Xkhhaddi J&wge fêeAc/uUfye&
BINNENLAND.
ECONOMIE
WOENSDAG 12 NOVEMBER 1930 DERDE BLAD PAG 9
DE SPELLINGKWESTIE
SPELLINGVEREENVOUDIGING
EEN NATIONAAL BELANG
En een paedagogische noodzakelijkheid
L
Hoeveel onkunde en wanbegrip, ja relfs
kwaadwilligheid er ten opezichte van de spel
lingkwestie in ons land bestaat, treedt in
dozc dagen, nu het spellingvraagstuk de al-
gemeene aandacht vraagt en heeft, weer
overduidelijk aan 't licht.
Het lijkt ons dau ook zeer wel gemoti
veerd in een paar artikelen de zaak, waar
om het gaat, eens voor breeder publiek uit
een te zetten.
Een tactische fout is het m.i. van de voor
standers eener rationeeler spelling geweest,
de actie te veel te hebben gehouden binnen
de grenzen van vaktijdschrift en brochure en
niet te hebben getracht via de dagbladen de
breede massa leeken te overtuigen van de
volstrekte noodzakelijkheid van de invoering
der Vereenvoudigde Spelling.
Nu weet 'k zeer wel, dat sommige bladen
voor dergelijke pleidooien gesloten werden
en worden gehouden. Niet 't minst in jour
nalistieke kringen zitten zéér vele verstokte
aanhangers van De Vries en Te Winkel.
Maar ik heb wel zóóveel vertrouwen in de
objectiviteit en nuchterheid der diverse dag
bladredacties onizer Nederlandsche bladen,
om te vertrouwen dat ze gemotiveerde, po
pulaire uiteenzettingen over de spellingkwes
tie door ter zake kundigen niet naar de prul
Iemand zullen verwijzen.
De Vereenvoudigde Spelling telt in weten
schappelijke kringen, in onderwijskringen
talrijke overtuigde aanhangers, maar 'k be
treur het, dat het volk, 't breede publiek, on
opzettelijk natuurlijk, te veel gelaten is bui
ten de actie.
Men komt gedurig weer mcnschen tegen
in het gewone, dagelijksche leven, die van
een Vereenvoudigde spelling niets weten, die
nooit gehoord hebben dat er een vereeniging
bestaat, om deze eenvoudige schrijfwijze te
propageeren.
vijf leerjaren verknoeid worden aan «peiling
dwaasheden, aan dingen met het gezond
verstand èn het moderne taalinzicht in
flagrante strijd.
Dat is niet op één school zoo, dat is heel
Nederland door zoo. Duizenden kostelijke en
kostbare uren worden iedere week verdaan
met het inladen van waardelooze ballast.
En nu herhaal ik mijn vraag:
Zou dit nu geen belangrijke, geen natio
nale kwestie zijn? Bij het schoolonderwijs is
ieder betrokken, de onderwijzers, de ouders,
maar de anderen ook, want zij betalen hun
deel van het geld, dat aan 't Onderwijs
wordt ten koste gelegd.
Tiet is dus geen stokpaardje van een club
je Prinzipienreiter, maar spellinqverbele-
ring is een vraagstuk, waarbij elk Nedrr-
landsch burger onverschillig van wal stand,
leeftijd of godsdienst ook, ten nauwste be
trokken is.
Nog, ter accentueering, om een andere re-
Iedereen weet, dat de klachten over de re
sultaten van het schoolonderwijs niet van de
lucht zijn.
Wouters jheeft in zijn radiorede laatst te
gen een bepaald soort fabrikanten van dit
mode-artikel getoornd. Volkomen terecht. In
dien men maar toegeeft, dat inderdaad „de
resultaten" van ons onderwijs verre blijven
beneden de verwachtingen, die men er rede
lijkerwijze van koesteren mag. We hebben
ook wel een meening omtrent de oorzaken
daarvan, maar laten deze kwestie nu verder
rusten en bepalen ons uitsluitend tot het vak
„Nederlandsche taal".
En wat dat vak aangaat, moet o.i. zéér be
slist de oorzaak der misère gezocht worden
in het tijddoodende en krachtverkwistende
onderwijs in spellingfutiliteiten.
Reeds gaven wij aan, dat een groot deel
van tijd en kracht verbeuzeld wordt aan din
gen, die met de eigenlijke taal niets te ma
ken hebben, maar alleen de schrijfwijze er
van betreffen. Daardoor blijft er onvoldoen
de tijd over om de eigenlijke taal te leeren
kennen, waardeeren en gebruiken!
De klacht, dat wij Nederlanders niet kun
nen lezen en niet kunnen schrijven moet
goeddeels gereduceerd worden tot die andere:
wij, onderwijzers hebben geen tijd om deze
dingen aan 't kind te leeren.
Was nu het resultaat van het spelonderwijs
zóó, dat de groote massa der leerlingen bij
't verlaten van de lagere school de spelre-
STRATEGISCHE WERKEN
AAN ONZE ZUIDGRENS.
De Belgische minister van verkctiswezcn,
de heer Lippens, is er toe overgegaan :i
persgesprek met het Belgische Telegraaf
Agentschap te Brussel te loochenen, dat de
berichten van het Dagblad van Noord-Brabant
over strategische werken nabij de Nedorland-
sche grens waarheid zouden bevatten.
Letterlijk herhalen wij de volgende verkla
ring van het Belg. Tel. Agentschap:
„Het Nederlandsche blad, dat het eerst de
kwestie der strategische spoorwegen
meed, maakt toespelingen op de eventuele
verdubbeling van de lijn TurnhoutBaarle-
Nassau. Er is geen sprake van vei dubbel ing
van deze lijn, zij voldoet en zal n*»g lange
jaren voldoen aan de fcehoel'ter var
verkeer te Turnhout en de Nederis.idsche
Hierop antwoordt het genoemde blad, dat
het Zaterdag een onderzoek bij Turnhout heeft
ingesteld. De toestand aldaar"is zoodanig, dat
het blad eoncludeeit:
„Wanneer nu minister Lippens zegt, nat er
geen sprake is van verdubbeling van deze lijn,
omdat deze lyn voldoet en nog lange jaren
aan de behoeften van het verkeer tusschen
Turnhout en de Nederlandsche grei s voldom
zal, dan constateeren wij, dat er op de lpn
Turnhout-Nederlandsche grens niettemin wer
ken worden uitgevoerd, die het mogelijk
maken in een minimum van tijd een tweede
spoor aan te leggen en te laten functionnte-
dat deze maatregel niet door econo
mische of verkeerstechnische morievcn if
ingegeven.
Het wil ons dan ook voorkomeu, dat de
crklaring van minister Lippens over de lijn
TuinhoutBaarle-Nassau geenszins geschikt
den indruk, die door de werkzaamheden bij
gewekt, uit den i
En toch, laten we dit nu eens voor altijd j?e'3 behoorlijk onder de knie had, nu
onthouden: Spellingvereenvoudiging is geen
zaak van professoren, letterkundigen, lee*
aars, onderwijzers allereerst, maar spelling
vereenvoudiging is een zaak van nationaal
belang, een zaak, waarbij iedereen, die wel
„eens de pen opneemt" om zijn gedachten
aan het papier toe te vertrouwen betrokli
is. Rijk en arm. jong en oud. geleerd en ei
voudlg, ieder hoofd voor hoofd is èn voor
zichzelf èn voor zijn kinderen erbij betrok-
Laten we dus, lezeres en lezer, nu eens
niet denken: Spellingvereenvoudiging? Dat
is geen onderwerp, dat mij interesseert,
daarover mógen zich leeraren en onderwij
zers druk maken, mij raakt die kwestie niet.
Want, dat is een verkeerde gedachte, een
misvatting.
Gij, lezer zijt misschien een eenvoudig, on
geleerd handwerksman, die bijna nooit iets
anders schrijft dan uw rekeningen en bestel
lingen.
Maar gij hebt een kind of misschien meer
dan één. En dat kind moet school gaan en
krijgt „taalonderwijs". D.w.z men probeert
op school dat kind te dresseenen op de spel
lingmoeilijkheden. Welnu, ik vertrouw toch,
dat het U als vader .wel interesseert, wat
uw kind leert op sdhool? Gij zijt toch niet
zóó onverschillig inzake de ontwikkeling
van uw jongen of meisje, dat ge zegt: dat
moet meneer of de juffrouw maar weten,
dat gaat mij niet aan? Ik zeg u: dat gaat u
wel aan, omdat het uw kind betreft.
En nu zal ik u eens vertellen, wat er op
school met dat kind gebeurt.
U meent dat uw kind op school onderwijs
krijgt ondermeer in het vak Nederlandsche
taal. Neen, ge vergist u. Nederlandsche taal
wordt er in de lagere school ongeveer niet of
althans zéér weinig onderwezen. Er wordt
onderwezen de spelling van de Nederland
sche taal: d.w.z. het leeren overbrengen van
gesproken woorden in schriftbeeldAon dit
onderwijs gaat het grootste deel van de kost
bare tijd, die op de rooster staat aangegeven
voor „Nederlandsche taal" weg.
Dat zijn feiten.
Er bestaat een methode voor de Christe
lijke School van Dekker en Smit In het
eerste leerjaar wordt geen book voor dit vak
gobniikt. Dus resten over de tijd waarover
ik nu spreek, vijf leerjaren.
Nu hebben Prof. Dr. De Vooys en onze
heer J. C. Wirtz (één van de weinige voor
mannen in onze kring, die al jaren lang do
Vereenvoudigde spelling aanhangt, hem zij
hulde!) eens aangestreept welke lessen in
die methode zouden kunnen vervalbm als do
Vereenvoudigde Spelling werd ingevoerd. Ze
kwamen tot de slotsom, dat dit er 2-JS zou
den zijn, dal is stof voor ongeveer twee
volle jaren.
Conclusie: Ieder ouder van schoolgaande
kinderen wete dus dat aan zijn kiud voor
het vak „Nederlandsche taal" Iwec van do
troost, zij
Maar de praCtijk leert heel wat anders!
Ondanks het feit, dat de school weinig min
der dan de helft van haar kostbare tijd
voor taalonderwijs „wijdt" aan het onderwijs
in spellen, is zij niet bij machte aar. het
gros harer leerlingen de „zuivere schrijfwijze"
te leeren, gorndig te leeren, zóó te leeren,
dat ze beklijft.
En de oorzaak daarvan is zéér beslist niet
de onderwijzer, niet de leerling, maar alleen
en uitsluitend de leerstof: de onredelijke
chaotische, inkonsekwente, spel9oeza van De
Vries en Te Winkel.
Daarom is spellingverbetering een bij uit
stek paedagogisch belang.
Zal ons moedertaalonderwijs nog er 'es ooit
gezond worden, dan moet alle spelling-romp-
slomp onverbiddelijk de deur uit! Dan moe
ten dc spellingmoeilijkheden tot een mini-
teruggebracht worden.
Ieder Nederlander heeft met de spelling
kwestie te maken. Voor ieder Nederlander
is het dus èn om zich zelf èn om zijn kin
deren) van 't hoogste belang, dat hij weel
waarom het gaat en dat hij er een gezonde
opvatting over heeft.
EERSTE KAMER
DE WINKELSLUITING EN ARBEIDS
BEMIDDELING OP 25 NOVEMBER
AAN DE ORDE.
Besloten werd tot afdeelingsonderzoek
m enkele kleine wetsontwerpen op heden.
Aan de orde werden vervolgens gesteld
de volgende wetsontwerpen:
1. Nadere wijziging en aanvulling van de
Javasche Bankwet 1922;
2. wijziging en verhooging van de be
grooting van inkomsten en uitgaven van
het Leeningfonds 1914 voor 1930.
De beide wetsontwerpen werden aange
nomen zonder discussie en zonder stem
ming.
De Voorzitter deelde mee, dat het in
zijn bedoeling ligt de Kamer weder bijeen
te roepen tegen Dinsdag 25 November en
Woensdag 26 November aan de orde te
stellen jle wetsontwerpen betreffende win
kelsluiting en wettelijke regeling der ar
beidsbemiddeling.
Tc zeven minuten over half 9 viel de
hamer tot sluiting.
Turnhout hier te lande
te ruimen.
Een andere verklaring van minister Lippens
iudt in, dat de berichten over het plan van
n vierdubbel spoor tusschen Antwerpen en
Esschen .volkomen ongegrond" zijn.
Ten overvloede hebben wy ons weer tot een
terzake kundig persoon in België gewnd en
deze verzekert ons met de grootst mogelijke
stelligheid, dat op den staat van voorgenomen
werken, die bij de oplossing van de verschil
lende spoorwegmaatschappijen in de thans
bestaande Maatschappij van Nationale Bel
gische Spoorwegen opgesteld is, wel degelijk
het op vier sporen brengen der lijn Artwerpen-
Esschen voorkomt. Doch misschien laat de
uitvoering nog even op zich wachten
NIJVERHEIDSONDERWIJSWET
Aan het voorloopig verslag over het ont
werp tot wijziging en aanvulling van de
Nijverheidsonderwijswet wordt het volgen
de ontleend:
Algemeen sprak men er zijn voldoening
over uit, dat de regeering een toezegging,
het vorig jaar bij de begrootingsdebatten
gedaan, n.l. de bevordering van de intrek
king van het z.g. „stopartikel", door de in
diening van dit wetsontwerp heeft gestand
gedaan.
Verscheidene leden vreesden echter, dat
de thans met betrekking tot de subsidiee
ring van nijverheidsscholen getroffen rege
ling aanleiding zal geven tot willekeur. Zij
betreurden dat zelfs wanneer aan alle wet
telijke voorwaarden is voldaan, de regee-
ring alleen om financiecle overwegingen
zal kunnen beslissen, dat de school niet zal
worden opgericht. Naar dc meening
deze leden moeten algemeene normen
den gesteld, die kunnen gelden bij toe- ol
afwijzing van een verzoek.
Sommige leden merkten op, dat eeu
systeem van automatische medewerking,
zooals de L.O.-wet kent, waarbij de over
heid tot medewerking wordt verplicht, in
dien aan de bij de wet te stellen eischen
is voldaan, met het oog op dc financieele
consequenties daarvan voor de overheids
kassen niet te aanvaarden is.
Sommige leden betoogden, dat bij
stichting van nijverheidsscholen niet te veel
moet worden toegegeven aan individualis
tische stroomingen. De scholen moeten zich
aanpassen aan de structuur van de streek.
Verscheidene leden bepleitten het instel-
n van twee beroepsinstanties in plaats
van een voor directeuren en leeraren van bij
zondere nijverheidsonderwijsinrichtingen
bij ongevraagd onlslag.
Verscheidene leden drongen er op aan
dat dit voorstel zou worden benut om in
art. 22 der wet de bepaling te schrappen,
dat benoeming van directeuren en leeraren
aan bijzondere scholen slechts kan geschie
den uit een door den minister goedgekeur
de voordracht.
Rubberhakken
iellvoor3
*n Hevea-product
Vraagt het Uw schoenmaker
GEVAREN RÖNTGENTOESTELLEN
Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp
ingediend, houdende regelen betreffende 'i
hebben van Röntgentoestellen en het in
voorraad houden van radio-actieve stoffen.
Volgens dit ontwerp zal het verboden zijn
een toestel, dat stralen voortbrengt, te heb
ben of radioactieve stoffen in voorraad te
houden zonder schriftelijke vergunning van
den Minister van Arbeid.
FEDERATIE VAN CHR. VEREEN.
VAN EN VOOR VROUWEN EN
MEISJES
ALGEMEENE LEDENVERGA DERING
Gistermiddag werd in het gebouw der R
M. V. J. aan de Boompjes tc Rotterdam de
algemeene ledenvergadering gehouden van
bovengenoemde Federatie.
De bijeenkomst van afgevaardigden van
verschillende vcreenigingen wordt geopend
door de voorzitster, Jonkvr. C. M. van
A s c h van W ij c k, met het lezen van een
gedeelte van Kolossenzen 3 en gebed, waar
na begonnen wordt met de afhandeling van
het agendum.
Na eenigo toelichting inzake het doel van
de nader te noemen corporaties vragen de
\rouwenzendingsbond, de Meisjeszomerclub
O. C. E. B. O. en de Ned. Luthcrsche Meis
jesbon d aansluiting bij de Federatie
verzoek wordt ingewilligd, waarna de voor
zitster haar blijdschap er over uitspreekt,
dat nieuwe krachten de Federatie komen
"ersterken.
Ter gelegenheid van het tienjarig bestaan
der Federatie biedt mej. M. van Hoog
straten een voorzitstershamer aan, waar
voor de voorzitster met enkele woorden haar
dank uit.
Wegens benoeming tot voorzitster van den
Wereldbond van jonge vrouwen legt Jonk-
vrouwe van Asch van Wijck het voor
zusterschap der Federatie neer en wordt in
haar plaats als voorzitster benoemd Jonk-
vrouwe A. M. Martens van Sevenho-
e n, secretaresse van het Ned. Verhond
an Chr. Meisjesvereenigingen. De benoem
de aanvaardt deze taak, waarna de voorzit
ster haar toespreekt en Jonkvrouwe Mar-
rnjngdaar°P dank voor hare benoe-
De afgevaardigde van het Ned. Verbond
yan Chr. Meisjesvereenigingen en die van
de groep J. V. G., J. V. O. en V. A. C V. wol
len m het bestuur herkozen.
De algemeene secretaresse, mej. M. W.
Borger, brengt het jaarverslag uit, waarin
o. a. het resultaat van verschillende acties,
het werk in de groote steden en de alge
meene toestand der Federatie worden geme
moreerd.
De penningmeesteresse, mej. M. D. va
Hoogst rat en, brengt haar financieel vi
slag uit. De uitgaven «bedroegen f 21.153?
de inkomsten f 17.419.53. Het resemifonds
bedroeg f 3<00. De rekening en de begroo
ting 1930—1931 worden goedgekeurd en aan
genomen.
De afgevaardigden van het Jonge Vrou
wengilde en de plaatselijke Federatie Am
sterdam doen raededeelingen inzake het
doel harer corporaties en de wijze, waarop
men dit doel tracht te bereiken.
Verslag wordt uitgebracht van de werk
zaamheden en resultaten van de commissie
voor een nieuwen liederenbundel. Besloten
wordt, dat de commissie met haar werk
voortgaat.
De vergadering wordt vervolgens gesloten,
om morgen (heden) heropend te worden.
De wijdingsdlcnst.
In de Lutherkapel aan de Nozemanstraat
wordt 's avonds een wijdingsdienst gehou
den onder leiding van Jonkvr. van A s c b
van Wijck, die eenige gedeelten uit de
Heilige Schrift leest en daarna een toe
spraak houdt onder het motto: „Jezus Chri:
tus gisteren en heden dezelfde en tot i.,
eeuwigheid", waarin stil gestaan wordt bij
het gisteren, het heden en de toekomst.
Spr. wil zich, bij het werpen van een blik
achterwaarts op het tienjarig bestaan der
rederatie, rekenschap geven, waarvoor Gc
gedankt moet worden. Daartoe roept Sp
zich die afgeloopen jaren voor den geest e..
memoreert zij Hen groei der Federatie, waar-
voor God de mogelijkheid gaf.
Na gebed wijst Spr. er op. dat thans pas
alles in ontwikkeling is en de heerlijkste
kansen openliggen. Het verleden is voorbe
reiding geweest voor het heden, waarin de
arbeid verdiept en uitgebreid moet worden,
wat Spr. nader aantoont Allereerst moet de
weg naar Christus gewezen worden in het
wijde leven, waar de verantwoordelijkheid
zoowel nationaal als internationaal zoo groot
is en de taak zoo overweldigend.
Spr. wijst er op, hoe moeilijk de tijd fs,
om de taak en de roeping der Federatie te
volvoeren. Echter, Gods kracht wordt in
zwakheid volbracht, hoe donker de toekomst
ook is. Jezus Christus zal ook in de toe
komst ons niet verlaten. Hij Die gisteren
met ons is geweest en heden ons een taak
aanwees. Zóó gaan wij de toekomst met ver
trouwen tegemoet, wij, die tot medearbeiden
zijn geroepen. Spr. wekt op tot trouw in ge
bed en een zoeken van de eer van Hem Die
gisteren en hoden dezelfde is en tot in
eeuwigheid.
Met gebed wordt de bijeenkomst gesloten.
w£rnS?aJPI'e,ijk gezan* en orgelspel
wisselden de drieledige toespraak af.
NED UNIE VAN ACCOUNTANTS
BESTUURSVERKIEZING.
In de dezer dagen te Den Haag gehouden
jaarlijksche vergadering van de Ned. Unie van
Accountants zijn de aan de beurt van aftreding
zijnde bestuursleden, de heeron A. A. Boom te
Bussum, H. W. Holtappel te Rotterdam en W.
van Zon Jr., te Schiedam, met algemeene
stemmen herkozen.
Tot voorzitter is eveneens met algemeene
stemmen aangewezen de heer B. J. Onderwa
ter te Den Haag.
UIT HET SOCIALE LEVEN
Weerbericht.
FEUILLETON
De veldwachter van Randijk
Door K. STUURMAN
HOOFDSTUK II
Het driemanschap
Het driemanschap bestond uit: Rob ven
den burgemeester, Jacob van Veen, het
zoontje van een schoenmaker, en Karei
Ploeg, wiens moeder weduwe was.
Ze waren bekend in het dorp, die drie
jongens, want je zag ze altijd samen. Me;
z'n drieën brachten ze hun vrije middagen
door. Als de een soms een boodschap moest
doen, gingen de andere twee meestal mee.
Hoewel ze nu juist geen buitengewone bra
ve jongens waren, had toch eigenlijk nie
mand een hekel aan ze, omdat het een vroo
lijk drietal was en omdat ze bijna nooit be
paald slechte streken uithaalden. Gebeurde
dit wel een6 een hoogst enkele keer, Jan
hadden ze er even spoedig werkelijk 6pijt
van, wanneer ze op dat minder mooie w r-
den gewezen. Baldadig wecen ze niet: ze
hadden integendeel meer dan eens van goe
de karaktertrekken blijk gegeven.
Zoo woonde er op het dorp een oud vrouw
tje, die door iedereen „moeder I.ena" werd
genoemd. Zij was een ongelukkig, alleen
wonend monschje, dat heel slecht loopen
kon en zich met veel moeite in haar huisje
HET CONFLICT IN DE
TYPOGRAFIE
PATROONS* EN GEZELLENORGANISA-
TIES AANVAARDEN EEN NIEUWE
OVEREENKOMST
Na afloop van de afzonderlijke vergade
ringen der R.K. en Neutrale Drukkerspa-
troonsvereenjgingen begon gi6ter te ruim
haJf twee in het Jaarbeursgebouw te Utreaht
da vergadering van de Federatie van Druk-
kenspatroonsvereenigïngen, waar, behalve
de reeds genoemde patroonsorganisaties ook
do ChristeLljke Patroonsbond deel van uit
maakt Deze heeft, naar onze lezers weten,
vorige week reeds afzonderlijk vergaderd.
l)e discussies nomen don geheelen middag
in beslag en door vele patroons werden groo
te bezwaren tegen de voorgestelde overeen
komst gemaakt. In zijn openingswoord be
sprak de voorzitter, de heer S. S. Korthuis,
de verschillende gewichtige grondslagen van
het organisatieleven in de typografie, epe
ciaaJ het verplichte Lidmaatschap, het pen
sioenfonds en de vragen omtrent een afzon
derlijk contract oor het dagbladbedrijf.
Daarna kwam aan de orde het voorste)
van het Algemeen Hoofdbestuur om een col
lectieve arbeidsovereenkomst en leerlingen
regeling met de werknemersorganisaties aan
te gaan.
Zeer vele sprekers, zoowel voor- al6 te
genstandens van het bereikte compromis der
looneverhoog'ig van twee en één cent. voer
den het woord.
Het compromis werd verdedigd door den
voorzitter der onderhandelingscommissie,
den heer J. H. van Lonkhuyzen.
Tenslotte werd het voorstel van het Alge
meen Hoofdbestuur aangenomen met 785
stemmen vóór en 424 stemmen tegen.
De vergadering werd daarna met de
agenda-punten van de gewone jaarvergade
ring voortgezet
Inmiddels wer l ook de in het N.V. Huis
gehouden buitengewone vergadering van
don Alg. Nad. Typografenbond voortgezet.
Dok deze vergadering duurde den geheelen
middag en de uitslag werd eerst tegen half
zeven bekend.
Het bleek, dat de voorgestelde overeen
komst was aangenomen met 175 tegen 37
stemmen. Het resultaat dezer stemming
moet echter nog bevestigd worden door het
referendum onder de leden van den A.N.T.B.
Er zou statutair 2/3 van he aantal uitge
brachte referendum-stemmen tegen de
overeenkomst moeten worden uitgebracht
om deze alsnog te doen verwerpen.
De vergadering van de R.K. Vereen, van
Nederl. drukkenspatroons, die de overeen
komst verworpen had en daarop door den
voorzitter geschorst werd om af te wachten
wat het resultaat van de Federatieverga do-
ring zou zijn, zal Zaterdag a.s. te Utrecht
worden voortgezet.
ÏMIBWIS'MMI
lrt dunne ptjitje geert den vorlgen
Hoogste stand te Ren tics 781.8.
Laagste stand te Isafjord 728.3.
Stand vanmorgen halftwaalf 778
WEERVER WACHTING
Matige, later toenemende Westelijke tot
Zuidwestelijke wind, zwaar bewolkt tot be
trokken, later wellicht weer regen, zachter.
STOR M WAARSCHUWINGSDIENST
Geseind van de Bilt vanmorgen 8.45 uur
aan de posten van Delfzijl tot Hoek van Hol
land: „Woest op uw hoede
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 9.0 C.
13 NOVEMBER
Zonsopgang 7.15 u.; Zonsondergang 4.13 u.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HERREN
Van 's avonds 4:43 u. tot 's morgens 6.47 u.
ZIEKENGELD
De Minister van Arbeid heeft bepaald dat
voor de berekening van het ziekengeld als
dagloon voor dc- bij werkverschaffing te
werkgestelde arl»eiders uit de gemeenten
Zwijndrecht, Vlaardingen en Apeldoorn
geldt het bedrag van 2.75, ongeacht bij
welke werkverschaffing, de arbeiders te
werk gesteld waren, toen zij ongeschikt tot
werken werden.
Uit Oost-lndie
WERKLOOSHEID
SOERABAJA. 11 Nov. (Aneta). Op de ar
beidsbeurs alhier zijn thans 800 Europee-
sche werkloozen ingeschreven. Het totale
aantal Europeesehe werkloozen over geheel
Java wordt geschat op 4000. Er komen l>o-
vendien nog buitenlandsche werkloozen
aan, die tevergeefs werk zoeken.
OPENING KLAPPER-PROEFSTATION.
MEN ADO, 11 Nov. (Aneta). Het klapper
proefstation is feestelijk geopend, onder
groote belangstelling uit de ambtenaars-,
handels- en planterswereld.
DIAMANTEN AANGETROFFEN.
BANDJERMASIN, 11 Nov. (Aneta). Bij
proefboringen voor den aanleg van een wa
terleiding werden bij den weg naar Marta-
poera op een diepte van tusschen de tien en
twintig meter meermalen diamanten aan
getroffen.
PIEPNEUS EN BIBBERSNOET
Nadruk verboden.
55. Maar toen hij zag hoe benauwd wij
arme stakkers, het hadden, zei hij: „Klimt
maar op m'n rug, dan breng ik je netjes
naar den kant". Zoo gezegd, zoo gedaan;
en even later stonden we veilig en wel,
maar druipend nat, weer op de vasten wal.
06. Toen we nu zoo, bibberond van de
kou, naar huis strompelden, kwamen we
Stippeljas met nog "n paar andere jongens
tegen. „Hoed! Hoed!" riepen ze sarrend;
„twee snoekenvangers, hot ra!" Nou, zoo-
iets vond ik vreeselijk onhebbelijk, vooral
omdat 't op mij gemunt was.
(Wordt Vrijdag vervolgd.)'
bewoog. Zij was arm; haar kinderen, die
het zelf niet breed hadden, onderhiel-den
haar. Nooit kwam ze verder dan haar tuin
tje, en toch verlangde ze soms zoo, om nog
eens wat te zien van de mooie omstreken
van het dorp, waar ze in vroeger dagen zoo
vaak had gewandeld. Eens had ze daarover
iets uitgelaten tegen de vrouw van den
schoenmaker, d-ie met het oudje te doen
had, en het 's middags aan haar man ver
telde. waar Jakob bij was. Zoodoende kwam
het driemanschap er achter, dat haar niet
alleen beklaagde, maar ook overlegde, of ze
daar nou een6 niets aan konden doen.
Zoo heelemaal uit zichzelf kwamen ze
toen öp een idee. De vrouw van den man
denmaker, die ook slecht ter been was, weid
dikwijls in een zieken wagentje gered n
door haar dochter. Maar de jongens wieten,
dat de vrouw van den mandenmaker ziek
was, en niet buiten mocht komen. Toen vat
ten zij het plan op, om den mandenmaker
te gaan vragen, of ze voor één middagje
het wagentje mochten hebben, voor moeder
„Dat za-1 jullde niet meevallen, jongens,"
zei de man, „wamt de wagen rijdt verba
zend zwaar en het is nogal een warme dag
vandaag."
Maar daar zagen ze niet tegen op. En zoo
kwamen ze onverwacht voor het huisje van
moeder Lena, lieten het wagentje voor de
deur staan, en wipten naar binnen.
„Dag moedertje," zei Jakob, die de oudste
was. en daarom meende de leiding te moe
ten nemen, „we komen u halen voor een
wandelritje. Het rijtuig staat al voor."
„En de paarden zijn van het edelste ras,"
liet Rob er op volgen, de poes van het oude
vrouwtje etreelend.
„En ze trappelen -a-1 van ongeduld," voegde
Karei er nog bij.
„Malle jongens," zei het oudje,
laohend, „mogen jullie nu een oud mensch
voor den gek houden?"
Maar toen moest ze meekomen voor het
raam en het wagentje zien. Opgewonden ver
telden ze hun plan, bij stukken en brokken,
achterste voren en door elkaar, maar tocS
zóó. dat moeder Lena eindelijk begreep.
„Maar jongens nog an toe, dat kan zoo
maar niet, zoo maar midden uit mijn doen,
zonder dat ik er op gerekend heb
,,'t Kan beet, want u bent uw edgen baas,"
zei Rob.
„Wat hebben jullie er nu aan. met zóón
oude vrouw te gaan rijden?" wierp ze nog
tegen. „Dan kan je den heelen middag niet
spelen."
,,'t Hindert niks," zei Jakob.
„Heelemaal niet," zei Karei.
,,'k Heb geen zin i-n spelen," zei Rob.
Toen kwamen de oogen van het oude
vrouwtje vol tranen, die ze haastig met de
palm van haar band wegveegde. Tegelijk
'ag er een glimlach op haar gelaat, wat
haar gezicht nog vriendelijker maakte dan
anders.
„Dan zal ik me maar klaar maken," zei
ze, en moeilijk strompelde ze door heit huis.
om haar 6chort op te bergen en haar hoed
op te zetten. Even 'eter zat ze in het wa
gentje, en toen begon de rondrit, die, dit
hadden de jongens zich voorgenomen, den
heelen middag zou duren, 't Ging op het
bo6ch aan, dat een heel eind huiten het
dorp lag, om, langs allerlei beschaduwde
buitenwegen, laat in den middag het dorp
van den anderen kant weer te bereiken.
De oude vrouw genoot, toen ze de heer
lijke boschlucht rook, en ze verwondende
zich maar steed6 over de vele veranderin-1
gen die er in den omtrek hadden plaats ge
had, sinds ze er de laatste maail geweest
Intus6chen had de mandenmaker we
lijk gehad, dat het niet meevallen zou. Ze
wisselden elkaar af, maar dit voorkwam
niet, dat ze zoo nu en dan het zweet van
hun voorhoofd wischten, al meakton ze wel,
dat moeder Lena er niets van merkte. Maar
hoe zwaar het karweitje ook was, ze had
den er geen van drieën spijt van, en toen
ze 's avonds hun passagier thuis brachten,
waren ze wel .knapjes moe, maar de dank
bare woorden ven de vrouw en haar blijde
gezicht, voelden ze als een belooning.
„Ik ben heel olij, dat ik vanmiddag uit
rijden geweest ben," zei ze, toen de jongens
weggingen, „maar ik bon haast nog meer
hlij, dat ik gezien heb, dat er zulke flinke
jongens zijn al6 jullie. Ik bedank jullie we!,
Zóó was het driemanschap, maar dan was
het ook op zijn best. Er kwamen ook tijden,
dat ze den lust niet konden bedwingen om
een of andere ondeugende streek uit te
halen. Danr zou Remmers, de veldwachter,
van kunnen meepraten, maar hij zou ook
de eerste zijn, om te verzekeren, dat het de
bovenste beste jongens van het dorp wa
ren, als het er op aan kwam.
En dat was de waarheid.
Als was nu één van de drie jongens het
zoontje van den burgemeester, en al was
Jaob zijn vader maar schoenmaker en de
moeder van Karei Ploeg een arme weduwe,
naakte voor de jongens niets uit. 't 16
r, Rob ging misschien wat mooier ge
kleed dan de anderen, en het ging bij hem
thuis wellicht wat royaler toe. maar
waar was het, dat hij minstens zoo vaak
aJs de anderen met een gescheurde broek
of gehavende kiel thulswam, en dan net
zoo goed een geducht standje kreeg ate zijn
Rob had een fiets, en dat was misschien
het eenige, wat zijn makkers hem benijd
den. Maar ze mochten er van Rob dikwijls
genoeg gebruik van maken. A!s het mooi
weer was, waren ze met hun drieën soms
heele middagen met de fiets bezig. Het kar
retje had daardoor veel te lijden, maar daar
trok Rob zich weinig van aan. 't Was toch
maar een oud ding, zei hij; als hij van
school kwam, zou hij een nieuwe kriiccn
van zijn vader. Ze waren maar blij dat dit
geen nieuwe was, want nu hoefden ze er
ook zoo voorzichtig niet mee te zijn.
De vader van Karei Ploeg, in zijn tijd een
bekend timmerman op bet dorp. vyas ai ja
ren dood. Zijn moeder had nu een klein
winkeltje in garen en band, dat haar wel
niet zoo veel opleverde, maar waar ze toch
sobertjes van konden bestaan. Karei harl
ook nog een broer Piet. veel ouder dan hij,
die op 't cogenblik in dienst was. Daar kon
Karei nog al eens over opscheppen, over
dien broer. Dan moesten de jongens heele
verhalen aanhooren over het leven in dienst
wart hij zóó levendig vertelde, en met töó'n
zekerheid, of hij het zelf bij ondervinding
gehad had. Wat hij niet wist. dat fantaseer
de hij er dan maar bij; en dat deed hij op
een manier, die veel vergde van het geloof
der beide anderen. Zijn broer was natuurlijk
altijd de held van die verhalen en de kracht
en behendigheid van dien huzarenbroer
grensde nan het wonderbaarlijke. Als Ka-
rel, in gezelschap van zijn vriendjes den
gepensionneerden kolonel Barsting, die ook
nooit nalaten zoo Iets te zeggen als: „mijn
broer is ook soldaat."
Jakob van Veen was de oudste van hun
drieën. Daar zijn vader schoenmaker wos
kwam het nog al eens voor, dat hij schoe
nen weg moes; brengen naar de klanten.
Daar was hij nu juist niet zoo dol op, en
als hij maar even Kans zag, trachtte hij
eraan te omkomen. Zijn zusje, die een jaar
jonger was. wist hij dan so:ns zóó io vleien.
Jat zij het voor hem deed. Hij had een ha-
Kei aan schoenen. F.én ding stond bij hem
vast: hij wilde geen schoenmaker worden.
Nee. machinist, dat was nog eens een vak!
Machinist op een sneltrein! En dan maar
rijden, hoe harder hoe fijner. En 1e stoom
fluit maar laten gillen. F.n dan zóó, met
een paar handgrepen, die voortbu ld erende
trein bedwingen, de remmen aanzetten en
hem In ten stilhouden, precies waar je wou.
Intuschen. zoover was het nog niet. Voor
sïü? Vn~ nc>? 6c,,ooI Pu maakte hij
deel uit van het onafscheidelijk driemnn-
sohnp. En luj was er een waardig lid van.
Nooit kwam hij achteraan als een of ander
plannetje moest worden uitgevoerd, on hij
was nooit te lui om zon'n plannetje te ver
tinnen ook. 't Zelfde kon van de onderen
gezegd worden, zoodat er maar weinig -la
gen voorbijgingen, waarop niet het oen of
ander bij hen broeide.
J 2°" ecl u'f,rme Woensdag
middag den dag nadat Remmer» die moei.
lilke opdracht van den burgemeester had
wit school
