordt deze malaise door zeker»
politieke personen gaarne aangegrepen, om de
maatschappelijke orde zoo mogelijk nog meer
te kunnen verstoren.
De vraag ls nu. is er wol aanleiding en
heeft het z(jn voordeol. dat de Middenstand
zijn inkoopen en aanvulling van zün voor»
raden nog langer uitstelt.
Naar rutin ineening niet, want dc- wereld-
prlizcn zün gedurende een tweetal maanden
reeds stabiel. Wanneer dus g«en lagere prü-
zen meer zün te verwachten, wat trouwens
do meening is van de vooraanstaande ban
kier® en economen, zoowel in Amerika, als ln
Europa, beteckent het uitstellen van oankoo-
pen Indirect dan ook niet anders dan bevor»
dering der werkloosheid.
De gevolgen hiervan zün bekend: minder
mindere koopkracht, hoogere bedragen aan
werkloozenstcun door Rük cn Gemeenten, met
uiteindelijk gevolg, verhoogde belastingen, om
van pi-litekï onrust niet te spreken.
Zooals hierboven uiteengezet, behoeft op
lagere prijzen dan thans niet gerekend t-»
worden, want de meeste artikelen hebben
thans een no teer Ing beneden kostprijs en zulle
een toestand kan niet voortduren.
Het wil mjj don ook voorkomen, dat. wan
neer de Middenstand zün eigen belang inziet
htj züu inkoopen niet langer meer zal uit
stellen. waurdoor de „Malaise", met al haar
nadeelIgc gevolge vermoedelijk eerder verdwe
nen zal zün dan thans door velen, welke alles
door eon zwarte bril beküken. wordt beweerd
al kunnen zü hiervoor geen bewüs aanvoeren
"Wanneer do werklooslu-ld bestreden wordt,
Is reeds veel, zoo niet alles gewonnen.
Den Haag, Dec. 1930.
W. VAN MANEN
S.D.A.P. EN MOBILISATIE
Het ls de moriaan gewasschcn om met d«
leiders der S.D.A.P. te spreken over ..burger
plichten". Immers die gelden voor hen niet. Ook
„burgerlijke" moraal geldt voor h(n niet. Dat
wordt allemaal geleerd in dc socialistische lite
ratuur. en b.v. oolc door Albardn bewezen. Na
heeft het beteekenls om hen niettemin het recht
cn do moraal van dc ..burgerlijke" staat en
maatschuppij voor te houden, en ben daaraan
ook te willen doen beantwoorden, maar veol
z.il dat niet baten. Toch doe men dat toch maar
liever, dan voor hun geschreeuw of gedrelg uit
den weg te gaan. of ln paniekstemming te ge
raken over een Kerstrede voering van Al bard a.
Gelooven de socialisten zelf wel dat zij een
mobilisatie zutlen kunnen tegenhouden; Het
is gebleken, dal zij. toen het er op aan kwam,
dat niet eenswilden ook. cn Vliegen wou
zelfs gaan vechten, cn de buitctilnndscbc genos»
sou bevochten dapper elknar.
Maar afgedacht van deze Ds der historie kas
vastgesteld worden dat do socialisten in Neder
land. de mobilisatie tegen den aanvaller niec
zullen kunnen verijdelen, omdat hun
daartoe de macht ontbreekt, evengoed als hea
rlc macht en daarom den moed ontbreekt oni^
gelijk als ln 190S nog werd beproefd, een z-g.
atgeincene staking tc proclameren. Want te
genover de socialistische arbeiderspartij, staat
oen schier even groot aantal georganiseerd»
Christelijke en R.-Kath. arbeiders, die alleen
reeds in hoofdzaak In staat bicken 1918 t«
fnuiken.
Voeg daar nu nog bij' de „burgerlijke" man
nelijke bevolking, die zeker dc socialisten niet
steunen zal. waar zou dan dc macht ran Al-
barda zijn om dc mobilisatie tegen tc houden?
Een voorafgaande proclamatie van dc ...alge
meene staking" zou al reeds een finale „vergis
sing" zijn.
In dl pes te wezen rekenen zij dan ook niet op
*n krachten, maar op een paniek-
het volk en b ij dA
r I n g. Om dan hun slag te elaan! 5iij
loeren op het oogenbllk dat dc Regeering rade
loos is. en het volk redeloos, om dan door een
snelle daad het roer van staat ln handen te«
nemen, al zou dut zelfs gebeuren moeten in e-n
tijd als het vijandelijke leger Uc grenzen zou
overschrijden.
Men behoeft hierbij geen onderscheid te ma
ken tusschen Albarda of Lou de Visser, want
die twee worden hot dan samen wel eens. or
zoo njet dan kan Alhnrda-Sar. nskl zien waar
hij nog tijdig het lijf weet te bergen. Daarom
ls het noodig dat Christelijk Nederland het
hoofd koel houdt, hel geweer aan den voet. en
In dc houding. Dat is boter voorbehoedmiddel
voor fle rovoluttezickto dun hen „burgerlijke"
plichten voor te houden, wat in hun ooren
slappe kost ia. Dc 60.900 man van de Vrljw,
medicijn.
H. BOUWMEESTER-
hun
Landstorm i
beter
KERKELIJK LEVEN IN 1930
VERBROKKELING
EN EENHEIDSBEWEGING
x
Aan het einde van het vorige jaar wezen
we er op, da-t de gang van het Kerkelijk
leven een achtenvaarieche gang nog
ateeds bestendigd werd. Door lal'van uit
spraken en 6tatiati6che gegevens werd dat
aangetoond. Ook ditmaal zijn er weer zulke
sterk deprimeerende cijfers. Evenwel, om
niet iu herhalingen te vallen, laten we die
ditmaal weg.
Een beeld van den stand van het Kerke
lijk leven zien we in het feit, dat (e Amster
dam weldra de karakteristieke, ronde Lu-
thersche Kerk als een ontzielde steenmassa,
zal staan, gelijk dat daar reeds het geval is
met de Hervormde Zuiderkerk en de Room-
sche Augoistinuskerk aan het Rusland, en
ook het geval staat te worden met „Salva-
tdri" oftewel de Schotsche Zendingskerk. In
het centrum der groote steden worden op
den duur schier allo kerken tot sluiting ge
doemd, om plaats te maken voor de banken,
kantoren on magazijnen van materialistisch
zakenleven of zelf6 voor tempels van we-
reldsch en wuft vermaak. Wel worden in de
jonge stadswijken nieuwe kerken gebouwd,
doch niet alleen spreken haar plaats en stijl
ons minder toe, maar ook heel het Kerkelijk
leven, dat min of meer in haar zich demon
streert, vertoont zoo Veelszins het beeld van
den nieuwen tijd, dat Bitteraard zon- en
schaduwkant heeft, doch zeker meer aan
vergankelijkheid dan aan rotsvastheid doet
denken.
In en om het Kerkelijk leven ls veel cn
velerlei actie, doch weinigen durven zeggen
dat dit een onmiskenbaar groei- cn bloeiver-
6Chijnsel is. Allee moet gedaan wordon tot
zelfhandhaving in den strijd tegen onver
schilligheid, vijandschap en sectewezon. De
innerlijke kracht neemt eer af dan toe. Van
„uitbouw" komt weinig of niets.
De Gereformeerde Kerken mogen wijzen
op institueering van nieuwe zelfstandige
Kerken te Borne, Ca6tricum, Dinxperlo,
Kantens cn Lutterade. maar ln De I.eek ont
stond een „Doleerende Kerk", in Middelhar.
nis had een niet onbeteekenende uittreding
plaats en ook elders zijn verschijnselen
waar te nemen, die op naderende „scheu
ring" wijzen.
Ook werden nieuwe Geref. Gemeenten ge
ïnstitueerd, maar die te Giessendam cn Wer
kendam zijn geheel of zoo goed als geheel
uit de gemeenschap dier Kerken getreden
en vormden een „Hersteld Verhand".
De Ned. Hervormde Kerk blijft lijdende
aan een ernstigen richtingsstrijd. Wie don
naam van Oude- en Nijehorne noemt, waai
de vrijzinnige Kerkeraad den rechtzinnigcn
predikant don voet dwarszét en het Class.
Bestuur van Heeronveon dien predikant, die
door de Synode vrijgesproken werd, met don
Kerkeraad zelfs provisioneel in de ambts
bediening schorste, heeft dnrraee een con
flict aangewezen, dat in tal van Gemeenten
ontstaan kan, wijl de elementen daarvoor
wel aanwezig zijn. Bovendien zijn er in deze
Kerkgemeenschap die over de handhaving
van haar confessioneelen grondslag aller
minst zich druk maken en zelfs die geener
lei teeken van medeleven toonen. Toen dezer
dagen in dc Gemeente van Kralingen op een
„Kcrkeraadslezing" door een Amsterdamse!)
■predikant een causerie gehouden werd over
„Geestelijke -zoutzakken", zal bij do exegese
van den titel wel meer verwijtend het accent
op de „zakken" gelegd zijn, dan dat met
dankbaarheid op de aanwezigheid van veel
krachtig „zout" kon wordon gewezen. Tegen-
lover deze indolentie mag gewezen worden op
het stichten van een Federatie van .Tong-
Hervormden, die plaatselijk o.m. Bijbe'.krin-
gen, catechetieche en Zendingsstudiekrin
gen zoowel als kringen voor geestelijke stro;i-
mingon organiseeren.
In de Luthersche Kerk heeft een scribent,
die voor het welzijn zijner Kerk blijkbaar
slechts één of een half oog voor de nood
zakelijkheid van handhaving der eigen be
lijdenis had, in de rechtzinnige „Wartburg"
de vraag gesteld,'of de Protestanten het
niet „te druk hebben met richtingsstrijd en
aanverwante artikolen"; of „het Piotestan-
t.isme niet fe veel kracht zoekt, ©enerzijds
in negatief vaak hoonend optreden tegen
Rome cn ter anderer zyde m positieve ver
troebeling van de reformatorische grondbe
ginselen"; en of niet „de bloedarme Pro
testanten en Lutheranen uit hun lethan-gi-
schon slaap (moeten) ontwaken. In hetzelfde
orgaan klonk niet lang daarna een geheel an
der geluid, dat dankbaar concludeerde „dat de
geest van het positieve, confessioueLde Lu
theranisme winnende is in dc andere
Luthersche groep (de Kvang. Luth. Kerk),
welke modernistische elementen bevat". Bij
den voortduur is ook in het afgeloopcn jaar
in de pers aangedrongen op" hereeniging
van de beide Luthersche Kerkengroepen.
In de Luthersche Prediknntcnvercenigiru
word een referaat gehouden over: „Fusie
of federatief verband tusschen de Luther
sche Kerken in Nederland?" waarna door
haar een motie werd aangenomen, eenstem
mig als haar overtuiging uitsprekende: „dat
een hereeniging van de beide Luthersche
Kerken in ons vaderland in don vorm van
een federatief verhand als een wonschei ij ke
vrucht van den geest van hef Stockholmer
Congres, een ernstige en dringende eisch
des tijds en een üode welgevallig werk is".
N'iet alleen moest telkens in de Kerken
groepen zelf opgetreden worden tegou in
wendige beroering, maar ook tegen den
„vijand van buiten" heeft men getracht te
strijden, althans positie te nemen. Als een
der middelen daartoe werd ook in het voor
bijgegane jaar weer aangedrongen op ver
sterking van den interkerkelijken band tus
schen de belijders en de Kerkgemeenschap
pen
N'iet alleen zijn de tendenzen, die hij de
„MechelsChe besprekingen" drijfveer cn
doelwit waren, neg levende, maar ook in
ons land werd weer eens publiek nan de
orde gesteld door Prof. Dr. Alpli. Muldere
de roep van en tot Rome door een inlei
dende studie op het ..Hereenigingsvraag
stuk", uitgewerkt in zijn hoek „Naar Ker
kelijke Eenheid". In Protestantsehe krin
gen is hiervoor slechts matige belangstel
ling getoond, waar duidelijk was, dat met
„hereeniging" u1 (sluitend bedoeld was een
algehpftle overgang naar Romo
Bij al den moeizame» arbeid voorsamen-
werking of veréeniging is telkens weer ge
bleken hoe ©enerzijds ideëel e geestdrift
aanzet tot t-lkcns nieuwe pogingen en an
derzijds nuchtere beschouwing twijfelt aan
bei vinden van genoegzame gemeenschap
pelijke grondslagen en de reêele waarde»
van religieus eclecticisme.
In het begin van 1930 werd publicatie ge
daan. dat was opgericht een vereeniging
„Bond van Gereformeerden (Calvinisten)
in Nederland", beoogende den hand tus^
schcn de belijderé der Gereformeerde religie
in ons land te versterken, de grootst moge
lijke samenwerking tusschen lien te bevor
deren, de in dc confessie vervatte waar
heden 1© propagecren en betrekkingen met
Gereformeerden (Calvinisten) in het bui
tonland aan te knoopen en te versterken. Al
spoedig werd op dezen Bond crïtiek ge
oefend, o.a. door Ds. J. J. Buskes en Ds. K.
Schilder, die het er over eens waren dat onder
dc vereenigden slechts een nominale, doch
geen reëel© basis zou aanwezig zijn. Waar
op als tegencriliek gevolgd is: „Wie dood
blijft op wat in Nederland de Gereformeer
den splitst in Kerkformaties en Kerkvor
men. moet liever niet meedoen; hij heeft
seen wereldvisie, hij behoort in dezen
kring niet thuic", door welk testimonium
weer de kwalificaties van „ruim" en „he
krompen", al dan niet terecht, uitgereikt
werden. Sinds do publicatie v'an dc oprich
ting van den Bond is geenerlei openbaar
leveii6teekon van haar meer vernomen.
De idee van Stockholm, later door Lau
sanne cn Gcnève op sommige punten in
concreto uitgewerkt, heeft ook in het af
geloopcn jaar in ons land nieuwe actio
zich doen ontwikkelen. Vanwege de Synode
der Ned. Hervormde Kerk werd aan ver
schillende wProte®tant6Ch'e Kerkgenoot
schappen" en aan de Oud-Bisschoppelijke
Clorezy voorgesteld een gezamenlijke ver
gadering van vertegenwoordigers te hou
den, teneinde te overwegen wat zou kun
nen gedaan wordon in den geest van do
Stockholmer Wereldconferentie van Kerken
De Synode van de Hereteld Evan?. Lu
thersche Kerk besloot officieel tot aanslui
ting aan de beweging van het Luthersch
Wereldconvent.
De Generale Synode der Gereformeerde
Kerken die hgt besluit na® niet tt>£ te til
den tol do «fdeeling Nederland van den
Wereldbond van Kerken, heeft daarenfei
gen wel besloten deputaten te benoemen
om zoo mogelijk te komen tot een „inter®
nationale" Gereformeerde Svnode in Ne
derland.
De voorloopige Classis Amsterdam van
Geref. Kerken in Hersteld Verband, welke
vergadering het karakter van een Synode
draagt, heeft naar aanleiding van do vraag
omtrent liet al of niet optreden in haar
offirieele godsdienstoefeningen vnn predi
kanten die niet tot dit Kerkverband belmo
ren. een afzonderlijke conferentie gehouden
tot het bespreken van de houding dezer
Kerken ton aanzien van de Kerkelijke een
heidsbeweging in het algemeen.
Als openbaring van saunihoorigheidage-
voel 1 egenover het ongodisme in zijn
hruutsten vorm en de geloofsvervolging in
Rusland, zij hier tenslotte in herinnering
gebracht, dot met alleen bidstonden voor
den nood der Christenheid gehouden zijn
door de Ned. Hervormde Kerk, de Geref.
Kerken en de Chr. Geref. Kerk over geheel
het land, maar dat ook in verschillende
plaatsen, gelijk in het buitenland geschied
de, protestvergaderingon belegd zijn. waar
in voorgangens van zeer onderscheiden
Kerkelijke of godsdienstige gemeenschap
pen optraden. In Rotterdam b.v. traden in
eenzelfde vergadering: op: een Hervormd,
een Gereformeerd en een Doopsgezind pre
dikant, een Roomsch-Katholiek en eon Ouï-
Roomsch pastoor, alsmede een Opperrabijn.
Een onrzekend feit in het Kerkelijk zoo sterk
verdeelde Nederland.
