INDHOV
HANDEL IN Dl
Spoorwegloestanden
in Eindhoven
„CORONA"
Eindh ovennummer pag. V.
Woensdag ¥9 Oétöer 1930*
\vj
door lr. G. C. KOOLS, Directeur van Gemeentewerken
Verkeer met de meester echten
De Regeering toloreert toestanden waarbij
4e NedL Spoorwegen eenvoudig de eischen
van hel wegverkeer ter zijde slellen.
Hoogspoor dringend noodig
Aan Uw vriendelijk verzoek om e.e.a. te
schrijven over,de Spoorwegtoestanden te
Eindhoven voldoe ik zeer gaarne, omdat ik
vermeen, dat de aanwezige spoorbanen bin
nen de grenzen der Gemeente een ernstige
belemmering vormen voor de ontwikkeling
dezer Gemeente. Vóór 1 Januari 1920 werd
de hinder van de niveau liggende spoor
banen nog niét dermate gevoeld, omdat toen
de spoorwegen de grenzen vormden van de
diverse Gemeenten, welke thans Eindhoven
fijn.
Toch zijn er meerdere uitingen uit dien
tijd, welke ook de baan voor railtransport
een ernstige hindernis in het dagelijksch
léven noemden. Toen dan ook de Architec
ten Cuypers en Kooken het eerste schets-
uitbreidingsplan voor de aglomoratie opstel
den, bleken zij voor zeer groote moeilijk
heden te staan, voorwat betreft de verbin
ding tusschen de verschillende stadsdeelen,
vooral gold dit voor den overweg Fellenoord
op de kaart met I aangeduid. Deze overweg
vormde de voornaamste verbinding tusschen
de voormalige Gemeente Woensel en Eind
hoven en tevens de plaats waar het groote
intercommunale verkeer Den Bosdh of Til
burg naar Limburg en België den spoorweg
kruiste, waar de groote, uit Napoleomisti-
schen tijd dateerende rijksstraatweg pas-
Deze architecten hebben de oplossing ge
zocht in een tunnelproject ter plaatse.
Ook in het eerste uitbreidingsplan-project
van den dienst van Gemeentewerken was
dit tunnelplan opgenomen, en in de door
mij in de Gemeenteraadszitting van 4 Juli
1921 gehouden voordracht is deze oplossing
naar voren gebraoht.
In deze bijeenkomst, toen Eindhovenscb
ontwikkeling nog niet het tempo had be
reikt van 1928, 1929 en 1930 werd door mij
gezegd: De scheiding door den spoorweg
tusschen de voormalige Gemeente Woensel
met zijn 20000 inwoners en het overige ge
deelte der Gemeente thans reeds zwaar ge
voeld, zal in de toekomst nog zwaarder
gaan drukken.
Tusschen 7 uur v.m. en 7 uur n.m. waren
jn April 1921, dus van de 12 uren de
hoornen van den overweg Fellenoord geslo
ten ruim 5 uur.
Ook toen reeds werden als middelen ter
verbetering naar voren gebracht een alge
heel e verplaatsing van het emplacement in
Noordelijke richting of het aanwezige em
placement met lijnen in de hoogte te bren
gen. Beide plannen werden als zeer kost
baar voor de toekomst gereserveerd, niet
wetende, dat de noodzakelijkheid zoo snel
zou Komen.
Sinds deze lezing werden voortdurend be
sprekingen aan den onhoudbaren toestand
gewijd, in de Gemeente bestond een perma
nente Raadscommissie voor dit vraagstuk,
ontelbare deputaties hebben zich tot de Ned.
Spoorwegen gewend, oini oplossing te zoe
ken en hulp te vragen, om aan den steeds
sterker aanvoelcnden wantoestand een
einde te maken.
Om eenigszins den voetganger, en wiel
rijder tegemoet te komen, werd in 1922 een
voetbrug over de spoorlijn gebouwd, naast
den overweg Fellenoord.
Intusschen moest worden overgegaan tot
het doen van stappen om het gedeelte uit
breidingsplan grenzende aan den overweg
Fellenoord rechtskracht te geven. Hierbij
moes! worden uitgemaakt of en zoo ja de
bestaande overweg Fellenoord als zoodanig
in het uitbreidingsplan zou behouden blij
ven en als vanzelfsprekend de hoofdver
keerswegen daarop zouden georiënteerd
blijven. Het resultaat van de gevoerde over
wegingen was, dat het idee van een over
bruggingsproject vasteren vorm
ging aannemen. Met de Nederlandsche
spoorwegen is contact gezocht en deze heb
ben in overleg met den Dienst van Ge
meentewerken een project daarvoor ge
maakt, hetwelk in Februari 1928 gereed
kwam.
Alvorens hiertoe over te gaan, werden let
terlijk alle andere mogelijkheden bekeken.
Ie. Hoogs po or. De Ned. Spoorwegen
schatten de kosten hiervan op 20 m i 1-
baan zou worden gemeden, zou e.e.a.
voor de Gemeente alleen aanvaardbaar
zijn met toepassing van Hoogs poor.
3e. Kopstation. De Ned. Spoorwegen
staan vijandig tegenover het maken
van kopstations. Deze bestaan in ons
land alleen bij hooge uitzondering. Een
kracht gaan door al dat wachten verloren.
Het overbruggingsproject vermocht dus
geen heil meer te brengen en alleen H oog-
spoor kon In dezen oplossing geven op
alle plaatsen op de hierbij gevoegde platte
grond dezer Gemeente, waarop aangegeven
de aanwezige overwegen en enkele op het
uitbreidingsplan noodzakelijke. De overwe
gen welke het dringendst om hoogspoor
vragen zijn gemerkt:
No. 1 Fellenoord;
No. 2 Parallelweg.
No. 3 Gagelstraat
No. 4 Willemstraat
No. 6 Mauritsstraat
De verdere noodzakelijke overwegen zijn:
No. 6 Laagstraat
No. 7)
No. 7a) Hoogstraat
No. 8 Glaslaan.
No. 9 Marconi laaa.
Zou onze rustige verkeersagent No. 42 in staat zijn normaal te blijven bij
deze verkeersmoeilijkhedent
dergelijk station zou gepaard moeten
gaan met een nieuwe tak door Woensel
en met Hoogspoor wilde men de moei
lijkheden, welke men bij den overweg
Fellenoord wil opruimen niet t.z.t
elders opnieuw krijgen. Ook dit plan
werd op tientallen millioenen
kosten ge raam d.
Wel werd in overleg met de Ned. Spoor
wegen vastgesteld, dat in de toekomst op
algeheele ouihoogbrenging van emplace
ment en spoorlijnen moest worden gerekend
en dat het uitbreidingsplan dus gebaseerd
kon worden op de bestaande overwegen,
zijnde de latere viaducten.
Het overbruggnhgsprojoct eischte een uit
gave van f 2.0UU.OOO en bracht slechts op één
plaats een gedeeltelijke oplossing, daar
naast eischte dit nogal aanzienlijke aino-
veering van panden in Oud Eindhoven en
Oud Woensel en vormden de opritten zeer
leelijke objecten in het Stadsbeeld. Opritten
pl.m. 250 Meter lang waren noodig. Intus
schen ontwikkelde zich de uitgroei der Ge
meente met enorme snelheid, overal breidde
de stad zich uit, de stad groeide in inwo
nertal tot dichtbij de 100000 zielen, het aan
tal voertuigen steeg zien der ooge, ook het
intercommunale en doorgaande verkeer ver
meerderde niet onbeduidend.
De moeilijkheden in 1920 en vroeger reeds
gevoeld werden even sterk voor de over
wegen in:
Parallelweg zie 2 op de kaart;
Gagelstraat zie 3 op de kaart;
Willemstraat zie 4 op de kaart;
Mauritsstraat zie 5 op de kaart.
Ter demonstratie van de belangrijkheid
aan de andere overwegen, naast die bij
Fellenoord, het navolgende, tellingen per
dag tijdvak 6.30 uur tot 20 uur.
Onafgebroken files van voertuigen wach
ten hier lederen dag vele malen voor geslo
je_ Kinder- Karren Auto's Gesloten
en hand- en rij- en motor- tijd
wagens tuigen rijwielen
Fellenoord 13 Nov. 18700 11505
Paral 1 elw. 27 Nov. 9978 7260
Gagelstraat 19 Nov. 4085 5168
Willemstraat 3 Dec. 10150 13798
li oen gulden, dit cijfer was natuurlijk
globaal, omdat een uitgewerkt plan niet
bestond en het maken hiervan kostbaar
was en niet te motiveeren, gezien de
toenmalige opvatting, dat uitvoering om
der kosten wille niet mogelijk sou
blijken.
2e. Omlegging spoorbanen en ver
legging station in Noorde
lijke richting. Wegens het groote
aantal wegen, hetwelk aoor de nieuwe
267
205
1325 7 u. 22 min.
2003 1 u. 9 min.
1484 4 u. 18 min.
1998 1 u. 1 min.
ten overwegen. Daarnaast een geheel leger
van voetgangers, wielrijders enz. Op som
mige tijden van den dag bij het uitgaan der
fabrieken vormen de duizenden als het ware
een belegerende legerschare, van de gesloten
hoornen. De verkeerspolitie staat dan voor
een bovenmenschelijke taak om te aorgen
dat alles in goede banen wordt geleid en
geen ongelukken gebeuren.
Toestanden als deze mogen niet blijven
voortbestaan. Enorme kapitalen aan arbeide
No. 10 Groenstraat
Terwijl bij de overige nog meerdere
vinden zijn, welke binnen een luttel aantal
Ir G. C. Kools.
UDir. van Gemeentewerken.
wegen.
Met de Ned. Spoorwegen werd overeen
gekomen een hoogspoor-project te maken.
Dit kwam Ln 1929 gereed en sloot met een
kostencijfer van 10% mililoen gulden,
hiervan was =t 17 bestemd voor onteige
ningen, 17 voor 24 viaducten (3 nieu
we), 9 voor nieuwe gebouwen, 57
voor de rest.
Ook is een verdeeling te maken als volgt:
60% voor emplacement
=fc 15% voor lijn Valkenswaard.
=fc 13% voor lijn Boxtel.
=fc 6% voor lijn Weert
=fc 6% voor lijn Venlo.
Hieruit volgt dat de hooge kosten voor
meer dan de helft veroorzaakt worden door
de verhooging van het emplacement.
Bij de beoordeeling van een dergelijk plan
moet men in aanmerking nemen, dat de
maximum toelaatbare helling in een spoor
baan is 1 255, waardoor een lengte van
900 Meter voor een oprit noodig is en dus
men eerst kan gaan dalen ,als de volgende
overweg 900 of meer Meters verwijderd is.
Een groote moeilijkheid voor de Gemeente
is thans, op welke wijze verwezenlijken
dit plan.
De Nederlandsche Spoorwegen zijn niet
genegen meer bij te passen dan de geka-
pitaliseerende onderhouds- en bedienings-
kosten overwegen, welk bedrag slechts een
gering deel is van het totaal kosten-project
De Ned. Spoorwegen voelen zich sterk
door hun concessie van het Rijk verkregen,
zij zijn niet degenen die moeten waken
voor de belangen van het overige wegver
keer, hiervoor moet de Regeering opkomen,
Het verkeer over de van oudsher bestaan
de en dus langere rechten hebbende land
straten is bij het verleenen van de spoor-
concessie onvoldoende beschermd. Het ge
volg is, dat het, hoewel aanvankelijk in
zeer geringe mate werd belemmerd, allengs
in meerdere en in Eindhoven op zeer eru
stige wijze werd gedupeerd.
Grenzen schijnen niet te zijn opgelegd, de
Regeering had dit kunnen doen. Nu deze
echter door haar daden het landverkeer
heeft gehandicapt en toestanden tolereert
waarbij de Ned. Spoorwegen eenvoudig de
eischen van het wegverkeer ter zijde stel
len, moet de Regeering ook de gelden votee
ren om het wegverkeer, het oudste verkeer,
het verkeer met de meeste rechten, weder
om id vollen omvang mogelijk te maken
en den landweg vrij te geven, onbelemmerd
aan het rij- en ander verkeer, dus om te
komen tot Hoogspoor.
Eindhovensche
Bosk-en Kunsthandel
Stratumseind 64
TELEFOON 2888
Algemeene Binnen-
en Buiienlandsche
Boekhandel. Groote
sorteering Vulpen
houders
Kantoor- Schoo'- en
Schrijfbehoeften Rub
berstempels, Etsen,
Gravuies en Plaien
Bloemenmagazijn
Markt 33/34
Eindhoven - Telef. 3719
Qlro 22874
ZEEP
EAU DE
COLOGNE
iV7. F. Zeep en Parfumerie fabrieken
v.h. C. J. ERcdeló
Toename van zeepverbruik beteekent toename van beschaving.
De oorsprong van zeep ligt, voor zoover
men heeft kunnen nagaan, bij de Phoeni-
ciers, die hun „kunst" naar Gallië mee
brachten 600 v. Chr. bij hun vestiging aldaar
Men meene echter niot dat hun product
ook maar eenige uiterlijke overeenkomst
had met zeep van den tegen woord igen tijd.
Een mengsel van olie en asch werd als zalf
bij huiduitslag gebruikt. Door toeval schijnt
men later ontdekt te hebben dat men een
krachtiger werkende zalf verkreeg na de
asch tevoren met water en gebluschte kalk
en daarna eerst met vet en olie te mengen.
Eerst in de tweede eeuw na Chr. ontdekte
men de reinigingskracht van dergelijke en
soortgelijke mengsels.
zou in de 9e eeuw een beduidende zeephan-
del hebben bestaan.
De eerste zeep, vervaardigd naar het prin
cipe, waarop heden ten dage nog steeds zee
pen (z.g. kernzeepen en toiletzeepen) bereid
worden, is in Darmstadt in 1843 gefabri
ceerd. Langzamerhand ontwikkelde zich
hieruit een industrie, zooals die tegenwoor
dig in alle beschaafde staten haar vertegen
woordigers heeft
Een Seifensieder is vandaag een vakman,
want het zeepzieden is niet meer het men
gen van eenige grondstoffen, maar een op
technische en wetenschappelijke gronden
steunend, werk.
Weinigen zal het bekend zijn, dat een
stuk prima toiletzeep, zooals dit tegenwoor
dig alom gefabriceerd wordt, een tijd vor
dert van minstens 8—9 dagen vanaf het mo
ment dat het vet in den zeepketel wordt ge
pompt, totdat het afgewerkte product, keu
rig verpakt, in den handel komt.
Na het zieden van het vet met alcalién,
hetgeen 35 dagen vordert, wordt de zeep
Ln koelpersen of in open -ijzeren vormen ge
koeld, en zóó de dikke strooperige massa tot
een harde hoeveelheid gestold. Deze wordt
in Schnitzel of spanen op een droogmachine
gedroogd, en daarna met bijzondere kleuren
en voortreffelijke reuken gemengd in de z.g.
mengmolens. De hieruit ontstane massa
wordt in een volgende machine tusschen
graniet- of staahvalsen tot lange dunne lin
ten-zonder-eind veranderd, die tenslotte in
een „StrangprLSse" haar tusschenvorm ver»
toont als lange staven, die door vernuftige
snijmachines op de benoodigde gewichten
worden gesneden.
Nu pas komt de zeep in de persen, die er
den vorm aan geven. D>. zeep komt dan,
voorzien van opschriften in honderdvoudi
ge modellen in haar laatste gedaante tus
schen de stempels uit.
Er rest nu nog slechts de verpakking, die
er het speciaal cachet aan geeft Immers
behalve het reukorgaan wil ook het oog ge
streeld worden, en een aantrekkelijke ver
pakking verhoogt veelvoudig den goeden
verkoop, natuurlijk nadat bewezen is, dat de
zeep zelve van voortreffelijke kwaliteit is.
Een zeer hygiënische verpakking is de laat
ste jaren in den handel gebracht n.L de
verpakking in een doorzichtig soort papier,
het cellophane. De zeep behoudt daarin haar
goeden reuk, en is vrij van onhygiënische
invloeden van buiten-af.
In het kort hebben wij hierboven weerge
geven welke bewerking de millioenen stuk
jes zeep, die jaarlijks do fabriek van de N V.
Zeep en Parfumei^Habrieken v.h. C J. E.
Redelé verlaten, hebben te ondergaan. Wij
hopen, dat een en ander den lezer den goe
den indruk dien hij van haar product wol
reeds bezit, nog zal versterken, nu hij ken
nis heeft genomen van de zorg waarmede da
zeep haar diverse bewerkingen ondergaat
De fabriek werd opgericht ln 1847 door
don heer C J. E. Redelé. Haar huldig g».
bouw in de Tramstraat, dat in 1900 betrok
ken werd, is de laatste jaren gestadig uit
gebreid door de vervnardiging óp grootere
schaal van zeepen, maar tevens door de
mede fabricage van Eau de Colognes en
Odeurs, waarvan jaarlijks «enig* honderd
duizenden fleschjea, welker welriakenden
inhoud den naam dezer Eind-hovenache In
dustrie hoog houden, da wereld IngaAn.
Want behalve een grooten afzet in Neder
land, vormt nog steeds de export een be
duidend onderdeel van het bcdrijt v
