IlifUHT geihsdfc (itntraut Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken BINNENLAND. FSÏ S« ASOftfiEttCIIXl Par kwartaal 3.25 (Beschlkklngskosten 0.15) t>er week t 0Ü yoor het Buitenland bij Weke- lijkscbe tending »8«— Bü dagelij ksche tending «7«— Alles bij vooruitbetaling Losse nummer* 5 cent met Zondagsblad 7 h cent Bondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar No 3190 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936 DONDERDAG 30 OCTOBER 1930 IDVBBTENTIÊN: Van 1 lot 5 regel* Elke regel meer 0.22 V» Ingee. ïededeeHngeü van 1—5 regels Elke regel meer 0.45 I Bij contract belangrijke korting. Voor het bevragen aan het bureau wordt berekendƒ0.10 10e Jaargang ENKELE VRAGEN, DIE ZIJN GAAN RIJZEN Of het ons aangenaam is of niet, wij moeten nog eens terugkomen op het conflict in de Typografie. Niet om nog maals onze meening te zetten tegen over die der leiders van de werknemers bonden in de grafische industrie. Dit zou niet fair zijn. Wij hebben, nadat de Rijksbemiddelaar de partijen had ver- eenigd op zijn compromis, beloofd, dat wij zouden helpen, om via de bedrijfs- rust de bedrijfsbrede weder te bena deren. Dit woord lossen wü in, al ge voelen wij heel goed, dat het gemakkelij ker is in de bedrijfswereld uit het niet te komen tot geregelde toestanden, dan waar het vertrouwen geschokt is, dit weer volkomen te herstellen. Wij gaan dus plichtmatig aan het werk, in de hoop, dat er weer sympathie ontsta ook. Echter., in dezen rust op patroons en arbeiders dezelfde taak. En God bespare ons een herhaling! Doch misschien bereikt de typografie op sociaal gebied weer de eereplaats, welke zij eenmaal innam, al oordeelt het r. k. Kamerlid Mr. Kortenhorst ook, dat de bedrijfsorganisatie hier hopeloos vernietigd is. Wij hebben tot plicht het oor te .luisteren te leggen naar wat in den kring onzer geestverwanten valt te vei nemen. Nu is hier een vrij groote mate van eenstemmigheid op te merken. Ons bepalende tot de Protestantsch-Chris- telijke dagbladpers, heeft niet» één or gaan de aangekondigde staking in het drukkers- en het krantenbedrijf ook maar eenigszins durven verdedigen of zelfs begrijpelijk achten. Standaard. Nederlander, Rotterdammer, Nieuwe Prov. Groninger, Zeeuw, enz, zij alle lieten denzelfden klank hooren. Alleen, raeenen wij, bleef De Amsterdammer zwijgen. Wat nu de toonaangevende periodie ken betreft, hebben Patrimonium en De Gids een geluid laten hooren. Aan Patrimonium hadden de lezers ditmaal heel weinig. Dit blad wenschte geen oordeel uit te spreken. Het meen de, dat meer algemeene en publieke be schouwingen ,,in het huidige stadium wel geen invloed op de partijen zouden hebben. Wij denken over „algemeene en publieke beschouwingen" geheel an ders en gelooven, dat de afwending van het dreigend conflict voor een groot deel hieraan is te danken. De Gids niet aldus. In dit blad, het correspondentie-orgaan van het Chr. Nat. Vakverbond, wordt, zonder eenige restrictie de zijde van de bonden, welke de staking aankondigden, gekozen. Dat is het goed recht van dit orgaan, maar de wijze, waarop het dit doet, kan niet door den beugel. In niet één sociaal democratisch blad zagen wij zulke grove redactie. Indien de schrijver zich onder het opstellen van zijn artikel slechts ge durende één enkel oogenblik het derde hoofdstuk van den Zendbrief van den Apostel Jacobus had herinnerd, zoo had hij een streep gehaald door talrijke pei- soonlijkheden, die slechts tot ontsiering bijdroegen. Nu weten wij heel goed, dat geest verwanten bij onderlinge gedachtenwis- seling tegen elkander helaas vaak veel ongemanierder zijn dan tegenover niet- geestverwanten, doch dat is geen ver ontschuldiging. Wanneer men dan daarbij in aanmer king neemt, dat de schrijver moet zijn de heer H. Amelink (het artikel is na melijk, niet onderteekend), waarschijn lijk zeer spoedig lid der Tweede Kamer, waar hij niet één groep, maar het gan- sche volk heeft te vertegenwoordigen, clan wekt dit toch te meer verbazing. Een weinig bezonnenheid had hier ver wacht mogen worden, in het belang der geheele Christelijke actie en ook der Christelijke vakbeweging. Voor schrijver dezes hindert dit niet. Rij al de teleurstelling kan dit er nog wel bij, ontbrak er dit wellicht nog slechts aan. Als Prof. Dr. Slotemuker de Bruine in De Nederlander verklaart best de kreet van den heer Diemer te begrijpen, die een kwarteeuw gebouwd heeft en nu bij de scherven staat, en a!s de r.-k. Residentie-Bode eraan toevoegt, dat schrijver dezes het diepst teleurge steld moet zijn, wijl hij was de meest arbeiter-freundliche, dan is het tóch wel extra bitter te moeten lezen, wat de heer Amelink meent te moeten schrij ven. Het was infra dignitatum, beneden de waardigheid van een der hoofdlei ders der Christelijke vakbeweging, nog wel vaak de theoreticus genoemd. Wij vatten den inhoud kort samen. Wie prijs stelt het artikel in zijn geheel te lezen, zie no. 2 van den 22en jaai gang van De Gids machtig te wor den. Daarna gaan wij de zaak ziel kundig bezien. Zij is daartoe van ge noegzaam belang. Het gaat nu toch, zoo zien wij het, om de plaats der christe- lijk-sociale beweging in ons Christelijk volksleven. Wij zullen daarbij zoeken naar de beginselen, gelijk wij het vóór 25 jaren met een kleine groep menschen ook reeds mochten doen. Hebben wij het mis, dat men het ons zegge op de wijze, als onder Christenen gebruikelijk moet zijn. Hebben wij het goed, dat men het dan beprceve in de practijk te brengen. Zóó behoeft er geen verwijdering te ontstaan. Het is toch niet verkeerd, telkens stil te staan op den weg en de vraag te stel len, of ons levensbeginsel soms niet in den knel kwam? Bidden moeten wij dur ven, niet alleen als het om de propa ganda gaat voor onze organisaties om deze in ledental op te voeren, 't zij der patroons of der arbeiders, maar óók, wanneer zij, om der consciëntie wille, het zwaard der werkstaking opheffen, of wel dat der uitsluiting, en daarna ook over elk middel, hetwelk aangewend wordt, om zulken strijd tot een goed einde te brengen. Er wordt zoo vaak gezegd, in niet- Christelijke kringen, dat bij de Chris tusbelijders menigmaal leer en leven met elkaar in strijd komen. Aan het eerste wordt, zoo luidt de beschuldi ging, strikt de hand gehouden, maar in net leven kan er zoo veel door. Hier zal heel wat waars in schuilen. Nu is het voor elk stuk der sociale beweging, weer zoowel voor patroons als voor arbeiders, ook vrij wat ge makkelijker in congres, in retraite, on der de boomen of op de hei, de lijnen van het beginsel zuiver te trekken, dan in het volle leven teruggekeerd, de prac tijk hierop te baseeren. Daar komt nog bij, dat uit onze toonaangevende krin gen altijd genoeg verschot te halen is voor inleidingen over theoretische onderwerpen, men kan ze krijgen pro en contra, maar over de practijk van den maatschappelijken strijd laat bijna nooit iemand zich uit. Dat is ge vaarlijker, gewis. Politici willen een groote groep stemmers niet gaarne voor het hoofd stootenanderen blijven liever uit de moeilijkheden en derden weten er ook inderdaad geen raad mee. Toch zijn wij er op deze wijze niet af. Het maatschappelijk vraagstuk raakt iedereen. De samenleving is steeds meer ingewikkeld geworden. God voert Zijn raad uit ook met deze, ondervinding op ondervinding stape lende, wereld. Technisch zou men zeg gen, dat de volheid der tijden nadert. Maar een Christen moet op blijven letten, eenerzijds naar het ruischen der moerbeziënboomen, als- wanneer God komt, anderzijds naar wat voorvalt m het drukke menschengewriemel. Wij wagen het dus, de practijk onder het oog te nemen en het beginsel er als een spiegel naast te houden. Maar vooraf de korte inhoud van het Gids-artikel. De Gids neemt het ons kwalijk, dat wij beproefden ons bedrijf te verdedi gen tegen de staking; dat wü van de organisatie oordeelden, dat zü vaak he* gezonde individualisme doodt; dat wij den wensch uitspraken, onze arbeiders ,te zien kiezen voor hun bedrijf; dat wij bescherming aanboden aan wie buiten de staking blevendat wij wezen op het gevaar van werkloosheid bü tijdelijke stopzetting van het bedrijf. Volgens De Gids spreidde hier de oud-vakvereenigingsbestuurder-kapita- list zijn macht ten toon. Was de rene gaat aan het woord. Laat ons nu mogen zien of hier niet een angstaanjagende verwarring valt te constateeren. Wü willen daarbü be proeven al het persoonlijke achter waarts te schuiven en de bespreking op hooger plan te brengen. H. DIEMER. DIEPE TELEURSTELLING Van vele ingezonden stukken nemen wü dit op: Wanneer een onzer vrienden aangevallen wordt, omdat hij zich niet behoorlijk ge draagt, dan is de aanval op zijn plaats, on danks onze teleurstelling. Toch hindert zulk een aanval, omdat het een vriend betreft. Hoe pijnlijk ook, in dergelijke gevallen kunnen we niets doen dan de vriend van de dwalingen zijns weegs trachten terug te brengen. Veel anders wordt do zaak als onze vriend ten onrechte behandeld wordt en op laat dunkende wijze bejegend. Dan grijpen we naar de pen en kiezen partij. Toen we in Juni 1927 behouden uit Oost- Indië terugkeerden, abonneerden we ons aanstonds op uw blad. De sprekende arti kelen van den hoofdredacteur, de immer ons verleende gastvrijheid, het altijd van advies en dienende blad is daardoor gewor den onze beste huisvriend. Üok de groote medeleving met de sociale nooden van ons volk heeft ons meermalen getroffen en dat lang niet altijd door verga deringsverslagen, neen meerdere malen wa ren het de hoofdartikelen die aan de stoffe lijke welvaart van ons volk waren gewijd. Doch altijd sprak en spreekt het Christe lijk beginsel. Dat beginsel, waarover straks tientallen van sprekers uit de organisaties, aangeslo ten bij het C.N.V. hebben te spreken. Dat beginsel, waardoor de heer H. Diemer is onze beste vriend. In zake het conflict in het typografische bedrijf wordt de houding van onzen hoofd redacteur genoemd bepaald misselijk (zie „De Gids" van 23 X "30). We lezen verder o.a.: Hij, de vroegere voorzitter van het C.N.V., thans een der kopstukken der patroonsorga nisaties in de drukkerswereld, is totaal uit het evenwicht geslagen. We lezen verder o.a.: De arbeiders moeten zooveel gezond ide alisme bezitten, dat zij het stakingsparool hunner organisatie niet gaan opvolgen. De heer Diemer wil trachten zijn bedrijf on danks de staking voort te zetten en zijn per soneel overhalen voor het lidmaatschap der vakorganisatie te bedanken. Hij tracht de arbeiders ontrouw te maken aan hun organisatie. Hij toont zich de echte kapitalist, die middelen aanwendt welke voor 50 jaar nog wel indruk zouden maken op de arbeiders, maar wij verwachten dat dat zelfs bij het personeel van den heer Diemer tever geefs zal zijn. Ook heeft de heer IX het als een eerezaak voorgesteld om de arbeiders, welke hem steunen zullen om dit blad te blijven laten verschijnen, in alle reohten te doen deelen. Voorts heeft de heer D. het durven be staan om te wijzen op de gevolgen van de staking voor zijn (ons) blad en aangetoond dat zulks op de hoofden van de werkne mers allereerst neer zou komen. Wij kunnen niet alles opnemen, wat „De Gids" den heer D. ten laste legt, wie er be lang in stelt leze no. 2 van' den 23en jaar gang, doch we kunnen er gevoeglijk mede volstaan. Alleen dit nog, de heer D. wordt bovendien nog euvel geduid, dat hij vraagt naar het beginsel. Dat treft toch wel heel diep bij den secre taris van het Christelijk Nationaal Vakver- Als we spreken van recht, dan denken we aan alle menschen. Een contract bindt tot aan de ontbin ding. Daarna zijn beide partijen vrij. Dat is hun recht. Dan is er een recht om te staken eener zijds, maar veel meer om te arbeiden anderzijds. Het stakingsrecht kan door beulen ons in de handen worden gewrongen, het arbeidsrecht is alt ij d aanwezig. (Na tuurlijk geen onderkruiperij, dat is heel wat anders). Waar en wanneer dan ook. Het is niet duidelijk waarom of een pa troon in een bedrijf waar de belangen van duizenden en duizenden lezers dreigen op geofferd te worden aan de belangen van de arbeiders in dat bedrijf, niet mag trachten te or.fgaan de noodlottige gevolgen van een staking: a. voor de arbeidersgezinnen; b. de lezers; c. het bedrijf. Of wordt een staking altijd gewonnen? Het lijkt er niet op en zelfs als het waar is, dat bij deze staking de winst had kun nen afgedwongen worden, door de ingewik kelde belangen beiderzijds, dan nog zou ei niet enkel winst te boeken zijn. Bij een gewonnen staking zien we, dat evenals bij een gewonnen oorlog, jaren noo- dig zijn om de gevolgen van de doorgemaak te ellende te ontgaan. Hoe 't zij, we mogen nimmer de staking verheerlijken. Daartoe is de staking een te ernstig en uit eindelijk middel. Er is volgens deskundigen schier geen bedrijf in ons Nederland aan te wijzen, waarbij zulk een goed ingerichte rechtspo sitie bestaat als bij het typografenbedrijf De loonen zijn niet laag en de vooruitzich ten zoo, dat er veel perspectief is. Vergeleken b.v. met de metaalbewerkers1) zijn onze typografen heeren. Wij misgunnen hun dat niet. Integendeel. Wij verblijden ons daarin. Maar wanneer in een tijd, welke zich over de geheele lijn kenmerkt door het streven naar salaris vermindering, middels overleg nog een kleine winst te boeken valt, dan wordt toch staken roekeloos. Een misbruiken van een zoo ernstig wa pen. Daarop te wijzen is de plicht van de pers. Mot name van de Christelijke pers. En wanneer dan een patroon in het typo grafenbedrijf, een man wiens gansche leven zich heeft doen kennen als een patroon, bij wien naast de belangen van het bedrijf ook de belangen van den arbeider in zijn dienst volkomen veilig zijn, al zijn arbeid gewijd aan dit laatste deel door een roekelooze sta king ziet verdwijnen in rook, wanneer daar bij geen enkel onderscheid bestaat tusschen een rood en Chr. vcreenigd arbeider, dan begrijpen we den gemoedskreet van onzen hooggeachten vriend II. Diemer en wij druk ken hem dan deelnemend de hand. En nu mag het arbeidersbelang bij ons zoo veilig zijn als we doen voorkomen In de organisaties, al het water van de zee kan niet afwasschen, dat het een werkman al leen goed kan gaan. als het bedrijf goed rende ert. Omgekeerd is de patroon nog niet te beklagen, maar de arbeider Do arbeider beloopt geen enkel risico, ten zij dan dat hij staakt, maar dat is nog geen bedrijfsrisico. Dc patroon Nu moeten onze bondsvrienden in het ty pografenbedrijf niet denken, dat we vijandig zijn. Verre van dat. Maar wij gelooven, dat ook nu weer geble ken is, dat we tot bezinning moeten komen en begrijpen, dat we Christelijk georgani seerd zijn. We juichen toe, dat we als Christelij ke organisaties met behoud van eigen zelf standigheid vereenigd zijn in het Chris telijk Nationaal Vakverbond. Doch een juk aantrekken met ongeloovi gen op een wijze als nu bleek, dat is ont stellend.2) Dat moesten we toch niet doen mannen. Laten we bewust Christelijk georgani seerd zijn en niet aan de leiband loopen van ongeloovigen. Dat kost offers. Zeker. Maar is dan het gansche Christelijk leven geen offer. Laten we bidden. Gode ter ecre. Op een der districtsvergaderingen van on ze besturenbonden vernamen wc, dat de kerk zich aangepast had aan de organisa- Wij vonden dat erg. Veel erger zou het zijn, als de Chr. orga nisaties zich gaan aanpassen en samenwer ken met andere organisaties. Nu wordt gezegd, dat patroons van diterse pluimage ook samenwerken, ja zelfs in één organisatie zitten. B) Dit bekennend geloo ven we dat meer ontwikkelden met anders denkenden hun zelfstandigheid zullen bewa ren en zoodoende het belang van den arbei der beter kunnen dienen. We gelooven dat het onjuist is om deze twee zaken tegenover elkander te stellen. Juister lijkt het ons om do patroons van diverse pluimage in ver- eeniging te vergelijken met een groote werk verschaffing, waarin arbeiders van alle le vensopvatting werkzaam zijn. Eindelijk spreken we er onze groote vreug de over uit, dat aan onze Christel, arbeiders in het typografenbedrijf een staking is be spaard en wat ons betreft, wij danken God, dat we behooren tot een organisatie van menschen, voor wien nimmer een stakings- besluit behoeft te worden onderteekend. J. HERWEIJER, Voorz. v. d. Bond v. Chr. Marinep. x) Heden lezen wij in een correspondentie uit Hengelo (O.), dat het gros van de men schen bij de firma Stork en Co weeklnonen ontvangt van 13 tot hoogstens 19 gulden per week. En dit bij een firma, welke een wereldreputatie heeft en heusch niet met liefde de werknemers uitzuigt De sociaal-democraten vinden dit wel prettig. „Het Volk" heeft zich gehaast het artikel van den heer Amelink over te ne men. Maar de redactie vei ,clt er niet bij, dat de directie van „Het Volk" wél kan aankloppen bij den „kapitalist" Diemer, als zij advies noodig heeft voor haar personeel o/"-als er lastige elementen bij zijn. Ook is steun van den „kapitalist" Diemer welkom, als „Het Volk" meer gelegenheid moet heb ben om des nachts te werken. Trouwens, dit alles zal de heer Van der Veen ook niet ontkennen. Evenals jaar en dag pa troons en arbeiders van allerlei richting be slag legden op den tijd van den heer Die mer, deden socialisten dat ook. Maar klas- sestriidnrincipe brengt n u mee, dit alles te vergeten. Maar doet men dit bij ons ook niet vaak? s) Dit is niet iuist. De Christelijke pa troons zijn apart georganiseerd, maar wer ken federatief samen. Maar in het groote sociale werk stonden zij toch zeker niet ach teraan. Red. OFFICIEELE BERICHTEN ONDERSCHEIDING. Bij Kon. besluit is benoemd in de orde van Oranje Nassau tot ridder (met de zwaarder.) de ordonnans-officier van de Koningin kapi- 'iH, J. Phaff, van den grooten staf. OCTROOIRAAD. ij Kon. besluit is op verzoek eervol ont slagen de ingenieur D. A. C. Zoethout als ingenieur by den Octrooiraad en zijn a!s zoodanig benoemd mej. ir. N. E. Neiemar.s en G. J. C. Breukink, thans in tijd. dienst. SPOOR- EN TRAMWEGEN. Bij Kon. besluit is aan J. J. Stieltjes, op verzoek, eervol 'ontslag verleend als inspec teur-generaal der spoor- en tramwegen, met dankbetuiging voor de gewichtige diensten den lande bewezen, en is benoemd tot inspecteur- generaal der spoor- en tramwegen ir. Th. M. van Marle, te Haarlem. REGISTRATIE EN DOMEINEN. De verplaatsing van den inspecteur it registratie en domeinen T. W. de Tour ton Bruyns van de inspectie der directe belas tingen te Amsterdam naar de inspectie der registratie en domeinen te Heerenveen is ingetrokken, DIPLOMATIE. De heer Matsunaga, chef der jürid'.- sche afdeeling van het ministerie van buiten- landsche zaken te Tokio, is bestemd om den heer H i r o t a, die reeds eenigen tijd geledon tot een ar.dere functie werd geroepen als Japansche gezant bij het Nederlandsche hof op te volgen. HET RUSSISCHE GRAAN VRAGEN AAN DE MINISTER. Het Tweede Kamerlid Fleskens heef! den minister van Binnenlandsche Zaken en Lan 1- )ouw gevraagd of het hem bekend is dal. ver- xheidene landen, o.a. Frankrijk en B<Igiê, maatregelen hebben genomen, om den invoer van Russisch graan te beperken of te vc-hin- rleren, cn dat volgens de bladen, tengevolge van het invoerverbod in België, tha.-.s kSl schepen met Russisch graan onderweg zijn van Antwerpen naar Nederland. Voorts vr..ugi dc heer Fleskens of de minister niet van oor deel is, dat de ongebreidelde invoer van Rus sisch graan dreigt te leiden tot een dcbsick- voor de Nederlandsche akkerbouwers, duoidat hun graan waardeloos er. onverkoopbaar worct en of de minister bereid is onverwijld h aa'- regelen te nemen om dit direct dreigend gevaar af te wenden, bijv. door maatregi Ic.i emen ten einde den invoer van Ru n te beperken of onmogelijk te mar.e». STAATSBEGROOTING 1931 VOORLOOPIG VERSLAG Aan het Voorloopig Verslag over de Onder wijsbegrooting-1931 is het volgende ont- Vele leden meenden te moeten opmerken, dat wegens geringe werkzaamheid van den minister in den stand van het onderwijs nagenoeg geen verandering gekomen is, wat een teleurstelling beteekeiit. Met aandrang verzocht men den minister, dat hij thans zijn werkplan aan de Kamer zou hekend maken ten aanzien van vele gewichtige onderwijsvragen, die reeds ge- ruimen tijd aan de orde zijn. Verscheidene andere leden echter consta teerden uit de ingediende begrooting dat de behartiging der onderwijsbelangen dezen minister toevertrouwd is. Vele leden zouden het betreuren, indien een wijziging der L.O.-wet zou mcfeten wach ten op liet rapport van de staatscommissie- Ru t ge re. Gevraagd werd naar de plannen van den minister inzake het bewaarschool- en voor bereidend onderwijs. Door vele leden werd aangedrongen op een definitieve regeling van het buitenge woon lager onderwijs en het handelsonder- Verscheidene leden drongen aan op het irichten aan het departement van een ieuwe afdeeling, rijpere-jeugd-belangen. Het Spellingvraagstuk. Van verschillende zijden bracht men den minister hulde, dat hij ter oplossing van het spellingvraagstuk althans iets gedaan heeft en richtlijnen heeft gegeven, waar naar de Nederlandsche taal behoort te wor den onderwezen, al vreesden sommige leden, dat door het reeds te lang voortwoekeren allerlei afwijkingen het kwaad moei lijk meer te keeren zal zijn. Gevraagd werd, hoe de toestand thans geworden is. Eenige andere leden wezen op het vol komen onwetenschappelijke en onhoudbare de voorschriften en op de verwarring die door invoering van deze derde spelling nog verergerd is. Indien de minister oordeelen mocht dat hij het recht heeft ten aanzien van de open bare scholen in de leerstof in te grijpen, wat trouwens door deze leden bestreden werd, ten aanzien van de bijzondere scholen is een dergelijk ingrijpen ongetwijfeld niet geoorloofd. Voorts werd gewezen op de onbevredigen de verhouding tusschen openbaar en bij zonder hooger onderwijs. Van deze zijde achtte men het verstandig, een staatscommissie in te stellen, uitsluitend bestaande uit politieke personen, wien de vraag zou worden voorgelegd of meer rege lingen in de Hooger-Ondenvijswet behooren orden getroffen betreffende het bijzon der hooger onderwijs, en in verband daar mede, wellicht betreffende het openbaar hooger onderwijs, en zoo ja, welke. Het had de aandacht getrokken, dat nog steeds nu en dan een buitenlander tot hoog leeraar wordt benoemd. Volkomen kon men dat begrijpen wanneer de benoemde een zeer bijzondere vermaardheid geniet In an dere gevallen kan de benoeming van een buitenlander licht den indruk wekken dat of ander onderdeel der wetenschap ten onzent verwaarloosd werd en nu een buiten lander moest worden geroepen om het weten schappelijk peil bij te werken. Men ver zocht de regeering wel te wilen bevorderen, dat het doel, in art 1 der Hooger-Onder- wijswet aangeven, worde nagestreefd. Dan zullen uit de oud-leerlingen onzer universi teiten onze hoogleerarcn kunnen worden gerecruteerd. Andere leden sloten zich hierbij aan en oordeelden, dat in de laatste jaren meer malen buitenlanders werden benoemd, niet tegenstaande er bekwame Nederlandsche candidaten waren. Hierin ligt een misken ning van eigenwaarde en een onrechtvaar digheid tegenover de eigen landgenooten. Eenige leden betreurden de veelvuldige verplaatsing van hoogleeraren aan de Rijks- jniversitoit te Groningen naar andere universiteiten. wat voor eerste moreele na- deelen met zich kan brengen. De opmerking werd gemaakt, dat bij de ïiversitaire examens candidaten alleen kunnen worden afgewezen wegens onvol doende kennis maar niet wegens voor de maatschappij gevaarlijke karaktereigen schappen. Aangedrongen werd op uitbreiding der ruimte in het academisch ziekenhuis te Groningen. Vele leden wezen op den ongunstigen toestand der middelbare meisjesscholen bij gebrek aan nieuwe regelingen. Aangedrongen werd op minder wille keurige suhsidieering van het middelbaar onderwijs. Vele leden achten rlc bezoldiging de leeraren bij het middelbaar en het •bereidend hooger onderwijs onbevredi gend. In verband met het nijverheidsonderwijs drong men aan op verlenging van den leer plicht en op verhooging van de leeftijds grens, beneden welke niet gewerkt mag orden in de fabrieken. Sommige leden waren van oordeel, dat het hoog tijd wordt, dc bepaling uit de L. O.- •et weg te nemen, volgens welke het ge meentebestuur verplicht is onder alle om standigheden de stichting van een bijzon dere school te hekoMigon. indien slechts een formulier wordt ingezonden, volgens hetwelk een bepaald aantal leerlingen de te stichten school zullen bezoeken. Aangedrongen wer(| op een wijziging van de Leerplichtwet in dien zin, dat leerlin- rjnren van de lngore school hebben rioorloopen ook leorplichtvrij zullen zijn; vooral ook met het oog op het platteland. Verscheidene leden drongen nnn op weder invoering van het Fransch op de lagere school rnpde in verband met de oischcri. die het onderwijs aan de middelbare school telt. Vele andere leden kwamen hiertegen op. INGEZONDEN MEDEDEELING DE NEUTRALE KRANT Ik ben ook jong geweest en heb toen ook wel eens beweerd: Elke waarheid mag en moet gezegd worden. Thans denk ik er eenigszins anders over... Kalmeer een beetje, wat ik u vragen mag. Ik keer de zaak niet om zeg niet: Ge moogt de waarheid wel met een beetje logen ver mengen; maar ik bedoel: de waarheid getuigenis geven, wil niet zeggen om overal uit te kramen, wat u als volle waarheid be- Het voorschrift van Mattheus tegenover den broeder, die gezondigd heeft, geldt wel licht vaker dan we oppervlakkig denken. Daarom weifel ik zoo vaak om in dit hoek je gebruik te maken van mededeelingen, welke belangstellende lezers mij doen. Om dat al het persoonlijke geweerd moet worden en slechts wat in 't publiek gezegd of ge daan wordt, onderwerp van critiek mag zijn. Ja zelfs in dat laatste geval geldt het woord: alle dingen zijn wel oorbaar, doch alle dingen stichten niet. Ziedaar de inleiding voor heden en mor gen. Een inleiding noodig om te voorkomen, dat sommige lezers doen als h e e 1 weinig kerkgangers, die onder genot van koffie en koek het roerend eens zijn, dat des domi- ne's scherpe critiek over de geldgierigheid ongetwijfeld aan de rijke buren wat te zeg gen heeft „Jan de Timmerman" zond me eenige we ken geleden een hartelijke brief van instem ming over mijn critiek op een Christelijke instelling, die in echt-vrijzinnige kranten een administrateur van „Christelijke geloofs overtuiging" vroeg. Wat ik schreef, kwam heet van de naald en niemand hier had er erg in gehad, dat de advertentie de volgende dag ook in één Christelijk dagblad stond. Een paar min-vriendelijke telefoontjes heb ben me daarop attent gemaakt en ondanks de onvriendelijkheid heeft ons blad natuur lijk direct de verbetering gegeven. Te meer, .omdat ik vernam, aat verreweg het meerendeel der sollicitanten op de adver tentie in 't Christelijk dagblad af kwam en daarmee onwillekeurig aan de directie dei- bedoelde stichting toonde, hoe dwaas het is in vrijzinnige bladen personeel te vragen en de Christelijke pers, op een enkele uitzonde ring na, te passeeren. Hoe jammer, schreef „Jan de Timmer man dat uw stukje niet ouder de oogen komt van hen, die het juist moeten lezen. B.v. onder mijn plaatsgenooten, die zich noe men „Vergadering der geloovigen". Dit zijn toch ook menschen van Christelijke geloofs overtuiging; ja, Jan is zelfs van oordeel.dat zij te pas en te onpas hun overtuiging uit dragen. Mflardeze menschen lezen zonder uitzondering echt, soms fanatiek-vrij- zinnige dagbladen. „Menigmaal heb ik, als daartoe aanlei ding was, gewezen op het mijns inziens zon dige hiervan, en hun verweten, dat zij sa menrotten met degenen die roekeloos met God en Godsdienst spotten. Wat is hun ant- nieuws!"Bat Z'J C0Urant lezeu voor het Van deze Jan geldt allerminst: „Janmoet met Jan beginnen en ik behoef hem ook met de raad te geven: Het ligt op Uw weg deze menschen te vermanen. Want hij doet het. Niet een enkele maal, doch dikwijls. Joch meent hij, dat hot met de opmerkin gen in de krant gaat als met de vermanin gen van predikanten tot de afwezigen: zij. voor wie het bestemd is, zijn er juist niet. Dit is gelukkig niet waar en Jan is er zelf liet voorbeeld van. De mondelinge ver maning in kerk of vergaderzaal inoet mon deling overgebracht worden en dat levert wel eens moeilijkheden op. Doch wanneer nier of op een andere plaats iets van belang staat voor met-lezers, dan zorgen onze vrienden wel dat het onder meer oogen komt. Zo steken de krant, na lezing, heel eenvoudig in buurmans brie\enbus. <Jte g<n'0|eeVijn hi.er merkbaar: er komen telkens door deze stille propaganda nieuwe ei"We kr'iSen brieven van men- sclien, die er niet aan denken zich to abon neren en toch...... zeldzaam getrouwe en critische lezers blijken to zijn s.aEan„deaSinmgr"te °°k b°«n- Het vindt zijn weg welf Kunsten en Wetenschappen. doM?£dfr°nin*aa™n binnenkort no indiening \an een ontwerp-Nntuurbe- ïS K "*ion dc voorbereiding van een ontwerp-MnnXwitenwat MTc- Va" fbod'inientcn <>l particulier bezit thans gevorderd is. Miï»TileJKdene.,e(lon flronPpn ion op wette- llike boschernnnR van den orcliitoctentitol Betreurd wrrrl. dat op deze hesrootma nos Eee„ pMl voorkomt retcl van dei? ii i T ren te Botterdam. "koToSreek,™ kOm0"' H"«l«™c,. helpt allen mee ONS BLAD IN DE GEZINNEN TE BRFNGEN WAAR HET BEHOORT

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1