WOENSDAG 26 NOVEMBER 1930
DERDE BLAD PAG 9
TWEEDE KAMER
Gemengd Nieuws.
Radio Nieuws.
PIEPNEUS EN B1BBERSNOET
De veldwachter van Randijk
BEGROOTING VAN ARBEID
VOLKSGEZONDHEID
DE TANDTECHNICI
KASVOORSCHOTTEN AAN
KON.HOLL. LLOYD
Vergadering van 25 Nov. 1930.
DE
Nadat besloten was vanaf Donderdagavond
in*de avondvergaderingen de begrooting van
ilnnenlandsche Zaken te behandelen, vervolgde
e Kamer de behandeling van de begrooting
Begonnen was reeds met de afdeellng Volks-
!DeDheerd'v. d. Heuvel (A.R.) steunde hot
wrzoek om steun voor de Thermochemisclie
.brlek te Bergum. Later steunden Dr. V o s
Lib.) en de heeren v. cl Iieide (S.D.) aezen
'onverdere besprekingen liepen voor een bc-
sngrük deel over het lot dor tancUechnirl,
paarmee wettelijk gehaspel bestaat sinds l98o.
Mevr. Ba kke r-Nort (V. D.) herinnerde er
i, dat voor het examen, bedoeld in de wet
_j 18 Mei 1928 slechts -10 pet. is geslaagd. De
lïetgeslaagden, die eerst wel bevoegd waren,
nogen ns." 1 December 1931 hun bedrijf n:«t
neer uitoefenen. Deze personen zün het slacht-
iffer geworden van slecht Staatsbeleid, De
ormön dient voor hen verlengd te worden.
Een motie werd ingediend om tot dat doei ts
Dr^Vos (Lib.) achtte eveneens hulp drin-
d noodig; anders worden een 70-tal gezln-
oii aan den honger prijs gegeven.
Na de woorden van den heer Vos klonlc op
p gereserveerde tribune een luid applaus.
De Voorzitter: Als daar nog éen .:esr
t orde verstoord wordt, laat ik do tribune
ntrulmen.
Mevr. de Vrles-B ruins (S.D.) was van
- ordeel, dat de afgewezen tandteclmlci terecht
raren afgewezen Toch wilde ze de men se non
lalpen door het toekennen van con geldelijke
"■fegemoetkomlns en diendo daartoe een motie
De heer March an t (V.D.) wenschte maat-
- egel en tot verlaging der keurlocmon voor het
leesch en de heer v. d. Bergh (S.D.) pleitte
leer geld voor den woningbouw en do op-
uimlng van krotwoningen.
Steun voor het geneeskundig schooltoezient
ipenschten zoowol mevr. de Vrle s-B ruin.s
- s.D.) als Dr. Vos (Lib.). Ztf. meenden, dat de
-".fclnlster voor de Volkssezondhcid te weinig
ljo heer Kersten (S.G.P.) is niet tegen
insluiting aan een waterleiding, maar komt er
-■ egen op, dat aan do monschen.dle regenbakken
ebben, hun water wordt afgenomen en zij ge-
wongen worden tot aansluiting.
Mej. Grocneweg (S.D.) vond het treurig,
at een deel van ons volk nog niet zoo ont
wikkeld is om te begrijpen, dat een goede wa
terleiding een belang voor allen is. Zij nam
et den hoer Kersten kwallik, dat deze het
oor zulke achterlijken opneemt en voorbijziet,
at duizenden aan ziekten zijn gestorven, die
gevolg waren van het gebruik van wf"
ondeugdelijke samenstelling.
Afkeuring werd er voorts uitgesproken, dat
et bedrijfsleven de gunstige bepalingen in de
iektewet -voor vrouwen bil zwaugerschap en
availing tracht te ontgaan, door aan deze
rouwen ontslag t.e geven. Voor zulke vrouwen
toet er eon speciale regeling komen.
De heer Aalberse (U.K.) achtte hot niet
erantwoord, personen, die niet meer bevoegd
uilen zijn, nog langer te laten practisoeren. Die
erantwoordelijkheid mag men den minister
jet opleggen.
Over schadevergoeding zou te denken zijn
)e vraag is hoever men gaan moet. Maar de
fgewezeneu kunnen ten allen t(1do toegelaten
rorden tot de examens voor tandheelkunde. In
it verband werd een kleine wetswijziging aan
e hand gedaan, waardoor bb'na allen geholpen
louden kunnen worden en waarna ze met tand-
irlscn gelUkgosteld kunnen worden.
De heer v. cl. Heide (S.D.) beval de ge-
lachte van den heer Aalberse aan.
3 Mr. Boon (Lib.) was het met het idee
jen heer Aalberse eens al is hU n}et zeker .dat
o llen geholpen zullen worden.
Dr. Slotemaker de Bruine (C.H.)
■oeg of dc wet van den heer AoJberse niet
>or onvoorziene conselcwestios kan plaats-
Gaarne zou voorts worden gezien, dat v<
e volkshuisvesting weer ruim steun zou wc
verleend, speciaal ook voor de krotopri
,...g. Men mag echter niet aan het partieul
nltiatief ziju kansen ontnomen, zulks mot liet
og op de vrilheid der burgers.cu het .wenschc-
iike van open concurrentie.
Bezwaar-werd gemaakt tegen toeslag uil
Rijks kas voor valide arbeiders, al hebben zc
in een groot gezin,
De heer S n o e c k Hen leemans (<'.H.)
ileitte voor de 7 met het visum, maar later
liet toegelaten tandteclmici.
De heer Z ijls tra (A:R.) bestreed den aan
hang van Mevr. de Vries om een rijksregeling
ran den schoolartsendlenst In hot leven to
oepen. De staat moet de meest aangelegen
laak der ouders niet overnemen. Do school is
lok geen kliniek.
)i De heer Duys (S.D.) drong er op aan, dat
de Regeering in leder geval wat doet voor do
andtechnlcl. Hli was zeer warm gestemd voor
rit denkbeeld van den lieer Aalberse.
Dr. Beun er (A.R.) besprak liet verlecnen
»an vrijstelling van art. 31 van het Molkbesluit
fn tpeende dat het toegevoegde lid do verplich-
Ing inhoudt om aan nielkbedrüven vrijstelling
3/le geven voor den verkoop van andere waren
f.n artikelen, wanneer deze geen schade voor
Jen melkverlioop oplevert De minister heeft
lat erkend, maar de gemeentebesturen ziin
oms weigerachtig. Gevraagd werd om deze
;emeentebesturen duidelijk te maken, dat zil
reen ongepasten dwang hebben te oefenen,
^naar aan fatsoenlijke burgers dc hun tocko-
woningbouw, met name voor de groote ge-
ilnnen en de beteekenis van het bezit van een
eigen woning voor arbeiders.
Na dezeD twintigsten spreker was hot woord
lan den minister van arbeid.
Van verplichte aangifte van onvolwaardigen
erwachtte de minister practlsch weinig resul-
aat.
mellislijters aan 't ministers bedoeling te vol
doen, dan zal hjj die óp andere wijze tot
komen er van nopen.
Ook dé minister acht een matig keurloon
voor vlec-sch gewenscht. De minister van Bin-
nenlandsehe Zaken wil in die richting mede
werkzaam zijn.
1-Iet steunen van thevmo-chemlsclie fabrieken
is In de eerste plaats, gemeentebelang.
De Woningwet zal naar behoefte worden
toegepast. Aan bouw voor schotten is uitgegeven
in 192G een som van 2\'i mlllioen, in de vol
gende jaren '1.1, 5.4 en 4.5 mlllioen. Voor 1930
staan we al op 10 mlllioen. Zoo erg schriel zijn
we niet.
Bij de groote gezinnen komt het behoefte-ele-,
ment aan dc orde en daarom kon men, naar het
oordeel var. aen minister, de gezinsinkomst-en
niet uitschakelen.
AVONDVERGADERING
zette dc minister zijn rede vqoort.
Particulieren bouw achtte ook de minister het
normale; het overige is aanvulling cn daarbij
vindt de overheid een taak.
Het is niet billijk als inen zegt. dat het bij
Volksgezondheid stil staat, als geen nieuwe In
stituten ontstaan, gelijk mevr. do Vrie3 deed.
Voor den schooiartsendieus: is op 't oogenblllc
geen geld beschikbaar.
Als er ander goed water is, wordt dispensatie
van aansluiting verleend.
Daarna leregen de tandtechnie: hun beurt.
Dé Kamer werd eeus evèn vermaand over haar
eigen duidelijke wet. waartegen zij nu reageert
De betrokkenen zijn in den loop der jaren met
zachtheid behandeld. De wet wilde onbevoegd
verklaring der niei.-geslaagden tn het belang
der volkegezondheid. Het examen is met uiterste
clementie afgenomen en dan mag men toch wel
aannemen, dat de afgewezenen absoluut ontoe
laatbaar, al schijnt dat nog zoo hard.
Wat de Kamer nu wil, beteekent gevaar voor
de volksgezondheid in het leven roepen Alle
medelijdende Kamerleden hebben een jaar to
laat gesproker., erndat zij verleden jaar do exe
cutie der menschen bewust hebben gewild.
Ben herexamen zou geen uitkomst brengen.
Wat mevr. De Vries wil leidt tot niet te over-
ziene gevolgen. "Niemand weet of het 1 of 10 ton
kost; het beginsel is niet te aanvaarden.
,Qe nlét-geboren motie van den heer Aalberse
om dan menschen ook de bevoegdheid tot het
mindere te'geven en hun dan tot het theoretisch
en praetïsch examen too te laten n de voor
opleiding cadeau te doen. zal niet volledig tot 't.
doel leiden. Wel voor een deel. de besten. De
minister wil het denkbeeld wel nader over
wegen.
D'e betrokkenen kunnen intusschcn als tech-
nlker werkzaam zijn, als ze maar niet. de tand
prothese uitoefenen. De tandartsen zullen deze
menschen evenmin weren, gelijk de Maatschap
pij tot bevordering der tandheelkunde den mi
nister telegrafisch heeft meegedeeld.
Br "werd door enkelen gerepliceerd.
Vandaag zal over de moties worden gestemd.
Do artikelen van het hoofdstuk passeerden
verder zonder débat.
De begrooting werd z. li. s. goedgekeurd Al
leen de lieer Wijnkoop verklaarde er zich tegen.
Daarna was aan de orde het wetsontwerp tot
toekenning van
Nieuw is deze steun niet, maar de slechte toe
standen op scheepvaartgebied maken het voort
zetten er van noodig. De Itegeering wil 2 mll
lioen beschikbaar stellen.
De heer Brautigam (s.d.) achtte de vaart
op Zuid-Amcrika een nationaal belang. Maar
alleen hebben we geen voldoende vervoer.
In 1021 en 1928 heeft de heer Brautigam met
het oog op de bijzondere omstandigheden zich
voro steun verklaard. Hij Is dartaoe thans niet
zoo voetstoots bereid. Kan de Lloijd het op
den duur niet harden, dan kunnen wc er beter
mee uitschelden. Getwijfeld werd aan haar be
staansmogelijkheid ia de toekomst. Uitvoerig
werd dit betoogd. We loopen het risico, dat de
Norddeütscfie' Lloyd er in onze plaats in komt
Kunnen we de Holl. Lloyd redden en de vaart
op Zuid-Amerlka onder nationale vlag dienen?
De bestaansmogelijkheden van de Lloyd moe
ten grondig onderzocht en ook of zij over tweo
jaar voldoende kapitaal heeft om haar vloot te
vernieuwen. Ook moet onderzocht of de Rotter
damZuid-Amcrikalïjn in do te vormen „pool"
kan worden opgenomen.
Den minister werd gevraagd of de datum van
Ingang, der nieuwe voorschottc-n niet kun wor
denuitgesteld ia afwachting, van het gowensch-
te onderzoek.
Voor 1931 kon de bestaande voorschottcnrcge-
ling worden voortgezet.
Ben motie van deze strekking werd ingediend
De heer W ij u k o o p (comm.) zag in het voor-
stol oen middel om dc oude crediteuren tevreden
te stellen. Het is een voortgaan op den ouden
verkeerden weg. Daarom is de heer Wijnkoop
tegou het voorstel.
Dc heer Knottenbelt fllb.) wilde de
vraag beantwoorden of de voorgestelde ste"~
ferleehing doeltreffend zal zijn. De steun
1524 heeft niet gebaat. Sinds Is de situatie nog
veel slechter geworden. Op welke gronden
meent men, dat de K. H L. in do eerstvolgende
twee jaren wel zal slagen In haar grondige
reorganisatie? En meent men in ernst, dat de
voorschotten zullen kunnen worden terugbe
taald?
De pogitle der Lloyd is ongezond. De schepen
staan voor 24 mlllioen op de balans, maar de
heer Knottenbelt meende, dat zulks zeker 7
mallioen te hoog Is. Ook Is het kapitaal geheel
verloren cn goodwill zit er In de zaak ook niet
veel.
Hoe kan men dan meenen, dat de staat vei
lig gold disponibel kan stellen?
Voor de schatkist is deze steun financieel niet
te verantwoorden.
Dt K. E L. heeft samenwerking gezocht met
de Norddeutsche Lloyd, die deze kans om er in
te komen mei beice handen heeft aanvaard,
vooral ook omdat zij- op deze wijze 10 mlllioen
Nederlandscli kapitaal kan krijgen. En aan dat
geld heeft zij dringend behoefte.
We halen op deze wijze het paard Van Troje
binnen.
De heer Oud (v.d.) wilde nu ook maar op
houden goed geld uanr kwaad geld te gooien.
Er is tot nu toe met allen steun niets bereikt
en de samenwerking met een bultenlandsche
maatschappij zal ook geen redding brengen, ge
lijk in de voorafgaande redvoerlngen is aange
toond.
Wat betreft de 2700 man personeel, zou het
wel een oneconomische wijze van handelen zijn
daarvoor kunstmatig een onderneming in het
leven te houden. Trouwens met de verdwijning
van den Lloyd, verdwijnt de vervoergelegen-
hèl'd cn da werkgelegenheid voor velen
niét.
Bij eventueel faillisement of bij een liqui
datie van den Kon. Holl. Lloyd heeft bovendien
de Staat geen enkele preferentie.
Wat de motie-Brautigam betreft, dc heer Oud
zag in het geheel geen goeds in deze voorschot-
verleening, die gelijk staat met het werpen in
een bodemloozen put.
Hij moet zich zijn stem daarom nog voorbe
houden, daar hij eigenlijk geen cent meer aan
deze maatschappij zou willen zien verleend. Hut
goede in de motie is de beperking tot één jaar,
inclusief een onderzoek. Wellicht is daarvoor
to stemmen, doch in. geen geval voor het wets
ontwerp.
De heer Guit (EK.) wenschte voorwaarden
voor het overleg met het personeel aon de voor
schotverleening zien verbonden.
De heer Schouten (A.-R.) bracht in her
innering, dat hij in 1924 tegen de eerste voor-
schótverieening heeft gestemd. In 1928 is het
ontwerp zonder stemming aanvaard. Doch thans
tn wij opnieuw vóór dc vraag of steun moet
don verleend. De hoofdzaak Is de vraag of
het doel van de steunverlèenlng kan worden
bereilct, n.l. een onderneming van nationaal be
lang over den moeilijken tijd liecn te helpen.
Dit nu is niet aangetoond. Evenmin, dat de
onderneming in staat zal zijn. zich te reorganl-
lercn en zich goed materieel aan te schaffen.
Het feit ook, dat het doel, waarvoor het pen
sioenfonds In het leven is geroepen, niet tijdig
Is vastgesteld, door een zelfstandig beheer,
maakt het vrijwel onmogelijk om de gold.en
daarvan thans voor hun doel te blijven bestem
en. Dit op zichze.lf spreekt boekdcelen.
De heer Schouten gevoelde er in de gegeven
omstandigheden meer voor, mee tc gaan met do
motie van den heer Brautigam dan met hot
wetsontwerp. In dat jaar kan de regeeriug dan
nagaan of de maatschappij kans zal zien tot
bijeenbrenglng van kapitaal voor de aanschaf
fing van nieuw materieel.
De heer F e b e r (R.K zag in de zaa.k ns
1929 geen nieuwe dingen en zou daarom vooi
het ontwerp stemmen. Alles wat er tegen was
aangevoerd, was voor den heer Feb er niet ge
noegzaam om den minister niet te steunen.
De here Dr. Vos (Lib) zou het. een ramp
achten voor Amsterdam, indien deze maatschap
p!J zou verdwijnen en aldus 2700 mau perso
neel Werkeloos zou maken, terwijl er te Amster
dam reeids 18000 werkeloozen zijn. Met vreug
de zal hij voor het wetsontwerp stemmen. Hij
zag wel goede kansen.
Minister Verschuur kwam te half 2
In den nacht aan het woord.
Kij zeg geen aanleiding voor een heraf
stemming.
Zeer invloedrijke deskundigen die overigens
geen warme voorstanders van credletverscbaf-
fing waren, hebben den minister verzekerd, dat
het een groot Nederlandscli belang is, dat de
pasagiersvaart cp Zuid-Amerlka, wordt be
houden voor den Kon. Holl. Lloyd.
Spr. meent, dat de nieuwe directie, erin zal
slagen, de noodlge bedrijfsreorganisatie en
tionalisatie te bevorderen.
Daarnaast 13 voldoende bekend dat een be
langrijke financieels reorganisatie reeds heeft
plaats gehad.
Spr beroept zich mede op uitlatingen betref
fende den K.H.L van het Amsterdamsch Effoo
ien blad van 18 November 1980.
Wat de waarde van de zaak betreft, houdt
de minister zich aan de onafhankelijke experts.
Dat voorschotten niet meer terecht zijn gekor
men, is wel eerder geschiedt. De minister neemt
echter aan dat dit voorschot wèl terecht zal
komen. Doch zelfs al" zou dit onverhoopt niet
mogelijk blijken, dan nog ware het geld niet
weggeworpen.
In de vcereenkomat is vastgelegd wat rede
lijkerwijze kon worden verkregen.
De hulp welke than3 verleend wordt aan den
Kon. Holl Lloyd ls ook noodig om te voorkomen
dat zijn vloot voor een laag prijsje in handen
van het buitenland valt en dat dan ouder vr
de vlag de vaart zal worden voortgezet.
De motie-Brautigam verstaat de minister zóó.
dat de Regeering, terwijl het ontwerp korten tijd
werkt, binnen een jar met de resultaten van
en onderzoek na.r reorganisatiemogelijkheden
dient te komen. De motie komt hem niet geheel
verwerpelijk voor, al moet hij er' zich nog
beraden.
Van de nieuwe directie die getoond heeft,
een maatschappij, welke oenigo Jaren lu zeei
benarde omstandigheden verkeerde, tot nieu
wen bloei to kunnen brengen verwacht d£
minister zèèr goede resultaten.
Waar .de motie ook samenwerking met de
RotterdamZuld-Amerlkalijn verlangt, daax
kan de Minister, die geen persouen, die niet;
willen medewerken, in 'de gevangenis kan
brengen, niet positief antwoorden.
Hij vertrouwde dat de meerderheid der Kamer'
het. ontwerp zal aanvaarden.
Over de motie, zal heden bij den aanvang der
vergadering worden gestemd, terwijl dau het
ontwerp verder znï worden afgedaan.
De Voorzitter verdaagde te half drie de
vergadering tot des middags ètn uur.
DE SPOORWEGRAMP IN FRANKRIJK
Donderdag 27 November.
HUIZEN. (1875 M.) N.C.IkV. 10 Tijdsein. 10—
10.30 Zang. 10.30-11 Korte Ziekendiensu te lelden
door Da. P. van Vliet pred. der Ev, Gcm. t«
Amsterdam. 2 TUdsein. 22.15 Gramofoonmuzlek
2.453.45 Cursus fraaie handwerken, te geven
door mej. G. Ably, Leer® Gooischo. Industrie
en Huishoudschool, te Hilversum- 3-45t Gra«
mofoonrouzlck. 4 Tijdsein. 45 Zlekenuurtje ta
leiden door Ds. J. L. Schouten. Gerof. Pred. t®
Amsterdam. Muzikale medewerking door J. H.
Smit Duyzentkunst. bariton cn harmonium; H.
Smit Duyzentkunst harmonlumbegeleidlag. 5—
Tijdsein. 50.30 Concert: Harry v. d. Lijn, vl
ooi. Joh. de Nobel, cello. Jae. Prins, plano. c.30
15 Cursus knippen en stofversïeren te geven
door het Instituut E.N.S.A.T.D. te Utrecht 6.45
7.15 Causerie door Ir. B. H. Blankenberg. Dir.
Sluis' Vlsehmeelfabr. te IJ muiden. 7.157.15 Cup
sus Malèlsch door Raden S. Nimpoeno. tc Am
sterdam. 7.458 Politieberichten. 10 Tijdsein. 10
11.30 Concert te geven door bet Praper-Kwar-
tet. te Enschede. 10.30 Persberichten Va» Plas.
K.R.O. 89.15 Plafcnconcert 11.3012 Gods
dienstig halfuurtje. 12 Tijdsein. 12.01—1.45
Lunehmuziek. 8—10 Concert. 9.30 Xieuwsberlcn-
en Vaz Dias.
HILVERSUM. (298 M.) A.V.R.O. s Tijdsein.
s.019.55 Gramofoonmuzic-k. 10 Tijdsein iq.oi
10,15 Morgenwijding. 10.3012 Concert. 13 Tijd
sein. 12.012 Concert 22.30 Verzorging van
den zender. 31 Naaicursus. 41.30 Gramofoon
muziek. 4,305.30 Zlekeuuurtje. 5.307 Concert
77.30 Engelscho les. 7.30-8 Radlo-Volks-Univer
siteit s Tijdsein. 8,01—0 Aansluiting van het
Concertgebouw te A'dam. 910 Concert 10
Persberichten Vaz Dias. 10.1011 Concert 11
Nog een tweetal foto's van het spoorwegon geluk bij Oudon. Op de onderste foto ziet
men duidelijk hoe een gedeelte van den trein in de Loire werd geworpen.
NOODLANDING.
Een militair vliegtuig, komend van Schip
hol met bestemming Soesterberg, is bij
Spakenburg gedaald door motordefect. Het
Vliegtuig is over den kop geslagen. Per
soonlijke ongelukken kwamen niet voor
Het vliegtuig werd zwaar beschadigd, be
stuurder was luitenant Schouw; de andere
inzittende, was sergeant Rijns.
VERDRONKEN.
De arbeider G. v. d. E. te Helmond had,
gister, toen hij zich per rijmel naar zijn
werk te Nuenen begaf, hot ongeluk op kor
ten afstand van zijn huis aldaar in een
sJoot te geraken. Drie kwartier later werd
hij door voorbijgangers gevonden, doch de
ongelukkige was reeds verdronken.
Hij Iaat een vfouw cn 3 kinderen achter.li
ROOFOVERVAL.
Te Boeke-lo (Ov.) word de 65-jarige al
leenwonende landbouwer W. A. door twee'
als heer gekleede personen, die zich Vooij;
belastingambtenaren uitgaven, overvallen
en aan handen en voeten gebonden. Zij
dwongen den ouden man te vertellen,.\vaar
zijn geld was opgeborgen. Op zijn aanwij
zing namen zij f 500 uit een lade mede.
Van de daders ontbreekt elk spijor.
GEEN SCHIPBREUK.
Men meldt ons uit De Lemmer:
De reddingboot „Hilda", die op last van
den plaatselijken commandant voor Noord
en Zuid-Hollandsche Reddingmaatschapprf
van Lemmer was vertrokken op onderzoek
naar het vermoedelijk tusschen Kuinre en
Schokland in nood verkeerend schip, is te
ruggekeerd zonder een spoor van een zich in
nood bevindend of gezonken schip te hebben
gevonden.
Het schip, waarvoor het ergste gevreesd
werd, is de haven van pe Lemmer binnenge
vallen.
NOODLANDING.
Het fokker jachtvliegtuig D 29 heeft uij
"het Zwanewater te Caiianisoog (N.H.) we
gens motordefect een noodlanding moeten
maken.
Het vliegtuig-werd bestuurd door sergeant
vliegtudgmaker Kemper. Deze trachtte nog
het strand te bereiken, dook cLit mislukte.
Hij kwam met het vliegjluig in den dras-
sigen grond tegen een heuveltje terecht.
Tiet toestel kwam hierdoor met den neus
in den grond te staan. Kemper bleef oiv
.gedeerd. Ifet vliegtuig werd licht beschu
ldigd.
CP ZOEK NAAR EEN BRUIDSJAPON.
Te Yinkeveeu trad. een paartje in het hu-
•wcltjk,-waarvan het bruidje reeds 17 zomers
Ohs bruidje was naar dc stad gegaan
qm 'een trouwjapon te koopen. Zij kon on
verrichter zake huiswaarts keeren, want de
grootste kindermaat was tc klein en dc
kleinste vrouwen maat was te groot, waarom
"ciezc nu moest" worden aangemeten.
POGING TOT AANRANDING?
De trein, die te S uur uit Hilversum ver
trekt, is nabij bet station Bussum tot stil
stand gebracht door een 20-jarige dame, die
re.den had te veronderstellen, dat een jong-
mensok, dat alleen met haar in de coupe
zat en haar bij den arm had gegrepen, be
doelingen koesterde, waarvan zij niet ge-
.ddend was.
Toen zij aan de noodrem had getrokken,
heeft een hoofdconducteur in de coupé
plaats genomen. Te Bussum heeft hij oe
jongelui aan de politic overgegeven.
Tegen het meisje werd namens de spoor
wegen proces-verbaal opgemaakt wegens het
trekken aan dc noodrem, terwijl het jong
mensch, als verdachte, op het politie
bureau moest achterblijven.
DOODELIJK AUTO-ONGELUK.
Onder Nijnicgen is de 8-jarige jongen D.
Ëlebracht op de Groenmarkt door een
vrachtauto van Kersten uit Katwijk aan
de Maas overreden en gedood.
LOGGERS ONKLAAR GERAAKT.
De Katwijksche motorloggor Aleid KW.
169, toebchoorend aan de Vïsscherij Mij.
„Na lijden verblijden", welke in het Engel-
sche Kanaal de haringvisscherij uitoefen
de, is, nadat' het een reep van 'n Fransch
haringschip in zijn schroef had gekregen,
door een Fransche stoomtrawler Boulogne
sur Mer binnengesleept
Naar lioyds meldt, is de haringlogger
Adriana I uit Vlaardingen door een sleep
boot naar Lowestoft gebracht, daar het
schip door het zware weer niet in staat
was de haven te bereiken.
NOG STEEDS MIJNENGEVAAR.
Volgens rapport van te I-Tmuiden binnen
gekomen schepen zijn in de nabijheid van
het Tersche-lliragerbank-Vuurschip 'n twee
tal drijvende mijnen aangetroffen.
BRANDEN.
Men meldt ons uit Ederveen (Gld.):
Een der zoons van landbouwer H. van
Bruggen liet bij ongeluk op den zolder
een looplamp vallen, waarop brand ont
stond. In een oogwenk stond alles in lich
terlaaie en brandde de geheele boerderij af.
De woning, welke in eigendom toebehoor
de aan den heer P. Boei-, was verzekerd.
BRANDSTICHTING.
Te Lonnëkar (Ov.) is een jeugdig gehuwd
groentenventer aangehouden als verdacht
van brandstichting. Armoedige omstandig
heden moeten hem tot die daad hebben
doen besluiten. Hij heeft bekend.
DOOR DEN TREIN GEGREPEN
EN GEDOOD.
Te Stikleren bij Varsseveld (Gld.) is een
oude vrouw door een trein overreden en
gedood.
DOODELIJK MOTOR ONGELUK.
Men meldt ons uit Wassenaar:
Op den Rijksstraatweg nabij dc Eiken
laan beeft een ernstig motor-ongeluk plaats
gehad. De rijwielreperateur S. alhier is al-
daar met zijn motorfiets tegen een auto op-
i gereden, met het gevolg dat hij zwaar ge-
I wond naar hot ziekenhuis te Leiden moest
worden vervoerd, waar hij des namiddags
om half vijf aan de gevolgen is overleden.
Vermoedelijk schijnt hij geen erg er in ge
had te hebben dat van de Eikenlaan een
DE MOORD OP DEN STOFZUIGER
Men schrijft ons:
Hedentnorgren berelltte ons het bericht, dat in
de woning van een radio-luisteraar gedurende
den afgcloopen nacht een ongeval heeft plaats
geJiad. Op onverklaarbare wijze is een radio
toestel van een tafel gevallen en terecht ga-
komen op een stofzuiger, die van een buurman
geleend was. Terwijl het radiotoestel nog uit
muntend werkt, is de stofzuiger daarentegen
geheel onklaar en zal een grondige reparati®
van het apparaat noodzakelijk zijn.
Nader vernemen wij, dat bij een technisch
onderzoek ter plaatse, het volgende ia gecon
stateerd:
De stofzuiger was van een verouderd type cn
was niet radlo-storlngsvrlJ gemaakt. Een dor
deskundigen ls ervan overtuigd, dat hierin de
aanleiding van het ongeval moet gezocht wor
den. Onze zegsman deelde het volgende mede:
Hoogstwaarschijnlijk moet In het toebrengen
van letsel aan den stofzuiger eeu wraakneming
van het radiotoestel gezien worden. Dit apparaat
zal ongetwijfeld gedurende langen tijd op meer
dan ergerlijke wijze door den stofzuiger ge
stoord zijn. De bezitter van het radiotoestel
deelde mij mede. dat het toestel den laatsten tijd
ook herhaaldelijk kreten van woede had ultgc-
stooten. hetgeen mijn veronderstelling uog aan
nemelijker maakt Eindelijk, door het bijzon
dere toeval, dat de stofzuiger hedennacht In de
nabijheid van het ontvangtoestel heeft gestaan,
heeft dit laatste kans gezien zlju wraak uit te
oefenen.
Deze lezing over het gebeurde lijkt otis niet
onwaarschijnlijk. In ieder geval hopen wij. dat
dit voorval door vele bezitters van stofzuiger»
ter leering wordt genomen!
automobiel kwam, zoodat bij mot de volle
vaart die hij had togen deze auto opreed
met bovenstaand zeer ernstig j
DOODELIJK TRAMONGELUK.
Dinsdagavond omstreeks half zes heeft
op dep Nieuwenwcg te Poeldijk, gemeente
Monsler, een ernstig ongeval plaats ge
had. De arbeider Th. Steentjes, gehuwd en
vader van vier kinderen, woonachtig te
Poeldijk, liep daar tusschen de tramlijn ei»
de sloot langs die rails.
De man droeg eon zak op de schouders
en heeft vermoedelijk de stoomtram der
W. S., die achter heni aankwam, niet ge
hoord.
Sti werd door dc locomotief gegrepen en
pl-m. 50 meier meegesleurd. Zwaar veo**
minkt werd hij opgenomen, en hoewel eert
juist passeerend geneesheer uit Naaldwijk
nog de eerste hulp verleende, bleek St,
reeds te zijn overleden.
Door de politie wordt een onderzoek in
gesteld naar de juiste toedracht van het
gebeurde.
Nadruk verboden.
67. Nu zal ik je eens vertellen, hoe we
samen een luchtreis maakten. Je moet dan
weten, dat ik m'n pet in den tuin achter
had gelaten. Toen we 'm den volgenden dag
gingen halen, zat er eeu meisje te hand
werken. Een pracht van een luchtballon
was aau de stoelleuning gebonden. Naast
haar in het gras lag haar zakdoek.
CS. Eén, twee drie, knoopten we den zak
doek met draad, dat we in Liet naaidoosje
vonden, aan het bal lont ouw vast. Gelukkig
was het meisje zóó in haar werk verdiept,
dat ze er niets van bemerkte. Toen kropen
we samen in den zakdoek; ik knaagde de
lus, die om den stoelpoot zat, door, en....M
daar gingen we dc hoogte in!
(Wordt Vrijdag vervolgd.)
FEUSLLETOM
Door K. STUURMAN
(12
Loopend over het verlaten erf van de ver
vallen boerderij, verbaasde hij er zich over,
dat alles er zoo verwaarloosd en afgetakeld
uitzag. Hij moest over steenen en puin en
vuil heenstappen, klauterde over een ha.lf-
fifgebrokkelde muur, en kwam zoo bij de
iiswmlijke woning. Dez-1 zag er ook erbarme-
lijk uit. Geen raam was er heel, groote go
ten waren er in het dak en de muren za
an er schandalig uit.
Maar Kees kreeg een vreemd, veilig ge
voel over zich, toen hij in de groote, kale
I rimer stond. Alsof niemand hier bij hem
kon komen, alsof hij hier gevrijwaard was
Voor vervolging. Hij bes'oot een poosje te,
blijven en te rusten. Maar eerst zou bij nog
tiaar water zoeken.'Tot zijn groote vreugde
vond hij het ook. want in het achterhuis
iviiö een pomp dit nog water gaf. Hij dronk
gulzig tot hij niet meer kon- Het water was
wel niet lekker, maar hij merkte het nauwe
Ujks.
Toen, In zijn groot verlangen naar rust,
legde hij zich neer, zoo maar op den grond,9
riet zijn hoofd zijn jas, die hij eerst uit
getrokken had. F.n hoewel hét zijn bedoeling
Biet was, viel hij moe als hij was, spoedig
in slaap.
Ea hij Qroamde.t.,.i
Hij was uit het gesticht ontvlucht en liep
op een heel smalle brug zonder leuning.
Toen hij eens achter zich keek, zag hij ion
directeur en mijnheer Telders aan komen.
Hij begon nu te hollen zoo hard hij maar
kon, maar het was ,of hij zijn beenen niet
verzetten kon. Eindelijk over de brug geko
men, bpmerkte hij zijn vervolgers vlak
achter zich èn het volgend oogenblik had
(emand hem bij zijn kraag gepakt Met een
vlugge beweging trok hij zijn jas uit en ren
de weer verder. Ineens zat hij op een fiets
en juist wilde hij flink doortrappen, toen
een groote, breede kerel op hem afkwam,
die hem toeriep: „Jij bent uit het gesticht
weggeloopon-" Van schrik viel Kees onderst
boven en rolde van den weg a.f, al dieper
en dieper. Eindelijk bleef hij in een donkere
ruimte liggen. Hij zag eon witte vlek dicht
bij zich, die groot-er werd en nog meer na
derde. Zij kreeg de vorm van een gezicht
en ineens herkende Kees het gelaat van
groote Bink. Van blijdschap gaf hij een
schreeuw, vloog overeind en werd wakker.
„Zoo," hoorde "hij een bromstem vlak bij
zich, „als ik me niet vergis, hebben we hier
onze Kees. Alle deksels! wat een verrassing
is dat! Hoe komt die snuiter hier terecht?"
De snuiter wreef zijn oogen uit en keek,
op het hooren van dat brommjge geluid
verschrikt om zich heen. Dan kwam er een
trek van verbazing op zijn jongenegezicht,
en riep hij uit:
„Groote Bink! jij hier? Ik wist niet waar
ik je zoeken moest, en nou 6ta je ineens
voor me. Waar ben ilc eigenlijk?"
Dé man. die voor, hom stond, was lang en
scliraai en had eeu zeer ongunstig uiterlijk.
Zijn beenig gezicht met de vooruitstekende
kaak en de loerende oogen boezemden geen
vertrouwen in. Hij had een laag voorhoofd
dat nog gedeeltelijk werd bedekt door het
'verwarde hoofdhaar. Een hoed of pet had
hij niet op. Zijn kleeren waren' schunnig,
vet en overal gelapt cn gerafeld, en zijn
schoenen, groot cn grof, waren met touw
tjes vaèt" gemaakt- In de eene hand hield hij
een stok, en in de andere een klein stompje
pijp, dat hij af en toe naar don mond bracht
en waar hij dan smakelijk aan zoog. Soms
6tree.k hij met de steel langs zijn baard, als
of het daar jeukte.
Ilij maakte een ellendige indruk ou zelfs
Kees kon een gevoel van teleurstelling cn
walging niet onderdrukken. Zóó bad bij
zich ziju stiefvader niet voorgesteld. Zóó
had hij er vroeger toch niet uitgezien?
Vóór hij de vraag van Kees beantwoord
de, spuwde Bink eens op den grond, duw
de dan bet smoezelige pijpje tusschen zijn
gebrokkelde, gele tanden, en met zijn spleet
oogjes loerend naar den jongen zei hij:
•„Je bent hiér op Ie „eenzame hoeve". Zoo
noemen ze-, geloof ik, dit zootje puin, dat
hier langs den weg ligt. En vertel me nou
maar eens vlug, hoe je hier terechtgekomen
ben. Mocht, je een eindje wandelen van' dén
directeur, hebben ze je te vondeling gelegd,
of kreeg je een maandje vacantie ora de
ouwe Bink eens op te zoeken?"
Kees vva6 opgesprongen van den grond en
leunde nu met zijn rug tegen don muur, de
handen in de zakken. Nog kon hij niet he
grijpen dat dit dezelfde man was van vroe
ger. Hij kon het niet helpen, maar hij voel
de nu een diepen afkeer, bijna angst voor
hem.
Hij begreep nauurlijk niet dat dit kwam
omdat bij een poos bij liem vandaan ge
weest was- In dien tusschen tijd was hij aan
orde en netheid gewend en dus trof hem
i nu dubbel de vuile en grove venschljning
van den landlooper. Daarbij kwam ook, dat
Bink er in dien tijd niet op vooruitgegaan
was. De man zonk steeds dieper.
„Ik hen 'm gesmeerd," zei Kees, „en toen
zag Ik een fiets 6taan .en die heb ik inge
pikt, Maar ik kreeg een lekke baud en heb
'm toen in de 6truikcn gesmeten. Toén ik
lner voorbij kwam, wou ik eens kijken, of
-er niks te drinken was, want ik had 'n
reuze dorst gekregen. Ik heb hier uit die
pomp gedronken en ben toen gaan legge en
iii slaap gevallen."
De man haalde het 6lompjo pijp uit zijn
mond en krabde er weer mee over zijn ge
zicht Dan lachte bij on knipoogde tegeD
Kees, die begreep dat zijn verhaal deD
schooier plezier deed.
..Dat heb je 'm netjes geleverd. En het
komt goed in mijn kraam te pas, want ik
ben hierheen gekomen, om te zien >f ik ja
niét op de een of andere wijze uit dat ge
sticht kon krljge. 't Gaat me den laatsten
tijd ook niet bijzonder voor. den wind- Ilc
lieb vaak-gedacht: als ik Kees bij me bad,
zou 't beter gaan. Dan konden we samen
on6 kotetje weer opscharrelen, zooals vroe
ger. Maar daar praten we nog wel eens over
Vertel eerst maar eens, hoe je uit dat ge
sticht ben gekomme
Kees, wien de gedache om mot dien man
er op uit te trekken, in 't geheel niet meer
bekoorde, deed toch zijn verhaal niet ge
heel zonder trots. Maar aan het eind ervan
kwam er een neerslachtige stemming over
hem en tevergeefs trachtend zijn teleurstel
ling te verbergen, zei hij:
„Ze zulhm me wel gauw weer te pakken
hebben. Misschien is het beter, ol6 ik maar
weer terugga."
De landlooper deed een 6tap naderbij en
bracht zijn leeLljk© tronie .vlak bij bet ge
zicht van Kees, die niet terugwijken kon,
daar hij tegen den muur stond.
„Teruggaan? Ben je niet wijs? Je blijft
stiekum hier, hoor. Hkr ben je voorloopig
yeilig. Ik blijf bier ook nog wat. De zaak is,
ik kan hier niet vandaan, zie je, ze zoeken
me. Ze denken dat ik gestolen heb. Niks
van an, boor! Ik ben alleen maar bij een
alleenwonende juffrouw op visite geweest
en heb haar toen in haar eigen belang aan
geraden, haar geld bij mij in bewaring te
geven, voordat een ander het misschien zou
stelen- 't Kan zijn dat ik haar een beetje te
forscli heb aangesproken, want ze gaf me
dadelijk een paar briefjes. Dat was aardig
van haar, maai- gemeen was het, dat ze
achter mijn rug naar de politie liep. Ze zoe
ken me nu overal en ze weten niet dat ik
hier een veilige schuilplaats heb. Ze vin
den me hier nooit. Waarom niet, dat zal
ik je later wel eens vertellen. Over 'n poosje
als ze niet meer om me denkon, dan piep
ik 'm. en dan g a j ij met me me e!"
De laatste woorden sprak hij met nadruk
en er kwam een dreiging in z'n oogen, die
Kees heel goed opmerkte, en rlio hem bang
maakte. Zou de vent gemerkt hebben dat
ik geen zin meer heb om met hem mee te
gaan, dacht Kees.
Hij waagde tegenspraak.
„Zo pakken me toch weer. Laat me maar
weer naar 't gesticht gaan. Ik wil liever
naar 't gesticht terug."
Het gezicht van den ouden Bink ver-
andorde- Er kwam een schurkachtige uit
drukking op, terwij! hij Kees een hatelijke
blik toewierp. Hij deed een stap terug en
nam den jongen van het hoofd tot de voe
ten op.
„Zoo? wou mijnheer liever terug? Is-t-le
te deftig geworden voor rijn vadert. Wgee
maar niet vies van me, mannetje, je was
vroeger ook zoo'n jongeheer niet, lk zeg je
dat je bij me blijft cn als je niet doet wat
ik zeg, dan zal je er van lusten, begrepen?
Wat dacht jij nou wel, vrindje?"
Kees durfde niet te antwoorden en de
man, die zag dat de jongen bang voor hem
was, 6loeg opecus een anderen toon aon,
terwijl er weer een breeden grijns op zijn
gezicht kwam:
„Toe jong. wees wijzer en stel je niet an.
Ja krijgt weer eau leventje, dat beloof ik je.
Blijf jij maar stil bij ouwe Bink, dan heb je
't goed. Leve de vrijheid, dat zeg ik maar."
Hij spuwde op den grond, drukte het pijp
je tusschen de tanden, en keerde zich om,
zonder verder naar Kees Ie zien, die nog
6teeds in zijn zwijgen bleef olharden.
Dp ontgoocheling was groot voor Kees.
HOOFDSTUK X.
Wat de oude marskramer verklapte.
Het was op Dinsdagmiddag, den dag vóór
dien, waarop de jongen 4 zouden gaan roeien
dat Hannes, de oudo marskramer, weer
eens in hel dorp werd gezien- Hij was er
een bekende figuur, want sinds jaar en dag
bezocht hij, met geregelde tusschonpoozcn
het dorp. Meestal mankte hij goede zaken,
want ze mochten hem wel lijden en hij had
voor ieder wat in zijn mars. De oude mnn
verkocht van alles: scharen, messen en
knoopan, tnbnksp pen. horlogekett'neen,
kralen en veters, en nog veel meer artike
len, »ooJat ieder allicht i ds van zijn gad'ng
vond.
(Wordt vcrvol*d&
