MAANDAG 29 DECEMBER 1930
TWEEDE BLAD PAG. 6
STADSNIEUWS
DE KWESTIE VAN HET BEWAARSCHOOLONDERWIJS
Uit den Omtrek
Voornaamste Nieuws.
GEMEENTEZAKEN
HET SECTIE VERSLAG OVER DE
BEGROOTING 1931
Ann he Sectieverslag en <le memorie van
antwoord van B. en W, over de begrootinig
1931 ontlecncn we het volgende:
Algemeen Bestuur.
Van enkele zijden werd B. en W. hulde
gebracht voor het gevoerde beleid; er is
reden tot tevredenheid: goede regeling voor
de werklieden, voorziening in de sociale
«onden, verlaging der belasting, ais wist het
college, dat er waarschijnlijk een tekort zou
komen. Een der leden betreurt, dat de bour
geoisie aan het vertegenwoordigend stelsel
minder waarde gaat hechten en de arbei
ders klasse haar vertrouwen daarin gaat
verliezen. De overheid moet daartegen wa
ken en maatregelen tegen den crisistijd
moeten voor alles gaan. Vandaar 't geregeld
aandringen der S.D.A.l'. op productief werk,
waarmede geen critiek op U. en W. is be
doeld en ook bespoediging van publieke
werken. Dit lid is verder tegen cle straat-
belasting. die z.i. weer moet verdwijnen; in
plaats daarvan wil hij 50 opcenten op da
vermogensbelasting, weer invoering van de
zakelijke belasting op het bedrijf, invoering
van een belasting op bouwterreinen. Het
ontbrekende moet worden genomen van het
batig 6aldo van 1929, dat B. en YV. willen
storten in hot fonds voor Stadsverbetering
en sociale doeleinden.
De crisisnooduitgaven moeten bestreden
worden uit de algemecne reserve en zoo de
crisis aanhoudt, zal men moeten overgaan
'tot een belastingheffing met meer progres
sie. terwijl het rijk meer steun zal moeten
-verleunen. Een verlaging der licht tarieven
durft hij nu niet. voorstellen, al acht hij het
gevaarlijk, dat de gemeente daarop drijft.
Hij acht den tijd gekomen voor publieke
plannen tot grenswijziging met Oegetgeest
en andere dorpen, als dit noodig is.
Een ander lid bestrijdt liet optreden der
S.D.A.P. als het vertrouwen schokken in
het vertegenwoordigend stelsel, zonder dat
de critiek gepaard gaut met gedocumen
teerde bewijsvoering. Uitbreiding is z.i.
niet alijd een algemeen belang, moet prac-
tisch worden bekeken.
Tenslotte betreurt een lid, dat door de
wijze van behandeling van het Stadhuis
vraagstuk door B. en W. de oplossing na
2 jaar bijkans niet gevorderd is.
B. en W. danken voor de hulde en ver
zekeren met ijver en lust in 't belang der
tfansche burgerij werkzaam te zullen blij
ven. Speciaal de v erloosheid heeft hun
volle aandacht en zij vertrouwen, dat het
ook de S.D.A.P. nu wel duidelijk zal zijn,
dat het 't college daarmede ernst is. Het niet
werklooze deel der bevolking mag daardoor
echter niet in het gedrang komen. De fi
nancieels opmerkingen beantwoorden B. en
YV. bij het desbetreffend voorstel. Op grens
wijziging is hun volle aandacht, gericht,
doch in publieke behandeling zien zij nog
geen heil. Zij betwisten, dat het Stadhuis
vraagstuk nog niet verder i6 gekomen; zij
gaan den gang van zaken uitvoerig na om
het tegengestelde aan te toonen. Het gepu
bliceerde plan zal zoo spoedig mogelijk
worden behandeld. Iedere stap is trouwens
•door den raad' gesanctionneerd.
De Financiën.
Ean lid meende dat B. on W. te eenzijdig
den nadruk hebben gelegd op de schaduw
zijden van het financieele aspect van de
toekomst van Leiden. Z.i. zijn er voldoen
de lichtpunten, die een meer optimietischen
kijk rechtvaardigen.
In de eerste plaats toch wees dit Ld er
op, dat de uitkeering uit het gemeentefonds
al moge die ook zijn tegengevallen
voor de eerste 5 jaren beteekent een vaste
inkomst van meer dan een millioon. Juist
dit vaste is een voordeel bovcn.de vroeg-re
gemeentelijke inkomstenbelasting, die aan
schommelingen onderhevig was en voor hot
loopende jaar, in verband met de huidige
malaise, vermoedelijk sterk zou zijn tegen
gevallen. Hetzelfde voordeel bijden de uit
keering van de opbrengst der personele
belasting aan de gemeente -140.000 met
opcenten) en de 6traatbeteting 200.000),
thans 4 ton hooger en vermoedelijk nog
stijgende.
De schaduwzijden liggen dan ook volgons
'dit lid niet in de inkomsten, maar iri de
stijgende uitgaven. Toch behoeft men ook
wat deze betreft niet te somber te zijn.
De uitgaven voor werkloosheidszorg en
armenzorg bijv. zijn hoog, doch dit is een
gevolg van den bestaanden ongunsügen
toestand, die intusschen van voorbijgaan-
den aard as. Hetzelfde is het geval met de
publieke werken, die moeten worden uit
gevoerd. Ongetwijfeld as er achterstand,
maar deze achterstand zal over eenigen
tijd worden ingehaald. Bovendien kunnen
iLal van werken ook ten laste van het ko
mende geslacht worden gebracht.
Een ander lid acht den finuncieelen toe
stand niet gunstig en wij zullen ons daarom
moeten beperken in het doen van voorstel
len. die veel van de gemeentekas zullen
aischen. Komt men intusschen toch met
dergelijke voorstellen, dan ware het wel
wenschelijk. Indien de voorstellers daarbij
(i© bronnen aanwezen, waaruit die uitgaven
kunnen worden eeput, (B. en YV. gaan daar
mede geheel accoord).
De post- „Onvoorzien" is niet groot,
slechts ƒ00.000, en zal spoedig opgeteerd
zijn. Ook de post voor „Stadsverbetering"
eal den bodem gauw doen zien.
HU meent daarom de uiterste voorzichtig
heid te moeten aanraden.
Is de bijdrage van het Rijk aan de ge
meente definitief vastgesteld? vraagt een
lid. of is er nog kans dat deze hooger wordt
gesteld?
Een ander lid vestigt de aandacht er op,
dat uit den geloidebrief van de begrooting
blijkt, hoe het jaar 1932 zich verhoudt te
genover 1931.
Het verschil is ruim 100.000 ten nadeele
van den dienst 1932. Op welke wijze zal men
dit kunnen vinden? De ontvangpost 155
is als 't ware de sluitpost van de begroo
ting. Kan men geen rekening houden met
de opcenten op de Gemeentefondsbelasting?
Een ander lid wijst er op, dat aan de
begrooting voor 1931 een belangrijk bedrag,
door B. en W. op 108.000 becijferd, ten
goede komt, waarop in de volgende, wat
de gevolgen van de nieuwe financieele ver
houdingswet betreft, normale jaren niet kan
worden gerekend. Normaal sluit de begroe
ting dus eigenlijk met een tekort van
108.000.
De financieele toestand van de gemeente
h- dus zórgeiechcncl, hetgeen ook kan wor
den aangetoond door de voortdurende stij
gende schuldenlast. Terwijl deze in 1927
ƒ26.000.000 bedroeg, bedraagt zij thans
ƒ28.000.000, hetgeen beteekent, dat de ge-
- rneente ieder jaar ongeveer 1.000.000 moet
Jeenen. De aflossingen drukken de begroo
ting thans met een bedrug van ƒ538.650, de
renten met een bedrag van 747.4552, zoodat
de vraag rijst, of men op deze wijze kan
voortgaan.
Het was voor dit College nog een bijzon
der gunstige omstandigheid, dat het kon be
schikken over de gevormde reserves, welke
naar de meaning van dit lid op juiste wijze
VERDEELDHEID IN HET
COLLEGE VAN B. EN W.
Het standpunt van de meerderheid,
i.
B. en \Y. brengen den Raad in herinne
ring, dat nadat op 20 Juni 1927 het voorstel
van wijlen den heer Sijtsma, om te beslui
ten tot oprichting van een openbare be-
waurschool in da Kooi en om zoo spoedig
mogelijk een uitgewerkt voorstel tot den
bouw dier school bij den Raad aanhangig
te maken, was aangenomen, de verdere be
handeling van het pracaclvies (Ingek. Stuk
ken no. 115) in verband daarmede en ook
omdat punt V van het voorstel, om den
toelatingsleeftijd voor de leerlingen van de
openbare bewaarscholen op 3jaar te stel
len, was verworpen, door hot toenmalige
College van B. en YV. werd geschorst, aan
gezien het College zich er over wcnselite
te beraden, welken invloed de genomen be
slissingen zouden uitoefenen op dc verder
in het praeadvies vervatte voorstellen.
De destijds ingekomen verzoeken om ver
betering van het subsidie ten behoeve van
de bijzondere bewaarscholen bleven dus
mede onafgedaan. Inmiddels zijn nog en
kele adressen ingekomen, zoodat aanhangig
zijn:
I. Y'c-rzoeken van de Vereeniging voor
Christelijke Fröbelscholen om:
a. verhooging van het subsidie in de ex
ploitatiekosten;
b. de periodieke verhoogingen van de
salarissen van dc hoofden der gemeente
lijke bewaarscholen, in plaats van om de .3
jaar, om de twee jaar toe te kennen;
c. voor nieuw te bouwen bijzondere scho
len gedurende 2-4 jaren een jaarlijksche bij,
drage te verstrekken van 3% pet van de
stichtingskosten;
li. Het adres van het bestuur van de In-
ilcbting van Liefdadigheid voor Roomsch-
Katholieken, waarbij behalve het sub. Ia en
b gevraagde, nog wordt verzocht bij stich-
ting of verbouw van bijzondere bewaar
scholen een subsidie te vcrlecnen bv. gelijk
aan tweedeaio van de stichtings- of ver-
bouwingskosten;
III. Verzoekschriften van bewoners van
net Haagwegkwartier en van Tuinstariwijk
om stichting van openbare bewaarscholen
in die wijken;
IV Het verzoek van de vereeniging tot
opleiding van Christelijke bewaarschool-
onderwijzeressen om een subsidie van I 50
per Leklschc leerling van haren opleidings
cursus;
V. \roorstel van wijlen den heer K. Sijts
ma strekkende om B. en uit te 'noodigen
te overwegen in welke deelen der stad on
geveer dezelfde behoefte bestaat aan een
openbare bewaarschool als in het Kooi kwar
tier. teneinde ook voor die Mij ken voorstel
len tot stichting eener bewaarschool in te
dienen.
Dat deze veel omvattende en vooral ook
uit financieel oogpunt, belangrijke zaken
een geruimen tijd van voorbereiding vor
derden, spreekt wel vanzelf. Toch ligt in
het omvangrijke en het belangrijke van de
bewaarschoolzakcn alleen niet de oorzaak
van den langen duur van de voorbereiding
maar is de vertraging in cle afdoening van
deze aangelegenheden mede een gevolg van
het feit dat dc mecningen in het College
van B. en YV. op een zeer belangrijk prin
cipieel punt, te weten de vraag, of de Ge
meente al dan met zal overgaan tot de
stichting van nieuwe openbare bewaar
scholen, uiteenliepen. Ook thans bestaat er
op dat punt in ons College geen homoge
niteit.
Meerderheidsstandpunt
De aanneming van het voorstel Sijtsma
tot stichting van 'n openbare bewaarschool
in het Koolkwartier en de aanvaarding van
het voorstel van den Voorzitter in cle raad
vergadering van 20 Juni 1927, om 't tweecle
deel van het voorstel Sijtsma (stichting
van openbare bewaarscholen ook in andere
stadswijken) in praeadvies te geven,- dwong
het in Scetembcr 1927 opgetreden College
deze zaak opnieuw in haar geheel te bezien
Zooals toch reeds in de discussies van 20
Juni 1927 was opgemerkt, zou de stichting
van een school in het Kooikwortier van ge
meentewege noodwendig moeten voeren tot
soortgelijke besluiten voor andere stads
wijken waar behoefte aan neutraal onder
wijs werd verondersteld. Dat deze stelling
niet ongegrond was, bleek al ras toen en
cloor bewoners van liet Haagwegkwartier,
én van Tuinsladwijk adressen in dien geest
bij den Raad inkwamen.
Het voorstel Sijtsma, beoogende de op
richting van openbare bewaarscholen, be
rust op het principe, dat de Overheid den
plicht heeft tot opvoeding van dc jeugd
zelfs wanneer die nog niet den schoolleef
tijd bereikt heeft. De meerderheid verwerpt
dit standpunt en meent, dat 't het recht en
de plicht der ouders is om hun kinderen
op te voeuen en dat de Overheid daarbij
zoo noodig de helpende hand biedt en te
vens zorgt dat met het oog op andere be
langen die zij te verzorgen heeft, bv. hy
giënische. deze opvoeding zoo goed moge
lijk slaagv. Aanvaaicling van de opvoeding
als taak der Overheid brengt bovendien
mede, dat cle Overheid dc kosten daarvan
geheel of zoo goed als geheel voor haar
voor etadsverbetering zijn aangewend. Hier
mede zijn de reserves echter uitgeput, ter
wijl ook de begrooting niet voldoende in
stadsverbetering voorziet. Toch kan daar
mede niet worden opgehouden, terwijl de
uitgaven daarvoor zooveel mogelijk uit den
gewonen dienst zullen moeten worden be
streden. Met het oog daarop heeft hij zich
afgevraagd of niet een nieuwere weg moet
worden ingeslagen zonder tevens den aflos-
sinsrs- en rentelast te verzwaren.
1-Iij beveelt daartoe overweging aan van
het denkbeeld om. indien de thans loopende
geldleeningen zijn afgelost, leeningen te slui
ten tot bedragen, gelijk aan den thans op
cle begrooting drukkenden aflossingsfast,
die in haar geheel op een bepaald oogen-
blik, gewoonlijk na 30 jaar, worden afgelost.
Behoud van de algemecne reserve acht
hij noodig.
Dit lid constateert met voldoening, dat ds
werkwijze van do Commissie van Financiën
met medewerking van B. en grondig is
gewijzigd. Deze werkwijze wordt thans ech
ter niet meer door do verordening gedekt
Hij vertrouwt daarom, dat B. en YV. door
voorstellen tot wijziging van deze verorde
ning in te dienen, bereid zullen zijn ook
den laatsten stap in dezen te doen.
Hetzelfde lid verzoekt B. en YV. de kwestie
van de financiering van uitbreidingen van
de bedrijven, in 1928 aanhangig gemaakt
cloor een voorstel De ReedeBosman inst
betrekking tot cle financiering van de uit
breiding van de Eleclriciteitsfabriek met een
turbo-generator, in onderzoek te nemen.
Ten slotte brengt dit lid hulde aan de
door de Wethouders van Fabricage en Fi
nanciën betoonde activiteit.
Tegen wederinvoering van de zakelijke
belasting op het bedrijf hadden meerdere
leden bezwaar.
rekening neemt Waar in een gemeente mot
een zoo sterk gemengd o bevolking als cle
onze deze opvoeding niet anders zou kun
nen gegeven worcic-n als in neutralen zin,
geeft dit .-landpunt slechts bevrediging aan
en een zeer bevoorrechte positie voor dat
deel der burgerij, fiat met een neutrale op
voeding der kinderen volmaakt tevreden is
Voor and<T deelen, die luin kinderen willen
zien opgevoed in inrichtingen, waar de
zelfde godsdienstige sfeer gevonden wordt
als in liuii eigen gezinnen, schept dit stand
punt rechts-ongchikheid, een ongelijkheid,
die wel gedeeltelijk, door zgn. financieele
gelijkstelling kan worden weggenomen,
doch nicuemin een ongelijkheid blijft, ge
vende de Overheid toch een pré aan het
neutrale.
De meerderheid geeft toe. dot cle zaak
anders zou staan. ..".dien het hier onderwijs
betrof. Het verstrekken van onderwijs is
toch een raak van zoo eminent volksbelang
dat het ontbreken van voldoende initiatief
der ouders om dit belang te verzorgen, de
Overheid wel zou nopen zelf scholen te
stichten cn te onderhouden. Hier gaat het
evenwel om bcwaarschoolondcrwijs. Een
soort onderwijs, dat. eigenlijk geen onder
wijs is, maar als voorbereidend opvoedend
werk moet worden aangemerkt.
Toegegeven, dat het doelmatig en hygië
nisch verzorgen van kinderen op don kleu
terleeftijd. vooral voor de kinderrijke gezin
nen, een volksbelang is, daar meent dc
meerderheid, dat dit toch niet ecu volks
belang is van zoodanige ord'c, dat aan dc
Overheid cle eiscli gesteld mag worden, dit
geheel te bekostigen. YVaar deze kosten vrij
spoedig een bedrag van f 250.000 zouden
overschrijden, daar is liet duidelijk, dat dit
ook met hot oog op andere belangen, die
om verzorging- vragen, ontoelaatbaar zou
zijn. Bij de kinderspeeltuinen nemen B. en
YV. een zelfde standpunt in. Ook daar een
volksbelang, dat steun verdient, doch geen
algeheelc verzorging uit cle Overheidskas.
De meerderheid meent daarom den Raacl
ten stelligste te moeten adviseeren cle op
lossing van liet bewaai-schoolvraagstuk te
zoeken in een doelmatigcn- steun van het
bijzonder bcwaarschoolondcrwijs, waarbij
gelijk tot nu toe geen onderscheid gemaakt
wordt tusschen de godsdienstige of opvoed
kundige inrichtingen, die men bij dit onder
wijs wenscht te volgen. Mits voldoende aan
in het algemeen belang gestelde en voor
allen gelijke vorowaarden. kan iedere rich
ting voor haar kleuterscholen steun uit de
gemeentekas ontvangen. Deze steun moet
echter zoodanig worden gesteld, dat er ook
voor cle ouders nog iets te doen overblijft
en dat de ouders die men zich getroosten wil
ook werkelijk aan dc zaak, waarvoor men
liefde heeft, ten goede kunnen komen.
Voert men tegen dezen gedachtengang
aan, dat het de voorstanders van neutraal
onderwijs achterstelt bij de voorstanders
van andere richtingen, clan zij erop gewe
zen, dat in andere gemeenten, als Delft,
Zwijndrecht, Vlaardingcn. Naarclen en
Utrecht dc laatste jaren neutrale bijzondere
scholen zijn opgericht, voorts, dat de Maat
schappij tut nut van 't Algemeen sedert on
heuglijke tijden dit soort bewaarscholen op
tientallen plaatsen in ons land exploiteert
en dat ook op het gebied van het Nijver
heids- en Handelsonderwijs (hier ter stede:
Ambachtsschool, Industrieschool voor meis
jes. Mathesis, Kennis is Macht, enz.) aller-
we'ge schitterende staaltjes van volksinitia
tief en volkskracht te bewonderen zijn. Het
steunen op de overheid in deze heeft lang
niet zulke resultaten opgeleverd. YY'erd toch
de eerste openbare bewaarschool in 1811 op
gericht. na ecnige tientallen jaren gevolgd
door een 2e en een 3e, sedert ongeveer 60
jaar is er absolute stilstand in gekomen,
hoewel de bevolking verdubbelde. Het bij
zonder bewaarschoolonderwijs, dat slechts
voor een deel uit cle overheidskas wordt be
taald, zag zijn aantal scholen opgevoerd tot
11 met ongeveer 1500 leerlingen, waaruit
het bewijs mag worden geput dat het bij
zonder onderwijs uit hoofde, dat het uit
sluitend verzorgd wordt door zijn warme
vrienden en belangstellenden meer levens
kracht heeft dan het openbare. De meerder
heid meent nu, dat de voorstellen van Bur
gemeester en YVethouders, die in Juni 1927
in den Raad behandeld werden, een behoor
lijke grondslag vormen voor de verbetering
van cle subsidievoorwaarden van het bij
zonder bewaarschoolonderwijs. Alleen op
één punt wenscht zij af te wijken van het
toenmalige College en wel wat betreft de
subsidieering van den bouw van nieuwe
bijzondere scholen. Eenige steun daarvoor
acht zij gewenscht en zij zou dien willen
zien verleend door gedurende 21 jaar van
af den dag der opening 3y2 pet- der stich
tingskosten bij wijze van subsidie te ver
goeden. Aannemende, dat het bestuur van
het op te nemen stichtingskosten 5 pet.
rente en 2 pet aflossing moet betalen, komt
dit subsidie dus neer op dc vergoeding
van cle helft der stichtingskosten. Daarbij
dient in aanmerking te worden genomen
dat het bouwkapitaal door de besturen
moet worden bijeengebracht en dat het
subsidie slechts verleend wordt gedurende
den tijd, dat het gebouw aan zijn bestem
ming beantwoordt, doch hoogstens voor 21
jaar. daar clan het bouwkapitaal kan zijn
afgelost. Een tweede beperking van dit
bouwsubsidie is dat slechts in aanmerking
komen de stichtingskosten voor zoover zij
een bedrag van f 250 maal het aantal leer
lingen, waarvoor de school ruimte biedt,
niet overschrijden. \root- een school waarin
plaats is voor 200 leerlingen bedraagt dit
subsidie ten hoogste 3% pet X (200 X f 250.
is f 50.000.-) is f 1750.- 'sjaars. Zijn de sticli-
tingskosttm hooger dan f 50.000 dan moet
het bestuur die uit eigen middelen betalen.
YVaar in dc raadszitting van 20 Juni 1927
het voorstel van B. cn YV. om clcn toelalings-
leeftijd van 3 op 3% jaar te brengen met
vrij groote meerderheid is verworpen, meent
de meerderheid op dit besluit, dat geen
principicele heteekenis heeft, niet te moeten
reageeren.
Ten aanzien van de bestaande openbare
bewaarscholen is de meerderheid, met het
College van 1927 van oordcel, dat aan het
bestaan van deze scholen niet moet worden
getornd. H. i. kunnen die bestaande scho
len. als een erfenis uit het verleden, wor
den aanvaard, evenwel onder dit uitdruk
kelijk beding, dat aan het instandhouden
van clic scholen geen recht kan worden ont
leend eenerzij'ds voor cle stichting van
nieuwe openbare bewaarscholen cn ander
zijds niet op financieele gelijkstelling daar
mee van cle bijzondere bewaarscholen.
Dit standpunt behoeft evenwel geen belet
sel te zijn om mogelijke bezuinigingen, die
op die scholen kunnen worden ingevoerd,
ter hand te nemen. Op het voetspoor van
het College van B. en YV. van 1927 stelt de
meerderheid voor het ambuhintisme van de
hoofden af te schaffen cn voorts, als nieuw
voorstel, om het maximum te bepalen op
4S, hetgeen wil zeggen, dat per -48 leerlin
gen of gedeelte daarvan één onderwijzeres
verplicht is (voor 19-96 leerlingen dus 2 on
derwijzeressen. voor 97-1-44, 3. voor 145-192,
4, enz). YVaar de bijzondere bewaarscholen
1 onderwijzeres per 50 leerlingen vergoed
krijgen heft deze bepaling het onderscheid
tusschen dn loerlingenschalcn van beide soor
ten onderwijs nagenoeg op.
Een andere bezuinigingsmaatregel is, dat
de onderwijzeressen zonder hoofdaete voor
taan zullen aanvangen met f 1000 salaris en
opklimmen tot f 1500. Thans is er geen on
derscheid tusschen onderwijzeressen zonder
en met hoofdaete en loopt het salaris voor-
beide van f 1200 f 1700. Voor het bezit
dor hoofdaete wordt dan voortaan f 200 hoo
ger salaris uitgetrokken. YVaar cle openbare
bewaarscholen Sléchts onderwijzeressen, met
hoofdaete hebben, treft deze bezuinigings
maatregel, •waaraan' ondertusschen ook een
goede opvoedkundige kant is, uitsluitend
het bijzonder bewaarschoolonderwijs.
Thans komende tot cle formuleering van
hare voorstellen, merkt cle meerderheid op.
dat een logisch gevolg van haar standpunt
is. dat zij U in overweging geeft:
lo Terug te komen op Uw besluit van 20
20 Juni 1927 tot stichting van een openbare
bewaarschool in cle Kooi en
2e af te wijzen dc verzoeken van bewo
ners van het Haagwegkwartier en van Tuin-
stadwijk om stichting van openbare be
waarscholen in die wijken, alsmede het
voorstel Sytsma in zake het instellen van
een onderzoek naar dc behoefte aan open
bare bewaarscholen in verschillende stads
wijken.
Voorts geeft zij, ter verbetering van de
subsidieregeling, IJ in overweging:
3e het bedrag van f 16 genoemd sub c van
artikel '12 van dc Y'crordening van 10 Fe
bruari 1910 (Gem. Blad no. 3), zooals die
verordening laatstelijk is gewijzigd bij ver
ordening van 11 Februari 1924 (Gcm. Blad
No. 7) te verhoogen tot f 2-4.
4e. Aan cle van gemeentewege gesubsi
dieerde bewaarscholen voor hulp van kwee-
kelingen per 50 leerlingen of gedeelte daar
van, een toelage uit dc gemeentekas te
verleenen van f 100 tot f 150 (twee een-
jaarlijksche verhoogingen van f 25.)
5e te bepalen, dat voor nieuw te bouwen
bijzondere bewaarscholen gedurende 24 ja
ren van den dag der opening af, wordt ver
strekt een bijzondere jaarlijksche bijdrage
in dc kosten van rente en aflossing van
3% pet der stichtingskosten, met dien
verstande evenwel, clat geen bijdrage zal
worden vérstrekt, over dat bedrag, hetwelk
gevonden wordt door het getal leerlingen,
waarvoor de school plaats biedt, te verme
nigvuldigen met f 250.
6e. de jaarwedde van een hoofd van een
gemeentelijkcbewaarschool, na 2, 4 en 6
jaren dienst als hoofd van een bewaarschool
telkens te verhoogen met f 100.- (thans wor
den de verhoogingen telkens na 3 jaren ver
leend).
7e. te bepalen dat de onderwijzeressen een
jaarwedde genieten van f 1000 met 5 twee-
jaarlijksche verhoogingen van f 100 cn clat
voor het bezit van dc bevoegdheid om als
hoofdonderwijzeres op tc treden liet salaris
met f 200 per jaar wordt verhoogd. Dc op
het tijdstip van inwerking van dit besluit
in functie zijnde onderwijzeressen zullen
door deze verandering in dc regeling van
het salaris niet in wedde achteruitgaan.
Deze aanvulling kan niet worden gemist,
omdat niet alle onderwijzeressen van de
bestaande gesubsidieerde bewaarscholen de
bevoegdheid als hoofdonderwijzeres bezitten
Se. te bepalen, dat dc hoofden van do open
bare scholen niet meer ambulant zullen zijn
Nu de hoofden dpr lagere scholen met het
onderwijs in een vaste klasse belast zijn,
wordt handhaving van het ambulantisrne
van de hoofden der bewaarscholen niet noo
dig geoordeeld.
9e. Uit dc verordening van 17 Mei 1920
(Gem. Blad no. 27) te laten vervallen ar
tikel 4 luidende: cle kwcekelingen en, in
dien noodig, ook de onderwijzeressen ont
vangen kosteloos onderwijs en leermid
delen. Y'oor het behoud van deze bepaling
bestaat geen voldoende reden.
10e. te besluiten, clat ten behoeve van een
na den datum van dit besluit te stichten
bijzondere bewaarschool geen subsidie wordt
verleend, indien niet te voren de goedkeu
ring van B. en YV. is verkregen omtrent
de plaats van vestiging, behoudens beroep
op den Gemeenteraad.
11. Te bepalen, dat geen subsidie wordt
verleend aan een bewaarschool met minder
dan 72 geregeld ter schoolgaande kinderen.
Ter toelichting van de punten 10 en 11
diene, dat de Gemeente invloed moet kun
nen uitoefenen op de juiste verdecling over
cle stad van de bewaarscholen en dat het
niet gewenscht is al te kleine schooltjes
op te richten.
12. Conform punt VII van Ingek. Stuk 115
van 1927, uit artikel 4 van de sub 3e ge
noemde verordening te doen vervallen de
bepaling „minder dan 3 onderwijzeressen
mag de school echter niet hebben, tenzij
het aantal leerlingen minder dan 70 be
draagt, in welk geval met twee leerkrachten
kan worden volstaan".
13. Conform punt VIII van Ingek. Stuk
115 van 1927 te bepalen, dat aan de bestu
ren der van gemeentewege geesubsidieerde
bewaarscholen, die in het jaar 1931 als ge
volg van het sub 12 genoemd besluit aan
onderwijzeressen hunner scholen ontslag
mochten verleenen, een bedrag uit de ge
meentekas zal worden toegekend, om hen
in staat te stellen aan cle ontslagen onder
wijzeressen gedurende écn jaar, te rekenen
van den daLuni van ingang van het ont
slag, een uitkeering tc verleenen op den
voet van de verordening van 20 Februari
1922 (Gcm. Blad no. 5) regelende het ver
leenen van wachtgeld aan gemeente-ambte
naren.
14. ITei maximum aantal leerlingen per
klasse van de gemeentelijke bewaarscholen
te bepalen op 48.
15. de genomen besluiten te doen ingaan
op 1 Januari 1931.
(YVordt vervolgd.)
DIENSTPLICHT.
Aangifte ter inschrijving.
De Burgemeester van Leiden brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat op de
daarvoor in rlie gemeente aangewezen
plaatsen is aangebracht een openbare ken
nisgeving, betreffende inschrijving voor
den dienstplicht in Januari a.6. van de in
1912 geboren mannelijke personen.
Voor vorenbedoelde inschrijving zal
meer bepaald zitting worden gehouden ter
Gemeentesecretarie (afdeeling Militaire
Zaen), Breestraat 119, hoek YY'olsteeg al
hier van des voormiddags 10 uur tot des
namiddags 3 uur:
op Vrijdag 2 Januari a.s. voor hen, wier
geslachtsnaam aanvangt met de letter A.
of B;
op Maandag 5 Januari a.s. voor hen,
wier geslachtsnaam aanvangt met de let
ter C, D. E. F of G:
on Dinsdag 6 Januari ajs. voor hen, wier
geslachtsnaam aanvangt-met de letter II.
I of J;
op Woensdag 7 Januari a.e. voor hen,
wier geslachtsnaam aanvangt met cle let
ter K of L;
op Donderdag 8 Januari a.6. voor hen,
wier geslachtsnaam aanvangt met de let
tor M. N of O;
op Vrijdag 9 Januari a.s. voor hen, wier
geslachtsnaam aanvangt met de letter P.
of R:
op Maandag 12 Januari a.s. voor hen.
wier geslachtsnaam aanvangt met de let
ter S of T;
on Dinsdag 13 Januari a.s. voor hen, wier
geslachtsnaam aanvangt met de letter U,
V of YV tot met We;
op YVoensdug li Januari a.s. voor hen,
wier geslachtsnaam aanvangt met de let
ter YV van YVf af X. V of Z.
Door een ieder, die tot aangifte verplicht-
is. moet hij do aangifte een uittreksel uil.
het geboorteregister betreffende den in te
schrijven persoon of hel. huwelijksboekje
van diens ouders worden overgelegd. In
dien het huwelijk der ouders cloor echt
scheiding ontbondeA is verklaard of cle
voogdij door een ander wordt uitgeoefend,
moeten bovendien de hierop betrekking
hebbende stukken worden getoond.
Nadere inlichtingen hieromtrent kun
nen worden verkregen aan cle afdeeling
Militaire Zaken voornoemd, op werkda
gen van des morgens 9 uur tot des namid
dags 12y2 uur cn Yan des namiddags 1%
uur tot des namiddags 3 uur: des Zater
dags van des voormiddags 9 uur tot des
namiddags 12% uur.
Leiden. 27 December 1930.
A. VAX DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
DR. D. G. JELGERSMA. t
Te Rosmalen is op 74-jarigon leeftijd over
leden Dr. D. G. Jclgersma, vati 19071922 pri
vaat-docent in dc Geschiedenis der Wijsbe-
keerte aan de Leidsche Universiteit.
De teraardebestelling heeft hedenmiddag
op de protestantsche begraafplaats te 's-Her-
togenbosch plaats gehad.
J. F. G. KRIENS. f
Zaterdag is hier ter stede oj> Ti-jarigen lee.
tijd overleden na een kortstondige ongesteld
heid, de heer J. G» F. Kricns, oud-hoofdboek
houder bij cle Stedelijke Lichtfabrieken a»-
hier.
WELDADIGHEIDSPOSTZEGELS EN
-BRIEFKAARTEN TEN BATE VAN H£T
MISDEELDE KIND
Sinds tien December zitten in het dooi
de firma Vroom en Dreesmann cn de fir
ma Teske versierde en verlichte tentje op
het Postkantoor weer dagelijks cle vrijwil
ligers, die de Weldadigheidspostzegels en
-prentbriefkaarten verkoopen. Van deze
laatste zijn weer twee nieuwe series uitge
geven, een gekleurde en een zwarte serie
van zes kaarten, die voor 0.35 per zes
stuks verkocht worden. De reproducties
naar schilderijcr zijn dit jaar bijzonder
goed gekozen; er is zelfs reeds een herdruk
van vervaardigd loeten worden, wijl de
geheele oplaag een week vóór Kerstmis
reeds uitverkocht was. Thans zijn ze weer
in voldoend aantal verkrijgbaar, zoodat
ieder in cle gelegenheid zal zijn, nan vrien
den en kennissen een Nieuwjaarsgroet 'e
zenden op een briefkaart „voor het Kind",
natuurlijk beplakt met een YVeldadiglieids-
gel!
EXAMEN
Voor het examen Boekhouden. Handels-
rekenen en Handelsrecht afgenomen door
de Y'ereeniging van Leeraren in het Boek
houden te Amsterdam is geslaagd de hear
B. Wijsman alhier.
STEDELIJKE YVERKINRICHTING.
In dc afgeloopen week zijn in de Stedelijke
YVerkinricliting opgenomen 237 volwassenen
en 3 kinderen, totaal 210 personen.
DE DEENST DER APOTHEKEN.
De avonidi-, nacht- cn Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 29 Dcc. '30
tot en met Donderdag 1 Jan. '31 (Nieuw
jaarsdag) waargenomen door de apothe
ken: G. F. Reyst, Steenstraat 35. telef. 136,
an A. J. Donk, Doezastr. 31, telef. 1313.
Vrijdag 2 Jan. tot en met Zondag 4 Jan
'31 neemt waar apotheek: YV. Pelle, Kort
Rapenburg 12, telef. 594.
OPLICHTING.
H. E. alhier is in bewaring gesteld terzake
oplichting van een stofzuiger.
BURGERLIJKE STAND
ONDERTROUWD: A van dor Meif 23 j en C
Warnaar IS j.; J \V RUsborgen 25 j en E M
Veldhoven 25 J.C Korpcrshoek 24 j en A Fuclia
26 j.; MAG Vinct 25 j en A M B Bresson 24 j.
ALPHEN AAN DEN RIJN
VOORZICHTIG.
Toen Zaterdagmiddag de bode op Rijn-!
zatenvoude de Hofzichtstraat wilde inrijden,
passeerde juist bakker de L. per fiets. Een
aanrijding, veel lekkers op straat, fiets stuk;
schade onderling geregeld.
NIEUWBOUW
NABIJ RIETVELDSCHE PAD.
Naar we vernemen zal voor rekening van
R. Boeren een winkelhuis cn voor A. van
Dam en P. II. van Kceken zes woningen wor
den gebouwd, met autogaragc, nabij het
Rietveldschc pad, tegenover cle nieuwe xno-
terenfabriek. De woningen worden in schui
ne richting gebouwd, daarvoor komt een
driehoekig plantsoen voor een mooie ingang
naar liet Rietveld. Van de Stationstraat tot
Gouwsluisschc Brug is voorts voldoende
ruimte voor wegverbreeding; alleen zal na
voornoemde bouw zal na voorgenoemde
bouw blijken dat het pand van den heer Th.
Kcthel zeker een sta in den weg zal zijn.
TENTOONSTELLING MECCANOCLUB.
Groot succes.
Onder leiding van den heer C. E. Klink
heelt de Alphensehe Meccanoclub 24, 26 en
27 December j.l. een goed geslaagde tentoon
stelling gehouden. Deze club, bestaande uit
jongens van 11 jaar en ouder, welke eenmaal
per maand ter voorlichting' en hujp verga
derd, heeft door samenwerking aan de hon
derden bezoekers hun kunnen op schitteren
de wijze getoond. Inzonderheid het „Mcc-
cancnLand", ontworpen door Jac. Koolhaas
en mede uitgewerkt cloor B. Lemkes wjs
met zijn spoorwegbouw, kranen, transpor
teurs enz. zeer mooi; dc twee erkentelijk-
heidsprijzen voor Koolhaas cn Lemkes zijn
ten volle verdiend. Vermelden wc verder de
prijswinnaars: Afd. A lc pr. J. B.odegraven,
horizontale stoommachine; 2e pr. L. v. ei.
Hoek, kraan; J. Huyk cn C. de Jeu, D. O.;
II. Roos, vrachtboot; A. Stichter, kraan; W.
Veldman, kraan; J. v. Zvvieten, onderzee
boot; troostprijs A. Komvenhoven, kraan; II.
Lemkes, stationskap; wan Tuyl,.molen; Afd.
B: le pr. J. Tuinman, draaibare heisch-
kraan; lc pr. Lihako, spoorbrug; 2e pr. YV.
Boer, heisch kraan.
EXCURSIE.
Do leerlingen der 4e*en 5c klas der Chr.
H. B. S. alhier maakten voor enkele dagen
een excursie naar do Suulightzeopfabrieken
tc Y'laardingén cn de Siiikorwcrkfabriek van
dc Fa. Jamin te Rotterdam, onder leiding
van Dr. Ir. II. G. Dos.
BINNENLAND
(btr. I)
Dc jaarvergadering van dc Nederi. Chr.
Rcisvorecniging to Zwolle.
(Blz. 5)
Congres van den Chr. Studeerenden Ge-
hcelonthoudersbond te Rotterdam.
De uitbarsting van de MerapL
(Blz. 3.)
De jaarvergadering van het Ned. Chr.
Gymnastickvcrbond te Utrecht.
BUITENLAND
(blz. 2.)
Maarschalk Joffre's toestand zorgwekkend.
Lord Melchett overleden.
De Volkenbondsraad cn dc presidents
keuze voor de Ontwapeningsconferentie.
Vandervelde over het Belgische nationali-
tcitenvraagstuk.
Stalin ook leider van leger cn vloot?
Massa-arrestatie van Sovjet-ambtenaren.
Een aardbevingsongeluk in Algiers.
BOSKOOP
CONFESSIONEELF. VEREENIGING.
Op de gehouden jaarvergadering van de
Confessioneel? Vereeniging, afd. Boskoop, is
tot bestuurslid herkozen de heer YV. van
Bergen. In de vacature, ontstaan wegens
vertrek van den heer H. P. v. d. Werff, is
gekozen de heer .T. Roer Jzn. Beide heeren
hebben hun benoeming aangenomen.
KATWIJK
STAND DER WERKLOOSHEID.
Bij het Correspondentschap der Arbeids
bemiddeling zijn thans ingeschreven 459
werkzoekenden, zijnde:
1 IJzerwerker, 83 grondwerkers. 4 metse
laars, 6 opperlieden, 11 schilders, 6 timmer
lieden, 139 losse werklieden, 7 kuipers, 5
fabrieksarbeiders, 2 stokers. 1 mandenma
ker, 1 bloemist, 14 landarbeiders, 1 tuinman
2 varensgezellen, 1 chauffeur, 175 visschers.
Geplaatst werden 9 grondwerkers, 1 tim-
merman, 9 losse werklieden, 1 fabrieksar
beider en 1 tuinman.
KATWIJK AAN ZEE
TOT OUDERLING GEKOZEN
In de Geref. Kerk werd tot ouderling ge
kozen, inplaats van den heer Van Hulzen,
die voor zijn benoeming bedankte, de heer
Jacob Guyt.
KOUDEKERK
UITVOERING „KUNST NA ARBEID"
De muziekvereeniging „Kunst na Arbeid",
gaf onder leiding van haar directeur do
heer C. van der Kaaij te Leiden, in de O.L,
school alhier een uitvoering.
De bijeenkomst werd geopend door do
eere-voorzitter. Burgemeester Kwint. In zijn
openingswoord heette hij de aanwezigen
welkom, inzonderheid richtte hij woorden
van waardeering tot de directeur voor zijn
volhardende ijver ondanks de groote moei
lijkheden waarmede dit vaak gepaard ging.
Het aantal muzieknummers dat uitgevoerd
werd muntte uit door goede afwerking. Men
kon hiermede behoorlijk voor den dag ko
men. Dat dit gewaardeerd wérd, .bleek wel
uit de groote belangstelling waarmede- de
verschillende nummers werden aangehoord
en het dankbaar applaus dat hierop telkens
volgde.
In de pauze. Dinsdagavond, werd een
groote verloting gehouden ten bate van de
kas der vereeniging, waarvan de loten te
voren prettig waren verkocht. Tevens was er
een boom aanwezig met roosjes voor een
46-tal prijsjes, die als 't ware werd bestormd
cn in enkele oogenblikken tijds was uitver
kocht
Na het muzikale gedeelte werden enkelcs
leden en een paar' humoristen aardige ka-
raktenstukjes opgevoerd, die eveneens zeer
in den smaak vielen en die dan ook veel
bijval van het publiek oogstten.
Door de eerevoorzitter werden daarna
woord van dank gericht tot het. koor en
speciaal aan hun eminente leider de hoer
van der Kaaij en de aanwezigen voor hun
aandachtig gehoor.
Alles bij elkaar kan „Kunst na Arbeid"
met voldoening op deze avonden terugzien»
PORTEMONNAIE GEVGNDEÏ
Bij de rijkspolitie alhier zijn inlichtingen
tc bekomen omtrent een pqrtemonnaie met
ecnig geld, gevonden Dinsdagavond na do
muziekuitvoering.
BURGERLIJKE STAND.
Bevallen: G van der Horstvan Essen d
N ReüneveldKemp d M StaalStarlnt?
LEIDERDORP
GEMEENTERAAD
Do Raad dezer gemeente zal vergaderen
op Dinsdag 30 December a.s., des namidd.
7.15 uur.
Agenda:
1. Notulen.
2. Mededeelingon cn ingekomen stukken.
3. Uitslag verhuring gcmeente-landerijen.
4. Onderhandsche aanbesteding ophalen
asch en vuilnis.
5. Wijziging schoolgeldverordening.
6. Voorstel van B. en YV. tot toestemming
van kindcrtocslg aaan den Gemeente
werkman.
7. Benoeming geneesheer voor de vacci
natie in 1931.
S. Benoeming lid Commissie tot YVering
van Schoolverzuim, vacature Mevrouw
Mondt
9. Benoeming lid Commissie van Toe
zicht op het L.O., wegens periodieke
aftreding van den heer J. B. Blankon-
stein.
10. Yraststelling Pensioensgrondslagen.
11. Reclames Plaatselijke Belastingen.
12. Wijziging Begrooting.
13. Rondvraag.
OPENB. VERHURING GEMEENTE-
LANDE RIJEN
Ingeschreven werd door YV. Moraal en
cons. (3 perc.) voor 565; B. van der Vecht
(1 perc.) voor 220; J. Griokspoor (1 perc.)
245: P. Vromesteijn (9 of alle perceelen)
1300; J. YV. Koning, idem 12io per jaar.
OPHEFFING TOL AAN DEN
ROOGMADESCHEYVEG.
Aanstaande YY'oensdagmorgen om 10 uur
wordt de tol op hét weggedeelte Leiderdorp-
